5. Financiële begroting

De financiële begroting bestaat uit een overzicht van baten en lasten en de uiteenzetting van de financiële positie. Opgenomen zijn een aantal financiële overzichten en specificaties van zaken die in de programma's en de paragrafen aan de orde komen.

Overzicht van baten en lasten
Dit deel van de begroting geeft een totaaloverzicht van de baten en lasten per programma zoals deze ook onder de kop 'Wat mag het kosten?' per programma zijn opgenomen. De bedragen die in dit overzicht zijn opgenomen worden geautoriseerd door de Raad.

Uiteenzetting financiële positie
Dit onderdeel van de begroting is primair gericht op het inzicht geven in de financiële positie van de gemeente. Hierbij worden de volgende onderwerpen behandeld:

  • reserves
  • voorzieningen
  • investeringen

Tevens is in dit onderdeel een specificatie opgenomen van de te verstrekken subsidies. Ook wordt inzicht gegeven in het zogenaamde EMU-saldo.

5.1. Grondslagen

Voor de begroting 2015 zijn de volgende grondslagen en uitgangspunten gehanteerd:

Omschrijving Grondslag
Lonen en sociale lasten 2%
Prijzen 1,25%
Algemene uitkering  septembercirculaire 2014
Onroerendzaakbelasting  1,25%
Overige lokale heffingen:
- Afvalstoffenheffing
- Overig

-0,7
1,25
Tarieven kostendekkend
Omslagrente  4,5%
Aantal inwoners 158.984
Aantal woningen (excl. recreatie) 72.140

 

5.2. Overzicht baten en lasten

Hieronder is het totaaloverzicht van alle lasten, baten, dotaties en onttrekkingen opgenomen. Hieruit blijkt dat zowel de begroting 2015 als de ramingen voor de drie jaren daarna sluitend zijn. Onder de kop 'Wat mag het kosten?' in elk programma is een overzicht van de baten en lasten op themaniveau opgenomen. Voor een toelichting wordt hiernaar verwezen. De dotaties en onttrekkingen aan de reserves worden verder in dit hoofdstuk en de bijlagen gespecificeerd.

Bedragen x € 1.000 Realisatie  2013 Begroting  2014 Begroting  2015 Raming  2016 Raming  2017 Raming  2018
Versterken economie 219.271 209.326 204.655 196.254 194.684 193.623
Duurzame leefomgeving 188.132 205.959 162.726 140.256 138.432 139.468
Maatschappelijke ondersteuning 83.316 84.626 183.905 182.956 182.276 181.589
Dienstverlening en financieel beleid 126.017 138.683 133.598 128.630 131.797 129.501
Totaal Lasten 616.737 638.595 684.884 648.095 647.189 644.181
Versterken economie 182.717 175.904 117.466 114.518 114.506 114.506
Duurzame leefomgeving 107.211 132.272 92.031 70.895 70.384 71.842
Maatschappelijke ondersteuning 8.464 5.934 4.987 4.987 4.987 4.987
Dienstverlening en financieel beleid 325.844 317.832 457.105 457.202 458.032 457.342
Totaal Baten 624.235 631.940 671.588 647.603 647.909 648.677
Saldo van baten en lasten -7.499 6.655 13.296 492 -721 -4.496
Storting Reserves 68.414 34.109 29.937 18.594 24.708 22.530
Onttrekking reserves 62.998 40.764 43.232 19.086 23.987 18.034
Resultaat -2.081 0 0 0 0 0

 

Onderstaand wordt een beeld gegeven van de algemene dekkingsmiddelen:

Algemene dekkingsmiddelen
(bedragen x 1.000 euro)
Rekening 2013 Begroting 2014 Begroting 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming 2018
OZB 37.518 38.299 39.149 39.149 39.149 39.149
Hondenbelasting  794  810  910  910  910  910
Precariobelasting  226  255  255 255  255  255
Reclamebelasting  184  185  152  152  152  152
Subtotaal  38.722  39.549  40.466  40.466  40.466  40.466
Algemene uitkering 192.623  194.487  341.539  343.321  345.336 345.985
Dividenden   1.177  983  893  693  806  806
Saldo financieringsruimte  12.262  11.249  8.415  7.856  6.5737  5.164
Saldo  244.784  246.235  391.314  392.337  393.145  392.421

Voor het begrotingsjaar 2015 zijn de volgende incidentele baten en lasten begroot:

Programma  2015  2016  2017  2018
  Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten
Versterken economie  85.700 635.700 63.200 63.200        
Maatschappelijke ondersteuning   20.000            
Duurzame leefomgeving       250.000   250.000    
Dienstverlening en financieel beleid   4.695.000       215.000   2.465.000
Totaal 85.700 5.350.700  63.200 313.200   465.000   2.465.000

 

5.3. Uiteenzetting financiële positie

Deze paragraaf bevat een uiteenzetting van de financiële positie met een aantal nadere specificaties van met een aantal nadere specificaties van met name onderwerpen die hierbij van belang zijn:

  • reserves
  • voorzieningen
  • investeringen
  • te verstrekken subsidies

Voor een nader inzicht in de (meerjarige) budgettaire ruimte en de aannames die hieraan ten grondslag liggen, wordt verwezen naar het hoofdstuk "Financieel Middelenkader" van deze begroting.

Verloopoverzicht reserves

Programma
Bedragen * 1.000 Euro 
Stand 31-12-2014 Rente-toevoe-gingen 2015 Stortin-gen 2015 Onttrek-kingen 2015 Eind-stand 2015 Eind-stand 2016 Eind-stand 2017 Eind-stand 2018
Dienstverlening en financieel beleid 72.406 1.198 28.042 36.053 65.592 66.942 67.317 71.885
Duurzame leefomgeving 24.326 10 1.451 7.223 18.564 16.573 16.808 16.608
Maatschappelijke ondersteuning 2.281 13 390 1.039 1.645 1.715 1.852 2.009
Versterken economie 1.082 10 0 93 998 915 887 858
Totaal 100.094 1.230 29.883 44.409 86.799 86.144 86.865 91.361
Als gevolg van afronding op duizendtallen kunnen kleine verschillen in de totaaltelling voorkomen.

In een bijlage is een specificatie opgenomen van de reserves naar programma's en worden de belangrijkste reserves toegelicht. Dit verloopoverzicht is van een kolom voorzien waarin de indeling naar soort reserve conform de verslaggeving voorschriften is opgenomen (ALG: Algemene reserve, BR: bestemmingsreserve met extra uitsplitsing voor bestemmingsreserves Kapitaallasten, bestemmingsreserves egalisatie tarieven en overige bestemmingsreserves (BR Kap, BR Tarief en BR OV)). Hieronder treft u een totaaloverzicht aan.
Soort Reserve Stand 31-12-2014 Rente-toevoe-gingen 2015 Stortin-gen 2015 Onttrek-kingen 2015 Eind-stand 2015 Eindstand 2016 Eind-stand 2017 Eind-stand 2018
Algemene Reserve 
Algemene Reserves 24.110 -756 11.752 11.303 23.803 28.106 31.184 38.469
Subtotaal 24.110 -756 11.752 11.303 23.803 28.106 31.184 38.469
Bestemmingsreserve
- Egalisatie 13.247 259 584 981 13.110 13.000 13.499 13.122
- Kapitaallasten 35.763 1.381 8.982 14.923 31.203 27.459 24.577 22.732
- Overige 26.974 346 8.565 17.202 18.683 17.580 17.606 17.038
Subtotaal 75.985 1.986 18.131 33.106 62.996 58.039 55.682 52.892
Totaal - Generaal  100.094 1.230 29.883 44.409 86.799 86.144 86.865 91.361
Als gevolg van afronding op duizendtallen kunnen kleine verschillen in de totaaltelling voorkomen.

Tarief egalisatiereserves zijn ingesteld om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht. De reserves kapitaallasten dienen ter dekking van kapitaallasten van investeringen. De overige bestemmingsreserves betreffen middelen waaraan de gemeenteraad uiteenlopende bestemmingen heeft gegeven. Aan bestemmingsreserves kan een andere bestemming gegeven worden, maar niet zonder gevolgen voor het uit te voeren beleid.

Verloopoverzicht voorzieningen

Programma
Bedragen * 1000 Euro
Stand 31-12-2014Bestedingen 2015Stortingen 2015Eindstand 2015Eindstand 2016Eindstand 2017Eindstand 2018
Dienstverlening en financieel beleid23.4984.2044.30223.59623.81925.60726.118
Duurzame leefomgeving3.4811.5245512.5082.5532.7392.211
Versterken economie1.0341100924789629432
Totaal28.0135.8384.85227.02827.16128.97428.761
Als gevolg van afronding op duizendtallen kunnen kleine verschillen in de totaaltelling voorkomen.

Voor een nadere specificatie per voorziening wordt verwezen naar de "Staat van Voorzieningen" die is opgenomen in de Bijlagen.

Investeringen

In onderstaand overzicht zijn per programma zowel de uitbreidings- als vervangingsinvesteringen opgenomen voor de jaren 2015 tot en met 2018. Deze zijn ingedeeld in:

  • Investeringen met economisch nut. Hiervan is sprake indien de investering leidt oto een goed dat in de markt verhandelbaar is (gebouwen, auto's) of waarmee middelen worden gegenereerd (riolering).
  • Investeringen met maatschappelijk nut. Dit betreft investeringen in de openbare ruimte die maatschappelijk nut genereren maar niet verhandelbaar zijn zoals wegen en openbare verlichting.

Het is niet de bedoeling dat met het vaststellen van de programmabegroting alle opgenomen investeringen worden goedgekeurd. Voor de omvangrijke investeringsplannen, zoals onderwijshuisvesting, riolering en mobiliteit worden separate voorstellen gedaan.

Investeringsoverzicht per programma 2015-2018
Programma (x € 1.000)  2015 2016  2017 2018
Economisch nut        

 Mobiliteitsplan

 5.439

2.468 

2.170

 2.020

 Investeringsfonds DCW

 160

     
Maatschappelijk nut        

 -

       
Totaal Versterken economie

5.599

 2.468

 2.170

 2.020

Economisch nut        

 Riolering

 17.532

 7.722

 9.480

 15.559

 Onderhoud Enschede

 661

     

 Parkeerbedrijf

 4.500

 500

   

 Stadsweide

 8.660

 3.000

   
Maatschappelijk nut        

Openbare verlichting 

 746

 746

 746

 746

 Beheer wegen

 2.175

 2.175

 2.175

 2.175

Totaal Duurzame leefomgeving

 34.274

 14.143

 12.401

 18.480

Economisch nut        

Vervanging camera's

180

     
Maatschappelijk nut        

 -

       

Totaal Maatschappelijke ondersteuning

180  -  -  -
Economisch nut        

 ICT

4.923

4.433

3.946

3.897

 Huisvesting & services

 100

 1.293

 417

 280

 Vastgoedbedrijf

 1.500

 1.500

 1.500

 1.500

 Onderwijshuisvesting

 5.000

 5.000

 5.000

 6.000

 Sport

 665

 1.522

 1.262

 1.324

Maatschappelijk nut        
-        
Totaal Dienstverlening en financieel beleid 12.188 13.748 12.125 13.001
         
Totaal investeringen - economisch nut

 49.320

 27.438

 23.775

 27.659

Totaal investeringen - maatschappelijk nut

 2.921

 2.921

 2.921

 2.921

Met het vaststellen van deze begroting wordt de raad gevraagd in te stemmen met de vervangingsinvesteringen volgens de jaarschijf 2015. In de bijlagen is hiervan een specificatie opgenomen. Daarnaast is in de bijlage een actueel overzicht opgenomen van de lopende investeringskredieten.

Subsidies

Gesubsidieerde instellingen
Bij subsidies aan (maatschappelijke) instellingen is sprake van een financieel belang van de gemeente: we willen wel weten of de door ons verstrekte subsidies doelmatig worden besteed en of we hierbij nog risico’s lopen, in die zin dat de gesubsidieerde instelling een aanvullend beroep op de gemeente moet doen.
Bij de (definitieve) vaststelling van subsidies wordt altijd gekeken in hoeverre een instelling heeft voldaan aan de subsidieverplichtingen. Daarbij vindt zowel een inhoudelijke als een financiële toets plaats. Bij grotere instellingen wordt doorgaans ook tijdens de subsidieperiode de vinger aan de pols gehouden door tussentijdse gesprekken en door de beoordeling van de verplichte tussentijdse managementrapportage. Subsidies worden achteraf verantwoord, en pas daarna definitief vastgesteld. Dat kan ertoe leiden dat we een subsidie lager vaststellen omdat wij niet akkoord gaan met de verantwoording.


Subsidieplafonds 2015
“Onder subsidieplafond wordt verstaan: het bedrag dat gedurende een bepaald tijdvak ten hoogste beschikbaar is voor de verstrekking van subsidies krachtens een bepaald wettelijk voorschrift” (Artikel 4:22 van de Awb).
Door het instellen van een subsidieplafond wordt voorkomen dat een subsidieregeling een openeinde karakter heeft.
Hieronder volgt een overzicht van subsidieverordeningen en de voor 2015 geldende subsidieplafonds.

Subsidieverordening  Subsidie-
plafond 2015
Subsidieverordening amateurkunst 2008  
 - Muziekverenigingen 102.000
 - Drum- en showbands 47.000
- Zangverenigingen 69.000
- Operetteverenigingen 13.000
- Dansverenigingen 14.000
- Toneelverenigingen 7.000
- Overige verenigingen en orkesten 14.000
Subsidieverordening culturele activiteiten 2014 692.000
Subsidieverordening sport 898.000
Subsidieverordening vrijwilligers jeugd- en jongerenwerk Enschede 52.000

Voor de subsidieverordening culturele activiteiten geldt dat de budgetten voor stimulering amateurkunstbeoefening, studentenzaken, verordening presentaties beeldende kunst, culturele activiteiten en specifieke evenementen in één verordening zijn samengevoegd. Ze zijn nog wel als aparte hoofdstukken benoemd. Met uitzondering van evenementen zijn de budgetten echter onderling uitwisselbaar en flexibel inzetbaar.

Hieronder is per programma een overzicht opgenomen van de subsidies die worden verstrekt (bedragen in hele euro's). Een specificatie van deze subsidies is opgenomen in de bijlagen.

Programma    Bedragen * 1000 euroRekening 2013Begroting 2014Begroting 2015
Versterken economie7.5287.5923.685
Duurzame leefomgeving19.64519.96419.890
Maatschappelijke ondersteuning28.90627.38664.863
Totaal56.07854.94288.439

EMU-saldo

In het verdrag van Maastricht is afgesproken dat het EMU-tekort van een aangesloten land maximaal 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) mag bedragen. Het EMU-tekort wordt bepaald door een gezamenlijk tekort van het Rijk, lokale overheden en sociale fondsen. Gemeenten dienen in de begroting een raming van het eigen EMU-saldo op te nemen. De Nederlandse gemeenten mogen gezamenlijk maximaal 0,38% van het tekort veroorzaken. Dit is vastgelegd in de wet Houdbare overheidsfinanciën. Voor 2015 bedraagt de norm voor de gezamenlijke gemeenten 0,34%.
De totale norm wordt verdeeld in referentiewaarden over alle gemeenten.

In de onderstaande tabel is te zien dat Enschede niet binnen de referentiewaarde van 26,1 miljoen euro voor 2015 blijft. Dit heeft geen gevolgen voor de gemeente aangezien door het rijk beoordeeld wordt of op macro-niveau, zijnde het EMU-tekort van de gezamenlijke gemeenten, de norm niet wordt overschreden. Bij een overschrijding krijgen de gemeenten een aanwijzing dat zij binnen een bepaalde periode maatregelen moeten nemen om weer binnen de norm te komen.

Omschrijving (bedragen in € 1.000) 2014 2015 2016
Exploitatiesaldo voor toevoeging c.q. onttrekking reserves -6.655
-13.296
-492 
Afschrijving ten laste van exploitatie 27.534  28.600  29.728 
Dotaties aan voorzieningen 4.461  4.482  4.972 
Uitgaven aan investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd -43.964  -52.241  -30359 
Ontvangen bijdragen op investeringsuitgaven van derden 30 
Verkoopopbrengsten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa
Te verwachten boekwinst op desinvesteringen
Uitgaven aan aankoop van grond, de uitgaven van bouw- en woonrijp maken -18.016  -8.988  -4.804 
Verkoopopbrengsten van grond (tegen verkoopprijs) 9.743  13.668  10.744 
Te verwachten boekwinst op grondverkopen      
Betalingen (onttrekkingen) ten laste van voorzieningen -1.741  -1.524  -517 
Betalingen die niet via de exploitatie lopen en rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht
Betalingen die niet vallen onder één van de bovenstaande posten
Boekwinst verkoop deelnemingen en aandelen
Berekend EMU-saldo  -28.638  -28.897  9.273