3.4 Financiën en organisatie

Doelenboom

 Doel
Subdoel Link
1. Optimaal faciliteren van gemeentelijke taken passend bij het primaire proces

totale lasten (x 1.000 euro): 103.744,00
1.01 Uitvoering (strategie op) vastgoed
Aantal acties: 4
1.02 Doelmatige, efficiënte en duurzame inzet huisvesting en accommodaties
Aantal acties: 1
1.03 Voldoen aan de wettelijke zorgplicht voor adequate onderwijsgebouwen
Aantal acties: 1
1.04 Wendbare flexibele organisatie gericht op organisatievraagstukken
Aantal acties: 3
1.05 Optimale inzet van beschikbare data op ontwikkelingen in de stad
Aantal acties: 1
1.06 Continue voldoen aan wet- en regelgeving rondom informatievoorziening
Aantal acties: 2
1.07 Optimaal gedigitaliseerde bedrijfsvoeringsprocessen
Aantal acties: 2
1.08 Optimaal applicatielandschap en slimme informatie infrastructuur
Aantal acties: 3
1.09 Strategische heroverweging diensten voor externe organisaties
Aantal acties: 0
1.10 Optimale bedrijfsvoering (link paragraaf bedrijfsvoering)
Aantal acties: 1
2. Een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding

totale lasten (x 1.000 euro): 18.474,00
2.1 De gemeente Enschede is een gezonde financiële organisatie en daarmee goed toegerust op de ondersteuning van uitvoering en beleid.
Aantal acties: 6

Wat willen we bereiken?

 

De gemeente Enschede heeft de afgelopen jaren verscheidene stappen gezet om de organisatie mee te laten bewegen met de ontwikkelingen en wensen in de samenleving en om in te kunnen spelen op bezuinigingen en rolverschuivingen tussen samenleving en overheid. Verandering en doorontwikkeling zijn daarmee constante factoren geworden.


Van de periode 2011 tot nu is een duidelijke rode draad te herkennen in de gewenste koers van de organisatie om de samenleving en haar opgaven meer centraal te stellen:

we zijn eigenaar van vastgoed dat in de markt niet verkrijgbaar of te duur is. Het is een hulpmiddel om maatschappelijke doelen te bereiken;

  • We komen los van hiërarchie en structuren om meer opgavegericht te werken;
  • We zorgen voor doelmatige, efficiënte en duurzame inzet van huisvesting en accommodaties ten behoeve van de ambtelijke organisatie;
  • We voldoen aan de wettelijke zorgplicht voor adequate onderwijsgebouwen;
  • We vergroten de wendbaarheid en flexibiliteit van de organisatie en haar professionals;
  • We zorgen hierbij voor een stabiele en flexibele basis van onze gehele IT infrastructuur om snelle, efficiënte (bedrijfsvoerings)processen en een goede kwaliteit van data en technieken stabiel, veilig en flexibel aan te kunnen bieden;
  • We zorgen voor een betrouwbare en een houdbare financiële huishouding op lange termijn.

 

Voor bedrijfsvoering geldt dat we de komende jaren gaan inzetten op de drie volgende lijnen (zie paragraaf 4.5 bedrijfsvoering);

  1. Digitale transitie- datagedreven & wetgeving;
  2. Veranderende sturing en verantwoording – (financiële) basis op orde;
  3. Organisatieontwikkeling: lerende, flexibele en talentvolle organisatie.

 

1. Digitale transitie- datagedreven & wetgeving
Digitale technologie brengt verandering én kansen: Gemeenten krijgen de komende jaren te maken met veel veranderingen op het gebied van wet-en regelgeving rondom de informatievoorziening, informatieveiligheid en privacy. Daarnaast gaan de technologische ontwikkelingen heel snel en dat biedt kansen voor het vergroten van de publieke waarde. De overheid dient het algemeen belang en daarom moeten bestuurders dit proces vanuit publieke waarden (van efficiëntie tot privacy en controle over technologie) vormgeven en de digitalisering faciliteren.

 

In 2018 zijn de strategische opgaven van onze stad leidend geweest voor de doelenboom en het inrichten van de gemeentebegroting. Het werken aan deze opgaven en het monitoren waar we staan is een continu proces. Dat geldt ook voor de ontwikkeling van het beleid, wat mede ten grondslag ligt aan de realisatie van de strategische opgaven. Onze uitdaging is om optimaal gebruik te maken van de brede beschikbaarheid van data, nieuwe technologieën en technieken afgestemd op de nieuwe wetgeving en dat vraagt om:

de basis op orde voor eigen data en processen;

  • Bewustwording in de organisatie op mogelijkheden en risico’s van het gebruik van data;
  • Andere type expertise en rollen (zoals data-analist, data-scientist) en kennis in de organisatie op het gebied van informatie-architectuur en informatiebeveiliging;
  • Optimaliseren en automatiseren van primaire processen en (digitale) kanalen;
  • Doorgroei van reactief naar adaptief beleid;
  • De verbinding en samenwerking met kennisinstellingen en partners in de stad op dit vlak te intensiveren; 
  • Ruimte om te experimenteren en samen te leren van de uitkomsten;
  • Centrale regie op het projectportfolio, integrale afweging op kwaliteit en capaciteiten leidend op dit gebied;
  • Borging van de informatieveiligheid en privacy in termen van beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid aan de hand van de actueel geldende normenkaders.

Dit vraagt om een stevige verandering binnen onze eigen gemeentelijke organisatie, maar ook richting inwoners, (lokale) bedrijven, kennisinstellingen en andere samenwerkingspartners. We kunnen hier als lokale organisaties, voor wie de problematiek vaak concreet zichtbaar en voelbaar is, een belangrijke rol spelen door interessante innovatie-initiatieven te versterken.

2. Veranderende sturing en verantwoording – (financiële) basis op orde
Samenwerking met (lokale) bedrijven, kennisinstellingen, professionals, gebruikers, burgerinitiatieven, inwoners en/of maatschappelijke organisaties is noodzakelijk. En om lokale oplossingen op te schalen, is samenwerking nodig met andere gemeenten, met regionale en nationale overheden, en soms ook met andere Europese overheden. Onze gemeente zet ook steeds meer activiteiten op afstand en dat heeft grote impact op de rol van de Planning & Control-functie.


De planning & control-functie in onze organisatie wordt steeds meer in de positie gezet om aan de organisatie, het bestuur en de Raad aan te geven of onze organisatie integraal in control is. Dit vraagt om een blik vooruit, het oppakken van de rol van sparringpartner voor bestuur en management, een focus op het beter laten renderen van de organisatie en maximaliseren van beleidseffecten en meer betrokkenheid aan de voorkant van vraagstukken. Daarnaast maakt de organisatie de beweging van sturing op losse domeinen met eigen middelenverantwoordelijkheid naar een netwerkmodel met samenwerkende clusters en afdelingen en een concerndirectie die opgavegericht en vanuit gezamenlijke eindverantwoordelijkheid stuurt. Sturing richt zich steeds meer op multidisciplinair samenwerken aan strategische opgaven. Met de gemeentebegroting 2019 – 2022 is een goede stap gezet in het opzetten van de begroting vanuit opgaven. Er ligt nu de uitdaging om de sturing en verantwoording daarop in te richten.

 

Onze financieel administratieve processen vragen veel handmatig en tijdrovend werk. Er gaat veel capaciteit vanuit de financiële kolom zitten in het uitvoeren van operationele financiële werkzaamheden, mede door de huidige inrichting van de applicaties. Hierdoor is er onvoldoende ruimte en tijd voor meer tactische en strategische control- en advies werkzaamheden. We gaan onze financieel administratieve processen inventarissen en doorlichten op de verdere mogelijkheden voor vereenvoudiging, uniformering en digitalisering. Op basis van deze doorlichting gaan we deze processen waar mogelijk aanpassen.

 

Daarnaast is er een grote uitstroom van medewerkers. Hiermee lopen we een continuïteitsrisico en zijn we onvoldoende toekomstbestendig ingericht voor de uitvoering van de planning & control-taken. Door de voorinvestering beogen we te komen tot een stabiele, toekomstbestendige uitvoering van de financiële en planning & control-processen gebaseerd op geactualiseerde sturingsprincipes en concernkaders. Tevens borging van de continuïteit in bezetting door tijdige en adequate vervanging van uitstroom en professionalisering van de planning & control-functie. Op basis van de in de begroting aangegeven doelen en opgaves actualiseren we onze sturingsprincipes en behoeftes voor de diverse managementniveaus. Daarbij betrekken we ook het gebruik van de data van onze keten - en samenwerkingspartners ter ondersteuning van het datagedreven werken. Deze uitwerking dient als basis voor de uitwerking van het huidige en gewenste proces en de applicatiearchitectuur.

 

De forse uitstroom gemeentebreed gekoppeld aan een traject van vergaande automatisering van operationele P&C- processen biedt kansen om de Planning&Control-functie verder te professionaliseren en

zo meer aansluiting te vinden bij een veranderde organisatie en omgeving.

 

3. Organisatieontwikkeling: lerende, flexibele en talentvolle organisatie
Nieuwe technologie vereist een voortdurende vernieuwing van vaardigheden en kennis van medewerkers. Daarvoor hebben we nieuwe leersystemen nodig, maar ook een aantrekkelijke werkomgeving waarin je daadwerkelijk naar de huidige technologische en digitale maatstaven kunt werken. Het vraagt ook om een instelling van voortdurend veranderen en leren. Een mooie, maar ook pittige uitdaging voor medewerkers en gemeenten in deze tijd van krapte in de arbeidsmarkt. Hoe ben en blijf je een aantrekkelijke werkgever én werknemer?

 

Om die duurzame flexibele en wendbare organisatie te zijn, die goed toegerust is voor de opgaven van onze eigen stad, hebben we getalenteerde medewerkers nodig.

 

We weten dat in de komende jaren een aanzienlijk deel van onze organisatie uitstroomt door natuurlijk verloop. We weten ook dat de krapte op de arbeidsmarkt verder toeneemt. We zijn bezig onze personele behoefte voor de komende jaren concreet inzichtelijk te maken (strategisch personeelsmanagement) en een passende arbeidsmarktstrategie te ontwikkelen. Dit vergt veel begeleiding en een uniforme aanpak gefaciliteerd door P&O.

 

Een wendbare, flexibele organisatie vraagt om medewerkers die vanuit eigenaarschap werken, in staat zijn opgavegericht te werken en gericht zijn op blijvend leren en continu verbeteren. Om onze medewerkers hiervoor goed toe te rusten, investeren we in het neerzetten van een goed leerklimaat, voldoende ondersteuning in individuele ontwikkeling en een cultuur van continu verbeteren. Medewerkers worden hierin ondersteund door passend leiderschap. Om dit leiderschap goed vorm te geven, nemen in 2020 alle leidinggevenden deel aan een intensief leiderschaps-ontwikkelingsprogramma. Dit vergt naast materieel budget ook additionele inzet van P&O.

 

De instrumenten strategisch personeelsmanagement en arbeidsmarktcommunicatie hebben een nauwe samenhang: weten wat je nodig hebt en zorgen dat je het in huis hebt of krijgt. Maar ook: zorgen dat we daadwerkelijk aantrekkelijk zíjn voor ons huidige talent en het talent dat we willen aantrekken! “Be good and tell it!”, of beter nog: “be good and let others tell it!” Om de boot niet te missen, moeten we nú investeren. Enerzijds op nieuwe leersystemen en de gewenste adaptieve werkcultuur. Anderzijds in onze aantrekkelijkheid als werkgever en het uitdragen daarvan. De investering hierop wordt aangewend voor het bouwen van ons employer-brand waarbij we gebruik maken van nieuwe technieken en social media. Werkgevers werken hard aan hun werkgeversmerk in de strijd om het talent. We moeten ons in die strijd succesvol onderscheiden om in de nabije en verdere toekomst voldoende getalenteerde medewerkers in huis te hebben om in onze opgaven te kunnen voorzien. Deze voorinvesteringen maken dat we toe kunnen werken naar een toekomstbestendige, hoogwaardige organisatie.

Wat gaan we doen?

1. Optimaal faciliteren van gemeentelijke taken passend bij het primaire proces

Met de beschikbaar gestelde middelen doen wij dit aan de hand van professioneel opdrachtgever-/opdrachtnemerschap, een maximale inzet van (beschikbare en nog te ontwikkelen) IT en strakke kostenbeheersing.


1.01 Uitvoering (strategie op) vastgoed
De uitvoering van de strategie op vastgoed gebeurt door middel van het door de Raad vastgestelde beleidskader.

We zijn eigenaar van vastgoed dat in de markt niet te verkrijgen of te duur is. Het is een hulpmiddel om maatschappelijke doelen te bereiken. Sturing op de portefeuille geschiedt vanuit beleidsinhoudelijke argumenten. Daarbij kijken we ook nadrukkelijk naar het huisvesten van gesubsidieerde instellingen. We zijn er ons van bewust dat het gemeentelijk vastgoed een voortrekkersrol heeft op het gebied van verduurzaming en zijn dan ook bezig met plannen om te komen tot energie neutrale gebouwen.


 

Acties 2021
Aantal acties: 4

01. We geven vervolg aan de uitvoering van strategie op vastgoed door te sturen op de vastgoedportefeuille middels het beleidskader

We stoten vastgoed af tenzij het gaat om een maatschappelijke functie waarin de markt niet voorziet of die duurder is en waarvoor een beleidsreden is. We gebruiken het beleidskader bij alle nieuwe vastgoedontwikkelingen binnen de gemeente en bij het doorlichten van de bestaande vastgoedportefeuille. Jaarlijks voeren we een risicoscan op de gehele portefeuille uit en zetten we zo nodig beheersmaatregelen in gang.

02. We zetten in op een verdere verduurzaming van onze vastgoedportefeuille

In het coalitieakkoord staat dat in 2040 de gehele gemeentelijke vastgoedportefeuille energieneutraal (nul op de meter) moet zijn. In 2021 combineren we dit met de uitvoering van de geplande onderhoudswerkzaamheden.

Bij de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden passen wij duurzame maatregelen toe: bij vervanging van verlichting passen we ledverlichting toe, bij vervanging van verwarmingsinstallaties gaan we over op gasloos of passen we een energiezuinigere variant toe en bij vervanging van dakbedekking op platte daken isoleren we aanvullend. Concreet betekent dit dat we twee gymzalen gasloos maken en in de Pathmoshal het gebouwbeheer- ventilatie- en luchtbehandelingssysteem optimaliseren. Voor het jaarlijkse onderhoud zijn prestatiecontracten afgesloten. Onderdeel hiervan is dat de opdrachtnemer jaarlijks een voorstel doet voor drie procent energiebesparing.

03. We onderzoeken voor de resterende wijk- en buurtcentra hoe we invulling kunnen geven aan de exploitatie

De afgelopen jaren is van acht van de negen wijkcentra het beheer overgedragen of is de wijk- en buurfunctie beëindigd. In het coalitieakkoord is aandacht voor door inwoners geïnitieerde maatschappelijke activiteiten. Er wordt dan ook expliciet gekeken of bewoners de exploitatie zelf in de hand kunnen nemen.

04. We evalueren ons bestaande strategische vastgoedbeleid en bijbehorende huurprijssystematiek en stellen deze bij als het onderzoek daartoe aanleiding geeft

In 2020 wordt door een extern bureau in samenspraak met de betrokken interne (beleids)afdelingen en de belangrijkste externe stakeholders bekeken op welke punten ons vastgoedbeleid en de bijbehorende financiële systematiek aansluit op de praktijk en op toekomstige ontwikkelingen. Eventuele aanpassingen zullen in 2021 doorgevoerd worden.

 

.
1.02 Doelmatige, efficiënte en duurzame inzet huisvesting en accommodaties
We onderzoeken op welke wijze we de huisvesting voor ambtenaren toekomstbestendig en goedkoper kunnen maken. Daarbij sluiten we aan op de organisatie ontwikkelingen.

 

Acties 2021
Aantal acties: 1

01. We implementeren het strategische plan voor ambtelijke huisvesting.

Door de maatregelen die we hebben moeten treffen als gevolg van Covid-19 hebben we nieuwe inzichten gekregen in de manier waarop mensen hun werk kunnen doen (het nieuwe werken). Daarom gaan we het strategische huisvestingsplan herzien; we gaan ons herbezinnen op het gecombineerd werken op kantoor en thuis. Dit kan betekenen dat investeringen nodig zijn om het nieuwe werken te faciliteren. In de programmabegroting is krediet aangevraagd voor aanpassingen op basis van huurderswensen. Als dit bedrag niet toereikend is, dan zal hiervoor kredietruimte opgehaald moeten worden bij de raad.

.
1.03 Voldoen aan de wettelijke zorgplicht voor adequate onderwijsgebouwen
We hebben de wettelijke taak te zorgen voor voldoende adequate huisvesting voor leerlingen in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. We maken een plan om het verouderde gebouwenbestand duurzaam te vernieuwen en kijken daarbij naar de mogelijkheden voor de wijk en haken aan bij de dynamische investeringsagenda (DIA).

 

Acties 2021
Aantal acties: 1

01. We voeren het vervangingsplan voor de onderwijsgebouwen uit.

In 2021 starten we met de uitvoering van het integraal huisvestingsplan (IHP). De komende 30 jaar zullen we het hele gebouwenbestand voor primair- speciaal en voortgezet onderwijs en het bewegingsonderwijs nieuwbouwen dan wel renoveren. De gebouwen worden energieneutraal en flexibel ingericht, zodat fluctuaties in leerlingenaantallen goed opgevangen kunnen worden. Bij de bouw/renovatie hebben we oog voor de verbinding met de wijk en de aansluiting met de Dynamische Investeringsagenda (DIA). Voor de uitvoering van de plannen is het IHP en de door de Raad vastgestelde verordening leidend. De verwachting is dat er in 2021 nieuwe wet- en regelgeving komt die verwerkt wordt in deze verordening. Op dat moment kijken we ook in hoeverre we kunnen komen tot een Twentse modelverordening voor alle veertien Twentse gemeenten.

.
1.04 Wendbare flexibele organisatie gericht op organisatievraagstukken
Met het vaststellen van het bestuurs- en managementconcept (Enschede Ontwikkelt) is onze ambitie bevestigd: Wij willen werken aan een lerende, flexibele en talentvolle organisatie. Wij willen een gemeente zijn waar medewerkers de kans krijgen zich te blijven ontwikkelen om zo een bijdrage te leveren aan de opgaven waar we als gemeente voor staan. En wij willen dat medewerkers zich blijven ontwikkelen om goede kansen te houden op werk binnen en buiten de gemeente.
We geven verdere invulling aan de motie van de gemeenteraad, gericht op het ontwikkelen van modern werkgeverschap. In co-creatie met medewerkers en management vinden we nieuwe manieren om de beschikbare capaciteit flexibel binnen de organisatie in te zetten. We streven naar een op lange termijn evenwichtige leeftijdsopbouw van het personeel.


 

Acties 2021
Aantal acties: 3

01. Organisatieontwikkeling, we passen strategisch personeelsmanagement (SPM) toe

Met strategisch personeelsmanagement (SPM) brengen we centraal en per organisatieonderdeel de interne en externe ontwikkelingen in kaart, vertalen dit in de gevolgen voor het organisatieonderdeel en functies en brengen de toekomstige personeelsbehoefte (hoeveel medewerkers en met welke kwaliteiten zijn nodig) en het ontwikkelpotentieel van onze huidige medewerkers in beeld. Dit past bij het aantrekken en vasthouden van talent en de flexibele, wendbare en hoogwaardige organisatie die we willen zijn. In 2021 actualiseren we de inzichten van de in 2020 uitgevoerde SPM-acties in het licht van de Covid-19 ontwikkelingen. De aangescherpte inzichten vertalen we in 2021 naar talentontwikkelingsactiviteiten en concrete wervingsbehoefte voor 2021 en de volgende jaren.

02. Organisatieontwikkeling, we investeren in talentontwikkeling medewerkers

Een wendbare, flexibele organisatie vraagt om medewerkers die vanuit eigenaarschap werken, in staat zijn opgavegericht te werken en gericht zijn op blijvend leren en continu verbeteren. Om onze medewerkers hiervoor goed toe te rusten, investeren we in het neerzetten van een goed leerklimaat, voldoende ondersteuning in individuele ontwikkeling en een cultuur van continu verbeteren. Dat doen we – naast met faciliterend leiderschap – met de in 2020 gestarte Talentmanagementaanpak waaronder de inzet van TMA-coaches. We verwachten voor circa 250 medewerkers een talentscan uit te voeren.

We geven in 2021 een vervolg aan het in 2019 ingezette leiderschapsprogramma met een blijvend MD-programma en passende trainingsactiviteiten voor leidinggevenden. Met leiderschapsontwikkeling investeren we in een belangrijke randvoorwaarde voor een aantrekkelijke werkomgeving om talentvolle (jonge) medewerkers te behouden en aan te trekken.

03. Organisatieontwikkeling, we implementeren onze arbeidsmarktcommunicatiestrategie

We implementeren onze arbeidsmarktcommunicatiestrategie. Deze is gericht op het neerzetten van een onderscheidend werkgeversmerk, vergroten van de bekendheid van de gemeente Enschede als werkgever en het optimaal gebruikmaken van moderne wervingskanalen. We zien ons geconfronteerd met moeilijk in te vullen vacatures, forse uitstroom door pensionering en een steeds krappere arbeidsmarkt. Als overheidswerkgever moeten we extra investeren om in de sterk concurrerende arbeidsmarkt aantrekkingskracht op nieuw talent uit te oefenen. We blijven dus investeren in de uitvoering en doorontwikkeling van onze gekozen arbeidsmarktcommunicatiestrategie. Dat houdt in dat we vanaf 2021 als werkgever met de in 2020 ontworpen content continue aanwezig zijn op social media en onszelf actief in beeld brengen bij studenten, alumni, jonge baanzoekers en andere doelgroepen. We maken daarbij goed gebruik van het netwerk met onze regionale kennispartners en breiden uit met contacten met andere relevante faculteiten in het land. Daarnaast voeren we gerichte wervingscampagnes uit, gebaseerd op de wervingsbehoefte die inzichtelijk is gemaakt door SPM.

.
1.05 Optimale inzet van beschikbare data op ontwikkelingen in de stad
Data wordt steeds meer gezien als een essentieel bedrijfsmiddel waar we net zo zuinig op moeten zijn als op de andere bedrijfsmiddelen (personeel, financiën). Data is een democratisch recht. Hoe beter wij onze inwoners en bedrijven goed kunnen informeren over regelingen, besluiten en initiatieven, hoe meer we in een gelijkwaardige positie terecht komen en hoe beter inwoners en bedrijven zichzelf kunnen redden. We streven naar een hierbij passend niveau van ontsluiting van data en systemen en koppelen deze met elkaar waar dat kan. Steeds met als uitgangspunt de basis op orde.

 

Acties 2021
Aantal acties: 1

01. Wij maken slimmer gebruik van de beschikbare informatie en ICT

Bij het werken aan de opgaven van de stad moeten we steeds slimmer gebruik maken van beschikbare informatie en ICT. We combineren eigen data met publiek toegankelijke (open) data en data van andere instanties voor strategische sturing en besluitvorming. Daarnaast zetten we data in voor het verbeteren van onze processen waardoor onze dienstverlening verbetert. zoals open- en bereikbaar zijn met voldoende bezetting o.b.v. gedrag van inwoners. We houden ons hierbij aan geldende wet- en regelgeving en voor de morele afweging bij inzet van data en nieuwe technologie hebben we een ethische commissie als adviesraad ingesteld die gevraagd en ongevraagd kan reflecteren. Het realiseren van deze informatiegedreven manieren van werken loopt via de projecten en die vanuit de verschillende domeinen worden getrokken om vorm te geven aan de doelen en opgaven voor de stad. Als voorbeeld projecten Digitaal Luisteren, Strategische Investerings Agenda, Dashboard Veiligheid

.
1.06 Continue voldoen aan wet- en regelgeving rondom informatievoorziening
Rond informatievoorziening, digitale veiligheid en privacy is wet- en regelgeving belangrijk. We implementeren nieuwe wet- en regelgeving en zorgen voor bewustwording bij onze medewerkers met behulp van campagnes, training, en certificering.

 

Acties 2021
Aantal acties: 2

01. We doen mee aan de verplichte audits op bestaande wetgeving ten aanzien van informatievoorziening en sluiten aan bij de verplichte landelijke voorzieningen

Binnen de Nederlandse overheid is enkele jaren geleden het stelsel van basisregistraties ingevoerd. Het stelsel bestaat inmiddels uit 10 basisregistraties met veel onderlinge koppelingen. Er vindt jaarlijks een audit plaats op de basisregistraties via de ENSIA-methode, ENSIA is groeiende. Tot op heden waren de audits op opzet en bestaan gericht. Je ziet een verschuiving dat er steeds meer wordt ingezet op de werking aantonen. Door toegenomen werkdruk rondom ENSIA verantwoording - waar de nadruk steeds meer ligt op het aantonen van de werking - is nieuw personeel aangenomen. Hierdoor wordt tevens de werkdruk verlaagd rondom audits, de afhandeling van datalekken en de realisatie van beveiligingsprojecten.

02. We verhogen de digitale weerbaarheid

We verhogen de digitale weerbaarheid door implementatie van de BIO-maatregelen (Baseline Informatiebeveiliging Overheid). Tevens vervolgen we de ingezette weg om het bewustzijn van medewerkers ten aanzien van informatieveiligheid te verhogen. Dit doen we door voortzetting van de bewustwordingscampagne ‘Veilig werken. Zo doe je dat!’.

Bijdrage verbonden partij: Administratiekantoor Dataland

Maatschappelijk rendement:

Dataland ontzorgt gemeenten door namens hen objectinformatie toegankelijk te maken voor publieke en private afnemers.

.
1.07 Optimaal gedigitaliseerde bedrijfsvoeringsprocessen
We zetten ons in om waar mogelijk onze processen te digitaliseren. En sluiten daarbij aan op actuele ontwikkelingen waarbij we de focus houden op basis op orde.

 

Acties 2021
Aantal acties: 2

01. We digitaliseren ons inkoop- en verkoopproces

De implementatie van het nieuwe verplichting- en factureringsysteem Purchase to Pay (P2P) wordt bij alle afdelingen geïmplementeerd en voltooien we in 2021. Hiermee is het vinden, invoeren en verwerken van (gecontracteerde) leveranciers en verplichtingen voor de afdelingen zo efficiënt en gebruiksvriendelijk gemaakt. P2P draagt bij aan het versterken van de rechtmatigheid.

02. We maken onze financiële processen toekomstbestendig

We zetten in op het verder professionaliseren van de financiële functie. Dit is noodzakelijk om te komen tot een stabiele, toekomstbestendige uitvoering van de financiële en Planning & Control-processen. Dit doen we door de financieel administratieve processen waar het kan meer te vereenvoudigen, te uniformeren en te digitaliseren. Dit leidt er tevens toe dat wij de bestaande stuurinformatie kunnen optimaliseren en beter aan kunnen laten sluiten op de actuele doelen en strategische opgaven.

 

.
1.08 Optimaal applicatielandschap en slimme informatie infrastructuur
Het applicatielandschap is de verzameling van alle in gebruik zijnde systemen. We streven ernaar het aantal applicaties te verminderen om te komen tot een betere beheersbaarheid, betere onderlinge koppelingen en verlaging van de kwetsbaarheid.

 

Acties 2021
Aantal acties: 3

01. We richten applicatieportfoliomanagement verder in ter sturing op het applicatielandschap

Om de beweging naar Common Ground te maken (zie actiepunt 02 hieronder) is het van belang dat we werken onder architectuur en daarmee via projecten gecontroleerd de overstap van oud naar nieuw kunnen maken zodat de 'winkel open blijft'. Een van de instrumenten die nodig zijn om deze overgang te maken is 'applicatieportfoliomanagement'. We moeten een helder beeld hebben van toepassingen die worden gebruikt in de werkprocessen en deze zullen veelvuldiger uit de Cloud worden afgenomen. Zonder centrale sturing hierop groeit het applicatielandschap ongecontroleerd in complexiteit en omvang.  Dat vraagt om een projectmatige aanpak van projecten en het werken onder architectuur. Deze aanpak helpt bij het vooraf goed kunnen bepalen van de impact van een project en het beheersbaar houden in de uitvoering. 

 

02. Transitiestrategie Common Ground

Onze gemeente beschikt voor de uitvoering van haar vele verschillende taken over een complex applicatielandschap. Dit landschap is in ontwikkeling en landelijk zet VNG College van dienstverleningszaken met zijn programma "Samen organiseren" een nieuwe beweging (Common Ground) neer. Het gaat om data ontsluiten van de applicaties, het verminderen van koppelingen tussen applicaties en het beter beveiligen van de toegang en heeft daarmee grote invloed op het huidige applicatielandschap. Deze verandering is hard nodig, de complexiteit moet minder worden. De benodigde verandering zal gaan conform principe 'oud naast nieuw'  en wordt uitgevoerd conform een transitiestrategie en referentiearchitectuur die opgesteld wordt en die de komende jaren richting geeft in de beweging naar een nieuw data- en applicatielandschap conform uitgangspunten van Common Ground. De hele organisatie krijgt hiermee te maken. 

03. We ondersteunen de organisatie bij volledig digitalisering en waar mogelijk automatisering van de werkprocessen

COVID-19 is een enorme versneller van digitalisering gebleken. Digitalisering creëert kansen en biedt oplossingen om de veerkracht in deze onzekere tijden te vergroten. In elk domein bepaalt een andere dynamiek hoe digitalisering opgepakt, omarmd en toegepast kan worden. Makkelijk is het echter nooit. De organisatie gaat meer experimenteren en werken met nieuwe technieken, methodes en data(bestanden) om samen stappen te zetten naar automatisering van stappen in onze werkprocessen. b.v. door werk geschikt te maken voor thuiswerken, gebruiken van slimme plannings- of dataanalysetools. Wij zetten bij herontwerp van processen -waar dat kan en wenselijk is- in op volledige slimme automatisering van processen en het analyseren van data om continu te kunnen monitoren en bijsturen, zoals een snelle digitale rekenhulp voor inwoners bij uitkeringen.  We houden ons hierbij aan geldende wet- en regelgeving en voor de morele afweging bij inzet van data en nieuwe technologie hebben we een ethische commissie als adviesraad ingesteld. Het realiseren van innvoatieve manieren van werken loopt via de projecten en die vanuit de verschillende domeinen worden getrokken om vorm te geven aan de doelen en opgaven voor de stad. Als voorbeeldprojecten i4Sociaal, Pilot voor digitale participatie

.
1.09 Strategische heroverweging diensten voor externe organisaties
De gemeente Enschede levert diverse diensten aan externe organisaties (waaronder salarisadministratie, IT ondersteuning en publieksdienstverlening). De afweging om te bepalen of we wel/niet willen en kunnen leveren aan derden vindt plaats op basis van individuele beoordeling van de leidinggevende. Het gevolg hiervan is een omvangrijk aantal Dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s) en diverse randvoorwaarden. Dit vraagt om een strategische heroverweging met een afwegingskader zodat het aangaan of voortzetten van DVO’s weloverwogen gebeurt.

 

Acties 2021
Aantal acties: 0

.
1.10 Optimale bedrijfsvoering (link paragraaf bedrijfsvoering)
In deze gemeentebegroting is een aparte paragraaf bedrijfsvoering opgenomen (paragraaf 4.5). In de paragraaf gaan we per bedrijfsvoeringsdiscipline/aspect in op hoe wij bedrijfsvoering in onze organisatie vormgeven. Door middel van onderstaande actiepunten geven we extra focus aan bedrijfsvoeringsonderdelen.

 

Acties 2021
Aantal acties: 1

01. We herijken de bedrijfsvoeringsapplicaties

Op basis van de herijkte sturingsprincipes en behoeftes van diverse managementniveaus zetten we de specifieke wensen vanuit gemeente Enschede af tegen de huidige en nog niet gebruikte functionaliteiten binnen onze bedrijfsvoerings- en financiële applicatie CODA. We voeren een eerste marktverkenning uit naar alternatieven waarbij we ervaringen bij vergelijkbare gemeenten ophalen.

Bijdrage verbonden partij: Dimpact

Maatschappelijk rendement:

Wij zijn lid van de coöperatieve vereniging Dimpact om samen met andere gemeenten ICT oplossingen te ontwikkelen.  Dit verlaagt de kwetsbaarheid en versterkt lobby- en inkoopkracht van onze bedrijfsvoering. Gemeentelijke uitgaven voor Dimpact zijn deels inkomsten voor de IT-afdeling omdat de gemeente Enschede ook betaalde werkzaamheden verricht voor het Dimpact – verband.

.
2. Een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding

De financiële positie van Enschede is nog steeds kwetsbaar. Vanaf 2008 hebben wij te maken met bezuinigingsopgaven. Ook het meerjarenperspectief bevat een uitdaging voor een sluitende meerjarenbegroting. Het is daarom nodig scherpe keuzes te maken. We moeten kijken welke vraagstukken de grootste prioriteit hebben en hier onze inzet op richten. Dat betekent ook dat we andere activiteiten niet meer of later doen. Op de onderdelen waar dat mogelijk is wordt de begroting flexibeler gemaakt. Daarmee zijn wij wendbaarder in het werken aan onze opgaven en kansen die zich voordoen. Verder willen we de rentelasten en kosten betalingsverkeer voor de gemeente minimaliseren.


2.1 De gemeente Enschede is een gezonde financiële organisatie en daarmee goed toegerust op de ondersteuning van uitvoering en beleid.
Om tegenslagen het hoofd te kunnen (blijven) bieden streven we naar een weerstandsvermogen groter dan 1. We voeren realistisch en degelijk financieel beleid. Daarom speculeren we niet op onzekere inkomsten. Structurele uitgaven dekken we met structurele middelen. Tegenvallers worden binnen het eigen domein opgelost, de inzet van baten uit meevallers wordt integraal afgewogen. We zetten ons spaarprogramma voort. Op deze manier blijven we ook in de toekomst in staat om onverwachte tegenvallers op te kunnen vangen. We sturen stevig op het realiseren van bezuinigingen. We blijven bij het Rijk aandacht vragen voor de financiële en sociale situatie van onze stad. We beschrijven nauwkeurig welke financiële risico's we onderscheiden. Daarbij beperken we ons niet tot statische risico's, maar nemen we ook langjarige, flexibele risico's mee. We maken scenario's inzichtelijk en bereiden ons hier zoveel mogelijk op voor.

 

Acties 2021
Aantal acties: 6

01. We beperken onze rente-uitgaven

We geven ons geld uit aan Enschede en niet aan rentebetalingen. Daarom houden we onze schulden zo laag mogelijk. We anticiperen op rentestanden en sluiten wanneer dit financieel aantrekkelijk is op tijd onze schulden over. Verder brengen wij spreiding aan in de leningenportefeuille zodat de renterisico's worden geminimaliseerd. 

02. We treffen voorbereidingen voor een rechtmatigheidsverklaring door het college

Vanaf 2021 moeten overheidsorganisaties zelf een rechtmatigheidsverklaring overleggen.  In 2021 wordt de rechtmatigheidscontrole zo uitgevoerd, zodat het college over het begrotingsjaar 2021 een rechtmatigheidsverklaring kan afgeven.

03. We implementeren de wijzigingen gemeentefondsmethodiek

De verwachting is dat deze wijziging eind 2020 door het Rijk is vastgesteld. Implementatie vindt plaats in 2021 in onze begroting 2022-2025.

04. We actualiseren ons financieel beleid

Eens in de vier jaar actualiseren wij ons financieel beleid. In 2021 evalueren wij ons huidige financiële beleid. Actualisaties verwerken wij in de financiële verordening.

05. We maken onze instellingscriteria en besteding reserves inzichtelijk

In 2021 bieden wij nader inzicht en overzicht in de ingestelde bestemmingsreserves, het doel en de instellingscriteria van deze reserves en de dotaties en onttrekkingen die verwacht worden in de komende jaren. Daar waar gegevens missen of onduidelijk zijn, vullen wij die aan.  

06. We integreren de Staat van de stad in de IPC cyclus

Eén van de uitkomsten van de opening van het politiek seizoen in 2019 was een sterkere verbinding tussen de opgaven van de stad en de Zomernota. Door Corona is dat in 2020 niet voldoende gelukt. In 2021 integreren wij de Staat van de Stad (data) in relatie tot onze strategische opgaven in de IPC cyclus. Onderdeel daarvan is het organiseren van strategische sessies met de Raad. Ook hebben wij specifiek aandacht voor de voorbereiding van het verkiezingsjaar 2022.

Bijdrage verbonden partij: Bank Nederlandse gemeenten

Maatschappelijk rendement:

De BNG Bank is de huisbankier van de gemeente. Daarnaast is de gemeente aandeelhouder van de BNG Bank. Door de lage kosten voor het gemeentelijke betalingsverkeer en de jaarlijkse dividenduitkering draagt zij bij aan een houdbare financiële huishouding. Daarnaast draagt de bank door het verstrekken van laagrentende leningen bij aan het realiseren van investeringen in de stad die de inwoner ten goede komen tegen aanvaardbare kosten.

Bijdrage verbonden partij: Enexis

Maatschappelijk rendement:

Enexis is de eigenaar van het netwerk voor gas en elektra in de stad. Het streven is om het netwerk betaalbaar, betrouwbaar en veilig te houden. Hiermee draagt Enexis ook bij aan het Energieakkoord en daardoor ook tegelijkertijd aan de gemeentelijke doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. De gemeente is aandeelhouder van Enexis. De jaarlijkse dividenduitkering draagt bij aan een houdbare financiële huishouding.

Bijdrage verbonden partij: Gemeentelijk Belastingkantoor Twente

Maatschappelijk rendement:

Door de wettelijke taak belastinginning en heffingen te laten verzorgen door het GBT wordt op een effectieve en efficiënte manier uitvoering gegeven aan deze taak. Op deze manier wordt de gemeente Enschede in de gelegenheid gesteld om zich te richten op de ontwikkelingen van de Twentse samenleving.

Bijdrage verbonden partij: Voormalig Essent

Maatschappelijk rendement:

Hierbij gaat het om diverse Bv's die zijn ontstaan uit het verkoopproces van de aandelen die gemeente had in Essent NV. Deze Bv's worden binnen enkele jaren opgeheven. De destijds niet uitgekeerde delen van de verkoopopbrengst zijn grotendeels uitgekeerd. Er zijn slechts nog kleine uitkeringen te verwachten in de komende jaren.

.

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
1. 0. Bestuur en ondersteuning Formatie Fte per 1.000 inwoners 2019 8,1 Eigen gegevens
2. 0. Bestuur en ondersteuning Bezetting Fte per 1.000 inwoners 2019 8,4 Eigen gegevens
3. 0. Bestuur en ondersteuning Apparaatskosten Kosten per inwoner 2019 765 Eigen begroting
4. 0. Bestuur en ondersteuning Externe inhuur Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen 2019 12% Eigen begroting
5. 0. Bestuur en ondersteuning Overhead % van totale lasten 2019 7,6% Eigen begroting
35. 8. Vhrosv Gemiddelde WOZ waarde Duizend euro 2019 181 CBS
36. 8. Vhrosv Nieuw gebouwde woningen Aantal per 1.000 inwoners 2019 3,4 CBS
37. 8. Vhrosv Demografische druk % 2019 64,1 CBS
38. 8. Vhrosv Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden In Euro’s 2019 737 COELO
39. 8. Vhrosv Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden In Euro's 2019 808 COELO

 

Wat mag het kosten?

Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2021. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per doel inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten. 

 

Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.

Financien en organisatie Bedragen x 1.000 euroBegroting  2020Begroting 2021Raming  2022Raming  2023Raming  2024
Lasten129.201122.217123.866130.335134.143
Baten517.352494.424500.686504.658509.008
Saldo van baten en lasten-388.152-372.207-376.820-374.324-374.866
Storting reserves28.95425.80225.41124.79125.291
Onttrekking reserves34.85437.77526.25423.77222.209
Resultaat-394.052-384.180-377.662-373.304-371.784

 

Toelichting

 

Voor het begrotingsprogramma Financiën en organisatie daalt het begrotingsresultaat per saldo met 9.872.000 euro. De belangrijkste mutaties zijn:

 

  • De inkomsten uit de Algemene Uitkering van het Gemeentefonds liggen in 2021 20 miljoen euro lager dan in 2020. Voor het grootste deel komt dit door een incidentele compensatie voor corona. Voor een toelichting hierop wordt verwezen naar de toelichting op het middelenkader in hoofdstuk 2;
  • Als gevolg van verlaging van de omslagrente van 2% naar 1,5% verslechtert het product Rente en Treasury met 1 miljoen euro;
  • Als gevolg van areaal uitbereiding en indexeringen stijgen de baten bij het product Belastingen met bijna 1 miljoen euro;
  • In de begroting van het product Algemene Inkomsten is in 2020 de incidentele compensatie van het Rijk verwerkt die gemeenten krijgen als gevolg van de effecten van Corona voor een bedrag van 4 miljoen euro. Dit betreft overigens alleen dat deel van de compensatie dat bij het opmaken van deze Gemeentebegroting nog niet exact toegedeeld kan worden aan de betreffende onderdelen. Deze compensatie is in 2021 niet meer inbegrepen in de begroting, vandaar dat dit leidt tot een afname van de begrote lasten;
  • Per saldo leveren mutaties in verschillende reserves een voordelig effect op van 6 miljoen euro. Het grootste deel hiervan wordt veroorzaakt door een hogere onttrekking aan de Algemene Reserve, overeenkomstig het sluitend maken van het middelenkader in de Coronanota 2020. Daarnaast zijn diverse andere reserves (waaronder Vastgoed, ICT en flankerend beleid) geactualiseerd conform voorgaande jaren en leiden per saldo tot een lagere storting en/of een hogere onttrekking;

 

Een verdere toelichting op de cijfers is opgenomen in hoofdstuk 6.4.

 

 

 

Meer info Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders June Nods, Jeroen Diepemaat, Niels van den Berg
Concerndirecteuren Marco Wilke