Met het oog op het verbeteren van de externe bereikbaarheid van Enschede ronden we met onze partners in 2021 een studie af naar de treinverbinding Zwolle-Enschede-Munster. Samen met de Provincie, regio Twente, Euregio blijven we lobbyen voor de verbetering van onze bereikbaarheid.

We leggen de parkeervisie ter vaststelling voor aan de raad als uitwerking van de mobiliteitsvisie. De visie levert een bijdrage aan een verbetering van de interne bereikbaarheid van onze stad en geeft heldere kaders voor toekomstige gebiedsontwikkelingen in de stad. 

Conform de Fietsvisie versterken we het fietsklimaat door meer mensen te laten fietsen en zo ruimte te houden voor het verkeer dat van verder komt. We maken de F35 richting Hengelo af (deeltracé Lambertus Buddestraat-Station), stellen samen met de provincie Overijssel het voorkeurstracé voor de F35 naar Oldenzaal vast en realiseren de regionale fietsverbinding naar Losser over de Hoge Boekelerweg. Via de campagne Enschede Fietsstad motiveren we nog meer mensen de fiets te pakken en gaan we fietsdiefstal tegen. Onder andere via de vernieuwde SMART-app die zich nu volledig richt op Enschede Fietsstad. Dit draagt bij aan een betere bereikbaarheid, gezondheid, duurzaamheid en minder CO2 uitstoot.

We willen deelmobiliteit stimuleren als duurzaam alternatief om autobezit te verminderen en daarmee de leefomgeving te vergroenen. We willen onze inwoners meer mobiliteitskeuzes bieden, inclusief last-mile oplossingen. We staan open voor nieuwe deelsystemen die vanuit de markt ontstaan. Dit draagt bij aan een leefbare, aantrekkelijke en bereikbare stad en minder CO2 uitstoot.

Maatschappelijk rendement:

De Euregio zet zich in voor een grensoverschrijdende samenwerking. De Euregio adviseert gemeenten, burgers, ondernemers en organisaties bij grensoverschrijdende vragen. In opdracht van Regio Twente voert de Euregio lobby op de treinverbinding Zwolle-Münster.

Maatschappelijk rendement:

Een goede bereikbaarheid is van invloed op het economisch functioneren van de stad en de regio. Een verbeterde bereikbaarheid leidt tot een vergroting van de aantrekkelijkheid van het vestigingsklimaat en een versterking van het ruimtelijk economisch functioneren. Regio Twente coördineert de lobby op de bereikbaarheid van banen.

Via de gemeenschappelijke regeling investeren we in het bestaande vastgoed, het bouwrijp maken van locaties en de ondergrondse infrastructuur, het opwaarderen van de nutsvoorzieningen en de faciliteiten. Voor Twente Airport gaat het over investeringen in een hangar en investeringen gericht op de ontwikkeling van het cluster Maintenance, Repair and Overhaul (MRO).

De Raad van State heeft het bestemmingsplan Midden vernietigd, vanwege het buiten werking stellen van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). In 2021 bieden we een nieuw bestemmingsplan Midden voor het evenemententerrein en de nieuwe natuur aan ter vaststelling aan de raad. Kader is daarbij de door de gemeenteraad vastgestelde beleidskaders (gebiedsgerichte uitwerking Structuurvisie luchthaven 2009, Nota van uitgangspunten Middengebied).

In het kader van de regiodeal en de omgevingsagenda oost zetten we met onze partners en rijk en regio in op het versterken van de samenhang tussen de topwerklocaties Kennispark Twente, High Tech Systems Park, Technology Base en de logistieke hotspot XL Businesspark Twente.

In het kader van de omgevingsagenda doen Regio en Rijk gezamenlijk onderzoek naar mogelijkheden van het versterken van agglomeratiekracht door ontwikkeling van wonen en werken in de samenhangende stationsgebieden Hengelo-Kennispark-Enschede (de Innovatiedriehoek). Specifiek gaat het om mogelijkheden van het ontwikkelen van een nieuw (hoog)stedelijk vestigingsmilieu rond de stations, in relatie tot de bereikbaarheid van de topwerklocaties.  De spoorzone Hengelo-Kennispark/UT-Enschede moet doorgroeien als centrum van de integrale ontwikkelas Zwolle-Twente-Münster. Daarbij moet een vestigingsmilieu ontstaan van vernieuwende combinaties van duurzaam wonen, werken, ondernemen en studeren. Daarbij is ook aandacht op voorzieningen voor de ‘last mile’. 

Ook komen we met een voorstel voor de verbetering van de verkeerssituatie in Noord- West Enschede inclusief de noordelijke Singels. Dit gaan dan om bereikbaarheid van, naar en tussen de topwerklocaties, acquisitie, marketing etc. NB: de beschikbaarheid van middelen voor regionale acquisitie voor de topwerklocaties voor 2021 is nog niet duidelijk.

In 2021 werken we verder aan het tot uitvoering brengen van de gebiedsstrategie Kennispark. We voltooien het aanpassen van ons ruimtelijk instrumentarium met de vaststelling van een nieuwe bestemmingsplan Kennispark, de technische uitwerking van de structuurvisie die in 2019 is vastgesteld. De fysieke gebiedsontwikkeling krijgt een flinke impuls doordat we uitvoering geven aan de samenwerkingsovereenkomst die we begin 2021 gaan sluiten met een ontwikkelende eindbelegger. Samen met deze eindbelegger, de UT en andere partijen stellen we een investeringsagenda op die samen met het nieuwe bestemmingsplan de basis vormt voor een voorstel aan de Raad om een gewijzigde grondexploitatie voor Kennispark vast te stellen. Dit nieuwe bestemmingsplan vloeit voort uit het stedenbouwkundig plan dat de Raad in 2020 heeft vastgesteld. Daarmee creëren we belangrijke randvoorwaarden voor realisatie van de doelstelling van de structuurvisie om een innovatiecampus te ontwikkelen waarin ontmoeten en verbinden centraal staat.

Voortdurende aandacht ligt op het versterken van de attractiviteit van de binnenstad wat betreft voorzieningen en verblijfskwaliteit door gericht nieuwe initiatieven te faciliteren. Daarnaast ligt de focus op de verdere ontwikkeling van de Stadscampus/Connect-U (versterking wonen, werken en leren). Connect-U richt zich vooral op MKB’ers die willen groeien in samenwerking met talent door de ontwikkeling van verschillende business-communities. De gemeente ondersteunt dit ook in 2021. Verder worden gebouwdelen fasegewijs verbouwd en ingevuld. Ook is de kwaliteit van de verbindingen tussen onder meer Stadscampus en binnenstad versterkt door de onlangs uitgevoerde herinrichting van de Ripperdastraat. De eigenaar zelf pakt fasegewijs het voorplein aan. De herinrichting van de openbare ruimte is in 2019 gestart in relatie tot de ontwikkeling van de Kop. Deze werkzaamheden worden in 2021 voortgezet. De inrichting maakt het gebied groener en aantrekkelijker en zorgt voor een bereikbaar centrum. In 2021 wordt het bestemmingsplan voor De Kop in procedure gebracht.

Maatschappelijk rendement: 

Technology Base/Area Development Twente (ADT) heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente. 

In 2016 is door deelnemende gemeenten en provincie extra geïnvesteerd in de ontwikkeling van XL Businesspark. Eind 2020 worden de Gemeenschappelijke Regeling RBT en de gemaakte investeringen door de deelnemers geëvalueerd. De uitkomsten hiervan worden begin 2021 verwacht waarna er (nieuwe) afspraken gemaakt gaan worden over de (strategische) koers van het Regionaal Bedrijventerrein Twente. Onderzoek naar een evt. Businesspark XL II moet uitwijzen of er behoefte is aan uitbreiding van dit bedrijventerrein voor grootschalige logistieke dienstverlening.

In het innovatiecluster rondom medische technologie werken Novel-T, UT, Saxion, provincie, medische en zorginstellingen Oost NL samen aan valorisatie van nieuwe medische technologieën. Vanwege de enorme kansen die hier liggen voor de werkgelegenheid in Twente dragen we in 2021 bij aan de nadere uitwerking van het uitvoeringsprogramma ‘Medtech’.

In navolging op de kantorenanalyse stellen we in 2021 een nieuwe Kantorenvisie op. Daarbij ligt de nadruk op transformatie/herontwikkeling van incourante panden en het toevoegen van een kwalitatief goede en duurzaam kantorenaanbod.

In 2021 zetten we de visievorming en het onderzoek voort naar herontwikkelingskansen van verouderde bedrijventerreinen (zoals bedrijventerrein Parkweg/Westerval).

In het kader van de uitvoeringsagenda visie werklocaties gaan we de Oostkrans van de Usseler Es ontwikkelen.

In navolging van het amendement van de raad gaan we een locatie-onderzoek doen naar strategische uitbreidingsruimte voor bedrijven zodat we toekomstige vraag en/of unieke kansen kunnen faciliteren.

Maatschappelijk rendement:

De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector in Twente.

Evenementenbeleid wordt voorafgegaan door een Nota van Uitgangspunten. In het beleid geven we aan welke doelen een evenement moet nastreven om voor subsidie in aanmerking te komen en hoe aanvragen worden afgewogen. Ook leggen we vast welke evenementen beeldbepalend zijn voor Enschede en daarom een bijdrage van de gemeente krijgen. Tenslotte is het beleid een kader voor de vergunningverlening. Deze actie is ook opgenomen in de begroting van 2020, maar is door de bijzondere omstandigheden vertraagt.

Met het vaststellen van het profiel van de cultuurregio Twente, de voor Enschede succesvol doorlopen ronde van de landelijke culturele Basisinfrastructuur (BIS), de samenwerking op cultureel gebied met de provincie en Landsdeel Oost en vernieuwd cultuurbeleid op Rijksniveau is het nodig het cultuurbeleid van Enschede te vernieuwen. Het beleid geven we aan welke doelen we willen realiseren met cultuur in Enschede. We sluiten aan op regionaal en landelijk beleid en zetten onze eigen accenten. Het beleid geeft richting aan welke instellingen en welke activiteiten we financieel willen ondersteunen en geeft een handvat om met de instellingen en andere ontvangers van subsidies in gesprek te zijn over het realiseren van doelen van de stad.

Maatschappelijk rendement:

De Twentse Schouwburg N.V. (Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede) vormt een belangrijke culturele voorziening voor de gemeente Enschede en omgeving. De onderneming exploiteert vier gebouwen met samen zes podia in het centrum van Enschede, te weten: het Wilminktheater, het Muziekcentrum, de Grote Kerk en De Kleine Willem. Op jaarbasis biedt de organisatie momenteel circa 350 – 380 voorstellingen en concerten aan met circa 135.000 bezoekers per jaar. Daarnaast is er meer aandacht voor de verbindende rol van Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede binnen de Twentse samenleving, verbinding tussen publiek en podia en ook tussen de Twentse podia onderling.

Centrumkwadraat is de belangrijkste gebiedsontwikkeling waarmee we talent willen aantrekken en vasthouden, banengroei stimuleren en een duurzame en concurrerende economie stimuleren als onderdeel van de gebiedsagenda Oost. We maken afspraken met het rijk over een doortrekking van het spoor van Zwolle, Enschede naar Munster, en een onderdoorgang onder het spoor/station. Hiermee wordt de noordzijde van het station meer verbonden met het Stationsplein en de binnenstad.

We kunnen hier ons aanbod retail, horeca, cultuur & evenementen, openbare ruimte, werklocaties en woningen vergroten. We maken met Centrumkwadraat ruimte voor doorstromende talenten met (betaalbare)koop en middenhuur, maar ook het door ontwikkelen van de sociale voorraad (onder meer studentenhuisvesting) heeft een plek in dit plangebied. Centraal staat echter het realiseren van woonconcepten voor afgestudeerden in zowel de sociale huur als middenhuur. Een grote functiemix direct aan het station. Dit is een milieu dat we in Enschede nog niet kunnen bieden, waar andere steden de laatste jaren veel van dit soort projecten hebben gerealiseerd. Ook vraagt het project om aanpassing van de openbare ruimte (stationsplein) en mobiliteitsonderdelen zoals de herinrichting van het busstation en een parkeergarage.

Een ambitie die past bij de schaal en de huidige staat van de stad. Hiermee wordt ook een herontwikkeling mogelijk van de bestaande en verouderde panden aan het Stationsplein. Het Rijk (Woningbouwimpuls) en de provincie dragen beide financieel bij aan fase 1 van Centrumkwadraat. We leggen in 2021 de grondexploitatie en investeringsproject eerste fase Centrumkwadraat voor ter vaststelling tezamen met een ontwikkelstrategie. We starten de procedure voor een bestemmingsplan voor dit gebied.

In de periode tussen 2001 en 2011 zijn plannen gemaakt voor het Eschmarkerveld maar door de financiële crisis zijn deze nooit ten uitvoer gebracht. Inmiddels is er een nieuwe situatie ontstaan. Enschede wil graag groeien als stad en daarbij zowel ruimte bieden aan mensen die hoogstedelijk willen wonen als aan mensen die groene stedelijk willen wonen. Op het Eschmarkerveld kunnen we woningen toevoegen voor zowel het midden als het lagere segment in zowel koop als huur. Hier kunnen we een aanvulling realiseren op het woningaanbod in Enschede waarmee wordt bijgedragen aan het vestigingsklimaat en de aantrekkelijkheid van Enschede als woonstad en waarmee we talent en andere doelgroepen aantrekken of behouden voor Enschede en de Twentse arbeidsmarkt. Omdat de gemeente alle gronden in eigendom heeft is het ook mogelijk om van deze wijk een duurzame, klimaat adaptieve en hitte stress bestendige wijk te maken. Dit alles in een goede balans tussen enerzijds de maatschappelijke doelen en anderzijds een solide financieel rendement. Aan de raad wordt een kadernota voorgelegd met een ontwikkelstrategie voor de eerste fase en een grondexploitatie. We starten met de bestemmingsplanprocedure.

Op basis van het ontwikkelplan (kadernota) starten we in 2021 met de (procedure) voor het bestemmingsplan en afhankelijk van de realisatiestrategie een grondexploitatie. Met het Cromhoffpark willen we een uniek stuk stad maken gebruikmakend van de bestaande kwaliteiten en bijzondere ligging van het gebied: “Reuring” rondom het industrieel erfgoed & “Rust” rondom de natuur in het groene hart van het gebied. Cromhoffpark heeft het in zich om een mooie gevarieerde wijk te worden met een groot aanbod aan verschillende woningtypologieën aansluitend bij adaptief programmeren.

Voor Twekkelerveld is in het kader van de dynamische investeringsagenda gewerkt aan een integrale uitvoeringsagenda voor de komende 5-10 jaar. Daarin zijn verschillende acties opgenomen waarvan het begin van de uitvoering van start is gegaan in 2020. Het gaat dan bijvoorbeeld om het organiseren van een werkplaats (bewoners, corporaties, gemeente) voor de aanpak van wateroverlast, hittestress en droogteproblematiek, het verder uitwerken van plannen voor een huis van de wijk, het maken van een wijkuitvoeringsplan voor een aardgasvrije wijk en een eerste uitwerking van diverse ruimtelijke plannen voor herstructurering van corporatiewoningen. Ook wordt onderzocht hoe we de verbinding met kennispark kunnen versterken en de huisvesting van talenten verder kunnen vormgeven. De acties worden in veel gevallen samen met de corporaties of andere partijen uitgevoerd. Ook worden de plannen uitgewerkt voor de invulling van de ROC locatie en de locatie Assinkhof.

De visie geeft in hoofdlijnen aan welke ontwikkelingen de gemeente voor ogen staan in het landelijk gebied, met als zichtjaar 2030. Het belang van landelijk gebied is in deze corona periode duidelijker geworden.

Belangrijke thema’s zijn de transitie in de landbouw, landschap, biodiversiteit, wonen en bouwen in het Landelijk Gebied en de opwekking van energie.  Anders dan in de voorbereiding is de besluitvorming over de visie niet meer verbonden met de Energievisie. 

Via het koepelplan werken we aan één (integrale) visie voor de inrichting, het beheer en onderhoud van de openbare ruimte in Enschede.  Waarmee we de ambities en doelen voor deze openbare ruimte voor de komende jaren vaststellen. Met het plan vergroten we de onderlinge samenhang van de onderdelen van de openbare ruimte (zoals groen, wegen en riolering). Ook dragen we meer bij aan de doelen van de stad, zoals “de duurzame groene stad”. We zien dit als een logische vervolgstap op de eerder ontwikkelde inspiratiekaart openbare ruimte en in  lijn met de meer integrale benaderingsgedachte vanuit ontwikkelingen als de voorbereiding van de omgevingswet (actie 2.02, 11 in deze GB) en het opstellen van de omgevingsvisie (actie 2.02, 12).

De bodem en ondergrond worden gebruikt voor verschillende doeleinden. Soms beïnvloeden deze activiteiten elkaar en kunnen ze niet onder of naast elkaar plaatsvinden. De vraag is hoe we als gemeente een zo goed mogelijke balans kunnen creëren tussen het beschermen, benutten en gebruiken van de bodem en ondergrond voor deze activiteiten. In een integrale visie op de ondergrond, als bouwsteen voor de omgevingsvisie willen we hierop een antwoord formuleren rekening houdend met de maatschappelijke opgaven waar we de komende jaren voor staan. En omdat de activiteiten in de bodem en ondergrond zich niet houden aan gemeentegrenzen doen we dit waar dat kan gezamenlijk met Almelo en Hengelo.

Begraven verliest aan populariteit. Volgens cijfers van de Landelijke Vereniging voor Crematoria kiest meer dan twee derde van de mensen voor een crematie. Deze veranderende trend vraagt om een nieuwe meerjarige visie op het toekomstbestendig maken van de exploitatie van de begraafplaatsen en gedenkparken. Met de nieuwe visie willen we de raad verschillende scenario’s voorleggen over de invulling van de dienstverlening richting onze inwoners, het kwaliteitsniveau van het beheer en de mogelijkheden tot een (beperkte) regionale samenwerking.

We voeren diverse maatregelen uit ter verbetering van de verkeersveiligheid. Leidraad hiervoor is het verkeersveiligheidsplan dat in 2020 is opgesteld. Hierbij gaat het onder andere om knelpunten, schoolomgevingen en maatregelen vanuit wijkverkeerscirculatieplannen. Hiervoor is een aanzienlijke rijksbijdrage  aangevraagd in 2020..Ook maken we een plan voor maatregelen op en rond de Mooienhof.

Met de Raad is afgesproken dat we jaarlijks het woonbeleid herijken via een woondebat en eventuele wijzigingen ter vaststelling aan de Raad aanbieden.

Om de omgevingswet in 2022 goed in te kunnen voeren gaan we er verder aan bouwen door onder andere ICT en Geo-informatie op orde te brengen en brengen in kaart welke algemene regels, vergunningstelsels, delen van huidige verordeningen en beleid(sregels), we in een toekomstig Omgevingsplan willen opnemen. Daarnaast gaan we experimenteren op het gebied van flexibel bestemmen.

In het kader van de Omgevingswet gaan we verder met het opstellen van een Omgevingsvisie voor Enschede met als planhorizon 2040. De Omgevingsvisie wordt daarmee een strategische visie en stabiel raamwerk voor de lange termijn gevormd voor de gehele fysieke leefomgeving. Beleidsnota’s die op dit moment worden opgesteld of in besluitvorming zijn passen binnen de denkwijze van de Omgevingswet. De visie zal geen statisch document worden. Al naar gelang zich nieuwe ontwikkelingen voordoen en ambities wijzigen zal de omgevingsvisie periodiek worden geactualiseerd. De Omgevingsvisie gaat ook in op de sturingsfilosofie van de gemeente en daarmee op de eigen rol bij de realisatie van de visie en wat het van anderen verwacht.

Er is een impasse ( voor het derde jaar op rij en bezwaar gemaakt) over de hoogte van de bijdrage aan de begroting van het ODT. Gemeente Enschede wordt financieel belast voor taken die ze niet ingebracht hebben en dus ook niet geleverd krijgen. We proberen de impasse te doorbreken door een mediation traject met het ODT.

Met de wet kwaliteitsborging voor de bouw in 2022 wordt door de rijksoverheid een proces opgestart waarmee een deel van het gemeentelijke bouw- en woningtoezicht wordt overgeheveld naar de markt, naar private partijen. We gaan in 2021 een impact analys maken en die zal duidelijk maken wat de gevolgen zijn van de invoering van werkprocessen, inzet van capaciteit en de daaruit voortvloeiende financiële consequentie. In proefprojecten zullen we gecontroleerd oefenen met het overlaten van toezicht aan de private sector.

Met de komst van de omgevingswet en de Wkb valt voor een (belangrijk) deel de legesinkomsten weg. Dit wordt mede veroorzaakt door dat in de Wkb een aantal van de voor de gemeente resterende taken van vergunning naar melding wordt omgezet en daarmee vervalt de mogelijkheid om leges te vragen. We onderzoeken wat er voor nodig is om uitvoering te blijven  geven aan de wettelijke VTH-taken  Hierin nemen we ook mee of en hoe dit financieel door het rijk gecompenseerd wordt.

Nu er structureel middelen zijn toegekend voor cultuurhistorie, actualiseren we de waardenkaart en starten we met de basis gefaseerd op orde te brengen. Hiermee kunnen we de nodige input leveren op de ontwikkeling van de omgevingsvisie.

In het jaar 2021 zal sprake zijn van de feitelijke implementatie van de beleidsregel Bouw- en sloopveiligheid. Daarmee beoordelen we in 2021 eventuele risico’s van een bouw- of sloopproject. Dit is een risicogestuurde benadering, waarbij vooraf de risico’s kunnen worden overzien door middel van een risicomatrix.

Door de toekenning van structurele middelen gaan we onder andere een grote stap voorwaarts zetten naar informatie gestuurd handhaven. Hiermee zetten we handhavingscapaciteit beter in op plaatsen waar dat het meest nodig is. Daarnaast gaan we op onderdelen projectmatig werken. Met deze werkwijze zullen we op onderwerpen zichtbaarder zijn en gaat hier een preventieve werking vanuit (bijvoorbeeld bij brom- en snorfietsen en fietser). Ondanks de extra middelen blijft de werkdruk hoog. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de inzet van BOA’s in de corona crisis. Het structurele effect hiervan is niet in beeld. Door het voorgaande is er extra aandacht voor o.a. aansturing, werkstijl, onderlinge samenwerking nodig.

Naar aanleiding van de inventarisatie in 2020 gaan we beleid maken om de onzelfstandige woonruimte te optimaliseren. De stand still voor het niet verlenen van vergunningen in het kader van onzelfstandige woonruimte wordt verlengd tot het nieuwe beleid gereed is.

Maatschappelijk rendement:

Zorgt voor het toezicht en handhaving van ‘complexe’ omgevingsvergunningen, het voorbereiden van besluiten met betrekking tot (milieu) inrichtingen en de handhaving bij (complexe) milieubelastende bedrijven.  Daarmee draagt ze bij aan de realisatie van een gezonde en veilige leefomgeving. Is overigens een wettelijke verplchting.

Maatschappelijk rendement:

Zij zorgt voor de uitvoering van het onderhoud van de openbare ruimte. Daarmee draagt zij bij aan de realisatie van de doelen voor de openbare ruimte, zoals behalen van het gewenste kwaliteitsniveau en het woon- en vestigingsklimaat van de stad. Daarnaast levert zij een belangrijke bijdrage aan de arbeidsmarktdoelstellingen, doordat 55%-60% van het personeel van Onderhoud Enschede BV bestaat uit mensen uit de arbeidsmarktdoelgroep. De kwaliteit van de werkzaamheden wordt gemonitord en vastgelegd in rapportages.

Maatschappelijk rendement:

Binnen het kader van de regio wordt samengewerkt op het gebied van wonen, externe lobby en samenwerking en grondzaken. In het verlengde van de regionale woonvisie die begin 2016 is vastgesteld, worden afspraken gemaakt over de omvang en kwaliteit van de woningproductie in Twente. Daarnaast wordt de inbreng in G32, VNG en dergelijke gecoördineerd. Binnen de regio is de samenwerking met de Netwerksteden vooral op wonen en grondzaken. 

Op basis van het convenant tussen de vier kennisinstellingen en de gemeente Enschede werken we samen met studenten, docenten en lectoren. Via het Enschedelab (www.enschedelab.nl)  worden uiteenlopende soorten challenges georganiseerd waarin maatschappelijke opgaven van de stad aan bod komen en beantwoord worden door samenwerkende studenten van de vier kennisinstellingen. Ze zullen hierin samenwerken met inwoners, bedrijven en instanties.

We blijven in 2021 onze krachten bundelen om op een eenduidige manier talent te kunnen aantrekken en behouden voor Enschede/Twente. Door samen te werken zijn we effectiever in onze aanpak en kunnen we ook efficiënter omgaan met de inzet van middelen, waaronder de middelen vanuit de Regiodeal, ‘talent halen, opleiden en behouden'.

Het herijkingsproces van de Citymarketingvisie, samen met partners uit de stad, dat in 2019 is gestart is in 2020 afgerond.
Na vaststelling door de Raad in september is de visie creatief door vertaald. Een selectie van creatieve bureaus en personen in Enschede is samen met het merk aan de slag gaan.
In 2021 gaan we, stapsgewijs en met de bestaande middelen, aan de slag met de implementatie.

We bouwen het merk Enschede op drie pijlers: Ondernemende Kennisstad, Creatieve Stad en Bruisende Stad, waarbij bij Bruisende Stad de focus voor het merendeel op de binnenstad ligt. In deze drie pijlers komt het bijzondere DNA van Enschede tot uiting, zij vertellen het verhaal van de stad. Daarom richten we onze citymarketinginvesteringen op het verder laden en uitbouwen van deze drie pijlers. Dit doen we samen met stakeholders uit de stad: Enschede Promotie, gemeente, de kennisinstellingen, ondernemers en de vrijetijds­ en binnenstadorganisaties. Naast het enthousiasmeren van stakeholders op basis van draagvlak, willen we het uitdragen van citymarketingvisie ook via beleid en de subsidielijn stimuleren.

Ten behoeve van het internationaal talent zetten we in 2021 in op de internationale kant van de citymarketing visie. We gebruiken hiervoor de communicatiekanalen van onze internationale partners, zoals o.a. het Nederlandse ambassadenetwerk, het Eurocities netwerk en zustersteden.

In 2021 leggen we de Transitievisie Warmte ter vaststelling voor aan de raad. Dit is afgesproken in het Klimaatakkoord. In dit plan bepalen we onder andere wanneer welke wijken van het aardgas afgaan en voor de wijken waarvan de transitie voor 2030 gepland is, welke voorkeursalternatieven er voor deze wijken zijn en wat we daarvoor gaan doen. Participatie en samenwerking met stakeholders zijn hierbij essentieel evenals een verdere uitwerking van / beschikbaar komen van landelijke instrumenten, budgetten en regelgeving.

In het kader van het Klimaatakkoord moeten we voor wijken die voor 2030 aardgasloos worden een concrete uitwerking maken van de wijze waarop we dit willen doen (o.a. welke alternatieve warmtevoorziening er wordt voorzien). Dit leggen we vast in een Wijk UitvoeringsPlan. Voor Twekkelerveld en een deel van Enschede Zuid inclusief De Posten gaan we dit plan in 2021 maken. Hierbij zetten we voor Twekkelerveld de (hopelijk) ontvangen subsidie “proeftuin aardgasvrije wijk” in.

Participatie, communicatie en gedragsbeïnvloeding zijn essentieel om onze klimaatdoelen in de volle breedte te bereiken. In het vierde kwartaal van 2020 hebben we een strategie laten ontwikkelen voor de manier waarop we onze participatie- en communicatieopgave over de volle breedte van het duurzaamheidsveld het beste kunnen vormgeven. In 2021 starten we met de uitvoering. Hierbij hebben we aandacht voor de verschillende doelgroepen (inwoners en ondernemers), de verschillende thema’s binnen duurzaamheid, de rol van de gemeente (wel of geen wettelijke verplichtingen) en concrete projecten. Voor het thema energietransitie zetten we extra communicatiecapaciteit in. Middelen voor deze inzet zijn beschikbaar binnen de intensiveringsmiddelen duurzaamheid.

In het coalitieakkoord zijn voor vier jaar intensiveringsmiddelen voor de brede duurzaamheidsopgave voorzien. Deze middelen zijn bedoeld voor (tijdelijke) dekking op deelopdrachten, voor communicatie en voor het faciliteren van integrale gebiedsaanpakken. Dat betekent dat deze middelen eindig zijn. In 2021 wordt een voorstel voor het toekomstige duurzaamheidsbeleid aan de Raad voorgelegd. Dit voorstel wordt gebaseerd op de evaluatie van het Actieplan duurzaamheid en de Discussienota duurzaamheid die in het najaar van 2020 in de Stedelijke commissie besproken is. Er worden keuzes voorgelegd voor een inkadering van het duurzaamheidsbeleid, o.a. de ambities en de rol die de gemeente wil nemen, in relatie tot de beschikbare middelen.

De Europese Commissie de Corona-crisis aangegrepen als katalysator voor een duurzame ‘groene’ economie. Hierbij wordt het herstelplan vervlochten met de ambitieuze Green Deal-plannen (2019), waarmee Europa het eerste klimaat neutrale continent moet worden.

Door nu honderden miljarden te investeren in groene banen en schone, eerlijke economieën worden de plannen uit de Green Deal ook benut als Recovery Deal en vormen ze een weg uit de crisis. Tegen deze achtergrond wordt een voorstel uitgewerkt voor een anti-cyclisch beleids-en investeringspakket op gebied van Klimaat, Energie- & Warmtetransitie voor de korte termijn (2021-2024) en ontwerpen van een programmatische doorkijk t/m 2030 (10 jaar).

Het college zal eind 2020 de Energievisie vaststellen en begin 2021 ter vaststelling aan de gemeenteraad  aanbieden.  De visie beschrijft hoe op een duurzame wijze kan worden voorzien in de energie die nodig is om in Enschede te wonen, te werken en te recreëren. De Energievisie bevat ook een uitvoeringsparagraaf met de rol die wij kiezen en de ontwikkelstrategie, met een voorkeur om de opwekking van zonne-energie te combineren met andere functies.

De RES 1.0 wordt op 1 juli 2021 aangeboden aan het Nationaal Programma RES na formele vaststelling door de gemeenteraad.  Binnen de RES werkt Enschede samen met partners aan de regionale vertaling van het Klimaatakkoord. De Nota van Uitgangspunten en de Energievisie zijn het kader voor de Enschedese inbreng in de concept-RES0.1 en de RES 1.0. In het kader van de uitvoering van de RES moeten in 2025 de locaties planologisch mogelijk zijn.

Voor de ontwikkeling van duurzame energie volgen wij de zonneladder. In dat kader moet een grote slag gemaakt worden in de aanleg van zonnepanelen op grote daken en op onbebouwde terreinen in de bebouwde kom (bijv. parkeerplaatsen) en langs de RW 35 (energiecorridor). Onze ambitie is hoog, maar onze invloedssfeer en beschikbare middelen zijn beperkt. Het is momenteel nog niet mogelijk om via wet- en regelgeving zon op het dak “af te dwingen”. We werken binnen deze (financiële) mogelijkheden maatregelen uit waarmee wordt bevorderd hier gericht op in te zetten, waarbij we willen aanhaken op een gezamenlijk aanpak, zoals de DIA en de aanpak op de werklocaties.

Wij kiezen er voor om de potentiele grootschalige opweklocaties op een integrale en gebiedsgerichte wijze te ontwikkelen. In het kader van de Energievisie is de uitnodiging gedaan aan organisaties om een gebiedsgerichte aanpak te volgen. In een dergelijke integrale gebiedsaanpak wordt niet alleen gekeken naar de opgave voor de energietransitie, maar ook naar (kringloop)landbouw, klimaatadaptatie, biodiversiteit en sociale of economische opgaven. Binnen de (financiële) mogelijkheden bepalen wij onze rol. We faciliteren initiatieven waarmee bewonersorganisaties, coöperaties of marktpartijen ons benaderen. Naarmate de impact van een ontwikkeling op de omgeving groter is en de financiële mogelijkheden het toelaten, ligt een actieve opstelling van de gemeente voor de hand.

De gemeente (grondbedrijf) bezit ca. 300 ha gronden die grotendeels verpacht zijn. Deze bevinden zich voornamelijk in het buitengebied. We bieden in 2021 een voorstel aan de raad aan voor een gebiedsgerichte aanpak voor die percelen die geschikt zijn voor grootschalige energieopwekking, na vaststelling van de kaders die gelden voor de ontwikkeling van locaties voor duurzame energie.

Deze pilot is onderdeel van het programma ‘hernieuwbare energie op Rijksgronden’ (EZK). RWS werkt samen met zes gemeenten, de provincie en de netbeheerders om de mogelijkheden van hernieuwbare energie in kaart te brengen. Ontwikkeling van deze locaties past in de voorkeur voor locaties langs de (hoofd)infrastructuur zoals in 2021 door de gemeenteraad als onderdeel van de uitgangspunten voor de Energievisie is vastgesteld.

We faciliteren initiatieven van derden om energie op te wekken met zon of wind die in overeenstemming zijn met de uitgangspunten en beleidsregels die zijn vastgesteld en vastgesteld in de Energievisie waarover de gemeenteraad besluit.

We zijn in 2020 samen met ondernemers en eigenaren van de zes grootste bedrijventerreinen gestart om gebiedsagenda’s en duurzaamheidsscans op te stellen. Hierin is sterke focus op energiemaatregelen (besparing en opwek). Voor minimaal twee bedrijventerreinen maken we een haalbaar en uitvoerbaar Plan van Aanpak (incl. rolverdeling). Onze rol zal bestaan uit het zorgen voor aansluiting bij taken vanuit het activiteitenbesluit (toezicht, EML, informatieplicht) en het zoeken naar middelen voor pilots en stimuleringsmaatregelen. Het verwerven van extra middelen is noodzakelijk gezien de grote verwachte opgave en potentie op bedrijventerreinen.

Het plan biedt inzicht in de kansen, mogelijkheden en kosten van diverse maatregelen om het gebruik en overlast van vrachtverkeer (met verbrandingsmotor) terug te dringen. In 2021 werken we verder om te komen tot uitvoering van zero emissie stadslogistiek per 2025.

Door klimaatverandering neemt de kans op wateroverlast, droogte en hitte-stress toe. Dit levert gevaar op voor onze economie, gezondheid en veiligheid. Door klimaatverandering is een andere denkwijze nodig: klimaatbestendig en water robuust inrichten. Nu het huidige GRP eind 2021 eindigt, is het tijd voor evaluatie van de werkwijze en ambities, waarbij het de bedoeling is om de hoofdlijn van het huidige beleid door te zetten en tegelijk nieuwe accenten aan te brengen die aansluiten bij deze andere denkwijze. Ook biedt het ons de kans om aandacht te hebben voor maatschappelijke thema’s als circulaire economie en energietransitie en meer aan te sluiten op de vijf strategische opgaven van de stad.

De kaders voor het beheer en onderhoud van het openbare groen lopen in 2021 af. Daarnaast zijn de uitvoeringsgelden voor de biodiversiteit geëindigd. Voor beide onderwerpen moeten we de nieuwe ambities en middelen bepalen. In het Koepelplan bepalen we deze ambities en doelen al op hoofdlijnen voor de gehele openbare ruimte. Ze vragen vervolgens nog wel een verdere uitwerking. Dit in bijvoorbeeld concretere (uitvoerings)kaders met de bijbehorende benodigde middelen. Voor het groen en de biodiversiteit geven we, na de vaststelling van het koepelplan, deze uitwerking vorm in één gezamenlijk plan. Dit vanuit de sterke onderlinge samenhang die het groen en de biodiversiteit met elkaar hebben vanuit de opgave “duurzame groene stad”.

Om Enschede stap voor stap beter bestand te maken tegen wateroverlast, hitte en droogte gaan we zelf aan de slag met het treffen van maatregelen op openbaar terrein via reguliere projecten zoals het afronden van het project Stadsbeek Pathmos-Stadsveld. Daarnaast starten we met de voorbereiding van nieuwe klimaatprojecten zoals de aanpak wateroverlast in de omgeving van de Goolkatenweg, Pijlhovenstraat en de Westervalbeek. Ook benutten kansen daar waar mogelijk door mee te liften met andere projecten. Denk hierbij aan warmteleidingen.

Maatschappelijk rendement:
Draagt bij aan de taak van de gemeente om te voorzien in een doelmatig beheer van afvalstoffen door de verbranding van restafval. Met het vergisten van GFT-afval, de productie van duurzame energie en het terugwinnen van grondstoffen draagt Twence ook bij aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen.

Maatschappelijk rendement:

Draagt bij aan de ambitie van de gemeente op het gebied van afvalloos Twente. Dit doet Twente Milieu door de inzameling van de door ons afgesproken afvalstoffen.