Versterken (internationaal) ondernemersklimaat

• In 2018 gaan we aan de slag met de nieuwe Agenda voor Twente. Er komt een uitvoeringsprogramma op de actielijnen "techniek als motor", "arbeidsmarkt & talent", "bereikbaarheid & vestigingsklimaat" en "duurzaamheid & circulaire economie". Dit pakken we op samen met de Twente Board, de ondernemers, onderwijsinstellingen, gemeenten en de Provincie Overijssel (Zomernota, intensivering A)

Rode loper

• In 2018 gaan we door met het flexibiliseren van bestemmingsplannen met als doel minder en/of kortere procedures in het ruimtelijke domein.
• We vereenvoudigen en versnellen vergunningaanvragen en meldingen voor onder andere het bouwen van kleine bouwwerken, houden van kleine evenementen en evenementen die jaarlijks voorkomen.
• Zie verder paragraaf 3.3 thema 8.

 Acquisitie regulier

• We zetten in op acquisitie voor de binnenstad om het profiel als Euregionaal koopcentrum verder te versterken.
• De gegevens van de 24/7 tellingen in de binnenstad worden ingezet in het acquisitietraject.
• Op regionaal niveau vindt acquisitie plaats op de sectoren High Tech Systems and Materials en op Logistiek. 
• Maximale inzet en follow-up op warme leads vanuit bestaande netwerken. Doel is om bestaande ecosystemen verder te versterken, meer bedrijven te vestigen en meer banen te krijgen.

Branche aanpak

• In 2018 besteden we specifieke aandacht aan de branches "zakelijke dienstverlening en ICT"  en "gezondheid en innovatie". Van deze sectoren verwachten we kansen in groei van banen.

Bedrijventerreinen algemeen

• In 2018 ligt er een plan van aanpak voor de implementatie van de Twentse afspraken over de programmering van bedrijventerreinen. De uitkomsten hiervan worden in 2019 ter besluitvorming voorgelegd aan de raad.
• In 2018 stellen we een visie op voor werklocaties voor Enschede. Dit is een uitwerking van de regionale programmeringsafspraken voor bedrijventerreinen.

Smart cities

Ondanks de in hoofdstuk 2 genoemde bezuiniging, kunnen onderstaande acties uitgevoerd worden omdat de kosten om anderen te faciliteren gedekt zijn.

• We stellen gebieden in onze stad beschikbaar als living lab (de campus, binnenstad en de luchthaven). We bieden ruimte, maken testen mogelijk, denken mee over samenwerkingsvormen en kijken wat nodig is qua regelgeving.
• We zoeken samen met de onderwijsinstellingen naar innovatie toepassingen in de binnenstad om deze locatie aantrekkelijker te maken voor bezoekers.
• In 2018 doen we een aanbesteding voor het ontwikkelen van een business case op nieuwe manieren van grondwatermeting met sensoren.

Internationaal 

• We stellen een internationale Smart City Agenda op met onze zustersteden Palo Alto, Dalian en met Münster, Heidelberg en Linköping. De thema’s zijn: mobiliteit, zelfredzaamheid burgers, drones en open data (met name safety en security).
• Er komt een strategische samenwerkingsagenda met Dalian als vervolg op het werkbezoek van de burgemeester in 2017. Een agenda die naast uit de bestaande samenwerking op onderwijs en cultuur ook bestaat uit de onderwerpen Smart City en Health & Technology.
• Voortzetting van de samenwerking binnen Euregio en MONT (Münster, Osnabrück en Netwerkstad Twente). Doel is om van de halve cirkel om Enschede een heel cirkel te maken en daardoor agglomeratievoordelen te behalen. Dit doen we door een samenwerkingsprogramma met prioriteit voor arbeidsmarkt, onderwijs, bereikbaarheid en economie. Dit alles draagt bij aan "Enschede als de meest Duitse stad van Nederland" (Zomernota, intensivering A).

Eurocities netwerk

• Aanvraag Erasmussubsidie binnen het thema "aansluiting onderwijs–arbeidsmarkt" als resultaat van het Eurocities seminar 2017 in Twente ‘skills for an inclusive labourmarket’.
• Creathon programma met Novel-T: diverse creathons met andere steden uit het Eurocities netwerk, ten behoeve van het oplossen van maatschappelijke vraagstukken als burgerparticipatie, wateroverlast, etc.
• Sterkere internationale uitstraling van de stad. Denk aan het optimaliseren van de dienstverlening van de gemeente voor expats en internationals evenals het internationaal toegankelijk maken van culturele voorzieningen voor toeristen en internationale kenniswerkers.
• Verdere verankering van het Expat Center Twente in de Regio.

• Een aantal bedrijven en de gemeente nemen het voortouw tot een Enschedees Energie Convenant. Gestreefd wordt het convenant in werking te laten treden per 1 januari 2018.
• In 2018 starten we met een duurzamere stadslogistiek. Streven is een emissievrije stadslogistiek in 2025.
• Samen met Bedrijventerreinen Energie Positief (stichting van TNO, WM3, Oost NL, SKBN, en Kortman DGO) starten wij in 2018 met een pilot in het Havengebied voor het verduurzamen van de bedrijventerreinen in Enschede. Het doel is om de bedrijventerreinen energiepositief en CO2-neutraal te maken in de komende 5 jaar.

Novel-T 

• Bij Novel-T ligt de lat hoog: het aantal start ups en het aantal doorgroeiende high tech-ondernemingen in Twente moet fors omhoog. In de periode 2017-2020 mikt Novel-T op begeleiding van in totaal 300 start ups (waarvan 75% succesvol is) en van 25 scale ups. Daarnaast zet Novel-T nog meer in op het versterken van het innovatievermogen en ondernemerschap van de bestaande industrie in Twente. De dienstverlening van Novel-T wordt daartoe uitgebreid.

• Het directe gevolg hiervan is groei van werkgelegenheid in de high-techsector. Uitgaande van gemiddeld 4 arbeidsplaatsen per start up en 25 per scale up gaat het dan om ten minste 1.500 arbeidsplaatsen. Dit vraagt van alle betrokken partijen, waaronder de gemeente Enschede, extra geld en inzet. Dit extra geld en de dekking voor de inzet vanuit de gemeente Enschede is geregeld via de keuze voor het scenario ‘Economie basis’ in de zomernota 2017 (Zomernota, intensivering A). 

Kennispark (gebied)

• In de eerste helft van 2018 landt de ontwikkelstrategie innovatiecampus Kennispark in de daarvoor benodigde lokale regelgeving en start de gezamenlijke uitwerking en uitvoering van de ontwikkelstrategie.
• In de loop van 2018 bouwen partijen als Demcon, Switch en Ecare op Kennispark. Op de UT wordt de Hogekamp opgeleverd. Vanuit de gemeente verlenen wij volop medewerking in de ontwerp- en realisatiefase. Waar nodig bespoedigen we doorlooptijden ten koste van andere inspanningen, vanwege het prioritaire karakter van het gebied.
• De in 2017 geopende ‘flow of innovation’ krijgt in .018 meer signatuur: de intensiteit van het gebruik en de daar geëtaleerde innovaties nemen toe. De flow of innovation is de verbinding voor langzaam verkeer tussen station Kennispark en de UT en een "living lab" voor innovaties.
• Als gevolg van al deze ontwikkelingen neemt de werkgelegenheid op het Kennispark in 2018 met ten minste 10% toe (t.o.v. 2016).

XL Businesspark

• De organisatie van XL Businesspark werkt in 2018 aan de doelen voor acquisitie, het faciliteren van de (fysieke) vestiging van bedrijven, duurzaamheid, arbeidsmarkt en parkmanagement.
• De Coöperatieve Vereniging Parkmanagement voor fase 1 van het XL Businesspark wordt in 2018 opgericht. De vereniging start zodra 50% van de grond in fase 1 is uitgegeven.
• Marketing en acquisitie krijgen in 2018 een impuls door de inzet van extra mankracht via Oost NL en de regionale acquisiteur voor logistiek.
• In 2018 bouwen Madison, Eurol en Heylen-groep op XL Businesspark. RBT verzorgt hierbij de bouwbegeleiding.

Technology Base Twente

• De bestemmingsplannen worden naar verwachting onherroepelijk in 2018 zodat nieuwe initiatieven sneller gefaciliteerd kunnen worden.
• Het acquisitieteam voor Technology Base levert een bijdrage aan duurzame werkgelegenheid. Het team is stevig verankerd voor de verschillende sectoren en gaat actief op zoek naar nieuwe bedrijven en combinaties van bedrijven. De snelheid van het faciliteren – en daarmee het aantal te vestigen bedrijven - hangt samen met de lopende juridische procedures voor het bestemmingsplan. 
• Potentie tot eind 2018 is 50 banen erbij en zes nieuwe bedrijven.
• Daarnaast wordt een aantal samenwerkingsovereenkomsten aangegaan die indirect bijdragen tot werkgelegenheidsgroei. 
• De samenhang tussen en synergie van de sectoren Safety & Security, AMM (Advanced Materials & Manufacturing), luchthaven gebonden en unmanned systems worden vergroot door actief te zoeken naar initiatieven die cluster overstijgend werken (open innovatie, community).
• Wij bewaken de integrale ruimtelijke kwaliteit met het inmiddels ingestelde kwaliteitsteam onder voorzitterschap van de stadsbouwmeester. Dit doen we in afstemming met ADT. Het team gaat proactief met de initiatiefnemers in gesprek over optimalisaties, zodat de kernwaarden van het gebied versterkt worden. Op basis van de uitkomsten van de evaluatie, die voor 1 februari 2018 na de raad wordt gezonden, wordt dit model veranderd dan wel gecontinueerd.

ADT 

• Wij maken samen met Gedeputeerde Staten van Overijssel een voorstel voor de heroriëntatie van de governance van Technology Base (noordelijk deelgebied en de luchthaven).
• Als uitvloeisel van deze heroriëntatie leggen wij aan de raad een voorstel voor over de toekomst van de gemeenschappelijke regeling en een stappenplan voor de uitvoering (een mogelijke liquidatie van ADT). Wij nemen in dit voorstel de ontvlechting van de woongebieden mee.
• De financiële gevolgen van de liquidatie en ontvlechting van het ADT zijn in beeld.

Verbonden Partij: XL Businesspark Twente/Regionaal Bedrijventerrein RBT 

Maatschappelijk rendement
De ontwikkeling en uitgifte van XL Businesspark draagt bij aan de regionale groei van bedrijven en het creëren van nieuwe banen. Een deel van deze banen kan door Enschedeërs worden ingevuld. Ook worden indirect banen gecreëerd door het versterken van de logistieke sector in Twente.

Verbonden Partij: Area Development Twente (ADT)

Maatschappelijk rendement
Het ADT heeft de opgave het gebied van de voormalige militaire luchthaven Twente integraal te ontwikkelen tot een impuls en aanjager voor een economisch sterker en duurzamer Twente. Voor de woonparken draagt ADT bij aan nieuwe segmenten van de woningvoorraad van de stad en de regio. 

 Bereikbaarheid

• We werken vanuit het in 2017 vastgestelde nieuwe ambitieniveau aan verbetering van de bereikbaarheid van banen en het op orde brengen van de basisinfrastructuur van de regio.
• We bepalen de lobbyprioriteiten samen met de reguliere partners zoals de Regio Twente, de provincie Overijssel en MONT.
• We maken een begin met de samenwerking met nieuwe partners zoals Münster, Osnabrück, de regio Achterhoek en Noordrijn-Westfalen.
• We werken vanuit een gezamenlijke internationale lobbystrategie in Nederland, Duitsland en Brussel voor grensoverschrijdend personen- en goederenvervoer. Dit gebeurt via de reguliere samenwerkingsverbanden en aanvullend daarop bijvoorbeeld met de Twente Board om nog meer daadkracht te genereren voor een betere interne en externe bereikbaarheid van de Euregio.
• De lobby en samenwerking met externe partners in het kader van de ligging van de Euregio aan de TENT-T Corridor 2 (Amsterdam-Berlijn-Baltic) wordt geïntensiveerd.
• We realiseren een kruispuntoplossing op de N733 met respectievelijk de Oude Deventerweg en N732 om de verkeersveiligheid te verbeteren.
• De verkeerslichten op de zuidelijke invalswegen worden verder geoptimaliseerd om doorstroming te bevorderen.
• We maken een mobiliteitsvisie 2040 met scenario’s voor het verbeteren van de bereikbaarheid.
• We werken verder aan de ambitie om fietsstad 2020 te worden (zoals de F35,  fietsbrug Lambertus Buddestraat en ontvlochten fietsroutes Oost – Keppelerdijk en Zuiderval).
• We realiseren de ongelijkvloerse fietsoversteek Euregioweg.

Kanttekening
Door het amendement op het mobiliteitsfonds, gefinancierd uit de opbrengst van het parkeerbedrijf, staan mogelijke intensiveringen op bereikbaarheid ter discussie. 

Verbonden partij: Regio Twente

Maatschappelijk rendement
Een goede bereikbaarheid is van invloed op het economisch functioneren van de stad. Een verbeterde bereikbaarheid leidt tot een vergroting van de aantrekkelijkheid van het vestigingsklimaat en een versterking van het ruimtelijk economisch functioneren.

Focus op uitstroom

• Uitzendbureaus gaan 150-300 personen, willekeurig uit ons bestand, op hun eigen manier begeleiden naar werk. De richtlijnen van de Participatiewet kunnen gedurende de pilot waar mogelijk worden losgelaten. De groep staat dus zoveel mogelijk ‘los’ van de gemeente Enschede.
• Het project Wijkgilde is in 2018 uitgebreid over vier stadsdelen (met uitzondering van het Centrum). Doel is om 120 werkzoekenden te laten uitstromen naar werk. Hierbij geldt een verhouding van 2/3 fulltime en 1/3 parttime.
• De criteria voor het Werkpakt keurmerk zijn geactualiseerd. Komende jaar willen we nog meer bekendheid geven aan het keurmerk en minimaal 50 extra werkgevers aan het keurmerk binden;  
• In 2018 investeren we meer in opleiding en jobcoaching. Plaatsing op reguliere vacatures is steeds lastiger zonder inzet van deze instrumenten.
• RAP (Rechtmatigheid, Aandacht en Participatie): in 2018 geven we bij het RAP prioriteit aan groepen waar naar verwachting de meeste kansen liggen voor activering en participatie. Daarnaast blijven we de RAP methodiek inzetten om te beoordelen of de uitkering rechtmatig wordt verstrekt. Hierbij wordt het RAP onderzoek voor het rechtmatigheidsdeel ingezet over de volledige breedte van het bestand.  
• Nudging (positieve gedragsbeïnvloeding) wordt ingezet bij het opstellen van brieven en uitnodigingen voor mensen in de bijstand en bij het debiteurenbeheer.
• In  2018 is de gezamenlijke vestiging van Werkplein Twente en de Agentur für Arbeit in Gronau operationeel. Twee Nederlandse en twee Duitse adviseurs werken hier actief samen om de arbeidsmarkt van beide landen met elkaar te verbinden. Naast bemiddeling van werkzoekenden (werkloos én werkend) pakken we hier ook het faciliteren van stage- en afstudeerplekken op.
• We verwachten in 2018 minimaal 50 werkzoekenden te plaatsen in Duitsland.  
• We zetten de lobby voor een beter verdeelmodel en een hoger macrobudget voort.
• Social Impact Bond werken in Duitsland: 
  • 40-55 werkzoekenden worden begeleid naar een duurzame arbeidsplaats in Duitsland (in de twee jaar dat we hun arbeidssituatie registreren is er minimaal 18-21 maanden gewerkt).
  • Tussentijdse evaluatie in september 2018.
• Het bovenstaande pakket sturingsmaatregelen komt bovenop de reeds lopende maatregelen en dient het tekort op de BUIG (1,2 miljoen euro in 2018 oplopend naar 2,5 miljoen euro in 2021) verder te verlagen. 

Mensen met een arbeidshandicap

Vorig jaar heeft het kabinet een aantal fundamentele wetswijzigingen doorgevoerd voor mensen met een arbeidshandicap (voorheen de Sociale Werkvoorziening). Met deze wetswijziging komt er per gemeente een landelijk opgelegde jaarlijkse taakstelling voor het invullen van (beschutte) werkplekken voor mensen met een arbeidshandicap (Nieuw Beschut).

Resultaten 2018:

• Voldoen aan de taakstelling van 57 banen.
• Optimaliseren van de loonwaarde van alle medewerkers bij werkgevers. Dit betekent dat werkgevers de werkelijke loonwaarde betalen voor mensen met een handicap. We betalen hierdoor minder loonkostensubsidie.
• Verhuizing van de locatie Kuipersdijk van de DCW naar het Ames Pand op Rigtersbleek voor de zomer van 2018. Op de locatie Kuipersdijk komt de Hornbach.

Verbonden Partij: Stichting Werkgeverstaken Participatiewet

Maatschappelijk rendement

Het verhogen van de arbeidsparticipatie van mensen met een zware medische- of sociale arbeidshandicap die niet zelfstandig het minimum loon kunnen verdienen bij een reguliere werkgever.

Verbonden Partij: Onderhoud Enschede

Maatschappelijk rendement
Onderhoud Enschede biedt werkplekken aan mensen die een kortere of langere afstand hebben tot de arbeidsmarkt, en/of die zich in een maatschappelijk kwetsbare positie bevinden.

 Werkgelegenheid Duitsland

• In 2018 zetten we verder in op samenwerking met de Duitse ‘Wirtschaftsförderungen’ van de verschillende gemeenten en ‘Kreisen’ in het Euregiogebied en waar nodig daar buiten.
• In 2018 wordt het netwerk van de Euregionale Wirtschaftsförderungsgesellschaft gebruikt voor verdere verkenning van mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van onder andere grootschalige acquisitie van internationale ondernemingen, slimme samenwerkingsverbanden tussen Duitse en Nederlandse ondernemingen en het organiseren van gezamenlijke activiteiten voor ondernemingen uit beide landen.
• We willen talent behouden voor de Euregio. Daartoe gaan we bouwen aan een netwerk van campussen die actief samenwerken waardoor (jong) talent de gelegenheid krijgt om bij verschillende bedrijven in Twente, de Achterhoek en het Münsterland te werken en te leren. Hierin wordt in Enschede samengewerkt met Novel-T.

Starters

In 2011 heeft de gemeenteraad besloten niet apart te investeren in startersbegeleiding voor de doelgroep niet-uitkeringsgerechtigden. Ondertussen zijn er voor starters veel voorzieningen, incubators en ondersteuning beschikbaar gekomen. Dit geldt zowel voor high tech, low tech en no tech. Vaak door indirecte overheidsbemoeienis, soms door bottum-up initiatieven vanuit de markt of bevlogen ondernemers. Acties vanuit de gemeente bestaan uitsluitend in ondersteunende vorm,  bijvoorbeeld via Novel-T. 

 Onderwijs algemeen

• In het voorjaar 2018 formuleren we samen met de partners een advies voor een vervolg op de Lokale Educatieve Agenda (LEA): een “Agenda voor de toekomst van de Jeugd 0-27”. Hierin benoemen we de belangrijkste gezamenlijke doelen voor de komende vier jaar en bundelen we krachten en middelen om die te realiseren.
• De huidige LEA wordt in 2018 aangevuld met een wetenschap & technologie-menu (met programmeren), dat aanbieders en afnemers verbindt, zodat scholen kunnen kiezen uit kwalitatief goed aanbod (naar voorbeeld van het Cultuurmenu).
• In 2017 is een netwerk van vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, onderwijs en overheid opgezet. Met dit netwerk gaan we in 2018 concrete acties oppakken om de jeugd weer enthousiast te  maken voor de Duitse taal en cultuur. Acties zijn dan: een jaarlijks “Feierzeit Festival”, de oprichting van een docentenpool Duits, Duits aanbieden in het Primair Onderwijs en een bilinguaal zomerkamp.
• Voor de vouchers onderwijsbegeleiding wordt de procedure en de communicatie verbeterd. Het doel hiervan is om de doelgroep beter te bereiken: leerlingen uit gezinnen met een laag inkomen (110% van het sociaal minimum).  
• In de jaren 2018-2022 voeren we “De Twentse Belofte” uit. Hierin hebben gemeenten en onderwijs regionale afspraken gemaakt over de begeleiding van voortijdig schoolverlaters en andere jongeren in een kwetsbare positie naar leren en werken. Deze jongeren vangen we op en stimuleren we om alsnog door te stromen naar vervolgonderwijs, werk, een toeleidingstraject of een andere passende dagbesteding.
• De inspectie Onderwijs heeft eerder geconcludeerd dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in Enschede het afgelopen jaar sterk is gestegen en dat Enschede op veel gebieden een voorbeeld voor anderen is. We dragen onze aanpak via een symposium in februari actief uit.
• Iedereen doet mee. Dat betekent dat verschillen tussen inwoners worden onderkend en dat iedere inwoner de mogelijkheid moet hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. In het onderwijs vragen we aandacht voor de verschillende culturen (op basis van bijvoorbeeld geaardheid, etniciteit, religie) in onze stad en hoe deze culturen met elkaar om gaan.
• We werken aan een aanpak van laaggeletterdheid, op zo’n manier dat we de meeste bewezen impact hebben. Laaggeletterdheid is immers vaak een uitvloeisel van een onderliggend probleem. Een recente impuls aan digitaal taalonderwijs via bibliotheken kan hier ook een rol in spelen.

Versterken banden met UT, Saxion en ROC

• Realiseren van een citizen lab (kennisinstellingen, burgers, bedrijven en overheid). In dit lab wordt gezocht naar oplossingen voor maatschappelijke opgaves. Het bevorderen van zelfredzaamheid is hierbij een belangrijk vraagstuk.
• Alumnibeleid van de kennisinstellingen verbinden met de Agenda van Twente (talent aantrekken en vasthouden).
• Multinational 4.0: hoogopgeleid talent vasthouden door het opzetten van een netwerk van ICT bedrijven waar de afgestudeerden een loopbaan kunnen volgen binnen die bedrijven.