3.4 Financiën en organisatie

1. Optimaal faciliteren van gemeentelijke taken passend bij het primaire proces
Met de beschikbaar gestelde middelen doen wij dit aan de hand van professioneel opdrachtgever-/opdrachtnemerschap, een maximale inzet van (beschikbare en nog te ontwikkelen) IT en strakke kostenbeheersing.



1.01 Uitvoering (strategie op) vastgoed

De uitvoering van de strategie op vastgoed gebeurt door middel van het door de Raad vastgestelde beleidskader.

We zijn eigenaar van vastgoed dat in de markt niet te verkrijgen of te duur is. Het is een hulpmiddel om maatschappelijke doelen te bereiken. Sturing op de portefeuille geschiedt vanuit beleidsinhoudelijke argumenten. Daarbij kijken we ook nadrukkelijk naar het huisvesten van gesubsidieerde instellingen. We zijn er ons van bewust dat het gemeentelijk vastgoed een voortrekkersrol heeft op het gebied van verduurzaming en zijn dan ook bezig met plannen om te komen tot energie neutrale gebouwen.


Acties 2019
Aantal acties: 3

01. We geven vervolg aan de uitvoering van strategie op vastgoed door te sturen op de vastgoedportefeuille middels het beleidskader 
02. We gaan onze eigen vastgoedportefeuille verder verduurzamen 
In het coalitieakkoord is opgenomen dat de gemeentelijke gebouwen zo snel mogelijk, maar uiterlijk in 2040, energieneutraal gemaakt zijn. Dit doen we met respect voor monumentale panden en we houden rekening met de staat van het pand en technisch/bedrijfseconomische beperkingen. Uit een eerste verkenning blijkt dat verduurzaming van de portefeuille alleen mogelijk is als op grote schaal zonne- en of windparken worden aangelegd en de huurder meebetaalt. Dit vergt nader onderzoek en een bredere afweging.
03. Voor de twee resterende wijk- en buurtcentra onderzoeken we op welke wijze deze exploitabel te krijgen zijn 
Voor in de Magneet is de oplossing voor handen. Als gevolg van de verkoop van Servicecentrum Zuid wordt de Magneet gedeeltelijk geschikt gemaakt voor ambtenarenhuisvesting en daarmee is deze locatie een exploitabel wijk- en buurtcentrum geworden. Voor Dorpshuis Lonneker loopt momenteel een onderzoek naar de mogelijkheden, de uitkomst is nog niet bekend.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.02 Doelmatige, efficiënte en duurzame inzet huisvesting en accommodaties

We onderzoeken op welke wijze we de huisvesting voor ambtenaren toekomstbestendig en goedkoper kunnen maken. Daarbij sluiten we aan op de organisatie ontwikkelingen.

Acties 2019
Aantal acties: 1

01. Na afronding van de strategische huisvestingsplan implementeren we deze 
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.03 Voldoen aan de wettelijke zorgplicht voor adequate onderwijsgebouwen

We hebben de wettelijke taak te zorgen voor voldoende adequate huisvesting voor leerlingen in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. We maken een plan om het verouderde gebouwenbestand duurzaam te vernieuwen en kijken daarbij naar de mogelijkheden voor de wijk en haken aan bij de dynamische investeringsagenda (DIA).

Acties 2019
Aantal acties: 3

01. We stellen een vervangingsplan op voor de onderwijsgebouwen 
Als gemeente hebben we de wettelijke taak te zorgen voor voldoende en adequate schoolgebouwen. Na een periode van 5 jaar met een investeringsplafond van 0 euro voor onderwijshuisvesting, als gevolg van de verlaging algemene uitkering als gevolg van de motie Haersma-Buma in 2015, is duidelijk geworden dat deze investeringsstop niet langer in stand te houden is. Er is sprake van een onacceptabele veroudering van schoolgebouwen in zowel primair als voortgezet en speciaal onderwijs. Voorafgaand aan de invoering van de investeringsstop was er in Enschede al sprake van een achterstand ten opzichte van de wettelijke verplichtingen. 68% van alle schoolgebouwen is gebouwd in 1980 of eerder. Een groot deel in de jaren 70. Vervanging is noodzakelijk en onvermijdelijk omdat deze gebouwen bouwkundig, installatietechnisch en functioneel verouderd zijn. In de gemeentebegroting 2019-2022 is opgenomen dat een vervangingsplan gemaakt wordt.
02. We voeren de herschikking voor basisscholen uit 
03. We passen de verordening aan o.b.v. nieuwe wet- en regelgeving 
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.04 Wendbare flexibele organisatie gericht op organisatievraagstukken

Met het vaststellen van het bestuurs- en managementconcept (Enschede Ontwikkelt) is onze ambitie bevestigd: Wij willen werken aan een lerende, flexibele en talentvolle organisatie. Wij willen een gemeente zijn waar medewerkers de kans krijgen zich te blijven ontwikkelen om zo een bijdrage te leveren aan de opgaven waar we als gemeente voor staan. En wij willen dat medewerkers zich blijven ontwikkelen om goede kansen te houden op werk binnen en buiten de gemeente.
We geven verdere invulling aan de motie van de gemeenteraad, gericht op het ontwikkelen van modern werkgeverschap. In co-creatie met medewerkers en management vinden we nieuwe manieren om de beschikbare capaciteit flexibel binnen de organisatie in te zetten. We streven naar een op lange termijn evenwichtige leeftijdsopbouw van het personeel.


Acties 2019
Aantal acties: 2

01. We geven uitvoering aan de motie modern werkgeverschap en geven verder invulling aan onze strategische HR-ontwikkeling 
De actie staat op oranje omdat bij het achterwege blijven van financiële middelen verder in 2019 plannen stagneren.
De komende jaren verwachten wij een uitstroom van 400 medewerkers die met pensioen gaan, daarnaast is er een toenemende krapte op de arbeidsmarkt (die voor verschillende functies nu al aantoonbaar zijn, zoals bijv. IT-professionals, financials, handhavers en juristen), verlaten goede medewerkers onze organisatie en vragen ontwikkelingen in de organisatie een versnelling op strategisch personeelsmanagement.
02. We ontwikkelen een passende arbeidsmarktcommunicatiestrategie 
De actie staat op oranje omdat bij het achterwege blijven van financiële middelen verder in 2019 plannen stagneren.
De huidige krappe arbeidsmarkt vraagt een duidelijk andere aanpak, waarbij een bewust gekozen ‘employer-brand’ wordt neergezet. Een aantrekkelijk werkgever zíjn en dat continu uitstralen is veel belangrijker geworden dan de afzonderlijke vacatures aantrekkelijk presenteren. Ons employer-brand moet – helemaal in de krappe markt – onderscheidend zijn en continu actief uitgezonden worden naar de potentiële doelgroepen van onze vacatures. Een goede profilering op de meest gebruikte social media platforms (zoals LinkedIn, Instagram) en bij diverse onderwijsinstellingen is een must. Duidelijk is dat er een investering nodig is om het employer-brand van de gemeente Enschede goed vorm te geven (marketingexpertise). Een nadere onderbouwing zal met een knelpunt in de Zomernota worden ingebracht.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.05 Optimale inzet van beschikbare data op ontwikkelingen in de stad

Data wordt steeds meer gezien als een essentieel bedrijfsmiddel waar we net zo zuinig op moeten zijn als op de andere bedrijfsmiddelen (personeel, financiën). Data is een democratisch recht. Hoe beter wij onze inwoners en bedrijven goed kunnen informeren over regelingen, besluiten en initiatieven, hoe meer we in een gelijkwaardige positie terecht komen en hoe beter inwoners en bedrijven zichzelf kunnen redden. We streven naar een hierbij passend niveau van ontsluiting van data en systemen en koppelen deze met elkaar waar dat kan. Steeds met als uitgangspunt de basis op orde.

Acties 2019
Aantal acties: 3

01. Wij maken slimmer gebruik van de beschikbare informatie en ICT 
02. We faciliteren de mogelijkheden van onze geografische informatie systemen (GIS en GIEL) 
03. We herijken onze informatievoorziening en managementdashboard 
Het in de begroting genoemde getrapte dashboard is er nog niet, het maakt onderdeel uit van de lijnen van de vastgestelde “visie op control”.
Deze uitwerking waaronder de herinrichting financiële kolom (organisatie, processen en systeem, dashboard) is complexer en duurt langer dan ingeschat.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.06 Continue voldoen aan wet- en regelgeving rondom informatievoorziening

Rond informatievoorziening, digitale veiligheid en privacy is wet- en regelgeving belangrijk. We implementeren nieuwe wet- en regelgeving en zorgen voor bewustwording bij onze medewerkers met behulp van campagnes, training, en certificering.

Acties 2019
Aantal acties: 1

01. We geven uitvoering aan specifieke (nieuwe) wetgeving 
In 2018 en 1e kwartaal 2019 vooral ingezet op de AVG. Implementatie van andere (digitaliseringswetten) stokt i.v.m. ontbreken landelijke voorzieningen en of onduidelijkheid bepalingen.
Bij de Zomernota wordt een financieel beroep gedaan op de middelen i.v.m. de vele nieuwe (digitaliserings)wetten die op de gemeenten af komen. Hiervan schatten wij in dat de wet open overheid ons het meeste geld en inspanning gaat kosten.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.07 Optimaal gedigitaliseerde bedrijfsvoeringsprocessen

We zetten ons in om waar mogelijk onze processen te digitaliseren. En sluiten daarbij aan op actuele ontwikkelingen waarbij we de focus houden op basis op orde.

Acties 2019
Aantal acties: 3

01. We richten ons proces rondom documentaire informatievoorziening anders in 
02. We werken aan digitalisering van de archieven 
We digitaliseren onze archieven op duurzame wijze. Het analoge gedeelte is, ondanks de inzet op het wegwerken hiervan, nog een aandachtspunt. Er resteert nog 700 meter aan archief om te digitaliseren. Mogelijkheden om dit te realiseren met garantiebanen worden onderzocht.
03. We digitaliseren onze inkoop- en verkoopproces 
Er is een herhaalde uitvraag gedaan aan marktpartijen om ons te ondersteunen in het kunnen ontvangen en versturen van e-facturen per 18 april 2019, conform EU richtlijn.
Gelet op het belang van een goede technische implementatie is gekozen voor een zorgvuldig traject met de focus voor de definitieve oplossing van e-facturatie voor P2P (Purchase to Pay).
Regionale samenwerking blijkt voor alle betrokken partijen geen (financiële) meerwaarde te hebben.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.08 Optimaal applicatielandschap en slimme informatie infrastructuur

Het applicatielandschap is de verzameling van alle in gebruik zijnde systemen. We streven ernaar het aantal applicaties te verminderen om te komen tot een betere beheersbaarheid, betere onderlinge koppelingen en verlaging van de kwetsbaarheid.

Acties 2019
Aantal acties: 3

01. We geven opvolging aan het toetsingskader informatiekundige projecten 
02. We ondersteunen programma's bij volledig digitalisering van de werkprocessen 
03. We wegen af en breiden waar mogelijk Werken in de cloud uit 
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.09 Strategische heroverweging diensten voor externe organisaties

De gemeente Enschede levert diverse diensten aan externe organisaties (waaronder salarisadministratie, IT ondersteuning en publieksdienstverlening). De afweging om te bepalen of we wel/niet willen en kunnen leveren aan derden vindt plaats op basis van individuele beoordeling van de leidinggevende. Het gevolg hiervan is een omvangrijk aantal Dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s) en diverse randvoorwaarden. Dit vraagt om een strategische heroverweging met een afwegingskader zodat het aangaan of voortzetten van DVO’s weloverwogen gebeurt.

Acties 2019
Aantal acties: 1

01. We ontwikkelen een strategische visie en afwegingskader op dienstverlening voor derden 
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.10 Optimale bedrijfsvoering (link paragraaf bedrijfsvoering)

In deze gemeentebegroting is een aparte paragraaf bedrijfsvoering opgenomen (paragraaf 4.5). In de paragraaf gaan we per bedrijfsvoeringsdiscipline/aspect in op hoe wij bedrijfsvoering in onze organisatie vormgeven. Door middel van onderstaande actiepunten geven we extra focus aan bedrijfsvoeringsonderdelen.

Acties 2019
Aantal acties: 2

01. We intensiveren strategische en innovatieve inkoop 
02. De basis IT-voorzieningen zijn Stabiel, Veilig en Flexibel 
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

2. Een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding
De financiële positie van Enschede is nog steeds kwetsbaar. Vanaf 2008 hebben wij te maken met bezuinigingsopgaven. Ook het meerjarenperspectief bevat een uitdaging voor een sluitende meerjarenbegroting. Het is daarom nodig scherpe keuzes te maken. We moeten kijken welke vraagstukken de grootste prioriteit hebben en hier onze inzet op richten. Dat betekent ook dat we andere activiteiten niet meer of later doen. Op de onderdelen waar dat mogelijk is wordt de begroting flexibeler gemaakt. Daarmee zijn wij wendbaarder in het werken aan onze opgaven en kansen die zich voordoen. Verder willen we de rentelasten en kosten betalingsverkeer voor de gemeente minimaliseren.



2.1 De gemeente Enschede is een gezonde financiële organisatie en daarmee goed toegerust op de ondersteuning van uitvoering en beleid.

Om tegenslagen het hoofd te kunnen (blijven) bieden streven we naar een weerstandsvermogen groter dan 1. We accepteren voor 2018 en 2019 een lager ratio als gevolg van eerdere besluiten tot afboeken, maar zorgen ervoor dat ons weerstandsvermogen daarna weer wordt opgebouwd. We voeren realistisch en degelijk financieel beleid. Daarom speculeren we niet op onzekere inkomsten. Structurele uitgaven dekken we met structurele middelen. Tegenvallers worden binnen het eigen domein opgelost, de inzet van baten uit meevallers wordt integraal afgewogen. We zetten ons spaarprogramma voort. Op deze manier blijven we ook in de toekomst in staat om onverwachte tegenvallers op te kunnen vangen. We sturen stevig op het realiseren van bezuinigingen. We blijven bij het Rijk aandacht vragen voor de financiële en sociale situatie van onze stad. We beschrijven nauwkeurig welke financiële risico's we onderscheiden. Daarbij beperken we ons niet tot statische risico's, maar nemen we ook langjarige, flexibele risico's mee. We maken scenario's inzichtelijk en bereiden ons hier zoveel mogelijk op voor.

Acties 2019
Aantal acties: 2

01. We beperken onze rente-uitgaven 
02. We onderzoeken of andere financiering van personeel kan bijdragen aan meer grip op onze financiën 
Dit betreft de mogelijkheid om de gehele formatie uit algemene middelen te financieren.
Het proces om daar te komen is opgestart, tegelijkertijd is duidelijk dat dit ook vraagt om extra financiële ruimte. Hierdoor zal de realisatie in een aantal stappen plaatsvinden, zodat financiering in gelijke tred kan worden gevonden.
.

Legenda:  = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

Financiële voortgang

Doelstelling en producten Status Afwijking (x1.000 euro)

 

1. Optimaal faciliteren van gemeentelijke taken passend bij het primaire proces

Basisregistratie

0

Bedrijfsvoering

Door in 2019 het niet tijdig behalen van de deels opgelegde (personele) bezuinigingen, het generatiepact en ziekte is er een intern tekort van 248.000 euro bij het Domein Fysiek.

-248

Gemeentearchief

0

Interne dienstverlening

Dit nadeel is het gevolg van een tekort binnen het project duurzaam deelvervoer (82.000 euro), implementatiekosten binnen een project t.b.v. monitoring rechtmatigheid (60.000 euro) en diverse voor- en nadelen op gemeentebrede budgetten (per saldo 18.000 euro nadeel). Een uitgebreidere toelichting is onder deze tabel opgenomen.

-160

Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting

0

Regionale dienstverlening

Door een aanpassing in een verhuurcontract ontvangt de gemeente Enschede incidenteel meer baten.

50

Sport- en wijkaccommodaties

0

Vastgoedbedrijf

0

 

2. Een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding

Algemene belastingen

0

Algemene inkomsten

Dit tekort bestaat uit drie onderdelen: het nog niet volledig toewijzen van de centrale organisatietaakstelling (100.000 euro), hogere uitgaven voor personele inzet (110.000 euro) en onvoorziene verhoging van de premie van de pensioenen (1.000.000 euro).

-1.210

Algemene uitkering

0

Rente & treasury

Het positieve resultaat wordt veroorzaakt door hogere dividenduitkeringen en lagere rentelasten als gevolg van de aanhoudende lage rentestanden alsook de voordelige herfinanciering die in het najaar van 2018 is aangetrokken.

760
Totaal - Financiën en organisatie -808

Legenda:   = tegenvaller;  = risico;  = conform begroting;  = meevaller;  = neutrale wijziging

 

Interne dienstverlening

Toelichting afwijking

De afwijking op het product interne dienstverlening bedraagt een tekort van 160.000 euro.

  • Voor het project duurzaam deelvervoer is er een incidenteel tekort van 82.000 euro voor de inzet van projectleiders en daarnaast voor diverse materiële kosten (kosten voor parkeren, parkeerontheffing elektrische auto's in Irenegarage en van Heekgarage).
  • Voor governance, risk en compliance worden processen, risico’s en periodieke controles gemonitord en vastgelegd in een dashboard (Key to control). Dit is noodzakelijk omdat hiermee richting de accountant aangetoond kan worden dat we rechtmatig acteren. Voor het implementeren hebben we een tekort van 40.000 euro en de jaarlijkse kosten voor licenties bedragen 20.000 euro. 
  • Per saldo bedraagt het tekort 18.000 euro op diverse gemeentebrede budgetten, waaronder nadelen op 'eigen risico bijdrage arbeidsongeschiktheid' (WGA-WIA) en NS businesskaarten. Voordelen zijn er op repro, portikosten en arbo.

Extra krediet a.g.v. uitbreiding IT dienstverlening 

Door de uitbreiding van de IT dienstverlening voor Dimpact zullen aanvullende investeringen voor servers moeten worden gedaan, waarvoor nog geen krediet beschikbaar is gesteld. Verzoek is om het 3 jaars krediet met 80.000 euro op te hogen. Dekking van de investering vindt plaats vanuit de toename van de omzet.

 

Extra krediet voor vervangingsinvestering 

In de begroting 2019 is krediet aangevraagd voor onder andere de vervanging van het netwerk. Het aangevraagde 5 jaars krediet is door een noodzakelijke vervanging van reguliere toetsenborden door arbo toegestane toetsenborden en hogere investeringskosten voor de vervanging van het netwerk niet toereikend. Het verzoek is om het 5 jaars krediet met 200.000 op te hogen. Dekking van de hogere kapitaalslasten vanuit de vervangingsreserve IT.

 

Wij stellen voor:
14. Om het bestaande 3 jaarskrediet en 5 jaarskrediet op te hogen met respectievelijk 80.000 euro en 200.000 euro. Dit vanwege de uitbreiding van de IT dienstverlening en hogere vervangingsinvesteringen dan begroot. De dekking voor de hieruit voortvloeiende kapitaallasten zal komen uit de vervangingsreserve IT (BP-F&O-01) en uit toename van de omzet.

 

Innovatiefonds

 

In 2014 heeft de Raad in de Programmabegroting 2015-2018 besloten om het Innovatiefonds te beëindigen. Op 27 januari 2016 heeft de aandeelhoudersvergadering van het Innovatiefonds het besluit tot opheffing genomen. Het restant (217.000 euro) is reeds betrokken in het gemeenteresultaat 2018.

 

Wij stellen voor:
15. Om de reserve Innovatiefonds op te heffen. Dit naar aanleiding van het besluit van de aandeelhoudersvergadering van het Innovatiefonds dd. 27 januari 2016.