3.2 Duurzaam wonen, leven en werken

.. Doelenboom

 Doel
Subdoel Link
1. De bereikbaarheid van banen wordt vergroot

totale lasten (x 1.000 euro): 16.684,00
1.01 Enschede is meer verbonden met aanliggende economische centra (agglomeratiekracht) Indicatoren: 2
Aantal acties: 4
1.02 In Enschede groeien de banen op de toplocaties Indicatoren: 3
Aantal acties: 4
1.03 In Enschede kunnen bestaande en nieuwe bedrijven groeien en innoveren Indicatoren: 2
Aantal acties: 6
2. Talent wordt aangetrokken en vastgehouden

totale lasten (x 1.000 euro): 159.402,00
2.01 De stedelijke voorzieningen zijn attractief voor inwoners en bezoekers (nationaal en internationaal) Indicatoren: 2
Aantal acties: 3
2.02 Het woningaanbod en de leefomgeving zijn attractief, veilig en toekomstbestendig Indicatoren: 5
Aantal acties: 22
2.03 Wij werken effectiever samen met de kennisinstellingen (UT, Saxion, Aki, ROC) en het bedrijfsleven op de opgave "aantrekken en vasthouden van talent” Indicatoren: 2
Aantal acties: 2
2.04 De (inter)nationale branding van Enschede wordt versterkt Indicatoren: 2
Aantal acties: 1
3. Enschede is een duurzame en klimaatbestendige stad

totale lasten (x 1.000 euro): 510,00
3.01 Transitie naar duurzame energiebronnen en energietransitie Indicatoren: 5
Aantal acties: 7
3.02 Naar een klimaatadaptief Enschede
Aantal acties: 8
3.03 Optimaal hergebruik van producten en grondstoffen (circulaire economie) Indicatoren: 2
Aantal acties: 3

 

.. Wat willen we bereiken?

 

Sterker, groener en inclusiever uit de crisis
In 2022 blijven we volop investeren in wonen, werken en leven in Enschede. We willen als stad groeien, kwantitatief en kwalitatief, en daarbij harder dan andere steden. Daarmee versterken we tegelijkertijd het fundament onder de opgaven in het sociaal domein. Immers: als onze inwoners op een fijne, duurzame, groene en betaalbare plek wonen én aan het werk zijn, is ook minder ondersteuning nodig.

De gevolgen van de coronacrisis zijn voor de komende jaren nog ongewis. We zien veel kansen om sterker uit de coronacrisis te komen in 2022 door ‘met lef’ en anticyclisch te investeren in onze stad.

 

Duurzaam wonen

We pakken grote uitdagingen aan, zoals betaalbaar wonen en groei richting 170.000 inwoners. Met als uitgangspunt groei van de de brede welvaart van onze inwoners. We brengen de randvoorwaarden daarvoor op orde: een heldere programmatische koers, versnelling van de woningbouw en versterking van de toekomstbestendigheid van onze woonwijken. Dat doen we met een strategische investeringsagenda inclusief versterking van de organisatie. Daarmee kunnen we nieuwe plannen ontwikkelen en bestaande plannen sneller richting uitvoering brengen. Denk daarbij onder meer aan de Spoorzone Hengelo-Enschede, de Kop, Centrumkwadraat, Eschmarkerveld en Cromhoff. Deze plannen dragen bij aan het aantrekken en vasthouden van talent en de doorstroming op de woningmarkt. Bij de vernieuwing en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad zetten we stevig in op samenwerking met zowel de provincie als het Rijk. We werken daarnaast samen met corporaties en zorgpartijen aan de huisvesting voor (en daarmee de doorstroming van) spoedzoekers en mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Het instrument Stedelijke InvesteringsAfweging (SIA) gebruiken we om met andere partners in enkele buurten en wijken over de volle breedte aan de slag te gaan. Wij verwachten dat dit ook positieve effecten heeft op de leefbaarheid en veiligheid in deze wijken.

 

Duurzaam leven

We werken aan een klimaatrobuust en groen Enschede dat bestand is tegen de effecten van hitte, natte en droogte. Het belang van water en groen voor een aantrekkelijke en leefbare stad met een prachtig landelijk gebied staat daarbij centraal. Daarmee kunnen we beter het hoofd bieden aan de klimaatverandering en de gevolgen van een verstoord natuurlijk evenwicht. In 2022 gaan we hierin samen met bewoners, ondernemers en instellingen verschillende stappen zetten. We gaan water beter vasthouden of juist versneld afvoeren waar nodig. In 2022 zetten we samen met bewoners in op het weghalen van verharding en bieden we meer ruimte aan water en groen in tuinen. En we werken aan het herstel van het natuurlijk evenwicht in de stad. Daarmee beperken we de overlast van bijvoorbeeld de Eikenprocessierups.

Onze openbare ruimte blijft schoon, heel en veilig. Met extra aandacht voor een gezonde en toegankelijke leefomgeving die uit daagt tot sporten, bewegen en recreëren. Daarnaast werken we aan een gezonde en goede bodem en ondergrond.

 

Op het gebied van mobiliteit hebben we aandacht voor alle vervoersvormen: lopen, fietsen, openbaar vervoer, auto en logistiek. Ons uitgangspunt is dat we ons binnen Enschede zoveel mogelijk lopend of met de fiets verplaatsen. Dit sluit aan bij onze inzet het verkeers- en vervoersgedrag te verduurzamen. Zo maken we tegelijkertijd ruimte voor inwoners die niet zonder de auto kunnen.

 

Energie- en warmtetransitie

Enschede wil een aantrekkelijke en leefbare gemeente zijn voor iedereen die er woont, werkt of op bezoek komt. Nu en in de toekomst. Daarom maken we ons sterk voor maatregelen waarmee we onze bijdrage leveren aan het verminderen van uitstoot van broeikasgassen om de opwarming van de aarde te beperken.

Deze energietransitie is niet alleen noodzakelijk om de opwarming van de aarde te beperken, zij biedt ook allerlei kansen. Denk daarbij aan verbetering van de luchtkwaliteit, meer comfortabele en energiezuinigere woningen, meer werkgelegenheid en meer kansen voor onze bedrijven. De energietransitie en de warmtetransitie vormen één van de grootste naoorlogse opgaven. Er ligt vanuit het coalitieakkoord een hoge ambitie. We werken de beleidskaders nader uit in een uitvoeringsprogramma en we maken op verschillende onderdelen de slag naar uitvoering. Dit doen we bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe we ons eigen vastgoed energieneutraal kunnen krijgen in 2040. Naast onze eigen opgave zijn wij voor een belangrijk deel afhankelijk van de initiatieven van derden. Wij willen onze inwoners, industrie en bedrijven ondersteunen bij de energietransitie. Daarbij spannen we ons in om de noodzakelijke randvoorwaarden op orde te brengen vanuit de gebiedsgerichte aanpak (participatie) en de netcapaciteit.

In 2022 werken we, op basis van de transitievisie warmte en landelijke ontwikkelingen, verder uit hoe we de warmtetransitie aanpakken en gaan we onder andere door met de voorbereidingen in Twekkelerveld en Enschede Zuid. Daarbij gaat het om de overgang van het gebruik van aardgas naar duurzame alternatieven. We bezien welke kansen er zijn voor individuele complexen en woningen, maar ook voor de wijk of buurt als geheel. Dit doen we zoveel mogelijk in combinatie met andere werkzaamheden. Tevens werken we uit hoe we mensen verder kunnen ontzorgen in de stappen richting een aardgasvrij(e) woning of bedrijf.

 

Duurzaam werken

Voor onze inzet op de bereikbaarheid van banen is groen herstel na de coronacrisis leidend. We richten ons daarbij allereerst op de binnenstad. We leggen het accent op vergroening en bevordering van ontmoeting. De coronacrisis heeft een fors effect gehad op de culturele sector. Veel inwoners hebben het ontbreken van cultureel aanbod en evenementen gemist. Ook is nogmaals duidelijk geworden dat cultuur en evenementen een belangrijke vestigingsfactor zijn voor onze stad. Tegelijk zijn onze partners in de stad creatief en weerbaar gebleken. In 2022 willen we inzetten op het versterken van de goede dingen die we al hebben, aansluiten bij de ideeën van een nieuw kabinet op het gebied van cultuur en de positieve regionale samenwerking verder brengen. Daarnaast willen we meer aandacht besteden aan de makers en creatief talent in onze stad. Ook de verbindende factor die cultuur kan zijn bij sociale vragen willen we verder versterken. Beide lijnen van talent en sociaal komen samen in de nieuwe Huiskamer van de stad. Met evenementen gaan we nog meer inzetten op de bijdrage die evenementen leveren op de citymarketingvisie en de doelen van de stad.

We koersen er op dat er in 2022 weer sprake kan zijn van een volwaardig evenementenseizoen. Onze ambitie blijft om als evenementenstad verder te groeien en daarmee meer bezoekers van buiten de regio te trekken.

 

We richten ons op het toekomstbestendig maken van de bestaande bedrijventerreinen. Daar zijn immers de meeste banen en is sprake van een hoog energieverbruik. Vergroenen, verduurzamen en vergroten van de aantrekkelijkheid staan hier voorop. Ook werken we aan de voorwaarden om voldoende ruimte te bieden aan groei van bedrijven en bedrijvigheid in onze stad. We verbinden ons met de kennis en het talent rond de kennisinstellingen, gericht op groen herstel en het aanjagen van innovaties. Daarbij gaat het om nieuwe toepassingen die onze stad én de wereld in staat stellen om antwoorden te vinden op de grote maatschappelijke opgaven. Daarmee groeien ook andere sectoren en banen op alle niveaus. Onze focus ligt daarbij op de topwerklocaties Kennispark, Binnenstad/spoorzone en Technology Base. We bouwen verder aan strategische samenwerking (lokaal, nationaal, euregionaal en internationaal) voor de lobby voor de (groene herstel)fondsen (zoals het Europese green deal-fonds).

Op het gebied van bereikbaarheid van banen blijven we aandacht vragen op onder andere rijks- en provinciaal niveau voor het doortrekken van het spoor vanuit Zwolle via Enschede naar Münster. Daarmee vergroten we de kansen op verdubbeling van de spoorlijn naar Zwolle. Met als gewenst effect dat de reistijd per spoor naar de noordelijke Randstad, via Zwolle, met een half uur afneemt.

Al deze inspanningen moeten leiden tot een groei van de werkgelegenheid in onze stad met 10.000 banen tot en met 2030.

  

Voorwaardenscheppend: een nieuwe Omgevingsvisie
Door de gewenste stedelijke groei en de inzet op klimaatadaptatie en energietransitie neemt de druk op de ruimte toe, zowel onder- als bovengronds. Dit biedt kansen én vraagt om zorgvuldige keuzes. Een ruimtelijke visie op de toekomstige ontwikkeling van de stad is daarvoor het vertrekpunt. Die keuzes maken we in de omgevingsvisie. We werken aan deze strategische visie in het kader van de invoering van de Omgevingswet (OW). De omgevingsvisie is enerzijds een visie op hoofdlijnen op de ruimtelijke ontwikkeling van Enschede, inclusief een vertaling in ruimtelijke ingrepen. We maken hierbij gebruik van allerlei bestaande en in ontwikkeling zijnde beleidsproducten. Anderzijds beschrijven we in de omgevingsvisie hoe we dat vergezicht willen bereiken. Dit koppelen we aan hoe we vervolgens moeten handelen, inclusief een sturingsfilosofie. Zo maken we helder wat we van anderen verwachten en wanneer we zelf ‘aan de lat staan’.

 

Voorwaardenscheppend: actualisatie en implementatie van nieuwe wet- en regelgeving

Het Rijk heeft de inwerkingtreding van de OW met een half jaar uitgesteld naar 1 juli 2022. Deze wet heeft ten doel te komen tot een veilige en gezonde fysieke leefomgeving, een goede omgevingskwaliteit en doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling ervan. De rol van de gemeente verschuift: van een hiërarchische verhouding naar steeds meer samen met burgers en ondernemers. Wij zijn daar op 1 juli 2022 klaar voor.

 

Het Rijk heeft de aan OW gekoppelde Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb) eveneens uitgesteld tot 1 juli 2022. Doel van deze wet is de kwaliteit van bouwwerken en de positie van de bouwconsument verbeteren. Onderdeel daarvan is overheveling van taken: de technische toets van het gemeentelijke bouw- en woningtoezicht gaat naar private partijen. We werken eraan ook hiervoor op tijd klaar te zijn voor de invoeringsdatum.

 

De komst van de OW en de Wkb zorgt ervoor dat we minder taken (bestemmen, vergunningenverlening, handhaving en toezicht) kunnen verrekenen in de leges. We willen voorkomen dat daardoor (wettelijke) taken onder druk komen te staan.

 

Voorwaardenscheppend: handhavingsinzet op niveau brengen

Onze stad moet veilig en leefbaar zijn. Bewoners, ondernemers en bezoekers hebben daar in eerste instantie een belangrijke taak in. Maar ook de gemeente heeft een belangrijke rol. Voor het behoud van de leefbaarheid en veiligheid van onze stad is handhaving van groot belang. De maatschappelijke vraag naar handhaving voor een veilige openbare ruimte neemt steeds verder toe. Tegelijkertijd is er sprake van verschuiving van taken van politie naar gemeente.

 

In 2022 zijn bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) meer zichtbaar in de wijken door de nieuwe aanpak van wijkgericht werken. De structurele extra middelen voor handhaving stellen ons in staat om de benodigde capaciteit van BOA’s verder op niveau te brengen, zowel qua capaciteit als uitrusting.

.. Wat gaan we doen?

 
1. De bereikbaarheid van banen wordt vergroot

We willen Enschede economisch versterken. Op deze manier kunnen we kwalitatief groeien, baanmogelijkheden bieden voor iedereen en daardoor ook sociale problemen beter het hoofd bieden. Eerste prioriteit om dit voor elkaar te krijgen is het vergroten van de bereikbaarheid van banen. We willen de agglomeratiekracht van onze stad versterken. Dit doen we op verschillende manieren: kortere reistijden naar aanliggende gebieden met banen, een betere interne bereikbaarheid, een sterkere verwevenheid/relatie met naastliggende economische centra en meer banen in de stad zelf.

Dit hoofddoel hangt heel sterk samen met de hoofddoelen "aantrekken en vasthouden van talent" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".

 
1.01 Enschede is meer verbonden met aanliggende economische centra (agglomeratiekracht)
Agglomeratiekracht is de massa en dichtheid in een gebied in de vorm van lokale concentraties van bedrijven, kennis, human capital en een goede bereikbaarheid, internationale connectiviteit en kwaliteit van leven. De aanwezigheid hiervan kan leiden tot agglomeratievoordelen. Dit zijn voordelen die bedrijven en instellingen ondervinden door ruimtelijke en organisatorische nabijheid. Versterking van agglomeratievoordelen leidt tot een toename van agglomeratiekracht (Raspe et al, 2012).

Het beter verbinden van Enschede met aanliggende economische centra is van belang om de agglomeratiekracht te versterken. Er komen meer banen beschikbaar binnen een redelijke reisafstand. Hierdoor kunnen meer mensen aan het werk en kan HBO en universitair opgeleid talent in Enschede blijven wonen. Dit gaan we bereiken door een betere externe bereikbaarheid (lobby op kortere reistijden), een betere interne bereikbaarheid (denk hierbij bijvoorbeeld aan een zo kort mogelijk voor- en natransport naar de OV knooppunten en werklocaties) en door verdere verweving met onze buren in Duitsland via de Duitslandagenda (vergroting van het daily urban system).


Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
In deze grafiek is te zien hoeveel banen binnen een redelijke reisafstand bereikbaar zijn voor een gemiddelde inwoner van Enschede. Hierbij is geen rekening gehouden met filedruk en ook de banen in Duitsland worden niet meegeteld. De bereikbare banen zijn een maatstaf voor de externe bereikbaarheid van onze gemeente. Het streven is dat dit aantal bereikbare banen toe gaat nemen op de langere termijn.



Toelichting
De bereikbaarheidsindicator is in 2011 gestart als een indexcijfer van de reistijden over een aantal invalswegen naar het centrum van Enschede. Een lagere waarde betekent dat de reistijd ten opzichte van 2011 verbeterd is.

We streven er naar dat het indexcijfer niet boven de 86% komt.

Bron: Gemeentelijke reistijdmonitoringssysteem

Acties 2022
Aantal acties: 4

01. We stellen een masterplan voor het Station Enschede op in het kader van de ontwikkeling van de Spoorzone

De spoorzone Hengelo-Kennispark/UT-Enschede moet doorgroeien als centrum van de integrale ontwikkelas Zwolle-Twente-Münster. Daarbij moet een vestigingsmilieu ontstaan van vernieuwende combinaties van duurzaam wonen, werken, ondernemen en studeren. Binnen het project spoorzone Hengelo-Enschede en Centrumkwadraat gaan we als stad grootschalig ontwikkelen rond het station van Enschede: de belangrijkste entree van de stad. In 2022 zullen wij samen met onze partners een masterplan opleveren voor het station van de toekomst. 

 

02. We verbeteren de ontsluiting van de N35 via de Oostweg

Conform mobiliteitsvisie en coalitieakkoord is in 2021 onderzoek gedaan naar een betere auto ontsluiting van Enschede Oost en Glanerbrug naar de N35. Vanaf 2022 realiseren we de eerste maatregelen. Met deze maatregelen wordt de route over de N35 sneller dan de route over de Singel. Dit draagt bij aan een leefbare, aantrekkelijke en bereikbare stad.

03. We realiseren de eerste mobipunten

In 2022 zullen de eerste mobipunten gerealiseerd worden in de stad. Op deze plekken zijn diverse vormen van deelmobiliteit beschikbaar voor de inwoners en bezoekers van de stad. Met het realiseren van deze punten maken we mobiliteit voor iedereen beschikbaar en zal het autobezit gaan afnemen waardoor er ruimte ontstaat om de leefbaarheid in de wijken te verbeteren. Hiermee verbeteren we ook de verbinding tussen werklocaties en woonlocaties.

04. We versterken het fietsklimaat

We werken aan het uitvoeren van de ambities uit de Fietsvisie 2030 door zoveel mogelijk mensen te laten fietsen. Zo houden we ruimte voor het verkeer dan van verder komt. We starten met de realisatie van de deeltrace’s van de fietssnelweg F35 tussen het station en de Lambertus Buddestraat, waaronder 2 fietsbruggen, en verbeteren de fietspaden langs de Haaksbergerstraat.

Bijdrage verbonden partij: Euregio

Maatschappelijk rendement:

De Euregio zet zich in voor een grensoverschrijdende samenwerking. De Euregio adviseert gemeenten, burgers, ondernemers en organisaties bij grensoverschrijdende vragen. 

Bijdrage verbonden partij: Twente Board

Maatschappelijk rendement:

Een goede bereikbaarheid is van invloed op het economisch functioneren van de stad en de regio. Een verbeterde bereikbaarheid leidt tot een vergroting van de aantrekkelijkheid van het vestigingsklimaat en een versterking van het ruimtelijk economisch functioneren. Twente Board coördineert de lobby op de bereikbaarheid van banen.

.
1.02 In Enschede groeien de banen op de toplocaties
Op de toplocaties Kennispark, binnenstad/stadscampus en Technology Base faciliteren wij de vestiging van bedrijven en de groei van banen. In de binnenstad groeien de banen in met name de horeca en detailhandel. De stadscampus, Kennispark en Technology Base gaan zorgen voor een internationaal aantrekkelijk profiel van onze stad en regio, bieden een nieuwe inspirerende werkomgeving en dragen daarmee ook bij aan het aantrekken en vasthouden van talent.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 3


Toelichting
In deze grafiek zien we de ontwikkeling van het aantal banen op Kennispark. Kennispark beslaat de gebieden: UT, Business and Science Park en Twente Village.

Het streven van de banenontwikkeling is gebaseerd op een groei met 300 banen per jaar tot 2022. Dit hangt samen met verwachte ontwikkelingen, nieuwbouw en nieuwe vestigers in dit gebied.

Bron: Vestigingenregistratie Enschede



Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling van het aantal banen op de toplocatie "luchthaven" te zien. Het betreft de banen op de werklocaties van de voormalige luchthaven (Technology Base, Deventer Poort en de werkparken van Van Eck).

Streven: met de ontwikkelingen die spelen binnen het cluster Maintenance, Repair en Operations is de verwachting dat 50 extra banen worden gecreëerd in drie jaar (2021-2023).



Toelichting
In deze grafiek staan het aantal banen van drie belangrijke binnenstadsgebieden: het kernwinkelgebied, de kantoorlocatie Stationsomgeving en de kantoorlocatie Stadsweide (inclusief het voormalige MST aan het Ariënsplein).

De streefwaarde (een groei met 150 banen per jaar) is gebaseerd op de sterker wordende functie van de binnenstad in de Euregio (voorzieningen, komst bioscoop, vernieuwing van winkels en horeca) en de ontwikkeling van de stadscampus met woon/werkfuncties, onderwijs, bedrijvigheid, diensten etc.

Bron: VR beheer gemeente Enschede

Acties 2022
Aantal acties: 4

01. We voeren de gebiedsstrategie Kennispark uit

In 2022 werken we verder aan het tot uitvoering brengen van de gebiedsstrategie Kennispark en het stedenbouwkundig plan Business & Sciencepark. We voltooien het aanpassen van ons ruimtelijk instrumentarium. We leggen daartoe een nieuwe bestemmingsplan voor dit gebied voor aan de raad. Dit bestemmingsplan vloeit voort uit het stedenbouwkundig plan dat de raad in 2021 heeft vastgesteld. Hiermee creëren we belangrijke randvoorwaarden voor realisatie van de doelstelling van de structuurvisie om een innovatiecampus te ontwikkelen waarin ontmoeten en verbinden centraal staat.

02. We dragen bij aan de versterking van de regionale topwerklocaties

In het kader van de omgevingsagenda Oost werken we aan het versterken van agglomeratiekracht door ontwikkeling van wonen en werken in de samenhangende stationsgebieden Hengelo-Kennispark-Enschede (de Innovatiedriehoek). Specifiek gaat het om het ontwikkelen van een nieuw (hoog)stedelijk vestigingsmilieu rond de stations, in relatie tot de bereikbaarheid van de topwerklocaties. 

03. We ronden de evaluatie af van de Gemeenschappelijke Regeling Technology Base en komen met voorstellen over het vervolg van deze GR

In 2021 besloten de colleges van GS van Overijssel en B&W van Enschede de voorgenomen evaluatie van de GR Technology Base te vervroegen. Dit vanwege de tegenvallende resultaten in 2020 en 2021. Deze evaluatie is eind maart 2022 gereed. Vervolgens komen we met voorstellen voor de toekomst van deze GR.

04. Uitvoering actieplan 'Groen herstel binnenstad’

Samen met onze partners geven we in 2022 uitvoering aan het actieprogramma voor de binnenstad dat we in het najaar van 2021 hebben opgesteld. Dit actieprogramma is gericht op groen herstel van de binnenstad. Het vormt tegelijkertijd de onderlegger om een beroep te kunnen doen op de subsidie impulsaanpak binnensteden (waarvoor landelijk 100 miljoen euro beschikbaar is). Met dit actieplan geven we ook uitvoering aan de raadsmotie over herstel na corona. We onderkennen dat we voor de realisatie van dit actieplan in hoge mate afhankelijk zijn van private investeerders.

Bijdrage verbonden partij: stichting Gebiedsorganisatie Kennispark

Maatschappelijk rendement: 

De stichting Gebiedsorganisatie Kennispark is een ‘triple-helix’-samenwerking tussen de Universiteit Twente, ondernemers en vastgoedeigenaren en de gemeente Enschede. De stichting heeft de opgave het ontplooien van activiteiten binnen het innovatie-ecosysteem van Kennispark, zodat deze innovatiecampus een aantrekkelijke vestigingsplaats is en blijft voor zowel innovatieve bedrijven als het talent passend bij het profiel van het gebied.

Bijdrage verbonden partij: Technology Base

Maatschappelijk rendement:

Technology Base/Area Development Twente (ADT) heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente.

Bijdrage verbonden partij: XL Businesspark Twente/Regionaal Bedrijventerrein RBT

Maatschappelijk rendement:

De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector Twente.

.
1.03 In Enschede kunnen bestaande en nieuwe bedrijven groeien en innoveren
De basis van onze economie zijn onze bestaande bedrijven. Op regionaal niveau vindt acquisitie plaats in de sectoren High Tech Systems en Materials (HTSM) en logistiek. Hiernaast acquireren we zelf op enkele voor Enschede specifieke sectoren: zakelijke dienstverlening, ICT en winkels voor de binnenstad. Acquisitie gebeurt heel gericht en is afgestemd op het profiel van onze regio en stad. Voor alle bedrijven (bestaand en nieuw) gaan we een goede dienstverlening bieden, zorgen we voor digitale bereikbaarheid, bieden we ondersteuning van netwerken voor starters, start ups en scale ups en innovatie (Novel-T), bevorderen we internationalisering, hebben we aandacht voor het arbeidsmarktbeleid en voor een aantrekkelijke werkomgeving.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling te zien van het totaal aantal banen in Enschede. De banengroei is een resultaat van inzet op bereikbaarheid van banen en van aantrekken en vasthouden van talent.

Het streefgetal is gebaseerd op de landelijke verwachtingen in banengroei (1,4% groei per jaar vanaf 2019).

Bron: Vestigingenregistratie Enschede (realisatie) en CBS/UWV (voor het streven)



Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling van het bruto regionaal product (BRP) van Enschede te zien. Het BRP zegt iets over de samenstelling van de economische sectoren in een gemeente en de toegevoegde waarde per baan. Het BRP wordt berekend met behulp van gegevens van het CBS (nationale rekeningen) en werkgelegenheidsgegevens (LISA). In 2019 blijkt dat het CBS de realisatiecijfers met terugwerkende kracht heeft aangepast. De aangepaste realisatiecijfers liggen iets hoger dan vorig jaar werd aangegeven door het CBS. Dit is nu verwerkt in bovenstaande grafiek. Het streven is hierop ook aangepast (met het nieuwe cijfer voor 2018 als uitgangspunt).

Het streven is het BRP harder te laten stijgen dan de landelijke prognose (een stijging van 1,8% per jaar vanaf 2018, bron: CPB). We hopen met ontwikkelingen op de toplocaties, ondersteuning van innovatie en inzet op goede voorzieningen een sterkere samenstelling in sectoren te krijgen en meer toegevoegde waarde per baan.

Acties 2022
Aantal acties: 6

01. We gaan een locatie-onderzoek doen naar strategische uitbreidingsruimte voor bedrijven

In 2021 hebben we de zoekopgave en het programma van eisen voor een nieuw te ontwikkelingen bedrijventerrein vastgesteld. In 2022 geven we dat een vervolg met een planologisch locatie-onderzoek naar concrete en kansrijke locaties.

02. We stimuleren de toekomstbestendigheid van bedrijfsterreinen

In 2021 hebben we samen met ondernemersverenigingen op vijf bedrijventerreinen gebiedsgerichte agenda's opgesteld voor het bereiken van toekomstbestendige en duurzame bedrijventerreinen. In 2022 beginnen we met de uitvoering van deze agenda's. De inspanningen in deze agenda's zijn gericht op verbeteringen op zowel ruimtelijk-fysiek, duurzaamheids-, gezondheids- als sociaal-economisch gebied. Dit doen we samen met de ondernemers en vastgoedeigenaren op de terreinen en waar mogelijk haken we aan bij het investeringsbudget voor toekomstbestendige bedrijventerreinen van de provincie

03. We ronden een nieuwe kantorenvisie af

In navolging op de kantorenanalyse leggen we in 2022 een nieuwe kantorenvisie voor aan de gemeenteraad. Daarbij ligt de nadruk op transformatie/herontwikkeling van incourante panden en het toevoegen van een kwalitatief goede en duurzaam kantorenaanbod.

04. Wij dragen bij aan de ontwikkeling van innovatieve ecosystemen

We dragen ook in 2022 bij aan een sterk en innovatief ecosysteem door inzet op kennisvalorisatie. Dit doen we enerzijds via ondersteuning van innovatieclusters zoals het medtechcluster en Space53 (onbemande systemen). Anderzijds dragen we bij via het verbinden van kennisinstellingen met de maatschappelijke opgaven. Dat doen wij samen met partners in het Netwerk Kennissteden Nederland, via CityDeals en met partners als Novel-T.

05. We onderzoeken de ontwikkelingskansen voor verouderde bedrijventerreinen

We ontwikkelen in 2022 een gebiedsvisie voor de herontwikkeling van het verouderde bedrijventerrein Kop Westerval.

06. We ontwikkelen de Oostkrans van de Usseler Es

In het kader van de uitvoeringsagenda voor de visie werklocaties gaan we de Oostkrans van de Usseler Es ontwikkelen.

Bijdrage verbonden partij: Technology Base

Maatschappelijk rendement:

Technology Base/Area Development Twente (ADT) heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente.

Bijdrage verbonden partij:XL Businesspark Twente/Regionaal Bedrijventerrein RBT

Maatschappelijk rendement:

De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector in Twente.

.
2. Talent wordt aangetrokken en vastgehouden

De aantrekkelijkheid van een stad wordt in eerste instantie bepaald door de inwoners: het aandeel HBO en universitair opgeleiden en het aandeel creatieve klasse bepaalt de aantrekkelijkheid van de stad voor bedrijven en de economische groei. Economische groei is nodig om iedereen aan het werk te houden. Enschede heeft een relatief laag aandeel HBO en universitair opgeleiden. Dit beperkt de economische kansen van onze stad. Om hier verandering in aan te brengen, gaan wij meer inzetten op het aantrekken en vasthouden van HBO en universitair opgeleid talent. Hiervoor is het belangrijk dat de voorzieningen (wonen, cultuur, profilering) goed op orde zijn. We willen kwalitatief groeien om als stad sterker te worden.

Deze doelstelling hangt sterk samen met "de bereikbaarheid van banen wordt vergroot", "inwoners zijn gezond en actief" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".

 
2.01 De stedelijke voorzieningen zijn attractief voor inwoners en bezoekers (nationaal en internationaal)
Een aantrekkelijke stad heeft een bruisende binnenstad, goede culturele voorzieningen, evenementen en voorzieningen als een internationale school. En dit is afgestemd op de wens tot het vasthouden van meer HBO en universitair opgeleiden.


Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
In deze grafiek staat het gemiddeld aantal weekbezoekers in de binnenstad. Dit gemiddelde aantal is tot en met 2017 gemeten op basis van handmatige tellingen. Deze tellingen vonden eens per jaar en tijdens winkeltijden plaats. Vanaf 2018 tellen we alle dagen, via wifisensoren
en 24 uur per dag. Dit levert een trendbreuk op in de cijfers (omdat we nu 24 uur per dag tellen). Het getal van 2018 is het gemiddeld aantal weekbezoekers in de eerste helft van het jaar gebaseerd op wifitellingen.

Het streven is gebaseerd op een verwachte toename van bezoekers door realisatie van nieuwbouwprojecten rondom de binnenstad, ontwikkeling van de stadscampus en verdere versterking van de positie van de binnenstad in de Euregio.

Bron: Locatus (2015-2017) en City Traffic (vanaf 2018)



Toelichting
Cultuur en evenementen zijn belangrijke factoren voor een aantrekkelijke stad en goede stedelijke voorzieningen. Doel is dat dit totaal aantal stijgt. Indirect effect zijn meer bestedingen (o.a. restaurantbezoek) in de stad. De streefwaarden zijn het aantal bezoekers per jaar.

Acties 2022
Aantal acties: 3

01. We leggen het overkoepelend evenementenbeleid voor aan de raad

In 2020 is het evenementenbeleid geëvalueerd. Uitkomst is dat het belangrijk is om een overkoepelend evenementenbeleid op te stellen vanuit de verschillende domeinen (cultuur, sociaal en economie). Hiermee kan het evenementenbeleid een bijdrage leveren aan de uitvoering van de citymarketingvisie. Op basis van het overkoepelende beleid wordt gekeken welke instrumenten ingezet kunnen worden om de doelen binnen het beleid te realiseren. Denk aan het verstrekken van subsidie, evenementvergunningen en een evenementenkalender. Vooruitlopend op dit overkoepelende beleid is in 2021 een subsidiekader evenementen en verordening opgesteld als overgangsregeling voor 2023 en 2024.

02. We leggen een nota van uitgangspunten voor een nieuwe cultuurnota voor aan de raad

De meest recente cultuurnota dateert uit 2013: Enschede culturele hotspot van het Oosten. In 2021 is de subsidieverordening Tijdelijke Subsidieverordening Ondersteuning culturele sector uitgevoerd. Binnen deze regeling is geëxperimenteerd met verschillende methodieken om subsidies te verstrekken. Daarbij is een proces ingericht om potentiële aanvragers te ondersteunen. Deze regeling wordt in 2022 geëvalueerd. De ervaringen en leerpunten vormen onderdeel van de nota van uitgangspunten die in aan de raad wordt voorgelegd en worden meegenomen in het proces voor de nieuwe cultuurnota die in 2022 wordt opgestart.

03. We stellen een uitvoeringsprogramma op ter versterking van de cultuurregio Twente

In 2018 is samen met de 14 Twentse gemeenten en het culturele veld het cultuurprofiel “Ruimte voor verbeelding” opgesteld. In dit cultuurprofiel zijn gezamenlijke doelen en acties geformuleerd. De afgelopen jaren is door de regio geïnvesteerd in verschillende initiatieven via de regeling Creatieve Broedplaatsen en de proeftuin Maakplaatsen en Generators. In het cultuurprofiel is de focus gelegd op de verbinding tussen kunst, cultuur en technologie met als verbindende factor het (ambachtelijke) maakklimaat in Twente. Deze focus en het werken vanuit Twente helpt om landelijk cultuur beter te positioneren in de gesprekken met het Rijk en de landelijke fondsen. De volgende stap is om op basis van het cultuurprofiel een uitvoeringsprogramma op te stellen.

Bijdrage verbonden partij: Twentse Schouwburg

Maatschappelijk rendement:

De Twentse Schouwburg N.V. (Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede) vormt een belangrijke culturele voorziening voor de gemeente Enschede en omgeving. De onderneming exploiteert vier gebouwen met samen zes podia in het centrum van Enschede, te weten: het Wilminktheater, het Muziekcentrum, de Grote Kerk en De Kleine Willem. Op jaarbasis biedt de organisatie momenteel circa 350 – 380 voorstellingen en concerten aan met circa 135.000 bezoekers per jaar. Daarnaast is er meer aandacht voor de verbindende rol van Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede binnen de Twentse samenleving, verbinding tussen publiek en podia en ook tussen de Twentse podia onderling.

.
2.02 Het woningaanbod en de leefomgeving zijn attractief, veilig en toekomstbestendig
Als we meer HBO en universitair opgeleiden vast willen houden, dan moet het woningaanbod hier bij aansluiten. De kwalitatieve samenstelling van het woningaanbod is een aandachtspunt en we moeten kijken of we passende woningen hebben voor net afgestudeerden, expats en gezinnen. Als grootste stad van het oosten kunnen wij een grootstedelijk woonmilieu bieden. Het verdichten in het centrum hoort bij dit doel, evenals een aantrekkelijke leefomgeving en buitengebied.



Indicatoren 
Aantal indicatoren: 5


Toelichting
Dit cijfer is samengesteld uit verschillende waarderingsaspecten van de aantrekkelijkheid van de woonomgeving. De keuze is gebaseerd op studies van het Ministerie en de atlas voor Nederlandse gemeenten. Het gaat daarbij bijvoorbeeld over de mate van contact tussen buren, de hoeveelheid groen en water in de wijk, het percentage koopwoningen en het culturele aanbod.



Toelichting
Het indexcijfer van de gemiddelde verkoopprijsontwikkeling bestaande woningen geeft informatie over de aantrekkelijkheid van Enschede in relatie tot Twente als geheel. Er is geen concreet streefcijfer aangegeven omdat een stijging van de gemiddelde verkoopprijs geen doel op zich is. Wel is een doel dat de ontwikkeling van de gemiddelde verkoopprijs bestaande woningen in Enschede boven het Twents gemiddelde ligt. Dit is namelijk een indicatie dat de aantrekkelijkheid van Enschede zich positief ontwikkelt ten opzichte van de omliggende gemeenten.

Bron: vastgoedrapportage Twente / Kennispunt.



Toelichting
Als wij willen werken aan een evenwichtiger samenstelling van onze bevolking, dan moet onder andere de verhouding tussen de verschillende prijssegmenten van woningen veranderen (relatief minder goedkoop en meer duur). Bij nieuwbouw streven we naar een relatief groter aandeel in het duurdere segment. Dit zorgt ook voor doorstroming op de woningmarkt en daardoor ook voor aanbod voor starters op de woningmarkt.

Bron: GBTwente



Toelichting
In het kader van de trek naar de stad, groeien vanuit het hart, het unieke hoog stedelijke woonmilieu dat Enschede kan bieden in en rondom de binnenstad om talenten vast te houden en aan te trekken, wordt gekeken of de inwonersaantallen in dit gebied ook stijgen. De streefgetallen zijn gebaseerd op basis van de voorgenomen harde (vastgestelde) en als haalbaar ingeschatte zachte woningbouwplannen in de periode 2021-2024. Eenpersoons woningen zijn in de prognose gesteld op bezetting door 1 persoon, meerpersoons woningen op een bezetting van 1,4.

Bron: CBS/Kennispunt.



Toelichting
De score woonaantrekkelijkheid is een jaarlijkse (relatieve) score van onze stad in de Atlas voor Gemeenten. We laten hier de score zien zonder geografie omdat geografische factoren erg bepalend zijn voor onze eindscore (bereikbaarheid van banen, nabijheid natuurgebieden als de Veluwe en de zee). Aan onze geografische ligging kunnen we niet zoveel veranderen. De andere factoren die deze score bepalen zijn: cultureel aanbod, veiligheid, percentage koopwoningen, culinair aanbod, aanwezigheid universiteit en percentage vooroorlogse woningen. Hoe lager de score, hoe beter we scoren op de ranglijst. Bron: Atlas voor Gemeenten.

Streven: het streven is om weer op het niveau van 2017 te komen (12e van de ranglijst: een plek die past bij de omvang van onze gemeente).

Acties 2022
Aantal acties: 22

01. We leggen het bestemmingsplan De Kop ter besluitvorming voor aan de raad

In 2022 wordt het ontwerp-bestemmingsplan voor de gebiedsontwikkeling van De Kop ter besluitvorming voorgelegd aan de raad in nauw overleg met de ontwikkelende partijen. De samenwerkingsovereenkomst en het ontwikkelingsplan worden daartoe nu herijkt.Deze gebiedsontwikkeling versterkt het vestigingsklimaat door het creëren van een hoogwaardig en gemêleerd woningaanbod voor diverse doelgroepen in een hoogstedelijke woonomgeving. Het project zal leiden tot een radicale transformatie die zorgt voor versterking van de stadskern, functionele vernieuwing, hoogwaardige architectuur en ruimtelijke kwaliteit. Het zorgt voor een hogere belevingswaarde van de stad en verbetering van de verkeersinfrastructuur. De herinrichting van de openbare ruimte is de afgelopen twee jaar voor een groot gedeelte voltooid met o.a. de aanpak van de Ripperdastraat en delen van de Haaksbergerstraat. Het rijk (3 miljoen vanuit de Woningbouwimpuls) en de provincie dragen beide financieel bij aan de ontwikkeling van de Kop. In 2022 zal het SLO pand worden gesloopt. De verdere inrichting van de openbare ruimte zal afgestemd worden op de nog te realiseren vastgoedontwikkeling en zal daarom later plaatsvinden.   

02. We werken verder aan de ontwikkeling van het Centrumkwadraat

Centrumkwadraat is de belangrijkste gebiedsontwikkeling waarmee we talent willen aantrekken en vasthouden, banengroei stimuleren en een duurzame en concurrerende economie stimuleren als onderdeel van de gebiedsagenda Oost.

Met de 1e fase Centrumkwadraat maken we ruimte voor talenten in de sociale huur (waaronder studentenhuisvesting), (betaalbare) koop, middenhuur en dure huur. Een functiemix wordt gerealiseerd direct aan het station waardoor een levendig gebied de komende jaren gaat ontstaan. Dit is een milieu dat we in Enschede nog niet kunnen bieden, waar andere steden de laatste jaren veel van dit soort projecten hebben gerealiseerd. Ook vraagt het project om aanpassing van de openbare ruimte (Stationsplein) en mobiliteitsonderdelen zoals de herinrichting van het busstation en een parkeergarage.

Een ambitie die past bij de schaal en de huidige staat van de stad. Hiermee wordt ook een herontwikkeling mogelijk van de bestaande en verouderde panden aan het Stationsplein. Het Rijk (Woningbouwimpuls) en de provincie dragen beide financieel bij aan fase 1 van Centrumkwadraat.

Nu de grondexploitatie CK Molenstraat zuidzijde is en het ontwerp bestemmingsplan voor de drie deelgebieden aan de Molenstraat zuidzijde ter visie is gelegd, wordt in 2022 het bestemmingsplan ter vaststelling voorgelegd aan de raad. Om het deelgebied Pakhuiskwartier in de markt te zetten wordt in overleg met de Stichting Jongeren Huisvesting Twente een tender georganiseerd.

Ook voor de private ontwikkelingen aan het Stationsplein en Performance Factory wordt een bestemmingsplan ter vaststelling voorgelegd aan de raad.

In de 2e fase van Centrumkwadraat ligt de Driehoek Noord. Onderzocht wordt of voor dit gebied een samenwerkingsovereenkomst met marktpartijen kan worden afgesloten voor gebiedsontwikkeling.

03. We gaan door met de uitvoering van de diverse deelprojecten van de Dynamische Uitvoeringsagenda Twekkelerveld

Voor Twekkelerveld is in het kader van de dynamische investeringsagenda gewerkt aan een integrale uitvoeringsagenda voor de komende 5-10 jaar. Door bundeling van activiteiten ontstaat synergie en worden middelen efficiënt ingezet. In het wijkontwikkelplan zijn verschillende acties opgenomen waarvan de eerste uitvoering van start is gegaan in 2020. Met het plan werken wij samen met bewoners en woningcorporaties het komend jaar verder aan een mooiere, betere en toekomstbestendige leefomgeving in de wijk Twekkelerveld. Dit is niet alleen een fysieke, maar ook een sociale opgave. 

Komend jaar start de renovatie van 176 appartementen in de Maanstraat, voeren wij de planologische procedures voor de ROC-locatie en de Assinkhof en leveren wij een eerste concept plan op voor het Huis van de wijk. De aanpak van wateroverlast, hittestress en droogte worden komend jaar verder uitgevoerd. De voorbereidingen voor het ondergronds brengen van hoogspanningskabels worden komend jaar opgestart. Samen met bewoners werken wij aan plannen voor energiebesparing en de vervanging van aardgas. Hiervoor is eind 2021 een visiedocument vastgesteld met een eindbeeld en een fasering. De plannen voor de eerste fase worden in 2022 verder uitgewerkt; de eerste voorbereidende werkzaamheden worden opgestart.

04. We leggen het bestemmingsplan Cromhoff ter vaststelling voor aan de raad

Op basis van het ontwikkelplan (kadernota) starten we in 2022 met de procedure voor het bestemmingsplan. Voor het noordelijk deel hebben we de intentie om een samenwerkovereenkomst te sluiten (SOK) met Cromhoffpark B.V. Afhankelijk van de hieruit voorkomende realisatiestrategie openen we een grondexploitatie. Met Cromhoff gaan we een uniek stuk stad maken gebruikmakend van de bestaande kwaliteiten en bijzondere ligging van het gebied: “Reuring” rondom het industrieel erfgoed & “Rust” rondom de natuur in het groene hart van het gebied. Cromhoff heeft het in zich om een mooie gevarieerde wijk te worden met een groot aanbod aan verschillende woningtypologieën aansluitend bij adaptief programmeren. Het gebied rondom de drukpershal en de Janninkhallen wordt een gebied met een meer gemixt programma, een gebied met “rauw randje”, reuring en ontmoeting. De eerste activiteiten in de programmering (placemaking) starten in 2022.

05. We leggen de voortgangsrapportage Woonvisie voor aan de raad

Jaarlijks voert de raad een woondebat over de voortgang van de Woonvisie. Ter voorbereiding op dit woondebat wordt een voortgangsrapportage Woonvisie opgesteld. Hierin beschrijven we wat de ontwikkeling is op de hoofdthema's van de woonvisie (aantrekken van talent, duurzame stad, inclusieve stad, programmering en goed bestuur – waaronder de afspraken met de corporaties) en op de beleidsuitspraken die binnen die thema’s zijn opgesteld.

06. We leggen het bestemmingsplan Eschmarkerveld voor aan de raad

Eind oktober 2021 is de kadernotitie van het Eschmarkerveld vastgesteld door de raad. De plannen voor een woonwijk voor ongeveer 500 tot 600 woningen worden in 2022 verder uitgewerkt. Op basis van die uitwerking stellen we een grondexploitatie en bestemmingsplan/omgevingsplan op om voor te leggen aan de raad.

07. We maken de Leuriks bouwrijp

Leuriks wordt een woonwijk met een groen woonmilieu waar 74 kavels voor vrijstaande woningen in particulier opdrachtgeverschap worden uitgeven. We stimuleren hiermee de doorstroming op de woningmarkt en het vasthouden van talent. In 2021 is het bestemmingsplan vastgesteld. Ook zijn we gestart met het bouwrijp maken van het terrein. Na afronding van het bouw- en woonrijp maken hopen we in 2022 te starten met de uitgifte van bouwkavels.

08. We informeren de raad over de ontwerp Omgevingsvisie en Omgevingseffectrapportage

De Omgevingsvisie vormt een stabiel raamwerk voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Beleidsnota’s die recent zijn opgesteld of in besluitvorming zijn passen binnen de denkwijze van de Omgevingswet. De visie zal geen statisch document worden. Al naar gelang zich nieuwe ontwikkelingen voordoen en ambities wijzigen zal de omgevingsvisie periodiek worden geactualiseerd. De Omgevingsvisie gaat ook in op de sturingsfilosofie van de gemeente in het domein van de fysieke leefomgeving en daarmee op de eigen rol in de realisatie van de visie, wat van andere stakeholders wordt verwacht en hoe de gemeente met stakeholders en hun initiatieven omgaat.

De (voorlopige) invoeringsdatum van de Omgevingswet is 1 juli 2022. Dit betekent niet dat de Omgevingsvisie dan ook klaar moet zijn. Wettelijk gezien ligt hiervoor een termijn vast van drie jaar na inwerkingteding van de wet. In Enschede werken we in 2022 aan een ontwerp Omgevingsvisie. De verwachting is dat deze begin 2023 gereed is voor besluitvorming. 

09. We richten onze nieuwe applicaties in en oefenen daarmee

Onze nieuwe applicaties zijn verbonden met de Landelijke Voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet. We richten de applicaties verder in, zodat onze processen van wijzigen van het omgevingsplan, vergunnen, melden, toezicht en sanctionering goed worden ondersteund. We nemen de tijd om te oefenen en kinderziektes op te lossen.

 

10. We ontwikkelen het Omgevingsplan

In het omgevingsplan worden onze huidige bestemmingsplannen, regels uit onze verordeningen die relevant zijn voor de fysieke leefomgeving en een groot aantal huidige rijksregels (ook wel de “bruidsschat”) tot één plan gebundeld. Voor het omgevingsplan geldt een overgangstermijn tot 2030. Naast deze omvangrijke integratie van plannen en regels vertalen we ook de omgevingsvisie in het omgevingsplan, en we harmoniseren de regels uit de huidige rond 120 bestemmingsplannen. In het nieuwe stelsel wordt de huidige Verklaring van geen bedenkingen vervangen door een bindend adviesrecht van de raad voor buitenplanse omgevingsplanactiviteiten. We komen in afstemming met de raad tot een voorstel voor categorieën van gevallen waarvoor het advies van de raad van belang is. Dat geldt ook voor de vaststelling van omgevingsvergunningen waarvoor de gemeenteraad participatie verplicht wil stellen. Als laatste wordt er een nieuw delegatiebesluit voorbereid voor (categorieën van) gevallen tot wijzigen van het omgevingsplan die de raad aan het college overlaat.

11. We zijn gestart met het project brandveiligheid kamerverhuurpanden

Indien een woning kamergewijs wordt verhuurd is er (meestal) een melding brandveilig gebruik vereist. Niet alle kamerverhuurpanden hebben deze melding ingediend. De (circa 300) panden die deze melding  niet hebben ingediend zijn (nog) in overtreding. In 2022 zullen wij, in samenwerking met de Brandweer Twente, een start maken om eigenaren van deze panden te bewegen alsnog een melding in te dienen en deze meldingen beoordelen.

12. We zijn klaar voor de inwerkingtreding van de Wet Kwaliteitsborging (Wkb)

De Wkb treed per 1 juli 2022 inwerking.  Met de Wkb start het Rijk een proces op van overheveling van taken: de technische toets van het gemeentelijke bouw- en woningtoezicht gaat naar de markt, naar private partijen. We willen klaar zijn voor deze stelselwijziging en de consequenties in kaart hebben gebracht voor ons BVTH beleid, de werkprocessen en de capaciteit, inclusief de daaruit voortvloeiende financiële consequenties. Dit betekent o.a. dat we halverwege het jaar een aanpassing in de legesverordening gaan voorbereiden en voorleggen aan de raad en dat we via het ambassadeursnetwerk blijven oefenen met proefprojecten.

13. We bereiden een voorstel voor een duurzame financiering van de BVTH-taken voor

Met de komst van de omgevingswet en de Wkb per 1 juli 2022 valt voor een deel de legesinkomsten weg. We willen voorkomen dat (wettelijke) taken op het gebied van BVTH door het wegvallen van de legesfinanciering onder druk komen te staan. We bereiden daarom een voorstel voor,  voor een duurzame financiering van de BVTH-taken. 

14. We herijken en actualiseren de productie-diensten catalogus

Onder de Omgevingswet verdwijnt het begrip 'inrichting' uit de Wet milieubeheer (Wm). Het wordt vervangen door een regulering per milieubelastende activiteit. Dit betekent dat de bestaande Producten-Diensten-Catalogus (PDC) waar binnen de OD Twente mee wordt gewerkt moet worden herijkt en geactualiseerd. In de PDC staat aangegeven hoeveel tijd wordt besteed aan een bepaald product of dienst. Aan de hand van de PDC worden de uitvoeringsprogramma’s van de deelnemers opgesteld en weet iedere deelnemer welke producten en welke diensten tegen welke kosten worden afgenomen.

 

15. We verminderen het aantal overlast-hotspots door beter gebruik te maken van informatie gestuurd handhaven.

We gebruiken informatie en data uit onze systemen (o.a.. citycontrol) voor gerichte handhaving op overlast in de openbare ruimte. Daarnaast verbeteren we de samenwerking met onze handhavingspartners door verbetering van de AVG- en WPG-proof uitwisseling van gegevens.

16. We werken verder aan de uitbreiding en proffesionelering van de inzet van de BOA’s en brengen deze in lijn met de benchmark.

De maatschappelijke vraag naar de inzet van onze BOA’s groeit. Het aantal BOA’s is het afgelopen jaar uitgebreid en zal ook het aankomende jaar verder groeien. In deze veranderende formatie en verschuiving in taken is het noodzakelijk een proffesionalisatieslag te maken en de huidige manier van werken te herijken. Een voorbeeld hiervan is dat de BOA’s aan de slag gaan met wijkgericht werken met als doel om meer zichtbaar te zijn in de buurt.

 

17. We gaan een pilot doen met bodycams voor BOA's

De uitrusting van onze BOA’s zal als pilot worden uitgebreid met bodycams. Hierbij wordt uitvoering gegeven aan een aangenomen motie van de raad. De bodycam moet bijdragen aan de veiligheid en het veiligheidsgevoel van zowel de opsporingsambtenaar als onze inwoners, bezoekers en ondernemers. Ook zal het gebruik van de bodycam onze transparantie verhogen. Bij een positief resultaat van de pilot zal de bodycam definitief in gebruik worden genomen.

18. We stellen participatiebeleid op

De Omgevingswet stelt een participatiebeleid verplicht. Dit beleid wordt uitgewerkt binnen de kaders van onze nieuwe participatieverordening (in voorbereiding) en geeft richting aan de participatie in de totstandkoming van de kerninstrumenten van de Omgevingswet, daaronder de wijze waarop externe initiatiefnemers worden ondersteund in hun participatie.

 

19. We hebben illegale kamerverhuurpanden inzichtelijk gemaakt en zijn actief gestart met handhavingsprocedures gericht op het beëindigen van deze illegale situaties.

We hebben inmiddels een (dynamische) overzichtskaart van alle legale kamerverhuurpanden in Enschede. De status van een aantal kamerverhuurpanden zijn nog in onderzoek. In 2022 zal duidelijk worden welke panden illegaal gebruikt worden voor kamergewijze verhuur. Tegen illegale situaties zullen wij in 2022 e.v. (gefaseerd en per stadsdeel) een handhavingsprocedure starten.

 

20. We gaan - samen met ODT -verder uitvoering geven aan de routekaart Outputfinancering

Vanaf 2022 wordt gefaseerd de outputfinanciering ingevoerd. Hiervoor is een routekaart Outputfinanciering opgesteld aan de hand waarvan de implementatie wordt gerealiseerd. De routekaart kent een zestal “bouwblokken” waar de spelregels van outputfinanciering verder in worden vastgelegd. Concreet worden afspraken gemaakt over het standaardpakket dat wordt afgenomen, kengetallen en kosten per product die worden gehanteerd, herverdelingseffecten en de borging van vrije ruimte voor OD Twente (ontwikkelruimte) en haar deelnemers (bijsturing). Daarnaast wordt een negental verbeterpunten opgepakt die wenselijk zijn om de “basis goed op orde te hebben”: bijvoorbeeld de tijdregistratie gelijk trekken aan de overige systemen, doorontwikkeling van de datakwaliteit, verbeteren van het inrichtingenbestand, verbeteren digitale uitwisseling dossiers tussen OD Twente en deelnemers..

21. We zetten stappen naar een zero emissie stadslogistiek

De raad heeft in 2021 besloten per 2025 naar een zero emissie stadslogistiek voor het stadserf te willen gaan. In 2022 gaan we aan de slag met het uitvoeren van het bijbehorende flankerend beleid, samen met onze partners. Ook blijven we ons inzetten voor het realiseren van externe financiering hiervoor.

22. We stellen een Natuur- en Landschapsplan op

In 2022 treedt een nieuw op te stellen Natuur- & Landschapsplan in werking met uitgangspunten en kaders voor aanleg en beheer van de ‘groene’ opgaven: van kwaliteitseisen tot financiering en samenwerking.

Bijdrage verbonden partij: GR Recreatieschap Twente

De GR Recreatieschap Twente is een organisatie die namens de 14 Twentse gemeenten tot doel heeft het bevorderen van totstandkoming en instandhouding van publieke recreatieve/toeristische infrastructuur in Twente. Het gaat dan om het routenetwerk voor wandelen, fietsen, paardrijden en mountainbiken en de drie recreatieplassen het Rutbeek, het Hulsbeek en het Lageveld. Daarnaast zorgen zij voor de aanleg, onderhoud en beheer van publieke recreatieve/toeristische voorzieningen die hetzij op zichzelf, hetzij in routeverband, hetzij door opname in arrangementen, een bovenlokaal karakter hebben.

Bijdrage verbonden partij: Omgevingsdienst Twente

Maatschappelijk rendement:

Zorgt voor het toezicht en handhaving van ‘complexe’ omgevingsvergunningen, het voorbereiden van besluiten met betrekking tot (milieu) inrichtingen en de handhaving bij (complexe) milieubelastende bedrijven.  Daarmee draagt ze bij aan de realisatie van een gezonde en veilige leefomgeving. Is overigens een wettelijke verplchting.

Bijdrage verbonden partij: Onderhoud Enschede

Maatschappelijk rendement:

Zij zorgt voor de uitvoering van het onderhoud van de openbare ruimte. Daarmee draagt zij bij aan de realisatie van de doelen voor de openbare ruimte, zoals behalen van het gewenste kwaliteitsniveau en het woon- en vestigingsklimaat van de stad. Daarnaast levert zij een belangrijke bijdrage aan de arbeidsmarktdoelstellingen, doordat 55%-60% van het personeel van Onderhoud Enschede BV bestaat uit mensen uit de arbeidsmarktdoelgroep. De kwaliteit van de werkzaamheden wordt gemonitord en vastgelegd in rapportages.

.
2.03 Wij werken effectiever samen met de kennisinstellingen (UT, Saxion, Aki, ROC) en het bedrijfsleven op de opgave "aantrekken en vasthouden van talent”
Het aantrekken en vasthouden van talent is een opgave die we niet alleen kunnen trekken. We werken hierin nauw samen met de kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Met de kennisinstellingen hebben we een strategische samenwerkingsagenda Smart Enschede opgesteld. Het samenwerken met de bedrijven is hier een onderdeel van.


Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
In deze grafiek is het migratiesaldo te zien per leeftijdsgroep. Om de grafiek leesbaar te houden is gekozen voor de leeftijdsgroepen tussen 15 en 40 jaar. Dit zijn ook de groepen waar we ons vooral op inzetten bij de doelstelling "aantrekken en vasthouden van talent". De migratie in de leeftijdsgroep 15-19 hangt sterk samen met het aantal jongeren dat in onze stad komt studeren.

Streven: we streven er naar om meer jongeren te trekken in de leeftijdsgroep 15-19 jaar en in de leeftijdsgroepen 20-40 hopen we dat er per saldo meer mensen blijven dan dat ze vertrekken uit onze stad.

Bron: Basis Registratie Personen, bewerkt door Kennispunt Twente



Toelichting
In deze grafiek ziet u het aantal studenten op de UT, Artez en Saxion (vestiging Enschede).

Streven: Saxion verwacht de komende jaren een lichte toename in het aantal studenten. De UT verwacht een iets sterkere groei in studentenaantallen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename in internationale studenten.

Bron realisatie: DUO, bewerkt door Kennispunt Twente
Bron streven: UT, Saxion en Artez (inschattingen)

Acties 2022
Aantal acties: 2

01. Wij maken in 2022 nieuwe samenwerkingsafspraken met de kennisinstellingen en voeren deze uit

We dagen studenten en talenten uit om samen met ons te werken aan vernieuwende oplossingen voor maatschappelijke opgaven Op basis van de evaluatie in 2021 van het convenant met de kennisinstellingen maken we in 2022 nieuwe afspraken. In 2022 geven wij uitvoering aan die afspraken. De kennisinstellingen gaan hun bijdragen intensiveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, via het onderwijs en onderzoek. Dit is van positieve invloed op een innovatief ecosysteem.

02. Samen met de kennisinstellingen, het bedrijfsleven en andere instanties zetten we meer regie op de regionale talentopgave

We blijven in 2022 onze krachten bundelen om op een eenduidige manier talent te kunnen aantrekken en behouden voor Enschede/Twente. De Twenteboard neemt daarbij in 2022 een stevige regierol op het gebied van de regionale talentopgave. Dit moet zorgen voor een stevigere bundeling van  de inzet van mensen en middelen in de regio op dit thema. Ook dit versterkt het innovatie-ecosysteem.

.
2.04 De (inter)nationale branding van Enschede wordt versterkt
Om onze stad neer te zetten als aantrekkelijk voor talent is veel inzet nodig op positionering en profilering. We willen onze stad neerzetten als grensverleggend, innovatief, hip en slim. Hiernaast willen we ook een welcoming city zijn voor de toenemende stroom van buitenlandse studenten en kenniswerkers.


Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
In deze grafiek zie je het percentage hoger opgeleiden in Enschede (hoger opgeleid is: HBO en WO). Enschede heeft een relatief laag aandeel hoger opgeleiden. Universiteitssteden hebben gemiddeld een aandeel van 45% hoger opgeleiden, Enschede heeft 33% hoger opgeleiden als aandeel in de beroepsbevolking.

Streven: hoger opgeleiden zijn een belangrijke factor voor groei van economie en een aantrekkelijke stad. Als we meer talent weten aan te trekken en vast te houden, gaat dit aandeel stijgen. Streven is daarom om het aandeel hoger opgeleiden hoger te krijgen.

Bron: CBS



Toelichting
De beroepsbevolking (alle mensen tussen 15 en 74 jaar die werken of beschikbaar zijn voor werk) stijgt in de grote steden door de trek naar de stad, maar daalt al een paar jaar in Enschede. Door maatregelen op het gebied van bereikbaarheid van banen en het vasthouden van talent hopen we op termijn de dalende tendens van de beroepsbevolking iets te keren. Een groeiende beroepsbevolking (met een hoog opleidingsniveau) is een
belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven.

We streven er naar om qua beroepsbevolking weer op het niveau van 2015 te komen.

Bron: CBS

Acties 2022
Aantal acties: 1

01. We werken het welcoming city beleid uit op het onderdeel internationale communicatie

Ten behoeve van het internationaal talent zetten we in 2022 verder in op de internationale kant van de citymarketing visie. We gebruiken hiervoor de communicatiekanalen van onze internationale partners, zoals o.a. het Nederlandse ambassadenetwerk, het Eurocities netwerk en zustersteden.

.
3. Enschede is een duurzame en klimaatbestendige stad

Wereldwijd is er een opgave voor energietransitie, klimaatadaptatie en hergebruik van grondstoffen. Enschede moet hier ook een bijdrage in leveren.

 
3.01 Transitie naar duurzame energiebronnen en energietransitie
Wij streven naar verduurzaming van woningen, bedrijven, duurzame energievoorziening en het afkoppelen van panden van gas.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 5


Toelichting
Deze grafiek laat het gemiddelde gasverbruik per wooneenheid (koop) zien. Een afname in het gemiddelde gasverbruik is hierbij een signaal dat woningen steeds energiezuiniger worden.

Streven: het streefgetal is gebaseerd op een daling van het verbruik van 1,2% per jaar (zoals vastgesteld in het inmiddels afgelopen actieplan duurzaamheid).

Bron: klimaatmonitor



Toelichting
Deze grafiek laat het gemiddelde gasverbruik per wooneenheid (huur) zien. Een afname in het gemiddelde gasverbruik is hierbij een signaal dat woningen steeds energiezuiniger worden.

Streven: het streefgetal is gebaseerd op een daling van het verbruik van 1,2% per jaar (zoals vastgesteld in het inmiddels afgelopen actieplan duurzaamheid).

Bron: klimaatmonitor.



Toelichting
Deze grafiek laat het gemiddelde elektriciteitsverbruik per wooneenheid (koop) zien. Een afname in het gemiddelde verbruik van elektriciteit is hierbij een signaal dat installaties en apparatuur in woningen steeds energiezuiniger worden.

Streven: het streefgetal is gebaseerd op een daling van het verbruik 1,2% per jaar (zoals vastgesteld in het inmiddels afgelopen actieplan duurzaamheid).

Bron: klimaatmonitor.



Toelichting
Deze grafiek laat het gemiddelde elektriciteitsverbruik per wooneenheid (huur) zien. Een afname in het gemiddelde verbruik van elektriciteit is hierbij een signaal dat installaties en apparatuur in woningen steeds energiezuiniger worden.

Streven: het streefgetal is gebaseerd op een daling van het verbruik van 1,2% per jaar (zoals vastgesteld in het inmiddels afgelopen actieplan
duurzaamheid).

Bron: klimaatmonitor.



Toelichting
Deze indicator is in ontwikkeling. Op dit moment is niet alle benodigde informatie voorhanden om de gemiddelde warmtelevering aan woningen in beeld te brengen. Voor de nieuwe coalitieperiode kijken we naar een indicator die inzicht biedt in de opgave en de ontwikkelingen.

Acties 2022
Aantal acties: 7

01. We spannen ons in om de vastgestelde kaders van de energievisie en de transitievisie warmte te vertalen naar daadwerkelijke acties

In 2022 gaan we aan de slag met uitvoeringsprogramma’s en het in beeld brengen van hetgeen nodig is om van beleid naar uitvoering te komen. Daarbij faciliteren we inwoners en maatschappelijke organisaties zoals wijkraden om te komen tot uitwerking en concretisering van de opgave.

02. We activeren inwoners en ondernemers voor “zon op dak”

Omdat we de toepassing en uitvoering van windenergie voorlopig uitstellen, zetten we des te meer in op zonne-energie. In de zomernota is deze prioriteit (financieel) gesteund. We zoeken naar mogelijkheden om onze inwoners te informeren en stimuleren o.a. via de mogelijkheden van het energieloket en daarmee te stimuleren voor “zon op dak”. En daarbij faciliteren en ondersteunen we ondernemers om hun dakoppervlak te benutten waar mogelijk. En benutten we zoveel mogelijk onze parkeerplaatsen om door dubbel grondgebruik zonnevelden daarboven te realiseren. Ook gaan we in 2022 verder met resultaten van de inventarisatie voor de Duurzaamheidsroute A35. En bekijken we welke stappen en mogelijkheden er nog meer zijn om tot nog meer versnelling op de energieopgave te komen.

03. We onderzoeken samen met strategische partners en buurgemeenten de mogelijkheden voor een regionaal warmtenet

Een eerste verkenning heeft opgeleverd dat de restwarmte van Twence een substantiële bijdrage kan leveren aan de warmtetransitie. Daartoe worden de mogelijkheden onderzocht voor een regionaal warmtenet. Samen met Twence en de gemeenten Hengelo en Borne wordt in 2022 de haalbaarheid en de ontwikkelrichting onderzocht.

04. We gaan van RES 1.0 naar RES 2.0

In de RES Twente ontwikkelen we in onderlinge afstemming plannen voor het opwekken van zonne- en windenergie. Ook wordt op regionale schaal de vraag en het aanbod van (duurzame) warmte afgestemd. Na de totstandkoming van de RES 1.0 in 2021, wordt deze verder uitgewerkt en geconcretiseerd naar de RES Twente 2.0.

05. We kiezen voor interactie met de samenleving (o.a. gebiedsgerichte aanpak) om de ambitie vorm te geven

Ieder participatieproces is maatwerk. Dat betekent dat we samen met inwoners naar een passende aanpak zoeken om de opgave vorm te geven. Het betekent ook dat we van tevoren goed moeten afbakenen waarover ze kunnen meepraten en dat we transparant zijn over wat met de opbrengst gebeurt. Daarnaast moet van tevoren duidelijk zijn welke doelen uit de Energievisie we moeten behalen. In 2022 ontwikkelen we een aanpak hiervoor. Uiteraard staan hierbij de uitgangspunten voor goed bestuur centraal: we zijn duidelijk, open, eerlijk en makkelijk te benaderen.

06. We brengen de consequenties van ons beleid in beeld voor het elektriciteitsnet

De huidige netcapaciteit is (nog) niet berekend op de verwachte groei in het aanbod en de vraag naar elektriciteit. Enexis laat zich bij haar investeringen bij voorkeur leiden door ontwikkelingen die concreet en zeker zijn. Die onzekerheid over de aansluitmogelijkheden kan tot terughoudendheid in de markt leiden. Door de consequenties van onze beleidskeuzes in beeld te brengen faciliteren we om te anticiperen op de toekomstige vraag.

07. We ontwikkelen een 'ontzorgingspakket' voor particulieren om hen te ondersteunen bij de warmtetransitie

We willen inwoners ondersteunen bij de warmtetransitie. Daarbij zijn we mede afhankelijk van regelgeving en financiële hulp en instrumenten van het Rijk. In 2022 gaan we aansluitend op deze mogelijkheden organiseren hoe we inwoners kunnen helpen en ontzorgen zodat zoveel mogelijk mensen op voor hen logische momenten verduurzamingsmaatregelen kunnen nemen.

.
3.02 Naar een klimaatadaptief Enschede
De aanpak van hittestress en wateroverlast zijn de belangrijkste onderdelen van deze doelstelling. Er moet meer kwalitatief groen in de stad komen, meer wateropvang (aan het oppervlak en grondwater), biodiversiteit en smart sustainability.

 

Acties 2022
Aantal acties: 8

01. We borgen weer een basisinzet rond het biodivers en groen maken van Enschede samen met bewoners, ondernemers en instellingen

Nadat de eerdere uitvoeringmiddelen gestopt waren (discussienota duurzaamheid) is bij de zomernota 2021 weer structureel 300.000 euro per jaar beschikbaar gesteld voor een basisinzet op vergroten van biodiversiteit en het werken aan het herstel van het natuurlijk evenwicht in Enschede. Deze basisinzet geven we samen met bewoners, ondernemers en instellingen vorm. Denk daarbij aan acties als “Zo groen” met de aanleg van geveltuien, ondersteunen van de Groene loper Enschede en het faciliteren van groene schoolpleinen. Ook gaat het om uitvoeringsmiddelen voor kleinere acties die bijdragen aan het herstel van het natuurlijk evenwicht in de stad, zoals kleine noodzakelijke lange termijnacties rond de eikenprocessierups, bescherming van bijzondere soorten en aanpak van invasieve exoten. In paragraaf 4.3 “onderhoud kapitaalgoederen” is dit nader toegelicht.

02. We geven uitvoering aan het groenambitieplan

We geven uitwerking aan de door de gemeenteraad vastgestelde vergroeningsambities voor Enschede vanuit het Groenambitieplan Enschede. Hiermee vergroenen we Enschede kwalitatief en kwantitatief. We vertalen daarbij de gekozen ambities in concrete acties en uitvoeringsprogramma’s, zoals een Natuur voor Elkaar Gemeenteplan in samenwerking met de provincie Overijssel.

03. We leggen een groenblauwe structuur aan in Twekkelerveld

In de wijk Twekkelerveld is het risico op wateroverlast tijdens hevige regenval te groot. Daarom leggen we een groenblauwe structuur aan om het water uit de wijk af te voeren. Naast het aanleggen van deze beek wordt een grote berging gerealiseerd. Uiteindelijk wordt het water afgevoerd naar het Twentekanaal. Naast de bestrijding van wateroverlast zetten we met deze maatregelen ook in op vergroenen en op het vergroten van de biodiversiteit.

04. We leggen de Zuiderspoorbeek aan

In het centrum van Enschede en op de Haaksbergerstraat is het risico op wateroverlast tijdens hevige regenval te groot. Daarom leggen we een nieuwe beek aan vanaf de rotonde bij de Haaksbergerstraat tot aan de Usselerstroom. Omdat deze beek deels overeenkomt met het oude spoortracé, noemen we deze de “Zuiderspoorbeek”. De beek stroomt ook langs het Volkspark, waar een grote waterberging wordt gerealiseerd in geval  de beek al het water niet meer aan kan.

05. We pakken de wateroverlast langs de Kuipersdijk aan

In de omgeving van de Kuipersdijk en de Wethouder Beverstraat is het risico op wateroverlast tijdens hevige regenval te groot. Om de wateroverlast te bestrijden leggen we een grote berging aan (groene wadi) in combinatie met een groenblauwe ader en nieuwe hemelwaterriolen. Zo dragen we tevens bij aan extra vergroenen en aan het vergroten van de biodiversiteit.

06. We stimuleren klimaatadaptatie op particulier terrein

Om klimaatadaptieve maatregelen op particulier terrein te stimuleren hebben we een bijdrageregeling opgesteld. Hiermee kunnen mensen een financiële tegemoetkoming krijgen als zij maatregelen op hun eigen terrein treffen. We willen mensen bewust maken van de klimaatverandering, de toename van extreem weer die hierdoor ontstaat, en de toename van wateroverlast, hitte-stress en droogte. Hiertoe stellen we een communicatiestrategie op en voeren we acties uit om dit te stimuleren.

07. We stellen een regenwaterstructuurplan op

Naast aanleg van de Roombeek, de Stadsbeek en de aan te leggen Zuiderspoorbeek, moeten we ook op andere plekken in Enschede een deel van onze oude bekenstructuur terugbrengen. Om zo terug te keren naar een meer natuurlijke situatie, waarin we de sponswerking van de bodem vergroten en extra afvoer capaciteit realiseren. Hiertoe gaan we voor de hele stad een regenwaterstructuurplan opstellen. Een eerste aanzet hiervoor is opgenomen in het Water- en klimaatadaptatieplan.

08. We leggen het Werkprogramma bodem en ondergrond voor aan de raad

Met dit werkprogramma geven we uitvoering aan de Visie bodem en ondergrond Enschede. Evenals met de Visie bodem en ondergrond, werken we, waar mogelijk, samen met Hengelo en Almelo bij het opzetten en uitvoeren van het Werkprogramma. Bij de onderwerpen waarbij dat relevant is betrekken we ook andere partners in de regio, zoals het Waterschap en Omgevingsdienst Twente. Enkele speerpunten die in ieder geval in het Werkprogramma worden opgenomen: implementatie Basisregistratie Ondergrond, datagedreven werken, ontsluiting van informatie voor derden, locatie onderzoek en beleidsontwikkeling PFAS/Zeer Zorgwekkende Stoffen en de implementatie van de Omgevingswet.

.
3.03 Optimaal hergebruik van producten en grondstoffen (circulaire economie)
Afval wordt steeds beter gescheiden en draagt daarmee bij aan optimaal hergebruik.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
“Realisatie” en “Streven” komen voort uit de Afvalbeleidsvisie en de Grondstoffenvisie die in 2011 respectievelijk 2015 door de raad zijn vastgesteld. Gemeente Enschede volgt hiermee de landelijke doelstellingen op het gebied van afvalinzameling en verwerking. Hoe beter het huishoudelijk afval wordt gescheiden, hoe meer er ingezet kan worden op hergebruik, recycling en terugwinning van grondstoffen.



Toelichting
“Realisatie” en “Streven” komen voort uit de afvalvisie en de grondstoffenvisie die in 2011 respectievelijk 2015 door de Raad zijn vastgesteld met als stip aan de horizon: 50 kg restafval per inwoner per jaar in 2030. Hoe beter het huishoudelijk afval wordt gescheiden, hoe minder restafval vrijkomt en er meer ingezet kan worden op hergebruik, recycling en terugwinning van grondstoffen. Door de invoering van de tariefdifferentiatie op restafval (diftar) is de hoeveelheid restafval per inwoner per jaar in 2019 verder gedaald naar circa 136 kg per jaar. In het najaar van 2019 heeft de Raad besloten een keuzemodel afval in te voeren bij laagbouw en de gescheiden inzameling van GFE bij hoogbouw. Op basis van deze besluiten wordt verwacht dat de hoeveelheid restafval per inwoner per jaar in 2021 zal dalen naar rond de 125 kg per inwoners per jaar.

Acties 2022
Aantal acties: 3

01. We starten met de Ja-Ja-sticker met het doel ongeadresseerd drukwerk te verminderen

We voeren de Ja-Ja-sticker (opt-in systeem) in als één van de mogelijke maatregelen om de hoeveelheid huishoudelijk afval te verminderen. Bij een opt-in systeem mag ongeadresseerd reclamedrukwerk uitsluitend worden bezorgd bij inwoners die actief aangeven hier prijs op te stellen. Het opt-in systeem is een vorm van afvalpreventie: het vermindert de hoeveelheid papier die wordt verspreid en daarmee ook de hoeveelheid papierafval en restafval.

02. We blijven gescheiden inzamelen stimuleren en streven naar meer kwaliteit van de ingezamelde stromen

Op basis van onder andere monitoringsgegevens en sorteeranalyses zetten we in op een wijkgerichte aanpak waarbij we gerichte communicatie in samenhang met gedragsinzichten toepassen. Waar nodig komen we met verbetervoorstellen.

03. We gaan verder met de optimalisatie van ondergrondse verzamelcontainers en milieupleintjes
 
Bijdrage verbonden partij: Twence

Maatschappelijk rendement:
Draagt bij aan de taak van de gemeente om te voorzien in een doelmatig beheer van afvalstoffen door de verbranding van restafval. Met het vergisten van GFT-afval, de productie van duurzame energie en het terugwinnen van grondstoffen draagt Twence ook bij aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen.

Bijdrage verbonden partij: Twente Milieu

Maatschappelijk rendement:

Draagt bij aan de ambitie van de gemeente op het gebied van afvalloos Twente. Dit doet Twente Milieu door de inzameling van de door ons afgesproken afvalstoffen.

.

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl

 

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
14. 3. Economie Functiemenging %  2020 54,4 LISA
16. 3. Economie Vestigingen (van bedrijven) Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 74 jaar  2020 108,1 LISA
21. 6. Sociaal domein Banen Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar  2020 833,3  LISA
24. 6. Sociaal domein Netto arbeidsparticipatie % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking  2020 63,1  CBS
26. 6. Sociaal domein Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen  2019 CBS
27. 6. Sociaal domein Personen met een bijstandsuitkering Aantal per 10.000 inwoners  2020 766,6  CBS
28. 6. Sociaal domein Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar  2020 233  CBS
33. 7. Volksgezondheid en Milieu Omvang huishoudelijk restafval Kg/inwoner  2019 121,1 CBS
34. 7. Volksgezondheid en Milieu Hernieuwbare elektriciteit % 2019  4,6 RWS

 

.. Wat mag het kosten?

Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2022. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten.

 

Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.

Duurzaam wonen, leven en werken Bedragen x 1.000 euroBegroting  2021Begroting 2022Raming  2023Raming  2024Raming  2025
Lasten176.595166.811147.999145.488147.229
Baten102.12887.33674.57973.83276.252
Saldo van baten en lasten74.46779.47573.42071.65670.977
Storting reserves6.0067.7612.6922.3532.353
Onttrekking reserves6.09211.6352.9101.3661.160
Resultaat74.38175.60173.20272.64372.170

 

Toelichting

 

 

De begrote lasten in 2022 dalen met bijna 10 miljoen euro ten opzichte van de lasten in de begroting 2021. De belangrijkste oorzaken zijn:

  • lagere lasten Cultuur door het vervallen van de middelen Wendbaar & weerbaar, en lagere raming kosten Creatieve broedplaatsen.
  • hogere lasten Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving door hoger lastenbudget leges (997K), extra lastenbudget implementatie Omgevingswet, onzelfstandige bewoning (205K), omzetten incidenteel budget in structureel budget uitbreiding BOA’s (191K) en het vervallen van incidenteel ODT budget (327K).
  • lagere lasten Stedelijke ontwikkeling door middelen opgaven en instrumenten Visie Landelijk Gebied (350.000 euro), en het vervallen van de kosten energietransitie en proceskosten integrale wijkaanpak warmtetransitie (600.000 euro).
  • hogere lasten Locatieontwikkeling door opname plankosten AD Gefinancierde Organisatie en Kerntaken, waarvan 950.000 euro, opname 1,6 miljoen euro kapitaalslasten ten behoeve van de investeringsagenda, 500.000 euro lagere lasten als gevolg van het aflopen van de verplichting tot bijdragen aan het RBT.
  • hogere lasten Verkeersinfrastructuur en beleid door ophoging budget kapitaallasten (1.551.000 euro), hogere onttrekking reserve mobiliteit (793.000 euro).
  • hogere lasten Versterken economische structuur door budget 200.000 euro impuls groen herstel, 100.000 euro impuls groen herstel bedrijven, 223.000 euro extra kosten vertrouwenspersoon en cockpit;
  • lagere lasten Grondbedrijf veroorzaakt door een verlaging van de toekomstige te verwachten kosten (hier tegenover staat ook een verlaging van de baten);

Daarnaast zijn er een aantal minder grote wijzigingen die tot mutaties leiden in de lasten:

  • hogere lasten door loon- en prijscompensatie;
  • vervallen extra middelen in kader van omgevingswet, DSO, ICT 450.000 euro;
  • vervallen uitgaven gerelateerd aan incidentele subsidies;
  • vervallen extra middelen wijkaanpak warmtetransitie 600.000 euro;
  • vervallen extra middelen niet haalbare taakstelling 350.000 euro;
  • extra middelen areaaluitbreiding 81.000 euro.

  

De begrote baten dalen in 2022 met ruim 14 miljoen ten opzichte van de begroting 2021. Dit wordt met name veroorzaakt door:

  • lagere baten Grondbedrijf van 14 miljoen euro (hier tegenover staan ook lagere lasten);
  • hogere baten Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving hogere baten door meer begrote leges 2022 (997.000 euro);
  • lagere baten Stedelijke ontwikkeling door vervallen subsidie Regeling Reductie Energiegebruik van bijna 1,9 miljoen.

 

 

Meer info Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders Niels van den Berg, Jurgen van Houdt, Jeroen Diepemaat, Arjan Kampman, June Nods-Koster en Onno van Veldhuizen.
Concerndirecteuren Alwin Oortgiesen en Djoerd de Vos-Koelink