1. {{source.parent_web_page_title}}
2. {{source.title}}

3.2 Versterken economie

 

Wat willen we bereiken?

In Twente zijn veel kansen voor economische groei. De bestaande bedrijven, beschikbare plekken voor nieuwe bedrijven, voorzieningen, de technische universiteit en de arbeidsmarkt vormen hiervoor een goede basis. Helaas is er, ondanks al die mogelijkheden voor bedrijven, een werkloosheid van 18,5% (NWW) in Enschede. Wij komen daarom op korte termijn met nieuwe plannen die meer werkgelegenheid voor minder hoog opgeleiden moeten opleveren. 

De belangrijkste prioriteiten voor de komende jaren zijn:
1. werkgever op kop: dit principe blijft ook komende jaren leidend. Ondernemers zijn belangrijk voor economische groei. Zonder economie geen werk.
2. acquisitie: het aantrekken van nieuwe bedrijven en het faciliteren van groei van bedrijven.
3. uitstroom uit de bijstand: vermindering van het aantal mensen in de bijstand.

De belangrijkste woorden in onze strategie zijn ‘bereikbaarheid', 'beschikbaarheid' en 'bekendheid’. We willen ondernemers zo goed mogelijk ondersteunen zodat ondernemen in Enschede nog aantrekkelijker wordt. Daarom gaan we waar mogelijk en nodig regels afschaffen, zorgen we voor bouwkavels die passen bij de bedrijven die ze zoeken en bieden we hen geschikt personeel.
 
Onze inzet vindt plaats in alle gebieden in Enschede, met prioriteit bij de binnenstad, Kennispark en het luchthavengebied.

We gaan ons regionaal en landelijk inzetten om zo veel mogelijk investeringen die de provinciale- en rijksoverheid in Twente gaat doen, te laten uitvoeren door Twentse bedrijven en hun medewerkers. Bijvoorbeeld investeringen in natuur ( ecologische hoofdzones) en bereikbaarheid ( N18). Werk in Twente, voor en door Twente!

Bereikbaar
Samen met Twentse gemeenten, Euregio, provincie, bedrijfsleven en het Rijk willen we dat Enschede de komende jaren nog beter bereikbaar wordt. Zowel over de weg, het water als met de trein. We vinden het belangrijk dat het goed gaat met onze stad. Om dat voor elkaar te krijgen, moet het verbeteren van de bereikbaarheid sneller worden aangepakt dan nu het geval is. We gaan hier nadrukkelijk voor lobbyen.

Beschikbaar
We zorgen er voor dat er genoeg ruimte is voor ondernemers en hun bedrijf. We willen meer werkzoekenden aan het werk krijgen. Daarbij gaan we meer uit van eigen kracht en vaardigheden van de werkzoekende bij het vinden van werk. Als dat nodig is ondersteunen we hem of haar (tijdelijk) op maat. Een goede opleiding is erg belangrijk bij het vinden van werk. In Enschede wonen meer mensen met een lage opleiding dan op andere plekken in Nederland. Dat probleem willen we stevig aanpakken. Daarom investeren we als gemeente flink in het vroegtijdig opsporen en bestrijden van achterstanden. We belonen initiatieven van partners gericht op innovatie van het onderwijs en een kwalitatief nog beter onderwijsaanbod. En we steunen initiatieven die de aansluiting van het onderwijs op de (regionale) arbeidsmarkt verbeteren.

Bekend
In Nederland en het buitenland weten niet genoeg mensen wat de mogelijkheden zijn van Enschede en Twente. Daar moeten we meer over vertellen. We vinden het vooral belangrijk dat er in de binnenstad, op Kennispark en in het luchthavengebied banen bij komen. Een bruisende binnenstad is van groot belang voor de inwoners van de stad maar ook voor de uitstraling die we in de regio (inclusief het Duitse achterland), Nederland en het buitenland willen hebben. 

 

Wat gaan we er voor doen?

Doelstelling A: Economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven)

Thema 1 en 2: versterken (internationaal) ondernemersklimaat  &  brancheaanpak en acquisitie
Versterken (internationaal) ondernemersklimaat
Een sterke economische regio is de basis voor een sterk economisch Enschede. Innovatie, arbeidsmarkt en economisch beleid worden regionaal opgepakt en afgestemd. Op lokaal niveau zorgen we voor voldoende ruimte voor ondernemen, voor passend personeel en een goede digitale en fysieke bereikbaarheid.  In dit kader zorgen we voor toekomstbestendige werklocaties: bedrijventerreinen, winkellocaties en  kantoorlocaties. We zoeken met onze partners naar manieren om flexibeler in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen.

De bekendheid van Enschede/Twente als de regio met een prima vestigingsklimaat moet worden vergroot. We zullen bedrijven buiten Twente nadrukkelijk gaan attenderen op de kansen die Enschede en Twente te bieden hebben. Dat doen we zo veel mogelijk op Twentse schaal.

We zetten onze vier internationale allianties in en focussen hierbij in de Euregio en MONT (Münster, Osnabrück en Netwerkstad Twente) op de arbeidsmarktkansen en innovatie, in China op de exportmogelijkheden voor Twente, in Silicon Valley op de kansen voor de HTSM en in Europa op het  verwerven van middelen. Hiernaast zetten we samen met partners in op het verbeteren van vestigingsvoorwaarden voor nieuwe internationale bedrijven zoals een full-service expat center (met het WTC Twente), goed internationaal onderwijs en een internationale uitstraling van de stad.  

Resultaten in 2015:

• knelpunten in het vestigingsklimaat benoemen en aanpakken (waar mogelijk/passend in regionaal verband).
• versterken van de regionale samenwerking op het gebied van economische zaken.
• invoeren specifieke focus bij de inzet van onze internationale allianties.

Brancheaanpak en acquisitie
De focus komt op het aantrekken van nieuwe bedrijven en het faciliteren van groei van bedrijven. Accountmanagers werken samen met de partners (ondernemers, onderwijs, onderzoek en overheid) in een branchegewijze aanpak die aansluit op de arbeidsmarktaanpak van het Werkplein Twente. We kennen de trends en ontwikkelingen, kansen voor Twente, verwachtingen m.b.t. werkgelegenheid, etc. We intensiveren onze inzet op de kansrijke branches. Dit doen we zoveel mogelijk op Twentse schaal.

Resultaten in 2015:

• het in regionaal verband oppakken van acquisitieleads van de Twente Board, Kennispark en Port of Twente.
• acquisitie op sectorniveau. Er wordt per branche een acquisitie top vijf bepaald. Per bedrijf wordt bekeken hoe de acquisitie het beste vorm kan krijgen en met wie.

Thema 3: versterken groene groei
Groene groei betekent dat de economie toeneemt zonder dat dit nadelig is voor klimaat, water, bodem, grondstoffen en biodiversiteit. Duurzame innovaties kunnen geld en werkgelegenheid opleveren en dragen bij aan het innovatieve en ondernemende karakter van Enschede en Twente. Daar  waar de gemeente  invloed  heeft  en  waar  het  is toegestaan, wordt dit gestimuleerd. Dit doen we via aandeelhouderschappen, aanbesteden, inkopen, regelgeving en  vergunningen. Door in ons inkoopproces aandacht te hebben voor duurzaamheid, innovatie  en regionale ondernemers sturen wij op het versterken van onze regionale economie.

Resultaten in 2015:

• in 2015 zetten wij vooral in op uitvoering van de landelijke Green deal ‘Smart Energy Cities’. Onderdeel hiervan is de pilot op het gebied van smartgrids in de Bothoven.
• daarnaast kan energiebesparing het bedrijfsleven een duurzame impuls geven. We gaan we met hen in overleg om tot afspraken in de vorm van bijvoorbeeld een convenant te komen, als onderdeel van het Actieplan Duurzaamheid (zie Duurzame Leefomgeving).

Thema 4: faciliteren kansrijke economische projecten

Resultaten in 2015:

• Kennispark: we gaan ons inzetten om het midden- en kleinbedrijf beter te verbinden met het onderwijs en onderzoek (UT, Saxion en Kennispark). Op fysiek vlak willen we samen met de Provincie inzetten op realisatie van fase 2 van het masterplan Kennispark. Met deze middelen willen we de transformatie inzetten van een modern gemengde werklocatie naar een innovatie campusomgeving met internationale allure. We willen de kwaliteit van de openbare ruimte in het gebied verhogen, een innovatiepad aanleggen en een parkeergarage. Doel is om het vestigingsklimaat in het gebied dusdanig te maken dat de ondernemers verleid worden om daarna zelf het parkmanagement op te pakken.
• Herstructurering Havengebied: in de eerste helft van 2015 wordt het project afgerond. Per 2015 gaan we starten met een gezamenlijk havenbeheer Twentekanalen. Een havenmanager gaat het havenbeheer uitvoeren en verder uitwerken samen met de partners vanuit overheden en bedrijfsleven.
• XL Businesspark: de kade zal in naar verwachting in 2015 in gebruik worden genomen, onder andere door Eurol en de Combi Terminal Twente. Acquisitie blijft het grootste speerpunt in de uitvoering.
• Luchthaven: in 2015 zal worden ingezet op uitwerking van de aanbevelingen van de commissie  onder leiding van de heer Wientjes. We gaan de bestemmingsplantechnische mogelijkheden verkennen voor nieuwe ontwikkelingen op het terrein.
• Usseler Es:dit project is tot 2018 stilgelegd in verband met de uitkomsten van de regionale bedrijventerreinenvisie.

 

Thema 5: bereikbaarheid (fysiek en digitaal)
Fysieke bereikbaarheid
We gaan lobbyen voor projecten die de (inter)nationale en regionale bereikbaarheid over weg en spoor verbeteren. We gaan door met de uitvoering van het beleid en de voorgestelde investeringen in fietsmaatregelen. Meer mensen op de fiets betekent ook minder autoverkeer en daarmee een betere bereikbaarheid met de auto. Naast dit beleid  zetten we in op nieuwe technologie en campagnes om bestaande infrastructuur beter te gebruiken. Ook is op een aantal plekken nieuwe infrastructuur nodig, voor zover de aanwezige financiële middelen toereikend zijn. We vinden dat vanuit economisch perspectief het Kennispark ook vanuit Noord goed bereikbaar moet zijn en streven daarvoor naar een breed gedragen plan.

Resultaten in 2015:

• startaanleg van het laatste deel van HOV (tussen Goolkatenweg en Uranusstraat).
• afronden van de verbreding van de Auke Vleerstraat.
• lobby op een verbreding van de verbinding naar Münster (RW35-B54) en een betere verbinding per trein richting Randstad. Voor de realisatie van projecten zijn we sterk afhankelijk van subsidies van Rijk, provincie en Regio Twente.

Digitale bereikbaarheid
We stimuleren de digitale bereikbaarheid in de vorm van een verdere uitrol van wifi in de binnenstad en breedband in het buitengebied door waar nodig diverse partijen bij elkaar te brengen.  

 

Doelstelling B: een groter deel van de potentiële beroepsbevolking is aan het werk

Thema 6: vergroten zelfredzaamheid bij het vinden van werk binnen en buiten Enschede

Vergroten zelfredzaamheid
De bemiddeling naar werk van onze werkzoekenden willen we verbeteren en efficiënter maken.

Resultaten in 2015:

• we geven marktpartijen, zoals uitzendbureaus, inzicht in het bemiddelbare deel van ons werkzoekendenbestand en onderzoeken op welke wijze marktpartijen betrokken kunnen of moeten zijn bij de bemiddeling van werkzoekenden.
• we gaan de werkzoekenden nog meer digitaal ondersteunen. Daarbij zal meer uitgegaan worden van hun eigen kracht en vaardigheden bij het vinden van werk.
• we stappen over op de CBS registratie voor het bepalen van het werkloosheidspercentage.

Participatiewet

De participatiewet gaat in per 1 januari 2015. Deze wet vervangt de huidige regelingen voor de Wet werk en arbeidsondersteuning jong gehandicapten (Wajong), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wet werk en bijstand (Wwb). De wet verlangt samenwerking in de arbeidsmarktregio Twente. Dit biedt kansen voor het creëren van werk binnen en buiten de gemeentegrenzen. Zelfredzaamheid van werkzoekenden staat voorop, maar waar nodig vindt ondersteuning plaats. De komst van de Participatiewet betreft een complexe operatie met de nodige integrale aspecten (regionaal en lokaal). Op diverse thema’s is er keuzeruimte.

De invoering van de Participatiewet betekent onder andere dat vanaf 2015 er geen nieuwe instroom in het kader van de WSW meer mogelijk is. Daarmee zal via natuurlijk verloop de komende tientallen jaren de  WSW worden afgebouwd. De zittende groep  werknemers behoudt de rechten die ze onder de oude WSW hadden.

Resultaten 2015:

• werken vanuit één regionale werkgeversbenadering en garantiebanen creëren voor werkzoekenden die niet in staat zijn het wettelijk minimumloon te verdienen. Daarbij is sprake van een gezamenlijk regionaal aanbod van werkgerichte arbeidsmarktinstrumenten.
• een regionaal werkbedrijf. Het betreft een netwerkorganisatie waar in ieder geval de werkgeversorganisaties, werknemersorganisaties, UWV en gemeenten in samenwerken.
• uitvoering van de Enschedese arbeidsmarktaanpak (EAA) 2015 en de bijbehorende verordeningen. Onderdelen van de EAA zijn: het in te zetten instrumentarium in het kader van de Participatiewet, de te hanteren loonwaardesystematiek, de invulling van het nieuw beschut werk en de wijze van invulling van de tegenprestatie en de inzet van middelen.

 
Algemene bijstand levensonderhoud
In het kader van de Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) geven wij uitvoering aan de in het Ontwikkelplan MAU opgenomen maatregelen teneinde het tekort op de uitgaven voor algemene bijstand levensonderhoud te reduceren. Deze maatregelen zijn toegespitst op instroombeperking en uitstroombevordering van de bijstand en op handhaving. Naar aanleiding van de in september 2014 uitgebrachte verantwoordingsrapportage MAU worden aanvullende maatregelen voorbereid die in 2015 hun beslag krijgen.

Resultaat in 2015:

• minder mensen die afhankelijk zijn van een uitkering en daarmee een reductie van de uitgaven van algemene bijstand voor levensonderhoud.
• een pakket met maatregelen dat aanvullend is op het eerdere Ontwikkelplan MAU.

Thema 7: investeren in werkgelegenheid
De commissie Draijer schrijft in haar rapport "Versterken economische kracht van Twente" dat een van de belangrijkste problemen voor Twente de grote werkloosheid onder minder hoog opgeleiden is. Een van de adviezen is om samen met bedrijfsleven en andere overheden maatregelen te nemen die zorgen voor  banen voor de minder hoog opgeleiden. De Twente Board heeft dit als opdracht op zich genomen.

Resultaten in 2015:

• wij zullen met regionale collega's follow up geven aan de leads die de Twente Board krijgt.
• regiobreed zetten we een gezamenlijk lobbytraject op om met een eenduidig verhaal richting Provincie, Rijk en Europa te kunnen acteren. 
• we zetten in op de kansen op de arbeidsmarkt die buiten Enschede en Twente liggen. Daarbij kijken we ook naar de mogelijkheden die Duitsland en de ons omliggende regio’s bieden. We gaan in Duitsland actief op zoek naar werk en leerwerkplekken voor onze werkzoekenden.
• we verwachten van onze werkzoekenden dat zij de beschikbare banen accepteren.

 

Doelstelling C: Meer jongeren met een opleiding die aansluit bij de arbeidsmarkt

Thema 8 Onderwijs en talentontwikkeling

In het najaar 2014 formuleren we samen met de onderwijspartners een nieuwe Lokale Educatieve Agenda (LEA). Hierin benoemen we de belangrijkste gezamenlijke doelen voor de komende vier jaar, en bundelen we krachten en middelen om die te realiseren. Met als hoofddoel om meer jongeren een opleiding te laten afronden die aansluit bij de arbeidsmarkt. Ook nog in 2014 zullen we de vervoersvergoeding aan leerlingen in het voortgezet onderwijs aanpassen naar aanleiding van de wetgeving Passend Onderwijs. Wij komen daartoe met een voorstel aan de Raad tot wijziging van de verordening Leerlingenvervoer.

In de jaren 2015-2018 werken we voorts aan meer samenhang tussen jeugdzorg, onderwijs en arbeidsmarkt, zoals genoemd bij Sociale Duurzaamheid, thema 3.

Resultaten in 2015:

• we gaan verder met het verhogen van de kwaliteit van de Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE) in Enschede. Als de voor dit doel beschikbare middelen ook na 2015 beschikbaar blijven, maken we daarover nieuwe afspraken met het Rijk en de stedelijke partners binnen de 30 Integrale Kindcentra (IKC's)
• we gaan de innovatiekracht en de kwaliteit van het onderwijs vergroten, door initiatieven van scholen op dit punt te belonen. Hiervoor zetten we de middelen voor Brede Talentontwikkeling in.
• de verordening Leerlingenvervoer wordt, direct na afloop van het schooljaar 2014-2015, geëvalueerd, zoals afgesproken met de raad bij de vaststelling ervan. Daarbij betrekken we ook de aanpassing van de kilometergrens.

Indicatoren

Effectindicatoren	Score 2013	Streven 2014	Streven 2015	Streven 2018
Doelstelling A : 1. Banenindex (aantal arbeidsplaatsen Enschede en Twente) (prognose: 0% groei in 2015, vanaf 2016 0,3% groei per jaar)	Enschede: 80.890 Twente: 287.100	Enschede 80.324 Twente: 285.090	Enschede:80.324 Twente:285.090	Enschede:81.049 Twente:287.663
2. Bruto Binnenlands Product Twente per inwoner	29.942 *	30.182	30.484	31.876
3. Waardering dienstverlening Ondernemersloket	8,5	minimaal 8	minimaal 8	minimaal 8
4. Bereikbaarheid Enschede West en centrum	100	100	100	100
5. energieverbruik bedrijfsleven (mutatie)	PM	PM	PM	PM
6. groene groei (nog te ontwikkelen in overleg met bedrijfsleven)	PM	PM	PM	PM
Doelstelling B: 7.Participatie index (netto participatiegraad)	58%	58%	58%	60%
8. Aantal NWW en WWB'ers (peildatum augustus)	NWW: 11.833 WWB: 6232	NWW 12.585  WWB: 6737	NWW: niveau NL  WWB: niveau NL	NWW: niveau NL  WWB: niveau NL
Doelstelling C: 9. Onderwijsindex, bestaat uit: - Verdeling van leerlingen over niveaus VO, volgens advies PO - Beroepsbevolking met opleidingsniveau MBO-2 en hoger - Percentage VO-leerlingen met een technisch profiel (3e en 4e leerjaar) - Percentage afgestudeerden MBO, HBO, UT met een technische studie	PrO 3%, vmbo: 53%, havo-vwo 44% 76% vmbo 49%, havo 47%, vwo 71%   ROC 23%, Saxion 26% ,UT 47%	PrO 3%, vmbo 53%, havo-vwo 44% 76% vmbo >45%, havo >45%, vwo >60% ROC 25%, Saxion 27%, UT 48%	PrO 3%, vmbo 53%, havo-vwo 44% 76% vmbo >45%, havo >45%, vwo >60% ROC 26%, Saxion 28%, UT 49%	PrO 3%, vmbo 53%, havo-vwo 44% 77% vmbo >45%, havo >45%, vwo >60% ROC 30%, Saxion 30%, UT 50%

* =schatting (prognose 2014-2018: economische groei, CPB)

Wat mag het kosten?

In onderstaande taartdiagram zijn de uitgaven per thema weergegeven. Daar waar bij een thema geen middelen zijn weergegeven, zijn deze opgenomen onder een ander budget.

bedragen x1.000 euro

Versterken economie Bedragen x 1.000 euro Begroting  2014 Begroting 2015 Raming  2016 Raming  2017 Raming  2018 Lasten 209.326 204.655 196.254 194.684 193.623 Baten 175.904 117.466 114.518 114.506 114.506 Saldo van baten en lasten 33.423 87.189 81.736 80.178 79.117 Storting Reserves 2.941 1.885 1.835 1.849 1.228 Onttrekking reserves 5.048 5.882 2.711 2.357 2.207 Resultaat 31.316 83.192 80.860 79.669 78.137

Toelichting

De belangrijkste verschuiving betreft de opname van het Participatiebudget en de middelen voor de Sociale Werkvoorziening in de integratie-uitkering sociaal domein. Daarmee maakt ongeveer 50 miljoen euro deel uit van de algemene middelen uit het Gemeentefonds. Het bedrag bij de baten daalt met hetzelfde bedrag.
Bij de algemene bijstand geeft  bij de lasten voor 2015 nog een stijging te zien. We gaan daarbij uit dat het tekort op het rijksbudget wordt aangevuld door de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU). De ramingen voor 2015 en de jaren daarna zijn nog gebaseerd op het huidige verdeelmodel voor de BUIG. Vanaf 2015 treedt een nieuw verdeelmodel in werking. De meerjarige effecten van dit model zijn nog niet bekend. Tenslotte dalen de lasten voor Arbeidsmarktparticipatie omdat er minder  budget beschikbaar als gevolg van rijksbezuinigingen. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de financiële bijlage 6.4.

Meer info	Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders	Patrick Welman, Eelco Eerenberg, Hans van Agteren
Programmadirecteur	Richard Kokhuis