1. Beleidsbrief

Enschede, een stad om trots op te zijn

Enschede is een stad om trots op te zijn. Een stad die prachtig is. Van Noord tot Zuid. En van de velden van sportpark Diekman tot aan de terrassen van de Oude Markt. Een stad met heerlijke parken, een bruisende binnenstad en toonaangevende culturele instellingen. Maar Enschede is vooral mooi door haar inwoners. Door de vele vrijwilligers bij onze prachtige sport- en cultuurverenigingen. Door buren die elkaar helpen wanneer dat kan. En door de voorleesouders op school. Samen maken onze inwoners de stad.

Met onze investeringsagenda bouwen we verder aan het Enschede van de toekomst

We blijven investeren in de toekomst van Enschede. In de stad die we willen zijn. Onze ambitie staat ook in de omgevingsvisie. De raad stelt deze visie dit jaar vast. We werken aan een groene stad. Aan een stad met fijne plekken om te wonen voor jong en oud. Met interessante werkgevers. En goed bereikbaar. We investeren in het bijzonder in de bereikbaarheid van Enschede-Oost, Glanerbrug en het Euregio-bedrijventerrein. Daar pakken we de komende jaren een aantal knelpunten aan. Ook blijven we het netwerk voor fietsers verbeteren. Dat doen we onder andere door het F-35 netwerk uit te breiden. We maken aantrekkelijke woonomgevingen. En we zorgen voor voldoende ruimte voor innovatieve bedrijvigheid. Ook in financieel mindere tijden houden we vast aan onze investeringsagenda en werken we aan onze ontwikkelagenda economie. We bouwen door aan onze bruisende binnenstad met aantrekkelijke culturele voorzieningen. Goede huisvesting van culturele instellingen en ruimte voor creatieve hotspots zijn heel belangrijk. Door de Spoorzone Hengelo – Enschede (SHE) te ontwikkelen, zorgen we voor aantrekkelijke nieuwe woonomgevingen. In combinatie met nieuwe woonwijken als het Eschmarkerveld zorgen we ervoor dat iedereen in Enschede een fijn thuis kan vinden.

In de wijk komt alles samen

We investeren in onze wijken en dorpen. De oplossing voor ingewikkelde uitdagingen ligt vaak in de wijken. Daar zijn grenzen tussen sociale, fysieke en veiligheidsprojecten minder scherp. We werken daar samen met maatschappelijke partners. En we betrekken inwoners en ondernemers bij ons beleid en onze uitvoering. Op die manier krijgen we meer voor elkaar. Gebiedsgericht werken wordt steeds belangrijker in onze organisatie. Goede voorzieningen zijn belangrijk voor wijken waar het fijn wonen is. Zo investeren we de komende jaren in goede sportvoorzieningen. Dat doen we door sportaccommodaties met meerdere functies te ontwikkelen. Dit levert op meerdere maatschappelijke terreinen resultaat op.

Onze wijken maken de stad. Roombeek, Twekkelerveld, Stokhorst, Wesselerbrink of Pathmos: onze wijken hebben stuk voor stuk een eigen karakter en gevoel. We blijven bouwen aan onze wijken. We zorgen ervoor dat buren elkaar op fijne plekken in de wijk kunnen ontmoeten. En dat kinderen fijn buiten spelen. Sporten, spelen en ontmoeten maakt namelijk gezond en gelukkig. We investeren in groene wijken via de GroenBlauw-projecten. Zo houdt onze stad niet alleen droge voeten bij extreem weer, maar verhogen we ook de biodiversiteit. Geïnspireerd door de Blue Zones, werken we met het programma Gezond Enschede aan een gezonde generatie inwoners. Inwoners die kunnen opgroeien, leven, werken en wonen in mooie wijken met een sterke sociale basis.

Investeren in de jeugd, kosten besparen

Het beroep op en de zwaarte van geïndiceerde jeugdhulp neemt toe. We geloven dat jongeren geholpen zijn met normaal opgroeien, in de eigen omgeving. Daarom willen we zoveel mogelijk inzetten op normalisering in de wijken. We werken hard aan Enschede als een plek waar kinderen fijn opgroeien, ongeacht hun achtergrond. Waar je kunt zijn wie je bent. We investeren in kansengelijkheid, het aanpakken van kinderarmoede en een goed netwerk van educatieve, sportieve en culturele voorzieningen. We versterken wijknetwerken. We betrekken ouders, jeugdtrainers, leerkrachten en buren meer bij het opgroeien van de jeugd. Zo maken we onze wijken een thuis voor onze kinderen.

We willen de jeugdzorg betaalbaar houden. Naast het inzetten op normalisering besparen we kosten door slimme keuzes en andere manieren van werken. Dit heeft geen gevolgen voor de kwaliteit van zorg. Jongeren die jeugdzorg nodig hebben, verdienen goede zorg. Met het project preventie met gezag investeren we specifiek in Glanerbrug en omgeving in de vroege signalering, preventie en aanpak van jeugdcriminaliteit.

In Enschede zorgen we voor elkaar

In Enschede zorgen we voor elkaar. We helpen inwoners rond te komen met hun inkomen als de kosten van levensonderhoud stijgen. Werk draagt bij aan een gelukkig bestaan. Dus helpen we inwoners aan een passende baan. We zetten ons in voor degelijke asielopvang. En we bieden Oekraïners die door oorlog hun huis moesten ontvluchten een tijdelijk thuis. We helpen nieuwe Enschedeërs een goede start te maken in onze stad. En we zorgen dat iedereen, ongeacht geloof, geaardheid of afkomst, zich hier thuis voelt.

Onze inwoners worden steeds ouder. Dit biedt uitdagingen als kansen. Op verschillende manieren bereiden we ons voor op een toekomst met meer ouderen. We investeren in een goede maar ook betaalbare WMO en zoeken slimme oplossingen om de zorg betaalbaar en goed te houden. Bij ons woon- en mobiliteitsbeleid en in de inrichting van openbare ruimte houden we rekening met de vergrijzing die op ons af komt.

Werken aan Enschede in financieel lastige tijden

We weten dat het nodig is hard aan onze stad te blijven werken. Enschede is nooit af. Onze ambities blijven dan ook groot. Tegelijkertijd weten we dat we op allerlei vlakken voor grote uitdagingen staan. De rijksoverheid bezuinigt aanzienlijk op het gemeentefonds vanaf het ravijnjaar 2026. Deze bezuinigingen dwingen ons tot lastige keuzes. Ondanks deze ontwikkelingen bouwen we verder aan een inclusief, groen, duurzaam en aantrekkelijk Enschede. In deze zomernota schetsen we hoe.

Via het traject ‘begroting en organisatie in balans’ (BOB) werken we aan een sluitende begroting. We kijken naar onze organisatie en bedrijfsvoering. We onderzoeken hoe we zorggebruik en zorgkosten kunnen voorkomen en verminderen. En we kijken hoe we balans krijgen in de stedelijke ontwikkeling. Dit traject is niet de enige oplossing voor de verslechterde financiële situatie die op ons afkomt. Helaas moeten we ook andere maatregelen nemen. Maatregelen als het verhogen van lasten voor onze inwoners en het bijstellen van ambities. Samen zetten we onze schouders onder deze uitdaging.

Samenwerken aan de grote landelijke opgaven

We werken steeds nauwer samen met onze lokale partners. Ook de relatie met andere overheden is de afgelopen jaren veranderd. De uitdagingen waar ons land voor staat zijn groot. Denk bijvoorbeeld aan de uitdagingen op het gebied van asiel, de energietransitie, de woningmarkt en netcongestie. Een goede samenwerking tussen bestuurslagen wordt dus steeds belangrijker. Daarbij hebben we ruimte voor flexibiliteit en creativiteit nodig.

De (beoogde) coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben een Hoofdlijnenakkoord gesloten. Daarin benoemen zij dat zelfstandige decentrale overheden belangrijk zijn. Tegelijkertijd zijn zij van plan het gemeentefonds en andere manieren van financiering sterk te korten. Daardoor blijft de ruimte voor eigen beleid beperkt. Dit beperkt onze zelfstandigheid. Inhoudelijk en financieel. Hier maken we ons zorgen over. Samen met andere gemeenten gaan we in gesprek met de Rijksoverheid over het dichten van het financiële gat. En over het verbeteren van de samenwerking bij de aanpak van grote thema's. Enschede neemt het initiatief daarin. Zij heeft kortgeleden twee moties ingediend. Daarin roepen we het VNG-bestuur op om zo snel mogelijk met het kabinet in gesprek te gaan over het takenpakket van gemeenten. Bijna alle gemeenten ondersteunden deze moties. We moeten scherpe keuzes maken over wat we nog kunnen doen.

Een gemeente die netwerkt, initiatief ziet, waardeert en ondersteunt

We versterken onze rol als stadsbestuur met het programma “Open Enschede”. We zijn een open, en netwerkende gemeente. We zijn gericht op onze inwoners. En we zien, waarderen en ondersteunen initiatieven. Alleen samen kunnen we bouwen aan de toekomst van Enschede. We zijn steeds meer afhankelijk van andere overheden, maatschappelijke partners, onze inwoners en onze ondernemers. De komende jaren wordt de samenwerking met deze partners nog belangrijker.

Over de grens werken we samen met onze partnersteden en directe buren in de Euregio. Met de partners in de Twente Board werken we regionaal samen. En we lobbyen samen. Ook met netbeheerders en waterbedrijven gaan we intensiever samenwerken om onze ambities te realiseren. Enschede is van ons allemaal. En we zijn samen verantwoordelijk voor onze stad.

De schouders eronder!

Er is nog veel werk te doen. Een mooi Enschede is van groot belang voor Nederland. Het Rijk zet met haar bezuinigingen onze ambities en mogelijkheden onder druk. We zetten samen onze schouders onder deze uitdaging – stadsbestuur, inwoners, ondernemers en partners – zodat Enschede een stad blijft om trots op te zijn.