Gemeentebegroting 2022: Richten van geld op de toekomst van Enschede
In maart 2022 zijn de Gemeenteraadsverkiezingen. Daarmee is dit de laatste begroting van de coalitie 2018-2022 in Enschede. Raad en college kijken terug op (bijna) 4 jaar stadsbestuur. Een periode waarin veel is gebeurd en waarin we werden uitgedaagd om vorm te ge-ven aan het onverwachte. De uitbraak en bestrijding van het Coronavirus was voor iedereen die woont, werkt en leeft in Enschede een intensieve periode. Die op elk van ons een eigen stempel drukt.
Het is tijd om te oogsten: de afgelopen jaren is er een succesvolle lobby geweest op het zorgdomein en de gemeentefinanciën. De stad is veiliger, socialer en groener geworden. We zijn onderling (intern en extern) meer verbonden. We hebben grote stappen gezet in het sociaal domein, de werkgelegenheid ontwikkelt zich goed en we komen veerkrachtig uit de coronacrisis. Daarnaast hebben we de afgelopen tijd veel subsidiegelden en fondsen binnen gehaald.
Verhouding tussen overheid en inwoners: een constante beweging
Terugkijkend op 4 jaar stadsbestuur is één van de constante factoren dat we blijven zoeken naar de optimale samenwerking tussen inwoners en (lokale) overheid. In de overdracht die we zullen maken voor de nieuwe coalitie, zal daarom ook aandacht zijn voor het opgavege-richt werken en het (nog) meer samen optrekken met inwoners en partners in de stad.
Ook in de regio zijn we nadrukkelijk aan het kijken op welke manier we samen kunnen werken zodat onze hogere doelen (de opgaven voor Enschede én die voor de regio) het best gediend worden.
Bij oog hebben voor onze inwoners is het uitgangspunt we ruimte hebben en houden voor het hanteren van een menselijke maat in de uitvoering van beleid.
Nadruk op actie
Waar in het begin van deze coalitieperiode het accent lag op het vormgeven van beleid, staan we op dit moment vooral in de ‘doe-stand’; we voeren uit wat we met de gemeenteraad hebben afgesproken, we versnellen waar mogelijk en voegen de daad bij het woord. Dat is deel van het oogsten: er zijn meer middelen beschikbaar. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in de manier waarop we de groei naar 170.000 inwoners aanpakken: met een heldere programmatische koers, het creëren van banen, versnelling van de woningbouw en versterking van de toekomstbestendigheid van onze woonwijken. Dat doen we met een strategische investe-ringsagenda. Dat geeft ruimte om nieuwe plannen te ontwikkelen en bestaande plannen sneller uitvoeren. Denk daarbij aan de Spoorzone Hengelo-Enschede, de Kop, Centrum-kwadraat, Eschmarkerveld en Cromhoff. Deze plannen dragen bij aan het aantrekken en vasthouden van talent en doorstroming en betaalbaarheid op de woningmarkt.
Met deze begroting bieden we onszelf de mogelijkheid om de komende jaren onze middelen maximaal te (blijven) richten op de groei van de stad en de ambities die daarbij horen. Daarbij verliezen we hen die onze hulp echt nodig hebben uiteraard niet uit het oog. In het verleden moesten we in de begroting scherpe keuzes maken om tekorten af te dekken. Doordat er (rond jeugd) nu middelen bij komen, is het mogelijk om onder andere de investerings-agenda in te stellen. Dit zien we als een van de successen van deze coalitie. Daarnaast is er financiering geregeld voor amendementen en moties die zijn ingediend bij de Zomernota; bijvoorbeeld rond Volkspark en Eikenprocessierups. Daarnaast doen we in deze begroting een investeringen (cyber)security. Omdat we het afgelopen jaar hebben gezien dat stilstand op dat vlak echt achteruitgang betekent.
Extra middelen voor Jeugdhulp: inzetten langs de lijn die het Rijk hanteert
In de Zomernota spraken we nog over 6 miljoen euro compensatie voor verschillende thema’s. Deze discussie richt zich vooral op het deel voor Jeugdhulp en niet meer algemeen. Uitgangspunt bij de inzet van deze middelen is dat we de lijn willen volgen die het Rijk han-teert, ook om duidelijk te laten blijken wat de omvang van de jeugdproblematiek is. Dus wil-len we wat voor Jeugdhulp extra beschikbaar komt, ook binnen Jeugdhulp inzetten. Dat heeft ook een positief gevolg voor de totale begroting omdat op andere plekken geen middelen meer vrijgespeeld hoeven te worden om tekorten op Jeugdhulp af te dekken. De transforma-tie in het sociaal domein loopt goed. Als het Rijk daadwerkelijk het deel voor Jeugdhulp gaat compenseren, dan kunnen we echt invulling geven aan ambitie in coalitieakkoord om uit te komen met middelen van het Rijk.
Onzekerheid rond middelen
Voor de korte termijn constateren we dat het Rijk ons (incidenteel) goed gecompenseerd heeft voor de gemaakte kosten in de Coronapandemie. Dat biedt kansen om in december naar de Raad te kunnen komen met een aantal bestemmingsvoorstellen in dat kader. Voor de lange(re) termijn geldt dat er nog geen zicht is op een nieuw kabinet met bijbehorend ak-koord. Daarmee geeft hetgeen, of in elk geval onvoldoende, duidelijkheid voor onze begro-ting voor wat betreft de financiële effecten. Dat is de reden dat we ons in de begroting vooral richten op de jaren 2022 en 2023. Daarbij is het essentieel dat voor 2022 de begroting slui-tend is. Deze strategie geeft ruimte om voor de lange termijn ‘te wachten’ op het regeerak-koord, temeer omdat de verwachting is dat er meer middelen beschikbaar komen Bovendien heeft de nieuwe coalitie in Enschede (na maart 2022) de kans om waar zij wil bij te sturen. Dit is in lijn met de eis van de toezichthouder dat er een sluitende begroting voor het eerste (2022) of laatste jaar (2025) dient te worden gepresenteerd. Wij kiezen ervoor om halver-wege 2022 na te gaan of (de verwachting is dat) de risico’s die in de deze begroting worden benoemd zich ook daadwerkelijk voordoen. Daarbij gaat het zowel om zowel positieve als negatieve risico’s. Het is daarom raadzaam om een voorbehoud te maken bij het meerjarig kader. De nieuwe coalitie kan op basis van de informatie na maart 2022 overwegen bij te sturen.