2.3 Samenleving en bestuur

.. Strategische opgave: Open Enschede

 Doel
Subdoel Link
01. Enschede is een op de inwoner gerichte gemeente waarbij de menselijke maat uitgangspunt is voor ons handelen.

totale lasten (x 1.000 euro): 19.828,00
01.01 Wij zijn op de inwoner gericht, handelen behoorlijk en hebben een toegankelijke dienstverlening Indicatoren: 5
Aantal acties: 3
01.02 Wij communiceren duidelijk en persoonlijk Indicatoren: 2
Aantal acties: 3
02. Enschede is een netwerkende en responsieve gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 9.137,00
02.01 (veer)kracht van de stad: we staan open voor en benutten signalen en initiatieven uit de samenleving Indicatoren: 2
Aantal acties: 2
02.02 Passende allianties: we werken samen met andere overheden, onderwijsinstellingen en andere partners aan de gezamenlijke opgaven van de stad en de regio
Aantal acties: 5
03. Enschede is in toenemende mate een digitale gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 314,00
03.01 We benutten de kansen, verkleinen de risico’s en reflecteren en acteren op de digitale transformatie.
Aantal acties: 5

 

 

.. Openbare orde en veiligheid

 Doel
Subdoel Link
04. Enschede is een veilige gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 26.751,00
04.01 We bevorderen de verbinding in de samenleving
Aantal acties: 2
04.02 Enschede heeft een ongunstig klimaat voor ondermijnende activiteiten
Aantal acties: 3
04.03 We versterken de samenwerking tussen zorg en veiligheid
Aantal acties: 4
04.04 Voorkomen en verminderen van risicogedrag bij jongeren
Aantal acties: 2

 

 

Wat hebben we bereikt?

‘Open Enschede’ gaat over hoe wij als gemeente ons werk willen doen. Het gaat over houding en gedrag. Van ons als organisatie en van onze medewerkers. De gemeente Enschede is een mensgerichte gemeente met toegankelijke dienstverlening, die duidelijk en persoonlijk communiceert, die open staat voor initiatieven uit de samenleving en samenwerkt met andere partners uit de stad.  

In het afgelopen jaar hebben we een aantal belangrijke acties uitgevoerd in dit kader. 

  • De week van Open Enschede in oktober 2024. Waarin we tal van gesprekken en informatie gedeeld hebben om het ambtelijk vakmanschap te combineren met de eisen van de mensgerichte gemeente. 
  • Het ondertekenen als eerste gemeente van Nederland van het Handvest Burger-Overheid. Een initiatief van prof. mr. dr. Bert Marseille. Een handvest met gedragsregels, waardoor inwoners en ondernemers weten wat ze van de Enschedese organisatie mogen verwachten. Dit Handvest is gekoppeld aan onze eigen servicenormen. Dat zijn mensgerichte normen die ons in de dagelijkse praktijk ondersteunen om de inwoners en ondernemers verder te helpen met hun vragen. 
  • De 1 loket gedachte is verder uitgebreid met 5 wijkwijzers. Waardoor er op een laagdrempelige wijze een versterking van de 1 loket gedachte plaatsvindt. 
  • De ambtelijke eed en belofte is herschreven, waardoor voor nieuwe collegae het nog duidelijker wordt dat hun vakmanschap in het teken staat van het algemeen belang. 
  • Het hulploket Vergunningen is gestart, waarbij hulp en ondersteuning geboden wordt aan mensen die minder vaardig zijn in de digitale maatstaf die heden ten dage wordt vereist. 

 

WOO (Wet open overheid) 

Deze wet wil overheden transparanter maken door overheidsinformatie beter vindbaar en digitaal toegankelijker aan te bieden. In 2024 hebben we het volgende gerealiseerd: 

 

Strategie en uitvoering

Passieve openbaarmaking (d.w.z. openbaar maken op verzoek van iemand) en actieve openbaarmaking (openbaarmaking voor iedereen en uit eigen beweging) zijn wettelijke uitgangspunten. Actieve openbaarmaking biedt kansen. Er is gewerkt aan versterking van het handelingsperspectief op de Woo bij bestuur en organisatie door awareness sessies , trainingen, evaluaties van Woo-verzoeken en communicatieaanpakken. 

 

Informatiehuishouding op orde

De Woo verplicht ons als gemeente om de informatiehuishouding op orde te brengen en houden. In dat licht is de samenwerking met het programma BRIDGE (2021-2024) en team Informatiebeheer versterkt die het op orde brengen van de informatiehuishouding primair als opdracht heeft.  Eind 2024 is het programma BRIDGE officieel beëindigd en overgedragen aan de nieuwe lijnorganisatie Informatiebeheer. Binnen deze nieuwe lijnorganisatie wordt verder gewerkt aan het op orde brengen van de informatiehuishouding.

 

Actief openbaar maken

Per 1 november 2024 is de 1e tranche voor verplichte actieve openbaarmaking in werking getreden. De openbaar te maken informatie over de organisatie, werkwijze en bereikbaarheid is tijdig gerealiseerd en is te vinden op www.enschede.nl en in de landelijke Woo-index.  

Met Ibabs is een tijdelijke voorziening geregeld voor de actieve openbaarmaking van de Woo-verzoeken en -besluiten. In 2024 is gewerkt aan een structurele ICT-oplossing voor het publiceren van informatie. Dit proces is nog niet afgerond en loopt via DIMPACT.  

 

Passief openbaar maken  
In het afgelopen jaar zijn 56 Woo-verzoeken ingediend. Deze verzoeken zijn binnen de wettelijk gestelde beslistermijn of de wettelijk toegestane verdagingstermijn afgehandeld.  

Kwalitatieve analyse laat zien dat niet alleen het aantal Woo-verzoeken voor Enschede fors is gestegen, ook de complexiteit van verzoeken blijft toenemen. Zo’n 68% van de verzoeken landden in het fysiek domein, maar steeds meer afdelingen krijgen met Woo-verzoeken en -besluiten te maken. We hebben ervaren dat een aantal Woo-verzoeken een forse claim legt op de capaciteit in het primair proces. Vaak zijn dat Woo-verzoeken die een zeer brede informatievraag bevatten. In de praktijk wordt met de indiener contact gezocht om te kijken of de informatievraag kan worden verduidelijkt.

 

Enschede als digitale gemeente.  

Ook in onze snel digitaliserende informatiesamenleving zijn we met die digitalisering gericht op onze inwoner, zodat onze dienstverlening toegankelijk is en blijft voor iedereen. Wij realiseren ons daarbij dat de digitale administratieve lastendruk erg groot is. Dat is ook een van de knelpunten genoemd in de Staat van de Uitvoering, het landelijke dienstverleningsprogramma.  

We zetten concrete stappen in het programma Wet open overheid. We maken een visie op digitale inclusie. En we werken aan integraal beleid ‘Digitaal Enschede’. Vanuit de Europese Unie komen in drie jaar tijd dertien wetten op ons af die ons dwingen dat we onze digitale transformatie versnellen. Dat vergt aandacht voor terreinen als kunstmatige intelligentie, databeheer, cybersecurity en digitale identiteiten. Wij bereiden ons hier zo goed mogelijk op voor binnen de wettelijke en financiële kaders.   

 

Acties in 2024 

In 2024 hebben we een verbeterplan telefonische bereikbaarheid vastgesteld, hebben we hard gewerkt aan het actieplan digitale inclusie en de inrichting voor de diensten van Werk en Inkomen op de portal ‘Mijn Enschede’. 

Het AI en Algoritmen beleid is vastgesteld als kader voor de organisatie. We hebben een onderzoek gedaan naar het beeld van inwoners over het gebruik van algoritmen door onze gemeente. De uitkomsten hiervan liggen aan de basis van het beleid omtrent Kunstmatige Intelligentie  en algoritmen.   


Er zijn 2 flex-avonden met de raad over  uitgangspunten/statements voor de nota ‘integraal beleid digitaal Enschede’ gehouden.   

In november 2024 is intern ‘ethische netwerk gelanceerd. Zij zijn een sparringgroep. Ze kunnen ook andere medewerkers scherp houden met de publieke waarden bij inzet van data en technologie. De Referentiearchitectuur Enschede (LENA 3.0) is vastgesteld . 

De Wet modernisering elektronisch is vol in voorbereiding, ondanks dat deze wet nog niet volledig van toepassing is.  Deze wet regelt dat inwoners en ondernemers meer digitaal met de gemeente communiceren.

Dit geldt tevens voor de Wet digitale overheid. Deze wet regelt de veilige toegang om bij de gemeente digitaal te kunnen inloggen. We bepalen zelf het aansluitschema.

Wij hebben ons in 2024 voorbereid door de Baseline Informatieveiligheid Overheid (BIO)  al gedeeltelijk verder te implementeren. We hebben security in het ontwerp  toegepast. Er is een vervolg gegeven aan de bewustwordingscampagne Veilig werken. Zo doe je dat!. Voor het melden van datalekken is een extern meldformulier op onze website geplaatst. Voor Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)-verzoeken is eveneens een formulier op onze website geplaatst.   

 

Enschede is een veilige gemeente 

De prioriteiten voor het veiligheidsbeleid zijn vastgesteld in het integraal veiligheidsplan. Het betreft de aanpak ondermijning, jeugd en veiligheid, zorg en veiligheid, polarisatie en radicalisering. De verdieping op gebiedsgericht werken in de binnenstad en Glanerbrug, evenals de thema's ondermijning en zorg en veiligheid, maken deel uit van een bestuursopdracht. De voortgang hiervan wordt periodiek besproken met de raad.  

 

Verbinding in de samenleving 

We blijven ons voortdurend inspannen om het gevoel van veiligheid onder inwoners te versterken. Dit doen we door de inzet van zichtbare maatregelen en gerichte communicatie. Hierbij is aandacht besteed aan wijken waar een sterker gevoel van onveiligheid wordt ervaren. Denk hierbij aan maatregelen zoals cameratoezicht, preventief fouilleren, pandsluitingen en gebiedsverboden. 

In de binnenstad is nauw samengewerkt met ondernemers, politie en andere partners om de binnenstad veilig, aantrekkelijk en leefbaar te houden. Problematisch gedrag in de binnenstad en Glanerbrug is aangepakt door middel van gerichte interventies, met speciale aandacht voor veelplegers en overlastgevers.  

 

Aanpak ondermijning  

We bestrijden georganiseerde criminaliteit, zoals drugscriminaliteit, witwassen en misbruik van kwetsbare mensen (zorgfraude, mensenhandel) door gegevensuitwisseling, strafrechtelijke vervolging en bestuurlijke interventies. We richten ons op plekken waar de risico’s en impact het grootst zijn. Toezicht en handhaving zijn versterkt, met prioriteit voor hotspots waar overtredingen en criminaliteit vaak voorkomen.  

 

Zorg en veiligheid 

Er is ingezet op een integrale aanpak van complexe situaties waar zorg- en veiligheidsproblematiek samenkomen. Hierbij wordt nauw samengewerkt tussen zorginstellingen, veiligheidspartners en de gemeente. Door middel van maatwerkoplossingen worden zowel bewoners ondersteund als de leefbaarheid in wijken verbeterd. Hierbij is extra aandacht voor onder meer woonoverlast. We willen zo  inwoners die een veiligheidsrisico kunnen gaan vormen tijdig in beeld krijgen en laagdrempelig helpen. Straatintimidatie wordt tegengegaan door gerichte campagnes en bewustwording bij daders en slachtoffers.  

 

Jeugd en veiligheid 

Jongeren zijn het meest vatbaar en kwetsbaar voor de invloeden van criminaliteit. Deze specifieke doelgroep heeft continue onze aandacht. Het programma Preventie met Gezag draagt bij aan een veilige leefomgeving in Enschede, waarin jongeren kunnen opgroeien zonder beïnvloeding door criminaliteit of andere negatieve factoren. Preventie en samenwerking staan hierbij centraal, waarbij ouders, scholen, hulpverleners en politie nauw betrokken zijn. Het vergroten van bewustwording ten aanzien van de gevaren van digitale criminaliteit, zoals phishing, cyberpesten, en hacking is o.a. een belangrijk thema. 

 

Enschede als lobby-partner 

De samenwerking met Hengelo en Almelo op diverse lobbydossiers wordt voortgezet. Belangrijke lobbydossiers zijn de verstedelijkingsopgave; bereikbaarheid én de financiële kloof. Het merendeel hiervan vindt plaats in nauwe samenwerking / afstemming met Twenteboard. 

In 2024 is onze aanwezigheid in Brussel geïntensiveerd. Zowel ambtelijk als bestuurlijk, met inmiddels een vaste werkplek in het Huis Nederlandse Provincies en team Europa van de 3 steden. Naast de gezamenlijke lobbydossiers met Almelo en Hengelo, de verstedelijkingsopgave en mobiliteit en de TOF-regeling die daarvoor een goede kapstok bieden, zetten we in Europa in op klimaatadaptatie en water. In G40/VNG verband hebben we meegewerkt aan een Nederlandse visie op de toekomst van de Europese (subsidie) structuurfondsen de zogenaamde cohesiefondsen. 

In 2024 was er weer een brede afvaardiging van de Twentse bestuurders aanwezig bij de European Week of Region and Cities 2024. Onze ligging en vandaaruit de grensoverschrijdende samenwerking binnen MONT (d.w.z. de samenwerking tussen Enschede, Hengelo en Almelo, Münster en Osnabrück)  is interessant voor Brussel. We blijven ons bewust van het feit dat de EU-agenda een traject is van de lange adem. Ondanks onze jaarlijkse ambities, vraagt het tijd om te investeren in het netwerk, met als doel om op termijn daar de vruchten van te plukken. 

.. Wat hebben we voor de Strategische opgave: Open Enschede gedaan?

01. Enschede is een op de inwoner gerichte gemeente waarbij de menselijke maat uitgangspunt is voor ons handelen.
Een op de inwoner gericht Enschede gaat uit van een breed burgerperspectief; We weten beter wie onze inwoners zijn en wat ze willen, kunnen en waarover ze zich zorgen maken en kunnen onszelf daarin verplaatsen. We hebben aandacht voor het individu en de verschillen tussen mensen en situaties. Onze aanpak gaat uit van menselijke waardigheid en ziet op het maken van regelgeving en beleid, op de uitvoering en op onze rechtsbeschermingsprocedures. Onze houding is open, empathisch, we handelen behoorlijk en onze dienstverlening is toegankelijk voor iedereen. We communiceren duidelijk en werken aan een goede en open informatievoorziening.



01.01 Wij zijn op de inwoner gericht, handelen behoorlijk en hebben een toegankelijke dienstverlening

De menselijke maat staat centraal in onze regelgeving, beleid, uitvoering, dienstverlening en rechtsbescherming. Iedere inwoner zien wij voor wie die is, in de veelheid aan rollen die de inwoner kan vervullen. De inwoner en de ondernemer staan centraal in onze dienstverlening en moet daar toegang toe hebben. We zijn betrokken en maken daarmee het verschil. Dat doen we digitaal waar het kan, persoonlijk waar het moet. Het brede burgerperspectief van mens tot mens, de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Algemene wet bestuursrecht en de behoorlijkheidsnormen van de Nationale Ombudsman vormen onze leidraad.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 5

 
Toelichting
Algemeen vooraf (indicatoren)
De deelnemers aan de stadspeiling waarderen de dienstverlening en communicatie bijzonder goed. Lag het rapportcijfer in 2023 respectievelijk nog op een 6,6 en 6,3, in 2024 steeg het naar respectievelijk een 7,6 en 7,5. Deze stijging betekent niet dat we in absolute zin achterover kunnen leunen. Daarvoor is de stadspeiling onvoldoende representatief. Wat we als feiten wel kunnen meegeven is dat de koopavonden en zaterdagochtend openstelling vaker heeft plaatsgevonden. Dus we vaker op niet kantoortijden onze inwoners hebben kunnen helpen. De wachttijden op de telefoonlijnen verbeterd is. De kennis van medewerkers in de dienstverlening verbreed is. Aanvullend werken we reeds meerdere jaren aan het direct duidelijk communiceren met onze inwoners. Dit zijn elementen die positief bijdragen aan de doelen van Open Enschede.

Toelichting Dienstverlening
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze dienstverlening, aan de balie, telefoon en andere contacten.
Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel.
De afgelopen jaren bewoog de waardering rond de 6,5. In 2024 scoort de algemene waardering voor de dienstverlening een 7,6.

Vergelijking andere gemeenten: Uit cijfers van waarstaatjegemeente.nl blijkt dat het gemiddelde van andere 100.000 plus gemeenten het cijfer 6,8 betreft in 2023. Dit beeld laat zien dat we in Enschede een sterkere stijging hebben dan landelijk. We gaan in Enschede verder met de uitvoering van onze Dienstverleningsvisie.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).




 
Toelichting
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze digitale dienstverlening. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. De afgelopen jaren scoorden we hier rond de 7,0 en nu bijna een punt hoger. Dit beweegt zich in dezelfde lijn als de algemene waardering voor onze dienstverlening.

Vergelijking andere 100.000 plus gemeenten: Uit cijfers van waarstaatjegemeente.nl blijkt dat het gemiddelde van andere 100.000 plus gemeenten het cijfer 7,0 betreft in 2023. Uit deze scores maken we op dat zowel landelijk als in Enschede we beter gaan presteren in de ogen van de panelleden.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).


  

 
Toelichting
Het cijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze dienstverlenende houding. Dienstverlening met de menselijke maat, ook wel 'hostmanship' genoemd, gaat over mensen het gevoel geven dat inwoners welkom zijn. Het gaat over de 'zachte' kant van gemeentelijke dienstverlening. Hostmanship uit zich onder andere in het willen dienen, verantwoordelijkheid tonen, het echt willen oplossen van een probleem, dialoog aangaan in plaats van debat, deskundigheid en inlevingsvermogen. Het zijn aspecten die een grote impact hebben op de algehele waardering van de dienstverlening.

De schaalscore 'hostmanship' bedraagt 6,2 in Enschede. Daarmee is er geen significant verschil met 2023. We meten deze indicator nu drie jaar. De score is in die drie jaar rond de 6,2. Een vergelijkend cijfer van andere gemeenten is niet voorhanden. We blijven inzetten op dienstverlening en een open houding.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



 

 
Toelichting
In deze staafdiagrammen zijn de procedures weergegeven die bij de afdeling Juridische Zaken zijn geregistreerd en behandeld.
Het aantal afgehandelde bezwaarschriften (856) is iets hoger dan het aantal ingekomen zaken (832) in het jaar 2023.
Dat komt omdat in 2024 nog lopende zaken uit 2023 hebben zijn weggewerkt.

Sinds 2023 wordt informatie verzameld over informeel afgehandelde bezwaren en de redenen daarvan. In bovenstaande diagram zijn de aantallen informeel afgehandelde bezwaarschriften ook opgenomen.

Fysiek domein: 158
Reden informele afhandeling:
- 111: Uitleg over het besluit
- 13: Op verzoek van de indiener
- 8: Wijziging van het besluit wegens een onjuistheid in het besluit
- 8: Wijziging van het besluit in het kader van menselijke maat of coulance
- 11: Terugdraaien van het besluit wegens onjuistheid in het besluit
- 6: Terugdraaien van het besluit in het kader van menselijke maat of coulance
- 1: Reden onbekend

Sociaal domein: 322
Reden informele afhandeling:
- 129: Uitleg over het besluit
- 24: Op verzoek van de indiener
- 74 : Wijziging van het besluit wegens een onjuistheid in het besluit
- 41: Terugdraaien van het besluit wegens een onjuistheid in het besluit
- 27: Wijziging van het besluit in het kader van menselijke maat of coulance
- 27: Terugdraaien van het besluit in het kader van menselijke maat of coulance

Toelichting beroep:
Door het inzetten van de informele aanpak wordt een groot deel van de mogelijke beroepsprocedures voorkomen. Daarom blijven de cijfers de laatste 2 jaar nagenoeg gelijk en is er sindsdien een flinke afname ten opzichte van de voorliggende periode vanaf 2015. Voorheen waren er gemiddeld 120 beroepen per jaar, de laatste 2 jaar is dat afgenomen tot rond de 30.



 
 
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 3

01. In 2024 gaan we het organisatiebrede programma Open Enschede intensiveren waar 'menselijke maat' als uitgangspunt van ons handelen, een belangrijk thema is. 


02. We geven uitvoering aan (juridische) kwaliteitszorg en verbeteren de rechtsbescherming van onze inwoners. 
In 2024 zijn goede stappen gezet maar niet alle doelen zijn gerealiseerd. Gerealiseerd is dat we door het gedigitaliseerde bezwaarproces en het ontwikkelde dashboard betere inzichten krijgen ten aanzien van de redenen van bezwaar en beslistermijnen. Met deze inzichten kunnen we beter sturen op de kwaliteit van dienstverlening aan onze inwoners. De signalen van de Commissie Bezwaarschriften en de Klachtencommissaris worden hiervoor ook gebruikt. Wat in 2024 nog niet gemeentebreed bij alle domeinen is gerealiseerd is een aanscherping van de rolbeschrijving van de juridische functie(s) en het vastleggen dan wel actualiseren van werkprocessen en werkafspraken. Hieraan wordt in 2025 vervolg gegeven.


03. We geven uitvoering aan onze Dienstverleningsvisie en zetten in 2024 in op: 
1. Het verbeterplan telefonische bereikbaarheid is in september 2024 vastgesteld. Start uitvoering is gepland in januari 2025.
2. Aan het actieplan digitale inclusie wordt nu nog gewerkt en is dus niet afgerond in 2024. Staat nu gepland voor Q2 2025.
3. De inrichting voor de diensten van Werk en Inkomen op het digitale portaal MijnEnschede is in 2024 bijna gereed gekomen. Verbeteringen in het tonen van de statusovergangen aan onze inwoners op MijnEnschede zijn meegenomen.

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


01.02 Wij communiceren duidelijk en persoonlijk

We onderhouden open en persoonlijk (klant)contact. Elke inwoner ontvangt duidelijke voorlichting over regelgeving, beleid en concrete plannen in de buurt. In direct duidelijke taal. Naar inwoner en partners staat een duurzaam toegankelijke informatievoorziening centraal. Binnen de muren van het stadhuis werken we aan goede informatie-uitwisseling zodat onze lokale democratie optimaal functioneert.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2

 
Toelichting
De gemeente heeft in haar informatievoorziening en communicatie te maken met verschillende doelgroepen en hoedanigheden en beweegt zich daarin tussen digitale media en meer persoonlijke interactievormen. In 2024 scoren we een 7,4, wat aanzienlijk hoger is dan voorgaande jaren. Dit is vergelijkbaar met de hogere score op dienstverlening. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel.
Ook in 2024 hebben we geïnvesteerd in programma’s zoals Direct Duidelijk. Komende jaren moet blijken of dit een stabiele ontwikkeling geeft in deze score.

Vergelijking andere 100.000 plus gemeenten: Uit cijfers van waarstaatjegemeente.nl blijkt dat het gemiddelde van andere gemeenten in 2024 het cijfer 6,5 betreft.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



 
Toelichting
Het gemeentelijke samengestelde rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van vertrouwen in de wijze waarop de gemeente wordt bestuurd. Hierbij is gekeken naar de aspecten:
De gemeente …
- doet wat ze zegt.
- zorgt ervoor dat inwoners zich aan de regels houden
- stelt zich flexibel op als dat nodig is
- luistert naar inwoners
- laat inwoners meedenken bij plannen, activiteiten en voorzieningen
- helpt inwoners bij het uitvoeren van ideeën en plannen
Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. Dit cijfer wordt niet landelijk gemeten en daarom is maar 1 lijn opgenomen in deze grafiek (realisatie). Wel kan op percentageniveau worden vergeleken. Met name het onderdeel ‘laat inwoners meedenken bij plannen….’ springt er positief uit.

Vergelijking andere 100.000 plus gemeenten: Uit percentage cijfers van waarstaatjegemeente.nl
blijkt dat in 2024 17 % van de respondenten te Enschede aangaf weinig/geen vertrouwen te hebben in wijze besturen van de gemeente versus 22% van de respondenten van andere gemeenten. 26% van de respondenten heeft (heel) veel vertrouwen in de gemeente Enschede tegen 27% van de respondenten van andere gemeenten. Hier zien we voor Enschede een constante lijn waarbij de score middelmatig is. Dit rechtvaardigt extra inzet zoals de acties die zien op communicatie, openheid en samenlevingsgericht werken.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).


  
        
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 3

01. We geven uitvoering aan het gemeentebrede uitvoeringsplan Communicatievisie 2023-2026 langs de vier lijnen: 

02. We gaan door met Direct Duidelijk Enschede 


03. We geven uitvoering aan het programmaplan Wet open overheid dat het in tweede deel van 2023 gereed is. 

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

02. Enschede is een netwerkende en responsieve gemeente
Onze blik is naar buiten gericht. Per opgave realiseren we ons dat we er niet alleen voor staan en de grote problemen ook zeker niet alleen kunnen oplossen. Dat gebeurt in netwerken. We staan open voor passende partners, soms interbestuurlijk dan weer met bedrijven, kennisinstellingen, organisaties en inwoners, ook concreet op wijkniveau. We werken aan gezamenlijke agenda's en gedeeld eigenaarschap. Daarbij hebben we oog voor de vitaliteit en dynamiek uit de stad en benutten of ondersteunen de ideeën en kracht.



02.01 (veer)kracht van de stad: we staan open voor en benutten signalen en initiatieven uit de samenleving

We werken duurzaam samen met de stad aan onze opgaven en staan open voor inwonerparticipatie, doen aan overheidsparticipatie en werken aan inwonervertegenwoordiging in alle vormen. We nemen onze inwoners daarbij steeds meer mee aan de voorkant bij het maken van beleid. Zodat mensen zich herkennen in beleid en ook echt meer zeggenschap krijgen. Als we uitgedaagd worden door burgerinitiatieven om onze taken over te nemen, staan we daarvoor open en reageren we adequaat. Uiteraard benutten we hierbij de jarenlange ervaringen van het stadsdeelmanagement en wisselen we digitale vormen van participatie af met fysieke vormen.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2

 
Toelichting
Steeds vaker zijn inwoners of maatschappelijke organisaties onderdeel van netwerken die werken aan een (semi-)publieke taak. Op elk niveau is de totstandkoming en uitvoering van taken een co-creatie van verschillende partners in wisselende samenstelling. Inwoners verwachten daarin een ambitieuze gemeente die luistert, meedenkt, de ruimte biedt, transparant werkt, betrouwbaar en flexibel is. Het samengestelde rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van het betrekken van onze inwoners, organisaties en bedrijven bij beleid en uitvoering.
Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten van ons Enschedepanel.


Vergelijking andere 100.000 plus gemeenten: Wij werken vanaf 2022 met een uniek lokaal samengesteld rapportcijfer. Exacte vergelijking is niet mogelijk. Wel spoort de score ons aan tot extra inzet samenlevingsgericht werken.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



 
Toelichting
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van het betrekken van onze inwoners, organisaties en bedrijven bij beleid en uitvoering.
Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten van ons Enschedepanel.

Vergelijking andere 100.000 plus gemeenten: Uit cijfers van waarstaatjegemeente.nl blijkt dat het gemiddelde van andere 100.000 plus gemeenten in 2024 het cijfer 6.3 betreft. Deze indicator laat een sterke stijging zien in Enschede en een lichtere stijging bij vergelijkbare gemeenten. Afgelopen jaren hebben wij geïnvesteerd in participatie. De waardering uit de directe evaluaties van participatieprocessen sluit aan bij de score uit de stadspeiling.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).


  
        
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 2

01. In 2024 voeren we het “Actieplan samenlevingsgericht werken 2022 – 2025” uit. 


02. We bouwen jongerenparticipatie verder uit. 

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


02.02 Passende allianties: we werken samen met andere overheden, onderwijsinstellingen en andere partners aan de gezamenlijke opgaven van de stad en de regio

Samenwerking met regionale, landelijke en internationale partners is gebaseerd op een gezamenlijke agenda, onderlinge kennisdeling en gedeeld eigenaarschap.
Tal van uitdagingen waar Enschede voor staat, zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en de transitie naar een circulaire economie zijn te groot om alleen op te pakken. Daarom zoeken we samenwerking, niet alleen binnen Twente, maar ook in Euregionaal, landelijk en Europees verband. En niet alleen op stedelijk niveau, ook met de universiteiten en met onze bedrijven. In triple Helix verband dus.
Op weg naar een wereld die in 2050 CO2 neutraal moet zijn, wordt er zowel landelijk als Europees niveau gewerkt aan programma’s die vervolgens weer op stedelijk niveau moeten worden doorvertaald. Dankzij een jarenlange investering in de samenwerking met Hengelo en Munster hebben we een sterke basis om gezamenlijke te participeren in EU programma’s. Gezamenlijk staan we sterker als we aanvragen te doen EU fondsen en kunnen we kennis en middelen ophalen om onze grote opgaven adequater en sneller op te pakken.
We staan open voor allerlei nieuwe vormen van samenwerking, formeel en informeel. Gelijktijdig werken we aan onze samenwerkingsvaardigheden zodat we een adequate en betrouwbare partner zijn.


 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 5

01. We versterken de samenwerking met onze strategische netwerkpartners (netwerksturing). 
Als gevolg van capaciteitsgebrek is er geen handreiking Netwerksturing (samenwerking met partners gebaseerd op een gezamenlijke agenda, onderlinge kennisdeling en gedeeld eigenaarschap) opgesteld. Prioriteit is gegeven aan de directe ondersteuning en realisatie van de samenwerking in de praktijk. Dat betreft onder meer de ontwikkeling van onze positie in Brussel, intensievere samenwerking en inzet in de G40 (bijvoorbeeld voor lobby financieel) én de samenwerking in de lobby met Almelo en Hengelo.

02. Samen met de Twenteboard werken we verder aan de sociaal-economische structuurversterking van de regio en Enschede. 

03. EU Agenda 


04. We bouwen de kennisorganisatie uit. 


05. We versterken de samenwerking met Munster, de Euregio en de Europese Unie. 


Bijdrage verbonden partij Euregio

Bijdrage verbonden partij: Bestuursovereenkomst Twentse samenwerking / Twenteboard

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

03. Enschede is in toenemende mate een digitale gemeente
Onze samenleving is digitaal in transitie. Die transitie biedt nieuwe mogelijkheden en kansen voor onze welvaart en ons maatschappelijk welzijn. Denk voor een gemeente aan digitale dienstverlening, het efficiënt en effectief inrichten van processen en het verlagen van drempels om met elkaar in contact te komen. Tegelijkertijd is onze dienstverlening er ook voor die inwoners die niet of slechts gedeeltelijk mee kunnen doen in de digitale gemeente. Dit doen we door hulp- en andere mogelijkheden te bieden zoals baliebezoek en gerichte afspraken. Digitalisering roept ook nieuwe vragen op rond digitale ontwrichting of hoe we (digitale) grondrechten borgen in de informatiesamenleving.



03.01 We benutten de kansen, verkleinen de risico’s en reflecteren en acteren op de digitale transformatie.

Enschede kiest ervoor de informatiesamenleving te omarmen en niet aan de zijlijn te staan, maar midden in de informatiesamenleving, dichtbij haar inwoners. Vanuit dit perspectief pakken we de kansen die digitalisering biedt en werken we aan de mogelijke keerzijde ervan.

 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 5

01. We integreren de mogelijkheden van digitalisering en data meer en meer in de vorming en uitvoering van beleid. 
De uitbreiding van onze data organisatie is niet gelukt door ontbrekende middelen. Wel is een procedure afgesproken hoe data- vraagstukken kunnen stromen.  Intern is ook het AI- en Algoritmen beleid vastgesteld. We hebben een onderzoek gedaan naar het beeld van inwoners over het gebruik van algoritmen door onze gemeente. De uitkomsten hiervan liggen aan de basis van het beleid omtrent Kunstmatige Intelligentie en algoritmen. 
in 2024 is er een rekenkameronderzoek geweest naar het gebruik van Algoritmen. Er zijn 2 flexavonden met de raad over  uitgangspunten/statements voor de nota ‘integraal beleid digitaal Enschede’ gehouden.
De Werkagenda waardengedreven digitaliseren (geactualiseerde versie 2024) legt op landelijk niveau de relatie met public spaces. Dit via de actielijn ‘publieke waarden borgen’ met: 1. Verkenning op verplicht beeldmerk om de borging van publieke waarden in technologie inzichtelijk te maken; 2. Het gesprek met Public Spaces is geweest op 10 december 2024. 


02. We bieden de ethische visie op data en technologie aan. 

03. We implementeren een transitiestrategie Common Ground 

04. We implementeren digitaliseringswetten 
Wmebv is vol in voorbereiding.  Het rijk heeft de Implementatiedatum  opgeschoven van 1-7-2024 naar 1-1-2025. Werving formulierenbouwer loopt. Publicatie Zorgplicht  loopt achter (wel ingegaan per 1-1-24, maar we zijn er nog mee bezig).  
SDG annex II: we wachten op landelijke bouw van OOTS voorziening (Once Only Technical System)
WDO: we hebben gewacht op oplevering nieuw Stelsel Toegang. Landelijk operatie om alle publieke partijen hierop aan te sluiten. Moet uiterlijk 2026 zijn gebeurd.
05. We geven uitvoering aan het strategische informatiebeveiligings- en privacybeleid 


Bijdrage verbonden partij: Dimpact

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

 

 

.. Wat hebben we voor openbare orde en veiligheid gedaan?

04. Enschede is een veilige gemeente
In Enschede moet iedereen in een veilige omgeving kunnen wonen, werken en recreëren. We vinden het belangrijk dat iedereen in Enschede veilig over straat kan en dat overlast tot een
minimum wordt beperkt. Veiligheid en handhaving openbare orde staat allang niet meer op zichzelf. Het kent samenhang met andere problemen in de stad. Of het nu gaat om ondermijning, criminele activiteiten (drugs)overlast, huiselijk geweld, maatschappelijke problemen vanuit zorg en welzijn of maatschappelijke opvang. Centraal staat een integrale aanpak, stedelijk en in de stadsdelen. Uitgangspunt bij de aanpak is dat we streng zijn voor degene die zich niet aan de regels (wil) houden, maar hulp bieden aan degene die op het juiste spoor wil komen en blijven. Belangrijk is een evenwicht te vinden tussen repressie, preventie en zorg. Doel is de stad weer zichtbaar en voelbaar veiliger te laten zijn voor inwoners en ondernemers.



04.01 We bevorderen de verbinding in de samenleving

We willen onze signalerings- en interventiepositie in de stad verstevigen door constant in gesprek te zijn in de stad. Daarbij leggen we de focus op het verminderen van maatschappelijke onrust.

 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 2

01. We onderzoeken de veiligheidsbeleving van onze inwoners. 


02. We pakken veiligheidsvraagstukken aan door integrale afstemming met stakeholders. 

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


04.02 Enschede heeft een ongunstig klimaat voor ondermijnende activiteiten

De aanpak van ondermijning heeft verschillende dimensies. Als lokale overheid moeten we nog alerter worden en maatregelen nemen die voorkomen dat we onbedoeld crimineel gedrag faciliteren. We willen voorkomen dat we criminelen ‘helpen’ door bijvoorbeeld vergunningen en subsidies af te geven, zorgcontracten aan te gaan, vastgoedtransacties te plegen die gefinancierd worden met crimineel geld of waarmee criminelen een dekmantel krijgen voor hun activiteiten. Samen met de politie, RIEC en partners, moeten we ons beeld van de criminele netwerken die zich in Enschede bevinden, maar ook die in Enschede en daarbuiten opereren versterken. Op basis van een goede informatiepositie kunnen we beter sturen en prioriteren in de aanpak. Om de beschikbare capaciteit en middelen van onszelf en onze partners zo effectief te kunnen benutten, moeten we samen met onze partners scherpe keuzes en duidelijke afspraken maken. Een ander belangrijk speerpunt is het nadrukkelijker betrekken van nog meer (publieke en private) partijen in de aanpak, zodat legale structuren nog moeilijker misbruikt kunnen worden door criminelen. Verder is het van belang om meer naar de voorkant van problematiek te komen door vroegtijdig interventies te plegen en barrières op te werpen.

 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 3

01. We gaan door met de integrale aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. 

02. We doen een Interreg-aanvraag voor de aanpak van grensoverschrijdende ondermijning. 
De subsidieaanvraag is helaas niet toegekend. We onderzoeken of er andere subsidiemogelijkheden zijn voor de grensoverschrijdende ondermijningsaanpak. De grensoverschrijdende gaat vanzelfsprekend wel verder. We hebben de afgelopen periode bijgedragen aan de internationale gebiedsanalyse van het RIEC; een onderzoek naar de verschijningsvormen van ondermijnende criminaliteit in het grensgebied. De resultaten worden binnenkort opgeleverd en we willen hiermee een impuls geven aan de internationale samenwerking op dit thema.
03. We gaan zichtbaarder controleren en handhaven 

Bijdrage verbonden partij: Veiligheidsregio Twente

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


04.03 We versterken de samenwerking tussen zorg en veiligheid

Bij complexe casuïstiek opereren zowel het zorg- als veiligheid, in aanvulling op elkaar. Door een verbeterende samenwerking tussen zorg en veiligheid wordt bijgedragen aan de algemene veiligheid, het verbeteren van de persoonlijke situatie, het voorkomen en verminderen van recidive, (ernstige) overlast, criminaliteit en/of maatschappelijke uitval. Samenwerking met het Veiligheidshuis is bij deze onderwerpen aan de orde. De focus ligt op verwarde en kwetsbare personen, woonoverlast, huiselijk geweld, straatintimidatie , mensenhandel en loverboy problematiek.

 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 4

01. We versterken de samenwerking als het gaat om casuïstiek die zich afspeelt op het terrein van zorg en veiligheid. 


02. We evalueren de aanpak van mensenhandel en loverboys, dit doen we samen met het regionaal kenniscentrum mensenhandel Twente. 
Omdat de aanpak mensenhandel nog relatief nieuw is en er veel nieuwe ontwikkelingen waren in 2024, hebben we besloten de evaluatie in 2025 uit te voeren. Zo kunnen we meer informatie ophalen, die bruikbaar is om de ingezette aanpak aan te vullen of bij te sturen. Daarmee wordt de evaluatie ook effectiever.
03. In het kader van het project Veilige Steden richten we ons op bewustwording en het geven van handelingsperspectief aan omstanders van (straat)intimidatie. 

04. We richten ons meer op de persoonsgerichte aanpak in de voetbalportefeuille. 

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


04.04 Voorkomen en verminderen van risicogedrag bij jongeren

Het integraal veiligheidsbeleid legt een accent op de jeugd vanuit de gedachte van preventie. Preventie ligt primair bij het begrotingsprogramma Vitaal en Sociaal, het verminderen van risicogedrag zit meer bij Veiligheid.

 

              
Acties 2024
TR24 JR24
Aantal acties: 2

01. We gaan de weerbaarheid van de jeugd vergroten. 

02. We voeren een stadsbrede pilot vroegsignalering uit in het kader van de patseraanpak. 
Het convenant vroegsignalering dat moet worden afgesloten is later gereed dan verwacht. In 2025 wordt deze afgerond. Vragen vanuit de AVG maken dat er nog vraagstukken zijn die moeten worden beantwoord. De aanpak op vroegsignalering wordt al waar mogelijk toegepast.
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

 

 

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het gewijzigde Besluit begroting en verantwoording is de opname van de onderstaande indicatoren verplicht voorgeschreven. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.

 

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
6. 1.Veiligheid Verwijzingen Halt Aantal per 10.000 jongeren 2024 80 Bureau Halt
8. 1.Veiligheid Winkeldiefstallen Aantal per 1.000 inwoners 2024 3,0 CBS (voorlopig)
9. 1.Veiligheid Geweldsmisdrijven Aantal per 1.000 inwoners 2024 4,3 CBS (voorlopig)
10. 1.Veiligheid Diefstallen uit woning Aantal per 1.000 inwoners 2024 1,5 CBS (voorlopig)
11. 1.Veiligheid Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per 1.000 inwoners 2024 6,1 CBS (voorlopig)

.. Wat heeft het gekost?

In onderstaande taartdiagram zijn gerealiseerde lasten per product weergegeven.

 

Samenleving en bestuurBedragen x 1.000 eurosBegroting (primair)Begroting(na wijziging)RealisatieSaldo (- = nadeel)
Lasten47.01153.19056.029-2.839
Baten6.59312.19413.006811
Gerealiseerde saldo van baten en lasten-40.418-40.996-43.023-2.027
Storting reserves00455-455
Onttrekking reserves048253654
Gerealiseerde saldo van mutaties reserves048281-401
Resultaat-40.418-40.514-42.942-2.428

Toelichting

 

Het resultaat van dit programma bedraagt 2,0 miljoen euro nadelig als saldo van lasten en baten. Dit wordt hoofdzakelijk verklaard door de volgende factoren:

  • Hogere lasten van 1,4 miljoen als gevolg van extreme regenval en overstromingen op 21 juli in Pathmos en Stadsveld, inclusief een calamiteitenregeling.
  • Lagere lasten van 0,4 miljoen euro vanwege een lagere besteding van wijk- en buurtbudgetten
  • Hogere lasten door de daling van de rekenrente bij de pensioenvoorziening voor wethouders, wat heeft geresulteerd in een extra dotatie van 0,5 miljoen euro.
  • Hogere kosten van 0,4 miljoen euro vanwege de organisatie van verkiezingen. Uit onderzoek blijkt dat verkiezingen gemiddeld 900.000 euro kosten. Enschede heeft hiervoor niet voldoende budget, de Tweede Kamer onderzoekt of het gemeentefonds hiervoor voldoende middelen bevat. Zie voor verder toelichting H8.2 Verkiezingen.
  • Hogere lasten én hogere baten van 0,9 miljoen als gevolg van een stijging in de uitgifte van legesdragende producten. Per saldo is dit nul.

 

Het resultaat op de reserves wordt met name bepaald door de niet-bestede wijkbudgetten, die conform bestaande afspraken beschikbaar blijven voor de komende jaren. Deze budgetten zijn daarom toegevoegd aan de bestemmingsreserve.