Beleidsbrief

Het afgelopen jaar zijn er veel veranderingen op Enschede afgekomen. Het aantal banen begon toe te nemen en de economie groeide weer. Dat was terug te zien in de bezoekerscijfers van de binnenstad, maar ook in de gestage groei van het aantal bedrijven in en om Enschede. Daarnaast waren per 1 januari de drie transities een feit. De gedegen voorbereiding van die transities heeft haar vruchten afgeworpen. Er is hard gewerkt en er zijn extra stappen gezet om Enschede aan de voorbije crisis te ontworstelen.

2015 was ook het jaar waarin de gevolgen van oorlog zichtbaar werden door de toenemende stroom van vluchtelingen. Enschede heeft in die omstandigheden haar verantwoordelijkheid genomen.

Werk als basis
Er stromen minder mensen in in de bijstand en relatief meer mensen uit naar werk. Het werkloosheidspercentage is gedaald van 10% naar 8.5%. De uitstroom uit de uitkeringen stijgt, we lopen langzaam in maar blijven kwetsbaar. We hebben nog steeds zorgen over de omvang van het bestand en het beslag dat inkomensondersteuning op onze financiële middelen legt.

Onze oriëntatie op de Duitse arbeidsmarkt is begonnen vorm te krijgen. In 2015 zijn ruim 60 werkzoekenden uit Enschede bemiddeld naar werk in Duitsland. We hebben de belemmeringen in kaart, die maken dat we de Duitse arbeidsmarkt minder makkelijk betreden. Bijvoorbeeld vanwege de verschillende regelgeving en waardering van diploma’s. Daarbij gaan we in gesprek met onze buren in Gronau en Munster, maar ook met de regelmakers in Den Haag. Alleen op die manier kunnen we de toegevoegde waarde van onze ligging maximaal benutten. We werken intensief samen met de Wirtschaftsförderung van de Gemeente Gronau, en we werken samen met kleine regionale uitzendbureaus (Duitse en Nederlandse) die de markt in Duitsland goed kennen.

Het stadsdeel als invalshoek
De visie samenlevingsgericht werken is in juni 2015 vastgesteld. De kern van het stuk is dat de samenleving het vertrekpunt is in de manier waarop we communiceren en organiseren. De hoofdlijnen en belangrijkste ambities per stadsdeel leggen we vast in stadsdeelagenda’s. Het is een gezamenlijk ambitiedocument van inwoners van de wijken, partners in de wijken en de gemeente. Op www.jijmaaktdebuurt.nl staat een digitale kaart waarop de verschillende activiteiten zijn weergegeven.

Decentralisaties: van vangnet naar springplank
We kijken terug op het eerste volledige jaar waarin de decentralisaties een feit waren. Met ingang van 1 januari 2015 is de gemeente volledig verantwoordelijk voor het aanbieden van bijvoorbeeld huishoudelijke hulp en jeugdzorg. De overheveling van taken ging gepaard met een korting op de financiële middelen die gemeenten voor deze taak beschikbaar hebben. We zijn, ondanks dat we de taken relatief kort uitvoeren, tevreden met de resultaten tot nu toe. De grootste stelselwijziging in de geschiedenis is beheerst en rechtmatig verlopen. We boeken successen maar blijven tegelijk ook zoeken naar optimalisatie en staan open voor suggesties hoe zaken beter of anders geregeld kunnen worden.

Ook zijn we gestart met de transformatie naar een duurzaam en solide Enschedees Sociaal Stelsel. Zo is er bijvoorbeeld een start gemaakt met het experiment populatiemanagement in de Wesselerbrink en zijn er actieplannen Vrijwilligerswerk en Mantelzorg vastgesteld.

Gerichte stedelijke ontwikkeling
We hebben het Kompas voor Richting aan Ruimte ontwikkeld. Daarmee ondersteunen en versnellen we de transitie van de stedelijke ontwikkeling naar een meer faciliterende rol. En, meer zichtbaar, zijn er in 2015 een aantal grote projecten opgeleverd: het Koningsplein en het ziekenhuis van het Medisch Spectrum Twente (met verbinding naar de van Heek parkeergarage). Daarnaast werd de stadscampus van Saxion geopend en werden er meer woningbouwkavels verkocht dan geraamd.

2015 was ook het jaar waarin we hebben ‘ontregeld’; er zijn een aantal regels afgeschaft waardoor er 10 vergunningsprocessen niet meer nodig zijn. Daar hebben we dan ook afscheid van genomen.

Economische ontwikkeling
Op Kennispark is een sterke groei van bedrijven zoals Host, Sigmax en Demcon. Station Drienerlo draagt nu de naam Kennispark, de verbreding van de Auke Vleerstraat is afgerond en het Duitse onderzoeksinstituut Fraunhofer heeft zich op de UT gevestigd. We zien de economie, ook in de winkelgebieden aantrekken. Rondom de voormalige luchthaven worden stappen gezet in de transformatie naar bijzondere bedrijvigheid. Zo is de familie van Eck begonnen met het stap voor stap transformeren van het gebied tot een gebied voor technologie en innovatieve bedrijvigheid en zakelijke en publieksevenementen.

Bruisende binnenstad
In 2015 verwelkomden we de Duitse woonwinkelketen Poco op het vernieuwde Meubelplein. En ook in de binnenstad zagen we de economie aantrekken; door vestiging van concrete winkels, maar ook uit het koopstromenonderzoek blijkt dat veel mensen Enschede zien als een interessante winkelstad.

Begin 2015 heeft het Intercity Hotel in de binnenstad haar deuren geopend. De binnenstad is volop in beweging. We zagen een aantal winkelketens uit het straatbeeld verdwijnen. Maar er zijn zeker ook nieuwe winkels geopend; zoals Flying Tiger en Costes en zowel Cool Cat als de Hema hebben een nieuwe locatie gevonden. Daarnaast zien we het aantal evenementen in de binnenstad steeds meer toenemen.

Met 3,5 miljoen kijkers was Enschede op 2 april het hart van het Paasspectakel ‘The Passion’. Daarmee hadden we, na het glazen huis in 2012, weer een toonaangevend evenement om Enschede van haar beste kant te laten zien.

De jeugd heeft de toekomst
Enschede is succesvol in de bestrijding van schoolverzuim en schooluitval. De wijze waarop Enschede en haar samenwerkingspartners hebben gewerkt aan de reductie van het verzuim, maar ook de bestrijding van thuiszitters, heeft landelijk in de belangstelling gestaan. Staatssecretaris Sander Dekker heeft Enschede genoemd als positief voorbeeld voor een goede preventieve aanpak van beginnend verzuim. Hij heeft hierin met name de heldere verzuimafspraken geroemd die we in Enschede hebben gemaakt tussen de scholen, GGD regio Twente en Leerplicht. Binnen de LEA (Lokaal Educatieve Agenda) hebben de partners zoveel plannen voor verbetering van het onderwijs ingediend, dat het budget in 2015 maximaal is ingezet. De aandacht voor wetenschap en techniek in het onderwijs groeit. In 2015 was er een duidelijke verschuiving in die richting.

Duurzaamheid
In juni 2015 heeft de gemeenteraad het actieplan duurzaamheid vastgesteld, daarmee ligt de nadruk van de acties inmiddels op uitvoering. Het gaat er daarbij vooral om dat we samen werken met inwoners en bedrijven aan duurzame deals, en het zichtbaar maken van de duurzame daden. Op die manier werken we op een positieve manier aan de duurzaamheid van Enschede. Ook heeft de gemeenteraad besloten om met ingang van 2017 via Diftar gedifferentieerde tarieven in te voeren voor huisvuil.

Duurzaamheid is een belangrijke pijler voor een toekomstbestendige ontwikkeling van de stad en haar dorpen. Daarom blijven we ons inzetten voor het vergroenen van leges.

Compacte overheid met focus
Voor verschillende onderdelen van de gemeentelijke organisatie is in 2015 bekeken of en op welke manier outsourcing mogelijk zou kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede en de oprichting van het Sportbedrijf. Ook voor andere onderdelen geldt dat er voorstellen worden gedaan om, conform het coalitieakkoord, te kijken op welke manier de overheid op een efficiënte manier haar kerntaken kan (blijven) uitvoeren.

Op het gebied van vastgoed hebben we de strategie voor het verkopen van vastgoed geïmplementeerd. Ook is www.ontmoetjebuurt.nl gestart, om te beginnen in stadsdeel Oost.

Veiligheid
In 2015 was er veel aandacht voor het terugdringen van het aantal misdrijven met grote impact op slachtoffers. Daarin speelden ook de stadsdelen een belangrijke rol, bijvoorbeeld door het organiseren van preventieavonden.

Ook is er veel inzet geweest op het voorkomen van de overlast in het gebied rond Wilminkplein en Noorderhagen. Bijvoorbeeld door het inzetten van instrumenten zoals het samenscholingsverbod. Maar ook door samenwerking met politie, justitie en andere partijen. Daar hoort de inzet van de verschillende middelen bij, die deze partijen tot hun beschikking hebben (fiscaal, strafrechtelijk en bestuurlijk).

Transparant verantwoorden
Ook is in de jaarrekening 2015, in navolging van de begroting 2016, ingezet op het verbeteren van de leesbaarheid en transparantie. Zo wordt voor het beeld van de effectindicatoren gebruik gemaakt van beelden om de leesbaarheid te vergroten. Daarnaast worden technische hulpmiddelen ingezet zoals mouse-overs en hyperlinks. De mouse-overs gebruiken we om definities en toelichtingen op gebruikte termen duidelijk te maken. De hyperlinks zijn er voor om de lezer door te leiden naar onderliggende stukken, behorend bij het onderwerp.

Solide financieel beleid
Uitgangspunt voor het financiële beleid van dit college is het afbouwen van risico’s en het vergroten van de financiële weerbaarheid. In 2015 is hier verder aan gewerkt, wat resulteert in een stijging van zowel het eigen vermogen als de algemene reserve. Rekening houdend met een voordelig resultaat van 7,9 miljoen euro is het eigen vermogen in 2015 met 3,7 miljoen toegenomen en komt uit op 108,8 miljoen euro. De algemene reserve, bedoeld om tegenvallers op te vangen, is met 11,1 miljoen euro gegroeid tot 25,9 miljoen euro. De risico's zijn echter ook met 3,0 miljoen euro toegenomen, met name door de ontstane situatie bij FC Twente. Dit alles leidt ertoe dat de ratio weerstandsvermogen met 1,0 op de streefwaarde uitkomt en het weerstandsvermogen van voldoende niveau is om risico's af te dekken.