4.2 Duurzaam wonen, leven en werken

1. De bereikbaarheid van banen wordt vergroot
We willen Enschede economisch versterken. Op deze manier kunnen we kwalitatief groeien, baanmogelijkheden bieden voor iedereen en daardoor ook sociale problemen beter het hoofd bieden. Eerste prioriteit om dit voor elkaar te krijgen is het vergroten van de bereikbaarheid van banen. We willen de agglomeratiekracht van onze stad versterken. Dit doen we op verschillende manieren: kortere reistijden naar aanliggende gebieden met banen, een betere interne bereikbaarheid, een sterkere verwevenheid/relatie met naastliggende economische centra en meer banen in de stad zelf.

Dit hoofddoel hangt heel sterk samen met de hoofddoelen "aantrekken en vasthouden van talent" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".



1.01 Enschede is meer verbonden met aanliggende economische centra (agglomeratiekracht)

Agglomeratiekracht is de massa en dichtheid in een gebied in de vorm van lokale concentraties van bedrijven, kennis, human capital en een goede bereikbaarheid, internationale connectiviteit en kwaliteit van leven. De aanwezigheid hiervan kan leiden tot agglomeratievoordelen. Dit zijn voordelen die bedrijven en instellingen ondervinden door ruimtelijke en organisatorische nabijheid. Versterking van agglomeratievoordelen leidt tot een toename van agglomeratiekracht (Raspe et al, 2012).

Het beter verbinden van Enschede met aanliggende economische centra is van belang om de agglomeratiekracht te versterken. Er komen meer banen beschikbaar binnen een redelijke reisafstand. Hierdoor kunnen meer mensen aan het werk en kan HBO en universitair opgeleid talent in Enschede blijven wonen. Dit gaan we bereiken door een betere externe bereikbaarheid (lobby op kortere reistijden), een betere interne bereikbaarheid (denk hierbij bijvoorbeeld aan een zo kort mogelijk voor- en natransport naar de OV knooppunten en werklocaties) en door verdere verweving met onze buren in Duitsland via de Duitslandagenda (vergroting van het daily urban system).


Acties 2021
Aantal acties: 4

01. We blijven lobbyen voor de “treinverbinding Zwolle, Enschede, Munster” en “Marsroute N35” 
02. We leggen de parkeervisie ter vaststelling voor aan de raad 
03. We versterken het fietsklimaat 
04. We stellen een plan op voor deelmobiliteit 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.02 In Enschede groeien de banen op de toplocaties

Op de toplocaties Kennispark, binnenstad/stadscampus en Technology Base faciliteren wij de vestiging van bedrijven en de groei van banen. In de binnenstad groeien de banen in met name de horeca en detailhandel. De stadscampus, Kennispark en Technology Base gaan zorgen voor een internationaal aantrekkelijk profiel van onze stad en regio, bieden een nieuwe inspirerende werkomgeving en dragen daarmee ook bij aan het aantrekken en vasthouden van talent.

Acties 2021
Aantal acties: 5

01.We investeren via de gemeenschappelijke regeling in de (luchthaven)infrastructuur 
02. We voorzien het evenemententerrein van Vliegveld Twenthe Evenementenlocatie (VTE)van een passende planologische regeling 
03. We dragen bij aan de versterking van de regionale topwerklocaties 
04. We voeren de gebiedsstrategie Kennispark uit 
De uitvoering van de gebiedsstrategie loopt in 2021 vertraging op door de latere vaststelling van het stedenbouwkundig plan (in maart 2021). Ook zijn we in 2021 in gesprek gegaan met een andere eindbelegger met als doel tot een samenwerkingsovereenkomst te komen, gericht op fysieke investeringen in het gebied.
05. We focussen op de verdere ontwikkeling van de Stadscampus/Connect-U en De Kop 
De Kop loopt achter qua planning i.v.m. mogelijke aanpassing ontwikkelingsplan en overeenkomst met de ontwikkelende partij. Dit vergt meer tijd. Daarna kan pas een bestemmingsplan in procedure worden gebracht.

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


1.03 In Enschede kunnen bestaande en nieuwe bedrijven groeien en innoveren

De basis van onze economie zijn onze bestaande bedrijven. Op regionaal niveau vindt acquisitie plaats in de sectoren High Tech Systems en Materials (HTSM) en logistiek. Hiernaast acquireren we zelf op enkele voor Enschede specifieke sectoren: zakelijke dienstverlening, ICT en winkels voor de binnenstad. Acquisitie gebeurt heel gericht en is afgestemd op het profiel van onze regio en stad. Voor alle bedrijven (bestaand en nieuw) gaan we een goede dienstverlening bieden, zorgen we voor digitale bereikbaarheid, bieden we ondersteuning van netwerken voor starters, start ups en scale ups en innovatie (Novel-T), bevorderen we internationalisering, hebben we aandacht voor het arbeidsmarktbeleid en voor een aantrekkelijke werkomgeving.

Acties 2021
Aantal acties: 6

01. We evalueren koers XL Businesspark Twente/Regionaal bedrijventerrein RBT 

02. We dragen bij aan de ontwikkeling van een 'Medtech'cluster 
03. We leggen de nieuwe Kantorenvisie ter vaststelling voor aan de raad. 
04. We onderzoeken de herontwikkelingskansen voor verouderde bedrijventerreinen 
Er is onvoldoende personele capaciteit om alle stedelijke ontwikkelingsprojecten, die genoemd zijn in de begroting, op te pakken. Daarom zijn er op stedelijk niveau prioriteiten gesteld, waardoor de aangekondigde nieuwe ontwikkelvisie voor bedrijventerrein Parkweg/Westerval is uitgesteld.
05. We ontwikkelen de Oostkrans van de Usseler Es 
De ontwikkeling start op zijn vroegst in 2022. Voordat wij kunnen starten met de werkzaamheden voor het bouwrijp maken van de gronden moet het warmtenet door Ennatuurlijk verlegd worden. Hierover zijn we in gesprek.

06. We gaan een locatie-onderzoek doen naar strategische uitbreidingsruimte voor bedrijven 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

2. Talent wordt aangetrokken en vastgehouden
De aantrekkelijkheid van een stad wordt in eerste instantie bepaald door de inwoners: het aandeel HBO en universitair opgeleiden en het aandeel creatieve klasse bepaalt de aantrekkelijkheid van de stad voor bedrijven en de economische groei. Economische groei is nodig om iedereen aan het werk te houden. Enschede heeft een relatief laag aandeel HBO en universitair opgeleiden. Dit beperkt de economische kansen van onze stad. Om hier verandering in aan te brengen, gaan wij meer inzetten op het aantrekken en vasthouden van HBO en universitair opgeleid talent. Hiervoor is het belangrijk dat de voorzieningen (wonen, cultuur, profilering) goed op orde zijn. We willen kwalitatief groeien om als stad sterker te worden.

Deze doelstelling hangt sterk samen met "de bereikbaarheid van banen wordt vergroot", "inwoners zijn gezond en actief" en "inwoners zijn financieel zelfstandig".



2.01 De stedelijke voorzieningen zijn attractief voor inwoners en bezoekers (nationaal en internationaal)

Een aantrekkelijke stad heeft een bruisende binnenstad, goede culturele voorzieningen, evenementen en voorzieningen als een internationale school. En dit is afgestemd op de wens tot het vasthouden van meer HBO en universitair opgeleiden.


Acties 2021
Aantal acties: 2

01. We maken een nieuw evenementenbeleid 
02. We maken een nieuwe cultuurnota 
De cultuurnota is vertraagd en wordt in 2022 opgepakt. Dit jaar lukt dat onder andere in verband met het opstellen van en uitvoeren van nieuwe regelingen (Creatieve Broedplaatsen, Tijdelijke subsidieverordening Ondersteuning culturele sector negatieve gevolgen Covid-19 2021) niet. Wel gebruiken we de Tijdelijke Subsidieverordening Ondersteuning Culturele Sector als input voor de Cultuurnota. Zowel inhoudelijk: “welke vraagstukken spelen er in het veld?” als procedureel: we experimenteren bijvoorbeeld met pitch-events en adviescommissies.
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


2.02 Het woningaanbod en de leefomgeving zijn attractief, veilig en toekomstbestendig

Als we meer HBO en universitair opgeleiden vast willen houden, dan moet het woningaanbod hier bij aansluiten. De kwalitatieve samenstelling van het woningaanbod is een aandachtspunt en we moeten kijken of we passende woningen hebben voor net afgestudeerden, expats en gezinnen. Als grootste stad van het oosten kunnen wij een grootstedelijk woonmilieu bieden. Het verdichten in het centrum hoort bij dit doel, evenals een aantrekkelijke leefomgeving en buitengebied.



Acties 2021
Aantal acties: 19

01. We leggen de grondexploitatie en het investeringsproject eerste fase Centrumkwadraat voor aan de Raad 
02. We leggen de kadernota en grondexploitatie ontwikkeling Eschmarkerveld voor aan de Raad 
03. We leggen de kadernota Cromhoffpark voor aan de Raad en openen een grondexploitatie 
04. We gaan door met de uitvoering van diverse deelprojecten uit de Dynamische Uitvoeringsagenda Twekkelerveld 
05. We leggen de Visie Landelijk Gebied voor aan de Raad 
06. We leggen het Koepelplan Openbare ruimte voor aan de Raad 
Het Groenambitieplan komt in de plaats van het Koepelplan.
07. We leggen de Visie op de bodem en ondergrond voor aan de Raad 
08. We leggen de Toekomstvisie Begraafplaatsen en Gedenkparken voor aan de Raad 
09. We nemen maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid 
10. We voeren de herijkte woonvisie uit en organiseren het jaarlijks woondebat 
11. We gaan de invoering van de Omgevingswet voorbereiden 
12. We gaan een Omgevingsvisie voor Enschede opstellen 
13. We proberen de impassen in het geschil met de Omgevingsdienst Twente (ODT) te doorbreken 
14. We gaan een Impact analyse maken over de kleinere bouwwerken in de zogenaamde gevolgklasse I. 
15. We gaan de mogelijke financieringsvormen onderzoeken om uitvoering te kunnen blijven geven aan de wettelijke VTH-taken (Vergunning, toezicht en handhaving) 
16. We maken een cultuurhistorische waardenkaart 
17. We gaan de beleidsregel Bouw- en sloopveiligheid implementeren 
18. We gaan de inzet van de BOA's verder optimaliseren 
Bijsturing is mogelijk maar zal vermoedelijk in 2021 nog niet het optimale resultaat opleveren. Omdat data op dit moment nog onvoldoende uitwisselbaar is, kan er nog geen goede analyse worden gemaakt over de plaatsen waar BOA’s het meest nodig zijn. Het bestaande systeem (CityControl) wordt steeds verder door-ontwikkelt, waardoor dat steeds meer in 1 systeem wordt en er mooie inzichten ontstaan en de inzet van BOA’s verder wordt geoptimaliseerd.
19. We bieden aangepast beleid over onzelfstandige woonruimte aan ter vaststelling 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


2.03 Wij werken effectiever samen met de kennisinstellingen (UT, Saxion, Aki, ROC) en het bedrijfsleven op de opgave "aantrekken en vasthouden van talent”

Het aantrekken en vasthouden van talent is een opgave die we niet alleen kunnen trekken. We werken hierin nauw samen met de kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Met de kennisinstellingen hebben we een strategische samenwerkingsagenda Smart Enschede opgesteld. Het samenwerken met de bedrijven is hier een onderdeel van.


Acties 2021
Aantal acties: 2

01. We dagen studenten en talenten uit om samen met ons te werken aan vernieuwende oplossingen voor maatschappelijke opgaven 
02. Samen met de kennisinstellingen, het bedrijfsleven en andere instanties zetten we meer regie op de regionale talentopgave  
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


2.04 De (inter)nationale branding van Enschede wordt versterkt

Om onze stad neer te zetten als aantrekkelijk voor talent is veel inzet nodig op positionering en profilering. We willen onze stad neerzetten als grensverleggend, innovatief, hip en slim. Hiernaast willen we ook een welcoming city zijn voor de toenemende stroom van buitenlandse studenten en kenniswerkers.


Acties 2021
Aantal acties: 2

01. We implementeren de strategische visie citymarketing en citybranding 
Het creatieve proces is vertraagd vanwege de coronabeperkingen.
02. We werken het welcoming city beleid uit op het onderdeel internationale communicatie 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

3. Enschede is een duurzame en klimaatbestendige stad
Wereldwijd is er een opgave voor energietransitie, klimaatadaptatie en hergebruik van grondstoffen. Enschede moet hier ook een bijdrage in leveren.



3.01 Transitie naar duurzame energiebronnen en energietransitie

Wij streven naar verduurzaming van woningen, bedrijven, duurzame energievoorziening en het afkoppelen van panden van gas.

Acties 2021
Aantal acties: 14

01. We leggen de Transitievisie Warmte voor aan de raad 
02. We maken een integrale wijkaanpak warmtetransitie voor de wijken Twekkelerveld en de Posten 
In Twekkelerveld zijn we bezig met een eerste fase (visie) van het wijkuitvoeringsplan. Dit zal rond de zomer klaar zijn. In afwachting daarvan gaan we in Zuid eerst alleen een globale verkenning doen van het gebied waar een wijkuitvoeringsplan voor kan worden opgesteld in afstemming met de corporaties.
03. We voeren de communicatiestrategie duurzaamheid uit 
04. We leggen een voorstel voor het toekomstige duurzaamheidsbeleid voor aan de raad 
05. We ontwikkelen plannen, waarmee een substantieel deel van de middelen die door de Europese Unie in het kader van de Green deal worden vrijgemaakt, naar Enschede kunnen worden gehaald 
06. We leggen de Energievisie voor aan de raad 

07. We leveren onze inbreng aan de Regionale Energiestrategie (RES) 1.0 
08. We dragen bij aan een aanpak voor de aanleg van zonnepanelen op daken, op parkeerplaatsen en op publieke en private gronden in het stedelijk gebied 
09. We stimuleren een gebiedsgerichte aanpak energietransitie 
10. We bieden aan de raad een voorstel aan voor de inzet strategische gronden in het kader van de duurzaamheidsopgave 
11. We werken mee in het kader van de pilot Rijkswaterstaat (RWS) aan een verkenning voor de grootschalige opwek van energie langs de A35 
12. We maken de ontwikkeling van windturbines en zonnevelden mogelijk 
13. We stimuleren de verduurzaming bedrijventerreinen 
14. We maken een plan voor zero emissie binnenstadslogistiek 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


3.02 Naar een klimaatadaptief Enschede

De aanpak van hittestress en wateroverlast zijn de belangrijkste onderdelen van deze doelstelling. Er moet meer kwalitatief groen in de stad komen, meer wateropvang (aan het oppervlak en grondwater), biodiversiteit en smart sustainability.

Acties 2021
Aantal acties: 3

01. We leggen het Programma waterhuishouding en klimaatadaptatie 2022 - 2026 (voormalig GRP) voor aan de Raad 
02. We werken aan gezamenlijke nieuwe kaders voor openbaar groen en biodiversiteit, dit aan de hand van de ambities uit het Koepelplan 
Start na vaststelling van het Groenambitieplan als vervanger van het Koepelplan.
03. Enschede beter bestand maken tegen wateroverlast, hitte en droogte 
.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.


3.03 Optimaal hergebruik van producten en grondstoffen (circulaire economie)

Afval wordt steeds beter gescheiden en draagt daarmee bij aan optimaal hergebruik.

Acties 2021
Aantal acties: 0

.

Legenda: = loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing mogelijk;  = conform verwachting; = boven verwachting;  = neutrale wijziging.

 

Financiële voortgang

Doelstelling en producten Status Afwijking (x1.000 euro)

 

1. De bereikbaarheid van banen wordt vergroot

Dienstverlening aan ondernemers

0

Verkeersinfrastructuur en beleid

Tekort is ontstaan door lagere bezoekersaantallen (corona gerelateerd) op de spoorlijn enschede-gronau.

-33

Versterken economische structuur

Tekort komt door juridische kosten ter voorkomen van de boete inzake AP-Wifitellingen.

-60

 

2. Talent wordt aangetrokken en vastgehouden

Afvalstoffen

Risico: Hogere lasten kwijtschelding en oninbaarheid bij gelijke omstandigheden als in 2020. Daarnaast bij gelijke omstandigheden(groei 10% afvalaanbod in 2020) hogere lasten voor gratis stromen gft en grof tuinafval in 2021.

0

Begraafplaatsen

0

Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte

Het nadelig resultaat ontstaat, doordat de investeringen in maatschappelijk nut geactiveerd worden (400.000 euro voordelig). Door ziekte van meerdere medewerkers wordt er extra ingehuurd (200.000 euro nadelig). Door de coronamaatregelen kon de paaskermis en andere evenementen bij het volkspark niet doorgaan (150.000 euro nadelig). Daarnaast is het nog erg onzeker of de herfstkermis doorgaat. Bij openbare verlichting zijn er meevallers in het onderhoud, energielasten en minder schades en vandalisme en wordt het volledige budget niet benut (100.000 euro voordelig). Bij het bestrijden van gladheid is er hogere inzet geweest in 1e kwartaal 2021 (336.000 euro nadelig). Hierbij gaan we uit van een "normale" inzet voor het 4e kwartaal 2021.
Risico: Bij ondernemers die Reclame op openbare terreinen afnemen zijn er betalingsachterstanden ontstaan door diverse redenen.

-186

Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving

Binnen de afdeling Handhaving Openbare Ruimte wordt momenteel hard gewerkt om een kwalitatieve invulling te geven aan de (door de raad) gewenste extra capaciteit aan BOA’s. Om gevraagde inzet en de kwaliteit te waarborgen worden nieuwe medewerkers gefaseerd aangetrokken en na een gedegen inwerkperiode ingezet.
Voor het opstartjaar 2021 is een lager budget beschikbaar gesteld (459.000 euro), hetgeen echter niet tot financiële problemen leidt aangezien de gewenste uitbreiding van personeel ook gespreid over heel 2021 plaats heeft.
Het college heeft een toezegging gedaan om het tekort aan budget voor het project Omgevingswet in 2021 te compenseren uit het resultaat van de gemeenterekening 2020. De verwachting is dat het tekort van 498.000 euro uit de Algemene Reserve wordt onttrokken.
Risico: Beschikbare informatie m.b.t. Vergunningen is op dit moment nog onvoldoende om zicht te hebben op een actuele prognose van de legesinkomsten.

258

Cultuur, Evenementen en Citymarketing

0

Grondbedrijf

Tekort wordt veroorzaakt door kosten zoals Totallink en onderzoeksopdrachten.

-75

Locatieontwikkeling

In 2021 hebben we nog ontbrekende dekking AD budget voor fase 0 en 1 en kerntaken (1.191.000 euro nadelig). Daarnaast zijn er nog niet benodigde Kapitaalslasten voor De Kop en Boswinkel (835.000 euro voordelig).

-356

Parkeerbeheer

Door de coronacrisis en de daarmee samenhangende regeringsmaatregelen is de betaald parkeervraag ook voor 2021 sterk afgenomen. Voor 2021 wordt een tekort verwacht op basis van een prognose die op basis 2020 gemaakt is van 3,9 miljoen euro.

-3.900

Riolering

Risico: Hogere lasten kwijtschelding en oninbaarheid bij gelijke omstandigheden ten opzichte van 2020 door Corona.

0

Stedelijke ontwikkeling

0

 

3. Enschede is een duurzame en klimaatbestendige stad

Duurzaamheid

0

 

Totaal - Duurzaam wonen, leven werken - 4.352 

Legenda:   = tegenvaller;  = risico;  = conform begroting;  = meevaller;  = neutrale wijziging

 

 

Wij stellen voor:
3. om een lastenbudget van 190.472 euro structureel over te hevelen van het product Bedrijfsvoering (onderdeel Overhead) naar het product Beheer en Onderhoud openbare ruimte. Dit In verband met een organisatie-aanpassing binnen de afdeling Stadsdeelbeheer, waardoor er 2 fte zijn overgeheveld van Overhead naar Stadsdeelbeheer. 

 

Wij stellen voor:
4. om voor de openbare ruimte in Centrumkwadraat een krediet beschikbaar te stellen van 6.330.000 euro en deze te dekken uit de rijkssubsidie voor de woningbouwpuls voor een bedrag van 1.200.000 euro, de provinciale subsidie voor de stadsarrangementen van 1.000.000 euro en de ter beschikking gestelde kapitaallasten vanuit de Gemeentebegroting 2021 van 4.130.000 euro. In 2020 heeft de gemeente met succes een aanvraag gedaan voor de woningbouwimpuls voor Centrumkwadraat. Dit heeft geleid tot een bijdrage vanuit het rijk van 3 miljoen euro. Hiervan is 1,8 mln. euro benodigd voor de grondexploitatie Centrumkwadraat Molenstraat zuidzijde (dit voorstel wordt apart voorgelegd aan de raad). De overige 1,2 mln euro wordt ingezet als dekking voor de kosten in de openbare ruimte. De provincie heeft vanuit de stadsarrangementen eveneens een bijdrage gedaan van 1 mln. euro. In de Gemeentebegroting 2021 zijn kapitaallasten van 219.000 euro per jaar toegekend ten behoeve van de gemeentelijke Cofinanciering (4,13 mln euro aan investering). Met het krediet kan gestart worden met de ontwerpen en realisatie van de openbare ruimte voor het Stationsplein, de Deuringerstraat, de Wenninkgaarde de Brandweerlocatie en de Stationsplein garage en omliggende openbare ruimte. 

 

Wij stellen voor:
5. om de baten en lasten voor het project Regeling Reductie Energiegebruik Woningen van BZK in de begroting 2021 op te nemen conform de subsidiebeschikking van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. 

  

Wij stellen voor:
6. om meerdere budgetten te herverdelen in het kader van de AD gefinancierde organisatie.  Per saldo zijn overheadkosten ten bedrage van 428.764 overgeheveld van meerdere producten van DWLW naar het product bedrijfsvoering.