9. Bijlagen, onderdeel jaarrekening

9.1. Staat van reserves

Soort reserve	Omschrijving Bedragen x 1.000 Euro's	Stand per 31-12-2019	Herrubricering	Stand per 01-01-2020	Dotaties	Onttrekkingen	Bestemming resultaat vorig boekjaar	Vermindering ter dekking van afschrijvingen	Stand per 31-12-2020
Alg	Weerstandsvermogen	42.489	-458	42.031	20.805	9.656	9.205	0	62.386
Alg	Reserve grondbedrijf	13.333	0	13.333	2.609	37	0	0	15.905
Totaal - Algemene Reserves		55.822	-458	55.364	23.414	9.693	9.205	0	78.291
BR Egal	Reserve parkeren	3.194	0	3.194	0	77	0	0	3.117
BR Egal	Egalisatiereserve Beschermd Wonen	6.802	0	6.802	6.980	6.980	0	0	6.802
Totaal - Bestemmingsreserve - Egalisatie		9.996	0	9.996	6.980	7.058	0	0	9.918
BR Kap	Reserve kapitaallasten	52	0	52	191	150	0	0	93
	IT - Gem.brede software	622	0	622	256	12	0	291	576
	Vervanging ICT	2.033	0	2.033	2.743	595	0	1.066	3.115
	H&S - Werkplekinrichting	1.335	0	1.335	530	60	0	430	1.375
	Onderwijshuisvesting	2.928	0	2.928	3.368	1.091	0	2.740	2.465
	Vervangingsinvestering sport	384	0	384	0	0	0	0	384
Totaal - Bestemmingsreserve - Kapitaallasten		7.354	0	7.354	7.088	1.908	0	4.527	8.007
BR Ov	Rekeningresultaat lopend jaar	9.265	0	9.265	0	0	-9.265	0	0
	Majeure investeringsopgaven	943	0	943	0	0	0	0	943
	Reserve duurzaamheid	879	0	879	42	39	0	0	882
	Nog uit te voeren werkzaamheden	4.691	0	4.691	4.041	371	0	0	8.361
	Flankerend beleid	4.419	0	4.419	1.925	508	0	0	5.835
	Integraal Veiligheidsplan	21	0	21	0	0	0	0	21
	Integratie AZC in de wijk	102	0	102	0	0	0	0	102
	Raadsimpulsen	100	0	100	0	0	0	0	100
	Asiel & Integratie	431	0	431	0	260	0	0	171
	Reserve Wederopbloei	0	0	0	597	0	0	0	597
	Investering externe activiteiten	188	0	188	0	0	0	0	188
	H&S - Leegstandsreserve	1.130	0	1.130	345	435	0	0	1.040
	Vastgoed	7.187	0	7.187	1.441	1.061	0	0	7.567
	Res Gemeentelijkesociale huisvesting	280	0	280	0	11	0	0	268
	Res exploitatieresult bouwvergunning	76	0	76	300	0	0	0	376
	Herstel opgebroken bestrating	154	0	154	0	0	0	0	154
	Egalisatiereserve Markten	61	0	61	0	61	0	0	0
	Reserve mobiliteit	12.871	0	12.871	2.784	1.338	0	0	14.317
	Landinrichting	110	0	110	0	0	0	0	110
	Gronduitgifte	0	0	0	0	0	0	0	0
	Gebiedsontwikkeling	580	0	580	444	0	60	0	1.084
	Reserve Muziekfonds	51	0	51	0	0	0	0	51
	Reserve stadsverfraaiing	265	0	265	0	0	0	0	265
	Reserve Vrouwenopvang	1.030	0	1.030	1.861	258	0	0	2.634
	Res Maat. opvang en verslavingzorg	623	0	623	1.665	250	0	0	2.037
	Reserve wijkbudgetten	219	0	219	390	78	0	0	531
	Reserve Monumentenbeleid	77	0	77	0	3	0	0	73
	Gezond Meedoen convenant Menzis	76	0	76	0	25	0	0	51
	Reserve Sociaal Fonds	2.863	0	2.863	2.210	2.400	0	0	2.673
	Reserve Maatschappelijk functieSport	122	0	122	0	57	0	0	66
	Re-Integratie en Inburgering	600	0	600	0	0	0	0	600
	Dienstreserve DCW	610	0	610	0	69	0	0	541
	LEA	178	0	178	121	0	0	0	299
Totaal - Bestemmingsreserve - Overige		50.201	0	50.201	18.167	7.224	-9.205	0	51.939
Eigen vermogen		123.373	-458	122.915	55.650	25.883	0	4.527	148.155

Toelichting
Hieronder wordt het doel waarvoor de reserves zijn ingesteld, per reserve toegelicht. De mutaties in de reserves worden alleen toegelicht, wanneer de mutaties 400.000 euro of hoger zijn geweest.

Algemene reserves

Reserve Weerstandsvermogen
Doel	De reserve wordt gebruikt om risico's op te kunnen vangen op basis van de geïnventariseerde risico's.
Toelichting op de mutaties	De mutaties betreffen vooral een toevoeging van het voordelig jaarrekeningresultaat 2019 van 8,6 mln. euro (na resultaatbestemming), de jaarlijkse toevoeging vanuit de door de Raad ingestelde spaarprogramma’s van 11 mln. euro en om mutaties van het middelenkader volgens voorgaande begrotingen.

Reserve Grondbedrijf
Doel	Buffer ten behoeve van het egaliseren van zowel positieve als negatieve resultaten op de exploitatie van gronden. Het verloop van deze reserve wijzigt als gevolg van de actualisatie van de grondcomplexen in het Meerjaren Perspectief Grondbedrijf (MPG). Zie paragraaf grondbeleid.
Toelichting op de mutaties	De dotatie van 2,6 miljoen euro wordt veroorzaakt door de positieve uitkomsten van de herziening van het MPG 2020. De onttrekking van 37.000 euro wordt veroorzaakt door het verlies dat genomen moest worden op een erfpachtcomplex als gevolg van een nieuw afgesloten canon.

Bestemmingsreserves - egalisatie

Reserve Parkeren
Doel	Deze reserve van het parkeerbedrijf bestaat uit een aantal deelreserves, die bij besluit van de Raad (PB2011-2014) zijn samengevoegd: de reserve Egalisatie Risico's Parkeergarage ingesteld ten behoeve van het opvangen van de aanloopverliezen van de H.J. van Heekgarage. De exploitatieresultaten worden afgewikkeld via deze egalisatiereserve; de reserve Parkeergarage, ingesteld ten behoeve van het afdekken van de reserve egalisatie risico's parkeergarage; de bestemmingsreserve Parkeren Roombeek. Hierin is de afkoopsom, voor een periode van 15 jaren, gestort voor de jaarlijkse kosten voor invoering, beheer, exploitatie en parkeerregulering in Roombeek door PBE en het beheer, de exploitatie en het onderhoud van de parkeergarage de Brouwerij.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Egalisatiereserve Beschermd wonen
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van Beschermd wonen te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.
Toelichting op de mutaties	Het saldo van het product Beschermd wonen 2020 van 7 miljoen euro is aan deze reserve gedoteerd. De reserve kent een plafond waardoor de 7 miljoen via een onttrekking is verdeeld onder de regiogemeenten. Hiervan is 4,5 miljoen euro binnen gemeente Enschede toegevoegd aan het jaarrekening resultaat en 2,4 miljoen euro vloeit naar de overige regiogemeenten.

Bestemmingsreserves - kapitaallasten

Reserve kapitaalslasten
Doel	De reserve is ingesteld om vrijvallende kapitaallasten te reserveren en om schommelingen in werkelijke kapitaallasten op te vangen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve IT - Gemeentebrede software
Doel	Reserve is een structurele reserve die bestemd is voor de dekking van de kapitaallasten die voortkomen uit de vervanging en upgraden van software voor applicaties. Er worden jaarlijks structureel dotaties en onttrekkingen aan deze reserve gedaan.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve vervanging ICT

Doel

Reserve is een structurele reserve die bestemd is voor de dekking van kapitaallasten die voortkomen uit de vervangingsinvesteringen voor ICT werkplekmiddelen, hardware en de kosten voor licenties van besturingssoftware.

Toelichting op de mutaties

Dotatie totaal 2.743.000 euro.

De dotatie van 2.743.000 euro. Dit is 300.000 hoger dan begroot.
In verband met corona is er een aanvullende dotatie gedaan aan de reserve vervanging ICT van 300.000 euro. De dotatie is noodzakelijk om de kapitaallasten die zijn gekoppeld aan de uitbreiding van het aantal laptops voor de periode 2022 tot en met 2024 te kunnen opvangen.

Onttrekking totaal 1.661.000 euro.

71.000 euro voor 0 jaars uitgaven. Dit betreft de onttrekking voor diverse jaarlijkse licentiekosten die variabel zijn en werkplekmiddelen waarop gezien de levensduur geen afschrijving op plaatsvind.
1,590 miljoen euro onttrekking aan de reserves IT voor kapitaallasten van het rekencentrum en de werkplekmiddelen IT bedrijf.
De totale onttrekking ten opzichte van de begroting is 471.000 euro lager dan verwacht. Oorzaken is het verschuiven van investeringen van 2019 naar 2020.

Reserve H&S werkplekinrichting

Doel

Reserve is een structurele reserve bestemd voor de dekking van kapitaallasten die voortkomen uit de investeringen voor de werkplekinrichting.

Toelichting op de mutaties

Dotatie is 529.000 euro

529.000 euro conform begroting.

Onttrekking is 490.000 euro.

Begroot was een onttrekking van 539.000 euro. De uitvoering van de strategische huisvesting waaronder de verhuizing naar andere locaties in Zuid en Oost heeft geleid tot uitstel van vervangingen van werkplek middelen. In afwachting van de verdere ontwikkelingen voor Corona zal worden afgewogen welke investeringen moeten worden uitgevoerd.

Reserve Onderwijshuisvesting
Doel	Deze reserve is bedoeld om schommelingen van de kapitaalslasten in de exploitatie op te vangen. Indien de kapitaallasten lager dan wel hoger zijn dan het daarvoor beschikbare budget wordt gedoteerd dan wel onttrokken aan deze egalisatiereserves.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve vervangingsinvestering sport
Doel	Deze reserve is bedoeld om schommelingen in de exploitatie op te vangen. Indien de kapitaallasten lager dan wel hoger zijn dan het daarvoor beschikbare budget wordt gedoteerd dan wel onttrokken aan deze egalisatiereserves.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Bestemmingsreserves - overige

Reserve Rekeningresultaat lopend jaar
Doel	De reserve betreft het nog te verdelen rekeningresultaat van het afgesloten jaar.
Toelichting op de mutaties	De mutatie in deze reserve betreft de onttrekking van het rekeningresultaat 2019. Dit bedrag is conform raadsbesluit bij de gemeenterekening 2019 verwerkt in de administratie.

Reserve Majeure investeringsopgaven
Doel	Dit zijn reserveringen ten behoeve van de door de raad aangewezen majeure stedelijke investeringsopgaven.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve duurzaamheid
Doel	De middelen in deze reserve zijn beschikbaar gesteld voor duurzaamheid.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve nog uit te voeren werkzaamheden

Doel

Betreft nog uit te voeren werkzaamheden ihkv beheer wegen, monumenten, bodem uitvoeringsprogramma, etc.

Toelichting op de mutaties

De totale mutatie 2020 is 3,7 miljoen euro wordt veroorzaakt door:

Via een bestemmingsvoorstel heeft de Raad in december 2020 goedkeuring gegeven aan de overheveling van 200.000 euro voor de uitvoering evenementen, o.a. 75 jaar bevrijding en Giro/Tolle Woche;
Via een bestemmingsvoorstel heeft de Raad in december 2020 goedkeuring gegeven aan de overheveling van 1.372.000 euro voor cultuur t.b.v. ondersteuning sector i.v.m. gevolgen Corona. In maart 2020 wordt een voorstel aan de Raad voorgelegd over de besteding ervan;
vertraagde bodem projecten vanuit het bodem uitvoeringsprogramma conform raadsvoorstel 14 december 2020 (179.000 euro);
vertraagde Groot onderhoud wegen in 2020 voor 428.000 euro conform wegenbeleidsplan;
Via een bestemmingsvoorstel heeft de Raad in december 2020 goedkeuring gegeven aan de overheveling van 459.000 euro naar 2021 voor handhaving. Het budget is afkomstig uit de compensatie Rijk 2020.
Via een bestemmingsvoorstel heeft de Raad in december 2020 goedkeuring gegeven aan de overheveling van 75.000 euro naar 2021 voor de kerkenvisie.
Bijdrage implementatie Omgevingswet van 300.000 euro
Als gevolg van Covid-19 voor 55.000 euro niet uitgevoerde economische activiteiten op het gebied van internationale contacten en samenwerking. Deze economische activiteiten op het gebied van Internationaal zullen naar verwachting in 2021 wel worden uitgevoerd.
Voor Bezwaar en Beroep is 120.000 euro gereserveerd om de achterstanden, gevolg van door corona geannuleerde hoorzittingen en oplopende doorlooptijden weg te werken.
Het niet benutte werkbudget van 2020 à 107.000 euro voor aanpak woonoverlast wordt doorgeschoven naar 2021.
Door het Rijk is bij de septembercirculaire 234.000 euro beschikbaar gesteld om de verkiezingen in 2021 'corona-proof' te organiseren.
Voor de bij digitale informatievoorziening opgelopen vertragingen, als gevolg van corona is 100.000 euro ter beschikking gesteld.
Voor de doorontwikkeling van de P&C-functie is een bedrag van 225.000 euro doorgezet naar 2021.
Een bedrag van 300.000 euro blijft beschikbaar voor IT voor trajecten die, als gevolg van corona, zijn stilgevallen dan wel vertraagd.
Van het in het coalitieakkoord beschikbaar gestelde bedrag voor Enschede Akkoord blijft 115.000 euro ter besteding.

Reserve Flankerend beleid

Doel

De reserve is bedoeld voor flankerend beleid personeel, Informatie Investerings Programma (IIP) versnelling IT, remweg en IZA.

Toelichting op de mutaties

De dotatie aan de reserve is 1.925.000 euro.

Dotatie aan de reserve flankerend beleid en informatie investeringsplan (IIP) en implementatie Wetgeving IT conform de begroting 1.550.000 euro
Dotatie van 375.000 euro voor de reserve flankerende beleid personeel conform genomen besluit.

De ontrekking aan de reserve is 508.000

270.000 euro voor genatiepact ter compensatie van daling productieve uren die vanwege lagere inzet niet kunnen worden gecompenseerd door omzet voor gesloten systemen.
55.000 euro Flankerend beleid personeel aanwending voor vroegtijdig vertrek personeel en desintegratie Sportaal.
10.000 euro voor aanwending bevordering mobiliteit personeel, vanuit de IZA middelen.
173.000 euro voor het versnellen van IT projecten (IIP) voor de gehele organisatie.

Reserve Integraal veiligheidsplan
Doel	Reserve is ingesteld om de meerjarige kosten te dekken voor veiligheidsprojecten.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Integratie AZC in de wijk
Doel	Reserve is bij de jaarrekening 2015 gevormd en dient ter bevordering van de sociaal-maatschappelijke inbedding van vluchtelingen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Raadsimpulsen
Doel	Een bestemmingsreserve voor incidentele raadsimpulsen waarmee het presidium snel en adequaat kan handelen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Asiel & Integratie
Doel	Reserve is gevormd uit ontvangen rijksmiddelen. Kosten die voortvloeien uit de uitvoering van het product Asiel & Integratie worden opgevangen binnen de reserve.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Wederopbloei
Doel	De Raad heeft in december 2020 besloten deze reserve in te stellen. Het doel van deze reserve van de instellingscriteria moeten nog door de Raad vastgesteld worden.
Toelichting op de mutaties	Via een bestemmingsvoorstel heeft de Raad in december 2020 de goedkeuring gegeven om het resultaat van de septembercirculaire te storten in de reserve wederopbloei.

Reserve investering externe activiteiten
Doel	Doel van deze reserve is tweeërlei, aan de ene kant het mogelijk maken om te blijven investeren in het product om het op de markt te houden. Aan de andere kant dient de reserve als egalisatie als gevolg van schommelende inkomsten en uitgaven.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve H&S Leegstand

Doel

Deze reserve wordt aangewend om de financiële gevolgen van niet verhuurde m2 van ambtelijke huisvesting op te vangen.

Toelichting op de mutaties

Dotatie is 345.000 euro

341.000 euro conform de begroting..

Onttrekking is 435.000 euro.

De onttrekking is 435.000 euro en is daarmee 180.000 euro lager dan voorzien in de begroting. Oorzaak is onder andere dat het aantal m2 dat is verhuurd aan derden op een hoger niveau lag ten opzichte van de begroting.

Reserve Vastgoed
Doel	De reserve Vastgoed is bedoeld als buffer om de vermogensrisico’s en (tijdelijke) exploitatietekorten van het gemeentelijk vastgoed op te vangen.
Toelichting op de mutaties	Conform begroting worden alle exploitatiebaten- en lasten verrekend met deze reserve.

Reserve Gemeentelijke sociale huisvesting
Doel	Reserve is gevormd uit een schenking en is bedoeld voor financiële hulp bij huisvestingsproblemen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Exploitatieresultaat bouwvergunningen
Doel	Reserve ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende bouwvergunningen ten einde fluctuaties in de tarieven aan de burger te reduceren.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Herstel opgebroken bestrating
Doel	Reserve om de verschillen in de kosten en opbrengsten van partijen die toestemming krijgen om in gemeentelijke straten en wegen werkzaamheden te verrichten (bijvoorbeeld bekabelaars) op te vangen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Egalisatiereserve markten
Doel	Reserve ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende markten ten einde fluctuaties in de tarieven aan de burger te reduceren.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Mobiliteit
Doel	Reserve bedoeld voor de egalisatie van baten en lasten van mobiliteitsprojecten
Toelichting op de mutaties	De dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de gemeentebegroting 2020-2023 en daarna bijgesteld na het vaststellen door de gemeenteraad van de jaarschijf mobiliteit 2020. De dotaties hebben conform begroting plaatsgevonden. De onttrekkingen volgen uit de aanvragen uit de jaarschijven van verschillende jaren.

Reserve Landinrichting
Doel	Reserve bedoeld voor de financiering van het project Landinrichting.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Gebiedsontwikkeling
Doel	In diverse grondexploitaties die we afsluiten zitten RO bijdrages, bedoeld om bij toekomstige verlieslatende gebiedsontwikkelingen deze bijdrages in te zetten, mits deze ontwikkelingen voldoen aan de in de structuurvisie gestelde doelen. Jaarlijks worden de ontvangen RO bijdrages gedoteerd aan de Reserve Gebiedsontwikkeling.
Toelichting op de mutaties	De dotatie van 444.000 euro heeft betrekking op in grondexploitaties ontvangen RO bijdrages die bedoeld zijn om deze bij toekomstige verlieslatende gebiedsontwikkelingen in te zetten, mits deze ontwikkelingen voldoen aan de in de structuurvisie gestelde doelen. De negatieve onttrekking á 60.000 euro betreft de correctie van een onterechte onttrekking uit deze reserve in 2019.

Reserve Muziekfonds
Doel	Uit de reserve - die voortkomt uit een particuliere gift - kunnen bijdragen worden gedaan in de kosten van opvoeringen op muzikaal gebied. Bijvoorbeeld bijzondere orkest- of operavoorstellingen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Stadsverfraaiïng
Doel	Uit de reserve kunnen bijdragen worden geput voor het realiseren van kunstopdrachten al dan niet geïntegreerd in of op een gebouw of bouwwerk. Het gaat in deze periode nog om twee kunstwerken op het Wilminkplein en op het Koningsplein. Daarnaast is de reserve een achtervang voor grootschalig onderhoud van bestaande kunstwerken (calamiteiten).
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevondne groter dan 400.000 euro.

Reserve Vrouwenopvang

Doel

Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de vrouwenopvang te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.

Toelichting op de mutaties

Het saldo van het product Vrouwenopvang 2020 van 1,9 miljoen euro is in 2020 aan deze reserve gedoteerd.

Er is 258.000 euro onttrokken op basis van de coronanota 2020.

Reserve Maatschappelijke opvang en verslavingszorg

Doel

Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de maatschappelijke opvang te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.

Toelichting op de mutaties

Het saldo van het product Maatschappelijke opvang 2020 van 1,7 miljoen euro is in 2020 aan deze reserve gedoteerd.

Er is 250.000 euro onttrokken op basis van de coronanota 2020.

Reserve Wijkbudgetten
Doel	Reserve is bedoeld om uitvoering te kunnen geven aan het in meerdere mogen besteden en/of mogen sparen van jaarlijkse middelen ten behoeve van de wijkbudgetten.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Monumentenbeleid
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de middelen van het monumentenbeleid te egaliseren.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Gezond meedoen convenant Menzis
Doel	Deze reserve is ingesteld om de kosten die voortvloeien uit de uitvoering van het convenant tussen de gemeente Enschede en Menzis op te vangen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Sociaal Fonds

Doel

Deze reserve wordt ingezet ter dekking van de lasten van het investeringsprogramma voor de transformatieagenda Sociaal Domein.

Toelichting op de mutaties

De onttrekking is 2,4 miljoen euro waarvan 2 miljoen euro conform begroting. De resterende 400.000 euro betreffen uitgaven in het kader van Onderwijs Jeugdhulp Arrangement (OJA)

Dotatie is 2,2 miljoen euro en betreffen: Onderbesteding op een aantal projecten in het kader van het investeringsprogramma Transformatieagenda Sociaal Domein en onderbesteding op een aantal intensiveringen vanuit het coalitieakkoord;

Reserve Maatschappelijke functie Sport
Doel	Deze reserve wordt ingezet ter dekking van lasten die samenhangen met de pilot arbeidsreïntegratie via sport en het actieplan voor de vitale sportverenigingen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve Reïntegratie en inburgering
Doel	Het financieren van uitgaven reïntegratieactiviteiten en inburgering
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Dienstreserve DCW
Doel	Reserve bestemd om de kosten voortvloeiend uit de investeringen in het pand Spoordijkstraat te egaliseren.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Reserve LEA
Doel	Reserve bedoeld voor de egalisatie van de opbrengsten en kosten van de Lokaal Educatieve Agenda
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

9.2. Staat van voorzieningen

Bedragen x 1.000 Euro's		Boekwaarde per 31-12-2019	Herrubricering	Boekwaarde per 01-01-2020	Toevoegingen	Vrijval	Aanwendingen	Boekwaarde per 31-12-2020
Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's	DCW productie bedrijf	10	0	10	0	10	0	0
	Uitvoering Tozo	0	0	0	450	0	0	450
	Verliesvoorziening particulier GREX	0	389	389	113	0	0	502
	Voorz DCW	400	0	400	0	0	0	400
	Voorz Grondwatermonitoring	554	0	554	0	0	9	545
	Voorziening ADT	8.919	0	8.919	915	0	0	9.834
	Voorziening RBT	2.664	0	2.664	0	1.873	0	791
	Vrz. oud wethouders (pensioen)	6.111	0	6.111	528	0	319	6.321
	Vrz. personeel	1.233	0	1.233	266	0	629	869
Voorziening ter egalisatie van de kosten	H&S vrz. onderhoud	1.642	0	1.642	303	0	222	1.723
	Onderhoud havens	1.383	0	1.383	343	0	783	944
	Onderhoud parkeergarages	3.236	0	3.236	692	0	1.002	2.926
	Vastgoed	3.169	0	3.169	4.397	0	4.950	2.616
	Voorz groot onderh kunstgrasvelden	187	0	187	75	37	225	0
	Vz gr onderh infrastruct kunstwerken	0	0	0	213	0	0	213
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen	Voorziening Afvalstoffen	3.669	0	3.669	0	0	1.539	2.130
	Voorziening Riolering	382	0	382	0	0	314	67
	Voorziening vervanging Riolering	20.938	0	20.938	5.775	0	26.068	646
Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is	Voorziening MST	0	458	458	155	0	0	613
	Voorziening vv Zuid-Eschmarke	59	0	59	0	0	0	59
		54.557	847	55.503	14.225	1.920	36.060	31.647

Toelichting voorzieningen
Hieronder wordt het doel waarvoor de voorzieningen zijn ingesteld, per voorziening toegelicht. De mutaties in de voorzieningen worden alleen toegelicht wanneer de mutaties 400.000 euro of hoger zijn geweest.

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

Voorziening DCW productie bedrijf
Doel	Voorziening is getroffen ter dekking van gevolgen voor de uitvoering van contracten.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Voorziening TOZO

Doel

Voorziening is getroffen ter dekking van toekomstige uitgaven van de Tozo.

Toelichting op de mutaties

Voorziening is opgebouwd vanuit de Vergoeding van de Uitvoeringskosten Tozo die door het ministerie van Sociale Zaken beschikbaar wordt gesteld. Vergoeding voor de Uitvoeringskosten voor een aanvraag Levensonderhoud is 450,00 euro per verwerkte aanvraag. Vergoeding voor de uitvoeringskosten van een kredietverstrekking is 800,00 euro per verwerkte aanvraag.

De uitvoeringskosten voor de Tozo die de gemeente Hengelo/ROZ, als uitvoerder van de regeling, in rekening brengt zijn 400,00 euro voor een aanvraag Levensonderhoud en 500,00 euro voor een aanvraag krediet.

Het verschil tussen de vergoeding voor de uitvoeringskosten en de aan de gemeente Hengelo/ROZ te betalen vergoeding, zijnde 457.700 euro, staat in de voorziening Uitvoering Tozo.

De Voorziening is nodig voor de kosten en werkzaamheden die we als gemeente zelf uit moeten blijven voeren. Hierbij moet onder andere gedacht worden aan het afhandelen van bezwaar en beroep, controle(kosten) eigen accountant als ook de verantwoording van de Tozo via de SiSa. Daarnaast kan het zijn dat er nog een rekening wordt gestuurd door het ROZ als gevolg van onderzoek bij dossiers bij het vermoeden van fraude. Van belang is dus dat de voorziening tot en met het jaar 2025, zijnde de periode waarin de kredieten moeten worden afgelost, beschikbaar blijft om deze kosten te dekken.

Voorziening particulier GREX
Doel	Voorziening om de verwachte toekomstige verliezen op de reeds afgesloten anterieure overeenkomsten (particuliere grexen) af te dekken.
Toelichting op de mutaties	Het saldo, van nu 502.000 euro, is in het verleden altijd onterecht als verliesvoorziening op de balanspost Voorraden Onderhanden Werk in mindering gebracht. Vanaf 2020 zal dit saldo als een afzonderlijke voorziening gepresenteerd worden in de jaarrekening.

Voorziening DCW
Doel	Deze voorziening is bestemd voor de verplichting spaarverlof van de WSW werknemers.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Voorziening Grondwatermonitoring
Doel	Voorziening om monitorings- en nazorgkosten te dekken van reeds uitgevoerde saneringen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Voorziening ADT
Doel	Voorziening om de tekorten volgens de grondexploitatie gebiedsontwikkeling luchthaven Twente af te dekken.
Toelichting op de mutaties	De actualisatie van de (verliesgevende) grondexploitatie van deze gemeenschappelijke regeling waarvan wij 50% aandeelhouder zijn heeft uitgewezen dat de getroffen voorziening ter dekking van het gemeentelijk aandeel van het verlies met 915.000 euro moet worden verhoogd.

Voorziening RBT
Doel	Voorziening ter dekking van het tekort op de grondexploitatie XL Business Park
Toelichting op de mutaties	De actualisatie van de (verliesgevende) grondexploitatie van deze gemeenschappelijke regeling waarvan wij 23% aandeelhouder zijn heeft uitgewezen dat de getroffen voorziening ter dekking van het gemeentelijk aandeel van het verlies met 1,9 miljoen euro kan worden verlaagd.

Voorziening oud wethouders (pensioen)
Doel	Op basis van de wet APPA (Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers) hebben politieke ambtsdragers recht op verschillende pensioenregelingen. De hieruit op termijn voortvloeiende financiële verplichtingen voor de gemeente wordt in deze voorziening tot uitdrukking gebracht. Jaarlijks worden de toekomstige verplichtingen herrekend en eventuele toevoegingen of onttrekkingen die hiervan het resultaat zijn, worden bij de jaarrekening inzichtelijk gemaakt.
Toelichting op de mutaties	Jaarlijks wordt 520.000 euro begroot als dotatie aan de voorziening. De kosten voor reeds gepensioeneerde wethouders (319.000 euro) worden onttrokken uit de voorziening. Op basis van de jaarlijkse actuariële berekeningen wordt bepaald wat de actuele stand van de voorziening moet zijn. In 2020 bleek, na dotatie en onttrekking, de voorziening voor 8.000 euro te laag te zijn. Dit bedrag is aanvullend gedoteerd in 2020.

Voorziening personeel
Doel	Uit deze voorziening worden de FPU-kosten, WW-kosten en kosten die voortvloeien uit overige personele regelingen vergoedt.
Toelichting op de mutaties	In verband met het actualiseren van de huidige (bovenwettelijke) WW verplichtingen, het realiseren van een aantal vaststellingovereenkomsten en (conform BBV) voorzien van verlieslatende detacheringen, heeft een dotatie plaatsgevonden van 266.000 euro. Daarentegen zijn er in 2020 ook kosten ten laste van de voorziening gebracht.

Voorzieningen ter egalisatie van kosten

Voorziening H&S onderhoud
Doel	Voorziening ter dekking van de kosten voor het uitvoeren van regulier binnenonderhoud van de gebouwen waar gemeentelijk personeel is gehuisvest. Onttrekkingen uit deze voorziening geschiedt op basis van werkelijk gemaakte kosten, toevoeging van middelen op basis van een berekening voor toekomstig verwacht onderhoud.
Toelichting op de mutaties	In 2020 hebben geen mutaties plaatsgevonden van 400.000 of hoger.

Voorziening Onderhoud Havens
Doel	Voorziening bedoeld ter dekking van de kosten voor groot onderhoud aan de Haven.
Toelichting op de mutaties	Conform begroting heeft er groot onderhoud plaats gevonden.

Voorziening Onderhoud Parkeergarages
Doel	Voorziening bedoeld ter egalisatie van de kosten voor (groot) onderhoud aan de parkeergarages.
Toelichting op de mutaties	De dotatie betreft het vanuit het mpp (meerjaren prognose parkeren) 2020 gestorte bedrag. De bestedingen hebben betrekking op onderhoud parkeergarages en technische installaties.

Voorziening Vastgoed (VBE)
Doel	De kosten van planmatig onderhoud worden bekostigd uit deze voorziening. De mutaties in de onderhoudsvoorziening zijn gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplanning.
Toelichting op de mutaties	De mutaties op de onderhoudsvoorziening zijn conform de meerjaren-onderhoudsplanning van het VBE. Voor een nadere toelichting zie de paragraaf kapitaalgoederen bij het onderdeel Vastgoed.

Voorziening Groot onderhoud kunstgrasvelden
Doel	Bedoeld ter egalisatie van kosten van (groot) onderhoud aan kunstgrasvelden in de openbare ruimte.
Toelichting op de mutaties	Aangezien de planning voor de komende jaren een beeld weer geeft dat de onderhoudskosten regelmatig over de jaren verspreid kunnen worden is de voorziening niet meer nodig. Het restant is vrijgevallen t.b.v. beheer openbare ruimte.

Voorziening Infrastructurele kunstwerken
Doel	De voorziening is ingesteld om fluctuaties in het onderhoud van infrastructurele kunstwerken door de jaren heen binnen de financiële kaders op te kunnen vangen.
Toelichting op de mutaties	In 2020 hebben geen mutaties plaatsgevonden van 400.000 euro of hoger.

Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen

Voorziening Afvalstoffen
Doel	Voorziening ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende afvalstoffenheffing om fluctuaties in de tarieven te reduceren.
Toelichting op de mutaties	Conform begroting 2020 en raadsbesluit 12 september 2019 zijn de mutaties voor onvoorzien en invoering keuzemodel laagbouw en inzameling van gfe ten laste van de voorziening gebracht. Daarnaast is het saldobedrag van de exploitatie 2020 van 387.000 euro ten laste van deze voorziening gebracht. In de decembercirculaire gemeentefonds 2020 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties is opgenomen dat de door gemeenten op basis van corona extra gemaakte kosten en gemiste inkomsten met betrekking tot afvalinzameling worden vergoed voor een totaalbedrag van 32 miljoen euro. Hoe hoog de vergoeding voor de gemeente Enschede wordt is niet in de circulaire opgenomen.

Voorziening Riolering
Doel	Voorziening ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende rioolheffing om fluctuaties in de tarieven te reduceren.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

Voorziening vervanging Riolering
Doel	Voorziening vervanging Riolering voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven.
Toelichting op de mutaties	De storting betreft het begrote bedrag vanuit het Gemeentelijk Rioleringsplan om toekomstige vervangingen te kunnen bekostigen (5,7 miljoen euro). De onttrekking betreft conform het B&W voorstel 8 september 2020 om de voorziening in te zetten voor de boekwaarden van Riolering 2017,2018 en 2019 en investeringen 2020.

Voorziening voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is

Voorziening MST
Doel	Deze Voorziening is bestemd voor risico-opslagen op de achtergestelde leningen aan het MST ter voorkoming van staatssteun.
Toelichting op de mutaties	613.000 euro is aan de voorziening toegevoegd, betreffende de risico-opslag in boekjaar 2020 alsmede herrubricering van reserve naar voorziening voor voorgaande jaren.

Voorziening vv Zuid-Eschmarke
Doel	Deze Voorziening is bestemd voor de verplichtingen die voortvloeien uit de verkoop en levering tav de kantine vv Zuid-Eschmarke.
Toelichting op de mutaties	Er hebben geen mutaties plaatsgevonden groter dan 400.000 euro.

9.3. Overzicht kredieten/onderhanden werk

In de financiële verordening van de Gemeente Enschede (artikel 3 lid 4) is vastgelegd dat in de jaarrekening wordt gerapporteerd over de uitputting van de geautoriseerde investeringskredieten en de actuele raming van de totale uitgaven.

Hierbij geldt de regel dat een overschrijding van 5% of maximaal 50.000 euro is toegestaan. Grotere afwijkingen moeten volgens de financiële verordening tijdig aan de raad worden gemeld. Uiteraard worden daar dekkingsvoorstellen bijgevoegd.

Hoofdproduct	Project	Begroting Lasten	Begroting Baten	Realisatie Lasten	Realisatie Baten	Raming Lasten	Raming Baten	Raming Afwijking Lasten
Hoofdverkeersinfrastructuur en beleid	Openbaar Vervoer	35	0	9	0	35	0	0
	Coberco / Raiffeissenstraat	1.606	-1.221	1.362	-1.134	1.606	-1.134	0
	Euregio fietspad 2017 (1600091807)	2.500	-1.432	2.197	-1.470	2.500	-1.432	0
	Herinrichting Gronausestr [1800047278]	400	0	29	0	400	0	0
	Mobiliteitsplan 2015 (1400317826)	255	0	252	0	255	0	0
	Mobiliteitsvisie 2019-2023	17.796	-9.339	882	-543	17.796	-543	0
	Mobiliteitsplan 2021	3.144	-950	0	0	3.144	0	0
	Mobiliteitsplan 2020	1.953	-500	311	-208	1.953	-208	0
	Mobiliteitsplan 2019	3.178	-1.154	1.113	-691	3.178	-691	0
	Mobiliteitsplan 2018	9.844	-6.550	2.295	-1.406	9.844	-1.406	0
Totaal - Hoofdverkeersinfrastructuur en beleid		40.712	-21.147	8.451	-5.452	40.712	-5.415	0
Projecten Economische ontwikkeling	Kennispark Regio Deal / Investeringen	2.330	-2.330	2	-50	2.330	-50	0
Totaal - Projecten Economische ontwikkeling		2.330	-2.330	2	-50	2.330	-50	0
Beheer wegen	Wegenbeleidsplan 2020-2023 [1900085356]	0	0	312	-112	0	0	0
Beheer wegen	Wegenbeleidsplan 2014-2018	27.660	-4.953	5.452	-4.265	27.660	-4.265	0
Totaal - Beheer wegen		27.660	-4.953	5.764	-4.377	27.972	-4.265	0
Handhaving openbare ruimte	Aanschaf en implementatie Roostersysteem	15	0	15	-15	15	0	0
Totaal - Handhaving openbare ruimte		15	0	15	-15	15	0	0
Locatie ontwikkeling	Kop Boulevard [1800012748]	16.798	-737	4.580	-1.451	16.798	-737	0
Totaal - Locatie ontwikkeling		16.798	-737	4.580	-1.451	16.798	-737	0
Openbare verlichting	Beleidsplan openbare verlichting	9.126	0	9.014	-8.470	9.126	0	0
Totaal - Openbare verlichting		9.126	0	9.014	-8.470	9.126	0	0
Parkeerbeheer
	1800047278 Vervangingsinv Parkeren	300	0	109	0	300	0	0
	Aanpassing van Heekgarage MST (16062)	3.689	0	3.226	-3.226	3.689	0	0
Totaal - Parkeerbeheer		3.989	0	3.335	-3.226	3.989	0	0
Riolering	GRP 2011-2015	31.525	-1.348	21.706	-21.705	31.525	-1.348	0
Riolering	GRP 2016-2020 (1500083091)	30.866	-9.935	29.995	-24.969	30.866	-9.935	0
Totaal - Riolering		62.390	-11.283	51.701	-46.674	62.390	-11.283	0
Stadsdeelbeheer	Investeringen stadsdeelbeheer groen	3.000	0	3.069	-2.441	3.069	0	-69
Stadsdeelbeheer	Toegangssysteem Stadserf [1700034676]	210	0	150	0	210	0	0
Totaal - Stadsdeelbeheer		3.210	0	3.219	-2.441	3.279	0	-69
Interne dienstverlening	Vervangingsinvestering H&S PB 18-21 (1700064614)	1.930	0	1.332	-1.222	1.930	0	0
	Vervangingsinvestering H&S PB 19-22 (1800047278)	982	0	588	-324	982	0	0
	Vervangingsinvestering IT PB 18-21 (1700064614)	900	0	592	-204	900	0	0
	Vervangingsinvestering H&S PB 21-24 (2000036602)	669	0	0	0	669	0	0
	Vervangingsinvestering IT PB 19-22 (1800047278)	40	0	47	0	47	0	-7
	Vervangingsinvestering IT PB 21-24 (2000036602)	2.483	-382	0	0	2.483	0	0
	Vervangingsinvestering IT PB 20-23 (1900052338)	3.519	-326	2.251	-84	3.519	-84	0
	Vervangingsinvestering H&S PB 20-23 (1900052338)	1.526	0	301	0	1.526	0	0
Totaal - Interne dienstverlening		12.049	-708	5.110	-1.835	12.056	-84	-7
Vastgoed	Vervangingsinvestering OHV PB 17-20 (1600052721)	100	0	0	0	100	0	0
	Vervangingsinvestering OHV PB 18-21 (1700064614)	444	0	444	-354	444	0	0
	Vervangingsinvestering OHV PB 19-22 (1800047278)	707	-151	662	-181	707	-151	0
	Vervangingsinvestering OHV PB 20-23 (1900052338)	400	0	162	0	400	0	0
	Vervangingsinvestering OHV PB 21-24 (2000036602)	10.926	0	0	0	10.926	0	0
	Vervangingsinvestering VBE PB 20-23 (1900052338)	1.000	0	777	0	1.000	0	0
	Vervangingsinvestering VBE PB 21-24 (2000036602)	1.000	0	0	0	1.000	0	0
	Vervangingsinvestering VBE PB 19-22 (1800047278)	550	0	265	-265	550	0	0
Totaal - Vastgoed		15.127	-151	2.311	-801	15.127	-151	0
Afgesloten OUD	Afgesloten INV OUD	388	-388	306	-339	388	-339	0
Totaal - Afgesloten OUD		388	-388	306	-339	388	-339	0
Totaal - Geheel		193.794	-41.698	93.808	-75.131	194.182	-22.325	-76

Toelichting

Stadsdeelbeheer
Krediet voor investeringen stadsdeelbeheer groen: Het budget voor de lasten wordt met 69.000 euro overschreden.
Vanaf 2018 geldt vanuit de BBV de wettelijke verplichting om investeringen met maatschappelijk nut te activeren. Ieder jaar wordt bij de begroting een inschatting gemaakt van de benodigde middelen. Jaarlijks wordt bij de begroting hiervoor een krediet aangevraagd van 1 miljoen euro. In 2020 is 69.000 euro meer uitgegeven dan ingeschat.