2.2 Versterken economie

Doelenboom

Doelstelling                                                                           Thema's                                                                                Producten                                             Wat heeft het gekost? 
Economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven)1. Versterken (internationaal) ondernemersklimaatBedrijfsverzamelgebouwenLasten0
Baten0
Innovatie en ondernemerschapLasten587
Versterken economische structuurLasten5.244
Baten1.596
2. Brancheaanpak en acquisitieDienstverlening aan ondernemersLasten1.001
Baten50
3. Versterken groene groeiVersterken groene groeiLasten0
Baten0
4. Faciliteren kansrijke economische projectenProjecten economische ontwikkelingenLasten704
Baten114
5. Bereikbaarheid (fysiek en digitaal)Verkeersinfrastructuur en beleidLasten7.450
Baten2.971
Een groter deel van de potentiƫle beroepsbevolking is aan het werk6. Vergroten zelfredzaamheid bij het vinden van werk binnen en buiten EnschedeAlgemene bijstand levensonderhoudLasten105.560
Baten103.040
ArbeidsmarktparticipatieLasten18.379
Baten2.623
Uitvoering WSWLasten42.234
Baten11.423
7. Investeren in werkgelegenheidInvesteren in werkgelegenheidLasten0
Baten0
Meer jongeren met een opleiding die aansluit bij de arbeidsmarkt8. Onderwijs en talentontwikkelingAansluiting onderwijs en arbeidsmarktLasten70
Baten70
Brede talentontwikkelingLasten1.285
Baten85
KinderopvangLasten1.247
Baten525
LeerlingenvervoerLasten1.798
Baten16
Leerplicht / RMC / OnderwijskwaliteitLasten9.445
Baten9.236
  Bedragen x 1.000 Euro's

Wat hebben we bereikt?

Algemeen beeld

In 2018 groeide het aantal inwoners van Enschede, was er een verdere groei van banen (voor een groot deel op de toplocaties), waren meer mensen aan het werk, zaten minder mensen in de bijstand en verkochten we meer bedrijfskavels. Dit zijn sterk samenhangende bewegingen richting een sterkere Enschedese economie. Bedrijven komen gemakkelijker aan personeel, minder mensen staan langs de zijlijn van de arbeidsmarkt, de basis voor het voorzieningenniveau van onze stad groeit en de economische basis voor de stad wordt sterker.

 

Daar waar talent, kennis, geld, netwerken en infrastructuur elkaar opzoeken en versterken, ontstaan belangrijke impulsen voor de economie. Dit was ook te zien in Enschede. Tegelijkertijd moeten we nog een paar belangrijke barrières voor behoud van een verdere groei slechten: het vergroten van de bereikbaarheid van banen en het vasthouden van talent. Hier hebben we in 2018 een voorzichtig begin mee gemaakt (met bijvoorbeeld de kennisinstellingen, bedrijven, regio en Euregio), maar er moet nog veel gebeuren.

 

Versterken bereikbaarheid van banen

Samen met de regio hebben we een lobbystrategie uitgewerkt in een regionale Roadmap Bereikbaarheid. De nieuwe N18 is afgelopen jaar geopend waardoor de reistijd naar de Achterhoek is verkort. Ook zijn we sinds kort een kwartier sneller met de trein in Zwolle. In Enschede zelf hebben we gewerkt aan verbetering van de fietsbereikbaarheid en is een discussienota vastgesteld in voorbereiding op de nieuwe mobiliteitsvisie.

 

In 2018 hebben we bijna 1,3 hectare aan bedrijfskavels verkocht verspreid over hele stad (onder andere Roombekerveld, Josink Es en Kennispark). Dit lag in lijn met de begrote uitgifte in het MPG. Van de nog voor uitgifte beschikbare bedrijfskavels (totaal circa 20 hectare) is eind 2018 ongeveer een kwart in optie bij gegadigden. Het aanbod aan kwalitatief goede bedrijfskavels op modern gemengde bedrijventerreinen aan de westkant van de stad begint onder druk te komen. In 2018 hebben we gewerkt aan de visie Werklocaties om een antwoord te vinden op de programmeringsvraag voor bedrijfskavels. 

 

Ontwikkeling toplocaties

In 2018 hebben ondernemers van Kennispark, de Universiteit Twente en Provincie Overijssel onder leiding van de gemeente Enschede een gebiedsstrategie Kennispark ontwikkeld en konden we een grote banengroei melden in dit gebied.

 

We zagen een spectaculaire daling van de leegstand in de binnenstad. In 2018 heeft Life, een vastgoedontwikkelaar uit België, de verbouwing van het belangrijkste woongedeelte van de stadscampus (het voormalig ziekenhuis Ariënsplein) afgerond. De eerste studenten hebben inmiddels hun intrek genomen in deze appartementen.

 

Op Business Park XL was in 2018 wederom sprake van omvangrijke grondverkopen.

 

Voor Technology Base heeft de Gemeenteraad de bestemmingsplannen vastgesteld, was er sprake van banengroei en vestigden zich nieuwe bedrijven op deze toplocatie. In september zijn ambitieuze plannen van Lithium Werks gepresenteerd voor een campusontwikkeling gericht op batterijopslagtechnologie.

 

Regionale economie

In regionaal verband hebben we samen met onze partners in 2018 hard gewerkt aan een voorstel voor een Regiodeal. Dit traject is succesvol verlopen en heeft ons als regio een toezegging van 30 miljoen van het kabinet opgeleverd. In de regiodeal zitten projecten die aansluiten op de thema’s uit de Agenda voor Twente en bevatten onder andere de toplocaties en maatregelen om talent vast te houden.

 

Aantrekken en vasthouden van talent

De focus van onze werkzaamheden lag op het verbeteren van de bereikbaarheid van banen en het aantrekken en vasthouden talent. Hiervoor hebben we de samenwerking met de kennisinstellingen versterkt. We zijn ook gestart met het formuleren van een internationaal welkomstbeleid voor studenten en expats. Dit deden we in gesprek met de studenten zelf.

 

Versterken van de kansen in Duitsland

In Euregionaal verband hebben we vooral ingezet op het uitbouwen van de activiteiten van Grenswerk met arbeidsbemiddeling over en weer over de grens, stage- en afstudeerplekken en samenwerkingsverbanden met de kennisinstellingen. In 2018 zijn 54 mensen naar een baan bemiddeld bij Grenswerk. Daarnaast hebben we de lobby versterkt op bereikbaarheid tussen Zwolle, Enschede en Münster (uitgevoerd door de Euregio). Ook zijn we een grensoverschrijdend project gestart met als thema urban air mobility (drones).

 

Verder terugdringen van bijstandsbestand

Het aantal huishoudens met bijstand is gedaald naar 6.364. Dit is een afname van 305 huishouden ten opzichte van begin 2018 en betreft een daling van 5%. Dit kwam vooral door een dalende instroom. Reden hiervoor was dat mensen sneller een baan vinden door de aangetrokken economie. Ze hoefden daarom geen beroep te doen op de bijstand. De uitstroom naar werk van mensen die al in de bijstand zitten, werd moeilijker. In 2018 hadden we voor het eerst in lange tijd geen tekort meer op het BUIG-budget (het budget dat we van het Rijk ontvangen om onze uitgaven in het kader van de Participatiewet te dekken). We hebben in 2018 succesvol gelobbyd voor een groter macrobudget voor de BUIG en de Enschedese Arbeidsmarktaanpak geëvalueerd. 

 

De DCW (het beschutte deel van onze sociale werkvoorziening) verhuisde in 2018 van de oude locatie aan de Kuipersdijk naar de nieuwe locatie aan de Spoordijkstraat in Enschede. De SW-doelstellingen voor 2018 hebben we bereikt. Het aantal arbeidscontracten voor medewerkers onder Nieuw Beschut, een voorziening uit de participatiewet, groeide in 2018 van 14 naar 35.

 

Onderwijs

2018 was het laatste jaar van de lopende Lokale Educatieve Agenda (LEA). In 2018 nam het gebruik van de onderwijsvouchers geleidelijk aan toe. Op zes Enschedese scholen zijn we gestart met de Onderwijs-Jeugdhulp Arrangementen waarmee we jeugdhulp vormgeven met minder bureaucratie en met meer accent op vroegtijdige aanpak. In het kader van Voor- en Vroegschoolse Educatie zijn we gestart met een drietal pilots van 16 uur voorschoolse educatie per week (in plaats van 10 uur). Via de “Twentse Belofte” hebben we samen met onze partners de handen nog meer ineen geslagen in de aanpak van voortijdig schoolverlaters en minder zelfredzame jongvolwassenen.

 

Financieel resultaat

Het financieel resultaat van het programma Versterken economie bedraagt 6,5 miljoen euro voordelig ten opzichte van de actuele begroting 2018. Ten opzichte van de Tussenrapportage 2018 is dit een verbetering van 6,0 miljoen euro. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door de realisatie van bij de Tussenrapportage gemelde bijsturingsmaatregelen (1,1 miljoen euro) en anderzijds een budgetverlaging als gevolg van het bij de Tussenrapportage gemelde voordeel (1,6 miljoen euro afname budget). Het resterende verschil (6,5 miljoen euro) wordt toegelicht onder 'Wat heeft het gekost?'.

Indicatoren

Doelstelling A: Economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven)

1. Aantal banen


 
 

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Toelichting

Deze grafieken tonen de ontwikkeling van het aantal banen in Enschede en Twente. Het aantal banen is het aantal werkelijk ingevulde arbeidsplaatsen in Enschede en Twente. Het aantal arbeidsplaatsen zegt iets over de vitaliteit van de economie.

 

We streven tot en met 2021 naar een banengroei die minimaal gelijk is aan landelijk niveau. De prognose  voor de banengroei is gebaseerd op de prognose van CBS/UWV.

 

In 2018 zijn de banen in Enschede gegroeid in lijn met het Nederlands gemiddelde (ongeveer 2%). De cijfers voor Twente zijn met terugwerkende kracht gecorrigeerd door de Provincie. Hierdoor sluit de prognose niet meer aan op de realisatie. In Twente zijn de banen in 2018 met 3% gegroeid. Deze groei kwam vooral door groei van banen in de Twentse steden en in Rijssen-Holten.

 

 

2. Bruto Regionaal Product Twente per inwoner

 
 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting 

 Het Bruto Regionaal Product (BRP Twente) is de totale - toegevoegde - waarde van alles wat in Twente aan goederen en diensten wordt geproduceerd. Het zegt iets over de concurrentiekracht van een regio. In Twents verband zetten we in op toename van het BRP Twente.

 

De streefwaarde is gebaseerd op de landelijke prognose van groei BRP.

 

De realisatie van 2017 is nog niet bekend.

 

 

3. Waardering dienstverlening Ondernemersloket

 

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting

We vragen de ondernemers hoe zij de dienstverlening door de accountmanagers van het Ondernemersloket hebben ervaren. Ook vragen we naar de tevredenheid over de informatieverstrekking door het Ondernemersloket.

 

Het cijfer is een gemiddelde van alle beoordelingen van ondernemers in een jaar. Het streven is een gemiddeld cijfer van een 8. 

 

De waardering in 2018 blijft mooi boven het streefgetal van een 8 gemiddeld.

 

 

4. Bereikbaarheid Enschede West en centrum (lager dan 100 betekent beter bereikbaar)

 
 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting

De bereikbaarheidsindicator is in 2011 gestart als een indexcijfer van de reistijden over een aantal invalswegen naar het centrum van Enschede. Een lagere waarde betekent dat de reistijd ten opzichte van 2011 verbeterd is.

 

In 2018 bedroeg de waarde 90,1. Ten opzichte van 2017 (87,3) is deze waarde gestegen. Na een daling, waarschijnlijk als gevolg van de economische crisis, is er al twee jaar sprake van een stijging. De streefwaarde van 86,6 wordt niet meer gehaald. De grootste reistijdtoenames zitten in de ochtendspits op de Gronausestraat (+5,6 punt) en Westerval (+4,6 punt). 

 

5. Energiebesparing bedrijfsleven (mutatie emissie CO2)

Gas:

 

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Elektra:

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting

In deze twee grafieken wordt het energieverbruik van de Enschedese bedrijven in kaart gebracht.

 

Het streven is om het energieverbruik in 10 jaar tijd met 12% naar beneden te krijgen. Dit streven is vastgelegd in het actieplan Duurzaamheid van juni 2015. Dit betekent een afname van het verbruik van gas en elektriciteit van 1,2% per jaar (de streefwaarde in de grafieken). De streefwaarde gaat in vanaf 2016 (afname met 1,2% ten opzichte van het jaar ervoor).

 

De waarden voor 2018 kunnen niet gemeten worden. De bron voor de gegevens is niet meer beschikbaar.

 

 

6. Groene groei: aantal bedrijven dat deelneemt in een maatwerkconvenant op het thema groene groei

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Toelichting

Deze grafiek laat zien hoeveel bedrijven deelnemen in een convenant 'groene groei' op basis van het Actieplan Duurzaamheid. 

 

Aangezien er geen convenant is gesloten, blijft de score op nul staan.

 

7. De netto participatiegraad

 
 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting 

 

De netto participatiegraad geeft aan welk deel van de mensen in de leeftijdsgroep van 15 tot 75 jaar (de potentiële beroepsbevolking) daadwerkelijk aan het werk is. 

 

Het streven is om de netto participatiegraad langzaam te verhogen. Hoe hoger dit percentage, hoe kleiner het deel niet-werkenden is. Niet-werkenden zijn aan de ene kant scholieren, studenten, renteniers en aan de andere kant de werkloze beroepsbevolking. Vooral die laatste groep zien we graag kleiner worden. Dit heeft een positieve invloed op de financiële situatie van de gemeente.

 

In 2018 is de netto participatiegraad flink gestegen naar 63%. De groei van banen en de sterke economie maken dat meer mensen aan het werk zijn. 

 

 

 

8. Aantal niet-werkende werkzoekenden (NWW) en aantal mensen met een uitkering in het kader van de Wet Werk en Bijstand/Participatiewet (WWB/PW)

 
 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting

Met deze indicatoren zien we hoeveel inwoners als niet werkende werkzoekende staan geregistreerd bij het UWV (het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen): mensen met een WW uitkering of een bijstandsuitkering, of mensen zonder een uitkering die weer aan de slag willen.

 

De NWW wordt niet meer geregistreerd door het UWV. We kunnen daarom geen score voor 2018 weergeven. 

 

 

 

Toelichting

In deze grafiek zien we hoeveel huishoudens een bijstandsuitkering op basis van de Participatiewet hebben. Dit laatste gegeven beïnvloedt in hoge mate de gemeentelijke financiële positie.

 

De prognose is gebaseerd op de prognose van het Centraal Planbureau (CPB) in de MEV. We streven ernaar om onder het landelijke gemiddelde uit te komen.

 

Eind 2018 hebben we 6.364 huishoudens in de bijstand. Dit is aanzienlijk lager dan de oorspronkelijke prognose van het Centraal Planbureau. De economie is sterker gegroeid dan het CPB in 2017 had voorzien. Ook de banengroei was sterker dan verwacht. Dit zagen we ook terug in Enschede. Het effect voor Enschede was vooral dat de instroom in de bijstand sterk afnam in 2018. Veel mensen hoefden geen beroep te doen op de bijstand omdat ze al een baan hadden gevonden. Hierdoor daalde de omvang van het bestand.

 

 

9. Onderwijsindex, bestaat uit: 
9A. Verdeling van leerlingen over niveaus voortgezet onderwijs (VO), volgens advies primair onderwijs (PO)

Havo/VWO

 

 Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Vmbo

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Praktijk onderwijs (PrO)

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Toelichting

 Deze indicator geeft een beeld met welk onderwijsadvies kinderen de basisschool verlaten. Dit zegt iets over het succes van het voortraject (VVE en basisschool) en over het percentage leerlingen voor wie mbo niveau 3 haalbaar zou zijn. 

 

In 2018 is te zien dat het aandeel kinderen dat vmbo advies krijgt is gedaald met 5%. In plaats hiervan krijgt 4% meer kinderen het advies voor havo/vwo en krijgt 1% meer het advies voor Praktijkonderwijs. De kansen op de arbeidsmarkt nemen toe met deze beweging. We zien voor de komende jaren namelijk een toenemende vraag naar mensen met een hbo/wo opleiding en mensen met een opleiding lager dan mbo2. 

 

9B. Beroepsbevolking met opleidingsniveau MBO 2 en hoger

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing. 

Toelichting 

Mbo 2 en hoger biedt een zogenaamde 'startkwalificatie' voor de arbeidsmarkt. Jongeren met opleidingsniveau mbo 2 en lager zijn nu oververtegenwoordigd in ons bijstandsbestand. Het streven is om het aandeel mbo 2 en hoger in de beroepsbevolking te vergroten.

 

In 2018 is een stijging van het gemiddelde opleidingsniveau in de beroepsbevolking te zien. Dit is ook terug te zien in de absolute aantallen: het aantal mensen met een hbo/wo en een mbo opleiding (vanaf mbo 2) neemt toe. Het aantal mensen met een opleidingsniveau onder mbo 2 (startkwalificatie) neemt af. Dit heeft voor een deel te maken met de vergrijzing van de bevolking (oudere generaties hebben gemiddeld minder vaak doorgeleerd), maar laat ook een kwalitatieve wijziging van onze beroepsbevolking zien.

 

 

9C. Percentage VO-leerlingen met een technisch profiel (derde en vierde leerjaar)

Vwo

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Havo

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Vmbo 

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

 

De indicator sluit aan bij thema 8 in de volgende paragraaf. 

 

Toelichting: 

 Deze indicator is gekozen, omdat voor de toekomst grote tekorten worden verwacht in technisch geschoold personeel. Daarom hebben jongeren met een technische opleiding meer kans om een baan te vinden. In de bovenstaande drie grafieken zijn de technische profielkeuzes in het middelbaar onderwijs in beeld gebracht. 

 

In 2018 (en de jaren ervoor) is te zien dat het percentage havo/vwo leerlingen dat een technisch profiel kiest boven de prognose ligt. Dit is gunstig voor de toekomstige arbeidsmarktpositie van die leerlingen (afhankelijk van de uiteindelijke studiekeuze). In het vmbo ligt het aandeel leerlingen met een technisch profiel meer in lijn met de prognose. Met deze indicator meten we het effect van onze inzet op het techniekpact en de LEA (onderdeel wetenschap en techniek).

 

 

9D. Percentage afgestudeerden MBO, HBO, UT met een technische studie

UT

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

HBO

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

 MBO

 

Een foutmarge is bij deze indicator niet van toepassing.

Toelichting

Deze indicator is ook gekozen omdat voor de toekomst grote tekorten worden verwacht in technisch geschoold personeel. Daarom hebben jongeren met een technische opleiding meer kans om een baan te vinden. In deze drie grafieken zien we het aandeel afgestudeerden in het hoger onderwijs op een technisch profiel.

 

De gegevens van de UT en Saxion zijn afkomstig van DUO. De gegevens van de derde grafiek komen van het ROC.

 

In deze grafieken zien we dat de UT ongeveer voor de helft afgestudeerden heeft in een technische richting, op het Saxion is dit ongeveer een kwart en op het ROC ligt dit rond de 20%. Vooral bij het ROC zien we vanaf 2013 een constante daling van studenten die een technische studie kiezen. Dit kan mogelijk samenhangen met het moment waarop zij hebben moeten kiezen. In de crisisjaren kozen maar weinig mensen voor de bouw bijvoorbeeld. Dit zie je nu terug in het aantal afgestudeerden.

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het gewijzigde Besluit begroting en verantwoording is de opname van de onderstaande indicatoren verplicht voorgeschreven. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
14. 3. Economie Functiemenging %  2018 53,2  LISA
16. 3. Economie Vestigingen (van bedrijven) Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 74 jaar  2018  100,3 LISA
17. 4. Onderwijs Absoluut verzuim Aantal per 1.000 leerlingen  2018  nnb DUO
18. 4. Onderwijs Relatief verzuim Aantal per 1.000 leerlingen  2018  15,16 DUO
19. 4. Onderwijs Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) % deelnemers aan het VO en MBO onderwijs  2018  2,5 Ingrado
21. 6. Sociaal domein Banen Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 74 jaar  2018 692,7  LISA
24. 6. Sociaal domein Netto arbeidsparticipatie % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking  2018  63,1  CBS
26. 6. Sociaal domein Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen  2018 2,27  Verwey Jonker Instituut – Kinderen in Tel
27. 6. Sociaal domein Personen met een bijstandsuitkering Aantal per 10.000 inwoners  2018  70,4  CBS
28. 6. Sociaal domein Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 74 jaar  2018  30,2  CBS

 

Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling A: Economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven).

Actiepunten 2018 Status
Tussenrapportage
Status 31/12/2018
Thema 1 en 2: Versterken (internationaal) ondernemersklimaat & branche-aanpak en acquisitie    
1. In 2018 gaan we aan de slag met de nieuwe Agenda voor Twente. Er komt een uitvoeringsprogramma op de actielijnen "techniek als motor", "arbeidsmarkt & talent", "bereikbaarheid & vestigingsklimaat" en "duurzaamheid & circulaire economie".

2. Rode loper

 

2a. In 2018 gaan we door met het flexibiliseren van bestemmingsplannen met als doel minder en/of kortere procedures in het ruimtelijke domein.

 

2b.We vereenvoudigen en versnellen vergunningaanvragen en meldingen voor onder andere het bouwen van kleine bouwwerken, houden van kleine evenementen en evenementen die jaarlijks voorkomen.

 
 3. Acquisitie regulier    

3a. We zetten in op acquisitie voor de binnenstad om het profiel als euregionaal koopcentrum verder te versterken.

 

3b. De gegevens van de 24/7 tellingen in de binnenstad worden ingezet in het acquisitietraject.

 

3c. Op regionaal niveau vindt acquisitie plaats op de sectoren High Tech Systems and Materials en op Logistiek.

 

3d. Maximale inzet en follow-up op warme leads vanuit bestaande netwerken. Doel is om bestaande ecosystemen verder te versterken, meer bedrijven te krijgen en meer banen.

 

 4. Branche aanpak, in 2018 besteden we specifieke aandacht aan de branches "zakelijke dienstverlening en ICT" en "gezondheid en innovatie".

 5. Bedrijventerreinen algemeen

 

5a. In 2018 ligt er een plan van aanpak voor de implementatie van de Twentse afspraken over de programmering van bedrijventerreinen. De uitkomsten hiervan worden in 2019 ter besluitvorming voorgelegd aan de Raad.

 

5b. In 2018 stellen we een visie op voor werklocaties voor Enschede. Dit is een uitwerking van de regionale programmeringsafspraken voor bedrijventerreinen.

 

 6. Smart cities, we stellen gebieden in onze stad beschikbaar als living lab (de campus, binnenstad en de luchthaven)

 

 7. Internationaal

 

7a. We stellen een internationale Smart City Agenda op met onze zustersteden Palo Alto, Dalian en met Münster, Heidelberg en Linköping. De thema’s zijn: mobiliteit, zelfredzaamheid burgers, drones en open data (met name safety en security).

 

7b. Er komt een strategische samenwerkingsagenda met Dalian als uitwerking van het werkbezoek van de burgemeester in 2017. Een agenda die behalve de bestaande samenwerking op onderwijs en cultuur wordt uitgewerkt op Smart City thema’s, in het bijzonder op Health & Technology. Munster zal worden uitgenodigd deel te nemen aan het samenwerkingsprogramma.

 

7c. Voortzetting van de samenwerking binnen Euregio en MONT (Münster, Osnabrück en Netwerkstad Twente). Doel is om van de halve cirkel om Enschede een heel cirkel te maken en daardoor agglomeratievoordelen te behalen. Dit doen we door een samenwerkingsprogramma met prioriteit voor arbeidsmarkt, onderwijs, bereikbaarheid en economie. Dit alles draagt bij aan "Enschede als de meest Duitse stad van Nederland".

 

 8. Eurocities netwerk, we werken aan een aanvraag voor een Erasmussubsidie binnen het thema "aansluiting onderwijs–arbeidsmarkt" als resultaat van het Eurocities seminar 2017 in Twente ‘skills for an inclusive labourmarket’ en aan een sterkere internationale uitstraling van de stad.

 

Thema 3: Versterken groene groei    
 9. Een aantal bedrijven en de gemeente nemen het voortouw tot een Enschedees Energie Convenant. Gestreefd wordt het convenant in werking te laten treden per 1 januari 2018.
 10. In 2018 starten we met een duurzamere stadslogistiek.
 11. Samen met Bedrijventerreinen Energie Positief (stichting van TNO, WM3, Oost NL, SKBN, en Kortman DGO) starten wij in 2018 met een pilot in het Havengebied voor het verduurzamen van de bedrijventerreinen in Enschede.
Thema 4: Faciliteren kansrijke economische projecten    
 14. Novel-T, in de periode 2017-2020 mikt Novel-T op begeleiding van in totaal 300 start ups (waarvan 75% succesvol is) en van 25 scale ups.  

 15. Kennispark (gebied)

   

15a. In de eerste helft van 2018 landt de ontwikkelstrategie innovatiecampus Kennispark in de daarvoor benodigde lokale regelgeving en start de gezamenlijke uitwerking en uitvoering van de ontwikkelstrategie.

 

15b. In de loop van 2018 bouwen partijen als Demcon, Switch en Ecare op Kennispark. Op de UT wordt de Hogekamp opgeleverd. Vanuit de gemeente verlenen wij volop medewerking in de ontwerp- en realisatiefase. Waar nodig bespoedigen we doorlooptijden ten koste van andere inspanningen, vanwege het prioritaire karakter van het gebied.

 

 

15c. De in 2017 geopende ‘flow of innovation’ krijgt in 2018 meer signatuur: de intensiteit van het gebruik en de daar geëtaleerde innovaties nemen toe. De flow of innovation is de verbinding voor langzaam verkeer tussen station Kennispark en de UT en een "living lab" voor innovaties.

 

15d. Als gevolg van al deze ontwikkelingen neemt de werkgelegenheid op het Kennispark in 2018 toe met ten minste 10% (t.o.v. 2016).

 

 16. XL Businesspark

 

 

16a. De organisatie van XL Businesspark werkt in 2018 aan de doelen voor acquisitie, het faciliteren van de (fysieke) vestiging van bedrijven, duurzaamheid, arbeidsmarkt en parkmanagement.

 

16b. De Coöperatieve Vereniging Parkmanagement voor fase 1 van het XL Businesspark wordt in 2018 opgericht. De vereniging start zodra 50% van de grond in fase 1 is uitgegeven.

 

16c. Marketing en acquisitie krijgen in 2018 een impuls door de inzet van extra mankracht via Oost NL en de regionale acquisiteur voor logistiek.

 

16d. In 2018 bouwen Madison, Eurol en Heylen-groep op XL Businesspark. RBT verzorgt hierbij de bouwbegeleiding.

   

 17. Technology Base Twente

 

17a. Het acquisitieteam voor Technology Base levert een bijdrage aan duurzame werkgelegenheid. Het team is stevig verankerd voor de verschillende sectoren en gaat actief op zoek naar nieuwe bedrijven en combinaties van bedrijven. De snelheid van het faciliteren – en daarmee het aantal te vestigen bedrijven - hangt samen met de lopende juridische procedures voor het bestemmingsplan

 

17b. Potentie tot eind 2018 is 50 banen erbij en zes nieuwe bedrijven. 

 

17c. Daarnaast wordt een aantal samenwerkingsovereenkomsten aangegaan die indirect bijdragen tot werkgelegenheidsgroei. 

 

17d. De samenhang tussen en synergie van de sectoren Safety & Security, AMM (Advanced Materials & Manufacturing), luchthavengebonden en unmanned systems worden vergroot door actief te zoeken naar initiatieven die clusteroverstijgend werken (open innovatie, community).

 

17e. Wij bewaken de integrale ruimtelijke kwaliteit door het instellen van een kwaliteitsteam onder voorzitterschap van de stadsbouwmeester. Dit doen we in afstemming met ADT. Het team gaat proactief met de initiatiefnemers in gesprek over optimalisaties, zodat de kernwaarden van het gebied versterkt worden.

 

 18. De bestemmingsplannen voor Technology Base Twente worden naar verwachting onherroepelijk in 2018 zodat nieuwe initiatieven sneller gefaciliteerd kunnen worden.

 19. ADT

 

19a.  Wij maken samen met Gedeputeerde Staten van Overijssel een voorstel voor de heroriëntatie van de governance van Technology Base (noordelijk deelgebied en de luchthaven).

 

19b. Als uitvloeisel van deze heroriëntatie leggen wij aan de Raad een voorstel voor over de toekomst van de gemeenschappelijke regeling en een stappenplan voor de uitvoering ( een mogelijke liquidatie van ADT). Wij nemen in dit voorstel de ontvlechting van de woongebieden mee.

 

19c. De financiële gevolgen van de liquidatie en ontvlechting van het ADT zijn in beeld.

 
Bijdrage verbonden Partij: XL Businesspark Twente/Regionaal Bedrijventerrein RBT 
De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector in Twente.
 
Bijdrage verbonden Partij: Area Development Twente (ADT)
Het ADT heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente. Voor de woonparken draagt ADT bij aan nieuwe segmenten van de woningvoorraad van de stad en de regio.
 
Thema 5: Bereikbaarheid (fysiek en digitaal)    

 20. Bereikbaarheid

 

20a. We werken vanuit het in 2017 vastgestelde nieuwe ambitieniveau aan verbetering van de bereikbaarheid van banen en het op orde brengen van de basisinfrastructuur van de regio.

 

20b. We bepalen de lobbyprioriteiten samen met de reguliere partners zoals de Regio Twente, de provincie Overijssel en MONT.

 

20c. We maken een begin met de samenwerking met nieuwe partners zoals Münster, Osnabrück, de regio Achterhoek en Noordrijn-Westfalen.

 

20d. We werken vanuit een gezamenlijke internationale lobbystrategie in Nederland, Duitsland en Brussel voor grensoverschrijdend personen- en goederenvervoer. Dit gebeurt via de reguliere samenwerkingsverbanden en aanvullend daarop bijvoorbeeld met de Twente Board om nog meer daadkracht te genereren voor een betere interne en externe bereikbaarheid van de Euregio.

 

20e. De lobby en samenwerking met externe partners in het kader van de ligging van de Euregio aan de TENT-T Corridor 2 (Amsterdam-Berlijn-Baltic) wordt geïntensiveerd.

 

20f. We realiseren een kruispuntoplossing op de N733 met respectievelijk de Oude Deventerweg en N732 om de verkeersveiligheid te verbeteren.

 

20g. De verkeerslichten op de zuidelijke invalswegen worden verder geoptimaliseerd om doorstroming te bevorderen.

 

20h. We maken een mobiliteitsvisie 2040 met scenario’s voor het verbeteren van de bereikbaarheid.

 

20i. We werken verder aan de ambitie om fietsstad 2020 te worden (zoals de F35,  fietsbrug Lambertus Buddestraat en ontvlochten fietsroutes Oost – Keppelerdijk en Zuiderval).

 

20j. We realiseren de ongelijkvloerse fietsoversteek Euregioweg.

 

Bijdrage verbonden partij: Regio Twente
Een goede bereikbaarheid is van invloed op het economisch functioneren van de stad. Een verbeterde bereikbaarheid leidt tot een vergroting van de aantrekkelijkheid van het vestigingsklimaat en een versterking van het ruimtelijk economisch functioneren.
   

 Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

Toelichting:

  • Actiepunt 5b: De oplevering van de visie werklocaties is als aangekondigd in de brief aan de Raad van 27 juni 2018 doorgeschoven naar 2019.  Dit vanwege de complexiteit van het onderwerp en het belang van zorgvuldige afweging en afstemming.
  • Actiepunt 7a: Internationale Smart City Agenda met onder andere de zustersteden. Dit actiepunt is niet gehaald omdat bij de programmabegroting 2018 is besloten om het smart city onderdeel niet meer te financieren. Er is wel een agenda met de zustersteden, maar niet meer op smart city.
  • Actiepunt 8: Het voorbereidingstraject voor het indienen van een aanvraag voor Erasmussubsidie bleek intensiever dan van te voren ingeschat. 
  • Actiepunt 9: Ondernemers hebben zich teruggetrokken uit de voorbereidingen voor een Enschedees Energie Convenant. Op dit moment is er ook geen zicht op hervatting van die gesprekken.
  • Actiepunt 10: In 2018 zouden we starten we met een duurzamere stadslogistiek. Streven is een emissievrije stadslogistiek in 2025. Hiervoor is in 2017 de Green Deal ZES (zero emission stadslogistiek) getekend. Door bezuinigingen en interne prioritering is dit niet verder uitgewerkt in 2018. Vanuit de voorbereidingen voor de Green Deal ZES is er wel een initiatief vanuit de ondernemers aan De Heurne opgestart in samenwerking met  vervoersdienst MSG. Wij zijn daar als gemeente niet bij betrokken.
  • Actiepunt 15a: Gebiedsstrategie Kennispark: het traject tot vaststelling van de gebiedsstrategie in de raad op 12 november 2018 heeft onder andere door de verkiezingsperiode en wijziging van het proces (vaststellen in plaats van  informeren) langer geduurd. Hierdoor is ook later gestart met de uitwerking en uitvoering.
  • Actiepunt 15b: Bouwen op Kennispark: Switch is conform planning verhuisd naar Kennispark. De bouw van Demcon is vertraagd. Ecare heeft meer tijd nodig gehad voor planvorming waardoor de bouw past start in 2019.
  • Actiepunt 18: De bestemmingsplannen voor Technology Base zijn in maart door de raad vastgesteld. Tegen deze plannen is beroep aangetekend bij de Raad van State. Een verzoek om voorlopige voorziening is afgewezen, het beroep moet nog behandeld worden. Dat betekent dat de bestemmingsplannen wel in werking zijn, maar nog niet onherroepelijk.
  • Actiepunt 20f: De realisatie van de kruispuntoplossing op de N733 met respectievelijk de Oude Deventerweg en N732 heeft vertraging opgelopen. Provincie Overijssel is de trekker van dit project. 
  • Actiepunt 20h: De mobiliteitsvisie 2040 is in 2018 voorbereid en wordt in 2019 aangeboden aan de raad.

 

Doelstelling B: Een groter deel van de potentiële beroepsbevolking is aan het werk

Actiepunten 2018 Status Tussenrapportage Status 31/12/2018
Thema 6: Vergroten zelfredzaamheid bij het vinden van werk binnen en buiten Enschede    

 21.Focus op uitstroom

 

21a. Uitzendbureaus gaan 150-300 personen, willekeurig uit ons bestand, op hun eigen manier begeleiden naar werk. De richtlijnen van de Participatiewet kunnen gedurende de pilot waar mogelijk worden losgelaten. De groep staat dus zoveel mogelijk ‘los’ van de gemeente Enschede.

 

21b. Het project Wijkgilde is in 2018 uitgebreid over vier stadsdelen (met uitzondering van het Centrum). Doel is om 120 werkzoekenden te laten uitstromen naar werk. Hierbij geldt een verhouding van 2/3 fulltime en 1/3 parttime.

 

21c. De criteria voor het Werkpakt keurmerk zijn geactualiseerd. Komende jaar willen we nog meer bekendheid geven aan het keurmerk en minimaal 50 extra werkgevers aan het keurmerk binden.  

 

21d. In 2018 investeren we meer in opleiding en jobcoaching. Plaatsing op reguliere vacatures is steeds lastiger zonder inzet van deze instrumenten.

 

21e. RAP (Rechtmatigheid, Aandacht en Participatie): in 2018 geven we bij het RAP prioriteit aan groepen waar naar verwachting de meeste kansen liggen voor activering en participatie. Daarnaast blijven we de RAP methodiek inzetten om te beoordelen of de uitkering rechtmatig wordt verstrekt. Hierbij wordt het RAP onderzoek voor het rechtmatigheidsdeel ingezet over de volledige breedte van het bestand.

 

21f. Nudging (positieve gedragsbeïnvloeding) wordt ingezet bij het opstellen van brieven en uitnodigingen voor mensen in de bijstand en bij het debiteurenbeheer.

 

21g. In  2018 is de gezamenlijke vestiging van Werkplein Twente en de Agentur für Arbeit in Gronau operationeel. Twee Nederlandse en twee Duitse adviseurs werken hier actief samen om de arbeidsmarkt van beide landen met elkaar te verbinden. Naast bemiddeling van werkzoekenden (werkloos én werkend) pakken we hier ook het faciliteren van stage- en afstudeerplekken op.

 

21h. We verwachten in 2018 minimaal 50 werkzoekenden te plaatsen in Duitsland.

 

21i. We zetten de lobby voor een beter verdeelmodel en een hoger macrobudget voort.

 

21j. Social Impact Bond werken in Duitsland: 

   

 - 40-55 werkzoekenden worden begeleid naar een duurzame arbeidsplaats in Duitsland (in de twee jaar dat we hun arbeidssituatie registreren is er minimaal 18-21 maanden gewerkt).

 

 - Tussentijdse evaluatie in september 2018. 

 

 22. Mensen met een arbeidshandicap

 

22a. Voldoen aan de taakstelling van 57 banen nieuw beschut.

 

22b. Optimaliseren van de loonwaarde van alle medewerkers bij werkgevers. Dit betekent dat werkgevers de werkelijke loonwaarde betalen voor mensen met een handicap. We betalen hierdoor minder loonkostensubsidie.

 

22c. Verhuizing van de locatie Kuipersdijk van de DCW naar het Ames Pand op Rigtersbleek voor de zomer van 2018. Op de locatie Kuipersdijk komt de Hornbach.

 

23. Bijdrage verbonden partij: Onderhoud Enschede.

Maatschappelijk rendement, het verhogen van de arbeidsparticipatie van mensen met een zware medische- of sociale arbeidshandicap die niet zelfstandig het minimum loon kunnen verdienen bij een reguliere werkgever.

 
Thema 7: Investeren in werkgelegenheid.    

 24.Werkgelegenheid Duitsland

 

24a. In 2018 zetten we verder in op samenwerking met de Duitse ‘Wirtschaftsförderungen’ van de verschillende gemeenten en ‘Kreisen’ in het Euregiogebied en waar nodig daar buiten.

 

24b. In 2018 wordt het netwerk van de Euregionale Wirtschaftsförderungsgesellschaft gebruikt voor verdere verkenning van mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van onder andere grootschalige acquisitie van internationale ondernemingen, slimme samenwerkingsverbanden tussen Duitse en Nederlandse ondernemingen en het organiseren van gezamenlijke activiteiten voor ondernemingen uit beide landen.

 

24c. We willen talent behouden voor de Euregio. Daartoe gaan we bouwen aan een netwerk van campussen die actief samenwerken waardoor (jong) talent de gelegenheid krijgt om bij verschillende bedrijven in Twente, de Achterhoek en het Münsterland te werken en te leren. Hierin wordt in Enschede samengewerkt met Novel-T.

 

 25. Starters, acties vanuit de gemeente bestaan uitsluitend in ondersteunende vorm, bijvoorbeeld via Novel-T.
Bijdrage verbonden Partij: Stichting Werkgeverstaken Participatiewet
Het verhogen van de arbeidsparticipatie van mensen met een zware medische- of sociale arbeidshandicap die niet zelfstandig het minimum loon kunnen verdienen bij een reguliere werkgever.
 
Bijdrage verbonden Partij: Onderhoud Enschede
Onderhoud Enschede biedt werkplekken aan mensen die een kortere of langere afstand hebben tot de arbeidsmarkt, en/of die zich in een maatschappelijk kwetsbare positie bevinden.
 

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

Toelichting:

Actiepunt 22b: De trajecten om tarieven tegen loonwaarde te krijgen verlopen moeizaam. Dit betekent in de meeste gevallen dat de tarieven omhoog moeten. De contractpartijen gaan hier, in tegenstelling tot uitgesproken intenties, nog niet zo snel in mee.

 

 

Doelstelling C: Meer jongeren met een opleiding die aansluit bij de arbeidsmarkt

Actiepunten 2018 Status Status 31/12/2018
Thema 8: Onderwijs en talentontwikkeling.    

 26. Onderwijs algemeen

  

26a. In het voorjaar 2018 formuleren we samen met de partners een vervolg op de Lokale Educatieve Agenda (LEA): een “Agenda voor de toekomst van de Jeugd 0-27”. Hierin benoemen we de belangrijkste gezamenlijke doelen voor de komende vier jaar en bundelen we krachten en middelen om die te realiseren.

 

26b. De huidige LEA wordt in 2018 aangevuld met een wetenschap & technologie-menu (met programmeren), dat aanbieders en afnemers verbindt, zodat scholen kunnen kiezen uit kwalitatief goed aanbod (naar voorbeeld van het Cultuurmenu).

 

26c. In 2017 is een netwerk van vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, onderwijs en overheid opgezet. Met dit netwerk gaan we in 2018 concrete acties oppakken om de jeugd weer enthousiast te  maken voor de Duitse taal en cultuur. Acties zijn dan: een jaarlijks “Feierzeit Festival”, de oprichting van een docentenpool Duits, Duits aanbieden in het Primair Onderwijs en een bi linguaal zomerkamp.

 

26d. Voor de vouchers onderwijsbegeleiding wordt de procedure en de communicatie verbeterd. Het doel hiervan is om de doelgroep beter te bereiken: leerlingen uit gezinnen met een laag inkomen (110% van het sociaal minimum).

 

26e. In de jaren 2018-2022 voeren we “De Twentse Belofte” uit. Hierin hebben gemeenten en onderwijs regionale afspraken gemaakt over de begeleiding van voortijdig schoolverlaters en andere jongeren in een kwetsbare positie naar leren en werken. Deze jongeren vangen we op en stimuleren we om alsnog door te stromen naar vervolgonderwijs, werk, een toeleidingstraject of een andere passende dagbesteding.

 

26f. De inspectie Onderwijs heeft eerder geconcludeerd dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in Enschede het afgelopen jaar sterk is gestegen en dat Enschede op veel gebieden een voorbeeld voor anderen is. We dragen onze aanpak via een symposium in februari actief uit.

 

 27.Versterken banden met UT, Saxion en ROC.

 

27a. Realiseren van een citizen lab (kennisinstellingen, burgers, bedrijven en overheid). In dit lab wordt gezocht naar oplossingen voor maatschappelijke opgaves. Het bevorderen van zelfredzaamheid is hierbij een belangrijk vraagstuk.

 

27b. Alumnibeleid van de kennisinstellingen verbinden met de Agenda van Twente (talent aantrekken en vasthouden).

 

27c. Multinational 4.0: hoogopgeleid talent vasthouden door het opzetten van een netwerk van ICT bedrijven waar de afgestudeerden een loopbaan kunnen volgen binnen die bedrijven.

 

 Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

Toelichting:

Actiepunt 26d: De procedure voor de onderwijsvouchers is op basis van de huidige inzet op toekenning aan ouders niet te veranderen. Dat leidt tot veel administratieve handelingen.

Wat heeft het gekost?

In onderstaande taartdiagram zijn de uitgaven per thema weergegeven.

 

Versterken economieBedragen x 1.000 eurosBegroting (primair)Begroting(na wijziging)RealisatieSaldo (- = nadeel)
Lasten190.292198.508195.0043.504
Baten117.136126.340131.7495.409
Gerealiseerde saldo van baten en lasten73.15672.16863.2558.913
Storting reserves1.4882.1593.068-909
Onttrekking reserves7.1296.5855.103-1.482
Gerealiseerde saldo van mutaties reserves-5.642-4.426-2.035-2.391
Resultaat67.51467.74261.2206.522

Toelichting

Het rekeningresultaat betreft het resultaat ten opzichte van de geactualiseerde begroting van 2018 en is uitgekomen op een voordelig saldo van 6,5 miljoen euro.
De belangrijkste onderdelen van het rekeningresultaat Versterken economie zijn als volgt.

  • Algemene bijstand en levensonderhoud (3,6 miljoen euro voordeel): dit voordeel bestaat enerzijds uit een hogere bijdrage van het Rijk in verband met een aanpassing van het verdeelmodel voor statushouders en anderzijds door afname van het aantal bijstandsgerechtigden.
  • Onderwijsproducten (1,3 miljoen euro voordeel): bij het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is onderzocht of sprake is van een juiste verhouding van inzet voor onderwijs via algemene middelen en specifieke uitkeringen. Dit heeft er toe geleid dat een deel van de kosten uit algemene middelen ten laste van de (gereserveerde) specifieke uitkering OAB is gebracht.
  • Uitvoering WSW (1,0 miljoen euro): de SW-uitstroom was hoger dan verwacht, dit heeft geleid tot lagere loonkosten.
  • Arbeidsmarktparticipatie (500.000 euro voordeel): deze bestaat uit een voordeel op de leerwerkarrangementen en een onvoorziene bijdrage van het Rijk.