10. Bijlagen, onderdeel jaarrekening

10.1. Staat van reserves

Soort reserve	Omschrijving Bedragen x 1.000 Euro's	Stand 31-12-2023	Dotaties	Onttrekkingen	Bestemming resultaat vorig boekjaar	Vermindering ter dekking van afschrijvingen	Stand per 31-12-2024
Alg	Weerstandsvermogen	61.706	23.857	9.766	14.421	0	90.218
Alg	Reserve grondbedrijf	27.002	13.487	5.673	0	0	34.817
Totaal - Algemene Reserves		88.708	37.344	15.439	14.421	0	125.035
BR Egal	Reserve parkeren	3.193	0	192	0	0	3.001
BR Egal	Egalisatiereserve Beschermd Wonen	6.802	13.582	13.582	0	0	6.802
Totaal - Bestemmingsreserve - Egalisatie		9.995	13.582	13.774	0	0	9.803
BR Kap	Reserve kapitaallasten	2.409	199	0	0	0	2.608
	IT - Gem.brede software	1.714	372	53	0	291	1.742
	Vervanging ICT	4.275	2.292	370	0	1.349	4.848
	FB - Werkplekinrichting	2.861	568	0	0	485	2.944
	Onderwijshuisvesting	5.137	4.816	0	0	2.722	7.231
	Vervangingsinvestering sport	136	0	82	0	0	54
Totaal - Bestemmingsreserve - Kapitaallasten		16.532	8.247	505	0	4.847	19.427
BR Ov	Rekeningresultaat lopend jaar	21.834	0	7.055	-14.617	0	161
	Reserve duurzaamheid	940	403	0	0	0	1.343
	Nog uit te voeren werkzaamheden	8.959	1.405	1.415	0	0	8.949
	Flankerend beleid	3.237	0	767	0	0	2.469
	Integratie AZC in de wijk	102	0	0	0	0	102
	Raadsimpulsen	100	0	0	0	0	100
	Reserve Wederopbloei	21	0	0	0	0	21
	Implementatie wetgeving informatie	1.269	742	911	0	0	1.101
	Reserve Loon- en prijscompensatie	7.472	0	4.553	0	0	2.919
	BR Versterking gem dienstverlening	2.770	21	0	0	0	2.791
	Reserve Woonoverlast	0	500	18	0	0	482
	Reserve regionale arbeidsmarkt	0	12.756	4.968	0	0	7.788
	Reserve regionaal onderwijsbeleid	0	2.003	0	0	0	2.003
	Reserve infrastructuur WSW	0	880	0	0	0	880
	Reserve Noodfonds	1.549	71	1.351	0	0	269
	Reserve Energietoeslag	4.280	0	880	0	0	3.400
	Reserve Vroegsignalering	1.111	605	252	0	0	1.464
	Res Alleenverdienersprobl. Belast.	0	315	0	0	0	315
	ResHersteloperatie Toeslagenaffaire	0	840	160	0	0	680
	IT Transitiefonds	1.106	1.200	0	0	0	2.306
	Vastgoed	5.786	1.499	874	0	0	6.411
	Res Gemeentelijkesociale huisvesting	180	0	0	0	0	180
	Res exploitatieresult bouwvergunning	313	0	313	0	0	0
	Herstel opgebroken bestrating	184	72	0	0	0	256
	Reserve mobiliteit	13.570	3.826	1.439	0	0	15.958
	Gebiedsontwikkeling	1.845	262	0	0	0	2.107
	RES Strategische investeringsagenda	26.363	6.609	515	0	0	32.456
	Reserve Implementatie Omgevingswet	952	10	630	0	0	332
	Reserve Impl Wet kwaliteitsborging	829	0	200	0	0	629
	Reserve entree Muziekkwartier	0	470	0	0	0	470
	Reserve Stim.fonds Binnenstad E'de	0	220	0	0	0	220
	Reserve Muziekfonds	21	0	0	0	0	21
	Reserve stadsverfraaiing	265	0	0	0	0	265
	Reserve Vrouwenopvang	4.919	601	338	0	0	5.182
	Res Maat. opvang en verslavingzorg	5.648	0	933	0	0	4.715
	Reserve wijkbudgetten	549	455	432	0	0	572
	Reserve Monumentenbeleid	67	0	1	0	0	67
	Gezond Meedoen convenant Menzis	1	0	0	0	0	1
	Investeringsreserve Sociaal Domein	1.478	0	356	0	0	1.122
	Reserve Maatschappelijk functieSport	9	0	9	0	0	0
	Reserve herv.agenda expl.ontw.jeugd	8.847	1.835	6.366	0	0	4.316
	Reserve Drugsbestrijding	0	500	0	0	0	500
	Reserve versterken welzijnswerk	0	0	0	197	0	197
	Re-Integratie en Inburgering	400	0	100	0	0	300
	Reserve TOZO	420	0	82	0	0	338
	Dienstreserve DCW	338	0	66	0	0	271
Totaal - Bestemmingsreserve - Overige		127.735	38.102	34.984	-14.421	0	116.430
Eigen vermogen		242.970	97.275	64.702	0	4.847	270.695

Toelichting
Hieronder wordt het doel waarvoor de reserves zijn ingesteld, per reserve toegelicht. De mutaties in de reserves worden alleen toegelicht, wanneer de mutaties 400.000 euro of hoger zijn geweest.

Algemene reserves

Reserve Weerstandsvermogen
Doel	De reserve wordt gebruikt om risico's op te kunnen vangen op basis van de geïnventariseerde risico's.
Toelichting op de mutaties	De mutaties op de reserve weerstandsvermogen betreffen het middelenkader die conform eerder vastgestelde begrotingen zijn vastgesteld. Daarnaast is er afgesproken om de mutaties van de diverse ontvangen circulaires van het rijk rechtstreeks te storten/te onttrekken in de reserve. In totaal is er voor 18,3 miljoen gestort in de reserve conform de september-, mei -, en de septembercirculaire 2024 en voor 2,5 miljoen onttrokken conform de december- (2023) en de december circulaire 2024.

Reserve Grondbedrijf
Doel	Buffer ten behoeve van het egaliseren van zowel positieve als negatieve resultaten op de exploitatie van gronden. Het verloop van deze reserve wijzigt als gevolg van de actualisatie van de grondcomplexen in het Meerjaren Perspectief Grondbedrijf (MPG). Zie paragraaf grondbeleid.
Toelichting op de mutaties	De storting van 13,5 miljoen euro wordt voor 6,4 miljoen euro veroorzaakt door de positieve herzieningseffecten op grondexploitaties, voor 0,6 miljoen euro door positieve effecten op het erfpachtscomplex door de jaarlijkse exploitatie en door verkopen en voor 6,5 miljoen euro door de ontvangst van dekking van de Oekraïne middelen voor de versnelling van de woningbouwopgave. De onttrekking van 5,7 miljoen euro wordt voor 4,5 miljoen euro veroorzaakt door de negatieve herzieningseffecten op grondexploitaties, voor 0,5 miljoen euro door de afgeboekte beheerslasten en plankosten op de overige gronden, voor 0,2 miljoen door te korten op particuliere grexen, voor 0,2 miljoen door besteedde Oekraïne gelden en voor 0,3 miljoen door overige onttrekkingen.

Bestemmingsreserves - egalisatie

Reserve Parkeren

Doel

Deze reserve van het parkeerbedrijf bestaat uit een aantal deelreserves, die bij besluit van de Raad (PB2011-2014) zijn samengevoegd:

de reserve Egalisatie Risico's Parkeergarage ingesteld ten behoeve van het opvangen van de aanloopverliezen van de H.J. van Heekgarage. De exploitatieresultaten worden afgewikkeld via deze egalisatiereserve;
de reserve Parkeergarage, ingesteld ten behoeve van het afdekken van de reserve egalisatie risico's parkeergarage;
de bestemmingsreserve Parkeren Roombeek. Hierin is de afkoopsom, voor een periode van 15 jaren, gestort voor de jaarlijkse kosten voor invoering, beheer, exploitatie en parkeerregulering in Roombeek door PBE en het beheer, de exploitatie en het onderhoud van de parkeergarage de Brouwerij.

Toelichting op de mutatie

In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Egalisatiereserve Beschermd wonen
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van Beschermd wonen te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.
Toelichting op de mutaties	Het saldo van het product Beschermd wonen 2024 van 13,6 miljoen euro is aan deze reserve gedoteerd. De reserve kent een plafond waardoor de 13,6 miljoen euro via een onttrekking is verdeeld onder de regiogemeenten. Hiervan is 8,4 miljoen euro binnen gemeente Enschede toegevoegd aan het jaarrekening resultaat en 5,2 miljoen euro vloeit naar de overige regio gemeenten..

Bestemmingsreserves - kapitaallasten

Reserve kapitaalslasten
Doel	De reserve is ingesteld om vrijvallende kapitaallasten te reserveren en om schommelingen in werkelijke kapitaallasten op te vangen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve IT - Gemeentebrede software
Doel	Reserve is een structurele reserve die bestemd is voor de dekking van de kapitaallasten die voortkomen uit de vervanging en upgraden van software voor applicaties. Er worden jaarlijks structureel dotaties en onttrekkingen aan deze reserve gedaan.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve vervanging ICT
Doel	Reserve is een structurele reserve die bestemd is voor de dekking van kapitaallasten die voortkomen uit de vervangingsinvesteringen voor ICT werkplekmiddelen, hardware en de kosten voor licenties van besturingssoftware.
Toelichting op de mutaties	Er is conform begroting 2.292.000 euro gedoteerd aan de reserve. Er wordt 2.501.000 euro minder onttrokken dan begroot. Dit is toe te schrijven aan vertraging op de digitale transitie (hybrid cloud beweging en applicatielandschap). Daarnaast is er actief gestuurd op minder snel vervangen van hardware en scherp inkopen van licenties. Zie ook toelichting product interne dienstverlening.

Reserve Facilitairbedrijf werkplekinrichting
Doel	Reserve is een structurele reserve bestemd voor de dekking van kapitaallasten die voortkomen uit de investeringen voor de werkplekinrichting.
Toelichting op de mutaties	Er is gestort conform begroting. De onttrekking is lager vanwege lagere kapitaallasten dan begroot.

Reserve Onderwijshuisvesting
Doel	Deze reserve is bedoeld om schommelingen van de kapitaalslasten in de exploitatie op te vangen. Indien de kapitaallasten lager dan wel hoger zijn dan het daarvoor beschikbare budget wordt gedoteerd dan wel onttrokken aan deze egalisatiereserves.
Toelichting op de mutaties	Er is 133.000 euro meer gestort dan begroot vanwege lagere kapitaallasten door uitgestelde activering van projecten. Er is onttrokken conform begroting.

Reserve vervangingsinvestering sport
Doel	Deze reserve is bedoeld om schommelingen in de exploitatie op te vangen. Indien de kapitaallasten lager dan wel hoger zijn dan het daarvoor beschikbare budget wordt gedoteerd dan wel onttrokken aan deze egalisatiereserves.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Bestemmingsreserves - overige

Reserve Rekeningresultaat lopend jaar
Doel	De reserve betreft het nog te verdelen rekeningresultaat van het afgesloten jaar.
Toelichting op de mutaties	Het rekeningresultaat over 2023 is onttrokken conform de door de raad vastgestelde bestemming.

Reserve duurzaamheid
Doel	De middelen in deze reserve zijn beschikbaar gesteld voor duurzaamheid.
Toelichting op de mutaties	De dotatie aan deze reserve bestaat uit het overgebleven saldo van dit jaar van het project Volkshuisvestingsfonds Hanenberglanden (conform raadsbesluit) en het saldo van het product Duurzaamheid.

Reserve nog uit te voeren werkzaamheden

Doel

Betreft nog uit te voeren werkzaamheden in het kader van beheer wegen, monumenten, bodem uitvoeringsprogramma, etc.

Toelichting op de mutaties

De dotatie van 1,4 miljoen euro betreft:

785.000 euro dotatie cultuurnota 2024
328.000 euro inzake Slagmanpad 2025;
170.000 euro betreft meevaller bij rijksmiddelen apparaatskosten Bodem;
100.000 euro saldo wo bezetting;
22.000 euro inzake Enschede 700.

Onttrekking van 1,4 miljoen euro betreft:

826.000 euro begroting en wegenbeleidsplan;
296.000 euro Coronagelden 2024;
154.000 euro subsidies SBE;
81.000 euro uitvoeringprogramma bodem 2024;
58.000 euro subsidie Onder de pannen (woonversnelling).

Reserve Flankerend beleid

Doel

De reserve is bedoeld voor flankerend beleid personeel, Informatie Investerings Programma (IIP) versnelling IT, remweg en IZA.

Toelichting op de mutaties

De onttrekking aan de reserve bedraagt 767.000 euro.

* 497.000 euro voor Generatiepact ter compensatie van daling productieve uren die vanwege lagere inzet niet kunnen worden gecompenseerd voor gesloten systemen;

* 270.000 euro ten behoeve van cofinanciering in informatie-investeringsprojecten (IIP), versnelling digitalisering en informatiebeheer.

Reserve Integratie AZC in de wijk
Doel	Reserve is bij de jaarrekening 2015 gevormd en dient ter bevordering van de sociaal-maatschappelijke inbedding van vluchtelingen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben zich in 2024 geen mutaties voorgedaan.

Reserve Raadsimpulsen
Doel	Een bestemmingsreserve voor incidentele raadsimpulsen waarmee het presidium snel en adequaat kan handelen.
Toelichting op de mutaties	Er hebben zich in 2024 geen mutaties voorgedaan.

Reserve Wederopbloei
Doel	De reserve is voor financiële ondersteuning van initiatieven uit de stad om een bijdrage te leveren aan een spoedig herstel van de stad uit de coronacrisis.
Toelichting op de mutaties	Er hebben zich in 2024 geen mutaties voorgedaan.

Reserve Implementatie wetgeving informatie
Doel	De bestemmingsreserve ‘Implementatie wetgeving informatievoorziening’ heeft een egalisatiefunctie. Doel is om de werkelijke uitgaven synchroon te laten lopen met de daartoe ontvangen middelen voor de nieuwe wetgeving ten aanzien van informatievoorziening. Door de beschikbare (ontvangen) middelen in een reserve te doteren wordt gegarandeerd dat de middelen beschikbaar blijven voor het desbetreffende implementatiejaar.
Toelichting op de mutaties	De beschikbaar gestelde en ontvangen rijksmiddelen ten behoeve van wetgevingsprojecten waaronder het programma wet open overheid en het programma Bridge zijn in 2024 uitgegeven. Het niet uitgegeven deel is aan de reserve toegevoegd ten behoeve van de uitgaven in 2025 en verder.

Reserve Loon- en prijscompensatie
Doel	Doel van de reserve is om knelpunten en overschotten met betrekking tot de compensatie van lonen en prijzen te voorkomen. Dit om schommelingen in het begrotingsresultaat te voorkomen.
Toelichting op de mutaties	De onttrekking op de reserve loon- en prijscompensatie is conform de bijgestelde begroting 2024.

Reserve Versterking gemeentelijke dienstverlening
Doel	Het kabinet heeft middelen beschikbaar gesteld om de dienstverlening vanuit de overheid fundamenteel te verbeteren. Met als doel extra ondersteuning van mensen in kwetsbare posities en het voorkomen dat mensen in zo’n positie terecht komen. In het bestedingsplan “POK-middelen actielijn 2 tot en met 5” (mei 2023 in college B&W) is het kader van de besteding van de POK-middelen en gewenste acties aangegeven. Met de reserve blijven deze middelen gedurende de loop van het programma beschikbaar, om de doelen -zoals deze in het bestedingsplan beschreven staan- te kunnen behalen en te kunnen bekostigen
Toelichting op de mutaties	Er hebben zich in 2024 geen mutaties voorgedaan groter dan 400.000 euro.

Reserve Woonoverlast
Doel	De Raad heeft in het amendement Aanpak Woonoverlast bij de Gemeentebegroting 2024-2027 een bedrag van 500.000 euro beschikbaar gesteld uit de Algemene Reserve voor de aanpak woonoverlast. Hiermee wordt de aanpak woonoverlast versterkt met extra personele inzet bij het team veiligheid. Het betreft uitbreiding van procesmanagement op woonoverlast en het aanstellen van een functionaris Meldpunt Woonoverlast.
Toelichting op de mutaties	Conform het amendement is de 500.000 euro gestort in de reserve woonoverlast en de daadwerkelijke kosten zijn in 2024 onttrokken.

Reserve Arbeidsmarktparticipatie
Doel	De gemeente Enschede ontvangt als centrumgemeente middelen (rijksmiddelen en subsidies) voor regionaal arbeidsmarktbeleid. Deze middelen zijn niet alleen voor Enschede bedoeld, maar ook voor de regiogemeenten, UWV en andere partners in de regio. Onder de besteding van deze middelen liggen veelal meerjarige bestedingsplannen. Doel van deze reserve is om de middelen beschikbaar te houden voor Enschede en onze partners binnen het regionaal arbeidsmarktbeleid.
Toelichting op de mutaties	Betreft regionale middelen ten behoeve van de regionale arbeidsmarkt. Deze middelen worden beheerd door de gemeente Enschede als centrumgemeente. In het najaar van 2024 is de reserve gevormd om niet bestede middelen rechtmatig beschikbaar te stellen voor volgende jaren.

Reserve Regionaal onderwijs beleid
Doel	De gemeente Enschede ontvangt als centrumgemeente middelen (rijksmiddelen en subsidies) voor regionaal onderwijsbeleid. Deze middelen zijn niet alleen voor Enschede bedoeld, maar ook voor de regiogemeenten en andere partners in de regio. Onder de besteding van deze middelen liggen veelal meerjarige bestedingsplannen. Doel van deze reserve is om de middelen beschikbaar te houden voor Enschede en onze partners binnen het regionaal onderwijsbeleid.
Toelichting op de mutaties	Betreft regionale middelen ten behoeve van het regionale onderwijs beleid. Deze middelen worden beheerd door de gemeente Enschede als centrumgemeente. In het najaar van 2024 is de reserve gevormd om niet bestede middelen rechtmatig beschikbaar te stellen voor volgende jaren.

Reserve Noodfonds
Doel	Reserve bedoeld voor bijdragen aan inwoners van Enschede die in noodsituaties verkeren als gevolg van (energie-)armoede ter voorkoming dat zij worden afgesloten van gas, water en/of elektra en/of uit huis worden geplaatst.
Toelichting op de mutaties	Aan deze reserve is voor 1,35 miljoen euro onttrokken, dit betreft een geraamde onttrekking vanuit de Zomernota 2023 (MK-MEE-03) voor een bedrag van 1,2 miljoen euro en onttrekking ter afdekking van de van de oninbare leningen Noodfonds (151.000 euro). Storting in de reserve van 71.000 betreft een terugbetaling van een subsidie aan Fonds Bijzondere Noden voor leningen Noodfonds.

Reserve Energietoeslag
Doel	Doel is om de overgebleven middelen van de energietoeslag mee te nemen naar het jaar 2024. De aanvraag voor de energietoeslag 2023 kan door inwoners tot 1 maart 2024 worden ingediend. Gemeenten hebben tot en met 31 augustus 2024 om de energietoeslag 2023 uit te keren.
Toelichting op de mutaties	Onttrekking van 880.000 euro vanuit de reserve Energietoeslag, betreft in de eerste plaats een onttrekking van 561.000 euro voor verstrekte Energietoeslag en voor 319.000 uit geplande vrijval van de reserve Energietoeslag.

Reserve Vroegsignalering
Doel	Doel is om met de door het rijk beschikbaar gestelde incidentele middelen gedurende de periode 2024 – 2030 dekking te geven aan de uitbreiding van het team dat betrokken is bij de schuldenproblematiek.
Toelichting op de mutaties	Dotatie van 605.000 euro aan de reserve Vroegsignalering betreft geplande storting van ontvangen middelen Vroegsignalering jaarschijf 2024 vanuit het Gemeentefonds.

Reserve IT Transitiefonds
Doel	De reserve dient voor het dekken van (initiële) noodzakelijke kosten ten aanzien van de IT-transitie waardoor de bedrijfscontinuïteit blijft geborgd en ten behoeve van het kunnen blijven voldoen aan wet- en regelgeving van de gemeentelijke organisatie en haar klanten binnen veranderende marktomstandigheden.
Toelichting op de mutaties	Er zijn volgens besluit in 2022 incidenteel middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van het meerjarige cloudtransitieprogramma. Deze middelen zijn in 2024 aan de reserve gedoteerd. De uitgaven vinden plaats in 2025 en verder.

Reserve Vastgoed
Doel	De reserve Vastgoed is bedoeld als buffer om de vermogensrisico’s en (tijdelijke) exploitatietekorten van het gemeentelijk vastgoed op te vangen.
Toelichting op de mutaties	De reguliere exploitatie resultaten zijn verrekend met de vastgoedreserve. Er is conform begroting gedoteerd aan de reserve. Er is 1,2 minder onttrokken aan de reserve vanwege het bijstellen van de omslagrente naar 0%.

Reserve Gemeentelijke sociale huisvesting
Doel	Reserve is gevormd uit een schenking en is bedoeld voor financiële hulp bij huisvestingsproblemen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties.

Reserve Exploitatieresultaat bouwvergunningen
Doel	Reserve ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende bouwvergunningen ten einde fluctuaties in de tarieven aan de burger te reduceren.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter dan 400.000 euro.

Reserve Herstel opgebroken bestrating
Doel	Reserve om de verschillen in de kosten en opbrengsten van partijen die toestemming krijgen om in gemeentelijke straten en wegen werkzaamheden te verrichten (bijvoorbeeld bekabelaars) op te vangen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Mobiliteit
Doel	Reserve bedoeld voor de egalisatie van baten en lasten van mobiliteitsprojecten
Toelichting op de mutatie	De dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de gemeentebegroting 2024-2027 en daarna bijgesteld na het vaststellen door de gemeenteraad van de jaarschijf mobiliteit 2024. De totaal gerealiseerde dotatie bedraagt 3,8 miljoen euro en wijkt 0,2 miljoen euro af van de begrote dotatie ad 3,6 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt door m.n. lagere materiele lasten. De onttrekkingen volgen uit raadsbesluiten jaarschijf mobiliteit van verschillende jaren en zijn in 2024 begroot op 1,7 miljoen euro. Gerealiseerd is een onttrekking van 1,4 miljoen euro en wijkt daarmee 0,3 miljoen euro af van de begroting. Dit wordt veroorzaakt door kortere doorlooptijden van mobiliteitsprojecten en lagere ontvangen bijdragen dan begroot.

Reserve Gebiedsontwikkeling
Doel	In diverse grondexploitaties die we afsluiten zitten RO bijdrages, bedoeld om bij toekomstige verlieslatende gebiedsontwikkelingen deze bijdrages in te zetten, mits deze ontwikkelingen voldoen aan de in de structuurvisie gestelde doelen. Jaarlijks worden de ontvangen RO bijdrages gedoteerd aan de Reserve Gebiedsontwikkeling.
Toelichting op de mutaties	Geen mutaties groter dan 400.000 euro.

Reserve Strategische investeringsagenda
Doel	Reserve is bedoeld om financieel bij te dragen aan strategische gebiedsontwikkelingsprojecten. Het betreffen eenmalige bijdragen om belangrijke strategische gebiedsontwikkelingen, die bijdragen aan de doelen van de stad en die zijn opgenomen in de investeringsagenda die jaarlijks wordt geactualiseerd, tot stand te laten komen.
Toelichting op de mutaties	De storting van 6,6 miljoen euro wordt veroorzaakt door de dotatie van de niet bestede kapitaalslastenbudgetten. De onttrekking van 515.000 euro wordt voor 114.000 euro veroorzaakt door dekking van de afgeboekte strategisch aangekochte gronden, voor 200.000 euro door de dekking van de gemaakte plankosten inzake parkeergarage stationsplein en voor 201.000 euro door de dekking van gemaakte kosten inzake de MFSA's.

Reserve Implementatie Omgevingswet
Doel	De reserve is ingesteld om de schommelingen vanwege implementatie Omgevingswet en de doeluitkeringen vanuit het Rijk doelmatig in te zetten door de jaren heen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 is het saldo van de omgevingswet implementatie 630.000 euro onttrokken aan de reserve.

Reserve Implementatie Wet kwaliteitsborging
Doel	De reserve is ingesteld om de schommelingen vanwege implementatie Wet Kwaliteitsborging en de doeluitkeringen vanuit het Rijk doelmatig en in te zetten door de jaren heen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter dan 400.000 euro.

Reserve Stimuerlingsfonds Binnenstad Enschede
Doel	De reserve is ingesteld om de inzet van de middelen ten behoeve van de stimulering van de binnenstad te egaliseren.
Toelichting op de mutaties	In 2024 zijn er geen mutatie geweest groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Muziekfonds
Doel	Uit de reserve - die voortkomt uit een particuliere gift - kunnen bijdragen worden gedaan in de kosten van opvoeringen op muzikaal gebied. Bijvoorbeeld bijzondere orkest- of operavoorstellingen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Stadsverfraaiïng
Doel	Uit de reserve kunnen bijdragen worden geput voor het realiseren van kunstopdrachten al dan niet geïntegreerd in of op een gebouw of bouwwerk. Het gaat in deze periode nog om twee kunstwerken op het Wilminkplein en op het Koningsplein. Daarnaast is de reserve een achtervang voor grootschalig onderhoud van bestaande kunstwerken (calamiteiten).
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Vrouwenopvang
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de vrouwenopvang te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.
Toelichting op de mutaties	De storting van 601.000 euro betreft het toekomstscenario.

Reserve Maatschappelijke opvang en verslavingszorg
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de maatschappelijke opvang te egaliseren. De beschikbare middelen worden regionaal ingezet.
Toelichting op de mutaties	De onttrekking aan de reserve is 933.000 euro en betreft het saldo op het product Maatschappelijke opvang.

Reserve Wijkbudgetten

Doel

Reserve is bedoeld om “sparen voor toekomstige uitgaven” door wijk- en dorpsraden te faciliteren en middelen beschikbaar te houden voor wijk- en dorpsinitiatieven.

Toelichting op de mutaties

De dotatie aan de reserve is 455.000 euro.

Dotatie aan de reserve betreft de onderbesteding van de wijkbudgetten in 2024 en de spaarverzoeken 2024, die conform besluit, ad. 455.000 euro zijn gedoteerd;

De onttrekking aan de reserve is 432.000 euro.

Onttrekking aan de reserve betreft van 305.000 euro (conform begroting) betreft het beschikbare saldo dat vanuit 2023 inzake (ophoging) wijkbudgetten 2024;
Restant betreft de afhandeling van spaarverzoeken van 2023 of eerdere jaren.

Reserve Gebiedsontwikkeling
Doel	In diverse grondexploitaties die we afsluiten zitten RO bijdrages, bedoeld om bij toekomstige verlieslatende gebiedsontwikkelingen deze bijdrages in te zetten, mits deze ontwikkelingen voldoen aan de in de structuurvisie gestelde doelen. Jaarlijks worden de ontvangen RO bijdrages gedoteerd aan de Reserve Gebiedsontwikkeling.
Toelichting op de mutaties	Er hebben zich in 2024 geen mutaties voorgedaan groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Entree Muziekkwartier
Doel	Reserve is bedoeld voor de financiering van de aanpassing van de entree van het Muziekkwartier.
Toelichting op de mutaties	In 2024 is aan deze reserve een bedrag toegevoegd van 470.000 euro volgens het raadsbesluit voor de afwikkeling van de Huiskamer van de Stad.

Reserve Monumentenbeleid
Doel	Reserve is bedoeld om jaarlijkse fluctuaties in de baten en lasten van de middelen van het monumentenbeleid te egaliseren.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Gezond meedoen convenant Menzis
Doel	Deze reserve is ingesteld om de kosten die voortvloeien uit de uitvoering van het convenant tussen de gemeente Enschede en Menzis op te vangen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Investeringsreserve Sociaal Domein
Doel	Deze reserve wordt ingezet ter dekking van de lasten van het investeringsprogramma voor de transformatieagenda Sociaal Domein.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Maatschappelijke functie Sport
Doel	Deze reserve wordt ingezet ter dekking van lasten die samenhangen met de pilot arbeidsreïntegratie via sport en het actieplan voor de vitale sportverenigingen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Hervormingsagenda en exploitatieontwikkeling jeugd
Doel	Reserve bedoeld voor het uitvoeren van de “hervormingsagenda Jeugd” en het egaliseren van exploitatienadelen Jeugd binnen het totaal aan verkregen rijksmiddelen
Toelichting op de mutaties	Hogere lasten voor de groei op uitgaven voor Jeugdhulp als gevolg van het woonplaatsbeginsel, volumegroei en stijging van de gemiddelde kosten per cliënt (6,3 miljoen euro).

Reserve Reïntegratie en inburgering
Doel	Het financieren van uitgaven reïntegratie-activiteiten en inburgering
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro .

Reserve TOZO
Doel	Reserve wordt ingezet ter dekking van (uitvoerings-)kosten van afwikkeling van de regeling 'Tijdelijke Ondersteuning Zelfstandige Ondernemers' (TOZO).
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro

Dienst reserve DCW
Doel	Reserve bestemd om de kosten voortvloeiend uit de investeringen in het pand Spoordijkstraat te egaliseren.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Reserve Alleenverdienersproblematiek Belastingdienst
Doel	De door het rijk beschikbaar gestelde middelen zijn bedoeld voor de uitvoerig en voor de vergoeding/compensatie aan de huishoudens die onder het bestaansminimum hebben geleefd.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

10.2. Staat van voorzieningen

Bedragen x 1.000 euro		Stand 31-12-2023	Toevoegingen	Vrijval	Aanwendingen	Stand per 31-12-2024
Voorziening voor verplichtingen, verliezen en risico's	Verliesvoorziening Particulier GREX	660	195	0	0	854
	Verliesvrz GREX negatieve balanswrde	9.007	4.211	0	0	13.218
	Voorz DCW	400	0	0	0	400
	Voorz Grondwatermonitoring	519	0	0	10	509
	Voorziening ADT	9.958	3.040	0	0	12.999
	Voorziening Claims	800	0	0	0	800
	Vrz. oud wethouders (pensioen)	5.254	1.092	0	415	5.931
	Vrz. personeel	1.428	946	0	805	1.569
Voorziening ter egalisatie van de kosten	FB VRZ. Onderhoud	2.250	251	0	251	2.250
	Onderhoud havens	1.534	200	0	20	1.713
	Onderhoud parkeergarages	3.741	635	0	525	3.850
	Voorziening VBE	6.248	7.101	0	7.068	6.281
	Voorziening Riolering	1.974	613	0	0	2.587
	Vz gr onderh infrastruct kunstwerken	417	67	0	208	276
Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen	Voorziening Afvalstoffen	4.887	692	0	0	5.579
	Voorziening duurzame mobiliteit	0	150	0	0	150
	Voorziening vervanging Riolering	0	8.500	0	8.500	0
		49.078	27.692	0	17.802	58.968

Toelichting voorzieningen
Hieronder wordt het doel waarvoor de voorzieningen zijn ingesteld, per voorziening toegelicht. De mutaties in de voorzieningen worden alleen toegelicht wanneer de mutaties 400.000 euro of hoger zijn geweest.

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

Voorziening particulier GREX
Doel	Voorziening om de verwachte toekomstige verliezen op de reeds afgesloten anterieure overeenkomsten (particuliere grexen) af te dekken.
Toelichting op de mutaties	In 2024 zijn er geen mutaties van 400.000 euro of groter.

Verliesvoorziening GREX negatieve boekwaarde
Doel	Voorziening om verwachte toekomstige verliezen van grondexploitaties af te dekken, voor die projecten waarvan de balanswaarde negatief is als gevolg van deze getroffen verliesvoorziening.
Toelichting op de mutaties	Het saldo van de grondexploitatie projecten met een negatieve balanswaarde als gevolg van de te treffen verliesvoorziening, is met 4,2 miljoen euro toegenomen tot 13,2 miljoen euro

Voorziening DCW
Doel	Deze voorziening is bestemd voor de verplichting spaarverlof van de WSW werknemers.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Voorziening Grondwatermonitoring
Doel	Voorziening om monitorings- en nazorgkosten te dekken van reeds uitgevoerde saneringen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Voorziening ADT
Doel	Voorziening om de tekorten volgens de grondexploitatie gebiedsontwikkeling luchthaven Twente af te dekken.
Toelichting op de mutaties	De verliesvoorziening op de grondexploitatie van de luchthaven Twente is in 2024 verhoogd met 3.040.000 euro tot een totaal saldo van 12.999.000 euro. Dit betreft de voorziening voor het 50 % aandeel van de gemeente Enschede in de luchthaven Twente.

Voorziening Claims
Doel	Voorziening als dekking voor toekomstige claims.
Toelichting op de mutaties	Geen mutaties groter dan 400.000 euro.

Voorziening oud wethouders (pensioen)

Doel

Op basis van de wet APPA (Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers) hebben politieke ambtsdragers recht op verschillende pensioenregelingen. De hieruit op termijn voortvloeiende financiële verplichtingen voor de gemeente wordt in deze voorziening tot uitdrukking gebracht. Jaarlijks worden de toekomstige verplichtingen herrekend en eventuele toevoegingen of onttrekkingen die hiervan het resultaat zijn, worden bij de jaarrekening inzichtelijk gemaakt.

Toelichting op de mutaties

Een begrote dotatie van 520.000 euro aan de voorziening.

De gemaakte kosten voor de reeds gepensioneerde wethouders (415.000 euro) worden onttrokken uit de voorziening en op basis van de jaarlijkse actuariële berekeningen wordt bepaald wat de actuele stand van de voorziening moet zijn. Door een dalende rente bleek, na dotatie en onttrekking, de voorziening voor 572.000 euro te laag te zijn. Dit bedrag is extra gestort in 2024.

Voorziening personeel
Doel	Deze voorziening is ter dekking van de (Bovenwettelijke) WW-kosten en aanverwante kosten (AAOP/OPNP) en de kosten die voortvloeien uit (overige) personele regelingen en het spaarverlof (nieuwe CAO regeling m.i.v. 1-1-2022) en overmatige bovenwettelijke verlofsaldi.
Toelichting op de mutaties	De mutaties betreffen o.a. de actualisatie van de verplichtingen van de (bovenwettelijke) WW verplichtingen, spaarverlof, vaststellingsovereenkomsten en de onttrokken kosten inzake de afwikkelingen/afrekeningen in 2024.

Voorzieningen ter egalisatie van kosten

Voorziening Facilitairbedrijf onderhoud
Doel	Voorziening ter dekking van de kosten voor het uitvoeren van regulier binnen onderhoud van de gebouwen war gemeentelijk personeel is gehuisvest. Onttrekkingen uit deze voorziening geschieden op basis van werkelijke gemaakte kosten, toevoegingen van middelen op basis van een berekening voor toekomstig verwacht onderhoud.
Toelichting op de mutaties	Geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro.

Voorziening Onderhoud Havens
Doel	Voorziening bedoeld ter dekking van de kosten voor groot onderhoud aan de Haven.
Toelichting op de mutaties	In 2024 zijn er geen mutaties van 400.000 euro of groter.

Voorziening Onderhoud Parkeergarages
Doel	Voorziening bedoeld ter egalisatie van de kosten voor (groot) onderhoud aan de parkeergarages.
Toelichting op de mutaties	De dotatie van 635.000 euro betreft het vanuit het mpp (meerjaren prognose parkeren) 2024 gestorte bedrag. De bestedingen van 525.000 euro hebben betrekking op onderhoud parkeergarages, fietsstallingen en technische installaties.

Voorziening Vastgoed (VBE)
Doel	De kosten van planmatig onderhoud worden bekostigd uit deze voorziening. De mutaties in de onderhoudsvoorziening zijn gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplanning.
Toelichting op de mutaties	In 2024 is er 250.000 euro meer onttrokken dan begroot aan de voorziening vastgoed. Dit heeft te maken met onderhoudswerkzaamheden die in de afgelopen jaren zijn uitgesteld vanwege diverse redenen, maar met name als doel om verduurzaming en onderhoud te combineren om zo de overlast voor de huurders te beperken. In 2024 waren de dotaties aan de onderhoudsvoorziening vastgoed 622.000 euro hoger dan begroot vanwege de toekenning van middelen via de Spuk Sport BTW.

Voorziening Riolering
Doel	Voorziening ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende rioolheffing om fluctuaties in de tarieven te reduceren.
Toelichting op de mutaties	De baten waren hoger dan begroot in 2024 en doordat de kwijtschelding euro lager was dan begroot en er meer opbrengsten waren door minder verwachte leegstanden dan begroot. Het totale verschil van 613.000 euro is gestort in de voorziening.

Voorziening Infrastructurele kunstwerken
Doel	De voorziening is ingesteld om fluctuaties in het onderhoud van infrastructurele kunstwerken door de jaren heen binnen de financiële kaders op te kunnen vangen.
Toelichting op de mutaties	In 2024 zijn er geen mutaties van 400.000 euro of hoger.

Voorziening voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen

Voorziening Afvalstoffen
Doel	Voorziening ter egalisatie van de opbrengsten en kosten betreffende afvalstoffenheffing om fluctuaties in de tarieven te reduceren.
Toelichting op de mutaties	I.v.m. diverse afwijkingen t.o.v. de begroting is een saldo van 692.000 euro aan de voorziening gedoteerd.

Voorziening vervanging Riolering
Doel	Voorziening vervanging Riolering voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven.
Toelichting op de mutaties	Conform het vastgestelde Water en KlimaatadaptiePlan is er een dotatie gedaan van 8,5 miljoen euro in 2024 en heeft er daarnaast een besteding plaatsgevonden conform besluit van investeringen van rioolvervanging en verbetermaatregelen riolering voor 8,5 miljoen euro in 2024.

Voorziening duurzame mobiliteit
Doel	Door externe financiering van mobiliteits- en bereikbaarheidsmaatregelen de behoefte aan parkeerplaatsen te beïnvloeden en/of aanbod van parkeerplaatsen te realiseren.
Toelichting op de mutaties	In 2024 geen mutaties groter of gelijk aan 400.000 euro