3.4 Financiën en organisatie

.. Financiën en organisatie

Doel	Subdoel Link
01. Enschede heeft een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding en organisatie totale lasten (x 1.000 euro): 126.789,00	01.01 Enschede is in staat om financiële tegenvallers het hoofd te bieden. Aantal acties: 4 01.02 Enschede investeert toereikend Aantal acties: 1 01.03 De gemeentelijke organisatie is wendbaar en alert Aantal acties: 2

.. Wat willen we bereiken? 

Investeringen zijn noodzakelijk om het voorzieningenniveau en daarmee de aantrekkelijkheid van de stad overeind te houden. Daarom maken we gebruik van een strategische investeringsagenda en -fonds waarmee we naar de toekomst borgen dat Enschede een aantrekkelijke stad blijft. Deze bestuursperiode werken wij aan een meer structurele financiering van onze strategische investeringsagenda. Deze agenda's verbinden wij zoveel als mogelijk met andere financieringsmogelijkheden vanuit Provincie, Rijk of Europese geldstromen.

 

Er komen op de gemeente en de gemeentelijke organisatie met haar medewerkers de nodige maatschappelijk uitdagingen, doorontwikkelingen en veranderingen aan. Dit vraagt nog nadrukkelijker een overkoepelende programmering en prioritering om op een doelmatige wijze tot resultaten te komen. Dit geldt ook voor bedrijfsvoeringstaken. Het begeleiden van onze organisatie in de veranderingen vraagt daarnaast extra advies- en verandercapaciteit. Dit om de organisatie en medewerkers verder te ondersteunen als lerende, flexibele en talentvolle organisatie om onze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Hierbij rekening houdende met een hoge werkdruk en inspelend op een krappe arbeidsmarkt.

Belangrijke randvoorwaarden om bovenstaande uitdagingen waar te kunnen maken is een professionele bedrijfsvoering die daarbij aansluit.

 

Kaders uit de Zomernota

In het onderstaande hoofdstuk laten we zien wat we in 2024 met nadruk gaan doen om bij te dragen aan de betrouwbare en lange termijn houdbare financiele huishouding. Hierbij verwerken we de kaders zoals meegegeven bij de Zomernota. Waaronder de aangenomen motie huisvesten maatschappelijk vastgoed.

.. Wat gaan we doen voor financiën en organisatie

01. Enschede heeft een betrouwbare en voor lange termijn houdbare financiële huishouding en organisatie De afgelopen jaren zijn de schulden afgebouwd en de reserves versterkt. Er is een start gemaakt met het op peil brengen van de solvabiliteit. Het weerstandsvermogen om risico’s op te vangen is op goed niveau. De structurele begrotingsruimte (verschil tussen jaarlijks terugkerende baten en lasten) is nog wel beperkt. Het vraagt de komende jaren dan ook aandacht om het huishoudboekje op orde te houden. De rentelasten worden geminimaliseerd door de schulden te beperken en de financiering van de gemeente te optimaliseren. Een mogelijkheid hiertoe is de afkoop van hoogrentende leningen als de liquiditeitspositie van de gemeente dit toelaat. Tot slot is het afgelopen decennium weinig geïnvesteerd. Investeringen zijn noodzakelijk om het voorzieningenniveau en daarmee de aantrekkelijkheid van de stad overeind te houden. Daarom maken we gebruik van een strategische investeringsagenda en fonds waarmee we naar de toekomst borgen dat Enschede een aantrekkelijke stad blijft. 01.01 Enschede is in staat om financiële tegenvallers het hoofd te bieden. Enschede is een ambitieuze en ondernemende stad. Bij het realiseren van opgaven en doelen loopt de gemeente ook (financiële) risico’s. We zetten risicomanagement in om pro- actief met risico’s om te gaan. Om tegenslagen het hoofd te kunnen (blijven) bieden houden we ook voldoende weerstandsvermogen aan om ze op te kunnen vangen als ze zich voordoen. We blijven streven naar een weerstandsratio tussen 1,0 en 1,4. Dat is ook zo opgenomen in onze in 2022 vastgestelde nota weerstandsvermogen. We voeren realistisch en degelijk financieel beleid. Vanuit voorzichtigheidsbeginsel speculeren we niet op onzekere inkomsten. Structurele uitgaven dekken we met structurele middelen. We sturen stevig op het realiseren van afgesproken taakstellingen. We blijven bij het Rijk aandacht vragen voor de financiële en sociale situatie van onze stad. Op deze manier blijven we ook in de toekomst in staat om onverwachte financiële tegenvallers op te kunnen vangen.   Acties 2024 Aantal acties: 4 01. We leggen een rechtmatigheidsverklaring af. Vanaf het verslagjaar 2023 moeten gemeenten zelf een rechtmatigheidsverantwoording overleggen. In 2024 wordt de rechtmatigheidscontrole door de organisatie uitgevoerd, zodat het college in de jaarrekening een rechtmatigheidsverantwoording kan afgeven. 02. We onderzoeken de mate van beïnvloedbaarheid van de begroting. Elders in deze gemeentebegroting staat de lobby vermeld in verband met de forse tekorten in het middelenkader vanaf 2026 als gevolg van de uitnamen uit het gemeentefonds door het Rijk. Tegelijkertijd met deze lobby, moeten wij ons voorbereiden op het zelf (deels) dichten van deze tekorten. Dit gebeurt in opmaat naar de zomernota 2024. Belangrijk onderdeel daarvan is het inzichtelijk maken van de mate van beïnvloedbaarheid van de begroting. 03. We verbreden de scope risicomanagement. In 2023 hebben wij de scope verbreed naar strategisch, proces en juridisch risicomanagement. In 2023 zijn de eerste stappen gezet. In 2024 wordt dit verder uitgebouwd. Hierdoor worden meer risico's actief meegenomen in de besluitvorming.  04. We stellen routekaarten op voor onze strategische opgaven. In 2024 wordt de routekaart verder ingevoerd binnen de cyclus van begroten en verantwoorden. De routekaarten geven inzicht waar we staan in de realisatie van de doelen van de strategische opgaven, en verbinden daarmee de korte met de langere termijn. Bijdrage verbonden partij: Bank Nederlandse gemeenten Maatschappelijk rendement: De BNG Bank is de huisbankier van de gemeente. Daarnaast is de gemeente aandeelhouder van de BNG Bank. Door de lage kosten voor het gemeentelijke betalingsverkeer en de jaarlijkse dividenduitkering draagt zij bij aan een houdbare financiële huishouding. Daarnaast draagt de bank door het verstrekken van laagrentende leningen bij aan het realiseren van investeringen in de stad die de inwoner ten goede komen tegen aanvaardbare kosten. Bijdrage verbonden partij: Enexis Maatschappelijk rendement: Enexis is de eigenaar van het netwerk voor gas en elektra in de stad. Het streven is om het netwerk betaalbaar, betrouwbaar en veilig te houden. Hiermee draagt Enexis ook bij aan het Energieakkoord en daardoor ook tegelijkertijd aan de gemeentelijke doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. De gemeente is aandeelhouder van Enexis. De jaarlijkse dividenduitkering draagt bij aan een houdbare financiële huishouding. Bijdrage verbonden partij: Gemeentelijk Belastingkantoor Twente Maatschappelijk rendement: Door de wettelijke taak belastinginning en heffingen te laten verzorgen door het GBT wordt op een effectieve en efficiënte manier uitvoering gegeven aan deze taak. Op deze manier wordt de gemeente Enschede in de gelegenheid gesteld om zich te richten op de ontwikkelingen van de Twentse samenleving. Bijdrage verbonden partij: Voormalig Essent Maatschappelijk rendement: Hierbij gaat het om diverse BV's (Publiek Belang Elektriciteitsproductie en CSV Amsterdam) die zijn ontstaan uit het verkoopproces van de aandelen die gemeente had in Essent NV. Deze Bv's worden binnen enkele jaren opgeheven. De destijds niet uitgekeerde delen van de verkoopopbrengst zijn grotendeels uitgekeerd. Er zijn slechts nog kleine uitkeringen te verwachten in de komende jaren. . 01.02 Enschede investeert toereikend Het afgelopen decennium kende Enschede een heel laag investeringsniveau. Als gevolg van de financiële crisis en de financiële effecten daarvan voor Enschede was er nauwelijks investeringsruimte en lag de focus sterk op herstel van de financiële conditie. Een laag investeringsniveau brengt risico met zich mee dat inhaalinvesteringen nodig zijn en dat Enschede minder aantrekkelijk wordt dan andere steden die wel blijven investeren. Het voornemen is dan ook om, nu de financiële conditie is hersteld, structureel te blijven investeren in het voorzieningenniveau en de leefbaarheid in de stad. Hiervoor werken we met een strategische investeringsagenda waarin de belangrijkste investeringen om een impuls aan de stad te geven zijn opgenomen. Daarmee houden we Enschede aantrekkelijk voor onze inwoners. En het helpt ons om aantrekkelijk te zijn voor mensen die hier nog niet wonen. Als stad in het groen om te wonen, werken en leven. De ambitie is om te komen tot een structurele financiering van de investeringsagenda.   Acties 2024 Aantal acties: 1 01. We zorgen voor een structurele financiering van de investeringsagenda. In opmaat naar de zomernota 2024 wordt de investeringsagenda geactualiseerd. Dat geldt zowel voor de onderliggende projecten als ook voor de financieringsbehoefte en -dekking. Op deze manier blijven we investeren in de kwalitatieve groei van onze stad.  . 01.03 De gemeentelijke organisatie is wendbaar en alert Wij zijn er als gemeentelijke organisatie voor onze inwoners en ondernemers. Om hen, in de dynamiek en complexiteit van het hier en nu, zo goed mogelijk van dienst te zijn moeten we in staat zijn om slim en snel te handelen. Daarbij zijn we mensgericht en werken we meer in netwerken van onze samenleving. Het verder optimaliseren van onze lerende, flexibele en talentvolle organisatie draagt hier aan bij. We streven naar effectiviteit en efficiency waarbij standaardisatie, doelgerichtheid belangrijke maatstaven zijn. Die verstevigen we de komende periode door onder andere meer in te zetten op digitalisering en datavaardigheid. Ook werken we aan ons vermogen om ons aan te passen als het gaat om integriteit en ondermijning en gebruiken hiervoor verschillende instrumenten. De sturing en realisatie van het geheel aan regulier werk en opgaven vraagt om focus, versteviging en daadkracht, zodat we onze organisatie continue blijven richten op wat er nodig is en gevraagd wordt.   Acties 2024 Aantal acties: 2 01. We prioriteren onze taken om de uitvoerbaarheid te borgen. Voorafgaand aan de Zomernota 2024 komen we tot een voorstel van programmering en prioritering van taken om de kloof tussen ambitie en bijbehorende werkzaamheden én de uitvoerbaarheid hiervan mogelijk te maken waarmee ook de werkdruk gereduceerd wordt. 02. We continueren onze aandacht voor de weerbaarheid en integriteit van onze bestuurders en ambtenaren. In 2024 worden de gesprekken over integriteit en weerbaarheid voortgezet en worden de trainingen hierover aangeboden. De in 2023 vastgestelde gedragscode en het agressie- en emotieprotocol zijn daarbij leidend. .

Nieuw of aanpassing beleid 2024
Beleidsveld	Onderwerp
Financien & Organisatie	Actualisatie investeringsagenda
Financien & Organisatie	Programmering en prioritering taken
Financien & Organisatie	Verordeningen gemeentelijke belastingen
Financien & Organisatie	Zomernota 2024
Financien & Organisatie	Jaarrekening 2023
Financien & Organisatie	Gemeentebegroting 2025-2028

 

Wettelijk verplichte indicatoren

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording zijn onderstaande indicatoren opgenomen. De indicatoren gelden voor iedere gemeente en zijn bedoeld om gemeenten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit is mogelijk via www.waarstaatjegemeente.nl.

	Beleidsveld	Naam indicator	Eenheid	Jaar	Score	Bron
1.	0. Bestuur en ondersteuning	Formatie	Fte per 1.000 inwoners	2023	8,76*	Eigen gegevens
2.	0. Bestuur en ondersteuning	Bezetting	Fte per 1.000 inwoners	2023	9,84*	Eigen gegevens
3.	0. Bestuur en ondersteuning	Apparaatskosten	Kosten per inwoner, in euro's	2022	944,3**	Eigen gegevens
4.	0. Bestuur en ondersteuning	Externe inhuur	Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen	2022	10,8%**	Eigen gegevens
5.	0. Bestuur en ondersteuning	Overhead	% van totale lasten	2024	8,59	Eigen Begroting
35.	8. Vhrosv	Gemiddelde WOZ waarde	Duizend euro	2023	285	CBS
36.	8. Vhrosv	Nieuw gebouwde woningen	Aantal per 1.000 woningen	2022	7,9	BAG
37.	8. Vhrosv	Demografische druk	%	2023	62,9	CBS
38.	8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden	In euro’s	2023	938	COELO
39.	8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden	In euro's	2023	966	COELO

 

* Het kengetal formatie wijkt af van die van de bezetting.

• Dit heeft vooral te maken met het toegenomen aantal intensiveringen en uitvoering van projecten (waaronder de verduurzamingsopgave, stedelijkeontwikkelingsprojecten, uitvoering van de investeringsagenda, IT-transitie, uitbreiding capaciteit handhaving, etc.). De hiervoor ontvangen, vaak incidentele, projectgelden (van het Rijk) voor bekostiging van deze extra inzet wordt vanwege het tijdelijk karakter niet omgezet in structurele formatieruimte.
• Een lagere formatie betekent dus niet dat er geen budget voor personele inzet beschikbaar is. Dit is aanwezig in verschillende andere daarvoor bestemde (project)budgetten.
• Voor uitbreiding van vast personeel wordt de formatie in de volgende begroting aangepast. Tevens wordt het proces van formatiebeheer momenteel geactualiseerd.
• Meerjaareninzicht in het verloop van formatie en bezetting zal worden meegenomen in de jaarrekening van 2023 conform eerdere toezegging. 

** Dit kengetal komt voort uit de jaarrekening 2022. 

.. Wat mag het kosten?

Om de gestelde doelen te bereiken zijn per doel lasten begroot voor 2024. Deze bedragen worden ingezet voor het realiseren van de acties (onder 'Wat gaan we doen') maar ook voor het realiseren van de reguliere werkzaamheden. Onderstaande grafiek geeft per product inzicht in de beschikbaar gestelde budgetten. 

 

Onderstaande tabel geeft inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de lasten, baten en reserve mutaties.

 

Toelichting

Meer info	Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders	Marc Teutelink, Jeroen Diepemaat, Niels van den Berg
Concerndirecteuren	Kees Meijer

 

1. {{source.parent_web_page_title}}
2. {{source.title}}