4. Wijkontwikkeling, zorg en welzijn

Hoofddoelen

Burgers meer aan zet in hun eigen leefomgeving
Meer zeggenschap
Investeren in de samenleving
Vertrouwen in de (integraal werkende) professional
Vertrouwen in de burger, in de professional, in onze partners

Samenvatting

De uitvoering van het programma Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn ligt op koers. De invoering van de Jeugdwet en de WMO2015 nadert. Op 1 januari 2015 vallen de uitvoering van de Jeugdzorg en een aanzienlijk deel van de huidige AWBZ onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Het Jaar 2014 staat dan ook in het teken van het verder vormgeven, afronden van de decentralisatie van de begeleiding AWBZ en de transitie Jeugdzorg.

Er wordt een voordelig resultaat verwacht van 0,4 miljoen euro. Er is een voordelig resultaat op het product Individuele voorzieningen van 1,6 miljoen euro. Hierbij is de structurele bezuiniging op de individuele voorzieningen van 1,3 miljoen euro, de bijdrage aan het gemeentelijk tekort 2014 van 0,8 miljoen euro en de incidentele Rijkskorting van 90mln, aandeel Enschede 0,8 miljoen euro volledig gerealiseerd. Ook is rekening gehouden met de incidentele gemeentelijke korting van 0,5 miljoen euro. Nadelen worden verwacht bij het product Stadsdeelgewijs Werken (150.000 euro), Maatschappelijke ondersteuning (150.000 euro) en het product Opvang, Zorg kwetsbare burgers (760.000 euro).

4.1. Voortgang politieke speerpunten

Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de politieke speerpunten zoals opgenomen in de Programmabegroting 2014-2017.

Politiek speerpunt	Voortgang
Decentralisaties Door nieuwe verantwoordelijkheden is het noodzakelijk een nieuw stelsel in te richten. In 2014 zetten we ons in om een nieuw stelsel te ontwikkelen dat toekomstbestendig is. Belangrijke voornemens als voorbereiding op 2015: De vorming van één stedelijk loket; Schaalverkleining van de huidige wijkteams en verbreding van de ondersteuning; Verkennend onderzoek in het kader van de sturing, toegang en bekostiging van de zorg. Onderzoek naar de verschillende vormen van activering en begeleiding (dagbesteding). Onderzoek naar meting van resultaten van de maatschappelijke ondersteuning.
Enschede: Doen! In de Enschede: Doen! wijken wordt essentieel voorbereidingswerk gedaan voor onze stadsbrede aanpak van de decentralisaties. Er is veel ruimte binnen de kaders die reeds zijn vastgesteld. Dit richt zich vooral op: Nieuwe allianties aangaan met werkgevers, verenigingen, scholen, burgers, gericht op versterking burgerkracht. Efficiënter maken van de afstemmingsstructuur in de wijk. Met aanbieders verder verkennen en uitwerken van de mogelijkheid van het aanbieden van integrale wijkdiensten op basis van populatiefinanciering. Het samen verder ontwikkelen van een adequaat systeem van resultaatmeting.
Doelstelling A: Burgers wonen in leefbare en veilige wijken en dorpen en leveren daar een bijdrage aan
Bevorderen burgerparticipatie door wijkbudgetten (en stadsdeelbegroting)
Het versterken van burgerbetrokkenheid en burgerinitiatieven.
Doorontwikkeling stadsdeelgewijs werken
Integrale Dienstverlening voor een nieuw uitvoeringstelsel voor werk, ondersteuning, zorg en opvoeden: Starten met uitgebreide wijkteams operationeel in drie Enschede: Doen! Wijken: Het aangaan van nieuwe allianties. Verbindingen aangaan met de bredere wijkteams en op het efficiënt uitwerken van de afstemmingstructuur.
Actieve en leefbare wijken
Via het parapluconcept van ‘Jij maakt de buurt’ inzet om bewoners zelf (nog) meer aan zet te krijgen.
Doelstelling B: Burgers zijn zoveel en zo lang mogelijk zelfredzaam.
Terugdringen professionele zorg (zorg op maat, betaalbaar en bereikbaar)
Uitvoeren Motie Welzijn in nieuw perspectief Huishoudelijke hulp: in 2014 met de ervaringen uit de pilots en op basis van de nieuwe wmo-wetgeving een nieuw wmo-stelsel ontwikkelen. Vervoer; er wordt ingezet op het ontwikkelen van meer algemene vervoersvoorzieningen. Wonen; de woningcorporaties bieden woningen gelabeld aan. Burgers kunnen hierdoor zonder professionele ondersteuning verhuizen naar een rollator- of rolstoelgeschikte woning. Handhaving; ervaring opdoen met handhaving. We sluiten aan bij de systematiek van de WWB.
Integrale maatschappelijke ondersteuning
Wijkteams wijkcoaches; de basis voor het nieuw in te richten stelsel is integrale maatschappelijke ondersteuning op de terreinen werk, ondersteuning, zorg en opvoeding: Huidige wijkteams door ontwikkelen. Starten met een schaalverkleining van de huidige wijkteams. Bemoeizorg; een complex van overlast gevende problemen die de leefbaarheid in buurten en wijken direct beïnvloeden tegen gaan. Opvang en zorg kwetsbare burgers; (structureel) met ingang van 2015 130.000 euro bezuinigen op het beschikbare budget. De 130.000 euro taakstellend te zoeken binnen de activiteiten van Tactus.
Bestuurlijke projecten
Velve-Lindenhof Wesselerbrink Noord, Het Bijvank/Het Lang Stroinkslanden-Zuid
Duurzaamheid
Energiegebruik en duurzaamheidseisen worden als voorwaarde in overeenkomsten opgenomen. Verkenning van de mogelijkheden om zorginstellingen te faciliteren op het vlak van duurzaamheid. Stimulering door bewustwordingsprojecten. Gezamenlijke opgave met de programma’s Stedelijke Ontwikkeling en Leefomgeving. Stimuleren van de oprichting van buurtenergiebedrijven. Gezamenlijke opgave met het programma Economie & Werk. Het maken van matches in de vraag van maatschappelijke organisaties en het aanbod van bedrijven

= loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect;

= loopt achter, bijsturing mogelijk;

= conform verwachting;

= boven verwachting;

= neutrale wijziging.

Toelichting op afwijkingen:

Niet van toepassing.

4.2. Stand van zaken moties, amendementen en toezeggingen

Toezegging n.a.v. Motie 15, wijkaccommodaties

Toezegging betreft het vóór de programmabegroting 2015-2018 met de raad delen welke accommodaties zij van plan is af te stoten en waar in deze wijken activiteiten plaats kunnen vinden. Momenteel wordt onderzocht welke accommodaties kunnen worden afgestoten en welke oplossingen mogelijk zijn voor de activiteiten die nu plaatsvinden in de wijkaccommodaties.

Motie 4, wijkbudgetten/initiatiefkracht

De Raad heeft aangegeven de korting op het budget initiatiefkracht wijkbudgetten (ad. 260.000 euro) niet te accepteren; daarmee ontstaat een tekort in de meerjarenbegroting. Het is meegenomen als knelpunt in de financiele foto; het budget kan worden aangepast bij de programmabegroting 2015. Na verwerking in de programmabegroting is de motie afgehandeld.

Motie, monitoring gevolgen bezuinigingen voor chronisch zieken en gehandicapten

De beantwoording van deze motie volgt bij uitwerking van de maatwerkvoorziening inkomensonersteuning.

Openstaande aandachtspunten en toezeggingen stedelijke commissie:

Logeerhuizen: De wethouder brengt de Enschedese situatie in beeld, onderzoekt wat dit betekent voor de gemeente en informeert de raad hierover. Wordt meegenomen in de nota mantelzorg. De inventarisatie loopt. Termijn: 2e kwartaal 2014.

Visie Meedoen naar vermogen - Passend onderwijs: De wethouder zal de raad informeren wanneer er zich nieuwe ontwikkelingen voordoen op het raakvlak tussen 'Passend onderwijs'en jeugdzorg (o.a. doelgroepen, plannen, mensen die tussen wal en schip dreigen te raken). Is permanent aandachtspunt. Termijn: Medio 2014.

Samenwerken aan Jeugdzorg: De commissie heeft verzocht over het concept beleidsplan te beschikken zodra dat gereed is. Dit concept beleidsplan volgt in het randprogramma van de nieuwe raad. Planning definitief beleidsplan: Behandeling in stedelijke commissie op 19 mei 2014 en raad op 26 mei 2014. Een en ander is afhankelijk van voortgang en inplanning door de nieuwe raad.

4.3. Stoplichtenoverzicht producten

Doelstelling A: Burgers wonen in leefbare en veilige wijken en dorpen en leveren daar een bijdrage aan	Financiële resultaten (prognose 31/12)	Omvang afwijking in € 1.000 (prognose 31/12)	Bijsturing in € 1.000
Stadsdeelgewijs werken		-150
Welzijn
Totaal afwijking		-150	0

= tegenvaller;

= risico;

= conform begroting;

= meevaller;

= neutrale wijziging.

Doelstelling B: Burgers zijn zoveel en zo lang mogelijk zelfredzaam.	Financiële resultaten (prognose 31/12)	Omvang afwijking in € 1.000 (prognose 31/12)	Bijsturing in € 1.000
Maatschappelijke ondersteuning		-150	354
Frontlijnsturing
Individuele voorziening		+1.600	+100
Opvang, zorg en kwetsbare groepen		-760	+300
Totaal afwijking		+690	+754

= tegenvaller;

= risico;

= conform begroting;

= meevaller;

= neutrale wijziging.

Toelichting op afwijkingen:

Stadsdeelgewijs werken
Bijdrage E&W Wijkbudgetten
Bij de Kadernota 2013-2016 hebben we een voorstel gedaan om het niveau van de wijkbudgetten te handhaven op 1,4 miljoen euro. Om het niveau te continueren moest 225.000 euro in 2013, 460.000 euro in 2014 en vanaf 2015 510.000 euro gevonden worden. Uiteindelijk heeft de Raad besloten om de bijdrage SO (100.000 euro) niet toe te voegen. Bij de najaarsnotitie 2013 is het saldo van de wijkbudgetten dan ook verlaagd naar 1,3 miljoen euro.

Om het niveau van de wijkbudgetten te handhaven op 1,3 miljoen wordt ook uitgegaan van een bijdrage vanuit het Participatiebudget ad 150.000 euro. Gelet op de meerjarenprognose van het p-budget is het hoogst onzeker dat deze bijdrage er komt in 2014 ev.

Beslispunt WZW-01: wij stellen voor

om het verwachte nadeel van 150.000 euro binnen het product Stadsdeelgewijs Werken zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014.

Reserve wijkbudgetten
De reserve wijkbudgetten, gevormd naar aanleiding van het raadsbesluit “Wijkbudgetten” in 2011, wordt gevoed door middelen waarvan besloten is dat deze besteed mogen/moeten worden door bewoners. De besteding van de middelen loopt niet synchroon met een begrotingsjaar. De Raad heeft besloten om eventuele onderuitputtingen te doteren in een reserve. Het restant budget kan dan na het betreffende begrotingsjaar worden besteed (en onttrokken aan de reserve).

Beslispunt WZW-02: wij stellen voor

om de niet bestede middelen wijkbudget 2013, 625.000 euro, in 2014 te onttrekken aan de reserve wijkbudgetten en conform bestaande systematiek en techniek toe te voegen aan het product Stadsdeelgewijs werken.

Maatschappelijke ondersteuning
Thuisadministratie (150.000 euro)
Het project Thuisadministratie richt zich op inwoners van Enschede die, al dan niet tijdelijk, niet in staat zijn zelf de administratie te verrichten die nodig is om niet in financiële problemen te komen en die daarvoor niet op een sociaal netwerk kunnen terugvallen. Naast deze preventieve taak blijkt het project ook te worden benut om de voorbereidingen te treffen om in aanmerking te kunnen komen voor schuldhulpverlening. Het project wordt uitgevoerd door Alifa in samenwerking met Humanitas. De te verwachten kosten ad 150.000 euro worden zoals aangegeven in het B&W-besluit d.d. 27 januari 2014 gedekt binnen het verwachte positieve programmaresultaat.

Beslispunt WZW-03: wij stellen voor

om het nadeel van 150.000 euro binnen het product Maatschappelijke ondersteuning zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014

Bijsturingsvoorstel:
Enschede ontvangt als pilotgemeente via de Meicirculaire middelen voor Gezonde Wijken. Dit geeft overlap met al beschikbare projectmiddelen Gezond Meedoen. Als deze middelen met zekerheid overkomen, stellen we voor deze in te zetten als incidentele bijsturing voor 2014. Dit onder voorwaarde at het (technische) bestemmingsvoorstel "convenant meedoen" dat onderdeel uitmaakt van de gemeenterekening 2013 door de raad wordt overgenomen.

Beslispunt BP-WZW-03A (bijsturing): wij stellen voor

om het verwachte voordeel van 354.000 euro binnen het product Maatschappelijke ondersteuning te betrekken bij de gemeenterekening 2014. Het betreft middelen vanuit de Meicirculaire die overlappen met de projectmiddelen Gezond Meedoen.

Individuele voorzieningen
Op basis van de eerste managementinformatie wordt een voordelig resultaat verwacht van 1,6 miljoen euro. Hierbij is rekening gehouden met de gemeentelijke taakstelling van 1,3 miljoen euro, de bijdrage aan het gemeentelijk tekort 2014 van 0,8 miljoen euro, de incidentele Rijkskorting van 90 miljoen euro, aandeel Enschede 0,8 miljoen euro en is rekening gehouden met de incidentele gemeentelijke korting van 0,5 miljoen euro. De voordelen ontstaan op vrijwel het gehele terrein van de individuele voorzieningen, zowel bij de Hulp bij het Huishouden (HH) als bij de verstrekkingen. Het in deze rapportage aangegeven voordeel van 1,6 miljoen euro is gebaseerd op de meest actuele informatie. In de Najaarsnotitie zal een herziene prognose worden opgenomen. Mocht er voor die tijd al zicht zijn op grote afwijkingen van dit verwachte resultaat, dan zal uw Raad middels een early-warning brief eerder worden geïnformeerd.
In 2014 moet extra inspanning worden verricht om bestaande cliënten (PGB) te herindiceren en moet extra inzet worden gepleegd op verschillende beleidsterreinen ter voorbereiding op de transities/decentralisaties. In het resultaat is rekening gehouden met deze kosten.

Buurtbemiddeling (20.000 euro)
De gemeenteraad heeft het college van B&W opgedragen om buurtbemiddeling op te zetten in Enschede en daarbij actief contact te zoeken met woningcorporaties voor concrete invulling en financiering. Woningcorporaties Ons Huis en Domijn hebben samen met de gemeente gewerkt aan een pilot voor Enschede. Eerst zal ervaring worden opgedaan in stadsdeel Oost. Het project duurt 3 jaar en start in 2014 met het werven en opleiden van vrijwilligers. Vanaf het tweede kwartaal zullen naar verwachting buurtbemiddelaars kunnen worden ingezet. De totale kosten voor een periode van 3 jaar, inclusief de éénmalige opstartkosten bedragen 162.000 euro. Met Ons Huis en Domijn is afgesproken om de kosten te delen, waarbij Domijn en gemeente elk 37,5% bijdragen en Ons Huis 25%. Dat betekent een jaarlijkse last voor de gemeente van 20.200 euro. Deze kosten in 2014 te dekken uit het te verwachten voordeel op het product Individuele voorzieningen.

Beslispunt WZW-04: wij stellen voor

om het voordeel van 1,6 miljoen euro binnen het product Individuele Voorzieningen te betrekken bij de gemeenterekening 2014

Bijsturingsvoorstel:
Binnen het programma WZW ontstaat door het vertrek van medewerkers vacatureruimte. Door waar mogelijk vacatures niet, later of anders in te vullen ontstaat eenmalig budgettaire ruimte in de bedrijfsvoering in 2014. Taakstellend deze ruimte te bepalen op 100.000 euro.

Beslispunt BP-WZW-04A (bijsturing): wij stellen voor

om het voordeel op bedrijfsvoering binnen het product Individuele voorzieningen ad 100.000 euro te betrekken bij de gemeenterekening 2014.

Opvang, zorg en kwetsbare groepen
Winternoodnachtopvang (70.000 euro)
Naar aanleiding van het overlijden van een inwoner van Enschede is de winternoodnachtopvang vanaf 10 december elke nacht open geweest tot 25 februari ongeacht de temperatuur. Deze verruiming van de openingstijden heeft niet alleen geleid tot een toename van het aantal bezoekers, maar ook tot een meer ingewikkelde problematiek van bezoekers. Tactus heeft hierdoor extra personeel moeten inzetten (onder andere een medisch verpleegkundige). De extra kosten worden geschat op 70.000 euro en worden gedekt, zoals aangegeven in het B&W-besluit van 14 januari 2014, binnen het verwachte positieve programmaresultaat.

Beslispunt WZW-05: wij stellen voor

om het nadeel van 70.000 euro voor winternoodnachtopvang binnen het product Opvang, zorg kwetsbare groepen zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014

Onderzoek handelwijze particuliere huiseigenaren t.o.v. huurders kwetsbare posities (20.000 euro)
Naar aanleiding van het overlijden van een inwoner van Enschede aan de Molenstraat is besloten een onderzoek in te stellen naar de handelwijze van particuliere huiseigenaren ten opzicht van huurders die zich in een kwetsbare positie bevinden. Dit onderzoek wordt verricht door onderzoeksbureau Intraval. De verwachte kosten worden geschat op 20.000 euro. Dekking wordt gevonden binnen het verwachte positieve programmaresultaat WZW, zoals ook in het. B&W-besluit van 14 januari 2014 is aangegeven.

Beslispunt WZW-06: wij stellen voor

om het nadeel van 20.000 euro voor een onderzoek naar de handelwijze van particuliere huiseigenaren binnen het product Opvang, zorg kwetsbare groepen zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014.

Wooncomplexen Tactus “Van Opvang naar Wonen” (550.000 euro)
Door het wegvallen van ZZP indicaties en het veranderen van de productieafspraak met Tactus (omzetten van een aantal (13) all-inclusive ZZP’s in een ‘volledig pakket thuis’) is de financiering van de afgelopen jaren gerealiseerde wooncomplexen in het kader van het project ‘van opvang naar wonen’ in gevaar gekomen. Cliënten van Tactus die juist door dit all-inclusive pakket stabiel en veilig kunnen wonen zonder overlast voor de omgeving, dreigen nu weer zelf verantwoordelijk te worden voor de betaling van huur en vaste lasten. Dat ze dat niet kunnen is precies de reden waarom ze in aanmerking kwamen voor huisvesting met een all-inclusive pakket onder verantwoordelijkheid van Tactus. Door de omzetting van all-inclusive naar een volledig pakket thuis, ontstaat bij de financiering van deze wooncomplexen een tekort van 550.000 euro. Dit is in de ogen van de Gemeente Enschede en Tactus een ongewenste situatie. Wij zijn in gesprek met het zorgkantoor met als inzet de genomen maatregel in 2014 terug te draaien.

Vanaf 2015 worden de centrumgemeenten (waaronder Enschede) verantwoordelijk voor deze vorm van beschermd wonen (mensen met een GGZ-C indicatie). Het hiermee gepaard gaande budget (peiljaar 2013) wordt ongekort overgeheveld. Dat biedt ons de mogelijkheid deze wooncomplexen voor deze zwaardere doelgroep met de oude financiering te handhaven. Het is daarom niet wenselijk dat delen hiervan in 2014 omgezet worden. Mochten de onderhandelingen met het zorgkantoor niet het gewenste effect hebben dan zal een beroep worden gedaan op de resterende middelen wmo (o.a. bedoeld voor het wegvallen van zzp’s) voor een bedrag van 550.000 euro.

Beslispunt WZW-07: wij stellen voor

om het nadeel van maximaal 550.000 euro voor huisvesting aan de Molenstraat 74 binnen het product Opvang zorg kwetsbare groepen zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014.

Snuifstraat (120.000 euro)
Na het betrekken van de Leliestraat/Minkmaatstraat door het Leger des Heils is het pand aan de Snuifstraat leeg komen te staan. Zolang er geen gezamenlijk (met LdH) oplossing is voor het pand is de gemeente verantwoordelijk voor de financiële verplichtingen (huur). Voor 2014 wordt dekking gevonden binnen het verwachte positieve programmaresultaat.

Beslispunt WZW-08: wij stellen voor

om het nadeel van 120.000 euro voor leegstand van het pand aan de Snuifstraat binnen het product Opvang zorg kwetsbare groepen zoveel mogelijk te beperken en het restant te betrekken bij de gemeenterekening 2014

Bijsturingsvoorstel:
De reserve Maatschappelijk Opvang en Verslavingszorg (MO) bedraagt momenteel ruim 400.000 euro. De reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in maatschappelijke opvang en verslavingszorg op te vangen. Door het scherper aan de wind zeilen ten aanzien van het afdekken van acute risico's binnen de maatschappelijke opvang is het mogelijk een bedrag van 300.000 te onttrekken aan deze reserve. Dit met de aantekening dat deze onttrekking alleen mogelijk is door het tekort bij Tactus af te dekken uit de lopende exploitatie, cf deze Concernrapportage.

Beslispunt BP-WZW-08A (bijsturing): wij stellen voor

om binnen het product Maatschappelijke Opvang en Verslavingszorg een bedrag van 300.000 euro te onttrekken aan de reserve MO.