6. Bijlagen

6.1. Incidentele baten en lasten

A. Incidentele baten en lasten

 

Incidentele reservemutaties

Programma	2025		2026		2027		2028
	Onttrekkingen	Stortingen	Onttrekkingen	Stortingen	Onttrekkingen	Stortingen	Onttrekkingen	Stortingen
Vitaal en sociaal	4.891	820	702	0	315	0	215	0
Duurzaam wonen, leven en werken	6.966	10.645	7.461	9.688	5.080	9.394	3.493	8.081
Samenleving en bestuur	164	0	164	0	82	0	0	0
Financiën en organisatie	12.031	10.857	8.752	9.229	8.739	9.154	11.131	9.133
Totaal	24.053	22.323	17.078	18.917	14.216	18.547	14.839	17.213

 

Toelichting

 

Vitaal en sociaal

 

Gevolgen voor kinderen van complexe scheidingen verminderen

Incidentele middelen voor het ontwikkelen van een systemische aanpak om te helpen bij complexe scheidingen, waarbij naast zorg ook financiën en wonen een plek krijgen. Dit ter voorkoming van schadelijke gevolgen bij kinderen ter gevolg van complexe scheidingen bij ouders.

 

Brede SPUK GALA

Dit betreft de regeling Specifieke uitkering versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026 (SPUK BREED). De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten beschikbaar gesteld. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).

 

Projectbudget huishoudelijke ondersteuning herindicaties

In de overeenkomsten is afgesproken dat iedere inwoner met een lopende indicatie op 01-01-2025 geherindiceerd is, dat wil zeggen volgens het normenkader 2019. Dit gebeurt gedeeltelijk via administratieve omzetting en gedeeltelijk via een nieuw onderzoek. Binnen de bestaande bezetting is hiervoor onvoldoende ruimte en daarom is extra capaciteit nodig. Dit is als knelpunt opgenomen in de Zomernota 2023.

 

Tijdelijke uitbreiding personeel

In de financiële foto van 2022 is extra budget beschikbaar voor tijdelijke uitbreiding van personeel binnen het cluster Strategie en Beleid voor de periode van 2023 t/m 2026.

 

Oekraïne middelen

In de Zomernota 2024 (MK-MEE-08] is aangegeven dat naar verwachting de lasten van de Oekraïne-opvang in 2025 4 miljoen euro lager zullen uitvallen dan het bedrag dat wij als dekking krijgen voor de uitvoering van de Oekraïne opvang. Deze aanname is gebaseerd op de uitkomsten van de verantwoordingen 2022-2024. De 4 miljoen euro die overblijft zal worden ingezet voor de Financiële Opgave 2025.

NB: beleidswijzigingen vanuit de nieuwe regering of een beëindiging van de oorlog kan impact kan hebben op zowel de behoefte aan opvangplekken als de financiële prognose 2025.

 

Vroegsignalering

Betreft de personele inzet bij  het team Schuldenvrij tot en met 2030 in het kader van Vroegsignalering (stuknummer 2300089166). 

 

Samen Twente: Forensische dienstverlening

Er is een tekort aan specialistische krachten bij de GGD voor de beschikbaarheidsgarantie om code zwart (geen inzet bij bv dodelijk ongeval/misdrijf) te voorkomen. Er ligt een bestuurlijk besluit (GR, met instemming Enschede) om hierin actie te ondernemen voor 2024, 2025 en 2026. In de zomernota 2024 zijn hiervoor incidenteel middelen beschikbaar gesteld voor 2025 en 2026.

 

Behoud Stichting 55+ Enschede

Tijdens de behandeling van de Zomernota 2023 is de motie ‘Behoud Stichting 55+’ door de Raad aangenomen. In deze motie draagt de Raad het college op in de portefeuille van de wethouder te zoeken naar dekking voor de aan Stichting 55+ te verstrekken subsidie van 30.000 euro per jaar voor de jaren 2025, 2026 en 2027.

 

Samen Twente: Woningvervuiling en Milieu en gezondheid

Uitbehandelde clïënten moeten naar huis, maar voorwaardelijk is dan wel dat het huis schoon en in orde is. Er is sprake van een verhoging van het aantal meldingen (4 tot 5 keer zoveel) t.o.v. voorgaande jaren. Dit heeft te maken met zware vervuiling en verwarde personen. Er is een bestuurlijk besluit genomen (GR, met instemming Enschede) om hierin actie te ondernemen voor 2024 en 2025. In de Zomernota 2024 zijn hiervoor incidenteel middelen beschikbaar gesteld voor 2025.

 

Toeslagenaffaire

Betreft de inzet van medewerker voor het begeleiden van ouders die slachtoffer zijn geworden van de Toeslagenaffaire.

 

Duurzaam wonen, leven, werken

Cultuurnota

Dit betreft een tijdelijke extra middelen impuls vanuit de vastgestelde cultuurnota met name bedoeld voor het culturele middenkader in Enschede.

 

Actieplan binnenstad inclusief Stimuleringsfonds binnenstad Enschede

Dit betreft een tijdelijke uitbreiding van middelen ter stimulering van de ontwikkelingen in de Enschedese binnenstad.

 

Pilot grof afval

In 2025 worden er interventies ingezet betreffende het ophalen van grof vuil. Hiervoor wordt 650.000 euro beschikbaar gesteld uit het gemeentelijk middelenkader. Bij het behalen van het gewenste resultaat (=verbetering van de beeldkwaliteit/straatbeeld), valt de maatregel vanaf 2026 binnen de Afvalstoffenheffing (met als gevolg een verhoging van circa 9,50 euro per huishouden).

 

Onderzoek Joodse Cultuur Historie

Dit betreft incidentele middelen die worden ingezet voor het onderzoek van het NIOD naar de gemeente Enschede in de context van bezetting, bevrijding en nasleep.

 

Gestegen kosten onderhoud en schade/vandalisme openbare verlichting

Het gaat om kosten die voortvloeien uit het onderhoudscontract. De vorige aannemer kreeg een vaste prijs voor het verhelpen van storingen. De nieuwe aannemer krijgt een vergoeding per opgeloste storing. Dit levert een beter resultaat, betere kwaliteit op in de openbare ruimte. Dit geldt ook voor schade en vandalisme.

 

RBT Afwikkeling XL Businesspark1

Dit betreft een eenmalige verwachte opbrengst bij de liquidatie van RBT XL Businesspark1 waarin gemeente Enschede een aandeel heeft.

 

SPUK Bodem

Voor taken op het gebied van bodemsanering zijn er middelen ontvangen van het ministerie van I en W.

 

SPUK Lokale aanpak isolatie

In het kader van het Nationaal isolatieprogramma hebben we vanuit het Rijk een SPUK (Specifieke Uitkering) ontvangen voor het opzetten van een lokale aanpak isolatie, gericht op woningeigenaren die ondersteuning nodig hebben bij het verduurzamen van hun slecht geïsoleerde woning. De SPUK Lokale Aanpak Isolatie is onderdeel van het Nationaal Isolatieprogramma (NIP). Gemeenten kunnen hierin een subsidieaanvraag doen om inwoners te helpen met woningisolatie. Het doel is om op deze manier, voor 2030, 750.000 slecht geïsoleerde woningen in Nederland te verbeteren.

 

Subsidie Hanenberglanden

Dit betreft het project Volkshuisvestingsfonds Hanenberglanden. De middelen van het Volkshuisvestingsfonds zijn primair bestemd voor de verbetering van de woningen van de particuliere eigenaar die onvoldoende in staat is om zelf te investeren. Daarnaast komt een deel van de middelen ten goede aan het proces voor de kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte en extra inzet op participatie en communicatie.  De activiteiten opgenomen in het Volkshuisvestingsfonds maken onderdeel uit van de integrale wijkaanpak Hanenberglanden.  

 

Subsidieverordening Versnelling Sociale Woningbouw

In 2024 is door de raad besloten om vanuit de subsidieverordening Versnelling Sociale Woningbouw een stimulans te geven aan het versnelt bouwen van sociale woningen door corporaties. De verwachting is dat deze middelen in 2026 tot uitkering zullen komen na oplevering van de woningen.

 

Intensivering Economie - Foundersbijdrage Novel-T

Dit betreft de voorzetting van de samenwerking. Hiervoor is in het gemeentelijk middelenkader de reeks verlengd tot en met 2026. Budget is exclusief indexering.

 

Samenleving en bestuur

Gemeentelijke bijdrage buurtbemiddeling

 

Op 17 juli 2017 heeft de Gemeenteraad een motie aangenomen waarin zij het College onder ander opdraagt om buurtbemiddeling actief te ondersteunen om haar activiteiten in heel Enschede op te starten. Buurtbemiddeling ondersteunt buurtbewoners met een gezamenlijk conflict. 

 

700 jaar enschede

In 2025 vieren wij dat Enschede 700 jaar stadsrechten heeft. Tijdens het jubileumjaar zullen verschillende initiatieven georganiseerd worden. Het jubileumjaar moet iets nalaten aan de stad en haar inwoners. In 2025 is hiervoor een miljoen beschikbaar. 

 

Preventie met gezag

Via het ministerie van Veiligheid zijn er incidentele middelen (tot en met juni 2026) toegekend voor preventie met gezag met als doel kansen bieden en grenzen stellen voor de jeugd in binnen de gemeente enschede.

 

Financiën en organisatie

Informatie Investerings Plan 
Incidenteel zijn middelen beschikbaar gesteld als cofinanciering voor informatie-investeringsprojecten.

 

Wet open overheid

 Door het rijk zijn meerjarig middelen ter beschikking gesteld waarvan een deel incidenteel ten behoeve van de implementatie van de wet. 

 

Direct Duidelijk Enschede

Voor het jaar 2025 is er incidenteel 150.000 euro beschikbaar gesteld voor direct duidelijk. Belangrijke onderdelen als Wet Open Overheid en Menselijke Maat vragen nog volop inzet om op een andere manier te werken.  

 

IT Transitiefonds

 Voor de digitale transitie naar de cloud is incidenteel voor 2025 budget beschikbaar gesteld.

 

BTW compensatiefonds

We ramen voor 2025 met een onderuitputting in het BTW compensatiefonds (BCF). Dit fonds is in het verleden gevuld met een onttrekking uit het gemeentefonds. Als gemeenten gezamenlijk minder compensabele BTW declareren dan de hoogte van het plafond van dit fonds, wordt het restant door het rijk teruggestort in het gemeentefonds. De toezichthouder staat toe dat op basis van de meest recente afrekening alvast een bijdrage wordt geraamd. Voor 2025 is budget geraamd hiervoor op basis van het gemiddelde bedrag dat Enschede de afgelopen jaren heeft ontvangen vanuit de ruimte onder het plafond van het BCF.

 

Jongerenparticipatie

Afgelopen jaar is geëxperimenteerd met jongerenparticipatie. In het coalitieakkoord was het doel van een impuls op jongerenparticipatie ook opgenomen. Dat doel is om in 2026 een brede(re) afspiegeling van jongeren te bereiken en betrekken bij onderwerpen die voor hen relevant zijn. Deze jongeren hebben een stem binnen onze organisatie in de plannen die wij maken voor nu en de toekomst van onze stad. Ze worden gezien, gehoord en meegenomen in de afweging die we maken bij beleids- en besluitvorming. Het afgelopen jaar is een netwerk van jongeren opgebouwd en hebben eerste ‘experimenten’ met participatie van jongeren plaatsgevonden. De evaluatie hiervan heeft u onlangs met een raadsbrief ontvangen. Er zijn geen middelen in onze begroting beschikbaar om het experiment van het afgelopen jaar structureel in te bedden in de organisatie. Daarvoor zijn extra middelen noodzakelijk. Met de 150.000 euro die nu in het middelenkader zijn meegenomen willen we vervolg geven aan de stem van jongeren (input) door hier budget te reserveren uit de inhoudelijk opgave. Immers, participatie doen we op een inhoudelijk vraagstuk. Hierbij kan je denken aan de opgave inclusief Enschede, nota gezond Enschede (sport en ontspannen), drugsbestrijdingsfonds (veiligheid) en strategie duurzame jeugdhulp. Met het extra budget kan de procesbegeleiding worden gefinancierd en het onderhouden van het jongerennetwerk.

 

Vervanging NedBrowser & NedBGT

In de zomernota 2024 zijn incidenteel middelen toegekend voor de implementatiekosten bij het vervangen van de applicaties NedBrowser & NedBGT voor de gemeentelijke basisregistratie. 

 

Uitname GF

De gemeenten ontvangen in 2025 eenmalig 675 miljoen euro minder algemene uitkering ontvangen dan was voorzien in de laatste circulaire omdat het rijk niet het gehele nadeel van de wijziging van de trap-op trap-af systematiek vergoed. Deze is verwerkt in de meicirculaire 2025. Tussen VNG en IPO is afgesproken dat deze als incidenteel in de begroting opgenomen kan worden. Dit is bevestigd door onze eigen toezichthouder, de provincie Overijssel. Voor Enschede gaat het om 7 miljoen euro.    

 

Incidenteel LPO

Elk jaar moeten we aannames doen hoeveel de lonen- en prijzen in de komende jaren zullen stijgen. Daarvoor reserveren we namelijk een bedrag op een stelpost in onze begroting. Op dit moment is echter nog niet duidelijk hoe hoog deze loon- en prijsstijging zal zijn. We gaan ervanuit dat de deze de komende jaren weer normaliseert naar een 20-jarig gemiddelde. Door de sterke inflatie van de afgelopen jaren hebben we in dat scenario alsnog een structureel knelpunt van 1,6 miljoen euro. Dat is opgenomen in deze begroting. Aanvullend hebben we voor de jaren 2025, 2026 en 2027 te weinig middelen in de stelpost gereserveerd. Daarom is ook voor die jaren een aanvullend incidenteel knelpunt opgenomen.

 

B. Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

Programma	Reserve	Onttrek-kingen 2025	Stort-ingen 2025	Onttrek-kingen 2026	Stort-ingen 2026	Onttrek-kingen 2027	Stort-ingen 2027	Onttrek-kingen 2028	Stort-ingen 2028
Vitaal en sociaal	Gemeentelijke sociale huisvesting	30	0	30	0	30	0	30	0
Vitaal en sociaal	Kapitaalslasten vervangingsinvesteringen Sport	54	0	0	0	0	0	0	0
Vitaal en sociaal	Dienstresere DCW	67	0	67	0	67	0	67	0
Duurzaam wonen leven en werken	Kapitaalslasten	0	1	0	1	0	1	0	24
Financiën en organisatie	Loon- en prijscompensatie	2.919	0	0	0	0	0	0	0
Financiën en organisatie	IT Gemeentebrede software	857	879	428	379	411	379	400	379
Financiën en organisatie	H&S Werkplekinrichting	696	580	732	580	814	580	872	580
Financiën en organisatie	Kapitaalslasten Brede scholen	2.838	5.402	3.325	6.530	3.661	5.996	3.661	6.125
		7.460	6.862	4.581	7.491	4.982	6.956	5.029	7.060
Saldo mutatie structureel		598		-2.910		-1.974		-2.030

6.2. Staat van reserves

Toelichting op de reserves
De doelstellingen van de reserves zijn toegelicht met behulp van zogenaamde mouse-overs op de website. De mutaties van de verschillende reserves komen in hoofdstuk 3 en 6.4 aan de orde, bij de toelichting op het onderdeel "Wat mag het kosten?"

Toelichting voorzieningen

De doelstellingen van de belangrijkste voorzieningen zijn toegelicht met behulp van zogenaamde mouse-overs op de website.

 

6.3. Staat van voorzieningen

6.4. Wat mag het kosten?

Onderstaande tabellen geven per programma inzicht in de verdeling van de baten en de lasten van de producten voor de jaren 2023 t/m 2028. De toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves spelen hierbij een belangrijke rol en zijn daarom ook opgenomen. Waar de baten en de lasten binnen één product niet aan elkaar gelijk zijn, ontstaat een resultaat. Dit resultaat kan positief of negatief zijn en komt, rekening houdend met reservemutaties op dit product, uiteindelijk ten gunste of ten laste van de algemene middelen van de gemeente Enschede.

Vitaal en sociaal

Toelichting

 

 

Sport en gezondheid

Dit product bestaat uit de onderdelen Sport (subsidies aan sportverenigingen en de exploitatiebijdrage aan Sportaal BV) en Preventie GGZ/JGZ (waaronder de bijdrage aan Gemeenschappelijke Regeling SamenTwente) en hangt samen met het subdoel 2.01 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten dalen in 2025 ten opzichte van de begroting 2024 met 286.000 euro. Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon-en prijscompensatie (825.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van een hogere bijdrage aan SamenTwente voor onder andere informatieveiligheid en forensische dienstverlening (302.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van de incidentele middelen voor bestrijding vogelgriep 2024 (50.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van de incidentele middelen 2023 in het kader van het bestemmingsvoorstel Kansrijke Start (75.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van de middelen voor de aanpak drugsbestrijding (100.000 euro) zie ook toelichting bij reserves;
• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van de overheveling van het restant budget Brede Spuk Gala van 2023 naar 2024 (90.000 euro); zie ook bij baten;
• hogere lasten vanwege een hogere exploitatiebijdrage aan Sportaal in verband met het toekennen van een knelpunt uit de Zomernota voor extra loonkosten (209.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van ruimte voor CAO-ontwikkelingen Sportaal (96.000 euro);
• hogere lasten vanwege een hogere exploitatiebijdrage aan Sportaal ten gevolge van de nieuwbouw van het zwembad (292.000 euro);
• lagere lasten in verband met dekking vanuit investeringsbudget preventie ten behoeve van de exploitatie nieuwbouw zwembad (242.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van het toekennen van een knelpunt uit de Zomernota 2024 in verband met het later realiseren van de taakstelling clustering sportparken (163.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van de wegvallende eenmalige bijdrage voor de nieuwbouw van de accommodatie van de rugbyvereniging ERC'69 in 2024 (505.000 euro); zie ook toelichting bij reserves;
• lagere lasten als gevolg van een vermindering van de compensatie aan Sportaal voor hogere energieprijzen (363.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van de begrotingssubsidie 2024 aan Sportaal voor de Spuk BTW Sport. Voor 2025 volgt hiervoor een aanvullende begrotingswijziging, zie ook bij de baten (360.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van de wegvallende incidentele bijdragen in het kader van de clusteringsopgave voor sportparken (145.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van wegvallende incidentele middelen in het kader van het bestemmingsvoorstel bij de jaarrekening voor de projectkosten met betrekking tot de clusteringsopgave van sportparken (85.000 euro);
• hogere lasten vanwege overige kleine verschillen (34.000 euro).

 

De baten nemen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 af met 496.000 euro. Deze afname wordt veroorzaakt door:

• lagere baten door verlaging Brede Spuk Gala uitkering (72.000 euro); zie ook de lasten;
• lagere baten als gevolg van een lagere rijksbijdrage in het kader van de Spuk BTW Sport, zie ook bij de lasten (360.000 euro);
• lagere baten die voortvloeien uit het raadsvoorstel voor het openhouden van de ijsbaan (46.000 euro);
• lagere baten als gevolg van overige kleine verschillen (18.000 euro).

'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• vanaf 2026 en 2027 een daling van ruim 400.000 euro aan lasten en baten als gevolg van een neerwaartse bijstelling van de Brede Spuk Gala;
• vanaf 2026 lagere lasten als gevolg van een lagere benodigde bijdrage aan de ijsbaan (199.000 euro);
• vanaf 2027 hogere lasten vanwege het toekennen van een prioriteit uit de Zomernota 2024 ten behoeve van de clusteringsopgave sportparken (393.000 euro).

 

 

Jeugdhulp

 

Dit product bestaat uit de onderdelen Consultatie & Diagnostiek, Ondersteuningsbehoeften Jeugdhulp, Wonen & Verblijf, Maatregelenhulp, Beschikbaarheidsvoorzieningen, Landelijk Transitie Arrangement, Onderwijs Jeugdhulp Arrangement en Vervoer maatschappelijke deelname. Het product hangt samen met het subdoel 3.01 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

 

De lasten nemen in 2025 toe met 13,3 miljoen euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Deze toename wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten voor de groei op uitgaven voor Jeugdhulp als gevolg van volumegroei en stijging van de gemiddelde kosten per cliënt (4,4 miljoen euro), zie Zomernota 2024;
• hogere lasten voor de compensatie van de autonome tariefstijging uit de nieuwe inkoop Jeugdhulp 2025-2028 (10,9 miljoen euro), zie Zomernota 2024;
• lagere lasten door het vervallen van specifieke uitkeringsmiddelen (Spuk) voor regionale activiteiten ten behoeve van investeringen in kleinschalige woonvoorzieningen waarvoor Enschede als centrumgemeente fungeert (3,2 miljoen euro), zie ook bij de baten;
• lagere lasten door een lagere bijdrage van specifieke uitkeringsmiddelen (Spuk) voor de inzet van de activiteiten van het Regionale Expertise Team (RET), (2,1 miljoen euro), zie ook bij de baten;
• lagere lasten vanuit de middelen van het Rijk voor de Hervormingsagenda Jeugd (575.000 euro); enerzijds door een lager aandeel van Enschede in het gemeentefonds door een krimpend aantal jongeren en anderzijds door een uitname uit het budget voor benodigde landelijke investeringen voor de Hervormingsagenda; 
• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon- en prijsindexatie voor 2025 (2,3 miljoen euro) en het compenseren van de hogere contractuele indexatie uit het jaar 2024 (2,5 miljoen euro);
• hogere lasten als gevolg van het landelijk ingevoerde tarief voor de Jeugdbescherming en Jeugdreclassering (488.000 euro), zie Zomernota 2024;
• lagere lasten als gevolg van de maatregelen uit de strategie duurzame Jeugd (nota Onze jeugd, onze zorg), (1,2 miljoen euro), zie Zomernota 2024;
• lagere lasten door per saldo een aantal kleine mutaties voor personele inzet lokaal en regionaal en het vervallen van middelen voor het uitvoeren van herindicaties voor de nieuwe inkoop (140.000 euro).

De baten nemen in 2025 af met 5,3 miljoen euro. Deze afname wordt veroorzaakt door:

• het vervallen van de middelen voor de specifieke uitkeringen voor de driemilieusvoorzieningen (centrummiddelen ten behoeve van investeringen in kleinschalige woonvoorzieningen, 3.2 miljoen euro);
• het vervallen van de doorgeschoven middelen uit de jaren 2022 en 2023 voor het Regionaal Expertise Team (2,1 miljoen euro).

 'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de lasten nemen af door de rijkskorting op Jeugd uit het coalitieakkoord (5,8 miljoen euro). Uitgangspunt is dat deze korting tot een evenredige afname van de uitgaven leidt;
• de lasten nemen af vanuit de Hervormingsagenda door oplopende rijksbezuinigingen (5,0 miljoen euro);
• de lasten nemen af door de oplopende opbrengst als gevolg van de maatregelen van de strategie duurzame Jeugd (nota Onze jeugd, onze zorg) (6,0 miljoen euro).

Onderwijs

 

Dit product bestaat uit de onderdelen Onderwijsachterstandenbeleid, Lokaal Educatieve Agenda, Leerlingenvervoer, Leerplicht RMC, Voortijdig schoolverlaten (VSV) en Handhaving Kinderopvang. Het product hangt samen met de subdoelen 3.01 en 3.03 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

 

De lasten in 2025 nemen ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 toe met 1,1 miljoen euro. Deze toename wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten door ophoging van het budget Kansengelijkheid (1,7 miljoen euro), zie Zomernota 2023;
• hogere lasten door toekenning van loon- en prijscompensatie (342.000 euro);
• hogere lasten door toekenning van extra middelen Sociaal Medische Indicatie (SMI), (200.000 euro), zie Zomernota 2024;
• lagere lasten door het wegvallen van middelen vanuit de meeneemregeling voorgaande jaren Onderwijsachterstandenbeleid (367.000 euro), zie ook bij de baten;
• lagere lasten door het wegvallen van middelen vanuit de meeneemregeling voorgaande jaren voor Brede Spuk uitkering - onderdeel Combifunctionarissen - (166.000 euro), zie ook bij de baten;
• lagere lasten door het vervallen van de incidentele middelen Nationaal Programma Onderwijs (521.000 euro). Deze middelen zijn bedoeld voor voorschoolse educatie in primair en voortgezet onderwijs tijdens en na corona, zie ook bij de baten;
• lagere lasten door het vervallen van de activiteiten voor het Multi-inzetbaar team (69.000 euro), zie ook bij de baten.

De baten nemen in 2025 ten opzichte van de begroting 2024 af met 1,1 miljoen euro. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere baten door het wegvallen van middelen vanuit de meeneemregeling voorgaande jaren Onderwijsachterstandenbeleid (367.000 euro);
• lagere baten door het wegvallen van middelen vanuit de meeneemregeling voorgaande jaren voor Brede Uitkering - onderdeel Combifunctionarissen - (166.000 euro);
• lagere baten door het vervallen van de incidentele middelen Nationaal Programma Onderwijs (521.000 euro). Deze middelen zijn bedoeld voor voorschoolse educatie in primair en voortgezet onderwijs tijdens en na corona;
• lagere baten door het vervallen van regionale middelen voor uitgaven Multi-inzetbaar team (69.000 euro).

'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de periode van het Onderwijsachterstandenbeleid loopt van 2023-2026. In 2027 start een nieuwe periode, op dit moment is het bijbehorende budget nog niet bekend. Daarmee vervalt een bedrag van 7,3 miljoen euro aan de baten en lasten;
• de subsidieregeling voor de combinatiefunctionarissen vervalt per 2027 en er is nog geen budget bekend voor een nieuwe periode. Daarmee vervalt een bedrag van 871.000 euro aan de baten en lasten.

Ondersteuning lokaal (Wmo)

Dit product bestaat uit de onderdelen Consultatie & Diagnostiek, Ondersteuningsbehoefte, Wonen & Verblijf, Ondersteuning huishouden en Hulpmiddelen & Diensten. Dit product hangt samen met het subdoel 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

De lasten stijgen in 2025 met 6,2 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2024. Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie (2,3 miljoen euro);
• hogere lasten als gevolg van uitstel van de taakstellende besparing in relatie tot de inkomensafhankelijke eigen bijdrage (1,2 miljoen euro);
• hogere lasten als gevolg van niet gedekte loon- en prijsstijgingen van tarieven voor Wmo-Begeleiding en Huishoudelijke Ondersteuning. De feitelijke indexatie is hoger dan de gemeentelijke indexatie (1,5 miljoen euro), Zomernota 2024;
• hogere lasten als gevolg van een toename van de gemiddelde zorgkosten door een combinatie van een gewijzigde mix van zorginzet, oplopende zorgduur (meer cliënten langer in zorg) en een toename van de zorgintensiteit (2,5 miljoen euro), Zomernota 2024;
• hogere lasten door reguliere volumegroei Wmo (482.000 euro), het betreft de groei als gevolg van demografische ontwikkelingen Enschede (vergrijzing) en het daadwerkelijke beroep op de zorg, Zomernota 2024;
• lagere lasten door de uitkomsten van het onderzoek reële prijs (1,2 miljoen euro); bij het verlengen van de huidige contracten voor de Jeugdhulp en Wmo heeft een bijstelling van de reële tarieven met terugwerkende kracht plaatsgevonden. Van deze effecten is een inschatting gemaakt in 2023. Het blijkt dat voor de Wmo het feitelijke effect lager uitvalt door de definitief vastgestelde tariefparameters, Zomernota 2024;
• lagere lasten binnen de hulpmiddelen als gevolg van een lagere feitelijke indexatie dan de gemeentelijke indexatie (300.000 euro), Zomernota 2024;
• lagere lasten als gevolg van verlaging van het rijksbudget (diverse circulaires) (64.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het vervallen van het projectbudget (extra uitvoeringsinzet) voor herindicaties Wmo Begeleiding voor de nieuwe inkoop 2025-2028 (250.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het overhevelen van personeelsbudget (53.000 euro).

De baten stijgen in 2025 door indexatie met 49.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. 

Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• een verlaging van de lasten (in 2026) als gevolg van een taakstellende besparing (door wijziging Rijksbeleid) in relatie tot de eigen bijdrage (2,3 miljoen euro).
• het vervallen van het projectbudget voor herindicaties Huishoudelijke Ondersteuning (500.000 euro)

 

Ondersteuning centrumtaken (Wmo)

Dit product bestaat uit de onderdelen Beschermd wonen, Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang en hangt samen met de subdoelen 1.02 en 3.01 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

 

De lasten dalen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 met 2,2 miljoen euro. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere lasten als gevolg van de inzet van middelen uit het verwachte positieve resultaat Beschermd wonen dat betrekking heeft op het aandeel van de gemeente Enschede ten behoeve van het gemeentelijk middelenkader vanuit de Zomernota (2,0 miljoen euro);
• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon-en prijscompensatie op de budgetten voor Maatschappelijke opvang, Vrouwenopvang en Beschermd wonen (861.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van het onttrekken aan de bestemmingsreserves ten behoeve van de exploitatie 2024 voor Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang (976.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van minder uitgaven in het kader van de tijdelijke middelen voor de uitvoering van de regiovisie omtrent de aanpak van huiselijk geweld  (150.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van een ophoging van het rijksbudget voor Beschermd wonen voor de aanpassing van de Integratie-uitkering (109.000 euro).

 

De baten stijgen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 met 470.000 euro. Deze toename wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkeling:

• hogere baten als gevolg van de bijdrage van de regiogemeenten voor de medefinanciering van loon- en prijsstijgingen voor de Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang (470.000 euro).

 

Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• lagere lasten vanaf 2026 als gevolg van het stoppen van de decentralisatie-uitkering voor Kind- en Gezinsbescherming (635.000 euro);
• lagere lasten bij Vrouwenopvang voor uitgaven in het kader van de regiovisie omtrent de aanpak van huiselijk geweld  (150.000 euro)

 

Algemene bijstand levensonderhoud

 

Dit product bestaat uit de onderdelen Algemene bijstand levensonderhoud, Loonkostensubsidie en Besluit Bijstand voor Zelfstandigen en hangt samen met de subdoelen 1.01 en 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

 

De lasten in 2025 nemen ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 met 89.000 euro toe. Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere lasten als gevolg van het wegvallen van eigen gemeentelijke middelen voor de Algemene Bijstand, zie Zomernota 2024 (433.000 euro);
• hogere lasten door toekenning van loon-en prijscompensatie (442.000 euro);
• hogere lasten door een eenmalige overheveling van middelen in 2024 naar het product Arbeidsmarktparticipatie voor de uitvoering van trajecten re-integratie. Dit wordt veroorzaakt door een toename van het aantal inburgeraars (80.000 euro).

Inkomensondersteuning

Dit product bestaat uit de onderdelen Bijzondere inkomensvoorzieningen, Individuele bijzondere bijstand en uit middelen voor de collectieve ziektekostenverzekering. Dit product hangt samen met de subdoelen 1.01 en 3.01 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.  

 

De lasten dalen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 met 602.000 euro. Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere lasten door het verlagen van middelen Bijzondere Bijstand voor Woninginrichting, zie Zomernota 2024 (140.000 euro);
• lagere lasten door het verminderen van middelen voor onder andere Bijzondere Bijstand, zie Zomernota 2024 (900.000 euro); 
• lagere lasten als gevolg afroming door het Rijk van middelen Armoede en Schulden in de Meicirculaire 2024 (39.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie (477.000 euro);
   

Ten opzichte van het jaar 2024 neemt in 2025 de onttrekking aan de reserves toe met 2,2 miljoen euro. Dit verschil bestaat uit:

• eenmalige onttrekking in 2025 aan de Reserve Energietoeslag van 3,4 miljoen euro, zie Zomernota 2024;
• eenmalige onttrekking in 2024 aan de Reserve Noodfonds van 1,2 miljoen euro, zie Zomernota 2023.
   

Schuldhulpverlening

Dit product hangt samen met het subdoel 1.01 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten voor het product Schuldhulpverlening nemen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 toe met 311.000 euro. Deze toename wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten door de toekenning van loon- en prijscompensatie (346.000 euro);
• hogere lasten voor de uitvoering van Vroegsignalering (50.000 euro), dekking komt hiervoor uit de reserve Vroegsignalering;
• lagere lasten door het wegvallen van middelen voor de Pilot schuldhulpverlening in de stadsdeelketen, Zomernota 2023 (85.000 euro).

 

Ten opzichte van het jaar 2024 neemt in 2025 de onttrekking aan de reserves toe met 50.000 euro. Dit verschil bestaat uit:

• onttrekking van middelen voor de uitvoering van Vroegsignalering (50.000 euro). 

Ten opzichte van het jaar 2024 neemt in 2025 de storting aan de reserves af met 605.000 euro. Dit verschil bestaat uit:

• storting van ontvangen middelen in 2024 vanuit de Gemeentefondsuitkering voor Vroegsignalering (605.000 euro).

Arbeidsmarktparticipatie

Dit product bestaat uit lokale arbeidsmarktparticipatie, regionale arbeidsmarktparticipatie en Inburgering en hangt samen met de subdoelen 1.01, 3.02 en 3.03 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten van het product Arbeidsmarktparticipatie nemen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 af met 8,1 miljoen euro. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere lasten door offensief begroten, zie Zomernota 2024 (1,0 miljoen euro);
• lagere lasten door het wegvallen van incidentele lasten, waaronder Aanpak laaggeletterdheid en Begeleiding jongeren naar werk, toegekend bij verschillende circulaires in 2024 (0,8 miljoen euro);
• lagere lasten door het wegvallen van tijdelijke rijksmiddelen voor de loon- en prijscompensatie participatie (107.000 euro); 
• lagere lasten door het wegvallen van tijdelijke rijksmiddelen voor uitvoeringskosten van de Wet Inburgering (268.000 euro);
• lagere lasten door het wegvallen van incidentele budgetten ten behoeve van regionaal arbeidsmarktbeleid. Deze middelen zijn bij de jaarrekening 2023 meegenomen naar 2024 via een bestemmingsreserve (5,0 miljoen euro);
• lagere lasten door het wegvallen van incidentele budgetten voor de uitvoering van Maatschappelijke begeleiding statushouders en Einde lening inburgeringsplicht. Deze middelen zijn bij de jaarrekening 2023 meegenomen naar 2024 via een bestemmingsreserve (557.000 euro);
• lagere lasten door het wegvallen van een rijkssubsidie voor werkzaamheden van het Regionaal mobiliteitsteam (1,3 miljoen euro);
• lagere lasten door het wegvallen van een bijdrage vanuit het product Algemene bijstand voor de uitvoering van werkzaamheden van het arbeidsfit maken van Inburgeraars (80.000 euro);
• hogere lasten door de toekenning van loon- en prijscompensatie (1,0 miljoen euro);
• hogere lasten als gevolg van overige verschillen (12.000 euro).

De baten van het product Arbeidsmarktparticipatie nemen in 2025 ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 af met 1,5 miljoen euro. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere baten door het wegvallen van een incidentele bijdrage van de regiogemeente aan de uitvoering van taallessen voor Oekraïense ontheemden (250.000 euro);
• lagere baten door het wegvallen van rijkssubsidies voor de uitvoering van werkzaamheden van het Regionaal mobiliteitsteam (1,3 miljoen euro);
• hogere baten als gevolg van overige verschillen (50.000 euro).

'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• hogere lasten in 2026, 2027 en 2028 voor de begeleiding van werkzaamheden voor de toegenomen groep inwoners met een loonkostensubsidie (resp. 380.000, 405.000 en 431.000 euro).

Sociale werkvoorziening en Nieuw Beschut

Dit product bestaat uit de onderdelen SW Beschut werk, SW Detachering, SW Begeleid werken en Nieuw beschut en hangt samen met de subdoelen 1.01 en 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten van het product Sociale Werkvoorziening en Nieuw Beschut nemen in 2025 af met 1,9 miljoen euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie (749.000 euro);
• hogere lasten door een budgettoename als gevolg van hogere rijkssubsidie voor de Sociale Werkvoorziening (1,0 miljoen euro);
• hogere loonkosten van medewerkers Beschut werk door een toenemend personeelsbestand (400.000 euro);
• lagere lasten door offensief begroten. Dit was voor 2024 500.000 euro en voor 2025 1,5 miljoen euro. zie Zomernota 2024 (per saldo 1 miljoen euro);
• lagere loonkosten van SW-medewerkers door een krimpend personeelsbestand van de ‘oude’ Wsw (2,1 miljoen euro);
• lagere lasten door het wegvallen van een incidentele rijksbijdrage Tegemoetkoming kosten infrastructuur beschut werk, Meicirculaire 2024 (880.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van diverse verschillen (69.000 euro).

De baten van het product Sociale Werkvoorziening en Nieuw beschut nemen in 2025 toe met 285.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Dit wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere baten door de verwerking van prijscompensatie in de omzet van de SW (53.000 euro);
• hogere baten door een stijging van de loonkostensubsidie (243.000 euro);
• hogere baten door een verwachte toename van Lage Inkomens Voordeel-vergoedingen (175.000 euro);
• lagere opbrengsten uit omzet als gevolg van een krimpend personeelsbestand (186.000 euro).

'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• Een hoger SW-verloop dan de groei van Beschut werk leidt per saldo tot lagere lasten (resp. 2,2 miljoen, 1,4 miljoen en 1,4 miljoen euro voor de periode 2026-2028);
• Een hoger SW-verloop dan de groei van Beschut werk leidt per saldo tot lagere baten (resp. 457.000, 249.000 en 110.000 euro voor de periode 2026-2028).

Algemene maatschappelijke voorzieningen

Dit product bestaat uit de onderdelen Welzijn, Mantelzorg, Transformatie, Vrijwilligerswerk, Integratie, Jongerenwerk, Opvoedondersteuning, Speeltuinwerk en Overige voorliggende voorzieningen. Dit product hangt samen met de subdoelen 2.01, 2.02, 3.01 en 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'. 

 

De lasten dalen in 2025 met 44.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 . Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon -en prijscompensatie (386.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van het toekennen van het knelpunt uit de Zomernota voor de Enschedese Speeltuinen (70.000) en de uitvoering van motie voor behoud van de stichting 55+ (30.000 euro);
• hogere lasten als gevolg van de hogere onttrekking aan de Investeringsreserve Sociaal Domein (102.000 euro); zie ook bij reserves;
• lagere lasten als gevolg van incidentele middelen met betrekking tot bestemmingsvoorstellen uit de jaarrekening 2023 (244.000 euro);
• lagere lasten ten behoeve van de uitgaven van de wijkwijzers (254.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van een lagere Brede Spuk Gala uitkering voor de onderdelen valpreventie en mantelzorg (111.000 euro);
• lagere lasten als gevolg van een neerwaartse bijstelling van de decentralisatie-uitkering voor anti-discriminatievoorzieningen (23.000 euro).

De baten dalen in 2025 met 111.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 als gevolg van een daling van de Brede Spuk Gala uitkering voor valpreventie en mantelzorg.

 'Opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• een daling van de lasten als gevolg van een lagere bijdrage uit de Investeringsreserve Sociaal Domein vanwege de uitputting van deze reserve;
• lagere lasten als gevolg van een lagere Brede Spuk Gala uitkering vanaf 2027.

 

Ondersteuning wijkteams

 

Dit product bestaat uit de taken van de Wijkteams, de werkbudgetten voor beleid en uitvoering, de regionale taken/bijdrage voor Jeugd en Gezin en hangt samen met de subdoelen 2.02, 3.01 en 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten nemen in 2025 toe met 347.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Deze toename wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie (532.000 euro);
• hogere lasten door de autonome groei binnen Jeugd en Wmo (500.000 euro). De populatie en vraag naar ondersteuning door het wijkteam neemt zodanig toe dat dit tot extra kosten leidt, Zomernota 2024;
• hogere lasten door het eindigen van de bijdrage voor de Wijkwijzers (127.000 euro). In 2024 was eenmalig 127.000 euro overgeheveld naar het product Algemene Maatschappelijke Voorzieningen voor de dekking van de Wijkwijzers;
• hogere lasten door het verhogen van het subsidiebedrag voor de SMD vanwege personele mutaties (92.000 euro);
• lagere lasten door het eindigen van detacheringen bij de SMD (166.000 euro);
• lagere lasten door het vervallen van de incidentele bijdrage aan het OZJT (38.000 euro);
• lagere lasten door het eindigen van actielijn 5 binnen de Parlementaire Ondervragingscommisie Kinderopvangtoeslag (POK) middelen (34.000 euro);
• hogere lasten door extra financiering SamenTwente voor het ondersteunen van systemen in het kader van privacygevoelige informatie (164.000 euro), Zomernota 2024;
• lagere lasten door het eindigen van de Decentralisatie-uitkering Jeugd (DU-Jeugd) wetsvoorstel van school naar duurzaam werk (793.000 euro);
• lagere lasten door mutaties in overige budgetten (36.000 euro).

De baten nemen in 2025 af met 179.000 euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• lagere baten door het eindigen van detacheringen bij de SMD (166.000 euro);
• lagere baten door het eindigen van de Spukversterken cliëntondersteuning (13.000 euro).

Opvallende trendbreuk:

• de POK middelen worden door het Rijk uitgekeerd tot en met 2027, vanaf 2028 leidt dit tot lagere lasten (812.000 euro).

Stelpost onderuitputting Vitaal en sociaal

De lasten nemen in 2025 toe met 3,5 miljoen euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024.

In de Zomernota 2021 is een stelpost bij Vitaal & Sociaal opgenomen van 3,5 miljoen euro. Deze is ingesteld om te anticiperen op onderuitputting op budgetten binnen het begrotingsprogramma Vitaal & Sociaal. In de Zomernota 2024 is besloten deze post niet te handhaven mede gelet op het negatieve resultaat in 2023 en de structurele aframingen die in het middelenkader zijn doorgevoerd, Zomernota 2024.

 

Opvang ontheemden

Dit product bestaat uit het onderdeel Opvang ontheemden en hangt samen met subdoel 3.02 van de strategische opgave 'Inclusief Enschede'.

 

De lasten nemen in 2025 af met 4 miljoen euro ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024. Deze afname wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkeling:

• lagere lasten door een budgetkorting zoals besloten bij de Zomernota 2024 (4,0 miljoen euro).

Reserves

Hieronder wordt een toelichting gegeven op de verschillen die optreden tussen de begrotingsjaren in de mutatie(s) van de reserves. Per saldo nemen de reserves toe met 10,6 miljoen euro.

De mutatie op stortingen (1,6 miljoen euro) in de reserves ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 betreft:

• Reserve Vroegsignalering (600.000 euro): In 2024 is dit bedrag eenmalig gedoteerd aan de reserve;
• Reserve hervormingsagenda en exploitatieontwikkeling Jeugdhulp (1,0 miljoen euro): de dotatie aan de reserve daalt door een afname van de extra ontvangen rijksmiddelen Jeugdhulp. Deze extra middelen worden (na aftrek bijdrage algemene middelen en eerdere knelpunten) in de reserve gestort voor de jaren 2022 tot en met 2025.

De mutatie op onttrekkingen (12,2 miljoen euro) aan de reserves ten opzichte van de Gemeentebegroting 2024 betreffen:

• een daling van 6,3 miljoen euro voor Jeugd: in de Gemeentebegroting 2025 vervalt de onttrekking die in de Gemeentebegroting 2024 is ingezet ter compensatie van de exploitatie voor de Jeugdhulp;
• een daling van 5,9 miljoen euro als gevolg van het vervallen van bestemmingsvoorstellen uit de jaarrekening 2023 (Algemeen maatschappelijke voorzieningen, Projectkosten clustering sportparken, Regionaal arbeidsfonds en Inburgering); deze middelen zijn in 2024 aan de reserve weerstandsvermogen onttrokken;
• een daling van 505.000 euro als gevolg van een eenmalige onttrekking in 2024 gericht op de clustering van sportparken;
• een daling van 398.000 euro voor projecten gericht op transformatie binnen het Sociaal Domein;
• een daling van 1,1 miljoen euro van de reserves Maatschappelijke Opvang en verslavingszorg en Vrouwenopvang; Dit bedrag is in 2024 eenmalig onttrokken ten behoeve van de exploitatie;
• een daling van 1,2 miljoen euro van de Reserve Noodfonds. Het betreft een eenmalig begrote onttrekking in 2024;
• een daling van 100.000 euro van de Reserve drugsbestrijding; Het betreft een eenmalige begrote onttrekking in 2024;
• een stijging van 3,4 miljoen euro; In de Zomernota 2024 is besloten om 3,4 miljoen euro in 2025 te onttrekken uit de Reserve Energietoeslag;
• een daling van 97.000 euro als gevolg van overige verschillen.

Duurzaam wonen, leven, werken

Toelichting

 

  

Cultuur, Evenementen en Citymarketing

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 500.000 euro lager ten opzichte van 2024. De oorzaken hiervoor zijn: 

• hogere lasten door verhoging subsidie voor cultuureducatie (75.000 euro);
• lagere lasten door tijdelijk laten vervallen bijdrage huiskamer van de stad in 2025 en 2026 (400.000 euro);
• lagere lasten voor verlaging bijdrage energiekosten culturele instellingen (182.000 euro);
• hogere lasten toepassen loon- prijscompensatie instellingen (546.000 euro);
• hogere lasten door vervallen tijdelijke korting op subsidietoezegging (150.000 euro);
• lagere lasten besteding rijksmiddelen broedplaatsen (254.000 euro);
• lagere lasten besteding SPUK middelen (735.000 euro);
• hogere lasten verhoging evenementenbudget (300.000 euro).

Baten

De baten in 2025 zijn in totaal 1.403.000 euro lager ten opzichte van 2024. De oorzaken hiervoor zijn: 

• lagere baten vanuit het Rijk voor specifieke uitkering (SPUK) (735.000 euro);
• lagere baten Rijksmiddelen voor broedplaatsen (254.000 euro);
• lagere baten door minder terugvordering subsidie in kader huiskamer van de stad ( 414.000 euro).

Reserve

De reservemutaties liggen in 2025 per saldo 444.000 euro lager ten opzichte van 2024. De oorzaken hiervoor zijn: 

• in 2025 is er geen onttrekking begroot uit reserve uitvoering culturele activiteiten / coronamiddelen. In 2024 was een onttrekking begroot van 656.000 euro. Een verschil van 656.000 euro;
• In 2025 is een dotatie begroot van 86.000 euro in de reserve uitvoering cultuurnota. In 2024 was een dotatie begroot van 800.000 euro. Een verschil van 714.000 euro;
• In 2025 is een dotatie begroot van 83.000 euro in de reserve entree muziekkwartier. In 2024 was een dotatie begroot van 469.000 euro. Een verschil van 386.000 euro.

 

Duurzaamheid

Ontwikkeling meerjarenbegroting

Het Rijk heeft een beschikking afgegeven voor de dekking van de kosten in het kader van het klimaatakkoord tot en met 2025. Er is al een toezegging gedaan dat ook voor de periode tot en met 2030 geld beschikbaar gesteld wordt. Dit verklaart het grote verschil tussen 2025 en verder.

 

Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 954.000 euro lager ten opzichte van 2024 door:

• hogere structurele lasten verbonden partij Omgevingsdienst Twente (200.000 euro);
• hogere lasten voor loon- en prijscompensatie (611.000 euro);
• lagere incidentele lasten door wegvallen dekking voor de omgevingswet vanuit her Rijk (495.000 euro, meicirculaire 2024);
• lagere incidentele lasten voor knelpunt voor achterstallige werkzaamheden bij bestemmen die in 2023 en 2024 weggewerkt zijn (180.000 euro);
• lagere incidentele lasten voor knelpunt leges evenementen (240.000 euro);
• lagere incidentele lasten voor geluidsaneringen die bij het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV) via de Subsidieregeling sanering verkeerslawaai zijn aangevraagd en toegekend (400.000 euro);
• lagere lasten door nieuwe kostendekkendheidsberekening (450.000 euro).

Baten

De baten in 2025 zijn in totaal 653.000 euro lager ten opzichte van 2024 door:

• het toekennen van loon- en prijscompensatie bij Vergunnen (202.000 euro hoger);
• verlaging van nieuwe kostendekkendheidsberekening (450.000 euro lager);
• verlaging incidenteel subsidie voor geluidsaneringen die bij het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV) via de Subsidieregeling sanering verkeerslawaai zijn aangevraagd en toegekend (400.000 euro lager).

Ontwikkelingen meerjarig

In 2026 is er een daling van de lasten van 86.000 euro ten opzichte van 2025. Dit wordt veroorzaakt door lagere structurele lasten verbonden partij Omgevingsdienst Twente (68.000 euro) en lagere incidentele lasten voor loon- en prijscompensatie (18.000 euro).

 

Stedelijke ontwikkeling

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 2,1 miljoen euro lager ten opzichte van 2024 door:

• lagere lasten doordat er in 2024 incidenteel middelen beschikbaar waren gesteld voor de kosten van het uitvoeren van de urgentieverordening (100.000 euro);
• lagere lasten doordat de kosten met betrekking tot de specifieke uitkering Aanpak Energiearmoede in 2025 lager zijn dan in 2024 (3,54 miljoen euro);
• lagere lasten doordat de eenmalige implementatiekosten voor de nieuwe wet Goed verhuurderschap in 2024 plaats vonden (90.000 euro);
• lagere lasten doordat er vanaf 2025 getemporiseerd wordt in de gebiedsagenda’s van het landelijk gebied (300.000 euro);
• lagere lasten doordat de kosten voor de rechtmatigheidsverantwoording eenmalig waren voor 2024 (50.000 euro);
• hogere lasten doordat de kosten met betrekking tot de specifieke uitkering  Lokale aanpak isolatie in 2025 hoger uitvallen (1,8 miljoen euro);
• hogere lasten voor loon- en prijscompensatie (200.000 euro).

Baten

De baten in 2025 zijn in totaal ruim 1,74 miljoen euro lager ten opzichte van 2024 door:

• lagere baten, doordat de baten met betrekking tot de specifieke uitkering Aanpak Energiearmoede in 2025 lager zijn dan in 2024 (3,54 miljoen euro);
• hogere baten, doordat de baten met betrekking tot de specifieke uitkering Lokale aanpak isolatie in 2025 hoger zijn dan in 2024 (1,8 miljoen euro).

Reserve

De kosten met betrekking tot de implementatiekosten van de wet Goed verhuurderschap (92.000 euro) en de rechtmatigheidsverantwoording (50.000 euro) zijn bij de jaarrekening 2023 als bestemmingsvoorstel beschikbaar gekomen voor het jaar 2024. Dit verklaart waarom er in 2024 een bedrag van 142.000 euro is onttrokken aan de reserve.

Ontwikkelingen meerjarig

De verschillen in zowel de lasten als de baten vanaf 2026 worden veroorzaakt door de specifieke uitkeringen Aanpak energiearmoede en Lokale aanpak isolatie. Dit zijn lopende regelingen waarvan de lasten en baten per jaar verschillend zijn.

 

Grondbedrijf  

Lasten

De lasten zijn in 2025 9,1 miljoen euro lager dan in 2024. Dit wordt veroorzaakt doordat in 2025 minder kosten in het MPG worden verwacht dan in 2024. Dit betreffen bijna alle projecten, maar vooral de grondexploitatie van Eschmarkeveld. In de grondexploitatie van Centrumkwadraat Molenstraat Zuid worden juist meer kosten verwacht in 2025 dan in 2024.

Baten

De baten zijn in 2025 8,8 miljoen euro lager dan in 2024 en dat wordt bijna volledig veroorzaakt door de mutatie in de boekwaarde van de voorraad grondpositie. Op projectniveau is sprake van verschillende mutaties. Zo zijn de baten in de grondexploitatieprojecten Leuriks-Oost, Eschmarkeveld, Centrumkwadraat Molenstraat Zuid, Oostkrans-Usseler Es en Topsportcampus Diekman hoger in 2025, en zijn de begrote baten van de grondexplotiaties Brunink, Velve-kleine bouwplannen en Kennispark en de verkoop van overige gronden en van de particulieren grondexploitaties in 2025 lager dan in 2024.

Reserve

De reservemutaties zijn in 2025 nagenoeg gelijk ten opzichte van 2024.

Ontwikkelingen meerjarig: 

Tot en met 2028 nemen zowel de lasten als de baten verder af als gevolg van minder begrote projectactiviteiten in de grondexploitaties.

  

Locatieontwikkeling 

Reserve 

De onttrekkingen zijn in 2025 200.000 euro lager dan in 2024 en dat wordt veroorzaakt door een onttrekking in 2024 uit de reserve strategische investeringsagenda ten behoeve van centrumkwadraat stationsplein. 

De stortingen zijn in 2025 nagenoeg gelijk aan 2024.

Ontwikkelingen meerjarig
In 2026 is eenmalig sprake van een onttrekking uit de Reserve nog uit te voeren werkzaamheden van 2,4 miljoen euro dat ook in 2026 besteed wordt ten behoeve van de versnelling van de sociale woningbouw.

  

Parkeerbeheer

Zie bijlage 6.6

 

Verkeersinfrastructuur en beleid

De cijfers zijn gebaseerd op de projecten waarvoor de gemeenteraad tot begrotingsjaar 2025 middelen beschikbaar heeft gesteld op basis van de raadsvoorstellen "aanvraag budget mobiliteitsprojecten en meerjarige doorkijk".

De toekenning van budget voor nieuwe projecten voor 2025 e.v. vindt plaats via een separaat raadsvoorstel in de loop van het jaar, niet bij vaststelling van de Gemeentebegroting.

Lasten

Het verschil ( 2,4 miljoen euro) in de lasten tussen de begrotingsjaren 2025 en 2024 wordt veroorzaakt door:

• ophoging budget doorbelaste loonkosten (57.000 euro);
• ophoging budget kapitaallasten (585.000 euro)
• ophoging budget interne verrekeningen (2.420.000 euro);
• ophoging budget voor materiële uitgaven (75.000 euro)
• verlagen budget dotatie voorziening duurzame mobiliteit (650.000 euro)

Baten

Het verschil (414.000 euro) tussen de begrotingsjaren 2025 en 2024 wordt veroorzaakt door een verlaging van het budget interne verrekeningen.

 

Reserve

In 2025 wordt een bedrag van 2,3 miljoen euro gedoteerd aan de reserve mobiliteit (1,3 miljoen euro lager dan in 2024). Daarnaast wordt een bedrag van 3,5 miljoen euro onttrokken aan de reserve mobiliteit (1,7 miljoen euro hoger dan in 2024).

 

Ontwikkeling meerjarenbegroting

Door de gemeenteraad is in de zomernota 2021 besloten structureel budget toe te voegen aan het product verkeersinfrastructuur en beleid op basis van de vastgestelde mobiliteitsvisie en fietsvisie. Dit is een oplopende reeks van 1.180.000 euro in 2022 tot 1.795.000 euro in 2025. In de zomernota 2023 is 500.000 euro budget toegevoegd voor verkeersveiligheid voor de jaren 2024 tot en met 2027 .

 

Beheer en Onderhoud Openbare ruimte 

Dit product is opgebouwd uit meerdere deelproducten. Hieronder per deelproduct de toelichting op de afwijkingen indien het verschil per deelproduct groter is dan 100.000 euro of 5%.

Beleid en uitvoering milieu bodem

Lasten

De lasten zijn in 2025 in totaal 1,29 miljoen euro hoger ten opzichte van 2024 door:

• hogere lasten van 1,89 miljoen euro voor bodembescherming in 2025;
• lagere lasten doordat er in 2024 incidenteel middelen voor bijdrage in de gemaakte kosten voor het opsporen en ruimen van ontplofbare oorlogsresten uit de Tweede Wereldoorlog (de zogenoemde bommenregeling) zijn ontvangen van 395.000 euro;
• lagere lasten 290.000 euro in te zetten voor de lopende zaken vanuit het werkprogramma aan de bodem- en ondergrondtaken gerelateerde uitvoering voor 2024; 
• lagere lasten overig 85.000 euro.

Baten

De baten zijn in 2025 in totaal 1,89 miljoen euro hoger ten opzichte van 2024 door:

• hogere incidenteel ontvangen gelden van 1,89 miljoen euro voor bodembescherming in 2024.

Onttrekking reserves

De onttrekkingen in 2024 zijn in totaal 290.000 euro lager ten opzichte van 2023 door:

• incidenteel 290.000 euro in te zetten voor de lopende zaken vanuit het werkprogramma aan de bodem- en ondergrondtaken gerelateerde uitvoering voor 2024. 

 

Beheer Wegen

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 344.000 euro lager ten opzichte van 2024 door:

• hogere lasten voor areaaluitbreiding vanaf 2025 (180.000 euro);
• hogere lasten voor loon- en prijscompensatie (202.000 euro);
• hogere lasten door loon- en prijsstijgingen. Op basis van de CBS grond-, weg en waterbouw (GWW) is berekend wat de werkelijke prijsstijgingen zijn in de markt van 1 januari 2020 t/m 2025 (1.130.000 euro), het effect in 2025 is 100.000 euro;
• lagere lasten door een eenmalige onttrekking aan de reserve wegen in 2024 van 826.000 euro om de Groot Onderhoud Projecten wegen die in de afgelopen jaren niet uitgevoerd konden worden in 2024 te realiseren.

Reserve
In 2024 is er een onttrekking geweest uit de reserve nog uit te voeren werkzaamheden van 826.000 euro om de Groot Onderhoud Projecten wegen die in de afgelopen jaren door omstandigheden niet uitgevoerd konden worden in 2024 te realiseren.

Ontwikkeling meerjarenbegroting
Vanaf 2026 stijgen de kapitaallasten (rente en afschrijving) voor vervanging van o.a. wegen, fietspaden en trottoirs (2026: 200.000 euro, 2027: 325.000 euro).

 

Stadsdeelbeheer

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 1,35 miljoen euro hoger ten opzichte van 2024 door:

• hogere lasten door loon- en prijscompensatie (666.000 euro);
• hogere lasten voor areaaluitbreiding (322.000 euro);
• hogere lasten structureel om de wettelijke taak om illegaal grondgebruik terug te dringen (250.000 euro);
• hogere lasten om te voldoen aan het warenbesluit attractie- en speeltoestellen (176.000 euro);
• hogere lasten m.b.t. het Groenambitieplan (141.000 euro);
• lagere lasten voor de aanpak van de eikenprocessierups (150.000 euro);
• lagere lasten doordat er in 2024 incidenteel middelen voor het maken van de nota dierenwelzijn beschikbaar zijn gesteld (50.000 euro).

Ontwikkeling meerjarenbegroting
Voor het Groenambitieplan dalen in 2026 de lasten met 106.000 euro en in 2027 stijgen de lasten weer met 38.000 euro. In 2026 is er nog een extra incidentele verhoging van 75.000 euro voor de speeltoestellen.

 

Openbare verlichting        

Lasten

De lasten zijn in 2025 in totaal 641.000 euro hoger ten opzichte van 2024 door: 

• hogere lasten door extra prijsstijging van loon- en materiaalkosten en (stijgende) energie prijzen. Deze middelen worden ingezet om het beheer en onderhoud uit te kunnen blijven voeren (413.000 euro);
• hogere lasten, doordat er in 2024 een storting heeft plaats gevonden in de reserve kapitaallasten (198.000 euro);
• hogere lasten (30.000 euro) vanwege areaaluitbreiding.

Reserve

De storting in de reserve kapitaallasten in 2024 van 198.000 euro verklaart het verschil ten opzichte van het jaar 2025. Ook de komende jaren zullen er nog stortingen in de reserve plaats vinden, maar die zijn nu nog niet begroot. De hoogte van de stortingen moet nog bepaald worden.

 

Riolering

De budgetten zijn gebaseerd op het door de Raad vastgestelde Water- en Klimaatadaptatieplan Gemeente Enschede 2022-2026 en door College vastgestelde Actualisatie Water- en Klimaatadaptatieplan 2022-2026. De belangrijkste wijzigingen in 2025 ten opzichte van 2024 is het gelijk houden van de rioolheffing. In plaats van 3,9% is de stijging voor 2025 0%.

 

Afvalstoffen

 In de vergadering van 18 april 2016 heeft de raad besloten om per 2017 over te gaan tot de invoering van tariefdifferentiatie. Als vervolgstap is in de vergadering van 5 november 2019 door de raad besloten tot invoering van het keuzemodel bij laagbouw en invoering inzameling GFE bij hoogbouw per 2021.

Lasten

De lasten in 2025 zijn in totaal 690.000 euro lager ten opzichte van 2024 door:

• hogere lasten voor interne gemeentelijke doorrekeningen (174.000 euro);
• lagere materiele uitgaven o.a. door eindigen pilot stortquotum en pilot afval binnenstad (864.000 euro).

Baten

De baten in 2025 zijn in totaal 364.000 euro lager ten opzichte van 2024 door:

• lagere baten afvalstoffenheffing (504.000 euro);
• lagere kwijtschelding (-288.000 euro);
• lagere baten overig (148.000 euro).

De afvalstoffenheffing is vanaf 2017 gesplitst in een vast deel en een variabel deel. Definitieve tarieven 2025 worden voor 1 januari 2025 door de raad vastgesteld.

 

Dienstverlening aan ondernemers

Lasten

•  De lasten zijn in 2025 70.000 euro hoger dan in 2024, dit wordt volledig veroorzaakt door toekenning van loon- en prijscompensatie.

 

Versterken Economische Structuur

 De lasten in 2025 zijn in totaal 450.000 euro hoger ten opzichte van 2024. De oorzaken hiervoor zijn : 

• hogere lasten door extra prijscompensatie samenwerkingspartners (104.000 euro);
• hogere lasten door matching subsidie museumbuurtspoorweg (77.000 euro);
• hogere lasten verhoging exploitatiebijdrage Twente Airport (52.000 euro);
• lagere lasten door halvering budget monitoronderzoek economische ontwikkeling (35.000 euro);
• lagere lasten door vervallen budget vrijetijdseconomie (75.000 euro);
• hogere lasten door verhogen bijdrage twente board / poc fonds (67.000 euro);
• hogere lasten door toepassen loon- prijscompensatie op budgetten (260.000 euro).

De baten in 2025 zijn in totaal 2,5 miljoen euro hoger ten opzichte van 2024. De oorzaak hiervoor is : 

• hogere baten in 2025 bij de afwikkeling deelname in XL bedrijvenpark (2,5 miljoen euro).

 

 

Samenleving en bestuur

Toelichting

 

Publieksdienstverlening

De lasten van het product publieksdienstverlening stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 721.000 euro.

Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Hogere lasten voor loon- en prijscompensatie (298.000 euro).
• Hogere lasten vanwege verhoogde vraag naar de legesproducten (438.000 euro). Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover (zie baten), per saldo is dit neutraal. 
• Lagere lasten vanwege het vervallen incidentele middelen voor implementatie fraudebestrijding aan de balie (15.000 euro).

De baten van het product publieksdienstverlening stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 438.000 euro.

Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkeling:

• Hogere baten vanwege verhoogde omzet op legesproducten (438.000 euro).

 

Verkiezingen

De lasten van het product verkiezingen stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 12.000 euro door het toekennen van loon- en prijscompensatie.

 

College van B&W

De lasten van het product college van B&W dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 17.000 euro.

Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Lagere lasten van 100.000 euro, dat komt hoofdzakelijk door lagere uitgaven voor wachtgeld en pensioenvoorziening van (oud-) wethouders. Deze scherpe keuze is als dekking opgenomen in de zomernota 2024;
• Hogere lasten van 83.000 euro als gevolg van loon- en prijscompensatie.

Ondersteuning College van B&W en directie

De lasten van het product ondersteuning college van B&W stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 1.201.000 euro.

Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Hogere lasten als gevolg van het toekennen van een incidenteel budget in de zomernota 2023 voor de viering van 700 jaar enschede. Voor 2024 is er een voorbereidingsbudget van 150.000 euro beschikbaar gesteld en in 2025 een budget van 1.000.000 euro.
  
• Hogere lasten van 75.000 euro als gevolg van een hogere bijdrage van de gemeente Enschede aan het Kennispunt. Het Algemeen Bestuur heeft ingestemd met de begroting. Extra kosten ontstaan als gevolg van bovengemiddelde indexering CAO én organisatieversterking op AVG.
• Hogere lasten van euro als gevolg van loon- en prijscompensatie.

Raad en commissies

De lasten van het product raad en commissies stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 168.000 euro door het toekennen van loon- en prijscompensatie.

 

Bezwaar en Beroep

De lasten van het product bezwaar en beroep stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 150.000 euro vanwege

• Het toekennen van loon- en prijscompensatie (75.000 euro).
• Herschikking gedekte formatie binnen juridische zaken (75.000 euro).

 

Klachtencommissariaat

De lasten van het product klachtencommissariaat stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 21.000 euro door het toekennen van loon- en prijscompensatie.

 

Stadsdeelsgewijs werken

De lasten van het product Stadsdeelsgewijs werken dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 89.000 euro.

De oorzaken hiervoor zijn:

• Lagere lasten als gevolg van het amendement ‘wijkbudgetten ook vanaf 2018 op peil houden’, van de onderbesteding in 2023 is 305.000 euro aangewend voor de wijkbudgetten van 2024. Hierdoor vallen de lasten in 2025 lager uit ten opzichte van 2024;
• Hogere lasten door toekenning van middelen in de zomernota 2023 voor de gemeentelijke bijdrage Buurtbemiddeling (9.000 euro);
• Hogere lasten bij het product Stadsdeelsgewijs werken (12.000 euro) doordat de incidentele interne bijdrage, zijn vervallen, inzake het Makelpunt;
• Het restant (195.000 euro) betreft met name als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie.

 

Regionale samenwerking

De lasten van het product regionale samenwerking dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 26.000 euro.

Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Lagere lasten van 74.000 euro als gevolg van een scherpe keuze die als dekking is opgenomen in de zomernota 2024. Het betreft een onverdeeld saldo, dat bij de ontvlechting van de Regio Twente is vrij gevallen;
• Hogere lasten van 47.000 euro als gevolg van loon- en prijscompensatie voor de verbonden partij Samen twente;
• Het restant betreft het toekennen van loon- en prijscompensatie.

  

Openbare Orde en Veiligheid

De lasten van het product openbare orde en veiligheid dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 2.473.000 euro.

Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Een verhoging van het budget van 1.127.000 euro in 2024 ten aanzien van de bijdrage aan de verbonden partij Veiligheidsregio Twente (VRT) voor loon- en prijscompensatie (in zomernota 2024 opgehoogd).
• Een verlaging van het budget van 128.000 euro in 2025 als gevolg van het niet meer beschikbaar zijn van in 2025 van incidentele subsidies het project roma en sinti.
• Lagere lasten van 3.903.000 euro. Dit betreft middelen voor het RIEC, waar de gemeente Enschede een beheersorganisatie voor is en loopt budget neutraal door de begroting van de gemeente Enschede. Op dit moment zijn de extra gelden voor de komende 4 jaar nog niet bekend waardoor de begroting zowel op de baten als de lasten nog niet zijn aangepast. Dit gebeurt zodra de cijfers zijn vastgesteld, naar verwachting eind 2024.
• Hogere lasten van 73.000 euro voor de aanpak woonoverlast (zie reserves hieronder). Het betreft uitbreiding van procesmanagement op woonoverlast en het aanstellen van een functionaris Meldpunt Woonoverlast. Voor 2024 is er rekening gehouden met een half jaar;
• Als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensatie stijgen de lasten met  153.000 euro.

   

De baten van het product Openbare orde en Veiligheid dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 3.954.000 euro.

Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• Lagere baten van 51.000 euro in 2025 als gevolg van het eindigen van een incidentele subsidie voor het project roma en sinti
• Lagere baten van 3.903.000 euro in 2025 voor het RIEC. zie de toelichting bij de lasten.

 

RESERVES

Reserve Woonoverlast

De Raad heeft in het amendement Aanpak Woonoverlast bij de Gemeentebegroting 2024-2027 een bedrag van 500.000 euro voor de duur van 3 jaar beschikbaar gesteld voor de aanpak woonoverlast. Hiermee wordt de aanpak woonoverlast versterkt met extra personele inzet bij het team veiligheid. Het betreft uitbreiding van procesmanagement op woonoverlast en het aanstellen van een functionaris Meldpunt Woonoverlast. Voor 2024 is er rekening gehouden met een half jaar, waardoor er voor 91.000 euro wordt onttrokken aan de reserve en vanaf 2025 164.000 euro.

 

Reserve wijkbudgetten

In 2024 is ten behoeve van het product Stadsdeelsgewijs werken 305.000 euro onttrokken aan de reserve 'Reserve wijkbudgetten', dit betreft de onderbesteding van de afgelopen jaren dat aangewend werd voor de wijkbudgetten van 2024. Voor 2025 is dit niet voorzien en onder andere afhankelijk van de realisatie in 2024.

Financiën en organisatie

Toelichting

 

Sport- en wijkaccommodaties 

 Er zijn geen afwijkingen op het product sport- en wijkaccommodaties. 

 

Vastgoedbedrijf

Dit product bestaat uit de budgetten en resultaten van het Vastgoedbedrijf, het onderdeel Enschedees Maatschappelijk Vastgoed (EMV) en het Makelpunt. Het Vastgoedbedrijf is een gesloten systeem waarbij het saldo van baten en lasten conform het vastgoedbeleid wordt verrekend met de egalisatiereserve vastgoed. Hierdoor is doorgaans per saldo het resultaat van het vastgoedbedrijf 0. Uitzonderingen kunnen hierop van toepassing zijn wanneer andere afspraken worden gemaakt (in 2023 bijvoorbeeld ten aanzien van de ijsbaan). De resultaten van EMV en het Makelpunt worden niet verrekend met de egalisatiereserve.

De lasten voor het product 'Vastgoedbedrijf' nemen in 2025 toe met 805.000 euro ten opzichte van 2024 vanwege met name:

• lagere lasten vanwege een daling in de afschrijvingen (552.000 euro).
• hogere lasten vanwege hogere stortingen in de onderhoudsvoorziening (870.000 euro).
• hogere lasten vanwege meerkosten voor verschillende goederen en diensten (144.000 euro).
• hogere lasten vanwege hogere personeelslasten (173.000 euro).
• hogere lasten vanwege OZB verhoging (33.000 euro).
• hogere lasten vanwege hogere rente lasten (137.000 euro).

De baten nemen in 2025 toe met 800.000 euro ten opzichte van 2024 vanwege

• verhoging van de huren (670.000 euro).
• verhoging van overige verrekeningen (214.000 euro).
• verlaging van de baten voor verschillende soorten dienstverlening (84.000 euro).

 

Onderwijsvoorzieningen

De kosten voor onderwijshuisvesting bestaan voor het grootste gedeelte uit kapitaallasten. Ieder jaar worden de feitelijke kapitaallasten begroot en deels gedekt uit de exploitatie en deels uit een onttrekking aan de egalisatiereserve. Vanaf 2021 wordt er uitvoering gegeven aan het door de raad vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijshuisvesting 2021-2055. Jaarlijks zijn er voor het realiseren van duurzame, energie neutrale, wijkgerichte en flexibele onderwijsgebouwen investeringen van ruim 10 miljoen euro gepland. 

De lasten dalen in 2025 met 318.000 euro ten opzichte van 2024. Dit komt voornamelijk door:

• gedaalde kapitaallasten vanwege daling boekwaarde (171.000 euro);
• gedaalde lasten voor tijdelijke huisvesting in 2024 (220.000 euro);
• gedaalde lasten vanwege correcties op verschillende kleine posten (28.000 euro);
• gestegen lasten vanwege loon- en prijscompensatie (101.000 euro).

De baten dalen in 2025 met 10.000 euro ten opzichte van 2024.

• gestegen baten vanwege loon- en prijscompensatie (20.000 euro).
• gedaalde baten vanwege minder huuropbrengsten (17.000 euro).
• gedaalde baten vanwege minder inkomensoverdrachten vanuit kinderdagopvang (13.000 euro).

 

 

Regionale dienstverlening

De lasten dalen in 2025 met 1.340.000 euro ten opzichte van 2024. Dit komt voornamelijk door:

• gestegen lasten vanwege loon- en prijscompensatie voor de DVO Losser (295.000 euro).
• gedaalde lasten vanwege lagere begroting vennootschapsbelasting (200.000 euro).
• gedaalde lasten vanwege minder lasten voor de lonen van gedetacheerden (148.000 euro).
• gedaalde lasten vanwege minder nog niet de gecontracteerde dienstverlening Dimpact (1.200.000 euro). In 2025 zal bij bekendmaking van deze diensten de begroting worden aangepast. Hier staan lagere baten tegenover, per saldo neutraal.
• gedaalde lasten door minder werk voor derden. hier staan ook lagere baten tegenover (100.000 euro)

Baten dalen in 2025 met 1.153.000 euro ten opzichte van 2024.

• gestegen baten vanwege loon- en prijscompensatie voor de DVO Losser (295.000 euro);
• gedaalde baten vanwege minder opbrengsten vanuit detachering (148.000 euro);
• gedaalde baten vanwege minder nog niet de gecontracteerde dienstverlening Dimpact (1.200.000 euro). In 2025 zal bij bekendmaking van deze diensten de begroting worden aangepast. Hier staan lagere lasten tegenover, per saldo neutraal. 
• gedaalde baten door minder werk voor derden (100.000 euro)

 

Bedrijfsvoering

 De lasten van het product bedrijfsvoering dalen in 2025 ten opzicht van 2024 met 611.000 euro. Dit komen met name vanwege:

• hogere lasten door overheveling van formatie privacy officer naar overhead fysiek (102.000 euro).
• hogere lasten door loon- en prijscompensatie (383.000 euro).
• hogere overige lasten (74.000 euro). 
• lagere lasten vanwege het vervallen van de incidenteel ingelezen begroting van de G40. Bij de zomernota wordt hier begrotingstechnisch vervolg aan gegeven (1.170.000 euro), hier staan lagere baten tegenover.

De baten van het product bedrijfsvoering dalen in 2025 ten opzichte van 2024 met 1.170.000 euro. Dit komt met name door:

• lagere baten vanwege het vervallen van de incidenteel ingelezen begroting van de G40. Bij de zomernota wordt hier begrotingstechnisch vervolg aan gegeven (1.170.000 euro), hier staan lagere lasten tegenover.

 

Gemeentearchief

De lasten van het product gemeentearchief stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 23.000 euro door het toekennen van loon- en prijscompensatie. 

 

Basisregistratie

Dit product bestaat uit de deelproducten Gemeentelijke Basis Administratie en Basisregistratie vastgoed. De lasten van het product basisregistraties stijgen in 2025 ten op opzichte van 2024 met 345.000 euro door de volgende ontwikkelingen:

• hogere lasten voor loon- en prijscompensatie (105.000 euro);
• hogere lasten vanwege de toegekende middelen in de zomernota 2024 voor vervanging essentiële applicaties en licenties (175.000 euro structureel en 65.000 euro incidenteel, knelpunten 34 en 35). 

 

Algemene inkomsten

De lasten van het product algemene inkomsten dalen in 2025 met 3.273.000 euro ten opzichte van 2024. Dit komt voornamelijk door:

• Lagere lasten van 3.500.000 euro omdat we in 2025 een onderuitputting in het BTW Compensatiefonds (BCF) hebben geraamd conform het besluit in de zomernota 2024.
• Hogere lasten van 150.000 euro als gevolg van het toekennen van de prioriteit Jongerenparticipatie. In het middelenkader is er voor 2025 en 2026 150.000 euro hiervoor beschikbaar gesteld.
• Hogere lasten als gevolg van loon- en prijscompensatie.

 

Interne Dienstverlening

Interne dienstverlening omvat alle gemeentelijke gecentraliseerde taken voor bedrijfsvoering (onder meer IT, personeelszaken, financiële administratie, huisvesting, facilitaire diensten en inkoop) en onderdelen van Publieksdienstverlening (KCC en informatiebeheer). De lasten stijgen in 2025 met 1.180.000 euro ten opzichte van 2024. Dit komt voornamelijk door:

• hogere lasten vanwege het toekennen van loon- en prijscompensatie (2.100.000 euro).
• hogere lasten vanwege het toekennen van verschillende knelpunten in de zomernota, zoals het areaalmodel bedrijfsvoering en licentiekosten voor het nieuw financieel applicatielandschap (1.600.000 euro).
• hogere lasten vanwege een hogere bijdrage van diverse gemeenten voor Coalition of the Willing (300.000 euro), zie baten.
• hogere lasten vanwege verschillende kleinere gestegen kostenposten (180.000 euro).
• lagere lasten vanwege verschillende bezuinigingsbijdragen (1.100.000 euro).
• lagere lasten vanwege aflopen BRIDGE (880.000 euro), zie reserves.
• lagere lasten vanwege het aanpassen van afschrijvingstermijnen bij IT (720.000 euro), zie reserves.
• lagere lasten vanwege het vervallen van kosten voor implementatie van wetgeving (200.000 euro), zie reserves.
• lagere lasten vanwege lagere loonkosten waar detachering tegenover stond (100.000 euro), zie baten.

 

Baten stijgen in 2025 met 210.000 euro ten opzichte van 2024.

• hogere baten vanwege een hogere bijdrage van diverse gemeenten voor Coalition of the Willing (326.000 euro), zie lasten.
• gedaalde baten vanwege vervallen van incidentele detacheringsopbrengsten (100.000 euro), zie lasten.

 

Algemene uitkering

De baten stijgen met 9,3 miljoen euro in 2025 ten opzichte van 2024 vanwege toevoegingen vanuit de recente circulares (meicirculaire 2024), zoals ook opgenomen in de Zomernota 2024.

 

Algemene belastingen

 De lasten van het product algemene belastingen stijgen in 2025 ten opzichte van 2024 met 126.000 euro. Deze stijging wordt veroorzaakt door het toekennen van loon- en prijscompensatie.

De baten zijn in 2025 met 6.318.000 euro gestegen als gevolg van actualisatie van de lokale belastingen conform het besluit in de zomernota 2024;

• Hogere baten van 5.554.000 euro door extra opbrengsten te ramen bij OZB, door een indexatie van 10% op de OZB toe te passen; 
• Hogere baten van 554.000 euro als gevolg van volumeontwikkeling aantal woningen (OZB)
• Hogere baten van 100.000 euro door extra opbrengsten op precariobelasting
• Hogere baten van 120.000 euro door extra opbrengsten op toeristenbelasting

Rente en treasury

Zowel de lasten als de baten dalen in 2025 ten opzichte van 2024. Er is sprake van een positief saldo omdat de lasten meer dalen dan de baten. De lasten dalen omdat geen nieuwe leningen aangetrokken hoeven te worden. De baten dalen doordat minder rente over de activa verrekend kan worden nu de boekwaarden lager zijn dan eerder ingeschat. Voor verdere informatie wordt verwezen naar hoofdstuk 4.4 paragraaf financiering.

 

Reserves

De stortingen zijn 13,6 miljoen lager in 2025 ten opzichte van 2024. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

• Reserve ICT gemeentebrede software: Vanwege toegekende knelpunt in de zomernota voor het vernieuwen van financiële applicatielandschap is er 0,5 miljoen euro meer gestort. 
• Vastgoed reserve: 0,1 miljoen minder gestort. Dit komt met name door een verlaging van de bijdrage van de IJsbaan.
• Onderwijshuisvesting: Er wordt in 2025 720.000 euro meer gestort in de reserves van onderwijshuisvesting dan in 2024 vanwege de door vertraging in het uitvoeringsprogramma lager geraamde kapitaallasten ten opzichte van het budget (320.000 euro). Daarnaast is in 2024 een begrote storting in de reserve eenmalig alternatief aangewend voor de financiering de tijdelijke huisvesting van leerlingen (400.000 euro). In 2025 is hiervan vooralsnog geen sprake.
• Algemene reserve: in 2025 wordt er 14,4 miljoen minder gestort in de reserve als gevolg van de mutaties van de diverse circulaires. In de zomernota 2024 is er besloten om de mutaties van het lopende jaar gelijk te verrekenen met de algemene reserve en de meerjarige mutaties zijn een onderdeel van het middelenkader  
  
• Reserve Wet informatie voorziening: Vanwege het aflopen van het project BRIDGE wordt er 0,3 miljoen euro minder gestort.

 

De onttrekkingen zijn in 2025 2,5 miljoen euro lager dan in 2024. De mutatie op onttrekkingen 2025 in de reserves ten opzichte van 2024 betreffen:

• Reserve ICT gemeentebrede software en vervanging IT hardware: In 2025 wordt een bedrag van 0,8 miljoen euro minder onttrokken dan in 2024. Dit komt voornamelijk door het later vervangen afgeschreven storage (0,5 miljoen), en verlengde afschrijvings termijnen en goedkoper ingekochte hardware (0,3 miljoen). 
• Onderwijshuisvesting: Er wordt in 2025 0,1 miljoen euro meer onttrokken aan de reserve voor kapitaallasten vanwege gestegen kapitaallasten. 
• Algemene reserve: De begrote onttrekking aan de reserve weerstandsvermogen is in 2025 2,0 miljoen hoger dan in 2024 onder andere als gevolg van het vastgestelde middelenkader;
  
• Reserve lopend jaar: 1 miljoen euro wordt er in 2025 t.o.v. 2024 minder onttrokken als gevolg van het vervallen van de bestemmingsvoorstellen uit de jaarrekening 2023.
• Reserve loon- en prijscompensatie: 1,6 miljoen minder onttrokken in 2025 t.o.v. 2024 als gevolg van het feit dat de reserve volledig benut is.
  
• Vastgoed reserve: 0,1 miljoen euro minder onttrokken vanwege een groot aantal kleine wijzigingen in de vastgoedportefeuille.
• Reserve Werkplekinrichting: 0,1 miljoen euro minder onttrokken aan de reserve voor kapitaallasten vanwege gedaalde kapitaallasten. 
• Reserve Flankerend beleid: Vanwege het aflopen van het project BRIDGE wordt er 0,2 miljoen euro minder onttrokken.
• Reserve Wet informatie voorziening: Vanwege het aflopen van het project BRIDGE wordt er 0,8 miljoen euro minder onttrokken. 

6.5. Subsidies

Onderstaand een inzicht in het totale subsidiebudget dat beschikbaar is en de verdeling daarvan naar de doelen van stad. Opgemerkt wordt dat verstrekte subsidies in gevallen bijdragen aan meerdere doelen, maar om wille van het voorkomen van dubbeltelling in deze weergave enkel zijn meegenomen bij het doel waar de subsidie hoofdzakelijk toe bijdraagt.

Een subsidie kan alleen worden verstrekt als er een juridische grondslag voor is. De meeste subsidies worden verstrekt op grond van een bijzondere subsidieverordening. De algemene wet bestuursrecht staat ook toe dat een subsidie wordt verstrekt op grond van de begroting. Daarvoor moet de (beoogde) subsidieontvanger met naam en het maximaal beschikbare subsidiebedrag in de begroting zijn opgenomen (Awb, artikel 4:23, lid 3 sub c). Vandaar dat hieronder een specifieke subsidiestaat op het niveau van subsidieontvangers is opgenomen. De subsidiepartijen die zijn genoemd hebben niet automatisch recht op dit bedrag want er moet eerst nog worden voldaan aan andere subsidie eisen, zoals het indienen van een aanvraag met begroting en activiteitenplan.

 

In de subsidiestaat is te zien dat ten tijde van de begroting een aanzienlijk deel van de beschikbaar zijnde subsidiebudgetten nog niet is gelinkt aan individuele ontvangers maar nog op verzamelsubsidies staan. Dat maakt ook dat op het niveau van individuele subsidieontvangers niet altijd een goed vergelijk tussen 2024 en 2025 mogelijk is. Voor 2024 heeft inmiddels verlening vanuit de verzamelsubsidies plaatsgevonden, maar voor 2025 is dat nog niet gebeurd. Vergelijk over meerdere jaren op het niveau van individuele instellingen is pas echt mogelijk als voor al deze jaren de definitieve toekenning is afgerond.

Toelichting

 Ondersteuning Centrumtaken (Wmo)

De middelen Beschermd wonen (totaal 32,9 miljoen euro), Maatschappelijke Opvang (totaal 13,3 miljoen euro) en Vrouwenopvang (totaal 8,5 miljoen euro) ontvangt Enschede van het Rijk als zijnde centrumgemeente. Inzet van de middelen vindt plaats in overleg met de regiogemeenten. De middelen worden voor een groot deel ingezet via subsidies.

 

Deze subsidies voor Beschermd Wonen, Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang zijn in 2025 onder de diverse "verzamel-subsidies" opgenomen. Na ontvangst van de subsidieaanvragen volgt er een toekenning.

 

Verzamelsubsidies Beschermd Wonen betreffen onder andere: RIBW, Tactus, Leger des Heils, Humanitas Onder Dak Twente, JP van den Bent, Zekere Basis.

 

Verzamelsubsidies Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang betreffen onder andere: Humanitas onder Dak Twente, Jarabee,  Leger des Heils, Surplus, Tactus, Veilig Thuis Twente, Coördinatiecentrum Mensenhandel, Avedan, Kadera, Mediant, Wijkracht, Reclassering Nederland.

 

De taakstellingen efficiency subsidies Vitaal en Sociaal en niet indexeren van subsidies in programmabegroting 2018, samen 825.000 euro, is ingevuld binnen het Enschedse aandeel Wmo-Beschermd Wonen.

Een aantal subsidies zijn programma overstijgend. Deze zijn opgenomen in onderstaande tabel. 

6.6. Meerjaren Prognose Parkeerbeheer

 

Jaarlijks valt de doorkijk van de Meerjaren Prognose Parkeerbeheer (MPP) samen met de totstandkoming van de gemeentebegroting. De totaal begrote omzet in 2025 bedraagt 15,7 miljoen euro (afgerond).

 

1. Meerjaren Prognose Parkeren 2024

Het product parkeerbeheer laat een positief resultaat zien van 2,8 miljoen euro. Dit resultaat bestaat uit een positief exploitatieresultaat op basis van de Meerjaren Prognose Parkeren (MPP) 2025.

Het positieve resultaat van 2,8 miljoen euro is onderdeel van de algemene middelen.

Het verschil in de lasten van 464.000 euro (hoger) tussen de begrotingsjaren 2025 en 2024 wordt veroorzaakt door:

• hogere loonkosten (99.000 euro);
• hogere lasten voor onderhoud (340.000 euro);
• hogere lasten overig (25.000 euro).

Het verschil in de baten van 1.361.000 euro (hoger) tussen de jaren 2025 en 2024 wordt veroorzaakt door:

• hogere opbrengsten voor garage parkeren (472.000 euro);
• hogere opbrengsten voor straat parkeren (889.000 euro).

In 2025 wordt aan de reserve parkeren 47.000 euro meer onttrokken in vergelijking met 2024.

 

 2. Parkeerinkomsten 2025 ev

 In de besluitvorming van de parkeervisie zijn de volgende tariefsuitgangspunten opgenomen:

• de tarieven voor vergunningen op straat de komende jaren te verhogen;
• het kortparkeertarief op straat 50 eurocent hoger dan het garagetarief;
• de abonnementstarieven te bevriezen;
• de indexatie van parkeertarieven volgen de inflatieontwikkelingen, met in termen van de Wet Markt en Overheid wordt hierbij de integrale kostprijs doorberekend.

In de zomernota 2024 is aanvullend besloten extra kortparkeerinkomsten te begroten. Dit op basis van het positief saldo over 2023 van 1,1 miljoen euro. Er wordt rekening mee gehouden dat, ondanks een aantal onzekerheden als gevolg van uitwerkingen vanuit de vastgestelde parkeervisie, een deel van deze voordelen een structureel karakter hebben. Waardoor er vanaf 2025 per saldo 500.000 euro per jaar extra rendement ontstaat, welke structureel ingeboekt kan worden.

Voor 2025 zijn de totale parkeerinkomsten begroot op 15,7 miljoen euro (afgerond). 

 

3. Onderhoudsvoorziening parkeren

In 2025 wordt een bedrag van 735.000 euro toegevoegd aan de voorziening en wordt een bedrag van 1.165.000 euro voor (groot) onderhoudswerkzaamheden aan de voorziening onttrokken.

Op basis van contractuele afspraken wordt een deel van de onderhoudskosten en vervangingsinvesteringen in rekening gebracht bij partners.

 

 4. Reserve

In het raadsbesluit bij de PB2011-2014 zijn diverse deelreserves parkeren samengevoegd tot de reserve parkeren. Elk van de deelreserves hebben een eigen functie. Voor het opvangen van schommelingen in de parkeerexploitatie is 1.000.000 euro opgenomen.

 

 5. Parkeren bezoekers MST in de H.J. van Heekgarage.

In het product parkeerbeheer zijn de resultaten (lasten en baten) meegenomen uit de aanpassing van de H.J. van Heekgarage voor het Medisch Spectrum Twente (MST).

 

 6. Fiscaliteit

Vanaf 2016 vallen de activiteiten van het parkeerbedrijf onder de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (vpb) voor zover sprake is van een fiscale onderneming. Over de fiscale winst die het parkeerbedrijf maakt met haar ondernemingsactiviteiten dient vennootschapsbelasting betaald te worden. Binnen het parkeerbedrijf is er sprake van uitoefening van overheidsactiviteiten (straat parkeren) en ondernemingsactiviteiten (garage parkeren). Straat parkeren en garage parkeren worden apart getoetst. Over de overheidsactiviteiten is weliswaar sprake van een fiscale onderneming, maar is geen vennootschapsbelasting verschuldigd, omdat een vrijstelling kan worden toegepast.

Voor het garage parkeren wordt jaarlijks beoordeeld of sprake is van een fiscale onderneming. Eén van de criteria is dat sprake moet zijn van ‘winst’. Jaarlijks wordt er zowel op basis van de begroting als op basis van de realisatie een fiscale geactualiseerde winsttoets gedaan voor het garage parkeren.

6.7. Aangenomen moties en amendementen

Amendement B

Inzet budget strategische investeringsagenda voor huisvesting culturele instellingen

 

Indieners: VVD, D66

 

Besluit:

Uit de strategische investeringsagenda € 3 miljoen te reserveren voor cofinanciering bij de impulssubsidie van het Rijk in het kader van het realiseren van Het Warenhuis voor de huisvesting van culturele instellingen.

 

 

Motie 7

Feestelijk jubileumjaar zonder bureaucratische lasten

 

Indieners: BBE

 

Draagt het college op:

• Activiteiten die een subsidie hebben ontvangen van de stichting, voor het 700-jarig bestaan van Enschede, te vrijwaren van de kosten voor vergunningen die de gemeente hiervoor in rekening brengt.

 

Motie 8

Nieuw raadsvoorstel huisvesting culturele instellingen

 

Indieners: VVD, D66

 

Draagt het college op:

een nieuw raadsvoorstel huisvesting culturele instellingen te maken op basis van de volgende voorwaarden en het de Raad voor te leggen binnen de termijn van uitstel die het Rijk verleent voor de impulssubsidie:

 

• Maak inzichtelijk en concreet of een verhuizing van de Bibliotheek (en haar partners) naar Het Warenhuis voordelen heeft voor alle partijen in het pand en voer dat onderzoek uit in samenwerking met alle partijen. Onderzoek of een verhuizing van de Bibliotheek naar het Warenhuis de Bibliotheek beter in staat stelt om haar maatschappelijke functies te vervullen en in het bijzonder bijdraagt aan het mensen kennis laten maken met kunst en cultuur, één van de vijf maatschappelijke functies van de Bibliotheek zoals benoemd in de Bibliotheekwet. De voorkeur van het overgrote deel van de gemeenteraad gaat uit naar de verhuizing van de Bibliotheek naar Het Warenhuis, dus geven wij de bibliotheek via de wethouder de opdracht om dit samen met de partners in het Warenhuis te onderzoeken. Neem hierbij de resultaten van het reeds uitgevoerde onderzoek van Berenschot als uitgangspunt.
• Geef aan de partijen in het Muziekkwartier als kader mee dat de plannen moeten passen in een budget van maximaal €285.000 structureel.
• Het pand aan de Langestraat alleen verkocht dient te worden als zonder die verkoop de huisvesting van alle culturele instellingen niet haalbaar is. Onze voorkeur gaat uit naar het behouden van het pand.
• Voeg de transitiegelden huisvesting culturele instellingen (€182.000) structureel aan het budget van de huisvesting toe.
• Vraag uitstel aan bij het Rijk voor de impulssubsidie mbt Het Warenhuis, zodat we tijd hebben voor besluitvorming op basis van een nieuw Raadsvoorstel.
• Het college heeft de inspanningsverplichting om de €3 mln die voor de cofinanciering van de impulssubsidie uit de Strategische Investeringsagenda (SIA) wordt gereserveerd uiterlijk binnen 2 jaar aan te vullen, om te voorkomen dat nieuwe ontwikkeling in de stad teveel beperkt worden. Daarbij dient het college breed binnen de begroting naar dekking te zoeken.

 

 

Motie 9

Nader uitwerken SDG’s in IPC-CYCLUS

 

Indieners: GL

 

Draagt het college op:

• De voorbereidingen te treffen om vanaf 2026 in de begroting en andere IPC-stukken te rapporteren over de SDG’s, met als denkrichting per SDG inzicht te bieden in:

• • Doelen, acties en budgetten uit de begroting die op het betreffende doel betrekking hebben;
  • Hoe Enschede scoort op de meest relevante cijfers / indicatoren, in vergelijking met andere gemeenten;
• De huidige raad te informeren wat in de ogen van het college de meest werkbare vorm(en) is of zijn en op basis daarvan (in het overdrachtsdocument) een advies aan de nieuwe raad en college mee te geven, zodat hier in de volgende raadsperiode uitvoering aan gegeven kan worden.

 

 

Motie 13

Aanvalsplan voor het tegengaan van gokverslavingen

 

Indieners: CDA

 

Draagt het college op:

• In kaart te brengen van de omvang van gokverslaving binnen de gemeente Enschede.
• Samen met alle relevante partijen een aanvalsplan te ontwikkelen ter preventie en bestrijding van gokverslaving binnen de gemeente en deze ter vaststelling voor te leggen aan de gemeenteraad voor de zomernota van 2025.

 

Motie 14

Onderzoek mogelijkheden van zonnepanelen op monumentale panden

 

Indieners: CDA, GL, PvdD

 

Draagt het college op:

• In samenspraak met relevante erfgoedorganisaties (en mogelijke belanghebbenden) te verkennen onder welke voorwaarde en op welke wijze verduurzamingsmogelijkheden (waaronder bijv. plaatsing van zonnepanelen) van monumentale panden mogelijk gemaakt kunnen worden, zonder afbreuk te doen aan de historische en culturele waarde van deze panden.

 

 

 

 

Motie 22

Reserve beschermd wonen

 

Indieners: EA, PvdA

 

Draagt het college op:

• Met een voorstel naar de raad te komen waarin de reserve gebruikt wordt voor het zo snel mogelijk realiseren van extra Beschermd Wonen plekken;
• Deze plekken oa ook ‘in te tekenen’ in nieuwbouwplannen die wij nu in onze harde planprogrammering hebben staan, waaronder ook een wat grotere voorziening zodat wij sneller gaan voldoen aan de vraag;
• In de tussentijd gebruik te maken van de kansen die transformatie en gebruik pauzelandschappen met zich meebrengen
• Naast dit alles blijven inzetten op het creëren van plekken in de rest van de regio, obv ‘fair share’.

 

 

 

 

6.8. Sustainable Development Goals

Sustainable Development Goals: Werelddoelen voor duurzame ontwikkeling

Een einde aan extreme armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering. Dat is de kern van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s).

De 193 lidstaten van de Verenigde Naties (VN) hebben deze ontwikkelingsagenda voor 2015 – 2030 vastgesteld. De agenda bestaat uit 17 doelen. Deze SDG’s heten voluit de Sustainable Development Goals maar worden vaak afgekort naar SDG’s. Zij gelden in alle landen en voor alle mensen. 

De doelen zijn:

1. Uitbannen van alle vormen van (extreme) armoede
2. Einde aan honger, zorgen voor voedselzekerheid en duurzame landbouw
3. Gezondheidszorg voor iedereen
4. Inclusief, gelijkwaardig en kwalitatief onderwijs voor iedereen
5. Gelijke rechten voor mannen en vrouwen en empowerment van vrouwen en meisjes 
6. Schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen
7. Toegang tot betaalbare en duurzame energie voor iedereen
8. Inclusieve, economische groei, werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen
9. Infrastructuur voor duurzame industrialisatie
10. Verminderen ongelijkheid binnen en tussen landen
11. Maak steden veilig, veerkrachtig en duurzaam
12. Duurzame consumptie en productie
13. Aanpak klimaatverandering
14. Beschermen en duurzaam gebruik van de oceanen en zeeën
15. Beschermen van ecosystemen, bossen en biodiversiteit
16. Bevorderen van veiligheid, publieke diensten en recht voor iedereen
17. Versterken van het mondiaal partnerschap om doelen te bereiken

Bron: Sustainable Development Goals: Werelddoelen voor duurzame ontwikkeling | Ontwikkelingssamenwerking | Rijksoverheid.nl

6.9. Afkortingenlijst

Afkorting	Definitie
Accres	Het Rijk heeft de hoogte van het gemeentefonds gekoppeld aan de hoogte van de uitgaven van het Rijk. De jaarlijkse groei of daling die volgt uit deze koppeling, noemen we het accres
AD middelen budget Algemene Bijstand LO	Algemene dienst middelen ingezet voor de algemene bijstand, onderdeel levensonderhoud.
ALV	Algemene Ledenvergadering
AOW	Algemene Ouderdomswet (basispensioen)
AVG	Algemene verordening gegevensbescherming
Belastingdruk	Het percentage dat aangeeft hoeveel van ons inkomen we aan belasting betalen
Blue Zones	Een levensstijl om langer, gezonder en gelukkiger te leven.
BNG Bank	Bank Nederlandse Gemeente
BOB	Begroting en organisatie in balans’, een traject om de balans te herstellen vanwege toenemen- de werk- en financiële druk op de organisatie.
BOSS	Sociaal Economische Structuurversterking Twente
BRP	Bruto regionaal product
Bridge	Programma, gestart in 2021 om het informatie- en archiefbeheer op orde te maken
BTW	Belasting over Toegevoegde Waarde, ook wel omzetbelasting genoemd
BTW-compensatiefonds	Wanneer gemeenten taken door anderen laten doen, betalen ze daar BTW over. Daardoor zouden gemeenten ervoor kunnen kiezen taken alleen maar zelf te doen, en niet door anderen. Om dat te voorkomen, kunnen gemeenten die BTW soms terugkrijgen. Dat heeft het Rijk geregeld in het BTW-compensatiefonds
BUIG	Bundeling uitkeringen inkomens gerechtigden
CAO gemeenten	Collectieve Arbeidsovereenkomst voor gemeenten
CBS	Centraal Bureau Statistiek
Centraal Economisch Plan	De jaarlijkse publicatie van het Centraal Planbureau. Daarin staan:                                                                                                                                                           -        Schattingen over de economie                                                                                                                                                     -        Analyses over de economie                                                                                                            De regering gebruikt ze voor het maken van haar economisch beleid
CEP	Centraal Economisch Plan
CIO Beraad	Chief Information Officer
COELO	Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden
CPB	Centraal Planbureau
DCW	Deze Combinatie Werkt (Sociale werkvoorziening Enschede)
Dekkingsmaatregelen	Maatregelen die de gemeente neemt om de uitgaven te kunnen betalen
Dienstverleningsplatform Podium D	Nieuwe/beoogde digitale dienstverleningssoftware
Dimpact	Samenwerkende gemeenten voor softwareontwikkeling
DPIA	Data Protection Impact Assessment
E-depot	Het overbrengen van het archief naar het digitale archief
Egalisatiereserve	Een reserve die je maakt om toekomstige kosten uit te kunnen betalen; zo spreid je de kosten over meerdere jaren
Egalisatiereserve loon-prijs	Reserve specifiek om fluctuaties in de kostenontwikkeling van lonen en prijzen op te kunnen vangen
EMU-Saldo	Alle jaarlijkse kosten van kapitaalgoederen die terug te vinden zijn op de begroting. Daarbij gaat het om afschrijvingen, rentekosten, onderhoudskosten, kosten om risico's te dekken en overheadkosten.
E-Suite	Oude digitale dienstverleningssoftware
EU	De Europese Unie
F&O	Programma Financiën en Ondersteuning
fte	Full time equivalent= 1 voltijds formatieplaats (36-urige week)
GALA	Gezond en Aktief Leven Akkoord
GBT Twente	Gemeentelijk belastingkantoor
GGD	Gemeentelijke gezondheidsdienst
GFT	Groente-, Fruit- en Tuinafval
GHOR	Geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio
GR	Gemeenschappelijke Regeling
Groenambitieplan	Hierin staan de plannen van de gemeente voor natuurbehoud en biodiversiteit
HBO	Hoger beroepsonderwijs
H&S	Huisvesting & Services
I/S	Incidenteel- dan wel Structureel budget
Inclusiviteit	Bij inclusiviteit gaat het om een samenleving waarin alle individuen zich gewaardeerd, gerespecteerd en ondersteund voelen, ongeacht hun achtergrond of persoonlijke kenmerken.
IOAZ	Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk    arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen
IIT	Individuele Inkomenstoeslag
IT Platform Twente	Informatie Technologie Platform Twente
K8	Netwerk van kleinere gemeenten
Kapitaallasten	Kosten die je maakt voor gebouwen, terreinen, apparatuur, meubels enz.: rente, afschrijvingskosten, onderhoud
KNVB	Koninklijke Nederlandse Voetbalbond
Leges	Kosten die de gemeente rekent voor bijvoorbeeld het verlenen van een vergunning of het afgeven van een paspoort
LISA	Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen
LKS	Loonkostensubsidie
LPO	Loon- en prijsontwikkeling
LTA	Landelijk Transitiearrangement
LTO	Land- en Tuinbouworganisatie Nederland
M50	Netwerk van 50 middelgrote gemeenten
Medebewindstaken	Het uitvoeren van landelijke wetten door gemeenten
Mei- en septembercirculaire	Het Rijk informeert gemeenten met zogenaamde circulaires over de omvang en verdeling van het gemeentefonds. Dat doet zij meestal in mei en september
MFSA	Multi functionele sport accommodatie
Middelenkader	Een financieel plan dat de gemeente gebruikt om het beschikbare geld te verdelen en toe te wijzen aan projecten en programma’s
MO	Maatschappelijke opvang
MONT-verband	Samenwerking tussen Münster, Osnabrück en Netwerkstad Twente
MST	Medisch Spectrum Twente
NDW NIS	Nationaal Dataportaal Wegverkeer Netwerk- en informatiesystemen
Novel-T	Samenwerkingsverband bestaande uit vijf oprichters: Twente Board, UT, Saxion, provincie Overijssel en gemeente Enschede.
NRW	Noordrijn-Westfalen
Onderuitputting	Hiervan is sprake als budget niet geheel besteed is en er budget over is.
Opschalingskorting	De korting op het gemeentefonds, omdat gemeenten door het werken op grotere schaal (bijv. door fusies) goedkoper zou kunnen werken
OV	Openbaar Vervoer
OZJT	Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente
OZB	Onroerende Zaak Belastingen
P10	Netwerk van Plattelandsgemeenten
P&C	Planning & Control, aanduiding van de cyclus van begroten tot verantwoorden in de gemeente.
PFAS	Poly- en perfluoralkylstoffen
PI Almelo	Penitentiaire inrichting Almelo
P+R terrein	Park and Ride
Precariobelasting	Een precariobelasting kan de gemeente heffen voor het plaatsen van voorwerpen onder, op of boven openbare gemeentegrond; voorbeelden zijn: pijpleidingen (onder), caféterras (op) en uithangborden (boven)
Prinsjesdag	De 3e dinsdag van september, waarbij koning Willem Alexander zijn troonrede houdt over volgend jaar, de minister van financiën de begroting 2025 presenteert en de septembercirculaire van het Gemeentefonds verschijnt
Ravijn 2026	Door Rijksbezuinigingen ontstaat een fors gat in de gemeentebegroting vanaf 2026, ook wel ravijnjaar genoemd
RES Twente	Regionale Energiestrategie
Retributies	Een betaling aan de overheid voor een verleende dienst
RIEC	Regionaal Informatie- en expertise centrum
RMC	Retail Management Center
Rutte-4	Hiermee wordt het vierde kabinet van premier Rutte bedoeld.
S&B	Programma Samenleving en Bestuur
SES	Stichting Enschedese Speeltuinen
SDG	Sustainable Development Goals
SHE	Spoorzone Hengelo – Enschede: Ontwikkelgebied langs het spoor van Hengelo en Enschede
SPUK	Specifieke Uitkering van het Rijk naar gemeenten, veelal voorzien van bestedings- en verantwoordingsvereisten
Stelpost	Een stelpost is een boekhoudkundig begrip. Een stelpost wordt opgenomen in een begroting als de werkelijke kosten nog niet exact bepaald kunnen worden.
SSD	Solid State Disk (registratiesysteem afd. Werk & Inkomen)
STAWEL	Stichting voor Duurzame Plattelandsontwikkeling Enschede
SW en Nieuw beschut	Sociale werkvoorziening en nieuw beschut: het gehele stelsel sociale werkvoorzieningsschap van voor (SW) en na (Nieuw beschut) de decentralisaties in 2015 (participatiewet)
t+4	Aanduiding voor het lopende jaar t (2024) en de daaropvolgende jaren 2025 t/m 2028
Takengesprekken VNG-Rijk	Gesprekken tussen de VNG en het Rijk (waarbij Enschede een actieve rol heeft) om gemeentelijke taken en middelen meer in balans te krijgen (vanaf 2026)
Tariefparameters	Verschillende elementen die samen de prijs van een product bepalen
Treasury	Een vorm van financiële compensatie of steun aan een organisatie om deze te helpen een belangrijke verandering voor elkaar te krijgen
Twente Village	Het beheren van het geld van een onderneming of organisatie
UT	Universiteit Twente
UWV	Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
VO	Vrouwenopvang (afkorting wordt ook gebruikt voor Voortgezet Onderwijs)
VNG	Vereniging van Nederlandse gemeenten
VRT	Veiligheidsregio Twente
VTT	Veilig Thuis Twente
Warmtetransitie	De overgang van aardgas naar duurzame alternatieven voor koken en het verwarmen van woningen en kraanwater
Weerstandsvermogen	Het vermogen om in te kunnen springen op calamiteiten etc. (via vrije buffers zoals reserves). Bepaald door buffers versus risico’s, aangeduid in weerstandsratio (vuistregel: 1 = voldoende)
WeK	Water- en Klimaatadaptatieplan
WGS	Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening
WKB	Wet Kwaliteitsborging
WMO	Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WMEBV	Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer
WO	Wetenschappelijk Onderwijs
WOO	Wet Open Overheid
WOZ	Waardering Onroerende Zaken
WOZ-waarde	Waarde van een pand volgens de wet Waardering Onroerende Zaken, deze waarde wordt gehanteerd voor de diverse belastingen (OZB, inkomsten-, erfbelasting,…)