Inhoudsopgave
2018 was het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Na een ruime onderhandelperiode presenteerde de coalitie van Burgerbelangen Enschede, D66, VVD, PVDA en ChristenUnie haar coalitieakkoord ‘Trots en met Lef verder bouwen aan bruisend Enschede’.
Via deze jaarrekening verantwoorden wij ons voor een deel dus over de inzet van onze voorgangers. Wij zijn het vorige college erkentelijk voor hun inzet voor onze stad en beseffen ons dat wij verder werken aan ontwikkelingen die zij (voor een deel) gestart zijn.
Omdat de jaarrekening en de Zomernota in dezelfde periode aan de raad worden verzonden, kijken we in deze beleidsbrief terug op een beperkt aantal elementen uit 2018. Een uitgebreidere terugblik, gecombineerd met onze visie op 2020 en verder, vindt u terug in de Zomernota die in juli 2019 door de gemeenteraad wordt besproken.
Groei van economie & arbeidsmarkt
De economie zat in 2018 duidelijk in de lift: de werkloosheid daalde, het aantal banen steeg en het aantal mensen dat een beroep deed op bijstand nam af. De leegstand in de binnenstad is verder teruggebracht en het aantal banen in Enschede is sterk toegenomen. De ondernemers op het Kennispark hebben samen met Universiteit, Provincie en gemeente een gebiedsstrategie opgesteld, waardoor het gebied de dynamiek en kwaliteit gaat krijgen die een Kennispark verdient.
Verspreid over de stad hebben we in 2018 in Enschede onze geplande verkoop aan bedrijfskavels gehaald met bijna 1,3 ha. Het aantal woonkavels voor particulier opdrachtgeverschap is boven verwachting: er zijn 68 kavels verkocht in plaats van de geplande 33. Verder zijn belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van het Cobercoterrein, de Kop Boulevard, de Stadsbeek en de wateropvang Oldenzaalsestraat.
In regionaal verband hebben we samen met onze partners in 2018 hard gewerkt aan een voorstel voor een Regiodeal. Dit traject is succesvol verlopen en heeft ons als regio een toezegging van 30 miljoen van het kabinet opgeleverd. Verder kwamen Kamerleden in 2018 veelvuldig op werkbezoek in Twente (‘Twente als modelregio’) en werden samenwerkingsagenda’s met partners aan de andere kant van de grens in Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen getekend.
Bereikbaarheid: opening van de N18 en verbetering fietsbereikbaarheid
De opening van de nieuwe N18 zorgde voor een duidelijke verkorting van de reistijd tot de Achterhoek. In Enschede hebben we hard gewerkt aan verbeteren van de fietsbereikbaarheid. Daarnaast heeft de raad een discussienota vastgesteld in voorbereiding op de nieuwe mobiliteitsvisie. De lobby op bereikbaarheid tussen Zwolle, Enschede en Munster is versterkt.
Duurzaamheid: werken aan de toekomst
Eind 2018 heeft de gemeenteraad de Milieu Effect Rapportage (MER) vastgesteld voor de in 2019 vast te stellen Energievisie. Twence heeft 2 zonneparken aangelegd en plaatselijke energiecoöperaties hebben voorbereidingen getroffen voor de ontwikkeling van diverse zonneparken.
Sociaal domein: vernieuwing & kostenbeheersing
In 2018 zijn verschillende transformatiemaatregelen genomen en -projecten ingezet. Wij verwachten dat de eerste resultaten in 2019 zichtbaar zullen worden. Bijvoorbeeld waar het gaat om de omzetting van individueel maatwerk naar algemene voorzieningen. Dat doen we inmiddels via gebiedstafels per stadsdeel. Een ander voorbeeld is het omzetten van beschermd wonen naar wonen met begeleiding. De capaciteit van het aantal wijkcoaches is met de toegekende middelen voor intensivering op orde gebracht.
Op het gebied van sport zijn, samen met Sportaal en andere partners in de stad, de concepten ‘fysieke sportclusters’ en ‘ sportieve algemene voorziening’ (ook wel kracht van verenigingen genoemd) verder uitgewerkt. In 2019 starten hiervoor 4 pilots. In september 2018 is de pilot Onderwijs-Jeugdarrangementen (OJA) bij vier scholen van start gegaan.
In 2018 hadden we voor het eerst in lange tijd geen tekort meer op het BUIG-budget, hoewel die vreugde waarschijnlijk weer van korte duur zal zijn.
Financiën: we hanteren een kader om de financiële positie van Enschede te versterken
Over 2018 is een positief resultaat geboekt van 16,6 miljoen euro, dat voor het overgrote deel een incidenteel karakter kent. Volgens de met de raad afgesproken gedragslijn wordt dit resultaat vooral toegevoegd aan de algemene reserve en niet al in de jaarrekening bestemd. Bij de Zomernota vindt een integrale afweging plaats van alle knelpunten en wensen.
Het positieve saldo over 2018 is vooral het gevolg van incidentele meevallers. Met name de eenmalige uitkering van 13,3 miljoen euro uit het Fonds Tekortgemeenten heeft een sterke invloed gehad. De gerichte lobby en goed onderbouwde aanvraag hebben tot dit mooie resultaat geleid. Al met al verbetert de weerstandsratio naar 1,1.
Ook in de toekomst blijft Enschede een flinke financiële uitdaging houden en vormt het behalen van oude taakstellingen een risico. De omvang van de uitkering uit het Fonds Tekortgemeenten geeft wel aan dat Enschede structureel een flink tekort heeft op het sociaal domein. Ondanks een mooi resultaat op de BUIG verwachten we in de komende jaren een bijstelling van het budget naar beneden. De belangrijkste oorzaak daarvoor is de landelijke daling van het aantal bijstandsgerechtigden. Ook wordt de verdeling van middelen voor Beschermd Wonen de komende jaren aangepast met mogelijk negatieve financiële gevolgen voor Enschede. Verder zijn huidige voordelen op inkomensondersteuning, de sociale werkvoorziening en arbeidsmarktparticipatie mogelijk niet toekomstbestendig wanneer de conjunctuur minder gunstig wordt. Het is daarom wijs om juist nu de financiële kracht van onze stad verder te versterken.