4.5 Programma Leefomgeving

Portefeuillehouder(s): Hans van Agteren, Ed Wallinga
Programmadirecteur: Djoerd de Vos-Koelink

Wat willen we bereiken?

Staat van het programma	Uitkomsten
Organisatie: Ambtelijk medewerkers programma Aantal DCW/WIW/Surplus medewerkers Aantal leerwerkers met klimopovereenkomst Samenwerking met partwerkmedewerkers	(in fte) 302 141 25 30
Areaal (wat te onderhouden): (Huishoudelijk) afval per jaar op te halen Zie voor het overige de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”	75.000 ton
Wettelijke taken Begravingen per jaar Aanvragen omgevingsvergunning Aanvragen andere vergunning, verklaringen of ontheffingen Bouw: eerste controles naar aanleiding van verleende bouw- en/of sloopvergunningen/melding Milieu: periodieke en oplevercontroles bij milieurelevante bedrijven (op 3160 bedrijven totaal) Bodem: eerste controles op saneringen en grondstromen Overige controles: controles bestaande uit hercontroles, signaaltoezicht, klachten, projecten en thema's bij bovengenoemde onderwerpen	200 2.100 1.500 245 650 100 2.800
Handhaving openbare ruimte Meldingen burgers Eigen waarnemingen Bestuurlijke strafbeschikkingen en uitgebreide processen verbaal gevallen van niet-parkeren en verkeerd parkeren Waarschuwingen	3.000 1.100 270 16.000 750

Hoofddoel

‘Leefomgeving, het visitekaartje van Enschede’

Inleiding

Het programma Leefomgeving is vooral actief in de directe woon- en leefomgeving van de inwoners, ondernemers en bezoekers van Enschede. Het werkgebied van het programma raakt hiermee aan het welbevinden van de bewoners en gebruikers van de stad. Hierbij gaat het onder meer om het beheer van de openbare ruimte en het inzamelen van huishoudelijk afval. Wat er in de wijken of in de stad aan uitvoering gebeurt is direct zichtbaar.
We streven naar een schone, hele en veilige leefomgeving en betrekken bij de uitvoering daarvan waar mogelijk burgers en instellingen. Daarnaast wordt de samenwerking met partners zoals Twente Milieu en Twence nadrukkelijk gezocht.
Door te handhaven in de openbare ruimte wordt ongewenst gedrag zoals het dumpen van afval zoveel mogelijk tegengegaan. Bovendien wordt ook ingezet op veiligheid. Hier dragen we aan bij door vergunningverlening en handhaving. Bouwwerken mogen niet zonder meer worden gebouwd en bedrijvigheid is alleen daar mogelijk waar de hinder toelaatbaar is.

Het programma Leefomgeving is mede verantwoordelijk voor duurzaamheid. Enschede heeft een hoge duurzaamheidsambitie en streeft naar een forse vermindering van de CO2-uitstoot. Hiervoor geldt een gemeentebrede opgave, waarvoor de monitoring binnen programma Leefomgeving plaatsvindt. Daarnaast wordt een deel van de gemeentelijke ambitie binnen Leefomgeving gerealiseerd.

Bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte vindt er steeds meer een verschuiving plaats naar risico gestuurd beheer. Zo gaan we bij wegen, openbare verlichting en riolering pas over tot vervanging wanneer iets echt niet meer functioneert.

Doelstellingen

De hoofddoelstellingen van dit programma hebben we uitgewerkt in de volgende subdoelstellingen:

Doelstelling A	Het in stand houden van de fysieke kwaliteit van de woon- en leefomgeving*
Doelstelling B	Verminderen van de CO2-uitstoot in de hele stad in 2020 met 30% t.o.v. 1990 (programmaoverstijgende doelstelling)

*Er heeft een verschuiving plaatsgevonden naar risico gestuurd beheer in de openbare ruimte. De besluitvorming rondom het Gemeentelijk Rioleringsplan, het wegenbeleidsplan en het beleidsplan Openbare Verlichting heeft ertoe geleid dat we de fysieke kwaliteit van de stad niet langer versterken en behouden, maar ons richten op het in stand houden van deze kwaliteit.

Indicatoren

Om de effecten van onze inzet te meten, hebben we per doelstelling indicatoren samengesteld. In onderstaande tabel staan de huidige resultaten en het streven voor de komende jaren. Voor een totaaloverzicht van alle effectdoelstellingen: zie bijlage Effectdoelstellingen.

Effectindicatoren	Score 2012	Streven 2013	Streven 2014	Streven 2017
Doelstelling A: 16. Rapportcijfer voor Schouwresultaten - Schoon - Heel - Veilig	Stadserf/ Roombeek/ rest Hoog/Hoog/Basis Hoog/Basis/Basis Basis/Hoog/Basis	Stadserf/ Roombeek/ rest Hoog/Hoog/Basis Hoog/Hoog/Basis Hoog/Hoog/Basis	Stadserf/ Roombeek*/ rest Hoog/Basis/Basis Hoog/Basis/Basis Hoog/Basis/Basis	Stadserf/ Roombeek/ rest Hoog/Basis/Basis Hoog/Basis/Basis Hoog/Basis/Basis
Doelstelling A: Waardering voor kwaliteit openbare ruimte (fysiek)	6,9	6,7	6,7	6,7
Doelstelling A: Naleefgedrag milieu-gerelateerde handhaving	70%	75%	75%	75%
Doelstelling B: Afname CO2-uitstoot t.o.v. 1990 In de in 2009 vastgestelde nota Nieuwe Energie voor Enschede zijn de hoofddoelstellingen voor het energie- en klimaatbeleid vastgelegd: 30% CO2-reductie en 20% duurzame energie. Voor de monitoring van onze voortgang sluiten we aan bij de methodiek van Agentschap NL. Daarmee beschikken we over een goed overzicht van de ontwikkelingen waarmee trends in de tijd zichtbaar gemaakt kunnen worden en dat ook vergelijking met de voortgang in andere steden en vergelijking tussen sectoren mogelijk maakt. Deze data zijn met een verwerkingstijd van 1 à 2 jaar beschikbaar. Zie daarvoor ook de paragraaf duurzaamheid in hoofdstuk 5. Hier zijn ook de 14 afgeleide operationele doelen weergegeven waarmee we de actuele inzet volgen door de verschillende programma’s. In de volgende paragraaf zijn de relevante subdoelen voor Leefomgeving verder uitgewerkt.

*De kwaliteitsniveaus voor de hoofdstructuren van Roombeek zijn bij de vaststelling van het financieel kader 2014, op 1 juli 2013, bijgesteld van niveau hoog naar niveau basis.

Wat gaan we er voor doen?

Politieke speerpunten

Elk programma heeft thema's die politiek/bestuurlijk als belangrijk worden aangemerkt. Dit zijn de politieke speerpunten. In de tabel hieronder zijn de politieke speerpunten onderverdeeld naar de programmadoelstellingen. Vervolgens wordt per programmadoelstelling aangegeven welke activiteiten we het komende jaar gaan uitvoeren en welke producten daarbij betrokken zijn.

Politiek speerpunt
Uitwerking begrotingsjaar	Betrokken producten
Doelstelling A: Het in stand houden van de fysieke kwaliteit van de woon- en leefomgeving
Onderhouden van de stad in samenwerking met burgers en instellingen
Bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte vanuit stadsdeelbeheer vindt een verschuiving plaats naar risico gestuurd beheer. Voorbeelden hiervan zijn het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP), Wegenbeleidsplan 2014-2018 en het beleidsplan Openbare Verlichting 2014-2017. We gaan steeds vaker pas vervangen als iets echt niet meer functioneert. Belangrijk bij deze werkwijze is het vergroten van de samenwerking met onze partners en bewoners, waarbij het wijkbeheerplan een essentiële rol speelt voor het gezamenlijk bepalen van de prioriteiten en het maken van integraal afgewogen keuzes. Vanuit dit inzicht zetten we in 2014 in op: Opstellen, door ontwikkelen en bijstellen wijkbeheerplannen met partners en bewoners. Dit conform de tussenevaluatie “Wijkbeheerplannen leven in de buurten van Enschede”. Hierbij zoeken we inpassing voor de bezuinigingstaakstelling van 50.000 euro in 2014 en 100.000 euro structureel vanaf 2015, zoals vastgesteld bij het financieel kader 2014; De opgedane ervaringen uit de Maatschappelijke investeringsopgave Openbare Ruimte (MIO OR) bestendigen we in reguliere werkzaamheden. Samen met partners blijven we zoeken naar mogelijkheden om het beheer van de openbare ruimte efficiënter en slimmer uit te voeren Aanvullende activiteiten die zijn gericht op het vergroten van de kwaliteit van de leefomgeving: Uitvoeren van het project upgrading Boekelo (onderdeel van het programma Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn). Voorbereiding aanleg Stadsbeek, waarmee tevens de grondwateroverlast in Pathmos wordt verminderd.	Stadsdeelbeheer Wegen Riolering Openbare verlichting
Inzetten van arbeidsmarkttoeleiding bij het beheren en onderhouden van de openbare ruimte
Ook in 2014 spant het programma Leefomgeving zich in op het vlak van de arbeidsmarkttoeleiding. De totale formatie van Onderhoud Enschede (OE) is 270 fte. Het grootste deel van de formatie zijn medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vanuit Economie & Werk/Surplus/Activa zijn ruim 140 fte bij OE gedetacheerd. Daarnaast zijn er vanuit Surplus circa 30 zogenaamde partwerkers actief in de openbare ruimte (deze groep behoort niet tot de formatie van OE). Hiermee leveren we een grote bijdrage aan “Werkgever op Kop”. Actuele ontwikkelingen: Het leerwerken voor hoveniers en stratenmakers is operationeel. Het gaat hier om circa 25 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hieruit kunnen mensen doorstromen naar een reguliere functie, dan wel uitstromen naar een reguliere arbeidsplek bij een externe partner. Bij 5 medewerkers is dat inmiddels succesvol gebeurd. Begin 2014 worden scenario’s voor de ontwikkeling van OE aan uw Raad voorgelegd. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is om maximaal de succesvolle bijdrage van OE aan de arbeidsmarkttoeleiding te kunnen continueren.	Stadsdeelbeheer Begraafplaatsen
Begraafplaatsen
Vanaf 2014 geldt een taakstelling van 75.000 euro voor het eindproduct Begraafplaatsen. Deze wordt gerealiseerd door het verloop in de formatie niet meer in te vullen. Ook wordt er versoberd in de inrichting van de parken. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar verdere besparingsmogelijkheden binnen het eindproduct Begraafplaatsen. Hierbij kan men denken aan het verbeteren van de kostendekkendheid van de hoofdactiviteit “begraven” door het verlagen van de kosten, mogelijkheden voor regionale samenwerking, een aanpassing van het onderhoudsniveau van de parkfunctie en een efficiëntieslag in samenhang met het andere onderhoudswerk (parkbeheer) binnen Onderhoud Enschede.	Begraafplaatsen
Afval
In 2014 gaan we de volgende maatregelen uitvoeren, die voortkomen uit de eind 2011 vastgestelde afvalbeleidsvisie: Herijking van de textielinzameling en kringloopbedrijvigheid; Verbetering van de structuur van de afval-brengpunten (onder voorbehoud van besluitvorming door uw Raad); Aan het eind van het eerste kwartaal van 2014 wordt de huis-aan-huis plasticinzameling geëvalueerd. Hieruit volgt besluitvorming over al dan niet vier-wekelijkse inzameling van restafval. De egalisatiereserve afvalstoffen zal – eveneens afhankelijk van besluitvorming door uw Raad – in 2014 aangewend moeten worden om eenmalige investeringen dan wel structurele extra kosten af te dekken.	Afvalstoffen
Regionalisering
Stadsingenieurs Enschede heeft een samenwerkingsovereenkomst met de ingenieursbureaus van de steden van Netwerkstad Twente. Dit is een netwerk-samenwerking. De overeenkomst is begin 2013 door de 5 colleges ondertekend. In 2014 zetten we deze samenwerking voort en worden gezamenlijk projecten uitgevoerd.	Vergunningen Handhaving Bouwwerken en Bedrijven
Vergunningverlening
Als gevolg van de economische crisis is er een structureel tekort ontstaan bij het eindproduct Vergunningen. In 2014 worden de inspanningen uit 2013 om hier verandering in aan te brengen voortgezet. De tekorten zijn al sterk teruggebracht door reductie van personeel, terugdringen van kosten van interne en externe adviseurs en detachering van personeel in de regio. In 2014 vindt afronding plaats van het lean / efficiënt maken van het proces van vergunningverlening. Als onderdeel van het lean maken van het vergunningenproces worden in 2014 maatregelen ingevoerd voor het afschaffen van enkele vergunningen dan wel meer kostendekkend maken van de leges.	Vergunningen
Doelstelling B: Verminderen van de CO2-uitstoot in de hele stad in 2020 met 30% t.o.v. 1990 (programmaoverstijgende doelstelling)
Duurzaamheid Leefomgeving

Indicator	Voorziene maatregelen/activiteiten in 2014	Beoogd resultaat
10% lagere energieprestatiecoëfficiënt (EPC) bij nieuwbouw woningen en 25% lagere energieprestatiecoëfficiënt bij utiliteit	Deze norm is wettelijk niet afdwingbaar (Woningwet verbiedt bij overeenkomst aangescherpte normen op te leggen), onze acties zijn gericht op informeren, stimuleren en faciliteren: Aanvragers bouwvergunning en kavelkopers aan de voorkant beter informeren over mogelijkheden duurzaam (ver)bouwen, door vergroting interne expertise en aan de achterkant blijvende aandacht voor EPC bij toezicht en handhaving Mogelijkheden voor verdere stimulering onderzoeken bijdrage aan gemeentelijke doelstelling een icoonproject te realiseren door faciliteren van een gemeentelijk- of buurtenergieproject	In geval van nieuwbouw wordt in minimaal 50 % van de gevallen conform een 10% (woningen), c.q. 25% lagere EPC gebouwd.
3% energiebesparing per jaar bij gemeentelijke gebouwen en voorzieningen	Gemeenschappelijke opgave met BMO (Binnen financiële kaders) verder door ontwikkelen van duurzaam wagenpark door middel van deelname aan pilots en proeftuinen in samenwerking met gebruikers en innovatieve Enschedese bedrijven (HoSt, BTG) en door invulling van de rol van de gemeente als launching customer	Het komende jaar wordt 5% van het wagenpark verduurzaamd. De bijdrage van verduur-zaming wagenpark aan energiebesparingsdoel-stelling is beperkt. Verduurzaming van het wagenpark maakt onderdeel van de aanpak waarbij de gemeente het goede voorbeeld geeft.
20% realisatie van potentieel zonne-energie in de periode tot 2020	Gemeenschappelijke opgave met E&W en SO Vraag naar zonne-energie aanwakkeren en bundelen ten behoeve van collectieve inkoopacties, via "doegroendatscheelt", buurtenergie en energieloket Participatie in provinciaal project “asbestdaken vervangen door duurzame daken”	500 zonnepaneelinstallaties (PV) op woningen en 3.500 m2 zonnepaneelinstallaties op overige gebouwen (50% van de doelstelling Nieuwe Energie voor Enschede, NEvE).
2% energiebesparing bij bedrijven (industrie en commerciële dienstverlening) en 1% energiebesparing bij agrarische bedrijven	Gemeenschappelijke opgave met E&W Continuering project energiescans MKB en duurzaamheid bij branches (focus op eigen gebouwen, zorginstellingen en binnenstadbedrijven) In vergunningverlening en handhavingstrajecten is energiebesparing een punt van aandacht	Verwacht wordt dat deze maatregelen resulteren in een energiebesparing van 0,2% binnen de industrie en bij de commerciële dienstverlening en 0,1% bij agrarische bedrijven.
Optimaal gebruik van reststromen	Voortgaande inzet op verdere verhoging afval -scheidingspercentage Energiepotentieel van gemeentelijke biomassastromen in beeld brengen, bijdrage aan duurzame energieopwekking bepalen en optimaal benutten Verdere optimalisatie van hergebruik grond en materialen in projecten in de openbare ruimte m.b.v. digitale infrabank en fysieke grondbank	Met het optimaliseren van het gebruik van reststromen wordt een reductie van circa 2.000 ton CO2 beoogd.

Reguliere werkzaamheden

Naast de hiervoor genoemde politieke speerpunten, zijn er ook reguliere werkzaamheden. Onderstaande tabel geeft een overzicht van deze reguliere werkzaamheden binnen dit programma. De tabel laat per doelstelling zien welk product daar een bijdrage aan levert en welke ontwikkelingen of welke belangrijke zaken er komend jaar te verwachten zijn.
Voor sommige producten zijn relevante beleidsnota's geschreven. Hier verwijzen we dan naar.

Regulier werk	Uitwerking begrotingsjaar
Doelstelling A: Het in stand houden van de fysieke kwaliteit van de woon- en leefomgeving
Beheer wegen Beleidskader: Wegenbeleidsplan 2014-2018, kwaliteitscatalogus openbare ruimte (2002), inspectierapport (infrastructurele kunstwerken). In 2014 en verder wordt er gezocht naar nieuwe methoden, werkwijzen en wegbeheer-systematieken voor wegbeheer, op basis van het in 2013 vastgestelde Wegenbeleidsplan. Een zoektocht naar hoe we met de beschikbare middelen de wegen zo goed mogelijk kunnen beheren en onderhouden én hoe we het betaalbaar kunnen houden met de focus op veiligheid en de acceptatie van minder comfort en beeldkwaliteit. In 2014 vindt terugkoppeling plaats richting uw raad over de mogelijkheden van het afbouwen van de kapitaallasten. Bij infrastructurele kunstwerken is er een meerjarig onderhoudsprogramma en wordt er jaarlijks een visuele inspectie gedaan.
Gladheidsbestrijding Beleidskader: Gladheidbestrijding 2010-2013. In 2014 stellen we een nieuw beleidsplan gladheidbestrijding op. Hierbij wordt gezocht naar besparingsmogelijkheden gezien de bezuinigingen per 2015 vanuit de Keuzenota. Het hoofddoel is om de weggebruikers veilig naar en door de stad te voeren. Naast de hoofdwegen zijn fietsers, openbaar vervoer en calamiteitendiensten belangrijke thema’s waar we ons beleid op richten.
Havens en Markten Beleidskader: Handhavingprogramma Openbare ruimte, Markten & Havens, Marktverordening 2013 In 2014 richten we ons op het in beeld brengen van onze eigen haventaken in Enschede en de oprichting van een regionaal Havenbedrijf Twentekanaal. Het projectplan ‘Ontwikkelen gemeenschappelijk Havenbedrijf Twentekanaal’ d.d. 26 april 2013 vormt hiervoor de basis. Dit besluit helpt ons als regio verder bij het uitvoeren van de in 2008 opgestelde Binnenhavenvisie Twente. We werken aan het vergroten van de diversiteit van het marktaanbod. Ondernemers krijgen hierbij meer zeggenschap over nieuwe toetreders op de markt.
Stadsdeelbeheer Beleidskader: kwaliteitscatalogus openbare ruimte (2002), Toetsingskader Openbare Ruimte (TOR) (2012) Er wordt gezocht naar besparingsmogelijkheden gezien de bezuinigingen per 2015 op de openbare ruimte vanuit de Keuzenota. Naast dat we zoeken naar andere manieren van werken om zo bij te dragen aan het vereenvoudigen van de openbare ruimte, wordt ingezet op het differentiëren in beeld (kwaliteit) van het onderhoud en het vereenvoudigen van de inrichting bij vervanging (waarbij veiligheid in alle gevallen als minimale ondergrens geldt). Concrete keuzes en consequenties worden voor de Kadernota 2015 aan uw raad voorgelegd. In het eerste kwartaal van 2014 wordt het Groenbeleidsplan 2014 - 2017 ter besluitvorming aan uw Raad voorgelegd. Er wordt gewerkt aan het verbeteren van de dienstverlening, door afronding van de implementatie van het lean traject ‘meldingen openbare ruimte’ in het eerste kwartaal van 2014.
Openbare Verlichting Beleidskader: Beleidsplan Openbare Verlichting 2014 – 2017 In 2014 richten we ons op functionaliteit van de verlichting. De veiligheid staat voorop, de lamp moet branden. Dat betekent dat alleen die zaken worden vervangen of gerepareerd die kapot zijn (verlengen van afschrijvingstermijnen). We passen alleen in die gevallen waar de kwaliteit dat vraagt afwijkende masten en armaturen toe (coating, bijzonder ontwerp, etc.).
Riolering Beleidskader: Gemeentelijke rioleringsplan (GRP) 2012-2015 In 2014 gaan we verder met de voorbereiding van de Stadsbeek, zodat we in 2015 met de uitvoering kunnen starten. Deze beek zorgt voor de aanpak van (grond)wateroverlast in Pathmos/Stadsveld en gaat op de lange termijn bijdragen aan onze klimaatopgaven. We gaan verder met de implementatie van het Nationaal Bestuursakkoord Water, de besparingsopgaven die hieruit voortkomen en de (verplichte) samenwerking met partners in de afvalwaterketen (o.a. Twentse gemeenten en het waterschap). In 2014 gaan we opnieuw een actualisatie van het GRP opstellen. Tot op heden zijn we er in geslaagd om de prognoses van 2012 elk jaar iets af te vlakken. De proeftuin met Rioned over risico gestuurd rioleringsbeheer zal in 2014 grotendeels worden afgerond. Op basis hiervan kunnen we een scherpere relatie leggen tussen (gewenste) kwaliteit en kosten.
Vergunningverlening Leefomgeving Beleidskader: Welstandsnota, Bouwverordening, Bestemmingsplannen De Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) zijn per 1 januari 2013 in werking getreden voor de verplichte basistaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (vth). Door organisatorische opstartproblemen is in 2013 vertraging opgetreden in de regionale samenwerking. In 2014 wordt dan ook gewerkt aan het tot stand brengen van een goed functionerende netwerkorganisatie. In 2014 wordt gekeken naar een uitbreiding van de taken (Wabobreed). Hierbij zijn efficiëntie, kwaliteitseisen en de financiële consequenties de belangrijke uitgangspunten.
Beleid Leefomgeving Beleidskader: Rijks saneringsprogramma’s, werkprogramma’s bodem & ondergrond en geluidsaneringen 2010-2014, contracten en contractbeheer buitenreclame Ook in 2014 vindt uitvoering van de Rijks gestuurde bodem- en geluidsaneringsoperaties plaats. Vanaf 2015 begint een nieuwe programmaperiode met bijbehorende prestatieafspraken en financiële middelen van het Rijk. een en ander heeft directe impact op de inzet van uitvoeringsgelden en apparaatskosten. De aanbesteding van de buitenreclame in de openbare ruimte is in 2013 afgerond. Vanaf 2014 wordt de buitenreclame in Enschede conform deze contracten geëxploiteerd.
Handhaving Bouwwerken en Bedrijven Beleidskader: Handhavingsbeleid Helder handhaven, uitvoeringsprogramma In 2014 worden de uitvoeringsprogramma’s van de afdelingen Handhaving Object Gebonden (HOG) en Handhaving Openbare Ruimte (HOR) samengevoegd tot één uitvoeringsprogramma. Dit volgt uit de verscheidene raakvlakken die er tussen de beide afdelingen zijn. Denk aan toezicht met betrekking tot evenementen, reclame, terrassen en drank en horeca. De ene keer gebeurt dit op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (HOR), de andere keer op basis van het bestemmingsplan/ruimtelijke ordening (HOG). Vanuit de RUD worden regionale risicoanalyses ingevoerd, die in 2014 van invloed zijn op onze handhavingscapaciteit. Zo is de regionale risicoanalyse voor milieucontroles bij bedrijven een lichte verzwaring ten opzichte van onze huidige controlefrequentie. De lichte overcapaciteit bij milieutoezicht, die tot eind 2013 in de regio werd ingezet, zal hierdoor in 2014 ingezet (moeten) worden op regulier milieutoezicht bij bedrijven. Vanaf 2014 geldt een structurele bezuinigingsopgave van 100.000 euro. De consequenties hiervan worden zichtbaar in de prioriteitstelling van het handhavingsuitvoeringsprogramma. Onderzocht wordt in hoeverre een verdere samenwerking tussen de beide handhavende afdelingen kan bijdragen aan deze taakstelling
Handhaving Openbare Ruimte Beleidskader: Handhavingprogramma Openbare ruimte, Markten & Havens, parkeerbeleid, blauwe nota en beleid Drank- en Horecawet (2013) Sinds 1 januari 2013 is de controle op naleving van de Drank- en Horecawet een gemeentelijke taak. In april 2013 zijn de uitgangspunten voor toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet vastgesteld middels de blauwe nota. Eind 2013 zijn deze uitgangspunten uitgewerkt in het beleid Drank- en Horecawet. In 2014 zal, conform dit beleid, toezicht en handhaving via MIA- (multidisciplinaire integrale aanpak) acties en themacontroles plaatsvinden. De ingezette samenwerking met ketenpartners wordt in 2014 verder ontwikkeld, met name de samenwerking met de politie wordt geïntensiveerd. Verder zetten we het onderzoek naar en de vormgeving van regionale samenwerking voort. In 2013 zijn de eerste stappen gezet bij grootschalige evenementen voor regionale samenwerking (door uitwisseling van BOA’s), dit gaan we in 2014 voortzetten en uitbreiden. Er moet 100.000 euro worden bezuinigd. De consequenties hiervan worden zichtbaar in de prioriteitstelling van het uitvoeringsprogramma voor 2014. Ook wordt er gezocht naar besparingsmogelijkheden gezien de bezuinigingen per 2015 vanuit de Keuzenota. Er wordt met ingang van 2014 bij wijze van proef gedurende drie jaar extra toezicht gehouden op het vastgestelde parkeerbeleid. Deze proef wordt gefinancierd vanuit het programma Stedelijke Ontwikkeling (Parkeervisie).
Doelstelling B: Verminderen van de CO2-uitstoot in de hele stad in 2020 met 30% t.o.v. 1990 (programma overstijgende doelstelling)
Duurzaamheid Bij alle eindproducten van het programma wordt duurzaamheid integraal meegewogen (openbare verlichting, wegenbeleidsplan etc.)

Wat mag het kosten?

Onderstaande tabel geeft inzicht in de verdeling van de baten (inkomsten) en de lasten (uitgaven) van het programma voor de jaren 2013 t/m 2017. De stortingen in (toename van) en onttrekkingen aan (afname van) de reserves spelen hierbij een belangrijke rol en zijn daarom ook inzichtelijke gemaakt in de tabel. Waar de baten en de lasten binnen één product niet aan elkaar gelijk zijn, ontstaat een resultaat. Dit resultaat kan positief of negatief zijn. Dit resultaat komt uiteindelijk ten laste of ten gunste van de algemene middelen van de gemeente Enschede.

Voor uitgebreidere financiële informatie zie hoofdstuk 6 Financiële begroting en hoofdstuk 7 Bijlagen.

Bedragen x 1.000 euro	Begroting 2013	Begr 2013 excl fac kst	Begroting 2014	Raming 2015	Raming 2016	Raming 2017
Begraafplaatsen	1.303	1.285	1.212	1.213	1.213	1.213
Beheer wegen	9.946	9.440	9.127	8.880	8.875	8.875
Gladheidsbestrijding	942	908	923	723	723	723
Havens & Markten	2.716	2.713	2.097	789	789	789
Stadsdeelbeheer	16.265	13.086	13.083	12.067	11.467	10.867
Vergunningen Leefomgeving	3.510	3.243	3.349	3.351	3.351	3.351
Afvalstoffen	19.294	19.160	18.868	18.568	18.248	17.868
Openbare verlichting	2.164	2.064	1.769	1.666	1.666	1.666
Riolering	11.334	10.951	11.914	12.273	12.708	14.621
Beleid Leefomgeving	1.682	1.146	2.012	1.582	1.582	1.582
Handhaving Bouwwerken en Bedrijven	2.745	1.872	1.902	1.903	1.903	1.903
Handhaving Openbare Ruimte	2.261	1.599	1.482	1.431	1.431	1.428
Duurzaamheid	1.500	1.500	0	0	0	0
Resultaat Bedrijfsvoering	0	0	0	0	0	0
Totaal Lasten	75.661	68.967	67.737	64.444	63.954	64.884
Begraafplaatsen	413	413	418	417	417	417
Beheer wegen	488	488	488	488	488	488
Havens & Markten	634	634	655	659	659	659
Stadsdeelbeheer	1.678	1.678	1.376	1.376	1.376	1.376
Vergunningen Leefomgeving	2.822	2.822	2.843	2.843	2.843	2.843
Afvalstoffen	18.670	18.670	18.655	18.355	18.035	17.655
Openbare verlichting	0	0	0	0	0	0
Riolering	11.257	11.257	11.447	11.940	12.425	12.986
Beleid Leefomgeving	791	791	801	801	801	801
Handhaving Bouwwerken en Bedrijven	300	300	300	300	300	300
Handhaving Openbare Ruimte	854	854	799	799	799	796
Duurzaamheid	1.125	1.125	0	0	0	0
Resultaat Bedrijfsvoering	0	0	0	0	0	0
Totaal Baten	39.033	39.032	37.782	37.978	38.143	38.321
Saldo van baten en lasten	36.628	29.935	29.955	26.466	25.811	26.564

Storting Reserves	1.000	1.000	0	0	0	0
Onttrekking reserves	4.463	4.463	1.905	333	283	1.635

Resultaat

33.165

26.472

28.051

26.134

25.529

24.928

Toelichting

Begraafplaatsen
De lasten zijn met ingang van 2014 structureel met 75.000 euro verlaagd. Dit is mogelijk door besparing op formatie en versobering van de inrichting.

Beheer Wegen
In 2013 is vanuit het eindproduct Beheer Wegen een incidentele bijdrage gedaan aan de algemene middelen van 500.000 euro. Daarnaast is vanaf 2015 het budget voor Groot Onderhoud structureel verlaagd met 300.000 euro.

Gladheidsbestrijding
Met ingang van 2015 is het lastenbudget verlaagd met 200.000 euro. Deze bezuiniging wordt ingevuld door samen met de uitvoerende instantie Twente Milieu te kijken naar mogelijkheden om efficiënter te werken en maatregelen als minder vaak strooien en minder wegen en/of fietspaden te strooien. Het huidige beleidsplan loopt af in 2014. In 2014 stellen wij een nieuw beleidsplan Gladheidbestrijding 2015-2018 op. Hierin nemen wij eventuele wijzigingen en consequenties n.a.v. de bezuinigingen op.

Stadsdeelbeheer
De lasten in 2014 zijn lager dan in 2013 door incidentele budgetten in 2013, waaronder de bijdrage aan Dorpshart Boekelo (120.000 euro) en vervangingsmiddelen à 400.000 euro.

Vanaf 2014

is een structureel budget voor vervangingsinvesteringen opgenomen van 700.000 euro. Tegelijkertijd is incidenteel in 2014 een bedrag van 400.000 euro ingeleverd, waardoor een deel van de vervangingsinvesteringen in 2014 wordt overgeslagen;
is in het kader van bezuinigingen structureel 100.000 euro ingeleverd door in Roombeek niveau hoog los te laten en hetzelfde kwaliteitsniveau vast te stellen als in andere wijken, namelijk basis;
Door te werken met Light-versies kan er vanaf 2014 50.000,- bespaart worden en zal er vanaf 2015 minder wijkbeheerplannen per jaar gemaakt worden waardoor er aanvullend vanaf 2015 nogmaals 50.000,- bezuinigd kan worden.

In 2014 betreffen de overige lasten mutaties o.a. loon- en prijscompensatie (70.000 euro) en areaaluitbreiding (251.000 euro).

Ontwikkelingen meerjarenbegroting
vanaf 2015 is er weer structureel 700.000 euro budget beschikbaar voor vervangingsinvesteringen. Verder wordt vanaf 2015 wordt er structureel nog eens 50.000 euro bezuinigd door “light” versies van de wijkbeheerplannen. We bezuinigen door het vereenvoudigen van de openbare ruimte, hiermee besparen we 1 miljoen euro oplopend tot 2 miljoen euro. Tenslotte gaan we Onderhoud Enschede op afstand plaatsen van de gemeente, hiermee besparen we naar verwachting 350.000 euro tot 550.000 euro.

Afvalstoffen
Het lastenbudget is met ingang van 2014 structureel verlaagd met 150.000 euro, door plaagdierbestrijding bij particulieren verder over te laten aan de markt. Plaagdierbestijding bij particulieren is geen wettelijke taak. De gemeente heeft hiermee dan uitsluitend nog een rol als de volksgezondheid in gevaar dreigt te komen en een zorgplicht tot plaagdierbestrijding in de openbare ruimte.
Door binnen de bestaande begroting voor afval een besparing te realiseren door efficiency in de inzameling en op de verwerking, kan er met ingang van 2015 een daling van de afvalstoffenheffing met circa 15 euro per aansluiting worden ingevoerd. Het budget voor zowel de lasten als de baten is met ingang van 2015 verlaagd met 300.000 euro oplopend naar 1 miljoen euro in 2017. Het effect is dalende woonlasten.

Openbare Verlichting
Mutaties in het lastenbudget ontstaan met name door fluctuaties en bijstelling van het budget voor kapitaallasten. Het beleidsplan Openbare Verlichting 2014-2017 is in september 2013 behandeld in uw Raad. Hierin is aangegeven dat door vereenvoudigingen door te voeren en door de afschrijvingstermijnen te verlengen, het jaarlijkse budget voor kapitaallasten met 350.000 euro kan worden verlaagd.

Riolering
De budgetten zijn gebaseerd op de actualisatie 2013 van het Gemeentelijk Rioleringsplan die op 30 september 2013 door uw Raad is vastgesteld.

Vergunningen Leefomgeving
Als gevolg van de economische crisis zijn de begrote/verwachte legesopbrengsten binnen het eindproduct vergunningen met ingang van 2013 fors omlaag gebracht. Om de verwachte exploitatietekorten terug te dringen is in 2013 gestart met lasten reducerende maatregelen. Hiermee is al een aanzienlijke besparing gerealiseerd. In 2014 zullen deze maatregelen nog verder worden geïmplementeerd en wordt het exploitatietekort verder teruggedrongen.

Beleid Leefomgeving
Als gevolg van de verlaging van de bodemdoeluitkering, neemt het budget vanaf 2015 af met ruim 100.000 euro.

Handhaving bouwwerken en bedrijven
De lasten vallen 100.000 euro lager uit, doordat vanaf 2014 het handhavingsniveau wordt verlaagd.

Handhaving Openbare Ruimte
Vanaf 2014 is een taakstelling doorgevoerd van 100.000 euro. Daarnaast wordt vanaf 2015 een bedrag van 50.000 euro bezuinigd op flora en fauna en/of regelgeving.

Duurzaamheid
Zoals aangegeven in de tussentijdse evaluatie van het Enschedese energie- en klimaat- beleid, worden de eerder voor duurzaamheid beschikbaar gestelde middelen in de programmabegroting en het incidenteel middelenkader met name ingezet voor nieuwe initiatieven en voor de cofinanciering van projecten. In het kader van de bezuinigingen is vanuit het product Duurzaamheid in 2014 een incidentele bijdrage geleverd van 125.000 euro.