3.3 Samenleving en bestuur

 .. Strategische opgave: Open Enschede

 Doel
Subdoel Link
01. Enschede is een op de inwoner gerichte gemeente waarbij de menselijke maat uitgangspunt is voor ons handelen.

totale lasten (x 1.000 euro): 19.753,00
01.01 Wij zijn op de inwoner gericht, handelen behoorlijk en hebben een toegankelijke dienstverlening Indicatoren: 5
Aantal acties: 3
01.02 Wij communiceren duidelijk en persoonlijk Indicatoren: 2
Aantal acties: 3
02. Enschede is een netwerkende en responsieve gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 8.150,00
02.01 (veer)kracht van de stad: we staan open voor en benutten signalen en initiatieven uit de samenleving Indicatoren: 2
Aantal acties: 3
02.02 Passende allianties: we werken samen met andere overheden, onderwijsinstellingen en andere partners aan de gezamenlijke opgaven van de stad en de regio
Aantal acties: 7
03. Enschede is in toenemende mate een digitale gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 500,00
03.01 We benutten de kansen, verkleinen de risico’s en reflecteren en acteren op de digitale transformatie.
Aantal acties: 5

De strategische opgaven zijn sterk vervlochten met de Sustainable Development Goals (SDG). De Verenigde Naties hebben deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen opgesteld. Deze vormen samen de wereldwijde duurzaamheidsagenda tot 2030.

 

Deze strategische opgave draagt bij aan de volgende sustainable development goals (SDG's). Voor uitleg zie bijlage 6.8

 

 

 

.. Openbare orde en veiligheid

 Doel
Subdoel Link
04. Enschede is een veilige gemeente

totale lasten (x 1.000 euro): 24.451,00
04.01 We bevorderen de verbinding in de samenleving
Aantal acties: 4
04.02 Enschede heeft een ongunstig klimaat voor ondermijnende activiteiten
Aantal acties: 3
04.03 We versterken de samenwerking tussen zorg en veiligheid
Aantal acties: 4
04.04 Voorkomen en verminderen van risicogedrag bij jongeren
Aantal acties: 2

 

.. Wat willen we bereiken?

Wat willen we bereiken voor Open Enschede

Een inwonersgerichte gemeente

We willen dat inwoners en ondernemers weten wat ze van de gemeente mogen verwachten. We streven naar duidelijke en persoonlijke communicatie, toegankelijkheid en samenwerking. We moeten ons daarbij aanpassen aan de veranderende samenleving en inwoners meer betrekken bij het maken en uitvoeren van plannen.

We zetten de menselijke maat voorop en handelen met aandacht voor het individu. Onze aanpak is open, empathisch en gericht op toegankelijkheid. We zorgen voor duidelijke communicatie en goede informatievoorziening, waarbij iedere inwoner centraal staat in onze dienstverlening.

We willen ook meten of we daar in slagen. Het meten van inwonersgerichtheid, samenwerking en maatschappelijke impact is lastig zonder objectieve cijfers. Daarom gebruiken we enquêtes en ervaringen van andere gemeenten. Daarnaast gebruiken we narratieve evaluaties om te leren van ervaringen en verbeteringen door te voeren.

 

Doel 1 Inwonersgericht werken

We willen constant in gesprek zijn en blijven met onze inwoners. Bij het maken van regelgeving, plannen en in de uitvoering staan zij centraal. Onze benadering is open en ondersteunend. Duidelijke communicatie, realistische verwachtingen en toegankelijkheid maken onze dienstverlening betrouwbaar.

 

Doel 2 Een netwerkende en responsieve gemeente

We willen een sterk netwerk opbouwen met maatschappelijke partners en samen werken aan lange termijn uitdagingen zoals energietransitie en talentbehoud. Dit doen we door actief samen te werken met regionale en landelijke partners, zoals de Twenteboard en VNG.

 

Doel 3 Een digitale gemeente

Naast houding en gedrag is digitalisering niet meer weg te denken en daarmee ook essentieel. We verbeteren onze dienstverlening met behulp van technologie, zoals bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie. We streven naar een gedegen data-organisatie en privacybescherming, terwijl we aan de andere kant ook blijven experimenteren om dienstverlening te verbeteren.

 

Wat willen we bereiken voor openbare orde en veiligheid?

We willen een veilig Enschede door samenwerking met partners en een gerichte aanpak van problemen in specifieke gebieden. Veiligheid vraagt tijd en aandacht. We streven naar snelle en zichtbare acties en betrekken bewoners bij de aanpak. Digitale criminaliteit krijgt extra aandacht en we blijven ons richten op ondermijning en georganiseerde misdaad. Daarbij is internationale samenwerking essentieel. Specifieke aandacht is nodig voor een groeiende groep inwoners met een opeenstapeling van problemen. Dit vraagt een goede verbinding én samenwerking tussen zorg en veiligheid. Er is een groep kwetsbare en risicovolle jongeren waar wij preventief extra op inzetten.

.. Wat gaan we doen voor de Strategische opgave: Open Enschede?

 
01. Enschede is een op de inwoner gerichte gemeente waarbij de menselijke maat uitgangspunt is voor ons handelen.

Een op de inwoner gericht Enschede gaat uit van een breed burgerperspectief; We weten beter wie onze inwoners zijn en wat ze willen, kunnen en waarover ze zich zorgen maken en kunnen onszelf daarin verplaatsen. We hebben aandacht voor het individu en de verschillen tussen mensen en situaties. Onze aanpak gaat uit van menselijke waardigheid en ziet op het maken van regelgeving en beleid, op de uitvoering en op onze rechtsbeschermingsprocedures. Onze houding is open, empathisch, we handelen behoorlijk en onze dienstverlening is toegankelijk voor iedereen. We communiceren duidelijk en werken aan een goede en open informatievoorziening.

 
01.01 Wij zijn op de inwoner gericht, handelen behoorlijk en hebben een toegankelijke dienstverlening
De menselijke maat staat centraal in onze regelgeving, beleid, uitvoering, dienstverlening en rechtsbescherming. Iedere inwoner zien wij voor wie die is, in de veelheid aan rollen die de inwoner kan vervullen. De inwoner en de ondernemer staan centraal in onze dienstverlening en moet daar toegang toe hebben. We zijn betrokken en maken daarmee het verschil. Dat doen we digitaal waar het kan, persoonlijk waar het moet. Het brede burgerperspectief van mens tot mens, de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Algemene wet bestuursrecht en de behoorlijkheidsnormen van de Nationale Ombudsman vormen onze leidraad.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 5


Toelichting
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze dienstverlening, aan de balie, telefoon en andere contacten. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. Hoewel een groot aantal is dit cijfer niet geheel representatief. Het cijfer toont ook geen causaal verband tussen onze beleidsinzet en score. Dat is ook de reden dat we geen streefwaarden opnemen voor de indicatoren bij ‘Open Enschede’. Wel laten we, waar mogelijk, realisatiecijfers zien van andere gemeenten met inwonerklasse 100.000-300.000. Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



Toelichting
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze digitale dienstverlening. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



Toelichting
Het cijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze dienstverlenende houding. Dienstverlening met de menselijke maat, ook wel 'hostmanship' genoemd, gaat over mensen het gevoel geven dat inwoners welkom zijn. Het gaat over de 'zachte' kant van gemeentelijke dienstverlening. Hostmanship uit zich onder andere in het willen dienen, verantwoordelijkheid tonen, het echt willen oplossen van een probleem, dialoog aangaan in plaats van debat, deskundigheid en inlevingsvermogen. Het zijn aspecten die een grote impact hebben op de algehele waardering van de dienstverlening. Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



Toelichting
Deze staafdiagram laat het aantal ingediende en afgehandelde bezwaarschriften zien geregistreerd bij de afdeling Juridische Zaken. Vanaf 2025 breiden wij de indicator uit met informatie over het aantal totaal genomen besluiten waartegen bezwaar kan worden ingediend zodat het aantal procedures hiertegen kan worden afgezet. Dan nemen we ook een concrete streefwaarde op, mede gebaseerd op de aangenomen motie uit 2022 20% minder bezwaarschriften. Ook geven wij dan informatie, die pas sinds medio 2023 wordt verzameld, weer over het aantal ingetrokken bezwaarschriften, de reden (informele aanpak of herstel gebrek) en de doorlooptijden van de procedures. Bron: Interne organisatie




Toelichting
Deze staafdiagram laat het aantal ingediende en afgehandelde beroepschriften zien geregistreerd bij de afdeling Juridische Zaken. Vanaf 2025 breiden wij de indicator uit met informatie over het aantal totaal genomen besluiten waartegen bezwaar kan worden ingediend zodat het aantal procedures hiertegen kan worden afgezet. Dan nemen we ook een concrete streefwaarde op, mede gebaseerd op de aangenomen motie uit 2022 20% minder bezwaarschriften. Ook geven wij dan informatie, die pas sinds medio 2023 wordt verzameld, weer over het aantal ingetrokken bezwaarschriften, de reden (informele aanpak of herstel gebrek) en de doorlooptijden van de procedures. Bron: Interne organisatie


Acties 2025
Aantal acties: 3

01. Bij ieder ingekomen bezwaarschrift is persoonlijk contact met de indiener.

Er wordt gekeken of een oplossing mogelijk is en een procedure kan worden voorkomen. Om dit te bereiken volgen de juridisch adviseurs trainingen gericht op: 

  • Direct Duidelijk  
  • Adviesvaardigheden 
  • Mediation  
  • Andere thema’s die bijdragen aan inwonergerichte vaardigheden. 

We stellen hiervoor een opleidingskalender op.

02. Van alle bezwaarschriften die binnenkomen handelen we 80% af binnen de wettelijke termijn.

Om hierop te kunnen sturen leveren we een dashboard op met info over aantallen, doorlooptijden, (informele) aanpak en proces vanaf moment van aanvraag inwoner tot afhandeling bezwaar (zaakgericht).

 

03. We geven uitvoering aan onze Dienstverleningsvisie.
  1. We bouwen in Dimpact verband verder aan een interactief en veilig dienstverleningsplatform. Dit platform geeft inwoners de mogelijkheid om in toenemende mate zelf zaken te regelen met de gemeente. Om het huidige systeem (e-suite) te vervangen nemen we een klantcontact- en zaakcomponent in gebruik. Met de zaakcomponent willen we zaakgericht werken gemeentebreed invoeren.
  2. We meten de reactietijd op onze servicenormen en streven ernaar 95% van de contacten op tijd te beantwoorden.
  3. We actualiseren onze visie op dienstverlening voor Q3 2025.
.
01.02 Wij communiceren duidelijk en persoonlijk
We onderhouden open en persoonlijk (klant)contact. Elke inwoner ontvangt duidelijke voorlichting over regelgeving, beleid en concrete plannen in de buurt. In direct duidelijke taal. Naar inwoner en partners staat een duurzaam toegankelijke informatievoorziening centraal. Binnen de muren van het stadhuis werken we aan goede informatie-uitwisseling zodat onze lokale democratie optimaal functioneert.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
Deze indicator geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van onze communicatie en voorlichting. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. De gemeente heeft in haar informatievoorziening en communicatie te maken met verschillende doelgroepen en hoedanigheden en beweegt zich daarin tussen digitale media en meer persoonlijke interactievormen. Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).



Toelichting
Het samengestelde rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van vertrouwen in de wijze waarop de gemeente wordt bestuurd. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten in ons Enschedepanel. Hierbij is gekeken naar de aspecten:
De gemeente …
- doet wat ze zegt
- zorgt ervoor dat inwoners zich aan de regels houden
- stelt zich flexibel op als dat nodig is
- luistert naar inwoners
- laat inwoners meedenken bij plannen, activiteiten en voorzieningen
- helpt inwoners bij het uitvoeren van ideeën en plannen
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl)

Acties 2025
Aantal acties: 3

01. We geven verder uitvoering aan het gemeentebrede uitvoeringsplan Communicatievisie 2023-2026.
  • We luisteren digitaal (communiceren op basis van data).
  • Bij langduriger issues organiseren we een ‘communicatieloop’ waarbij beleid, communicatie en dienstverlening snel schakelen.
  • We gaan communicatie en participatie nog beter combineren, en zetten in op het verder implementeren van een eenduidige werkwijze binnen de gemeente waarin duidelijke en zorgvuldige communicatie centraal staan. Zie ook de acties bij subdoelstelling 3.3 02.01. (veer)kracht van de stad: we staan open voor en benutten signalen en initiatieven uit de samenleving.
  • We gaan volop in gesprek over de betekenis van ons werk als ambtenaar in de veranderende wereld. Onze kernwaarden ‘Samen | Open | Doen’ staan hierbij centraal.
  • We stimuleren het delen van kennis via ons intranet. De kennisbank wordt uitgebreid met actuele beleidsdocumenten.
  • In het jubileumjaar Enschede 700 zetten we in op verbinding en trots op onze stad.
02. We gaan door met Direct Duidelijk Enschede.
  • We toetsen de duidelijkheid van onze brieven in de stad.
  • In het introductie programma van nieuwe medewerkers wordt de Introductie Direct Duidelijk (schrijftraining) een verplicht te volgen onderdeel.
  • In het leiderschapsprogramma en de opleidingen voor beleidsmedewerkers borgen we aandacht aan Direct Duidelijke communicatie.
  • We maken onze bestuursvoorstellen beter leesbaar, met de hulp van herschrijven, training, Textmetrics en gesprekken met stellers en raadsleden. 
03. We geven uitvoering aan het programmaplan Wet open overheid.
  • Inrichten leercyclus en mandaat op de implementatie van de Woo waarmee het bijdraagt aan het versterken van het kritisch vermogen (spoor 3 motie raad 1 juli 2024), ambtelijk en bestuurlijk.
  • Passieve openbaarmaking:
    • Versterken bewustwording en optimalisatie in opzet, bestaan en werking proces, governance en beheer bij vakafdelingen, bedrijfsvoering, colleges en raden
  • Actief openbaar maken:
    • Versterken bewustwording en inrichten  procesgang, governance
    • Faciliteren realisatie en beheer verplichte informatie categorieën en vrijwillige actieve openbaarmaking
    • Voor de actieve en passieve openbaar making wordt door Dimpact een gemeentelijk platform ontwikkeld. Zodra deze gereed is, maakt de gemeente Enschede hier ook gebruik van.
  • Samenhangende werking en versterking inrichting informatiehuishouding in samenwerking met het programma Bridge. Er wordt een bestuurlijke agenda gemaakt. De raad wordt op basis van die agenda
    in een aantal informatiesessies geïnformeerd over voortgang en dilemma’s.

 

.
02. Enschede is een netwerkende en responsieve gemeente

Onze blik is naar buiten gericht. Per opgave realiseren we ons dat we er niet alleen voor staan en de grote problemen ook zeker niet alleen kunnen oplossen. Dat gebeurt in netwerken. We staan open voor passende partners, soms interbestuurlijk dan weer met bedrijven, kennisinstellingen, organisaties en inwoners, ook concreet op wijkniveau. We werken aan gezamenlijke agenda's en gedeeld eigenaarschap. Daarbij hebben we oog voor de vitaliteit en dynamiek uit de stad en benutten of ondersteunen de ideeën en kracht.

 
02.01 (veer)kracht van de stad: we staan open voor en benutten signalen en initiatieven uit de samenleving
We werken duurzaam samen met de stad aan onze opgaven en staan open voor inwonerparticipatie, doen aan overheidsparticipatie en werken aan inwonervertegenwoordiging in alle vormen. We nemen onze inwoners daarbij steeds meer mee aan de voorkant bij het maken van beleid. Zodat mensen zich herkennen in beleid en ook echt meer zeggenschap krijgen. Als we uitgedaagd worden door burgerinitiatieven om onze taken over te nemen, staan we daarvoor open en reageren we adequaat. Uiteraard benutten we hierbij de jarenlange ervaringen van het stadsdeelmanagement en wisselen we digitale vormen van participatie af met fysieke vormen.

Indicatoren 
Aantal indicatoren: 2


Toelichting
Het samengestelde rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van het betrekken van onze inwoners, organisaties en bedrijven bij beleid en uitvoering. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten van ons Enschedepanel en is een samengesteld cijfer dat ziet op inwonerparticipatie, overheidsparticipatie en samenwerking.
Steeds vaker zijn inwoners of maatschappelijke organisaties onderdeel van netwerken die werken aan een (semi-)publieke taak. Op elk niveau is de totstandkoming en uitvoering van taken een co-creatie van verschillende partners in wisselende samenstelling. Inwoners verwachten daarin een ambitieuze gemeente die luistert, meedenkt, de ruimte biedt, transparant werkt, betrouwbaar en flexibel is.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).




Toelichting
Het rapportcijfer geeft weer hoe onze inwoners ons scoren op het gebied van het betrekken van onze inwoners, organisaties en bedrijven bij beleid en uitvoering. Het betreft een gemiddelde van meningen van gemiddeld 1000 respondenten van ons Enschedepanel en is een cijfer dat ziet op waardering over de wijze waarop de gemeente Enschede inwoners en organisaties betrekt en de samenwerking zoekt.
Bron: VNG | Burgerpeiling (waarstaatjegemeente.nl).

Acties 2025
Aantal acties: 3

01. We voeren het “Actieplan samenlevingsgericht werken 2022 – 2025” uit.

2025 is het laatste jaar van het ‘Actieplan samenlevingsgericht werken’. We borgen de vier speerpunten uit het actieplan in de staande organisatie. Dat doen we door:

  • Inwonervertegenwoordiging uitbreiden --> Verordening wijkbudgetten herzien en implementeren via de stadsdelen.
  • Participatieteam organiseren --> Een klein expertteam structureel onderbrengen in de staande organisatie.
  • Middelen voor online en offline participatie ontwikkelen --> Participatieplatform en paraplumerk Jij maakt Enschede implementeren.
  • Leercyclus inrichten --> Evaluatie participatieverordening.
02. We bouwen jongerenparticipatie verder uit.

We werken aan het structureel borgen van het project jongerenparticipatie. Concreet werken we aan: 

  • Een structurele werkwijze voor #jong053; 
    • We denken na over de missie, visie en onze rol --> wie willen we zijn?  
    • We maken het komende half jaar afspraken over de frequente van vergaderen en over de maximale grootte van het kernteam JONG053;  
    • Ook kijken we hoe we de cirkel (we noemen het FRIENDS) rondom het kernteam kunnen uitbreiden en bestendigen;  
    • Daarnaast werken we aan een vaste agenda waarbij we met een maximaal aantal onderwerpen aan de slag gaan. 
  • Een structuur waarbij we een brede groep jongeren in het voortgezet onderwijs structureel bereiken en betrekken; 
    • We maken een plan van aanpak/communicatieplan.
  • Het verbinden van burgerschapsonderwijs en maatschappelijke stages aan gemeentelijke beleidsvorming en uitvoering. 
    • We hebben een klankbordgroep waar een paar scholen bij aangesloten zijn. Samen met hen kijken we hoe we de maatschappelijke vraagstukken van de gemeente die zich vertaald in beleid of besluiten kunnen verbinden aan vakken op scholen;  
    • De gemeente heeft een convenant met scholen waarin staat dat jongeren in het voortgezet onderwijs maatschappelijke stage moeten lopen; We zien mogelijkheden om dit op inhoudelijke vraagstukken en/of door deelname aan het projectteam JONG053 in te zetten. Deze mogelijkheid werken we volgende jaar verder uit. 
03. Samen met de stad maken we een toekomstvisie

De raad heeft meermalen haar wens geuit om te kunnen beschikken over een meer overkoepelend verhaal over welke stad we willen zijn. Welke ambitie staat de stad Enschede voor, welke keuzes maken we en waarom?

In 2025 gaan we dit samen met de inwoners van Enschede realiseren. In een toekomstvisie zullen ontwikkelingen en trends een plek kunnen krijgen die op ons afkomen. Het abstractieniveau ten opzichte van de omgevingsvisie ligt hoger. Ook is het mogelijk om de ambities uit de Regionale Ontwikkelstrategie Twente (incl. de RSIA) hierin een plek te geven. Niet uit te sluiten is dat een nieuwe Toekomstvisie leidt tot bijstellen van de dan geldende opgaven, (ruimtelijke) kaders, omgevingsvisie of onze investeringsagenda. 

.
02.02 Passende allianties: we werken samen met andere overheden, onderwijsinstellingen en andere partners aan de gezamenlijke opgaven van de stad en de regio
Samenwerking met regionale, landelijke en internationale partners is gebaseerd op een gezamenlijke agenda, onderlinge kennisdeling en gedeeld eigenaarschap.
Tal van uitdagingen waar Enschede voor staat, zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en de transitie naar een circulaire economie zijn te groot om alleen op te pakken. Daarom zoeken we samenwerking, niet alleen binnen Twente, maar ook in Euregionaal, landelijk en Europees verband. En niet alleen op stedelijk niveau, ook met de universiteiten en met onze bedrijven. In triple Helix verband dus.
Op weg naar een wereld die in 2050 CO2 neutraal moet zijn, wordt er zowel landelijk als Europees niveau gewerkt aan programma’s die vervolgens weer op stedelijk niveau moeten worden doorvertaald. Dankzij een jarenlange investering in de samenwerking met Hengelo en Munster hebben we een sterke basis om gezamenlijke te participeren in EU programma’s. Gezamenlijk staan we sterker als we aanvragen te doen EU fondsen en kunnen we kennis en middelen ophalen om onze grote opgaven adequater en sneller op te pakken.
We staan open voor allerlei nieuwe vormen van samenwerking, formeel en informeel. Gelijktijdig werken we aan onze samenwerkingsvaardigheden zodat we een adequate en betrouwbare partner zijn.


 

Acties 2025
Aantal acties: 7

01. We werken aan sociaaleconomische structuurversterking van Enschede en de regio. In samenwerking met Twenteboard en het Bestuurlijk Overleg Sociaaleconomische Structuurversterking (BOSS).

Dit doen wij door middel van:

  • Mede uitvoering te geven aan de Agenda voor Twente 2023-2027 en de Regiodeals met het Rijk.
  • Mede uitvoering te geven aan het opstellen van een Kansen/investeringsagenda volgens visie Twenteboard en Rijksadvies Elke Regio Telt.
  • Coördinatie en standpuntbepaling via het BOSS op belangrijke regionaal bestuurlijke dossiers waar voorheen de Regio Twente op acteerde.
  • Blijvende lobby binnen de Twenteboard op een aantal sociaal economische, bereikbaarheids, en innovatiedossiers.
02. Naast de activiteiten van de Twenteboard in Brussel continueren we in samenwerking met Hengelo en Almelo de succesvolle lobby richting de EU.

Hierin agenderen we vooral:

03. We zetten de structurele samenwerking met Palo Alto en Linköping voort. Tegelijkertijd staan we open voor ad hoc internationale samenwerking.

Samen met bedrijven uit de regio en Linköping nemen we deel aan het Bifrost congres in Palo Alto, gericht op innovatie en samenwerking. Meer specifiek werken we samen met Munster en Gronau. De Raad wordt hierover actief geïnformeerd.

 

04. We bouwen de kennisorganisatie uit.
  • Wij evalueren de resultaten van de samenwerking met de vier kennisinstellingen UT, Saxion, ROC en Artez, en Hengelo. We leggen nieuwe samenwerkingsafspraken met partners vast. De raad wordt daarover geïnformeerd na collegebesluit.  
  • We vormen samen met (kennis)partners en inwoners meer (regionale) samenwerkingsplatforms. Deze zijn gericht op het verzamelen en benutten van kennis bij het werken aan grote opgave zoals digitale transformatie. Voorbeelden hiervan zijn Kennispunt Twente en Challengelab.
05. Wij versterken de samenwerking met Munster, de Euregio en de Europese Unie.

Dit doen wij door middel van:

  • Het organiseren van kennissessies, uitwisselingsprogramma’s en intensievere benutting van het lidmaatschap van Eurocities.
  • Het verankeren van onze grensoverschrijdende samenwerking met onze Duitse partners in uitvoeringsprogramma’s en de bestuurlijke overeenkomsten met Munster, Gronau, Osnabrück, NRW en de Euregio/MONT.
  • Aan de Raad wordt een aangepaste Duitsland visie voorgelegd. 
06. Enschede steunt Oekraïne met wederopbouw.

Naar aanleiding van de aangenomen motie ‘Enschede ondersteunt de wederopbouw van Oekraïne’ nemen wij deel aan een wederopbouw project, onder regie van VNG-Internationaal, waarin Nederlandse en Oekraïense steden samenwerken.
Op basis van een inventarisatie van de behoefte van Oekraïense steden, is onder andere het thema ‘Local Economic Development & Projectmanagement gedefinieerd. Doel van deze pijler is om Oekraïne voor te bereiden op toetreding tot de Europese Unie.
Wij organiseren op dit thema online webinars waarin wij expertise leveren op het gebied van:

  • Duurzame stedelijke ontwikkeling
  • Schrijven van internationale subsidie aanvragen op dit gebied.

 

07. We versterken de samenwerking met onze strategische netwerkpartners (netwerksturing).

Rondom de opgaven brengen we scherper in beeld wie onze meest strategische partners zijn. We leveren een handreiking Netwerksturing op én gaan daar actief mee aan de slag binnen de strategische opgaven. Netcongestie maakt hier onderdeel van uit.

 

Bijdrage verbonden partij Euregio

Maatschappelijk rendement:

Wij werken samen binnen de Euregio om binnen Europa op lobby- en subsidiegebied onze kracht te kunnen bundelen. Daarnaast is één van de doelstellingen van de Euregio het wegnemen van grens gerelateerde barrières. 

Ook werken wij mee aan de ontwikkeling van het Euregiokwartier (incl. nieuwbouw kantoor Euregio).

 

Bijdrage verbonden partij: Bestuursovereenkomst Twentse samenwerking / Twenteboard

Maatschappelijke rendement:

Doel van deze samenwerking (via BOSS) is het voeren van bestuurlijk overleg ten behoeve van het voorbereiden, het afstemmen en het terugkoppelen van de inbreng van de gemeenten in het bestuur van de Twente Board. Zodat gezamenlijk regie wordt gevoerd op de Twente Board. Daarnaast draagt dit bestuurlijk overleg bij aan  (de afstemming van) het lobbyen van de gemeenten bij provincie, Rijk, de Europese Unie en andere (semi)overheden en haar organisaties ten behoeve van de sociaal economische structuurversterking en andere door het bestuurlijk overleg gekozen onderwerpen.

Periodiek vindt er lobbyoverleg plaats tussen de commissaris van de Koning en de burgemeester van Enschede.

 

 

.
03. Enschede is in toenemende mate een digitale gemeente

Onze samenleving is digitaal in transitie. Die transitie biedt nieuwe mogelijkheden en kansen voor onze welvaart en ons maatschappelijk welzijn. Denk voor een gemeente aan digitale dienstverlening, het efficiënt en effectief inrichten van processen en het verlagen van drempels om met elkaar in contact te komen. Tegelijkertijd is onze dienstverlening er ook voor die inwoners die niet of slechts gedeeltelijk mee kunnen doen in de digitale gemeente. Dit doen we door hulp- en andere mogelijkheden te bieden zoals baliebezoek en gerichte afspraken. Digitalisering roept ook nieuwe vragen op rond digitale ontwrichting of hoe we (digitale) grondrechten borgen in de informatiesamenleving.

 
03.01 We benutten de kansen, verkleinen de risico’s en reflecteren en acteren op de digitale transformatie.
Enschede kiest ervoor de informatiesamenleving te omarmen en niet aan de zijlijn te staan, maar midden in de informatiesamenleving, dichtbij haar inwoners. Vanuit dit perspectief pakken we de kansen die digitalisering biedt en werken we aan de mogelijke keerzijde ervan.

 

Acties 2025
Aantal acties: 5

01. We geven uitvoering aan transitiestrategie Common Ground.

We bouwen in Dimpact verband verder aan een interactief platform voor inwoners. Dit behelst de vervanging van het huidige systeem (E-suite) door PodiumD. Dit platform geeft inwoners de mogelijkheid om in toenemende mate zelf zaken te regelen met de gemeente. In 2025 is een groot deel van dit platform beschikbaar is voor gebruik in onze gemeente.

 

02. We integreren de mogelijkheden van digitalisering en data in de vorming en uitvoering beleid.

We stellen samen met de raad een nota ‘integraal beleid digitaal Enschede’ op. Dit doen we op basis van de motie 'Grip op digitale zaken' en de in 2024 gevoerde gesprekken met de raad. Hierin behandelen we de onderwerpen:

  • digitale inclusie;
  • digitale weerbaarheid, privacy & gegevensbescherming;
  • Enschede in het netwerk van samenwerking;
  • algoritmes, AI en ethiek.
03. We geven uitvoering aan het strategisch informatiebeveiligings- en privacybeleid.

Dit doen we door voldoende maatregelen te nemen voor:

  • De borging van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zoals het inrichten en bijhouden van het verwerkingsregister, het opzetten van een kunstmatig intelligentie register, het sluiten van bewerkersovereenkomsten en het uitvoeren van data protection impact assessments (DPIA's).
  • De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). Dit is onder andere wachtwoordbeleid, datacassificatie, technische beveiliging (authorisatiebeleid). Daarnaast verhogen we onze digitale weerbaarheid door bewustwordingstrainingen en technische maatregelen.
04. We implementeren digitaliseringswetten.

De wetgever stelt steeds meer wetten op die de digitale rechten en plichten voor de inwoners voorschrijven en borgen. De implementatie hiervan bij gemeenten wordt met audits getoetst. Deze wetten hebben een hoge impact op ons handelen en in de voorbereiding zijn de nodige handelingen uit te voeren. Naast de Wet Open Overheid gaat het om de uitvoering van onder andere de AVG, Wet Digitale Overheid, Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer WMEBV, AI actSingle Digital Gateway en de NIS2-richtlijn. We voegen zoveel mogelijk de benodigde acties samen.

 

05. We stellen een integraal veiligheidsplan (IVP) op 2025-2028.

Met het IVP 2025-2028 beschrijven we hoe we de interne en externe samenwerking de komende vier jaar vorm gaan geven en op welke veiligheidsthema’s we gaan inzetten. Het IVP staat niet op zichzelf, maar hangt nauw samen met beleidsvelden als leefbaarheid, handhaving, zorg, economie, jeugd etc.

In het IVP worden verschillende veiligheidsvelden beschreven. Binnen de veiligheidsvelden komen verschillende thema’s terug. Dit is geen uitputtend overzicht van alles wat we doen. Het zet de hoofdlijnen en prioriteiten op een rij. 

Bijdrage verbonden partij: Dimpact

Maatschappelijk rendement:

Wij zijn lid van de coöperatieve vereniging Dimpact om samen met andere gemeenten ICT oplossingen te ontwikkelen. Dit verlaagt de kwetsbaarheid en versterkt lobby- en inkoopkracht van onze bedrijfsvoering. 

 

.

.. Wat gaan we doen voor openbare orde en veiligheid?

04. Enschede is een veilige gemeente

In Enschede moet iedereen in een veilige omgeving kunnen wonen, werken en recreëren. We vinden het belangrijk dat iedereen in Enschede veilig over straat kan en dat overlast tot een
minimum wordt beperkt. Veiligheid en handhaving openbare orde staat allang niet meer op zichzelf. Het kent samenhang met andere problemen in de stad. Of het nu gaat om ondermijning, criminele activiteiten (drugs)overlast, huiselijk geweld, maatschappelijke problemen vanuit zorg en welzijn of maatschappelijke opvang. Centraal staat een integrale aanpak, stedelijk en in de stadsdelen. Uitgangspunt bij de aanpak is dat we streng zijn voor degene die zich niet aan de regels (wil) houden, maar hulp bieden aan degene die op het juiste spoor wil komen en blijven. Belangrijk is een evenwicht te vinden tussen repressie, preventie en zorg. Doel is de stad weer zichtbaar en voelbaar veiliger te laten zijn voor inwoners en ondernemers.


04.01 We bevorderen de verbinding in de samenleving
We willen onze signalerings- en interventiepositie in de stad verstevigen door constant in gesprek te zijn in de stad. Daarbij leggen we de focus op het verminderen van maatschappelijke onrust.

 

Acties 2025
Aantal acties: 4

01. We geven uitvoering aan de gebiedsgerichte aanpak binnenstad en Glanerbrug. Deze richten zich op de leefbaarheid en veiligheid. Dit voeren we uit door:
  • Continueren van de persoonsgerichte aanpak en veldonderzoeken door studenten van Saxion gericht op leefbaarheid en veiligheid in de binnenstad. De uitkomsten vertalen we in een (implementatie)plan waaraan we uitvoering gaan geven. 
  • We zetten een krachtig bewonersnetwerk op voor het Redemptoristepark in Glanerbrug. Hiervoor continueren we de inzet van sociaalbeheerder die werkt met een agenda en evaluatiemomenten. Uitkomsten worden gerapporteerd in stadsdeelcommissie Oost. 
02. We optimaliseren de veiligheid in de binnenstad.

Een team van observanten wordt getraind en BOA gecertificeerd om de kwaliteit van cameratoezicht te verbeteren en preventief op te treden in de binnenstad.

 

03. We erkennen de gevaren van cybercriminaliteit.

Door bewustwording campagnes, voorlichtingsbijeenkomsten en het aanstellen van een regionale projectleider worden onze inwoners minder vaak slachtoffer hiervan. Hierin zoeken we samenwerking met Saxion en Universiteit Twente.

 

04. We organiseren de (Europese) voetbalwedstrijden van FC Twente op een veilige manier.

Bij Europese thuiswedstrijden van FC Twente experimenteren we met de inrichting van fanzones om het uitpubliek veilig en gastvrij te kunnen ontvangen. Daarnaast hebben we extra aandacht voor het mobiliteitsvraagstuk en de inzet van bestuurlijke bevoegdheden.

 

.
04.02 Enschede heeft een ongunstig klimaat voor ondermijnende activiteiten
De aanpak van ondermijning heeft verschillende dimensies. Als lokale overheid moeten we nog alerter worden en maatregelen nemen die voorkomen dat we onbedoeld crimineel gedrag faciliteren. We willen voorkomen dat we criminelen ‘helpen’ door bijvoorbeeld vergunningen en subsidies af te geven, zorgcontracten aan te gaan, vastgoedtransacties te plegen die gefinancierd worden met crimineel geld of waarmee criminelen een dekmantel krijgen voor hun activiteiten. Samen met de politie, RIEC en partners, moeten we ons beeld van de criminele netwerken die zich in Enschede bevinden, maar ook die in Enschede en daarbuiten opereren versterken. Op basis van een goede informatiepositie kunnen we beter sturen en prioriteren in de aanpak. Om de beschikbare capaciteit en middelen van onszelf en onze partners zo effectief te kunnen benutten, moeten we samen met onze partners scherpe keuzes en duidelijke afspraken maken. Een ander belangrijk speerpunt is het nadrukkelijker betrekken van nog meer (publieke en private) partijen in de aanpak, zodat legale structuren nog moeilijker misbruikt kunnen worden door criminelen. Verder is het van belang om meer naar de voorkant van problematiek te komen door vroegtijdig interventies te plegen en barrières op te werpen.

 

Acties 2025
Aantal acties: 3

01. We pakken ondermijning lokaal/regionaal aan. Dit doen we samen met de partners (integrale casus- en fenomeenaanpak).

We doen dit door een goed informatiebeeld rondom een signaal op te bouwen, het uitvoeren van integrale controles en het inzetten van onze interventiemogelijkheden (zoals sluiten panden, gebiedsverboden, handhavingsmaatregelen, controles, intrekken vergunningen en uitkeringen, etc). In de aanpak van ondermijning hebben we extra aandacht voor jeugd (interventies binnen Preventie Met Gezag), maar ook voor kwetsbare gebieden als bedrijventerreinen en het buitengebied.

 

02. We bouwen aan een structurele en effectieve internationale aanpak van ondermijning.

Hierin geven we prioriteit aan de thema's ‘drugscriminaliteit’, ‘illegaal vuurwerk', ‘autoverhuur’ en ‘illegaal gokken'. Op deze thema's gaan we kennis en expertise uitwisselen tussen Nederland en Duitsland. Daarnaast zoeken we ook samenwerking met RIEC-ON en de Euregio. 

 

03. We werken aan een weerbare overheid.

Vergroten van bewustwording en meldingsbereidheid binnen de organisatie (weerbare overheid) door het geven van ondermijningscursussen via de Enschede Academie en bewustwordingssessies op de relevante afdelingen.

 

Bijdrage verbonden partij: Veiligheidsregio Twente

Maatschappelijk rendement:

Op grond van de Wet Veiligheidsregio’s werken brandweer, politie, geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) en de gemeenten (kolom Bevolkingszorg) samen in de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Twente (VRT) op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding. Brandweer Twente heeft een aantal wettelijke taken in het kader van brand-, crisis - en rampenbestrijding. Door de coronacrisis en de vluchtelingencrisis zijn er extra taken bijgekomen en is de Veiligheidsregio een belangrijke partner in deze crises.  

 

.
04.03 We versterken de samenwerking tussen zorg en veiligheid
Bij complexe casuïstiek opereren zowel het zorg- als veiligheid, in aanvulling op elkaar. Door een verbeterende samenwerking tussen zorg en veiligheid wordt bijgedragen aan de algemene veiligheid, het verbeteren van de persoonlijke situatie, het voorkomen en verminderen van recidive, (ernstige) overlast, criminaliteit en/of maatschappelijke uitval. Samenwerking met het Veiligheidshuis is bij deze onderwerpen aan de orde. De focus ligt op verwarde en kwetsbare personen, woonoverlast, huiselijk geweld, straatintimidatie , mensenhandel en loverboy problematiek.

 

Acties 2025
Aantal acties: 4

01. We werken met een duidelijk “op- en afschalingsmodel” die de interne samenwerking tussen zorg en veiligheid versterkt. 

We gebruiken hierbij het ambtelijk en bestuurlijk overleg Zorg en Veiligheid. Gezamenlijk ontwikkelen we een visie op de onderwerpen die beide domeinen raken. De huidige werkafspraken voor het op- en afschalen van complexe casuïstiek worden geëvalueerd en de uitkomsten en nieuwe afspraken worden gemeentebreed gecommuniceerd. 

 

02. We gaan de aanpak woonoverlast versterken.

We werken hierbij gebiedsgericht. Ieder stadsdeel heeft een eigen aanspreekpunt. We leveren het dashboard woonoverlast op. We krijgen zicht op de cijfers van woonoverlast, de ernst van de casuïstiek en prioritering. We benutten de toegekende subsidieaanvraag, ‘Vroegsignalering in de wijk’ voor zorg en ondersteuning aan een doelgroep die nu nog niet in beeld is bij de zorg. 

 

03. We beschrijven de meerwaarde van het “Huis van Herstel”.

Het Huis van Herstel is een kleinschalige detentievoorziening, onderdeel van PI Almelo, waar Twentse gedetineerden het laatste deel (max. 1,5 jaar) van hun straf uit kunnen zitten. Voor 2025 ligt de vraag voor aan de gemeenten om duidelijkheid te geven over of zij door willen gaan met het Huis van Herstel vanaf 2026.

 

04. We gaan onderzoeken hoe en of we het project ‘Kernkracht’ willen verlengen en borgen.

Het gaat hier om een methodiek die wordt toegepast bij casuïstiek binnen gesloten (familie) netwerken waar professionals geen of onvoldoende hulp of ondersteuning kunnen bieden. Het richt zich op de inzet van sleutelfiguren vanuit het eigen gesloten netwerk die onder regie van professionals als intermediair kunnen worden ingezet.

 

.
04.04 Voorkomen en verminderen van risicogedrag bij jongeren
Het integraal veiligheidsbeleid legt een accent op de jeugd vanuit de gedachte van preventie. Preventie ligt primair bij het begrotingsprogramma Vitaal en Sociaal, het verminderen van risicogedrag zit meer bij Veiligheid.

 

Acties 2025
Aantal acties: 2

01. We continueren en evalueren het convenant “Triagetafel Vroegsignalering”.

We organiseren de tafel van vroegsignalering. De evaluatie van het convenant vindt plaats in samenwerking met regionale gemeenten.

 

02. We organiseren een stevige brede aanpak van de weerbare jeugd in het kader van Preventie met Gezag.

Dit doen we vanuit landelijke programma Preventie met Gezag (PMG) door:

  • een extra jongerenwerker vanuit Alifa in te zetten.
  • een extra procesmanager voor de casussen binnen het PMG-gebied.
  • een extra welzijnswerk vanuit Incluzio.
  • samenwerking met de politie jeugdagent. 
.

 

Nieuw of aanpassing beleid 2025
Beleidsveld Onderwerp B/C Voorstel Participatie (Ja/Nee)
Dienstverlening Visie op dienstverlening C Ja
Participatie Evaluatie Participatieverordening C Ja 
Veiligheid Integraal Veiligheidsplan  Nee 
Samenwerking Duitsland visie  Nee 
Bestuur en ondersteuning  Toekomstvisie Ja 

 

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl

  Beleidsveld Naam indicator Eenheid Jaar Score Bron
6. 1. Veiligheid Verwijzingen Halt Aantal per 10.000 jongeren 2023 100 Bureau Halt
8. 1. Veiligheid Winkeldiefstallen Aantal per 1.000 inwoners 2023  3,6 CBS
9. 1. Veiligheid Geweldsmisdrijven Aantal per 1.000 inwoners 2023  4,2 CBS
10. 1. Veiligheid Diefstallen uit woning Aantal per 1.000 inwoners 2023  1,7 CBS
11. 1. Veiligheid Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per 1.000 inwoners 2023  7,1 CBS

.. Wat mag het kosten?

Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2025. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten.

 

Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.

Samenleving en bestuur Bedragen x 1.000 euroRealisatie 2023Begroting  2024Begroting 2025Raming  2026Raming  2027Raming  2028
Lasten49.85353.19052.85450.79349.98749.275
Baten9.69112.1948.6787.9257.3237.058
Saldo van baten en lasten40.16240.99644.17742.86842.66442.216
Storting reserves37600000
Onttrekking reserves546482164164820
Resultaat39.99240.51444.01342.70542.58242.216

Toelichting 

 

De begrote lasten nemen voor dit programma per saldo af met 0,3 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

  • Lagere lasten bij het RIEC (-3,9 miljoen euro). De begroting van de externe partij het RIEC is integraal opgenomen in die van de Gemeente Enschede. Zowel aan de lasten- als aan de batenkant gaat dit om hetzelfde bedrag en loopt daarmee neutraal door de begroting van de Gemeente Enschede heen. Op dit moment is nog geen zicht op de begroting 2025 van het RIEC en kan pas eind 2024 worden toegevoegd. Daarom zijn zowel de lasten als de baten in 2025 lager dan in 2024. Zodra deze bekend is zal de begroting hiervoor worden aangepast.
  • Hogere lasten vanwege de hogere bijdrage aan de verbonden partij Veiligheidsregio Twente (1,1 miljoen euro). Dit betreft de in de Zomernota 2024 vastgestelde verhoging voor loon- en prijscompensatie.
  • Hogere lasten door in de Zomernota toegekende middelen voor verhoogde inzet op de aanpak woonoverlast, waarvoor een functionaris Meldpunt Woonoverlast wordt aangesteld (0,1 miljoen euro).
  • Hogere lasten vanwege het in de Zomernota 2023 toegekende budget voor de viering van 700 jaar Enschede voor 2025 (0,9 miljoen euro).
  • Hogere lasten vanwege de in de Zomernota toegekende hogere bijdrage aan Kennispunt Twente (0,1 miljoen euro).
  • Hogere lasten bij Publieksdienstverlening vanwege een hogere voorziene vraag naar legesproducten. Hier staan evenhoge baten tegenover (0,4 miljoen euro).
  • Voor het overige is hoofdzakelijk sprake van hogere lastenbudgetten als gevolg van de toegekende loon- en prijscompensatie.

De begrote baten nemen voor dit programma af met 3,5 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

  • Lagere baten bij het RIEC (-3,9 miljoen euro). Zie toelichting bij de lasten
  • Hogere baten bij Publieksdienstverlening (0,4 miljoen euro). Zie toelichting bij de lasten

Bij de reserves is sprake van een lagere onttrekking in 2025 van 0,3 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

  • Een lagere voorziene onttrekking aan de reserve wijkbudgetten (-0,4 miljoen euro) 
  • Een hogere onttrekking aan de reserve aanpak woonoverlast (0,1 miljoen euro) in verband met de kosten van de functionaris Meldpunt Woonoverlast
Meer info Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders Roelof Bleker, Arjan Kampman, Niels van den Berg, Marc Teutelink
Concerndirecteuren Kees Meijer