3.2 Duurzaam wonen, leven en werken

 

 .. Strategische opgave: Groen en duurzaam Enschede

 Doel
Subdoel Link
01. Enschede is klimaatneutraal

totale lasten (x 1.000 euro): 226,00
01.01 We verlagen de CO2 uitstoot onder andere door energiebesparing en opwek van hernieuwbare energie Indicatoren: 2
Aantal acties: 4
01.02 We verminderen aardgasgebruik door woningen en bedrijven aardgasvrij te maken. Indicatoren: 2
Aantal acties: 4
02. Enschede is klimaatbestendig en waterrobuust ingericht

totale lasten (x 1.000 euro): 0,00
02.01 We passen de omgeving aan op de klimaatverandering Indicatoren: 1
Aantal acties: 2
03. Enschede is groen en biodivers

totale lasten (x 1.000 euro): 0,00
03.01 Samen zorgen we voor een groene omgeving met meer planten en dieren
Aantal acties: 3
04. Enschede is circulair

totale lasten (x 1.000 euro): 0,00
04.01 We hergebruiken producten en materialen zodat grondstoffen hun waarde behouden Indicatoren: 2
Aantal acties: 6

De strategische opgaven zijn sterk vervlochten met de Sustainable Development Goals (SDG). De Verenigde Naties hebben deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen opgesteld. Deze vormen samen de wereldwijde duurzaamheidsagenda tot 2030.

 

Deze strategische opgave draagt bij aan de volgende sustainable development goals (SDG's). Voor uitleg zie bijlage 6.10

 

 .. Strategische opgave: Aantrekkelijk Enschede

 Doel
Subdoel Link
05. Enschede heeft veel baankansen

totale lasten (x 1.000 euro): 16.581,00
05.01 Enschede/Twente is meer verbonden met aanliggende economische centra (agglomeratiekracht) Indicatoren: 2
Aantal acties: 1
05.02 In Enschede groeien de banen op de toplocaties Indicatoren: 3
Aantal acties: 5
05.03 In Enschede kunnen bestaande en nieuwe bedrijven verantwoord/duurzaam/groen groeien en innoveren Indicatoren: 2
Aantal acties: 8
06. Talent wordt aangetrokken, vastgehouden en ontwikkeld

totale lasten (x 1.000 euro): 79.307,00
06.01 De stedelijke voorzieningen zijn divers en attractief voor inwoners en bezoekers (nationaal en internationaal) Indicatoren: 2
Aantal acties: 11
06.02 De nieuwe woonmilieus zijn attractief en toekomstbestendig Indicatoren: 4
Aantal acties: 11
06.03 Talent weet waarom Enschede aantrekkelijk is om te wonen, leven en te werken Indicatoren: 3
Aantal acties: 3
07. In Enschede kun je prettig en gezond wonen en leven

totale lasten (x 1.000 euro): 76.975,00
07.01 Wijken en buurten zijn veilig, gezond en leefbaar Indicatoren: 1
Aantal acties: 14
07.02 Enschede heeft een goede interne bereikbaarheid Indicatoren: 1
Aantal acties: 7

De strategische opgaven zijn sterk vervlochten met de Sustainable Development Goals (SDG). De Verenigde Naties hebben deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen opgesteld. Deze vormen samen de wereldwijde duurzaamheidsagenda tot 2030.

 

Deze strategische opgave draagt bij aan de volgende sustainable development goals (SDG's). Voor uitleg zie bijlage 6.10

 

 

.. Wat willen we bereiken?

We leven in een roerige tijd met onverwachte crises aan de ene kant en lange termijn doelstellingen aan de andere kant. De oorlog in Oekraïne, stijgende energieprijzen, energiearmoede, stikstof, vraagstukken met betrekking tot asielopvang, mensen die geen woonruimte kunnen vinden, droogte en hitte aan de ene kant. En ons streven om klimaatneutraal, klimaatadaptief, groen, biodivers en circulair te worden in een groeiende stad waar meer woningen, banen, maar ook groen en ruimte voor mobiliteit nodig is aan de andere kant. Alles met als doel dat de inwoners van Enschede een gezond leven kunnen leiden, uit kunnen gaan van bestaanszekerheid met een toenemende kansengelijkheid.

 

Vanuit dat beeld werken we aan de opgaven “groen en duurzaam Enschede” en “aantrekkelijk Enschede”. Als gemeente zetten we in op de korte termijn urgente vraagstukken (energiearmoede), maar vooral ook op de lange termijn oplossingen (verduurzaming van woningen, inzet op opwek van duurzame energie, verduurzaming van landbouw en klimaatbestendig maken van gemeentelijk en particulier terrein). De komende jaren krijgen we middelen vanuit het Rijk voor het klimaatakkoord waardoor we grote stappen kunnen gaan zetten in de opgave “groen en duurzaam Enschede”. Onze slagkracht wordt hierdoor vergroot. We kunnen uitvoering geven aan de bestaande beleidskaders.

 

Ook de investeringsagenda zal helpen om grote stappen te zetten. De investeringsagenda is divers samengesteld met grote gebiedsontwikkelingen voor wonen en werken tot aanpak van bestaande wijken: de vernieuwing en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad in Twekkelerveld en Zuid. In 2023 willen we nog een extra wijk toe gaan voegen aan deze wijkgerichte aanpak.

 

We willen de kansen voor starters en doorstromers op de woningmarkt vergroten en voldoende betaalbare woningen realiseren. Inzet is dat Enschede een thuis voor iedereen biedt. Er worden veel nieuwe woongebieden ontwikkeld, er wordt gebouwd voor verschillende doelgroepen (hoger opgeleiden, zorg, studenten), er komen locaties voor huurwoningen bij en we zullen op zoek moeten naar meer woningbouwlocaties om de groei aan inwoners op te vangen en de grote vraag naar woningen te faciliteren.

 

Een van de grote gebiedsontwikkelingen de komende jaren is het project Spoorzone Hengelo-Enschede. Het gebied bevat de Enschedese toplocaties Kennispark en de binnenstad in combinatie met Centrumkwadraat en wordt gezien als een belangrijk project om de euregionale agglomeratiekracht te versterken. Talent, werken, kennis, bereikbaarheid, betaalbaarheid en duurzaamheid komen samen in dit gebied.

 

Met het actieplan binnenstad wordt samen met ondernemers gewerkt aan een aantrekkelijker en groenere binnenstad. Hier horen ook aantrekkelijk culturele voorzieningen en evenementen bij. Met cultuur willen we bijdragen aan welvaart en welzijn. De komende jaren gaan we ook werken aan het meer toekomstbestendig maken van onze werklocaties. Hiervoor is meer ruimte nodig. Ondernemers krijgen de ruimte om met oog voor de brede welvaart te groeien en zullen meer ruimte nodig hebben om circulair te ondernemen en zelf energie op te wekken.

 

Onze openbare ruimte blijft schoon, heel en veilig. Met extra aandacht voor een gezonde en toegankelijke leefomgeving die uitdaagt tot sporten, bewegen en recreëren. In deze lijn werken we ook aan de interne bereikbaarheid van onze stad. Dit doen we onder andere door de doorstroming op de singels en Oostweg te verbeteren en de verkeersveiligheid te verbeteren in de stad en dorpen. Voor kleine ritten zouden inwoners zoveel mogelijk moeten lopen of de fiets pakken. We willen hiernaast de overlast van verkeer in wijken beperken. Tegelijkertijd moet de stad bereikbaar zijn voor inwoners die niet zonder auto kunnen. 

 

Al deze plannen voor kwalitatieve groei zullen komend jaar worden gewogen in de omgevingsagenda: wat zijn de ruimtelijke implicaties van deze kwalitatieve groei? Via de omgevingswet wordt bijgedragen aan een veilige en gezonde fysieke leefomgeving, een goede omgevingskwaliteit en doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling ervan. De Wet Kwaliteitsborg bouwen zorgt voor meer kwaliteit van bouwwerken en verbetert de positie van de bouwconsument. Dit alles draagt bij aan onze uitgangspunten van een betere dienstverlening, integraler werken en meer aandacht voor participatie van bewoners.

 

 

 

.. Wat gaan we doen voor de Strategische opgave: Groen en duurzaam Enschede ?

De opgave “groen en duurzaam Enschede” is de basis voor een veilige, gezonde en aantrekkelijke leefomgeving voor mensen, dieren en planten

 

 
01. Enschede is klimaatneutraal

Enschede wil een aantrekkelijke en leefbare gemeente zijn voor iedereen die er woont, werkt of op bezoek komt. Nu en in de toekomst. Daarom maken we ons sterk voor maatregelen die de opwarming van de aarde beperken. Hiervoor stappen we over van fossiele brandstoffen (zoals aardgas of-, steenkool) naar duurzame energie (zoals zonenergie-, of, windenergie). Ons doel is het aandeel duurzame energie tot 2030 met minimaal 8% te verhogen. In 2050 is de CO2 uitstoot teruggebracht naar nul en zijn woningen en bedrijven van het aardgas af.

 
01.01 We verlagen de CO2 uitstoot onder andere door energiebesparing en opwek van hernieuwbare energie
Om Enschede klimaatneutraal te maken, werken we aan verduurzaming van industrie & bedrijvigheid, elektriciteit, mobiliteit, landbouw en landgebruik, innovatie, streven we naar klimaatneutraal gemeentelijk vastgoed in 2040 en zetten we in op energiebesparing bij of vervanging van schoolgebouwen.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
In deze grafiek wordt weergegeven hoeveel kiloton CO2 uitstoot er in Enschede plaatsvindt. Het betreft de totale bekende CO2 uitstoot van aardgas, elektra, warmte en voertuigbrandstof.
Streefwaarde: Om de opwarming van de aarde te beperken, moeten we de uitstoot aan CO2 zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk in 2050 tot nul terugbrengen. Voor het bepalen van de streefwaarde is 2020 als uitgangspunt genomen.
Bron: Regionale klimaatmonitor


 


Toelichting
Deze grafiek geeft de verhouding weer tussen het totale energieverbruik in Enschede en de hoeveelheid energie die duurzaam in Enschede wordt geproduceerd. De eenheid waarin dit wordt gemeten is TJ. Hoe groter het aandeel hernieuwbare energie, hoe minder verbruik van fossiele brandstoffen, hoe lager de uitstoot van CO2. De opwek van hernieuwbare energie betreft energie voor warmte, vervoer en elektriciteit plus het aandeel van Twence.
Streefwaarde: om de opwarming van de aarde te beperken, moeten we het gebruik van fossiele brandstoffen beëindigen en overgaan op hernieuwbare energie. In de Energievisie staat daarom dat Enschede in de periode 2022 – 2030 het aandeel hernieuwbare energie in het totale energieverbruik met minimaal 8 procent wil verhogen. Voor de streefwaarde is uitgegaan van de meting in 2020.
Bron: Regionale klimaatmonitor.


Acties 2023
Aantal acties: 4

01. We leggen een actualisatie van de Algemene verordening Ondergrondse Infra (AVOI) voor aan de gemeenteraad.

We actualiseren de AVOI, waarmee er meer duidelijkheid ontstaat in de regels rond kabels en leidingen. Dit helpt ook in de processen rondom de energietransitie.

02. We komen met een voorstel voor een tweede tranche ‘intensivering en versnelling zon op dak’

Enschede investeert in elektriciteit afkomstig uit hernieuwbare bronnen. De huidige energiecrisis onderstreept de noodzaak om nog meer daken in Enschede te benutten voor de opwek van energie. De eerste tranche leverde 43 deelnemende ondernemers op waarmee de limiet van deelnemers is bereikt.

03. We gaan kansrijke (particuliere) duurzaamheidsinitiatieven onderbrengen in een gebiedsgerichte aanpak waar naast de energieopgave ook wordt gekeken naar landschap en landbouw

Naar het voorbeeld van de in 2022 gestarte gebiedsgerichte aanpak in Broekheurne starten we in 2023 onder leiding van een onafhankelijke gebiedsregisseur in West (Usselo, Boekelo, Lonneker en Twekkelo) en in Eschmark vergelijkbare gebiedsprocessen op.

04. We zetten energiecoaches / duurzaamheidsadviseurs in

De coaches en adviseurs zetten we in als service voor ondernemers, culturele en maatschappelijke instellingen en bewoners. Zij helpen met en adviseren over het nemen van energiebesparende maatregelen. Zo dragen we niet alleen bij aan de vermindering van energieverbruik en CO2-uitstoot maar we helpen ook met het terugdringen van de hoge energierekening.

.
01.02 We verminderen aardgasgebruik door woningen en bedrijven aardgasvrij te maken.
Om Enschede klimaatneutraal te maken, werken we aan verduurzaming van de gebouwde omgeving via de warmtetransitie.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
In deze grafiek staat het aardgasverbruik van woningen in Enschede. Het betreft de temperatuurgecorrigeerde meting. Door te corrigeren voor strenge en zachte winters wordt duidelijker of het gasverbruik echt daalt door bewuste ingrepen. Het gasverbruik wordt gemeten in miljoenen m3.
Streefwaarde: In het Klimaatakkoord uit 2019 is afgesproken dat we in ons land in 2050 geen aardgas meer gebruiken voor het verwarmen van gebouwen, koken en douchen. De streefwaarde eindigt daarom op nul in 2050.
Bron: Regionale klimaatmonitor


 


Toelichting
In deze grafiek is te zien hoeveel aardgas wordt verbruikt door bedrijven en instellingen. Dit verbruik wordt gemeten in miljoenen m3. Het betreft aardgasgebruik van bedrijven en instellingen inclusief aardgasverbruik dat nodig is om energie op te wekken.
Streefwaarde: Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat ook bedrijven en instellingen het gebruik van aardgas moeten beëindigen of bij de verbranding daarvan de uitstoot aan CO2 moeten afvangen en opslaan. De streefwaarde eindigt op nul in 2050.
Bron: Regionale klimaatmonitor.


Acties 2023
Aantal acties: 4

01. We starten nog een integrale wijkaanpak richting aardgasvrij in een nader te bepalen wijk

In de Transitievisie warmte zijn een aantal gebieden aangewezen voor de periode tot 2030. Met het beschikbaar stellen van de uitvoeringsgelden uit het klimaatakkoord hebben we de mogelijkheid om te onderzoeken met welke volgende wijk we willen beginnen met planvorming.

02. We starten een proefproject om verenigingen van eigenaren te ondersteunen bij verduurzaming

Verenigingen van eigenaren (VvE's) hebben een andere vorm van ondersteuning nodig dan particuliere woningeigenaren. In een proefproject willen we via enkele praktijksituaties uitwerken hoe we VvE's kunnen faciliteren bij de voorbereiding op een aardgasloze toekomst en hoe specifiek VvE's energie kunnen besparen. 

03. We werken de gemeentebrede energiebespaar- en ontzorgingsaanpak uit

Landelijk is/komt er een breed pallet aan financiële regelingen gericht op energiebesparing, verduurzaming en woningverbetering, ook voor mensen met een kleine beurs. Lang niet iedereen kan hier op eigen kracht gebruik van maken. We werken een aanpak uit die zoveel mogelijk gebruik maakt van landelijke mogelijkheden, en effectief is in de Enschedese situatie. 

04. We lobbyen voor een deugdelijk, toereikend wettelijk en financieel instrumentarium warmtetransitie en bestrijden energiearmoede (met focus op integrale wijkaanpak en opschaling)

Landelijke (financiële) regelingen richten zich op de korte termijn, met veelal incidentele middelen. De warmtetransitie vraagt juist om een langjarige aanpak met acties en investeringen op woning-, straat- en buurtniveau. Hierbij is een schaalsprong nodig van de aanpak van enkele of enkele tientallen huizen naar een aanpak voor duizenden woningen. We werken met Hengelo en Almelo aan zo'n aanpak en aan een lobby voor de benodigde instrumenten en middelen. 

.
02. Enschede is klimaatbestendig en waterrobuust ingericht

We willen een veilige, gezonde en aantrekkelijke leefomgeving voor mensen, dieren en planten. In 2050 is Enschede klimaatbestendig en waterrobuust ingericht. Enschede is hierdoor bestand tegen de gevolgen van weersextremen zoals hevige neerslag, droogte en hitte(golven).

 
02.01 We passen de omgeving aan op de klimaatverandering
Om dit te bereiken willen we meer aansluiten bij natuurlijke systemen, gaan we groen-blauwe structuren terugbrengen en aanleggen en vergroten we de waterbergingscapaciteit o.a. door het benutten van de sponswerking van de bodem.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 1
 

Toelichting
We voeren jaarlijks veel projecten uit in de openbare ruimte. Bij deze projecten streven we naar een stijging van het klimaatlabel. Een stijging van 1 klimaatlabel betekent dat we minimaal 10 mm waterberging extra (per m2 verhard oppervlak) hebben gerealiseerd, minimaal 5% verharding hebben verwijderd en 5% meer groen hebben aangebracht. Hiermee worden we klimaatbestendiger.
Streefwaarde: bij minstens 80% van projecten in de openbare ruimte willen we minimaal 1 klimaatlabel stijgen.
Bron: Stadsdeelbeheer


Acties 2023
Aantal acties: 2

01. We bereiden de aanleg van de Zuiderspoorbeek voor

In het centrum van Enschede en op de Haaksbergerstraat is het risico op wateroverlast tijdens hevige regenval te groot. Daarom leggen we een nieuwe beek aan vanaf de rotonde bij de Haaksbergerstraat tot aan de Usselerstroom. Omdat deze beek deels overeenkomt met het oude spoortracé, noemen we deze de “Zuiderspoorbeek”. De beek stroomt ook langs het Volkspark, waar een grote waterberging wordt gerealiseerd in geval  de beek al het water niet meer aan kan.

02. We stimuleren klimaatadaptatie op particulier terrein

Om klimaatadaptieve maatregelen op particulier terrein te stimuleren hebben we een subsidieregeling groenblauw Enschede opgesteld. Hiermee kunnen mensen een financiële tegemoetkoming krijgen als zij maatregelen op hun eigen terrein treffen. We willen mensen bewust maken van de klimaatverandering, de toename van extreem weer die hierdoor ontstaat, zoals wateroverlast, hitte-stress en droogte en wat ze hier zelf aan kunnen doen. Hiertoe stellen we een communicatiestrategie op en voeren we acties uit om dit te stimuleren.

.
03. Enschede is groen en biodivers

We moeten Enschede verder vergroenen en biodiverser maken om Enschede aantrekkelijk, gezond en leefbaar te houden naar de toekomst toe. Dit om ook de balans te houden met de verstening en verdichting van Enschede vanuit bijvoorbeeld de woon-, energietransitie, mobiliteits- en werklocatie opgaven. Dit doen we vanuit de ambitie: Enschede één groot groen park. Waarbij het prachtige groene landelijke gebied via unieke groene invalswegen, wiggen, (stads)parken, groene wijken en dorpen en een vergroende singel naadloos overgaat in een sterk vergroend centrum. Een groen park dat ruimte biedt aan mens, plant en dier. We streven daarbij naar een meer natuurlijk evenwicht, waarin plagen als de eikenprocessierups of invasieve dier- en plantsoorten minder kans krijgen.

 
03.01 Samen zorgen we voor een groene omgeving met meer planten en dieren
We gaan hier aan werken via drie lijnen: Beter zorgen voor het bestaande groen (beschermen), het verbeteren van de inrichting van het groen (benutten) en meer groen toevoegen aan Enschede bij elke nieuwbouw- en herinrichtingproject (bouwen).

 

Acties 2023
Aantal acties: 3

01. We geven uitvoering aan het groenambitieplan

We geven uitwerking aan de door de gemeenteraad vastgestelde vergroeningsambities voor Enschede.  Conform de besluiten van de gemeenteraad bij de vaststelling van dit plan en deze gemeentebegroting investeren we in het groen in Enschede. Het gaat dan bijvoorbeeld om investeren in de stadsparken, het vergroenen van de singel, boomoptimalisatie, de binnenstad vergroenen en het opzetten van een meerjareninvestering groen. Ook gaan we groengebiedsagenda’s opstellen, waarbij we per buurt of dorp inzichtelijk maken hoe we vanuit het GAP optimaal kunnen vergroenen samen met partners als de dorps- en wijkraden. 

02. We geven uitvoering aan het provinciaal programma landelijk gebied

We zetten samen met de provincie in op de gebiedsgerichte aanpak van stikstof en nemen dit integraal mee in de gebiedsaanpak zoals die in Enschede is afgesproken voor het landelijk gebied.

03. We maken een plan voor het vergroenen van de binnenstad

In het plan geven we aan op welke plaatsen vergroenen wenselijk is en wat de kaders zijn voor bijvoorbeeld het vergroenen van gevels, maar ook welke kansen er zijn voor overig groen in de binnenstad.

.
04. Enschede is circulair

In 2050 heeft Nederland een volledig circulaire economie. Dit betekent dat we zuiniger en slimmer om moeten gaan met grondstoffen.

 
04.01 We hergebruiken producten en materialen zodat grondstoffen hun waarde behouden
In Enschede richten we ons op vier gebieden: ondernemers moeten meer circulair ondernemen, afval wordt grondstof, ondernemers en kennisinstellingen werken samen op circulaire economie en onze gemeentelijke inkoop is circulair

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
In deze grafiek is te zien welk percentage van het ingezamelde huishoudelijk afval gescheiden wordt aangeboden. Hoe beter het huishoudelijk afval wordt gescheiden, hoe meer er ingezet kan worden op hergebruik, recycling en terugwinning van grondstoffen.
Streefwaarde: het streven is gebaseerd op de Afvalbeleidsvisie en de Grondstoffenvisie die in 2011 respectievelijk 2015 door de Raad zijn vastgesteld. Gecombineerd met doelstelling voor het aantal kilogram per inwoner per jaar is het streven voor 2030 een scheidingspercentage van circa 90%. Gemeente Enschede volgt hiermee het landelijk beleid op het gebied van afvalinzameling en verwerking.
Bron: gegevens afvalinzamelaars met bewerking door gemeente Enschede


 


Toelichting
In deze grafiek is zichtbaar hoeveel kilogram huishoudelijk restafval jaarlijks per inwoner wordt aangeboden aan Twente Milieu. Hoe beter het huishoudelijk afval wordt gescheiden, hoe minder restafval vrijkomt en hoe meer er ingezet kan worden op hergebruik, recycling en terugwinning van grondstoffen.
Streefwaarde: het streven is gebaseerd op de Afvalbeleidsvisie en de Grondstoffenvisie die in 2011 respectievelijk 2015 door de Raad zijn vastgesteld met als stip aan de horizon de regionale doelstelling (Afvalloos Twente): 50 kg restafval per inwoner per jaar in 2030. Gemeente Enschede volgt hiermee tevens het landelijk beleid op het gebied van inzameling en verwerking van huishoudelijk afval.
Bron: Twente Milieu met bewerking door gemeente Enschede


Acties 2023
Aantal acties: 6

01. We stellen beleid op ten aanzien van onze eigen gemeentelijke rol als inkoper, aanbesteder en als gebiedsontwikkelaar

Bovenop het al uitgewerkte beleid op circulair ondernemerschap, stellen we beleid op ten aanzien van onze eigen gemeentelijke rol als inkoper, aanbesteder (van projecten in de openbare ruimte) en als gebiedsontwikkelaar.

02. We werken samen met de kennisinstellingen op het gebied van circulariteit

Bij de uitwerking van alle gemeentelijke rollen op gebied van circulaire economie werken we samen met de kennisinstellingen. Via de kennisinstellingen vergroten we de kennis over circulariteit in onze organisatie. We brengen circulariteit onder in de onderzoeksagenda en trekken waar mogelijk samen op in EU programma’s en EU calls. Daarin wordt ook samengewerkt met Twenteboard en Provincie aan Nederlandse zijde en met Munster aan Duitse zijde.

03. We ondersteunen gezamenlijk met de kennisinstellingen enkele kansrijke circulaire clusters voor onze regio

Gezamenlijk met de kennisinstellingen ondersteunen we enkele circulaire zeer kansrijke clusters voor onze regio. Zoals onder andere Texplus, een cluster in circulaire textiel, dat op innovatieve wijze verder bouwt op de aanwezige textielkennis in onze regio. En een ander voorbeeld zijn circulaire bouwbedrijven. Als opdrachtgever voor grote bouw- en infrastructurele projecten, hebben we veel belang bij versnelling van de transitie naar circulariteit in deze sector

04. We inventariseren de mogelijkheden voor het opzetten van een gesloten bouwkringloopsysteem voor bedrijven en particulieren

In hoeverre zijn er (bouw)bedrijven in Enschede die bereid zijn hun reststroom / herbruikbare bouwmaterialen,  die ze anders zouden weggooien, aan te bieden zodat producten opnieuw gebruikt kunnen worden. Dat gaan we in 2023 inventariseren. 

05. We doen een pilot met het verhogen van het stortquotum voor afval

We doen een pilot waarbij we het stortquotum voor het wegbrengen van afval bij de afvalbrengpunten verhogen van 75 kg naar 300 kg.

06. We bereiden een pilot voor gratis grofvuil rondes voor.

We starten met de voorbereiding van een pilot voor gratis grofvuil rondes. Dit doen we om verromeling door illegale stort tegen te gaan en om de kansen voor hergebruik te vergroten en daarmee in te zetten op circulariteit.

Bijdrage verbonden partij: Twence

Maatschappelijk rendement:

Draagt bij aan de taak van de gemeente om te voorzien in een doelmatig beheer van afvalstoffen door de verbranding van restafval. Met het vergisten van GFT-afval, de productie van duurzame energie en het terugwinnen van grondstoffen draagt Twence ook bij aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen.

Bijdrage verbonden partij: Twente Milieu

Maatschappelijk rendement:

Draagt bij aan de ambitie van de gemeente op het gebied van afvalloos Twente. Dit doet Twente Milieu door de inzameling van de door ons afgesproken afvalstoffen.

.

 

.. Wat gaan we doen voor de Strategische opgave: Aantrekkelijk Enschede ?

De opgave “aantrekkelijk Enschede” gaat over de economische veerkracht van Enschede en is echt een ontwikkelopgave. In deze opgave zit de woningbouwopgave, groei van banen, goede voorzieningen, innovatie en een beweging naar een groene economie. Om economisch veerkrachtig te blijven als stad, om de dalende beroepsbevolking te keren en om voldoende mensen te hebben om alle banen te vervullen moeten we meer mensen aantrekken en vasthouden. Hiervoor moeten we werken aan een betere bereikbaarheid van banen, vasthouden van talent en hebben we oog voor de bestaande stad.

 

 
05. Enschede heeft veel baankansen

We willen Enschede economisch versterken. In regionaal verband steunen wij de Agenda van Twente. Op deze manier kunnen we kwalitatief groeien, baankansen bieden voor iedereen en daardoor ook sociale problemen beter het hoofd bieden. Eerste prioriteit om dit voor elkaar te krijgen is het vergroten van de bereikbaarheid van banen. Dit doen we op verschillende manieren: kortere reistijden naar aanliggende gebieden met banen, een betere interne bereikbaarheid, een sterkere verwevenheid/relatie met naastliggende economische centra (ook over de grens) en meer banen in de stad zelf.

 
05.01 Enschede/Twente is meer verbonden met aanliggende economische centra (agglomeratiekracht)
Het beter verbinden van Enschede met aanliggende economische centra (Zwolle en Munster) is van belang om de euregionale agglomeratiekracht te versterken. Er komen meer banen beschikbaar binnen een redelijke reisafstand. Hierdoor kunnen meer mensen aan het werk en kan hier opgeleid talent in Enschede blijven wonen en elders werken. Van met name HBO- en universitair opgeleide mensen is bekend dat die verder willen reizen voor hun werk. Voor dit alles hebben we een betere externe bereikbaarheid (lobby op kortere reistijden), een betere interne bereikbaarheid (denk hierbij bijvoorbeeld aan een zo kort mogelijk voor- en natransport naar de OV knooppunten en werklocaties) en een verdere verweving van kennis en bedrijven met onze buren in Duitsland nodig (vergroting van het daily urban system).

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
In deze grafiek is te zien hoeveel banen binnen een redelijke reisafstand (1,5 uur) bereikbaar zijn voor de inwoners van Enschede. Hierbij is geen rekening gehouden met filedruk en ook de banen in Duitsland worden niet meegeteld. Hoe meer bereikbare banen, hoe meer baankansen voor de Enschedese inwoners.
Streefwaarde: de bereikbaarheid van banen wordt verbeterd door infrastructurele projecten (projecten waardoor de reistijd naar aanliggende economische centra verminderd wordt), maar ook door groei van banen binnen de huidige cirkel van 1,5 uur reistijd. Dit gaat dan vooral om de banengroei in Twente zelf. Landelijk wordt verwacht dat de banen blijven groeien met 0,8% de komende 2 jaar (UWV arbeidsmarktprognose 2022-2023). Dit percentage is in deze grafiek doorgetrokken naar de komende 5 jaar. De effecten van een snellere en betere treinverbinding tussen Zwolle, Enschede en Munster zijn de komende jaren nog niet aan de orde. Daarom hanteren we enkel de autonome banengroei als basis voor het streven.
Bron: Atlas Research

 


Toelichting
Om Enschede goed verbonden te krijgen met aanliggende economische centra is een voorspoedige first en last mile erg belangrijk. Hoe snel kom je Enschede in of uit met de auto? Om dit te meten is een bereikbaarheidsindicator samengesteld. Dit is een indexcijfer van de reistijden over een aantal invalswegen naar het centrum van Enschede. Een lagere waarde betekent dat de reistijd ten opzichte van 2011 verbeterd is.
Streefwaarde: Het doel is om de bereikbaarheid van Enschede minimaal op peil te houden. Om dit te monitoren wordt jaarlijks de reistijd op de radialen bepaald. Het jaar 2011 wordt gebruikt als referentie en heeft de waarde 100 gekregen. Door de dalende trend is in 2015 besloten de streefwaarde te verlagen naar 80.
Bron: NDW


Acties 2023
Aantal acties: 1

01. Met onze bovenregionale partners onderzoeken we het ruimtelijk-economisch profiel van de corridor Zwolle-Munster

Op initiatief van de Provincie Overijssel dragen wij bij aan de positionering van de corridor Zwolle-Twente-Munster als belangrijke verbindings-as op nationaal én internationaal schaalniveau. Door gezamenlijk het ruimtelijk-economische profiel te bepalen kunnen we scherper aangeven waar de kansen liggen voor de economische ontwikkeling van onze regio en zo gerichter lobbyen bij het Rijk en Europa. Hier werken we samen aan met andere gemeenten uit Twente en de Regio Zwolle, Twenteboard en Euregio.

Bijdrage verbonden partij: XL Businesspark Twente/Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT)

Maatschappelijk rendement:

De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector in Twente.

.
05.02 In Enschede groeien de banen op de toplocaties
Op de toplocaties Kennispark, binnenstad/stadscampus en Technology Base faciliteren wij de vestiging van bedrijven en de groei van banen. In de binnenstad groeien de banen in met name de horeca en detailhandel. De stadscampus, Kennispark en Technology Base gaan zorgen voor een internationaal aantrekkelijk profiel van onze stad en regio, een meer diverse economie, bieden een nieuwe inspirerende werkomgeving en dragen daarmee ook bij aan het aantrekken en vasthouden van talent.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 3
 

Toelichting
In deze grafiek zien we de ontwikkeling van het aantal banen op Kennispark. Kennispark beslaat de gebieden: UT, Business and Science Park en Twente Village.
Streefwaarde: we gaan uit van een banengroei van 300 banen per jaar op de toplocatie Kennispark vanaf 2018.
Bron: VR beheer


 


Toelichting
In deze grafiek staan het aantal banen van de toplocatie binnenstad: het kernwinkelgebied, de kantoorlocatie Stationsomgeving (inclusief Centrumkwadraat) en de kantoorlocatie Stadsweide (inclusief het voormalige MST aan het Ariënsplein).
Streefwaarde: De streefwaarde (een groei met 150 banen per jaar) is gebaseerd op de sterker wordende functie van de binnenstad in de Euregio (voorzieningen, komst bioscoop, vernieuwing van winkels en horeca) en de ontwikkeling van de stadscampus en Centrumkwadraat met woon/werkfuncties, onderwijs, bedrijvigheid, diensten etc.
Bron: VR beheer


 


Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling van het aantal banen op de toplocatie "luchthaven" te zien. Het betreft de banen op de werklocaties van de voormalige luchthaven (Technology Base, Deventer Poort en de werkparken van Van Eck).
Streefwaarde: als streven gaan we uit van 50 banen per jaar vanaf 2021. Er zijn nog veel hectares beschikbaar voor groei van bedrijvigheid op deze toplocatie.
Bron: VR beheer


Acties 2023
Aantal acties: 5

01. We voeren de gebiedsstrategie Kennispark uit

Samen met onze partners en private partijen realiseren we onderdelen van de eerste fase van het investeringsplan Kennispark. In 2023 ronden we de Slimme Verbinding af en richten we een groot deel van de Institutenweg opnieuw in. De realisatie van het parkeergebouw wordt voorbereid, zodat we in de startblokken staan om deze voorziening te realiseren als de eerste private ontwikkeling van bedrijfsvastgoed langs de Hengelosestraat vergund is (verwacht in 2024). De MedTech Factory wordt gerealiseerd. Alle regiodealprojecten op Kennispark worden afgerond en afgerekend. Ook in 2023 verwachten we weer diverse private ontwikkelingen in het gebied die we intensief begeleiden, zodat deze plannen optimaal bijdragen aan de gebiedsdoelen.

02. We beoordelen of de evaluatie van Technology Base consequenties heeft voor de koers en het onderliggende bestemmingsplan

Op basis van de behandeling van de evaluatie in de raad en Staten beoordelen we of er een bijstelling van onze koers noodzakelijk is en of dit consequenties voor het onderliggende bestemmingsplan heeft.

03. We scherpen onze rolopvatting en activiteiten t.a.v. Space53 op Technology Base aan

Space53 levert eind 2022 een nieuwe strategie op en focust hierin op het Safety en Security domein. Dit is een aanleiding en kans om onze gemeentelijke rollen zoals die van launching customer en gemeentelijke droneprojecten voor en binnen het dronecluster aan te scherpen.

04. We stellen de visie Spoorzone Hengelo-Enschede vast

De gezamenlijke spoorzone Hengelo Enschede (SHE) is het hart van een internationale top technologische regio Twente. In de Omgevingsagenda Oost is deze zone aangewezen als belangrijk verstedelijkingsproject voor het oosten van NederlandVoortvloeiend uit de afspraken in de Omgevingsagenda Oost is inmiddels een concept visie geformuleerd op de verdere ontwikkeling van deze spoorzone als het nieuwe stedelijk visitekaartje van onze grensregio. Doel is om als OV-knooppunt op de strategische verbindingslijnen Zwolle-Münster en Amsterdam-Berlijn de kansen op doorgroei van onze innovatieve high tech sector te versterken en ruimte te bieden aan vernieuwende combinaties van wonen, werken, ondernemen en studeren. De beide steden willen met een langjarig programma de gezamenlijke agglomeratiekracht benutten om nog meer inwoners, kenniswerkers, studenten en (top)technologische bedrijven aan te trekken en te binden aan de regio. Met de ontwikkeling van SHE staat de vijfde agglomeratie van ons land met ca 250.000 inwoners voor de volgende schaalsprong in aantallen én leefkwaliteit.  Samen met Hengelo stellen we de visie SHE vast en initiëren we benodigde projecten. Voor een goede propositie richting Rijk en provincie voor verwerving subsidie. 

05. We werken verder aan de gebiedsontwikkeling Centrumkwadraat

Voor de tweede fase Centrumkwadraat onderzoeken we of voor Driehoek Noord een samenwerkingsovereenkomst met marktpartijen kan worden afgesloten voor gebiedsontwikkeling. We vernieuwen de openbare ruimte van de Deurningerstraat en Wenninkgaarde. En verleggen de entree van de Stationsgarage. Voor het stationsplein maken we een nieuw ontwerp.

Bijdrage verbonden partij: Stichting Gebiedsorganisatie Kennispark

Maatschappelijk rendement:

De stichting Gebiedsorganisatie Kennispark is een ‘triple-helix’-samenwerking tussen de Universiteit Twente, ondernemers en vastgoedeigenaren en de gemeente Enschede. De stichting heeft de opgave het ontplooien van activiteiten binnen het innovatie-ecosysteem van Kennispark, zodat deze innovatiecampus een aantrekkelijke vestigingsplaats is en blijft voor zowel innovatieve bedrijven als het talent passend bij het profiel van het gebied.

Bijdrage verbonden partij: Technology Base

Maatschappelijk rendement:

Technology Base/Area Development Twente (ADT) heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente.

.
05.03 In Enschede kunnen bestaande en nieuwe bedrijven verantwoord/duurzaam/groen groeien en innoveren
De basis van onze economie zijn onze bestaande bedrijven. Voor alle bestaande en nieuwe bedrijven bieden we een goede dienstverlening, zorgen we voor ruimte om te ondernemen, digitale bereikbaarheid, bieden we ondersteuning van netwerken voor starters, start ups en scale ups en innovatie (Novel-T), bevorderen we internationalisering, hebben we aandacht voor het arbeidsmarktbeleid en voor een aantrekkelijke werkomgeving. Met het oog op de brede welvaart is de groei van bedrijven “verantwoord/groen” en gaat niet ten koste van mens of planeet.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling te zien van het totaal aantal banen in Enschede. Hoe meer banen, hoe meer baankansen voor alle Enschedeërs. De banengroei is een resultaat van inzet op bereikbaarheid van banen, toplocaties, bestaande bedrijvigheid, innovatie en van het aantrekken en vasthouden van talent.
Streefwaarde: bij de ambitie om door te groeien naar een inwonertal van 170.000 inwoners de komende 10 jaar hoort ook een groei in banen. In Enschede hebben we relatief weinig banen per inwoner. Hiernaast hebben we een relatief lage participatiegraad. Daarom streven we naar een banengroei die hoger ligt dan de groei in het aantal inwoners. Kennispunt Twente heeft berekent dat deze ambitie een banengroei nodig is tussen de 10.000 en 12.500 banen de komende 10 jaar.
Bron: VR beheer


 


Toelichting
In deze grafiek is de ontwikkeling van het bruto regionaal product (BRP) van Enschede te zien. Het BRP zegt iets over de samenstelling van de economische sectoren in een gemeente en de toegevoegde waarde per baan. Innovaties kunnen leiden tot een groei van het BRP. Het BRP wordt berekend met behulp van gegevens van het CBS (nationale rekeningen) en werkgelegenheidsgegevens (LISA).
Streefwaarde: Het streven is het BRP harder te laten stijgen dan de landelijke prognose (een stijging van 1,8% per jaar vanaf 2018, bron: CPB). We hopen met ontwikkelingen op de toplocaties, ondersteuning van innovatie en inzet op goede voorzieningen een sterkere samenstelling in sectoren te krijgen en meer toegevoegde waarde per baan.
Bron: CBS en LISA


Acties 2023
Aantal acties: 8

01. We leggen de geactualiseerde economische visie voor aan de raad

In 2023 starten we met het actualiseren van de bestaande economische visie.

02. We zoeken naar een locatie voor een nieuw bedrijventerrein in Enschede en onderzoeken welke bestaande bedrijventerreinen we versneld kunnen uitbreiden

In 2022 is de zoekopgave en het programma van eisen voor een nieuw te ontwikkelingen bedrijventerrein vastgesteld. In 2023 geven we dat een vervolg en betrekken we het college en de raad in de vervolgstappen. Daarnaast geven we uitvoering aan de motie ‘bedrijventerreinen sneller uitbreiden’ die oproept om zo snel mogelijk met voorstellen te komen om bestaande bedrijventerreinen uit te breiden. Dit loopt gelijk op met en parallel aan de zoektocht naar een locatie voor een nieuw bedrijventerrein.

03. We starten met het bouwrijp maken van De Morshoek (voorheen Usseler Es Oostkrans)

In 2023 starten we met het bouwrijp maken van De Morshoek als bedrijventerrein en verwachten we de eerste gesprekken met geïnteresseerde ondernemers te kunnen starten. 

04. We continueren de uitvoering van de gebiedsagenda’s voor een toekomstbestendig De Reulver en Euregio Bedrijvenpark

In 2023 werken we op basis van het plan van aanpak verder aan de toekomstbestendigheid van bedrijventerreinen De Reulver en Euregio Bedrijvenpark. Voor De Reulver gaan we het toekomstbeeld verder uitwerken en de mogelijkheden voor herontwikkeling onderzoeken. Daarnaast willen we de publiek-private samenwerking verder versterken en stevig inzetten op het realiseren van duurzaamheidsmaatregelen. Voor Euregio Bedrijvenpark gaat het project zich concentreren op het maken van een herstructureringsplan, het realiseren van duurzaamheidsmaatregelen en verkennen we de uitbreidingsmogelijkheden van het terrein voor nieuwe bedrijven

05. We ontwikkelen een gebiedsvisie voor de herontwikkeling van de verouderde bedrijventerreinen Kop Westerval en Rigtersbleek 

Als onderdeel van de Spoorzone Hengelo-Enschede (SHE) en vanwege de strategische ligging en binnenstedelijk karakter van deze twee terreinen gaan we een nieuw toekomstperspectief en gebiedsvisie ontwikkelen. Het doel is om ze weer aantrekkelijk te maken voor nieuwe gebruikers en de maatschappelijke en economische waarde van deze werklocaties te verhogen.

06. We maken nieuwe regionale afspraken over de programmering van bedrijventerreinen in Twente

Op basis van geactualiseerde vraag- en aanbodcijfers van bedrijventerreinen maken we samen met de provincie en de andere 13 Twentse gemeenten hernieuwde programmeringsafspraken. Deze afspraken gaan onder andere over waar en onder welke voorwaarden er nieuwe bedrijventerreinen ontwikkeld kunnen worden. We verwachten de raad hierover in de eerste helft van het jaar te kunnen informeren.

07. We investeren in het versterken van het regionale onderzoeks- en innovatiesysteem

Samen met het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en expertisecentra verbeteren we de condities van het Twentse onderzoeks- en innovatie-ecosysteem door inzet op kennisuitwisseling- en overdracht. Dit doen we enerzijds via Novel-T en Enschedelab, door het verbinden van kennisinstellingen en bedrijfsleven met de maatschappelijke opgaven van stad en regio. In het verlengde daarvan verkennen we met de Wirtschaftsförderungen Gronau en Borken de mogelijkheden om dit ecosysteem ook grensoverschrijdend uit te breiden.  Anderzijds werken we samen met partners als Twenteboard, Novel-T en het Netwerk Kennissteden Nederland aan clusterontwikkeling en versterking van de kennisinfrastructuur. Specifieke clusters die extra gemeentelijke ondersteuning krijgen zijn het MedTech cluster en Space053 (onbemande systemen). Met nieuwe samenwerkingspartners, zoals Dutch Innovation Days, ondersteunen we innovatieve samenwerkingsvormen tussen het bedrijfsleven en de creatieve en culturele sector. 

08.. We ontwikkelen nieuw uitgiftebeleid en toewijzingscriteria voor bedrijfskavels

In 2023 gaan we ons uitgiftebeleid voor bedrijfskavels, met het oog op toekomstige ontwikkelingen, herzien en waar nodig aanpassen aan moderne maatstaven.

Bijdrage verbonden partij: Twente Board

Maatschappelijk rendement:

Twente is een ondernemende regio met een krachtig technologisch profiel en internationale ambitie. Twente Board wil de economie stimuleren door te investeren in innovatiekracht met een focus op de topsector hightech systemen en materialen (HTSM). Dit om als regio door te ontwikkelen tot een toonaangevende technologische topregio in Europa waar hoogwaardige systemen, producten, materialen en diensten worden vervaardigd. Om de regionale arbeidsmarkt verder te versterken richt de board zich uiteraard ook op het bestaande bedrijfsleven met belangrijke sectoren zoals toerisme, logistiek en bouw.

.
06. Talent wordt aangetrokken, vastgehouden en ontwikkeld

De beroepsbevolking en Enschede en Twente gaat dalen in de komende decennia. Dit kan er toe leiden dat bedrijven op de langere termijn gaan verplaatsen naar gebieden met meer potentiële werknemers. Daarom moet Enschede kwalitatief groeien om veerkrachtig te blijven als stad.

Over 10 jaar is het inwonertal gegroeid naar 170.000 inwoners. Al het talent is belangrijk voor de Enschedese/Twentse economie, maar vraagt om verschillende aanpakken. Het praktisch geschoold talent werkt veelal op de plek waar ze wonen en daarom koesteren we deze grote, waardevolle groep en zetten we in op ontwikkeling van deze groep. Het werken aan dit deel van de opgave hangt heel erg samen met het arbeidsmarktbeleid vanuit de opgave “inclusief Enschede”.

Voor de theoretisch geschoolden is de aanpak meer gericht op het aantrekken en vasthouden. We zien dat deze groep flexibeler is in het bepalen van hun woon- en werkplek. Bijvoorbeeld jongeren trekken wel naar Enschede om hier te studeren, maar verhuizen daarna naar een grotere stad. De bereikbaarheid van banen speelt hierbij een grote rol. Vandaar dat er inzetten op meer baankansen in onze stad/regio en aantrekkelijke en diverse voorzieningen.



 
06.01 De stedelijke voorzieningen zijn divers en attractief voor inwoners en bezoekers (nationaal en internationaal)
Een aantrekkelijke stad heeft een bruisende binnenstad, goede culturele voorzieningen, evenementen en voorzieningen. De stad is verrassend en heeft mogelijkheden voor creatieve broedplaatsen.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2
 

Toelichting
Deze indicator geeft het gemiddeld aantal weekbezoekers weer aan de binnenstad tijdens winkeltijden. De tellingen zijn gebaseerd op de 1 jaarlijkse handmatige tellingen van Locatus in het voorjaar (april). Voor de jaren 2018-2020 zijn de tellingen gebaseerd op de wifitellingen in de binnenstad (omgerekend naar winkeltijden zodat het vergelijkbaar is met de tellingen van Locatus).
Streefwaarde: we verwachten dat het aantal bezoekers aan de binnenstad vanaf 2022 weer langzaam gaat toenemen. Aan de ene kant omdat we geen coronabeperkingen meer hebben waardoor het winkelbezoek weer zal kunnen toenemen. Aan de andere kant omdat we verwachten dat met de plannen voor de binnenstad er ook meer bezoekers komen om te werken, ontmoeten of recreëren. Als streven houden we een herstel aan van de bezoekersaantallen naar het niveau van 2019 (niveau voor corona).
Bron: Locatus, Bureau RMC voor de tellingen in 2018-2020


 


Toelichting
Cultuur en evenementen zijn belangrijke factoren voor een aantrekkelijke stad en goede stedelijke voorzieningen. Doel is dat dit totaal aantal stijgt. Indirect effect zijn meer bestedingen (onder andere restaurantbezoek) in de stad. De grote gesubsidieerde instellingen rapporteren jaarlijks aan de gemeente. Zij zijn een goede graadmeter van hoe het in de culturele sector gaat met betrekking tot publieksbereik.
Streefwaarde: De afgelopen twee jaar is de impact van corona op het publieksbereik van de culturele instellingen heel groot geweest. De sector werkt hard aan herstel. Het streven is dat in 2023 de bezoekcijfers weer op niveau van voor de pandemie zijn en dat de sector dat de jaren daarna weet vast te houden.
Bron: culturele instellingen


Acties 2023
Aantal acties: 11

01. We werken aan 'Welcome in Enschede': informatie & integratie

We onderzoeken welke informatie over de gemeentelijke dienstverlening we voor de internationale inwoners in Enschede, van studenten en expats tot vluchtelingen en arbeidsmigranten, moeten ontsluiten en welke begeleiding er nodig is. 

02. We ontwikkelen een kansenkaart met uitvoeringsplan voor de stadsrandzone en het Rondje Enschede

We maken een kansenkaart voor het toeristisch-recreatief versterken van de stadsrand en rondje Enschede in het bijzonder. Naast de kansenkaart maken we ook een uitvoeringsplan. De motie "Rondje Enschede' wordt hierin meegenomen.

03. Samen met onze binnenstadspartners geven we uitvoering aan het Actieplan Binnenstad

Om samen uitvoering te kunnen geven aan het actieplan Binnenstad is een professionele samenwerking tussen alle binnenstadspartners heel belangrijk. We gaan de huidige samenwerking evalueren en opnieuw vormgeven. In het bijzonder is daarbij aandacht voor het betrekken van de vastgoedpartijen.

04. We maken een plan voor de bewegwijzering, oriëntatiepunten en looproutes in de binnenstad

Om bezoekers aan de binnenstad te verleiden om ook op de minder bekende plekken in de binnenstad te komen, en om de binnenstad beter te verbinden met de bezienswaardigheden / hotspots in de nabijheid van de binnenstad, gaan we in 2023 een plan maken voor bewegwijzering, oriëntatiepunten en looproutes.

05. Voor creatieve ideeën voor de binnenstad stellen we een experimenteerfonds in

Voor creatieve ideeën die bijdragen aan de ambitie voor de binnenstad wordt 100.000 euro beschikbaar gesteld. De randvoorwaarden voor de subsidie worden uitgewerkt in een subsidieverordening.

06. We stellen een nieuw stimuleringsfonds in voor de binnenstad

Op basis van de evaluatie die heeft plaatsgevonden van het vorige stimuleringsfonds en de ambitie voor de binnenstad wordt in de loop van 2023 een nieuw stimuleringsfonds ingesteld. De kaders hiervoor worden vastgelegd in de subsidieverordening.

07. We stellen ruimtelijk-programmatische gebiedsprofielen op voor de binnenstad

Voor de binnenstad willen we gebiedsprofielen maken voor verschillende delen van de binnenstad. Het gaat dan over gewenste functies in zo'n gebied, branches, maar ook ruimtelijke uitstraling en verdere vergroening komen aan bod.

08. We onderzoeken de ruimtevraag van de Enschedese creatieve sector

De creatieve en culturele instellingen, ondernemers en partijen zijn belangrijk voor de Enschedese identiteit. Onze stad kenmerkt zich door techniek, innovatie en creativiteit. Het belang van fysieke plekken en broedplaatsen om deze sector te faciliteren is essentieel, want dat zijn de plekken waar kruisbestuiving plaatsvindt tussen de creatieve sector en de innovatieve technologieën die Enschede rijk is. We brengen de ruimtevraag, zowel op kwantitatieve als kwalitatieve manier, in beeld. Op basis van de resultaten bepalen we de vervolgstappen.

09. We leggen een nieuwe cultuurnota voor aan de raad

In deze nota geven we aan waarop we binnen het cultuurveld willen inzetten. Het gebied tussen amateurkunst en professionele instelling (makers, zzp'ers maar ook broedplaatsen) krijgt extra aandacht in de nota. In de zomernota 2023 vertalen we de ambities rond cultuur naar mogelijk extra middelen. 

 

10. We leggen een nieuwe evenementennota en het beleidskader voor evenementenvergunningen en -subsidies voor

In 2023 leggen de raad een nieuwe evenementennota en het beleidskader voor evenementenvergunningen en -subsidies. In de zomernota 2023 vertalen we de ambities naar mogelijk extra middelen. Voor 2023 is incidenteel 300.000 euro nodig om het bestaande te behouden. Bij de nieuwe nota kan de raad een oordeel geven of vanaf 2024 we alle huidige gesubsidieerde evenementen willen behouden.

11. Wij starten met een pilot voor het 1e uur gratis parkeren in gemeentelijke parkeergarages

In 2023 gaan we conform het coalitieakkoord 2022-2026 een pilot draaien met het 1e uur gratis parkeren invoeren in gemeentelijke parkeergarages.

Bijdrage verbonden partij: GR Recreatieschap Twente

Maatschappelijk rendement: 

De GR Recreatieschap Twente is een organisatie die namens de 14 Twentse gemeenten tot doel heeft het bevorderen van totstandkoming en instandhouding van publieke recreatieve/toeristische infrastructuur in Twente. Het gaat dan om het routenetwerk voor wandelen, fietsen, paardrijden en mountainbiken en de drie recreatieplassen het Rutbeek, het Hulsbeek en het Lageveld. Daarnaast zorgen zij voor de aanleg, onderhoud en beheer van publieke recreatieve/toeristische voorzieningen die hetzij op zichzelf, hetzij in routeverband, hetzij door opname in arrangementen, een bovenlokaal karakter hebben.

 

Bijdrage verbonden partij: Twentse Schouwburg

Maatschappelijk rendement:

De Twentse Schouwburg N.V. (Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede) vormt een belangrijke culturele voorziening voor de gemeente Enschede en omgeving. De onderneming exploiteert vier gebouwen met samen zes podia in het centrum van Enschede, te weten: het Wilminktheater, het Muziekcentrum, de Grote Kerk en De Kleine Willem. Op jaarbasis biedt de organisatie momenteel circa 350 – 380 voorstellingen en concerten aan met circa 135.000 bezoekers per jaar. Daarnaast is er meer aandacht voor de verbindende rol van Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede binnen de Twentse samenleving, verbinding tussen publiek en podia en ook tussen de Twentse podia onderling.

.
06.02 De nieuwe woonmilieus zijn attractief en toekomstbestendig
Dit subdoel betreft de nieuwbouwopgave van onze stad. Deze nieuwbouwopgave is gericht op dat wat we bouwen past bij de mensen die er gaan wonen. Daarbij zoeken we expliciet naar de balans tussen de bestaande behoefte aan betaalbare en bereikbare woningen voor Enschedeërs en woningen voor de nieuwe inwoners die we welkom heten in onze stad. We willen hiermee de opgaves omtrent doorstroom, het vasthouden van talent en de woon-zorgvraag oplossen. Voldoende en bereikbare betaalbare woningen is een uitgangspunt, waarbij de nieuwe richtlijnen van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening én de analyse van de woonbehoefte, demografie en het inkomen in Enschede leidend zijn voor het woningbouwvraagstuk. We willen passende woningen bieden voor net afgestudeerden van alle niveaus, expats en gezinnen. Als grootste stad van het oosten bieden wij een grootstedelijk woonmilieu dat passend is voor alle inkomensgroepen.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 4
 

Toelichting
In deze grafiek staat het aantal inwoners van Enschede per 1 januari van het jaar. Als Enschede een aantrekkelijke stad is, met aantrekkelijke woonmilieus en voorzieningen, groeit het aantal inwoners.
Streefwaarde: de ambitie is om te groeien naar 170.000 inwoners in 2031.
Bron: CBS


 


Toelichting
De ambitie is om te groeien naar meer dan 170.000 inwoners. Uitgaande van een gemiddelde woningbezetting van 1,5 persoon per gerealiseerde nieuwe woning betekent dit een toevoeging aan de woningvoorraad van ongeveer 6.500 woningen. In de Woonagenda Twente heeft de provincie Overijssel een extra groeiambitie opgenomen die vooral in de Twentse steden dient te landen. Daarnaast is er de opgave voor de huisvesting van specifieke doelgroepen. Bij elkaar opgeteld gaat het uiteindelijk om een toevoeging van 9.300 woningen. De woningbouwprogrammering doen we adaptief: elk jaar volgen we de ontwikkelingen en sturen we bij waar nodig. Realisatie van nieuwe woningen gebeurt vooral door marktpartijen en corporaties en is erg afhankelijk van marktomstandigheden en wet- en regelgeving. De gemeente faciliteert vooral en geeft zelf bouwrijpe grond uit en verkoopt grond ten behoeve van realisatie projecten door derden.
Streefwaarde: gemiddeld 930 woningen per jaar erbij vanaf 2022 (10 jaar lang).
Bron: CBS


 


Toelichting
Bij het opstellen van de gemeentebegroting 2023 zijn de uitkomsten van de actualisatie van het woonbehoefteonderzoek nog niet bekend. Op basis van de uitkomsten bepalen we een streefwaarde voor het aandeel dure koop woningen.
Het bouwen van nieuwe, dure koopwoningen zorgt voor meerdere verhuizingen en daarmee voor een doorstroomeffect. Bouwen van duurdere koopwoningen is dus zowel goed voor de sociaal-economische structuurversterking van de stad als voor starters en doorstromers op de woningmarkt. We programmeren de woningbouw adaptief: elk jaar volgen we de ontwikkelingen en sturen we bij waar nodig.
Streefwaarde: op dit moment hanteert het Rijk voor betaalbare koopwoningen de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). In 2022 ligt deze op 355.000 euro. Omdat wij richting rijk moeten rapporteren over het aandeel betaalbaarheid in de projecten waarvoor wij WoningBouwImpuls (WBI) subsidie hebben ontvangen blijven wij vooralsnog deze grens hanteren Het rijk is zich wel aan het beraden of men deze gehanteerde definitie van betaalbaarheid wil handhaven. Mocht de definitie wijzigen dan bekijken we of deze een aanpassing behoeft.
Bron: GBT Twente


 


Toelichting
Bij het opstellen van de gemeentebegroting 2023 zijn de uitkomsten van de actualisatie van het woonbehoefteonderzoek nog niet bekend. Op basis van de uitkomsten bepalen we een streefwaarde voor het aandeel dure koop woningen. In onze woningbouwprogrammering maken we onderscheid tussen harde en zachte plannen. Met de bouw van woningen kan alleen maar worden gestart als een bestemmingsplan is vastgesteld / onherroepelijk is. Dit zijn de harde plannen. Bij de zachte plannen gaat het om eerste verkenningen / ideeën tot aan projecten waarvoor al overeenkomsten zijn getekend en waar alleen het bestemmingsplan nog vastgesteld moet worden. Begin 2022 bestond de totale woningbouwprogrammering (6.100 woningen exclusief studenten en specifieke doelgroepen) voor ongeveer ¼ uit harde plannen en dus voor ¾ uit zachte plannen. Gegeven de ambitie van 9.300 woningen en de ambitie om de woningbouw te versnellen is het belangrijk dat we zowel meer plannen ontwikkelen/gereed hebben liggen als dat we er voor zorgen dat de harde plancapaciteit toeneemt.
Streefwaarde: het streven is dat de harde plancapaciteit gelijk is aan de ladderruimte duurzame verstedelijking. Wat betreft de zachte plannen is het streven – omdat de praktijk leert dat een deel van de plannen uiteindelijk nooit gerealiseerd wordt – uit te gaan van 130% van het totaal aan benodigde zachte plannen.
Bron: programmeringslijst woningbouw Enschede


Acties 2023
Aantal acties: 11

01. We starten met de ontwikkeling van het Eschmarkerveld

De ontwikkeling van regelgeving en jurisprudentie met betrekking tot stikstof bepaalt of we in 2023 een bestemmingsplan aan de Raad voorleggen voor (de eerste fase van) het Eschmarkerveld. Als dit lukt starten we in 2023 met het bouwrijp maken van het gebied en de uitgifte van kavels aan partiulieren, corporaties en ontwikkelaars.

02. We werken verder aan de realisatie van De Kop

De komende periode (najaar 2022-2023) worden de afspraken met de marktpartijen over de vastgoedontwikkeling omgezet naar overeenkomsten en wordt een ambitiedocument en beeldkwaliteitsplan ter vaststelling voorgelegd aan de raad. Ook zal een herziene grondexploitatie aan de raad worden voorgelegd. Voor deelplan 1 van de Kop wordt een concept bestemmingsplan voorgelegd aan de raad.

03. We bouwen verder aan Cromhoff

In 2023 hebben we Placemaking met tijdelijke functies gerealiseerd. Ook vindt besluitvorming plaats op de samenwerkingsafspraken, het bestemmingsplan voor de 1e fase en we leggen een Beeldkwaliteitsplan ter inzage voor. In 2023 zijn de niet te handhaven onderdelen van het Wegener complex gesloopt, zijn we gestart met de sanering en hebben we de eerste onderdelen van het openbaar gebied ingericht.

04. We gaan starten met de kaveluitgifte voor de Leuriks-oost

In 2023 geven we kavels uit in de Leuriks-oost.

05. We gaan starten met de uitvoering van een aantal grote projecten

In 2023 gaan een aantal grote projecten in uitvoering: TETEM, Lagerhuis, Walhofstraat (Roombeek), Performance Factory, Pakhuiskwartier (SJHT) (Centrumkadradraat), Newton Park (vml. ROC Locatie)

06. We ontwikkelen Boswinkel-Oost verder

Boswinkel-Oost wordt verder ontwikkeld. Woningcorporatie Ons Huis start in 2023 met de realisatie van ca 280 woningen. Ca. 230 huurwoningen en 50 koopwoningen.

07. We stellen een Omgevingsvisie op

De Omgevingsvisie vormt een stabiel raamwerk voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. De visie geeft richting aan de antwoorden op de grote opgaven van de groei van onze stad, de daaraan verbonden woningbouwopgave, de klimaatadaptatie en de energietransitie. In de visie worden verschillende gebieden in onze stad onderscheiden met daaraan gekoppeld verschillende strategieën om die gebieden toekomstbestendig te maken en te houden. De visie zal geen statisch document worden. Al naar gelang zich nieuwe ontwikkelingen voordoen en ambities wijzigen zal de omgevingsvisie periodiek worden geactualiseerd. De Omgevingsvisie gaat ook in op de sturingsfilosofie van de gemeente in het domein van de fysieke leefomgeving en daarmee op (1) de eigen rol in de realisatie van de visie, (2) wat van andere stakeholders wordt verwacht en (3) hoe de gemeente met stakeholders en hun initiatieven omgaat.

08. We ontwikkelen het Omgevingsplan

In het omgevingsplan worden onze huidige bestemmingsplannen, regels uit onze verordeningen die relevant zijn voor de fysieke leefomgeving en een groot aantal huidige rijksregels (ook wel de “bruidsschat”) tot één plan gebundeld. Daarnaast wordt een deel van ons beschermingsbeleid geactualiseerd, waaronder op het gebied van externe veiligheid en geluid. Naast deze omvangrijke integratie van plannen en regels vertalen we ook de omgevingsvisie in het omgevingsplan, en we harmoniseren de regels uit de huidige rond 170 bestemmingsplannen en beheerverordeningen.

09. We leren, oefenen en verbeteren ten behoeve van de uitvoering van de Omgevingswet

Met ingang van 2023 treedt de Omgevingswet in werking en gebruiken we nieuwe applicaties voor vergunningen, meldingen en voor het omgevingsplan. De uitvoering van dit veelomvattende stelsel hebben we niet in een keer in de vingers. Daarom gaan we in 2023 ervaring opdoen en voeren we verbeteringen door waar dat nodig is. 

10. We leren en verbeteren ten behoeve van de uitvoering van de Wet kwaliteitsborging (Wkb)

Met ingang van 2023 gaat de Wkb inwerking treden en is de technische toets van het gemeentelijk bouw- en milieutoezicht naar de markt (private kwaliteitsborgers) gegaan. In 2023 gaan we ervaring op doen en doen we voorstellen voor aanpassingen van beleid daar waar dat nodig is.

11. We komen tot vastgesteld beleid voor Erfpacht

In het nieuwe coalitieakkoord 2022-2026 “samen trots op Enschede” is de toezegging gedaan dat we met een voorstel voor erfpacht komen. Met het onderzoek naar nieuw erfpachtbeleid wordt de toepasbaarheid en toegevoegde waarde van erfpacht voor wonen in kaart gebracht. Zo gaan we na of we met erfpachtbeleid de kansen voor starters op de woningmarkt vergroten en willen we bijdragen aan de realisatie van betaalbare woningen. 

.
06.03 Talent weet waarom Enschede aantrekkelijk is om te wonen, leven en te werken
Om onze stad neer te zetten als aantrekkelijk voor talent is veel inzet nodig op positionering en profilering. Het gaat hierbij om marketing voor nieuwkomers, maar ook voor blijvers. We sluiten hierbij aan op de citymarketing: technologie, innovatie en creativiteit. Hiernaast willen we ook een welcoming city zijn voor de toenemende stroom van buitenlandse studenten en kenniswerkers. De profilering wordt verbonden met de maatschappelijke opgaven. Verder werken we samen met de kennisinstellingen en Twenteboard om samen de talentopgave vorm te geven. Als we dit alles goed doen, houden we meer HBO en universitair opgeleiden vast in onze stad en blijft onze beroepsbevolking op peil.



Indicatoren 
Aantal indicatoren: 3
 

Toelichting
In deze grafiek is het migratiesaldo te zien per leeftijdsgroep. Om de grafiek leesbaar te houden is gekozen voor de leeftijdsgroepen tussen 15 en 40 jaar. Dit zijn ook de groepen waar we ons vooral op inzetten bij de doelstelling "aantrekken en vasthouden van talent". De migratie in de leeftijdsgroep 15-19 hangt sterk samen met het aantal jongeren dat in onze stad komt studeren.
Streefwaarde: we streven er naar om meer jongeren te trekken in de leeftijdsgroep 15-19 jaar en in de leeftijdsgroepen 20-40 hopen we dat er per saldo meer mensen blijven dan dat ze vertrekken uit onze stad.
Bron: BRP


 


Toelichting
De beroepsbevolking (alle mensen tussen 15 en 74 jaar die werken of beschikbaar zijn voor werk) stijgt in de grote steden door de trek naar de stad. In Enschede gebeurt dit in veel mindere mate. Door maatregelen op het gebied van bereikbaarheid van banen en het vasthouden van talent hopen we op termijn de dalende tendens van de beroepsbevolking iets te keren. Een groeiende beroepsbevolking (met een hoog opleidingsniveau) is een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven.
Streefwaarde: we hebben nog geen streefwaarde opgenomen bij deze indicator. Dit hangt samen met een sterk afwijkende realisatiewaarde voor 2021. Het is niet duidelijk waarom volgens het CBS de beroepsbevolking opeens stijgt met 3000 mensen in 2021. Ons inwoneraantal is in dat jaar bijna stabiel gebleven. Kennispunt Twente is in overleg met het CBS hoe dit kan. We wachten het cijfer voor 2022 voordat we een streefwaarde gaan bepalen.
Bron: CBS


 


Toelichting
In deze grafiek het aandeel HBO/WO opgeleiden in de Enschedese beroepsbevolking. HBO en WO opgeleiden zijn een belangrijke factor voor groei van economie en een aantrekkelijke stad.
Streefwaarde: ook hier zien we een niet verklaarbare hoge realisatiewaarde voor 2021. Daarom laten we ook hier de streefwaarde achterwege en wachten we de score voor 2022 af om te zien wat de streefwaarde moet worden.
Bron: CBS


Acties 2023
Aantal acties: 3

01. We geven uitvoering aan het deltaplan Talent

Uitvoering geven aan het deltaplan Talent dat in 2022 is uitgewerkt. In 2023 gaan we acties op de onderwerpen, wonen-werken-leven, uitvoeren.

02. We werken nauw samen met de kennisinstellingen

We werken nauw samen met de vier kennisinstellingen (ArtEZ, ROC van Twente, Saxion Hogescholen en Universiteit Twente) en de gemeente Hengelo, om kennis te verbinden aan de maatschappelijke opgaven van de stad. Dit doen we door middel van het www.Enschedelab.nl, gezamenlijke onderzoeksagenda, stages en afstudeeropdrachten. Afspraken hierover zijn vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst 2022-2025. Dit draagt bij aan het aantrekken en behouden van hbo/wo geschoolden.

03. We geven uitvoering aan de citymarketingvisie; pijler creatieve stad

De stad als canvas waar ruimte is voor creativiteit en ondernemerschap. Door mensen en initiatieven die de stad kleuren ruimte/een podium te geven bouwen we aan een verrassende en creatieve stad waar mensen met verschillende interesses en achtergronden zich thuis voelen. Dit doen we via inzet gemeentelijk vastgoed, bij gebiedsontwikkeling en aanpak openbare ruimte i.s.m. onze stadspartners. Door creatief talent (al tijdens hun studie) een podium te geven,  versterken we de binding met de stad en zorgen we voor aantrekkingskracht op talent. Dit is bewijslast voor ons verhaal en zorgt voor een synergie tussen programmeren en profileren. Hiermee heeft het een positief effect op de talentopgave, het imago van de stad en de strategische opgaves.

.
07. In Enschede kun je prettig en gezond wonen en leven

De opgave “aantrekkelijke stad” gaat naast nieuwe ontwikkelingen (vooral zichtbaar bij baankansen en talent) ook over de bestaande stad. De accenten komen daarbij vooral te liggen op gebiedsgericht werken en een vitale en leefbare stad. Aandacht voor de bestaande woningvoorraad, gezondheid, veiligheid en interne bereikbaarheid zijn onderdeel van dit doel.

 
07.01 Wijken en buurten zijn veilig, gezond en leefbaar
Dit subdoel gaat over de leefomgeving, leefkwaliteit, de bestaande woningvoorraad, samenwerking met de corporaties, herstructurering, vergunningen, gebiedsgericht werken, geluid, schone lucht, handhaving en een inrichting van de openbare ruimte die bijdraagt aan een veilig gevoel.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 1
 

Toelichting
In de burgerpeiling vragen we onze inwoners jaarlijks “hoe prettig vindt u het om in uw buurt te wonen”? Dit waarderingscijfers is terug te vinden in deze grafiek. Het waarderingscijfer wordt daarna gevolg met vragen over begaanbaarheid van wegen, nabijheid voorzieningen, scholen, parkeerplaatsen, hoe schoon en groen is de buurt etc. Met deze extra vragen kunnen we het rapportcijfer nader duiden.
Streefwaarde: we streven er naar om het hoogste cijfer (7,5) te blijven vasthouden de komende jaren.
Bron: Burgerpeiling Enschede (Kennispunt Enschede)


Acties 2023
Aantal acties: 14

01. We gaan door met de uitvoering van de diverse deelprojecten van de Dynamische Investeringsagenda Twekkelerveld

Voor Twekkelerveld werken we samen met wooncorporaties aan een integrale wijkaanpak met een tijdshorizon van 5-10 jaar. De wijkaanpak “Nieuw Twekkelerveld’’ omvat verschillende acties waarvan de eerste uitvoering van start is gegaan in 2020. Binnen deze wijkaanpak werken wij samen met bewoners en woningcorporaties verder aan een mooiere, betere en toekomstbestendige leefomgeving in de wijk Twekkelerveld. Dit is niet alleen een fysieke, maar ook een sociale opgave.
Komend jaar wordt de renovatie en verduurzaming van 176 appartementen in de Maanstraat opgeleverd, vervolgen wij de planologische procedures voor de ROC-locatie en de Assinkhof en leveren wij een eerste plan op voor het Huis van de wijk. De aanpak van wateroverlast, hittestress en droogte worden komend jaar verder uitgevoerd. Samen met bewoners werken wij aan plannen voor de aanpak van het isoleren van woningen en parallel onderzoeken we in overleg met corporaties en energiepartijen de mogelijkheden voor alternatieve warmtebronnen zoals warmtepompen en warmtenet. De plannen voor de stapsgewijze transitie worden in 2023 verder uitgewerkt en de eerste voorbereidende werkzaamheden worden opgestart.

02. We gaan binnen onze handhavingstaken datagestuurd werken

In onze handhavingsinformatiesystemen is veel data beschikbaar. In 2023 gaan we ervaring op doen op welke wijze data ons kan helpen om zo efficiënt mogelijk inzet te plegen. 

03. We zetten in op stadsdeelgerichte inzet van BOA’s

Omdat elk stadsdeel haar eigen (veiligheids)vraagstukken kent, gaan we in 2023 de inzet per stadsdeel op maat organiseren.

04. We doen onderzoek naar verdedigingsmiddelen voor onze BOA’s

BOA’s krijgen steeds vaker te maken met geweld. Als werkgever heeft gemeente Enschede de plicht medewerkers goed te beschermen. We onderzoeken op welke wijze we BOA’s beter kunnen beschermen.

 

05. We stellen een nieuw wegenbeleidsplan op

We leggen een nieuw Wegenbeleidsplan Enschede 2024 - 2027 voor aan de gemeenteraad. Hiermee zorgen we dat het beheer en onderhoud van onze wegen voor komende jaren voldoet aan de afspraken rondom veiligheid, uitstraling etc die met de raad worden gemaakt. 

06. We geven uitvoering aan het Werkprogramma bodem en ondergrond

We geven de komende jaren uitvoering aan het Werkprogramma bodem en ondergrond. De rode lijn van visie en werkprogramma is dat een robuust bodem- en watersysteem randvoorwaardelijk is voor de realisatie van maatschappelijke opgaven als energietransitie, klimaatadaptatie, biodiversiteit. We doen dit samen met in- en externe partners, zoals de andere Twentse gemeenten, het waterschap, de Omgevingsdienst Twente en waar mogelijk onderwijs en bedrijfsleven. Enkele speerpunten uit het Werkprogramma: implementatie Basisregistratie Ondergrond, datagedreven werken, ontsluiting van informatie voor derden, locatie onderzoek en saneringsvoorstellen PFAS/Zeer Zorgwekkende Stoffen en de implementatie van de Omgevingswet.

07. We maken beschikbare data en informatie gemakkelijker te ontsluiten en gebruiken

Van de bodem van Enschede gaan we in samenwerking met TNO een 3D-model maken. Met dat model brengen we de opbouw van de Enschedese bodem in beeld en geven we inzicht in diverse bodemaspecten. Denk aan waar water goed infiltreert in de bodem of waar de bodem goed water vast kan houden, aan de ligging van kabels en leiding of de ruimte voor bomen, draagkracht, etc. Daarmee zijn goede keuzes te maken voor ruimtelijke ontwikkelingen, De komende jaren gaan we de data-infrastructuur verder verbeteren en zorgen voor betrouwbare data en informatie, die voor iedereen ontsloten is en van relevante duiding voorzien.

08. We maken een nieuwe bodemkwaliteitskaart

In regionaal verband is in 2018 een bodemkwaliteitskaart opgesteld. De kaart geeft de chemische kwaliteit van de bodem weer. Met de kaart wordt het verplaatsen en hergebruiken van grond in Twente eenvoudiger. Samen met andere Twentse gemeenten actualiseren we de kaart in 2023 en leggen deze voor aan de raad.

09. We onderzoeken de bodem op nieuwe bedreigingen, met name PFAS

Hoewel het grootste deel van de bodemsaneringsoperatie is afgerond, duiken nog steeds nieuwe zorgwekkende stoffen op die een risico vormen voor de gezondheid, zoals PFAS. Naast veel nuttige eigenschappen blijken zij ook veel schadelijke effecten te hebben. Ze breken niet of nauwelijks af en hopen zich op in mens en dier. Wij doen onderzoek naar in Enschede aanwezige PFAS verontreinigingen. Daar waar sprake is van risico’s zullen wij in overleg met het Rijk zo nodig saneren of risico's wegnemen.

10. We leggen een update van de cultuurhistorische waardekaart en een kerkenvisie voor

In 2023 leggen we een update van de cultuurhistorische waardekaart aan de raad voor. Afronding vindt na implementatie in Q2 2024 plaats. Ook leggen we de "kerkenvisie", die onderdeel kan worden van de waardekaart, aan de raad voor.

11. We evalueren het huidige welstandsbeleid

In 2023 starten we met een evaluatie van het huidige welstandbeleid en het formuleren van nieuw welstandbeleid (mede gekoppeld aan cultuurhistorie). In 2024 leggen we dat aan de raad voor.

12. We starten met een studie naar het herontwikkelen van 1 of meer sportparken

In 2023 beginnen we met een studie naar het herontwikkelen van één of meer vrijkomende sportparken. Zodra de processtappen duidelijk zijn wordt ook de raad geïnformeerd en betrokken.

13. We organiseren het woondebat en stellen een voortgangsrapportage Woonvisie op

We stellen voorafgaand aan het Woondebat een voortgangsrapportage Woonvisie op. In deze rapportage presenteren we de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten met betrekking tot de doelstellingen van de Woonvisie. Ook schetsen we een beeld gegeven van de samenwerking met stakeholders. Op basis van de voortgangsrapportage Woonvisie kan de gemeenteraad de voortgang van de Woonvisie volgen en waar nodig bijsturen. Daarnaast organiseren we in maart een woondebat met de Raad over de voortgang van de Woonvisie. Hierbij actualiseren we samen met de Raad beleidsuitspraken die binnen die thema’s zijn opgesteld.

Bijdrage gebonden partij: Openbaar lichaam Crematoria Twente (begraafplaatsen)

Maatschappelijk rendement:

Draagt bij aan onze wettelijke verplichtingen op het gebied van de lijkbezorging.

Bijdrage verbonden partij: Omgevingsdienst Twente

Maatschappelijk rendement:

Zorgt voor het toezicht en handhaving van ‘complexe’ omgevingsvergunningen, het voorbereiden van besluiten met betrekking tot (milieu) inrichtingen en de handhaving bij (complexe) milieubelastende bedrijven.Daarmee draagt ze bij aan de realisatie van een gezonde en veilige leefomgeving. Is grotendeels een wettelijke verplichting.

Bijdrage verbonden partij: Onderhoud Enschede

Maatschappelijk rendement:

Zij zorgt voor de uitvoering van het onderhoud van de openbare ruimte. Daarmee draagt zij bij aan de realisatie van de doelen voor de openbare ruimte, zoals behalen van het gewenste kwaliteitsniveau en het woon- en vestigingsklimaat van de stad. Daarnaast levert zij een belangrijke bijdrage aan de arbeidsmarktdoelstellingen, doordat 55%-60% van het personeel van Onderhoud Enschede BV bestaat uit mensen uit de arbeidsmarktdoelgroep. De kwaliteit van de werkzaamheden wordt gemonitord en vastgelegd in rapportages.

.
07.02 Enschede heeft een goede interne bereikbaarheid
We werken aan een leefbare, aantrekkelijke en bereikbare stad. Onder dit subdoel vallen maatregelen voor een goede verkeersafwikkeling in de stad en de dorpen en verkeersveiligheid.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 1
 

Toelichting

In deze grafiek wordt het aantal bij de politie geregistreerde verkeersongevallen getoond. Het aantal verkeersongevallen zegt iets over de verkeersveiligheid.
Streefwaarde: we streven naar een dalende trend in het aantal verkeersongevallen. We zetten ons in om de verkeersveiligheid in Enschede te vergroten. Hiervoor nemen we jaarlijks maatregelen.
Bron: geregistreerde ongevallen (Via Software)

 




Acties 2023
Aantal acties: 7

01. We voeren de maatregelen van de wijkverkeersplannen Noordwest Enschede en Lonneker uit

Afgelopen jaar hebben we zowel voor Noordwest Enschede als voor Lonneker een wijkverkeersplan opgesteld samen met de inwoners. Dit jaar gaan we beginnen met het uitvoeren van de maatregelen uit deze plannen.

02. We verbeteren de doorstroming op de Singels en de Oostweg

We voeren maatregelen uit op de Singels om de doorstroming te verbeteren. Op basis van prioritering en in afstemming met andere werkzaamheden wordt gekeken waar we aan de slag kunnen. We starten de aanbesteding van de aanleg van de fietsbrug over de Oostweg ter verbetering van de doorstroming op de Oostweg.

03. We maken samen met de inwoners een wijkverkeersplan Lasonder/Zeggelt/Boddenkamp

De ontwikkelingen op de noordelijke singels, de Molenstraat en de Deurningerstraat hebben er voor gezorgd dat de bereikbaarheid van Lasonder/Zeggelt/Boddenkamp de laatste jaren flink veranderd is. Samen met de wijk maken we een plan met verkeersmaatregelen die binnen de wijk nodig zijn.

04. We rollen het netwerk van mobipunten verder uit

We gaan verder met het uitrollen van het netwerk van mobipunten, zodat deelmobiliteit een positieve bijdrage kan blijven leveren aan het vervoerssyteem in Enschede en we overlast tegelijkertijd zo veel mogelijk beperken. Daarnaast werken we een plan uit voor een P+R terrein aan de noord- en zuidzijde van Enschede.

05. We ontwikkelen een parkeergarage en een ondergrondse fietsenstalling bij station Enschede

In lijn met het Masterplan Spoorzone Hengelo/Enschede gaan we verder met het ontwikkelen van een parkeergarage en een ondergrondse fietsenstalling bij station Enschede. Zo wordt het station voor zowel de automobilist als de fietser nog beter bereikbaar. Daarnaast zorgt het ervoor dat er op het stationsplein ruimte ontstaat voor een nieuwe inrichting.

06. We starten de bouw van het laatste deel F35 tussen Enschede en Hengelo

Voor de ontbrekende schakel tussen station Enschede en Twekkelerveld hebben we samen met aannemer Strukton het ontwerp afgelopen jaar afgerond. Dit jaar gaat de aanleg van start met onder andere een brug over de Tubantiasingel en de Lambertusbuddestraat. Deze aanleg loopt door tot eind 2024.

07. We evalueren de herinrichting van de Molenstraat en de Ovatonde

We evalueren de herinrichting van de Molenstraat en de kruising Raffeissenstraat - Deurningerstraat (Ovatonde) en op basis daarvan nemen we aanvullende maatregelen.

.

 

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl

 

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
14. 3. Economie Functiemenging %  2021 54,2 LISA
16. 3. Economie Vestigingen (van bedrijven) Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 74 jaar  2021 130,1 LISA
21. 6. Sociaal domein Banen Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar  2021 724,7  LISA
24. 6. Sociaal domein Netto arbeidsparticipatie % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking  2020 63,1  CBS
26. 6. Sociaal domein Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen  2020 CBS
27. 6. Sociaal domein Personen met een bijstandsuitkering Aantal per 10.000 inwoners  2021 709,9  CBS
28. 6. Sociaal domein Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar  2020 233  CBS
33. 7. Volksgezondheid en Milieu Omvang huishoudelijk restafval Kg/inwoner  2020 126 CBS
34. 7. Volksgezondheid en Milieu Hernieuwbare elektriciteit %  2020 8,7 RWS

 

.. Wat mag het kosten?

Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2023. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten.

 

Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.

Duurzaam wonen, leven en werken Bedragen x 1.000 euroBegroting  2022Begroting 2023Raming  2024Raming  2025Raming  2026
Lasten184.328173.089157.908156.392151.290
Baten104.53194.87280.18580.25175.636
Saldo van baten en lasten79.79778.21877.72376.14175.654
Storting reserves11.85318.9338.4466.8045.879
Onttrekking reserves14.96817.7303.2772.5721.864
Resultaat76.68279.42182.89280.37279.668

 

Toelichting

 

De lasten dalen in de begroting 2023 met 11 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2022. De belangrijkste oorzaken zijn:

 

  • lagere lasten bij het product Duurzaamheid (480.000 euro) doordat er in 2022 incidentele middelen beschikbaar waren gesteld voor onder anderen Zon op daken door onder ander het Rijk, Fonds Duurzame Ontwikkeling en vanuit de reserve;
  • hogere lasten bij het product Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving (269.000 euro) doordat er in 2022 eenmalig middelen voor de omgevingswet waren toegekend van 925.000 euro en omdat er in 2023 voor Bibob onderzoeken, facilitaire overhead ODT, leges evenementen, handhaving bouwen en milieu en beleidsadvisering middelen toegekend zijn;
  • hogere lasten bij het product Stedelijke ontwikkeling (435.000 euro) doordat er onder ander middelen beschikbaar gesteld zijn voor de wijkaanpakken Twekkelerveld en Zuid en gebiedsgerichte aanpak landelijk gebied;
  • lagere lasten bij het product Parkeerbeheer (376.000 euro) door grotendeels een lagere dotatie aan de onderhoudsvoorziening in 2023 en overige materiele uitgaven;
  • hogere lasten bij het product Verkeersinfrastructuur en beleid (2,3 miljoen euro) waar onder ander een subsidie F35 bij de baten tegenover staan;
  • lagere lasten bij het product Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte (615.000 euro) doordat er incidenteel middelen beschikbaar zijn gesteld vanuit het Rijk voor bodembescherming en voor het ondergronds brengen van hoogspanningskabels;
  • hogere lasten bij het product Riolering (653.000 euro) doordat we conform het Water en Klimaatadaptieplan meer storten in de voorziening vervanging riolering;
  • hogere lasten bij het product Afvalstoffen (1,3 miljoen euro) doordat materiele uitgaven hoger uitvallen en de pilot stortquotum;
  • hogere lasten bij het product Dienstverlening aan ondernemers (239.000 euro) door het schrappen van de taakstelling fysiek en economisch domein en structurele ophoging budget;
  • lagere lasten bij het product Versterken economische structuur (1,5 miljoen euro) door onder andere het vervallen van incidenteel budget impuls groen herstel bedrijven en subsidiebudget Regiodeal, daarnaast impuls voor Binnenstad en nieuwe economische visie;
  • lagere lasten Grondbedrijf veroorzaakt door een verlaging van de toekomstige te verwachten kosten (hier tegenover staat ook een verlaging van de baten en een lagere onttrekking van de reserve);
  • lagere lasten bij het product Locatieontwikkeling (404.000 euro) doordat onder ander de plankosten Centrumkwadraat Mobiliteitshub en de 2 DIA’s in 2022 hoger waren.

  

De baten dalen in de begroting 2023 met 10 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2022. De belangrijkste oorzaken zijn:

  • lagere baten bij het product Grondbedrijf (9 miljoen euro) wordt volledig veroorzaakt door de mutatie in de boekwaarde van de voorraad grondpositie (hiertegenover staan ook lagere lasten);
  • lagere baten bij het product Parkeerbeheer (210.000 euro) door onder andere de pilot 1e uur gratis parkeren;
  • hogere baten bij het product Verkeersinfrastructuur en beleid (917.000 euro) door onder andere incidentele subsidie ophoging F35;
  • hogere baten bij het product Riolering (653.000 euro) komt door de stijging van de rioolheffing met 2,6%;
  • hogere baten bij het product Afvalstoffen (660.000 euro) door externe baten;
  • lagere baten bij het product Versterken economische structuur (2,4 miljoen euro) lager als gevolg van het vervallen van de subsidie vanuit de Regiodeal middelen.

 

De storting in de reserves stijgen in de begroting 2023 met in totaal 7,1 miljoen ten opzichte van de begroting 2022 als gevolg van mindere onttrekking voor Duurzaamheid en Stedelijke Ontwikkeling en daarnaast een hogere storting in de reserve strategische investeringsagenda vanuit de algemene reserve.

 

De onttrekking aan de reserves stijgen in de begroting in 2023 met in totaal 2,8 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2022 als gevolg van geen corona middelen in 2023 voor evenementen, Grondbedrijf mutatie in boekwaarde en investeringsagenda investeringen.

 

Meer info Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders Niels van den Berg, Jeroen Diepemaat, Arjan Kampman, Marc Teutelink en Roelof Bleker
Concerndirecteuren Alwin Oortgiesen en Djoerd de Vos-Koelink