4. Stand van zaken 2021

Inleiding

In de gemeentebegroting 2021-2024 zijn de beleidsplannen voor de periode tot en met 2024 gepresenteerd. Halverwege het begrotingsjaar 2021, bij de behandeling van de zomernota, wordt altijd een update van de stand van zaken gegeven. Conform de financiële verordening gaat deze tussenrapportage ook in op de voortgang van uitvoering van beleid. In dit hoofdstuk volgt per programma een toelichting op de verwachte jaarafwijkingen en risico’s met betrekking tot 2021. Bij het bepalen van de voortgang is 1-4-2021 als peildatum genomen. Verder is met betrekking tot 2021 een aantal bijlagen bij deze zomernota relevant:

 

  • Bijlage 1 Samenvatting van alle beslispunten uit hoofdstuk 4 (stand van zaken 2021) binnen de bevoegdheid van de raad.
  • Bijlage 2 Technische wijzigingen. Deze begrotingswijzigingen zijn administratief-technisch van aard. De wijzigingen betreffen veelal een verschuiving of een verhoging van budget (bijv. door toevoeging van Rijksmiddelen) maar hebben geen effect op de aard van de output zoals opgenomen in de gemeentebegroting 2021. Of de wijzigingen betreffen een administratieve verwerking van een al eerder genomen besluit.
  • Bijlage 3 Begrotingswijzigingen, waarin we inzicht geven in de financiële consequenties van de hierboven genoemde beslispunten op de doelenboom.

 

   

Wij stellen voor:
 1.

 Akkoord te gaan met de technische wijzigingen zoals opgenomen in bijlage 2 en de begroting te wijzigen.


Verwacht resultaat 2021

Bij vaststelling van de begroting 2021 vorig jaar betrof het saldo 18,3 miljoen euro negatief (voetnoot: op te vangen door de Algemene Reserve). De voorlopige prognose in deze tussenrapportage gaat uit van een verbetering van dit saldo met 1 miljoen euro. De verwachting is nu een negatief saldo van 17,3 miljoen euro. Opgemerkt wordt dat dit een voorlopige prognose voor 2021 is. Het resultaat in 2021 is namelijk sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de corona crisis en de bijbehorende maatregelen en compensatie door het Rijk. Omdat ten opzicht van de begroting positief resultaat wordt verwacht is er geen noodzaak tot bijsturingsmaatregelen. (voetnoot: Conform artikel 5 lid 5 van de financiële verordening doet het college bij de tussenrapportage voorstellen voor bijsturing wanneer het geprognosticeerde jaarresultaat 1 miljoen euro (of meer) negatief afwijkt van de begroting).

 

 

Programma (x 1.000 euro)   Resultaat 2021
Saldo begroting 2021

  -18.300

Programmaresultaat:
Samenleving en bestuur   +165 
Duurzaam wonen, leven, werken   -4.352 
Vitaal en sociaal   +6.175 
Financiën en organisatie  -991 
Resultaat 2021 vóór meicirculaire +997 
Effect meicirculaire voor 2021 -52 
Totaal resultaat 2021 +945 
Verwacht saldo begroting 2021 -17.355
 
 
Effect corona in het verwachte resultaat 2021

Hieronder volgt een uitsplitsing van het verwachte resultaat, onderverdeeld naar corona en overige effecten. Verwacht wordt dat corona een positief effect van 758.000 euro op 2021 heeft. Dit door compensatie vanuit het Rijk en activiteiten die door corona niet doorgaan. Vorig jaar werd op dit tijdstip nog een nadeel verwacht door corona. Het verschil is dat nu meer duidelijkheid bestaat over compensatie door het Rijk en er beter inzicht is in activiteiten die niet doorgaan. Het verwachte niet corona gerelateerde voordeel is 239.000 euro. Rekening houdend met de meicirculaire (-52.000 euro voor 2021) komt het geprognosticeerde resultaat 2021 op 945.000 euro positief.

 

Onderwerpen (x1000 euro)                                                                 Effect corona 2021 Overige effecten Verwacht resultaat 2021
Ondersteuning College en Directie 0 165 165
Samenleving en Bestuur  0 165 165
Verkeersinfrastructuur en beleid -33 0 -33
Versterken economische structuur 0 -60 -60
Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte -150 -36 -186
Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving 0 258 258
Grondbedrijf 0 -75 -75
Locatieontwikkeling 0 -356 -356
Parkeerbeheer  -3.900 0 -3.900
Duurzaam Wonen, Leven en Werken  -4.083 -269 -4.352
Algemene bijstand levensonderhoud 0 1.402 1.402
Sociale werkvoorziening  0 134 134
Inkomensondersteuning 100 267 367
Algemene maatschappelijke voorzieningen 0 -358 -358
Jeugdhulp   0 -5.340 -5.340
Arbeidsmarktparticipatie 2.550 800 3.350
Onderwijs 0 1.200 1.200
Schuldhulpverlening 380 169 549
Ondersteuning lokaal (WMO) PM 1.012 1.012
Ondersteuning Centrumtaken (WMO) 0 3.426 3.426
Sport en Gezondheid 0 133 133
Ondersteuning wijkteams 0 300 300
Vitaal en Sociaal 3.030 3.145 6.175
Bedrijfsvoering -130 -1.056 -1.186
Interne Dienstverlening 500 -826 -326
Vastgoedbedrijf 0 350 350
Algemene Belastingen  -160 0 -160
Algemene Inkomsten  1.601 -1.370 231
Rente en Treasury 0 100 100
Financien en Organisatie  1.811 -2.802 -991
Effect 2021   758 239 997
 
Toelichting:

Programmaresultaat (997.000 euro positief)
 

De verwachting voor de begroting 2021 is dat het negatieve saldo van 18,3 miljoen euro iets gaat verbeteren met bijna 1 miljoen euro. Opvallend in het verwachte resultaat voor 2021 zijn de onderlinge verschillen tussen de programma's. Voor Samenleving en Bestuur en Financiën en Organisatie is de prognose redelijk neutraal, voor Duurzaam Wonen Leven en Werken behoorlijk negatief en Vitaal en Sociaal zeer positief. 

 

De consequenties van het coronavirus zijn de belangrijkste verklaring voor de afwijkingen in het resultaat. Het is daarnaast ook de grootste onzekerheid voor het resultaat van 2021. De duur van de maatregelen en eventuele compensatie in de september- en decembercirculaire spelen hierin een grote rol. 

 

Samenleving en bestuur (165.000 euro positief) belangrijkste ontwikkelingen:

  • Het voordeel van 165.000 euro ontstaat door een andere samenstelling van de directie. Het voordeel wordt ingezet bij de invulling van de taakstelling rendement op de organisatie. De uitwerking van deze taakstelling vindt momenteel plaats.

Duurzaam Wonen, Leven en Werken (4,4 miljoen euro negatief) belangrijkste ontwikkelingen:

  • Op voorhand de opmerking dat toekenning van de toegezegde compensatie voor de nadelen op afval en -eventuele compensatie- voor gederfde parkeerinkomsten op dit moment nog niet duidelijk zijn. Deze zijn dan ook niet in deze prognose meegenomen. 
  • Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte verwacht een nadeel van 186.000 euro door hogere inzet bij gladheidsbestrijding in het 1e kwartaal 2021 (336.000 euro nadelig; uitgegaan wordt van 'normale inzet' in het 4e kwartaal), extra inhuur vanwege ziekte bij meerdere medewerkers (200.000 euro nadelig) en omdat de paaskermis en andere evenementen bij het volkspark niet doorgaan (150.000 euro nadelig). Daarnaast is het nog erg onzeker of de herfstkermis doorgaat. Daar staat tegenover dat bij openbare verlichting er meevallers zijn in het onderhoud, energielasten en er minder schades en vandalisme zijn (100.000 euro voordelig). En doordat investeringen in maatschappelijk nut geactiveerd worden (400.000 euro voordelig). 
  • Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving kent een voordeel van 258.000 euro. Om gevraagde inzet en de kwaliteit te waarborgen worden nieuwe medewerkers gefaseerd aangetrokken en na een gedegen inwerkperiode ingezet. Omdat vacatures geleidelijk worden ingevuld is in 2021 nog niet het volledige budget noodzakelijk. 
  • Locatieontwikkeling verwacht een nadeel van 356.000 euro. Reden hiervoor is ontbrekende dekking voor fase 0 en 1 en kerntaken (1.191.000 euro nadelig). Daar staat wel een voordeel tegenover van nog niet benodigde Kapitaalslasten voor De Kop en Boswinkel (835.000 euro voordelig).
  • Parkeerbeheer verwacht door de coronacrisis, en de daarmee samenhangende regeringsmaatregelen, dat ook de betaald parkeren vraag voor 2021 sterk afneemt. Er wordt een tekort van 3,9 miljoen euro verwacht. 

 Vitaal en Sociaal (6,2 miljoen euro voordelig) belangrijkste ontwikkelingen:

  • Jeugdhulp is het enige product met een nadeel binnen Vitaal en Sociaal (5,3 miljoen euro). Het tekort op Jeugdhulp ontstaat door toenemende kosten versus een afnemend budget als gevolg van taakstellingen. Het budget neemt met bijna 3 miljoen euro af door hogere taakstellingen (2,2 miljoen euro) en een Rijkskorting op de budgetten van voogdij/18+ (900.000 euro). 
  • Het verwachte voordeel binnen onderwijs van 1,2 wordt veroorzaakt binnen de Lokale Educatieve Agenda bij met name de Combinatiefunctionarissen (300.000 euro) en binnen het Onderwijsachterstandenbeleid bij met name de onderdelen Voorschoolse voorziening peuters (450.000 euro) en Peuterarrangementen (440.000 euro).
  • Binnen ondersteuning centrumtaken (WMO) wordt een voordeel van 3,4 miljoen euro verwacht. Oorzaak hiervan is een verwacht voordeel op subsidies bij Beschermd wonen op het aandeel van Enschede (2,9 miljoen euro). Een tweede oorzaak voor het voordelig resultaat is dat de indexactie van de Decentralisatie-uitkeringen voor Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang voortaan niet alleen door de centrumgemeente Enschede wordt bekostigd maar ook door de regiogemeenten. Dit leidt tot een voordeel van 570.000 euro.
  • Verwacht wordt een positief resultaat van circa 1 miljoen euro binnen Ondersteuning Lokaal (Wmo). Dit wordt veroorzaakt door een positief resultaat op de Wmo maatwerkvoorzieningen 18+ mede als gevolg van niet geleverde zorg door Corona en dalende cliëntenaantallen (mogelijk het effect van de inzet van voorliggende voorzieningen). Daarmee worden toenemende kosten voor Ondersteuning huishouden en Hulpmiddelen als gevolg van het abonnementstarief gecompenseerd. Aanvullend wordt een positief resultaat verwacht op Collectief Vraagafhankelijk Vervoer, mede als gevolg van Corona en lagere declaraties door een lager aantal ritten.
  • Op de Algemene bijstand levensonderhoud wordt een voordeel van 1,4 miljoen euro verwacht. Het verwachte incidenteel voordelig resultaat wordt vooral veroorzaakt door 1,3 miljoen euro lagere uitgaven en bijstelling van het nader voorlopig budget door het rijk voor de Algemene Bijstand LO (BUIG-budget) inclusief Loonkostensubsidie. De onderzoekskosten BBZ, werkzaamheden Sociale Recherche Twente en apparaatskosten vallen 100.000 euro lager uit.
  • Voor Arbeidsmarktparticipatie is vanuit de decembercirculaire voor 2021 door het rijk eenmalig 2,8 miljoen euro toegekend voor corona-effecten op het arbeidsmarktbeleid. Hiervan is besloten om 250.000 euro in te zetten voor ondersteuning aan zelfstandigen. Verder zijn hier nog geen knelpunten naar voren gekomen. Dit leidt vooralsnog tot een incidenteel voordeel van 2,55 miljoen euro.
    Verder zien we in de begroting van het structureel beschikbare Participatiebudget dat de posten vakscholing, specialistische dienstverlening en Jobcoaching en ambtelijke uitvoeringskosten (met name vacatureruimte) een voordeel laten zien van respectievelijk 200.000 euro, 100.000 euro en 100.000 euro. Ten slotte zien we vanwege de planvorming (en daarop volgende wervingsprocedures) om structureel een impuls te geven aan de Jongerenaanpak (300.000 euro) en PvA Lange afstand (450.000 euro) dat in 2021 de helft van de geprognotiseerde totale uitgaven worden gerealiseerd. Dit leidt tot een voordeel van 400.000 euro uit ruimte nieuwe initiatieven.

Financiën en Organisatie (991.000 euro nadelig) belangrijkste ontwikkelingen:

 

  • De verwachting is dat binnen het programma Duurzaam Wonen, Leven en Werken een tekort gaat ontstaan in het resultaat Bedrijfsvoering van 1,2 miljoen euro. Oorzaken zijn voornamelijk personeel gerelateerd.
  • Het product interne dienstverlening kent een nadeel van 326.000 euro vanwege enkele nadelen als gevolg van hogere kosten voor onder andere aangescherpte wet- en regelgeving en procesoptimalisatie van het gemeentelijke archief en hogere loonkosten vanwege ziekte en vroegtijdige vervanging bij uitstroom. Daarnaast worden t.b.v. de invoering van hybride werken mogelijk nog enkele additionele kosten verwacht.
  • Het vastgoedbedrijf verwacht een voordeel van 350.000 euro als gevolg van het afstoten van maatschappelijk vastgoed (250.000 euro voordeel op personeelskosten) en een voordeel van 100.000 euro op de materiële kosten.
Wij stellen voor:
 2.

 Om de effecten uit de meicirculaire 2021 voor het begrotingsjaar 2021 te verwerken.