Sterker, groener en inclusiever uit de crisis
In 2022 blijven we volop investeren in wonen, werken en leven in Enschede. We willen als stad groeien, kwantitatief en kwalitatief, en daarbij harder dan andere steden. Daarmee versterken we tegelijkertijd het fundament onder de opgaven in het sociaal domein. Immers: als onze inwoners op een fijne, duurzame, groene en betaalbare plek wonen én aan het werk zijn, is ook minder ondersteuning nodig.
De gevolgen van de coronacrisis zijn voor de komende jaren nog ongewis. We zien veel kansen om sterker uit de coronacrisis te komen in 2022 door ‘met lef’ en anticyclisch te investeren in onze stad.
Duurzaam wonen
We pakken grote uitdagingen aan, zoals betaalbaar wonen en groei richting 170.000 inwoners. Met als uitgangspunt groei van de de brede welvaart van onze inwoners. We brengen de randvoorwaarden daarvoor op orde: een heldere programmatische koers, versnelling van de woningbouw en versterking van de toekomstbestendigheid van onze woonwijken. Dat doen we met een strategische investeringsagenda inclusief versterking van de organisatie. Daarmee kunnen we nieuwe plannen ontwikkelen en bestaande plannen sneller richting uitvoering brengen. Denk daarbij onder meer aan de Spoorzone Hengelo-Enschede, de Kop, Centrumkwadraat, Eschmarkerveld en Cromhoff. Deze plannen dragen bij aan het aantrekken en vasthouden van talent en de doorstroming op de woningmarkt. Bij de vernieuwing en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad zetten we stevig in op samenwerking met zowel de provincie als het Rijk. We werken daarnaast samen met corporaties en zorgpartijen aan de huisvesting voor (en daarmee de doorstroming van) spoedzoekers en mensen die een steuntje in de rug nodig hebben. Het instrument Stedelijke InvesteringsAfweging (SIA) gebruiken we om met andere partners in enkele buurten en wijken over de volle breedte aan de slag te gaan. Wij verwachten dat dit ook positieve effecten heeft op de leefbaarheid en veiligheid in deze wijken.
Duurzaam leven
We werken aan een klimaatrobuust en groen Enschede dat bestand is tegen de effecten van hitte, natte en droogte. Het belang van water en groen voor een aantrekkelijke en leefbare stad met een prachtig landelijk gebied staat daarbij centraal. Daarmee kunnen we beter het hoofd bieden aan de klimaatverandering en de gevolgen van een verstoord natuurlijk evenwicht. In 2022 gaan we hierin samen met bewoners, ondernemers en instellingen verschillende stappen zetten. We gaan water beter vasthouden of juist versneld afvoeren waar nodig. In 2022 zetten we samen met bewoners in op het weghalen van verharding en bieden we meer ruimte aan water en groen in tuinen. En we werken aan het herstel van het natuurlijk evenwicht in de stad. Daarmee beperken we de overlast van bijvoorbeeld de Eikenprocessierups.
Onze openbare ruimte blijft schoon, heel en veilig. Met extra aandacht voor een gezonde en toegankelijke leefomgeving die uit daagt tot sporten, bewegen en recreëren. Daarnaast werken we aan een gezonde en goede bodem en ondergrond.
Op het gebied van mobiliteit hebben we aandacht voor alle vervoersvormen: lopen, fietsen, openbaar vervoer, auto en logistiek. Ons uitgangspunt is dat we ons binnen Enschede zoveel mogelijk lopend of met de fiets verplaatsen. Dit sluit aan bij onze inzet het verkeers- en vervoersgedrag te verduurzamen. Zo maken we tegelijkertijd ruimte voor inwoners die niet zonder de auto kunnen.
Energie- en warmtetransitie
Enschede wil een aantrekkelijke en leefbare gemeente zijn voor iedereen die er woont, werkt of op bezoek komt. Nu en in de toekomst. Daarom maken we ons sterk voor maatregelen waarmee we onze bijdrage leveren aan het verminderen van uitstoot van broeikasgassen om de opwarming van de aarde te beperken.
Deze energietransitie is niet alleen noodzakelijk om de opwarming van de aarde te beperken, zij biedt ook allerlei kansen. Denk daarbij aan verbetering van de luchtkwaliteit, meer comfortabele en energiezuinigere woningen, meer werkgelegenheid en meer kansen voor onze bedrijven. De energietransitie en de warmtetransitie vormen één van de grootste naoorlogse opgaven. Er ligt vanuit het coalitieakkoord een hoge ambitie. We werken de beleidskaders nader uit in een uitvoeringsprogramma en we maken op verschillende onderdelen de slag naar uitvoering. Dit doen we bijvoorbeeld door te onderzoeken hoe we ons eigen vastgoed energieneutraal kunnen krijgen in 2040. Naast onze eigen opgave zijn wij voor een belangrijk deel afhankelijk van de initiatieven van derden. Wij willen onze inwoners, industrie en bedrijven ondersteunen bij de energietransitie. Daarbij spannen we ons in om de noodzakelijke randvoorwaarden op orde te brengen vanuit de gebiedsgerichte aanpak (participatie) en de netcapaciteit.
In 2022 werken we, op basis van de transitievisie warmte en landelijke ontwikkelingen, verder uit hoe we de warmtetransitie aanpakken en gaan we onder andere door met de voorbereidingen in Twekkelerveld en Enschede Zuid. Daarbij gaat het om de overgang van het gebruik van aardgas naar duurzame alternatieven. We bezien welke kansen er zijn voor individuele complexen en woningen, maar ook voor de wijk of buurt als geheel. Dit doen we zoveel mogelijk in combinatie met andere werkzaamheden. Tevens werken we uit hoe we mensen verder kunnen ontzorgen in de stappen richting een aardgasvrij(e) woning of bedrijf.
Duurzaam werken
Voor onze inzet op de bereikbaarheid van banen is groen herstel na de coronacrisis leidend. We richten ons daarbij allereerst op de binnenstad. We leggen het accent op vergroening en bevordering van ontmoeting. De coronacrisis heeft een fors effect gehad op de culturele sector. Veel inwoners hebben het ontbreken van cultureel aanbod en evenementen gemist. Ook is nogmaals duidelijk geworden dat cultuur en evenementen een belangrijke vestigingsfactor zijn voor onze stad. Tegelijk zijn onze partners in de stad creatief en weerbaar gebleken. In 2022 willen we inzetten op het versterken van de goede dingen die we al hebben, aansluiten bij de ideeën van een nieuw kabinet op het gebied van cultuur en de positieve regionale samenwerking verder brengen. Daarnaast willen we meer aandacht besteden aan de makers en creatief talent in onze stad. Ook de verbindende factor die cultuur kan zijn bij sociale vragen willen we verder versterken. Beide lijnen van talent en sociaal komen samen in de nieuwe Huiskamer van de stad. Met evenementen gaan we nog meer inzetten op de bijdrage die evenementen leveren op de citymarketingvisie en de doelen van de stad.
We koersen er op dat er in 2022 weer sprake kan zijn van een volwaardig evenementenseizoen. Onze ambitie blijft om als evenementenstad verder te groeien en daarmee meer bezoekers van buiten de regio te trekken.
We richten ons op het toekomstbestendig maken van de bestaande bedrijventerreinen. Daar zijn immers de meeste banen en is sprake van een hoog energieverbruik. Vergroenen, verduurzamen en vergroten van de aantrekkelijkheid staan hier voorop. Ook werken we aan de voorwaarden om voldoende ruimte te bieden aan groei van bedrijven en bedrijvigheid in onze stad. We verbinden ons met de kennis en het talent rond de kennisinstellingen, gericht op groen herstel en het aanjagen van innovaties. Daarbij gaat het om nieuwe toepassingen die onze stad én de wereld in staat stellen om antwoorden te vinden op de grote maatschappelijke opgaven. Daarmee groeien ook andere sectoren en banen op alle niveaus. Onze focus ligt daarbij op de topwerklocaties Kennispark, Binnenstad/spoorzone en Technology Base. We bouwen verder aan strategische samenwerking (lokaal, nationaal, euregionaal en internationaal) voor de lobby voor de (groene herstel)fondsen (zoals het Europese green deal-fonds).
Op het gebied van bereikbaarheid van banen blijven we aandacht vragen op onder andere rijks- en provinciaal niveau voor het doortrekken van het spoor vanuit Zwolle via Enschede naar Münster. Daarmee vergroten we de kansen op verdubbeling van de spoorlijn naar Zwolle. Met als gewenst effect dat de reistijd per spoor naar de noordelijke Randstad, via Zwolle, met een half uur afneemt.
Al deze inspanningen moeten leiden tot een groei van de werkgelegenheid in onze stad met 10.000 banen tot en met 2030.
Voorwaardenscheppend: een nieuwe Omgevingsvisie
Door de gewenste stedelijke groei en de inzet op klimaatadaptatie en energietransitie neemt de druk op de ruimte toe, zowel onder- als bovengronds. Dit biedt kansen én vraagt om zorgvuldige keuzes. Een ruimtelijke visie op de toekomstige ontwikkeling van de stad is daarvoor het vertrekpunt. Die keuzes maken we in de omgevingsvisie. We werken aan deze strategische visie in het kader van de invoering van de Omgevingswet (OW). De omgevingsvisie is enerzijds een visie op hoofdlijnen op de ruimtelijke ontwikkeling van Enschede, inclusief een vertaling in ruimtelijke ingrepen. We maken hierbij gebruik van allerlei bestaande en in ontwikkeling zijnde beleidsproducten. Anderzijds beschrijven we in de omgevingsvisie hoe we dat vergezicht willen bereiken. Dit koppelen we aan hoe we vervolgens moeten handelen, inclusief een sturingsfilosofie. Zo maken we helder wat we van anderen verwachten en wanneer we zelf ‘aan de lat staan’.
Voorwaardenscheppend: actualisatie en implementatie van nieuwe wet- en regelgeving
Het Rijk heeft de inwerkingtreding van de OW met een half jaar uitgesteld naar 1 juli 2022. Deze wet heeft ten doel te komen tot een veilige en gezonde fysieke leefomgeving, een goede omgevingskwaliteit en doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling ervan. De rol van de gemeente verschuift: van een hiërarchische verhouding naar steeds meer samen met burgers en ondernemers. Wij zijn daar op 1 juli 2022 klaar voor.
Het Rijk heeft de aan OW gekoppelde Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb) eveneens uitgesteld tot 1 juli 2022. Doel van deze wet is de kwaliteit van bouwwerken en de positie van de bouwconsument verbeteren. Onderdeel daarvan is overheveling van taken: de technische toets van het gemeentelijke bouw- en woningtoezicht gaat naar private partijen. We werken eraan ook hiervoor op tijd klaar te zijn voor de invoeringsdatum.
De komst van de OW en de Wkb zorgt ervoor dat we minder taken (bestemmen, vergunningenverlening, handhaving en toezicht) kunnen verrekenen in de leges. We willen voorkomen dat daardoor (wettelijke) taken onder druk komen te staan.
Voorwaardenscheppend: handhavingsinzet op niveau brengen
Onze stad moet veilig en leefbaar zijn. Bewoners, ondernemers en bezoekers hebben daar in eerste instantie een belangrijke taak in. Maar ook de gemeente heeft een belangrijke rol. Voor het behoud van de leefbaarheid en veiligheid van onze stad is handhaving van groot belang. De maatschappelijke vraag naar handhaving voor een veilige openbare ruimte neemt steeds verder toe. Tegelijkertijd is er sprake van verschuiving van taken van politie naar gemeente.
In 2022 zijn bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) meer zichtbaar in de wijken door de nieuwe aanpak van wijkgericht werken. De structurele extra middelen voor handhaving stellen ons in staat om de benodigde capaciteit van BOA’s verder op niveau te brengen, zowel qua capaciteit als uitrusting.
1. De bereikbaarheid van banen wordt vergroot We willen Enschede economisch versterken. Op deze manier kunnen we kwalitatief groeien, baanmogelijkheden bieden voor iedereen en daardoor ook sociale problemen beter het hoofd bieden. Eerste prioriteit om dit voor elkaar te krijgen is het vergroten van de bereikbaarheid van banen. We willen de agglomeratiekracht van onze stad versterken. Dit doen we op verschillende manieren: kortere reistijden naar aanliggende gebieden met banen, een betere interne bereikbaarheid, een sterkere verwevenheid/relatie met naastliggende economische centra en meer banen in de stad zelf. Dit hoofddoel hangt heel sterk samen met de hoofddoelen "aantrekken en vasthouden van talent" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Talent wordt aangetrokken en vastgehouden De aantrekkelijkheid van een stad wordt in eerste instantie bepaald door de inwoners: het aandeel HBO en universitair opgeleiden en het aandeel creatieve klasse bepaalt de aantrekkelijkheid van de stad voor bedrijven en de economische groei. Economische groei is nodig om iedereen aan het werk te houden. Enschede heeft een relatief laag aandeel HBO en universitair opgeleiden. Dit beperkt de economische kansen van onze stad. Om hier verandering in aan te brengen, gaan wij meer inzetten op het aantrekken en vasthouden van HBO en universitair opgeleid talent. Hiervoor is het belangrijk dat de voorzieningen (wonen, cultuur, profilering) goed op orde zijn. We willen kwalitatief groeien om als stad sterker te worden. Deze doelstelling hangt sterk samen met "de bereikbaarheid van banen wordt vergroot", "inwoners zijn gezond en actief" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Enschede is een duurzame en klimaatbestendige stad Wereldwijd is er een opgave voor energietransitie, klimaatadaptatie en hergebruik van grondstoffen. Enschede moet hier ook een bijdrage in leveren.
|
Wettelijk verplichte indicatoren
Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.
Beleidsveld | Naam indicator | Eenheid | Jaar | Score | Bron | |
14. | 3. Economie | Functiemenging | % | 2020 | 54,4 | LISA |
16. | 3. Economie | Vestigingen (van bedrijven) | Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 74 jaar | 2020 | 108,1 | LISA |
21. | 6. Sociaal domein | Banen | Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar | 2020 | 833,3 | LISA |
24. | 6. Sociaal domein | Netto arbeidsparticipatie | % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking | 2020 | 63,1 | CBS |
26. | 6. Sociaal domein | Werkloze jongeren | % 16 t/m 22 jarigen | 2019 | 2 | CBS |
27. | 6. Sociaal domein | Personen met een bijstandsuitkering | Aantal per 10.000 inwoners | 2020 | 766,6 | CBS |
28. | 6. Sociaal domein | Lopende re-integratievoorzieningen | Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar | 2020 | 233 | CBS |
33. | 7. Volksgezondheid en Milieu | Omvang huishoudelijk restafval | Kg/inwoner | 2019 | 121,1 | CBS |
34. | 7. Volksgezondheid en Milieu | Hernieuwbare elektriciteit | % | 2019 | 4,6 | RWS |
Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2022. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten.
Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.
|
Toelichting
De begrote lasten in 2022 dalen met bijna 10 miljoen euro ten opzichte van de lasten in de begroting 2021. De belangrijkste oorzaken zijn:
Daarnaast zijn er een aantal minder grote wijzigingen die tot mutaties leiden in de lasten:
De begrote baten dalen in 2022 met ruim 14 miljoen ten opzichte van de begroting 2021. Dit wordt met name veroorzaakt door:
Meer info | Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's. |
Portefeuillehouders | Niels van den Berg, Jurgen van Houdt, Jeroen Diepemaat, Arjan Kampman, June Nods-Koster en Onno van Veldhuizen. |
Concerndirecteuren | Alwin Oortgiesen en Djoerd de Vos-Koelink |