Bij de behandeling van de raadsenquête "Grip op grond" in 2012, is gevraagd om een integraal overzicht op te stellen van de financiële positie en risico's van ruimtelijke projecten van binnen en buiten het grondbedrijf. Dit zijn MSI-, mobiliteits- en MPG-projecten. Door middel van het opnemen van onderstaande bijlage (bij zowel de programmabegroting als bij de jaarrekening) geven we invulling aan het verzoek van de raad.
MSI projecten
INV /MSI projecten (bedragen x 1.000 euro) |
looptijd t/m | boekwaarde 31-12-2016 | Gerealiseerde kosten t/m 2016 | Gerealiseerde opbrengsten t/m 2016 | Prognose nog te realiseren kosten | Prognose nog te realiseren opbrengsten | Prognose eindresultaat | risico (bedrag obv risicoanalyse) |
Wesselerbrink | 2017 | 2 | 3.868 | 3.866 | 64 | 66 | - | - |
Havengebied | 2016 | - | 21.230 | 21.230 | - | - | - | - |
Kennispark hengelosestraat | 2016 | - | 14.855 | 14.855 | - | - | - | - |
Auke Vleerstraat 3b | 2017 | 266 | 3.356 | 3.089 | 250 | 835 | 319 | - |
Stadsweide Koningsplein e.o. | 2016 | - | 6.773 | 6.773 | - | - | - | - |
Stadsweide Aanpassing Van Heek Garage | 2016 | - | 17.594 | 17.594 | - | - | - | - |
Stadsweide Westelijke Entree | 2016 | - | 1.600 | 1.600 | - | - | - | - |
Stadsweide Verbindingszone Stadscampus-Binnenstad | 2017 | - | 498 | 498 | 1.102 | 1.102 | - | - |
Totaal | 268 | 69.774 | 69.505 | 314 | 901 | 319 | - |
Risico's MSI-projecten
De risico's van MSI-projecten worden opgevangen binnen het project. Hiervoor wordt per project risicomanagement gevoerd.
Mobiliteitsprojecten
Onderstaande projecten leveren een bijdrage aan het doel zoals opgenomen in de Programmabegroting: het ten minste op peil houden van de bereikbaarheid van de economische centra van de stad.
Investeringsprojecten | projectfase | einddatum | Totaal Krediet / begroot | Gerealiseerde kosten - opbrengsten (boekwaarde) | Gerealiseerde kosten | Gerealiseerde opbrengsten | Nog te realiseren kosten | Nog te realiseren opbrengsten | eindresultaat (nominaal) | risico (bedrag obv risicoanalyse) |
Mobiliteit | ||||||||||
Duurzame verkeersmaatregelen | Programmatische aanpak | 2016-2019 | 533 | 0 | 403 | 403 | 130 | 130 | 0 | |
Fiets | Realisatiefase | 2016-2019 | 3.419 | 0 | 1.913 | 1.913 | 1.506 | 1.506 | 0 | |
Fietsenstalling de Graaf expl | Realisatiefase | 2016-2019 | 3.062 | 0 | 2.842 | 2.842 | 220 | 220 | 0 | |
Fietsenstalling en oversteek NZ station E'de | Realisatiefase | 2016-2019 | 1.212 | 0 | 859 | 772 | 353 | 440 | 0 | |
Euregio fietspad | Realisatiefase | 2016-2019 | 2.500 | 0 | 0 | 2.500 | 2.500 | 0 | ||
Subtotaal fiets | 10.193 | 0 | 5.614 | 5.527 | 4.579 | 4.666 | ||||
HOV | Realisatiefase | 2016-2019 | 2.464 | 0 | 2.194 | 2.194 | 270 | 270 | 0 | |
Subtotaal HOV | 2.464 | 0 | 2.194 | 2.194 | 270 | 270 | ||||
Incentive Zone | Realisatiefase | 2016-2019 | 2.589 | 0 | 3.330 | 3.330 | -570 | -570 | 0 | |
Studies | Programmatische aanpak | 2016-2019 | 2.268 | 0 | 2.140 | 1.830 | 128 | 438 | 0 | |
Subtotaal studies | 4.857 | 0 | 5.470 | 5.160 | -442 | -132 | ||||
Openbaar Vervoer | Realisatiefase | 2016-2019 | 263 | 0 | 172 | 172 | 91 | 91 | 0 | |
Hoofdwegensructuur | Realisatiefase | 2016-2019 | 4.735 | 0 | 3.356 | 3.089 | 1.379 | 1.646 | 0 | |
Vereffeningsreserve | Realisatiefase | 2016-2019 | 1.065 | 0 | 222 | 222 | 843 | 843 | 0 | |
Verkeersprojecten overig | Programmatische aanpak | 2016-2019 | 2.210 | 0 | 2.096 | 2.096 | 114 | 114 | 0 | |
Verkeersveiligheid | Programmatische aanpak | 2016-2019 | 524 | 0 | 391 | 391 | 133 | 133 | 0 | |
Mobiliteitsplan 2015 | Realisatiefase | 2016-2019 | 4.620 | 0 | 1.830 | 1.830 | 2.790 | 2.790 | 0 | |
Mobiliteitsplan 2016 | Realisatiefase | 2016-2019 | 2.503 | 0 | 943 | 814 | 1.560 | 1.689 | 0 | |
Totaal mobiliteit | 33.967 | 0 | 22.691 | 21.898 | 11.447 | 12.240 | 0 | |||
Risico's Mobiliteitsprojecten
De risico’s bij mobiliteitsprojecten worden per project gemonitord. De risico’s zijn beperkt door strikte sturing op kosten en opbrengsten. Indien sprake is van afwijkende kosten/opbrengsten (ten opzichte van het door de raad gevoteerde krediet, dan wordt dit verrekend met een vereffeningsrekening conform het raadsbesluit van 30 januari 2006). Binnen de reserve mobiliteit is een bedrag van 500.000 euro aan risicobuffer gereserveerd.
MPG projecten
MPG projecten | looptijd t/m | boekwaarde 31-12-2016 | Gerealiseerde kosten t/m 2016 | Gerealiseerde opbrengsten t/m 2016 | nog te realiseren kosten (incl. rente/uitgavenstijging) | nog te realiseren opbrengsten (incl. inkomstenstijging) | eindresultaat (ncw 1-1-2017) | risico (bedrag obv risicoanalyse) | Toelichting afdekking risico's |
Woningbouw: | |||||||||
De Eschmarke | 2029 | 14.193 | 46.767 | 32.574 | 16.293 | 20.071 | 8.052 | 1.108 | WSC GB |
Het Brunink | 2028 | 3.456 | 29.658 | 26.202 | 3.873 | 15.014 | -6.060 | 125 | idem |
Vaneker | 2029 | 29.679 | 35.633 | 5.954 | 18.020 | 24.455 | 17.969 | -376 | idem |
Beekwoude | 2022 | 264 | 4.558 | 4.294 | 2.389 | 32 | 2.328 | -91 | idem |
Winkelcentrum Stokhorst | 2020 | -662 | 2.813 | 3.475 | 1.724 | 1.145 | -76 | -12 | idem |
Rosinkweg | 2019 | 455 | 839 | 385 | 508 | 802 | 151 | -13 | idem |
Laares | 2019 | 4.981 | 34.645 | 29.664 | 1.455 | 231 | 5.847 | 57 | idem |
Geessinkweg-Bijvank | 2019 | 455 | 1.369 | 914 | 382 | 490 | 327 | 11 | idem |
Kansrijke Stedelijke Locaties | 2023 | 259 | 1.626 | 1.367 | 1.098 | 1.210 | 128 | 35 | idem |
de Bothoven | 2020 | -1.287 | 1.702 | 2.990 | 1.407 | 118 | 2 | -13 | idem |
Roombeek Binnenstad | 2032 | -14.543 | 225.906 | 240.449 | 18.572 | 10.510 | -4.721 | -870 | idem |
Oost Boswinkel - deelplan Woonplaats | 2020 | -815 | 426 | 1.241 | 935 | 0 | 111 | 1 | idem |
Texoprint Bleekerij | 2019 | 1.038 | 2.088 | 1.049 | 121 | 467 | 652 | 7 | idem |
Velve Lindenhof | 2020 | -7.686 | 14.537 | 22.224 | 4.116 | 350 | -3.622 | -86 | idem |
Subtotaal Woningbouw | 29.787 | 402.567 | 372.779 | 70.892 | 74.892 | 21.088 | -118 | ||
Bedrijventerreinen: | |||||||||
Euregio Bedrijvenpark !! | 2031 | 6.221 | 14.378 | 8.157 | 3.528 | 11.212 | -1.087 | 268 | idem |
Josink Es | 2027 | 10.017 | 26.901 | 16.884 | 3.788 | 9.105 | 3.780 | 166 | idem |
B&S Valley | 2035 | 2.748 | 8.713 | 5.965 | 9.526 | 11.728 | 375 | 279 | idem |
Westerval | 2023 | 1.856 | 8.677 | 6.821 | 978 | 2.451 | 333 | 87 | idem |
GEM Zuiderval Verwervingscomplex | 2016 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | idem |
Ossenboer | 2022 | 3.253 | 7.713 | 4.461 | 735 | 3.526 | 409 | 303 | idem |
Hardick en Seckel | 2023 | 7.822 | 12.094 | 4.272 | 2.811 | 3.103 | 6.556 | 145 | idem |
Zuiderval | 2026 | 14.158 | 68.716 | 54.558 | 17.029 | 12.931 | 14.977 | 455 | idem |
Hornbach | 2018 | 321 | 321 | 0 | 6.929 | 7.250 | 0 | 193 | idem |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
Subtotaal Bedrijventerreinen | 46.396 | 147.513 | 101.118 | 45.324 | 61.306 | 25.343 | 1.895 | ||
Stedelijke voorzieningen: | |||||||||
Moskee Wethouder Beversstraat | 2022 | 6 | 6 | 0 | 608 | 653 | -39 | 28 | idem |
Subtotaal Stedelijke voorzieningen | 6 | 6 | 0 | 608 | 653 | -35 | 28 | ||
Totaal lopende grondexploitaties | 76.188 | 550.086 | 473.897 | 116.824 | 136.851 | 46.396 | 1.806 | ||
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
Af te sluiten complexen (totaal) | 2020 | -5.113 | 182.329 | 187.442 | 684 | 1.712 | -5.833 | -74 | idem |
Gronden VHG (Voorraad Handelsgoederen) | 2020 | 5.126 | 0 | 0 | 170 | 1.195 | 4.102 | 0 | idem |
ACO (totaal) | 2016 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | idem |
Totaal MPG | 76.202 | 0 | 0 | 117.678 | 139.758 | 44.665 | 1.732 |
Toelichting op het model en de cijfers
Algemeen
De cijfers voor de grondexploitaties zijn afkomstig van het MPG 2017, stand 1-1-2017.
Boekwaarde
min(-)bedragen betekenen dat de inkomsten hoger zijn dan de uitgaven; m.a.w. het project heeft een voordelig saldo.
Eindresultaat (ncw 1-1-2017)
Positieve bedragen betekenen voordelige resultaten die ten gunste komen van de Reserve Grondbedrijf, zodra deze gerealiseerd zijn. Negatieve(-)bedragen betekenen nadelige resultaten ; deze nadelen zijn afgedekt door middel van een voorziening.
Risicobedragen
De vereiste weerstandscapaciteit van het GB/MPG gaat uit van 15,5 miljoen euro aan risico's. Dit betreft 90% van het maximaal negatieve resultaat wanneer alle risico's zich te gelijk voordoen. Bij grondexploitaties wordt de omvang van de risico's bepaald aan de hand van een bandbreedte tussen 10% en 90%. In bovenstaande tabel is uitgegaan van het gemiddeld risicobedrag, zoals ook vermeld in deel 2 van het MPG 2017. Het gemiddelde risico is 3,3 miljoen euro negatief, dit is inclusief het risico op de Usseleres, welke nu onder de Materiële Vaste Activa is opgenomen. Dit is de afwijking ten opzichte van het begrote resultaat. Het eindresultaat (NCW 44.665.103 euro negatief) neemt met dit bedrag (en komt dan op 48.041.863 euro) toe als we van het huidige risicoprofiel naar een neutraal risicoprofiel gaan. De risico's worden opgevangen door het weerstandsvermogen grondbedrijf. De individuele projectrisico's zijn de in de grondexploitaties geanalyseerd. De beheersing van de risico's vindt plaats in het kader van het projectmatig werken.
Samenvatting
Indicatorgroep | Indicator | Voldoende | Neutraal | Onvoldoende |
1. Lokale lasten | 1.1 Lokale lastendruk | > 5% lagere lastendruk dan gemiddeld | Gemiddelde lastendruk in Nederland | > 5% hogere lastendruk dan gemiddeld |
1.2 Onbenutte belastingcapaciteit OZB | Onbenutte belastingcapaciteit > 0,25% exploitatie voor mutaties reserves | Onbenutte belastingcapaciteit bedraagt 0,05% van exploitatietotaal in Enschede. | Geen onbenutte belastingdruk beschikbaar | |
1.3 Derving OZB i.v.m. leegstand | Derving OZB < 1% OZB-opbrengst niet woningen | 1% <= derving OZB <= 5% OZB-opbrengst niet woningen | Derving OZB > 5% OZB-opbrengst niet woningen | |
1.4 Kostendekkendheid leges | Extra ruimte > 1% van exploitatietotaal voor mutaties reserves | Extra ruimte 0% tot 1% van exploitatietotaal voor mutaties reserves. Voor Enschede 0,48%. | Geen ruimte in tarieven. | |
2. Schuldpositie, vreemd vermogen | 2.1 Schuldratio | < 50% | 50% tot 80% | 80% |
2.2 Netto schuld / exploitatie (netto schuldquote) | 67% | 90% tot 130% | > 130% | |
2.4 Schuldevolutie | > 15% afname | min 15% tot plus 15% | > 15% toename | |
2.5 Netto rentelasten / exploitatie | < 1% van totale exploitatie | 1% tot 3% | > 3% van totale exploitatie | |
2.6 Rentereserve | Reserve voldoende om 2 jaren schommelingen op te vangen. | Reserve voldoende om 1 jaar schommelingen op te vangen. | Geen rentereserve. | |
2.7 Omslagrente - werkelijke rente | Werkelijke rente < omslagrente. | Werkelijke rente = omslagrente. | Werkelijke rente > omslagrente | |
3. Reservepositie, eigen vermogen | 3.1 Ratio weerstandsvermogen | > 1,4 | 1,0 tot 1,4 | < 1,0 |
3.2 Mogelijkheden om beschikbare weerstandscapaciteit te verbeteren | Mogelijkheden om ratio te verbeteren tot > 1,4 | Mogelijkheden om ratio te verbeteren tot 1,0 - 1,4 | Geen verbetermogelijkheden | |
3.3 Aandeel stille reserve in weerstandsvermogen | <25% | 25-50% | >50% | |
4. Leningen, garantstellingen en waarborgen | 4.1 Zekerheden leningen, garantstellingen en waarborgen | > 95% zekerheden | 90% tot 95% zekerheden (91,9%) | < 90% zekerheden |
5. Meerjarig onderhoud kapitaalgoederen | 5.1 Toereikendheid onderhoudsbudgetten, incl. vervangingsinvesteringen | Geen extra budget nodig | 0% <= extra benodigd budget <= 1% exploitatie voor mutatie reserves (lasten) | Extra benodigd budget > 1% exploitatie voor mutaties reserves (lasten) |
6. Grondexploitaties | 6.1 Afhankelijkheid grondexpl. voor sluitende begroting | Niet afhankelijk van grondexploitaties voor sluitende begroting | Afhankelijk van grondexploitaties voor sluitende begroting. | |
6.2 Winstverwachting grondexploitaties | Positieve winstverwachting | Geen positieve winstverwachting | ||
6.3 Algemene reserve grondbedrijf en risicoreserve grondbedrijf versus risico's | Reserve grondbedrijf > omvang risico's grondbedrijf | Reserves grondbedrijf 98% tot 100% risico's grondbedrijf. | Reserve grondbedrijf < 98% risico's grondbedrijf | |
6.4 Toekomstig nog te realiseren baten en lasten in relatie tot de BIE (Bouwgrond In Exploitatie) | toekomstige baten en lasten/ actuele boekwaarde BIE < 2 | waarde tussen 2 en 3 | > 3 | |
7. Financieel evenwicht | 7.1 Ombuigingen, taakstellingen | < 1% van begrotingstotaal nog in te vullen | 1% tot 2% begrotingstotaal nog in te vullen | Nog > 2% begrotingstotaal in te vullen |
7.2 Verhouding Structureel / Incidenteel | > 98% structurele lasten afgedekt met structurele baten | 96% tot 98% structurele lasten afgedekt met structurele baten | < 96% structurele lasten afgedekt met structurele baten | |
7.3 Meerjarig sluitende begroting | Alle jaren sluitend | 1e of 4e jaar sluitend | 1e of 4e jaar niet sluitend, preventief toezicht |