De strategische opgaven zijn sterk vervlochten met de Sustainable Development Goals (SDG). De Verenigde Naties hebben deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen opgesteld. Deze vormen samen de wereldwijde duurzaamheidsagenda tot 2030.
Deze strategische opgave draagt bij aan de volgende sustainable development goals (SDG's). Voor uitleg zie bijlage 6.8
Doel |
|
||||||
05. Enschede heeft veel baankansen totale lasten (x 1.000 euro): 14.276,00 |
|
||||||
06. Talent wordt aangetrokken, vastgehouden en ontwikkeld totale lasten (x 1.000 euro): 79.687,00 |
|
||||||
07. In Enschede kun je prettig en gezond wonen en leven totale lasten (x 1.000 euro): 86.825,00 |
|
De strategische opgaven zijn sterk vervlochten met de Sustainable Development Goals (SDG). De Verenigde Naties hebben deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen opgesteld. Deze vormen samen de wereldwijde duurzaamheidsagenda tot 2030.
Deze strategische opgave draagt bij aan de volgende sustainable development goals (SDG's). Voor uitleg zie bijlage 6.8
Algemeen
In 2024 werken we aan de lange termijn oplossingen voor de korte termijn vraagstukken die voor een deel in 2023 opdoemden. Energiearmoede wordt bijvoorbeeld aangepakt via verduurzaming van woningen. De woningnood wordt aangepakt met de grote gebiedsontwikkelingen uit de investeringsagenda, een versnelling van de bouw van huurwoningen en het bouwen voor doelgroepen. Onze inzet op het tegengaan van hittestress, reductie van CO2 uitstoot en een groenere leefomgeving dragen bij aan een betere gezondheid. De krappe arbeidsmarkt zorgt ervoor dat er meer mensen aan het werk zijn waardoor de bestaanszekerheid omhoog gaat. We willen het bedrijfsleven helpen om een goede slag te maken naar brede welvaart. De baankansen worden hiermee ook duurzamer.
Groen en duurzaam Enschede
We streven ernaar om in 2024 de energiearmoede te verkleinen en om meer woningen geïsoleerd te krijgen zodat er minder gas wordt verbruikt. De CO2 uitstoot van woningen en industrie moet omlaag. Hiervoor zetten we ons energieloket in, verduurzamen we woningen met de laagste energielabels en zetten we ons in voor de TOF regeling (Twente Ontzorg Financiering). We combineren de middelen die we vanuit verschillende instanties krijgen zo goed mogelijk. We gebruiken de uitvoeringsgelden van het klimaatakkoord om in Twekkelerveld en Enschede Zuid een verduurzamingsslag te maken.
We willen meer duurzame energie opwekken via zonne-energie, zo mogelijk via wind en we onderzoeken of we een eigen energiemaatschappij op gaan richten. Netcongestie en overbelasting van het energienetwerk vragen veel aandacht in 2024. We gaan met onze partners in overleg om de energie-infrastructuur toekomstbestendiger te maken. Tegelijkertijd moeten we ons voorbereiden op een paar grote wetswijzigingen die op ons afkomen. Dit betreffen de Energiewet en 2 wetten rondom de warmtetransitie.
Water en waterkwaliteit worden steeds belangrijker. We gaan door met klimaatadaptieve maatregelen als het terugbrengen van natuurlijke waterlopen, de aanleg van beken en het klimaatadaptiever maken van de openbare ruimte. Bodem en ondergrond worden steeds belangrijker: ze dragen bij aan de realisatie van maatschappelijke opgaven als energietransitie, klimaatadaptatie en biodiversiteit.
In 2024 starten we met de uitvoering van het Groenambitieplan Enschede. We streven naar een Enschede als één groot groen park voor mens, plant en dier. Hiervoor gaan we onder andere plannen maken voor de binnenstad, de parken, vergroenen we de singel en de wijken, werken we aan groene verbindingen tussen het landelijk gebied en de binnenstad (de groene wiggen) en verhogen we de biodiversiteit.
In het landelijke gebied spelen veel zaken: klimaat, stikstofreductie, natuurherstel, waterkwaliteit, verduurzaming van de landbouw, handhaving en veiligheid. Op deze thema’s gaan we via gebiedsgerichte aanpakken in gesprek met inwoners, ondernemers en agrariërs. Het thema landbouw wordt steeds belangrijker.
We streven naar afvalpreventie en meer duurzame consumptie. Hiervoor gaan we een Grondstoffenvisie opstellen en starten we met de pilot gratis grofvuil ophalen. We gaan zelf meer circulair inkopen en begeleiden ondernemers om te komen tot meer circulaire bedrijfsplannen.
Aantrekkelijk Enschede
Enschede wil economisch groeien zonder dat dit ten koste gaat van toekomstige generaties. Brede welvaart staat daarbij centraal. Daarom maken we een slag met de verduurzaming van onze bedrijventerreinen. We hebben in onze stad te maken met een tekort aan kwalitatief goede ruimte voor bedrijven. Daarom bereiden we de besluitvorming voor waar we een nieuw duurzaam bedrijventerrein ontwikkelen.
Als stad en regio willen we antwoorden kunnen geven op de grote maatschappelijke vraagstukken van nu. Innovatie is daarbij cruciaal. Daarom werken we aan het versterken van onze innovatiekracht. We leggen daarbij nadruk op de chiptechnologie en de medische technologie. We werken hiervoor nauw samen met de regio via onder andere de Twente Board en de nieuwe middelen vanuit de regiodeal die beschikbaar komen.
Een aantrekkelijke stad staat of valt met de aantrekkingskracht van onze binnenstad. Ook daar werken we in 2024 aan via het actieplan binnenstad, het opzetten van een BIZ (bedrijven investeringszone) en het vergroenen van de binnenstad. We bereiden ons voor op het emissievrij maken van de binnenstad per 2025. Hiernaast investeren we in de cultuurregio Twente. Hiervoor zetten we in op creatieve broedplaatsen, bibliotheken, erfgoed en jongerencultuur. We gaan meer investeren in minder evenementen om de kwaliteit van evenementen in onze stad te verhogen.
De druk op de woningmarkt is hoog. We willen bijdragen aan een voldoende gevarieerd woningaanbod dat zich richt op verschillende doelgroepen en verschillende woonwensen. We doen dat door verschillende nieuwe ontwikkelingen op te starten of verder te brengen. Doel is om meerdere ijzers in het vuur te hebben zodat later in de realisatie bij vertraging in een project een ander project versneld kan worden. We hebben in 2024 met name aandacht voor het versneld realiseren van sociale huurwoningen in het kader van bestaanszekerheid. We doen dat samen met de corporaties. De investeringsagenda maakt het mogelijk om grote gebiedsontwikkelingen op te pakken, voor te bereiden en uit te voeren.
We trekken intensief op met Hengelo en Almelo in het kader van lobby, de regionale stedelijke investeringsagenda en de SHE (spoorzone Hengelo Enschede).
In 2024 gaan we de omgevingsvisie opleveren. De visie geeft richting aan de vraagstukken binnen de fysieke leefomgeving van onze stad. Dit gaat onder meer over de ruimtelijke vertaling van de groei van onze stad, de daaraan verbonden woon- en werkopgaven, de klimaatadaptatie en de energietransitie.
Bij alles wat we doen is water en bodem is leidend. We hanteren dit principe in onze omgevingsvisie. Dat leidt tot betere afwegingen in locatiekeuzes voor bijvoorbeeld woningbouw en bedrijventerreinen. Niet ingrijpen in het natuurlijk systeem is het uitgangspunt. Daarmee voorkomen we dat we kosten afwentelen op de toekomst of verschuiven naar andere locaties.
Vanuit het rijk staan ons meerdere wetswijzigingen te wachten. Naast de wetswijzigingen op het gebied van energie en warmte, betreft dit ook de invoering van de omgevingswet en de invoering van de Wet Kwaliteitsborging. Deze wetten vragen een goede voorbereiding van onze kant. De dienstverlening moet op peil blijven.
Met middelen vanuit de strategische investeringsagenda zetten we verder in op wijkaanpak, energiearmoede en verduurzaming van woningen in Enschede. Dit doen we in Twekkelerveld waar in 2024 onder andere gewerkt wordt aan de realisatie van ‘Huis van de Wijk’. In Zuid zetten we extra in op herstructurering en verduurzaming van de woningen. We starten hier een participatietraject op.
In het kader van interne bereikbaarheid maken we het netwerk van mobiliteitshubs af. Hierdoor bieden we ruimte aan deelmobiliteit door de hele stad. Daarnaast realiseren we enkele belangrijke schakels in ons fietsnetwerk F35. We verbeteren de wegverbinding voor het wegverkeer via de Oostweg met een fietsbrug over de Keppelerdijk en een ongelijkvloerse aansluiting op de N35. Omdat de verkeersveiligheid is verslechterd, zetten we extra in op verkeersveiligheidsmaatregelen op knelpunten, rond scholen en in de wijken. We maken een concreet plan voor een parkeergarage en ondergrondse fietsenstalling bij station Enschede om zo klaar te zijn voor verdere ontwikkelingen in Centrumkwadraat en de bereikbaarheid van de hele gemeente.
Kaders uit de zomernota
waar mogelijk hebben we bij de acties al aangegeven waar we de extra middelen vanuit de investeringsagenda of de zomernota voor inzetten (denk aan het groenambitieplan en het actieplan binnenstad). De mbo studentambtenaar wordt vanaf 2024 structureel gefinancierd.
De opgave “groen en duurzaam Enschede” is de basis voor een veilige, gezonde en aantrekkelijke leefomgeving voor mensen, dieren en planten
01. Enschede is klimaatneutraal Enschede wil een aantrekkelijke en leefbare gemeente zijn voor iedereen die er woont, werkt of op bezoek komt. Nu en in de toekomst. Daarom maken we ons sterk voor maatregelen die de opwarming van de aarde beperken. Hiervoor stappen we over van fossiele brandstoffen (zoals aardgas of-, steenkool) naar duurzame energie (zoals zonenergie-, of, windenergie). Ons doel is het aandeel duurzame energie tot 2030 met minimaal 8% te verhogen. In 2050 is de CO2 uitstoot teruggebracht naar nul en zijn woningen en bedrijven van het aardgas af.
|
|||||||||||||||||||||||||||
02. Enschede is klimaatbestendig en waterrobuust ingericht We willen een veilige, gezonde en aantrekkelijke leefomgeving voor mensen, dieren en planten. In 2050 is Enschede klimaatbestendig en waterrobuust ingericht. Enschede is hierdoor bestand tegen de gevolgen van weersextremen zoals hevige neerslag, droogte en hitte(golven).
|
|||||||||||||||||||||||||||
03. Enschede is groen en biodivers We moeten Enschede verder vergroenen en biodiverser maken om Enschede aantrekkelijk, gezond en leefbaar te houden naar de toekomst toe. Dit om ook de balans te houden met de verstening en verdichting van Enschede vanuit bijvoorbeeld de woon-, energietransitie, mobiliteits- en werklocatie opgaven. Dit doen we vanuit de ambitie: Enschede één groot groen park. Waarbij het prachtige groene landelijke gebied via unieke groene invalswegen, wiggen, (stads)parken, groene wijken en dorpen en een vergroende singel naadloos overgaat in een sterk vergroend centrum. Een groen park dat ruimte biedt aan mens, plant en dier. We streven daarbij naar een meer natuurlijk evenwicht, waarin plagen als de eikenprocessierups of invasieve dier- en plantsoorten minder kans krijgen.
|
|||||||||||||||||||||||||||
04. Enschede is circulair In 2050 heeft Nederland een volledig circulaire economie. Dit betekent dat we zuiniger en slimmer om moeten gaan met grondstoffen.
|
De opgave “aantrekkelijk Enschede” gaat over de economische veerkracht van Enschede en is echt een ontwikkelopgave. In deze opgave zit de woningbouwopgave, groei van banen, goede voorzieningen, innovatie en een beweging naar een groene economie. Om economisch veerkrachtig te blijven als stad, om de dalende beroepsbevolking te keren en om voldoende mensen te hebben om alle banen te vervullen moeten we meer mensen aantrekken en vasthouden. Hiervoor moeten we werken aan een betere bereikbaarheid van banen, vasthouden van talent en hebben we oog voor de bestaande stad.
05. Enschede heeft veel baankansen We willen Enschede economisch versterken. In regionaal verband steunen wij de Agenda van Twente. Op deze manier kunnen we kwalitatief groeien, baankansen bieden voor iedereen en daardoor ook sociale problemen beter het hoofd bieden. Eerste prioriteit om dit voor elkaar te krijgen is het vergroten van de bereikbaarheid van banen. Dit doen we op verschillende manieren: kortere reistijden naar aanliggende gebieden met banen, een betere interne bereikbaarheid, een sterkere verwevenheid/relatie met naastliggende economische centra (ook over de grens) en meer banen in de stad zelf.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
06. Talent wordt aangetrokken, vastgehouden en ontwikkeld De beroepsbevolking en Enschede en Twente gaat dalen in de komende decennia. Dit kan er toe leiden dat bedrijven op de langere termijn gaan verplaatsen naar gebieden met meer potentiële werknemers. Daarom moet Enschede kwalitatief groeien om veerkrachtig te blijven als stad. Over 10 jaar is het inwonertal gegroeid naar 170.000 inwoners. Al het talent is belangrijk voor de Enschedese/Twentse economie, maar vraagt om verschillende aanpakken. Het praktisch geschoold talent werkt veelal op de plek waar ze wonen en daarom koesteren we deze grote, waardevolle groep en zetten we in op ontwikkeling van deze groep. Het werken aan dit deel van de opgave hangt heel erg samen met het arbeidsmarktbeleid vanuit de opgave “inclusief Enschede”. Voor de theoretisch geschoolden is de aanpak meer gericht op het aantrekken en vasthouden. We zien dat deze groep flexibeler is in het bepalen van hun woon- en werkplek. Bijvoorbeeld jongeren trekken wel naar Enschede om hier te studeren, maar verhuizen daarna naar een grotere stad. De bereikbaarheid van banen speelt hierbij een grote rol. Vandaar dat er inzetten op meer baankansen in onze stad/regio en aantrekkelijke en diverse voorzieningen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
07. In Enschede kun je prettig en gezond wonen en leven De opgave “aantrekkelijke stad” gaat naast nieuwe ontwikkelingen (vooral zichtbaar bij baankansen en talent) ook over de bestaande stad. De accenten komen daarbij vooral te liggen op gebiedsgericht werken en een vitale en leefbare stad. Aandacht voor de bestaande woningvoorraad, gezondheid, veiligheid en interne bereikbaarheid zijn onderdeel van dit doel.
|
Nieuw of aanpassing beleid 2024 | |
Beleidsveld | Onderwerp |
01. Enschede is klimaatneutraal | Voorstel eigen energiemaatschappij |
Voorstel derde tranche Zon op dak | |
Voorstel windbeleid | |
02. Enschede is klimaatbestendig en waterrobuust ingericht | Nieuwe regels onderdeel water- en klimaatadaptatieplan |
03. Enschede is groen en biodivers | Plan voor het vergroenen van het Van Heekplein |
Groennormen | |
Gebiedsverkenningen vanuit West en/of Oost | |
04. Enschede is circulair | Vernieuwde grondstoffenvisie |
05. Enschede heeft veel baankansen | Plan voor een parkeergarage en een ondergrondse fietsenstalling bij station Enschede. |
Ruimtelijk-economische visie regio Twente | |
Ruimtelijk programmatische visie op de westflank van de Spoorzone Hengelo-Enschede | |
Uitgiftebeleid | |
06. Talent wordt aangetrokken, vastgehouden en ontwikkeld | Ruimtelijk handelingskader voor Horstmanpark |
Handelingskader de Kwinkel | |
Handelingskader Driehoek Noord | |
Planologische procedures voor Bouwen in de wijk III | |
Nieuw erfpachtbeleid | |
Visie Boulevardkwartier | |
Bestemmingsplan Eschmarkerveld | |
Bestemmingsplan Cromhoff 1e fase | |
Urgentieverordening | |
07. In Enschede kun je prettig en gezond wonen en leven | Omgevingsvisie |
Nieuwe omgevingsplan | |
Uitvoeringsplan Wesselerbrink Noordoost | |
Ontwikkelplan Nieuw Twekkelerveld | |
Visie op begraafplaatsen | |
Nieuwe wegenlegger |
Wettelijk verplichte indicatoren
Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.
Beleidsveld | Naam indicator | Eenheid | Jaar | Score | Bron | |
14. | 3. Economie | Functiemenging | % | 2022 | 54,8 | LISA |
16. | 3. Economie | Vestigingen (van bedrijven) | Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar | 2022 | 118,9 | LISA |
21. | 6. Sociaal domein | Banen | Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 74 jaar | 2022 | 743,1 | LISA |
24. | 6. Sociaal domein | Netto arbeidsparticipatie | % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking | 2021 | 66,3 | CBS |
26. | 6. Sociaal domein | Werkloze jongeren | % 16 t/m 22 jarigen | 2021 | 2 | CBS |
27. | 6. Sociaal domein | Personen met een bijstandsuitkering | Aantal per 10.000 inwoners | 2021 | 710 | CBS |
28. | 6. Sociaal domein | Lopende re-integratievoorzieningen | Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar | 2022 | 18 | CBS |
33. | 7. Volksgezondheid en Milieu | Omvang huishoudelijk restafval | Kg/inwoner | 2021 | 20 | CBS |
34. | 7. Volksgezondheid en Milieu | Hernieuwbare elektriciteit | % | 2021 | 5,2 | RWS |
Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2024. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten.
Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.
|
Toelichting
De lasten dalen in de begroting 2024 met 2 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2023. De belangrijkste oorzaken zijn:
De baten dalen in de begroting 2024 met 8,2 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2023. De belangrijkste oorzaken zijn:
Reserves
De storting in de reserves dalen in de begroting 2024 met in totaal 9,7 miljoen ten opzichte van de begroting 2023 als gevolg van mindere onttrekking voor Duurzaamheid en Stedelijke Ontwikkeling.
De onttrekking aan de reserves dalen in de begroting in 2024 met in totaal 16,0 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2023 als gevolg van geen corona middelen in 2024 voor evenementen, Grondbedrijf mutatie in boekwaarde en investeringsagenda investeringen.
Meer info | Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's. |
Portefeuillehouders | Niels van den Berg, Jeroen Diepemaat, Arjan Kampman, Marc Teutelink en Roelof Bleker |
Concerndirecteuren | Jannetta van Zwol en Djoerd de Vos-Koelink |