3.3 Duurzame leefomgeving

 

 

Wat willen we bereiken?

Stedelijke ontwikkeling

Wij hebben de ambitie om de grootstedelijke kwaliteit van Enschede verder te versterken. We kiezen er met nadruk voor onze energie en ambtelijk capaciteit in te zetten op het binnensingelgebied, de invalswegen van de stad, het Kennispark en de herontwikkeling van de voormalige vliegbasis. Dat betekent ook dat er in andere delen van onze gemeente veel minder ambtelijke bemoeienis zal zijn.

Duurzame leefomgeving: ruimte voor bewoners en partners
Een duurzame leefomgeving organiseren we samen, samen met inwoners, samen met ondernemers, met instellingen en investeerders. De focus van onze aanpak ligt daarbij dicht bij de inwoners. Via stadsdelen, wijken en straten, met overheidsparticipatie als leidend principe. We stimuleren en verbinden mensen bij voorkeur door ons aan te sluiten bij de gesprekken in de wijk, fysiek en via de digitale kanalen. Samen met bewoners, ondernemers en partners stellen we gebiedsagenda’s op en werken we aan oplossingen en plannen op maat. Dit verhoogt betrokkenheid en sociale cohesie én zorgt voor duurzame oplossingen. zo zorgen we ervoor dat Enschede ook in 2018 nog een aantrekkelijke stad is om te wonen, werken en te verblijven. 

Meer zeggenschap over de eigen leefomgeving
We redeneren meer vanuit de stadsdelen. Gebiedsagenda’s worden leidend voor de inzet in een wijk. De rol van de stadsdeelwethouder, -commissie, -manager en de wijkteamleider wordt versterkt. En we gaan werken met wijkbegrotingen. Daar beginnen we in 2015 mee. Wijkbudgetten en wijkbeheerplannen zijn belangrijk instrumenten voor meer zeggenschap van bewoners over hun directe omgeving. We geven meer zeggenschap over, maar vragen ook meer inzet op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. We leveren maatwerk, passend bij de specifieke situatie van wijk of buurt.

Een veilige stad
Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheidsinstanties, (zorg)instellingen, bewoners en bedrijven. Vaker dan in het verleden vragen we van onze partners om zelf ook verantwoordelijkheid te nemen. De ambitie van Enschede is en blijft: een veilige gemeente om te wonen, werken en recreëren. Veiligheid vormt een integraal onderdeel in alle programma’s. Daarom willen we de processen (nog) beter op elkaar aan laten sluiten, voorkomen is beter dan genezen. Het uitgangspunt daarbij is dat we veiligheidsvraagstukken voortvarend en adequaat oppakken.

Duurzame, toekomstbestendige stad
Samen met inwoners, bedrijven en instellingen ontwikkelen we in de stadsdelen het Actieplan Duurzaamheid. Als overheid scheppen we de voorwaarden en ontwikkelen we maatregelen om duurzaam gedrag te stimuleren. We zoeken daarbij verbindingen op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Regionaal bijvoorbeeld in het terugdringen van het restafval op weg naar een ‘afvalloos Twente’. Onderdeel hiervan is "de vervuiler betaalt". Lokaal zetten we sterk in op de verduurzaming van woonwijken in samenwerking met de corporaties. In het verlengde ligt de opgave om energieopwekking via duurzame energiebronnen verder te stimuleren. Concrete acties nemen we op in de gebiedsagenda's voor de stadsdelen.

Voor de economische ontwikkeling van de stad is versterking van het vestigingsklimaat een van de belangrijkste voorwaarden. Bouwen aan een stad waarin je goed kunt wonen, werken, leven of je bedrijf kunt vestigen, is van levensbelang voor de economische vitaliteit van de stad en de hele regio. We maken daarbij keuzes met onze focus op concrete doelen en deelgebieden: de binnensingel, het Kennispark en het voormalig Luchthaventerrein.

Cultuur
Enschede is één van de negen culturele kernpunten in Nederland. Kernpunten hebben door hun culturele aanbod een groeiend belang voor de regionale economische ontwikkeling. Het gaat dan in de eerste plaats om de aantrekkingskracht op bezoekers en hoger opgeleide bewoners. De programmering van de culturele instellingen draagt samen met een divers evenementenprogramma bij aan een bruisende stad. Komende jaren wordt samen met Hengelo – en in het verband van de Netwerkstad – gewerkt aan een gezamenlijk Twents aanbod van onder meer podiumkunst. In de tweede plaats draagt cultuur, waaronder via cultuureducatie, bij aan “creatieve” talentontwikkeling: eveneens een wezenlijk economisch belang in Enschede. Tot slot draagt de citymarketing – waar mogelijk in samenwerking met regionale partners – bij aan de bekendheid van Enschede als Kennisstad, Muziekstad en Winkelstad.

 

Wat gaan we er voor doen?

Doelstelling A: Samen met partners behouden en versterken van de ‘dynamische en vitale’ stad

Thema 1 Stedelijke ontwikkeling
We maken voor alle ruimtelijke thema’s programmeringsafspraken in de regio, samen met de provincie. Wij gaan samen met bewoners en de partners de grote uitdaging aan om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen (en woonlasten beheersbaar te houden) en levensloopbestendig te maken. Wij maken daarover jaarlijks afspraken met de corporaties. Wij ontwikkelen arrangementen om bewoners te verleiden zelf te investeren. Ook ronden wij gezamenlijk de herstructureringsopgaven af.

Wij leveren meer maatwerk op nieuwe initiatieven door partners en particulieren die bijdragen aan onze doelen voor werk, duurzaamheid (o.a. energieopwekking), het binnensingelgebied en de invalswegen (Enschede 2030) en de ruimtelijke kwaliteit in de stad. Om nieuwe ontwikkelingen door partners in de stad mogelijk te maken gaan wij minder en globaler ruimtelijk beleid maken en op sommige plekken meer specifieker gebiedsgericht beleid. Wij maken gebruik van de mogelijkheden van (nieuwe) juridische instrumenten om partners meer ruimte en mogelijkheden te geven. We zoeken eerder het gesprek met bewoners, ondernemers en partners over nieuw op te stellen bestemmingsplannen.

Verder gaan wij projecten temporiseren en stoppen als deze niet meer bijdragen aan onze doelen. Hiermee creëren we naast programmatische ruimte voor de belangrijkste plekken in de stad ook een reductie van risico’s daar waar het onze eigen grondexploitaties betreft. We doen dit samen met de regio en de provincie. Wij moeten in elk stadsdeel keuzes maken op welke plaatsen wij nog zelf fysieke ingrepen doen. Bij de afweging kijken we waar we aan kunnen sluiten bij investeringen door partners en de regionale doelstellingen zoals vastgelegd in de Ontwikkelagenda Netwerkstad Twente (OANT).

We kiezen voor een heldere bestuurlijke verantwoordelijkheid bij ruimtelijke projecten. In de kaderstellende beginfase is de functionele wethouder aan zet. In de uitvoerende fase is de stadsdeelwethouder verantwoordelijk. Indien nodig maken we hierop een uitzondering.

Resultaten in 2015:

• Actualisatie van de Stedelijke Koers (programmering en strategie).
• Voorstellen voor het verkleinen van de risico’s en de omvang van grondportefeuille voor projecten die niet bijdragen aan de doelen.
• Adequate stedelijke instrumenten voor het begeleiden van initiatieven (waaronder een niet project gefinancierde projectorganisatie).
• Eén verkooporganisatie voor grond en vastgoed met een gezamenlijke verkoopstrategie.
• Opschonen van bestaand ruimtelijk beleid; minder en globaler, wat leidt tot minder en een globalere bestemmingsplannen.
• Nieuwe omgevingsvisie voor het Binnensingelgebied.
• Afspraken voor vier jaar met de corporaties over de (ver)bouw, verduurzaming en verkoop van huurwoningen in de vijf stadsdelen. 
• Bestemmingsplanproces wijzigen door iedere bestemmingsplanprocedure te beginnen met de participatie van inwoners, ondernemers en partners. Per plan kan de vorm van participatie verschillen.

 

Doelstelling B: Stimuleren van de bruisende stad

Thema 2 Beleving in de (binnen)stad

Het belang van cultuur in Enschede is groot: culturele voorzieningen dragen bij aan een bruisende binnenstad, zijn een vestigingsfactor voor bewoners en hebben aantrekkingskracht op bezoekers (Cultuurkaart Enschede, 2012). Daarnaast behoren creativiteit en innovatie in de huidige economie tot de belangrijkste productiefactoren. We gaan daarom cultuur en creativiteit meer met andere beleidsterreinen verbinden, met name gericht op talentontwikkeling. Het gaat onder meer om onderwijs (van primair onderwijs tot Universiteit Twente), (jeugd)zorg en (cultuur)participatie. Inzet is verder om binnen Netwerkstad Twente tot een samenhangend cultuuraanbod te komen en tegelijk de subsidieafhankelijkheid van cultuurpartners te verminderen.

Voor de terugloop van budgetten in het culturele domein die tot 2018 oplopen naar rond 1,5 miljoen euro, is een ingreep in de huidige culturele basisinfrastructuur noodzakelijk.

Resultaten in 2015:

• Regionale afstemming van het bovenlokale cultuuraanbod en de marketing daarvan. Te beginnen met het uitwerken van samenwerking tussen cultuurinstellingen in Hengelo en Enschede;
• Invoeren van "Cultuureducatie met Kwaliteit" in het primair onderwijs.
• Actualiseren van het Cultuurplan Enschede, Culturele hotspot van het Oosten. De actualisatie geeft richting aan de bezuinigingen van 1,5 miljoen euro die neer zal slaan in de Programmabegroting 2016-2019.

Voor citymarketing en evenementen staan alle acties in het teken van het merk van de stad: “Enschede, Stad van Nu”. Hoofddoelen zijn gericht op het versterken van de economie, waaronder in de binnenstad: aantrekken van meer bezoekers, herhalingsbezoek, meerdaags verblijf en bestedingen.

Het evenementenbeleid spitst zich toe op een gevarieerd evenementenaanbod dat voortdurend bijdraagt aan de aantrekkingskracht van de bruisende stad; inzet is dat enkele evenementen uitgroeien naar een landelijk bereik. Het acquireren van landelijk bekende inkoopevents maakt onderdeel uit van deze strategie, evenals regionale samenwerking tussen de marketingbureaus in de Netwerkstad. Ook wordt ingezet op verduurzaming van de evenementen. Het evenementenbudget van nu nog rond 760.000 euro levert jaarlijks aan economische spin-off: 4 miljoen euro aan bestedingen in horeca, winkels en parkeren, 5 miljoen euro aan indirecte bestedingen door toeleveranciers, 40 fte werkgelegenheid op jaarbasis, 2500 vrijwilligers en enkele miljoenen euro’s aan mediawaarde.

In het domein van citymarketing, evenementen en toerisme moet tot en met 2017 nog een bezuinigingstaakstelling van 440.000 euro worden ingevuld.

Resultaten in 2015:

• Samenhangende aanpak van citymarketing, toerisme, recreatie en evenementen.
• Verdere verduurzaming van de Enschedese evenementen.

Thema 3 Binnenstad (centrum)
De binnenstad ontwikkelt zich steeds verder tot het bruisende centrum van Twente. Door nieuwe impulsen in de kwaliteit van de historische stadskern zelf, door ontwikkelingen rondom de binnenstad en langs de grote invalswegen, zoals de Zuiderval en de Haaksbergerstraat, krijgt het centrum steeds meer de grootstedelijke uitstraling die we al geruime tijd nastreven. Dat is niet alleen goed voor het positieve imago van de stad, maar ook voor het scheppen van extra banen. Daarom gaan we door met het Actieprogramma Binnenstad en met het steunen van onze partners bij het realiseren van kleinschalige projecten in het Centrum.

We kiezen daarbij voor de volgende speerpunten.

Duurzaamheidsimpuls: We gaan het centrum verduurzamen met CO2 reductie en waterbeheersing als prominente uitdagingen, te beginnen in De Heurne en de wijk de Bothoven.

Meer banen: We scheppen extra werkgelegenheid door te investeren in de kwaliteit en aantrekkelijkheid van de binnenstad en door toe te werken naar een zodanige spannende mix aan functies dat er meer bezoekers naar ons centrum komen, die zorgen voor meer omzet in de winkels, horeca en culturele voorzieningen..

Compacte binnenstad: We maken het kernwinkelgebied in de binnenstad compacter zodat we een kwalitatief hoogwaardig “rondje Binnenstad” kunnen blijven aanbieden aan bezoekers om te shoppen, slenteren, verpozen, studeren, chillen. Kortom voor elke leefstijl en leeftijdscategorie wat wils: zo verkopen we onze stad in binnen – en buitenland met Duitsland voorop. En op deze manier verminderen we de leegstand in het kernwinkelgebied.

Hoogwaardige stedenbouwkundige kwaliteit: Uitbreiding van de stad is niet meer aan de orde. Het gaat nu meer om het vergroten van de kwaliteit. We gaan geleidelijk de open ruimtes in het centrum invullen met diverse functies. We verbeteren de kwaliteit van de openbare ruimte en houden de bereikbaarheid van het centrum op peil ook tijdens piekmomenten. Kwaliteitsverbetering bereiken we ook door het geven van een aantrekkelijker uitstraling aan pleinen, gevels van panden en door het verder uitbreiden van de variatie in winkels en horeca én van culturele evenementen.

Wonen, hartje binnenstad: Er is en blijft behoefte aan woningen in en rondom de binnenstad, vooral voor kleine huishoudens. Lege plekken in het centrum vullen we geleidelijk op, zoals de gebieden in de Spoorzone. 

Extra krachtbronnen: De kwaliteit en aantrekkelijkheid van de oude kern van de binnenstad voeren we verder op door in de schil rond de kern en langs de grote invalswegen een kwalitatief hoogwaardige mix van grootstedelijke voorzieningen te realiseren. Voorzieningen die op zichzelf al een verrijking voor het centrum betekenen, maar die door hun ligging pal tegen de binnenstad, ook een extra kracht geven aan die binnenstad omdat ze veel publiek trekken. Het gaat hier bijvoorbeeld om het ziekenhuis (MST), de stadscampus van Saxion en de Performance Factory (Polaroid).

Bruisende studentenstad: Het is voor Enschede van groot belang om talent en kennis aan te blijven trekken en te behouden. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de lokale economie door hun innovatieve kwaliteiten. Onze strategie richt zich dan ook op het veel sterker profileren van Enschede als een studentenstad met een goed studentenklimaat ook in de (directe nabijheid van de) binnenstad. 

Veilige en leefbare wijken: Het is goed wonen in de wijken dicht bij de binnenstad. Alle centrumvoorzieningen op loopafstand, gezelligheid, reuring en dynamiek. Daartegenover staat de overlast die wijken soms ondervinden van sluipverkeer, parkeerdruk, geluidsoverlast en overlast van dealers, zwervers en verslaafden. We moeten een goede balans vinden tussen de economische vitaliteit van de binnenstad en een goed woon- en leefklimaat in de wijken daaromheen.

Zorg op maat: We zetten in op het beter benutten van de eigen kracht van de Enschedeër: zelfredzaamheid en samen - redzaamheid. Mensen die het zelf niet kunnen redden, krijgen ondersteuning op maat. Dat geldt bijvoorbeeld voor verslaafden. Het is belangrijk hen goede huisvesting te geven met de voorwaarde dat ze er, naar vermogen, iets voor terug doen voor de buurt waarin ze wonen. In de Laares is daar al goede ervaring mee opgedaan. 

Zeggenschap en zelfbestuur: In de binnenstad is al geruime tijd positieve ervaring opgedaan via het zogenaamde “binnenstadoverleg”. Daarin werken alle belanghebbende partners in de binnenstad samen met de gemeente op basis van het Actieprogramma Binnenstad en het Netwerkstad project “Spontane binnensteden”. De private partners hebben daarin een grote mate van zeggenschap en zelfbestuur.

Op vergelijkbare wijze willen we ook in de wijken samenwerkingsvormen opzetten en wijkprogramma’s opstellen. Dat moet er toe leiden dat bewoners zich betrokken en verantwoordelijk voelen voor hun wijk of buurt. Vanuit de gemeente ondersteunen en faciliteren wij hen daarbij waar mogelijk. Dit doen wij onder andere bij het besteden van de wijkbudgetten. In enkele wijken willen we experimenteren met verdergaande zeggenschap dan tot nu toe: “de wijkbewoners die de gemeente een opdracht geeft” is een uitdaging.

Resultaten in 2015:

• Verbeteren van gevels en pleinen alsmede enkele nieuwbouwprojecten op basis van het Actieprogramma Binnenstad en Netwerkstad – project “spontane binnensteden”.
• Plan van aanpak verduurzamen Centrum.
• Oplevering van het MST met het Koningsplein met de verbinding naar de van Heekgarage.
• Oplevering van het Wilminkplein met omliggend hotel en woningen.
• Bouw van de Stadscampus.
• Vervolg woningbouw in middengebied Spoorzone, Boddenkamp en Laares.
• Nieuwbouw Schuttersveld.
• Afronden renovatie Vitensterrein.
• Uitvoeren wijkverkeerscirculatieplan Hogeland / Getfert.

Doelstelling C: Burgers wonen in leefbare en veilige wijken en leveren daar een bijdrage aan

Thema 4. Burger- en overheidsparticipatie
We richten ons op het vergroten van betrokkenheid, initiatiefkracht en zeggenschap door open te staan voor bewoners, hen uit te nodigen en ruimte te bieden voor initiatieven. Hierdoor maken we de slag van burger- naar overheidsparticipatie. De gemeente participeert en faciliteert in bewonersinitiatieven. De gebiedsagenda en overzicht van de wijkuitgaven zijn hiervoor nieuwe instrumenten.

De gebiedsagenda stellen we samen op met alle betrokkenen in de wijk. We leggen vast wat de wijk nodig heeft en wat we samen gaan realiseren. Hierbij krijgen de bewoners meer inzicht in de financieringsstromen in hun wijk. We verwachten dat dit de dialoog met de samenleving aanmoedigt. Dat het ertoe bijdraagt dat bewoners en partners meer gaan meedenken over de besteding van middelen in hun wijk en wat ze zelf kunnen bijdragen om doelen te realiseren. Dit draagt bij aan een betere afstemming tussen verschillende opgaves in de wijk en aan een transparanter openbaar bestuur. Tot slot dragen we daar waar mogelijk het beheer van de openbare ruimte meer over aan bewoners en partners.

Resultaten in 2015: 

• een basismodel stadsdeelgewijs werken, om gebiedsgerichte samenwerking voor en met bewoners, wijken en stadsdelen ten behoeve van zelf- en samenredzaamheid te bevorderen (implementatie burgerkracht).
• de ontwikkeling en invoering van de gebiedsagenda’s.
• de ontwikkeling en invoering van de wijkbegroting.
• we starten een project, waarbij we het onderhoud  van een buurt of wijk zo veel als mogelijk bij bewoners leggen. Dit project moet leiden tot gezamenlijk vastgestelde randvoorwaarden voor succesvol zelfbeheer.
• overzicht van activiteiten in de wijk maken.
• Het college zal de raad in juli 2015 een voorstel voorleggen voor een hernieuwd beheerssysteem en herziene spelregels voor toekennen van wijkbudgetten, daarbij rekening houdend met:
  • ervaringen met het werken met wijkbudgetten tot nu toe;
  • mogelijkheden creëren voor het meerjarig sparen van gelden voor uitgaven met grotere geldbedragen;
  • het stimuleren en ondersteunen van de beoogde optimale uitnutting van wijkbudgetten en elimineren van prikkels binnen het systeem om budgetten “geforceerd” op te maken om daarmee te voorkomen dat gelden terugvallen naar de (algemene) reserves.

Dit hernieuwde beheerssysteem wijkbudgetten zal binnen stadsdeelmanagement beter worden afgestemd (synergie vergrotend) op het nog op te zetten beheerssysteem voor budget burgerkracht dat per 2016 wordt ingevoerd. Daarmee wordt voor de raad inzichtelijk op welke wijze deze budgetten elkaar versterken en zich van elkaar onderscheiden in de uitvoering en terugkoppeling van de resultaten.

Thema 5: Openbare orde en veiligheid
Veiligheid is een van de (wettelijke) kerntaken van de overheid. Burgers en bedrijven krijgen een steeds grotere eigen verantwoordelijkheid om bij te dragen aan veiligheid. Dit willen we doen in co-creatie met het wijkgericht werken. Niet binnen vaste kaders, maar ingericht naar omgeving, situatie en tijd. Dit geldt voor de afzonderlijke wijken en voor de binnenstad in het bijzonder.

Als gemeente en regievoerder openbare orde en veiligheid richten wij ons in de komende 4 jaar op de prioriteiten van het Integraal veiligheidsplan 2013-2016 (IVP). In 2016 stellen wij een nieuw IVP op voor de periode 2017-2020. 

De focus ligt in 2015 op:

• het terugdringen van de misdrijven met een hoge impact op slachtoffers (‘high impact crimes’). 
• het vergroten van het veiligheidsgevoel van (en met) burgers in Enschede.
• het terugdringen van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit.
• heroriëntatie (uitvoering) camerabeleid.
• verdere uitbouw regionale samenwerking en in het verlengde daarvan het Veiligheidshuis Twente.

Ook gaan we ons nadrukkelijk bezighouden met:

• het bevorderen van de inzet van ondersteunende en vernieuwende middelen voor veiligheid in het publieke domein.
• het verbeteren van de informatieverwerking, informatievoorziening en monitoring (Big data).
• het versterken van de ketensamenwerking met veiligheidspartners, burgers en ondernemers en het vergroten van de (interne) uitvoeringskracht.

In de komende vier jaar gaan we ons tenslotte nog nadrukkelijker richten op verdergaande samenwerking met andere steden in de Hague Security Delta (Den Haag, Eindhoven, Tilburg, Twente) en partners voor efficiëntere oplossingen voor behoeften binnen het veiligheidsdomein.

Thema 6. Beheer en onderhoud openbare ruimte
We streven er naar de kwaliteit van de openbare ruimte op een behoorlijk niveau te houden. Als uitgangspunt  hanteren we in de hele stad onderhoudsniveau ‘basis‘ en in het stadserf niveau ‘hoog’. Samen met bewoners en partners differentiëren we in het beheer en de onderhoudsniveaus. Daarbij blijft het vergroten van de zelfredzaamheid en de samenwerking met onze partners en bewoners belangrijk. Via het wijkbeheerplan maken we samen afgewogen keuzes. Meer zeggenschap en verantwoordelijkheid bij bewoners en partners neerleggen moet leiden tot een “plus” bovenop het basis onderhoudsniveau. Hiernaast continueren we de verschuiving richting risico gestuurd beheer, waarbij we pas gaan vervangen als iets echt niet meer functioneert.

Vanuit de Watervisie en het Gemeentelijk Rioleringsplan pakken we de waterproblematiek aan. Naast grondwateroverlast gaat het hier ook om wateroverlast of juist verdroging als gevolg van klimaatverandering. De uitwerking vindt zoveel mogelijk plaats samen met  rioolonderhoud.
 
Resultaten in 2015:

• we starten met de verkoop van reststroken openbaar groen aan bewoners, naast tijdelijk gebruik van reststroken groen door bewoners en partners.
• onder voorbehoud van positieve besluitvorming eind 2014 starten we in 2015 in de wijken Pathmos en Stadsveld met de aanleg van het eerste tracé van de Stadsbeek.
• een nieuw rioleringsplan (GRP) voor de periode 2016-2020.
• in 2015 wordt op basis van de evaluatie over 2014 van onkruidbeheersing op verharding (zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen) een nieuwe afweging gemaakt tussen het beeld buiten en de gemaakte kosten.
• samen met bewoners en partners wordt invulling geven aan de voorbereiding en uitvoering van de noodzakelijke bezuinigingsmaatregelen uit het traject “Veranderen en bezuinigen in het beheer en onderhoud van de openbare ruimte”.

Thema 7: Stadsdeelgewijs werken aan lokale duurzame initiatieven (Weconomy) 
Steeds meer bewoners starten of ondersteunen lokale initiatieven gericht op energie, stadslandbouw of zorg. Uitgangspunten hierbij zijn menselijke maat,  kleinschaligheid en gemeenschappelijkheid. Deze, soms kleine, initiatieven leveren een waardevolle bijdrage aan verandering in de samenleving.
Door ruimte te bieden, bijvoorbeeld op het gebied van regelgeving of vergunningen (zie hiervoor ook het onderstaande thema Wettelijke taken en deregulering) ondersteunen wij dat de samenleving op deze manier zelf vorm en inhoud geeft aan duurzaamheid.

Resultaten in 2015:

• een nadere uitwerking van het thema, inclusief de meest geschikte rol voor de gemeente, vindt plaats in het nieuw op te stellen Actieplan Duurzaamheid (zie ook thema 9).

Thema 8: Wettelijke taken en deregulering
De regeldruk voor burgers, ondernemers en instellingen wordt waar mogelijk omlaag gebracht. Dit leidt tot een vermindering van de administratieve lasten voor burgers, ondernemers en overheden en tot besparingen bij de gemeente.

Resultaten in 2015:

• na besluitvorming eind 2014 over het verminderen van de regeldruk bij een eerste tranche van gemeentelijke, autonome, vergunningstelsels, wordt in 2015 gestart met de uitvoering.
• we beginnen met het doorlichten van de overige gemeentelijke vergunningstelsels. Hierbij kijken we ook naar welstand, bestemmingsplannen, subsidieregels etc. Dit alles doen wij in een open en transparante discussie met de maatschappij.

 

Doelstelling D: Stimuleren van een duurzame leefomgeving

Thema 9: Duurzame energievoorziening
Actieplan duurzaamheid
Duurzaamheid is een topprioriteit voor Enschede. Om onze ambities waar te maken, hebben we onze partners en inwoners van de stad hard nodig. Wij stellen daarom samen met hen en de stadsdelen een Actieplan Duurzaamheid op, waarin we samen de uitdagingen voor langere termijn vormgeven en aangaan. Dit actieplan richt zich, naast een reductie van de CO2 uitstoot, ook op thema’s zoals circulaire economie, klimaatadaptatie en groene groei. Om er zeker van te zijn dat we vooruitgang gaan boeken, stellen we een uitvoeringsprogramma op.

Ook stellen we met gemeentelijke partners een lokaal duurzaamheidsconvenant op. Hierin maken we in ieder geval afspraken met het bedrijfsleven over energie (zie ook Versterken Economie). Daar waar wij zelf de beslisser zijn, past een uitvoerende (voorbeeld) rol. Op andere momenten past een coöperatieve, faciliterende en arrangerende rol.

Duurzame energievoorziening
We verbreden onze invulling van het begrip duurzaamheid. Dit neemt niet weg dat ‘klimaat en energie’ een belangrijk thema blijft. Onderdeel van het Actieplan Duurzaamheid wordt de vermindering van de CO2-uitstoot en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen (Energievisie 2040). Daarmee geven we uitvoering aan het Nationaal Energieakkoord. Onze inzet:   

1. De ambitie om, samen met de corporaties, 40.000 woningen te verduurzamen is prioriteit, gevolgd door de aanpak van overige gebouwen van instellingen en bedrijven. We steunen waar mogelijk nieuwe initiatieven en maatregelen. Bestaande activiteiten, zoals de Reimarkt, blijven we ondersteunen.
2. Stimuleren van de opwekking van duurzame energie. De omslag naar grootschalige duurzame opwekking heeft voor gemeenten grote ruimtelijke consequenties, bijvoorbeeld op het gebied van ondergrondse infrastructuur maar ook op gebied van ruimtelijke inpassing en effect op het (stedelijke) landschap. Waar mogelijk vereenvoudigen we onze eigen (bouw)regels en verlagen we de leges, om initiatieven te ondersteunen.

Duurzame inkoop
De Gemeente Enschede streeft er naar om 100% duurzaam in te kopen. Dat betekent dat we bij de inkoop van werken, leveringen of diensten altijd kijken naar de meest duurzame versies die op de markt worden aangeboden, en beoordelen of deze voor ons toepasbaar zijn. In de aanbestedingsstukken en in de te sluiten overeenkomsten worden duurzaamheidscriteria opgenomen om de meest duurzame uitvoering te borgen. Tenslotte monitort de contractmanager tijdens de contractfase de overeengekomen duurzame oplossingen, om deze te kunnen borgen in de eigen organisatie en haar werkwijze.

Resultaten in 2015:

• een in gezamenlijkheid met de stad opgesteld Actieplan Duurzaamheid met bijbehorend uitvoeringsprogramma.
• verdere invulling van de gemeentelijke rol, waaronder een makelaarsfunctie rondom kennis over energiebesparing (onder meer voor bedrijven en woningeigenaren), een inventarisatie van de ruimte voor (grootschalige) opwekking van duurzame energie en het ondersteunen van initiatieven van partners door ruimte te scheppen op het gebied van vergunningen, regels en leges.
• op het terrein van bewustwording van kinderen focussen we de natuur- en milieueducatie op duurzaamheid, zodat kinderen op een verantwoorde manier met energie, grondstoffen en hun (natuurlijke) omgeving omgaan.

Thema 10: Afvalstoffen: afvalloos Twente
De Afvalbeleidsvisie wordt aangescherpt met het oog op een afvalloos Twente (doel: hergebruik van 90% van het huishoudelijk afval en daarnaast maximaal 50 kg. restafval per inwoner per jaar in 2030). Landelijk geldt een doelstelling van 75% scheiding voor 2020. Om dit te bereiken, richten wij ons voor 2018 op een hergebruikpercentage van 60% van het afval, waarbij er nog 175 kg restafval per inwoner resteert. Hiervoor is een trendbreuk ten opzichte van het huidige scheidingspercentage nodig. Daarom introduceren we een prikkel op service en/of een prikkel op prijs ("de vervuiler betaalt").

Resultaten in 2015:

• Doorontwikkeling van de Afvalvisie. Dit bereiden we met Twente Milieu en in regionaal verband voor, onder het motto ‘beter scheiden loont’.
• Maatregelen gericht op het aanpassen van de inzamelfrequentie van het restafval (met een prikkel op service en/of een prikkel op prijs).
• Maatregelen gericht op optimalisatie van de afvalbrengpunten.

Effectindicatoren	Score 2013	Streven 2014	Streven 2015	Streven 2018
Doelstelling A: 1. Rapportcijfer voor de waardering voor de groene kwaliteit van het buitengebied (natuur, landschap, water, cultuurhistorie)	7,7	7,5	7,5	7,5
2. Het aantal nieuwe initiatieven dat moet leiden tot ruimtelijke ingrepen	*	*	*	*
3. Indexcijfer voor de stedelijke ruimtelijke kwaliteit	100	100	100	100
Doelstelling B: 1. Rapportcijfer voor de waardering van aspecten van de binnenstad (horeca, winkels, sfeer, veiligheid, etc.)	7,6	7,3	7,3	7,3
2. Imago: Kennisstad (landelijke ranking) Ondernemende stad (landelijke ranking)	9 9	9 9	9 9	9 9
3. Aantal bezoekers van de grote gesubsidieerde culturele instellingen (Wilminktheater & Muziekcentrum, ATAK, TwentseWelle en Concordia)	263.000	270.000	250.000	225.000
4. Totaal van inkomsten van de grote gesubsideerde culturele instellingen ten opzichte van de subsidie.	62%	64%	65%	68%
Doelstelling C: 1. Positie veiligheid van Enschede ten opzichte van de overige twaalf gemeenten met meer dan 150.000 inwoners	top 5	top 5	top 5	top 5
2. Percentage inwoners dat zich weleens onveilig voelt in de eigen buurt	nb	20%	20%	17%
3. Opkomstpercentage waarbij de brandweer na een melding tijdig ter plaatse is.	90%	90%	90%	90%
4. Rapportcijfer voor schouwresultaten "schoon"	stadserf / rest van de stad Hoog / basis	stadserf / rest van de stad Hoog / basis	stadserf / rest van de stad Hoog / basis	stadserf / rest van de stad Hoog / basis
5. Rapportcijfer voor de waardering voor de kwaliteit van het openbaar groen	7,0	6,7	6,7	6,7
6. Naleefgedrag milieugerelateerde handhaving	82%	75%	75%	65%
7. Stadsdeelgewijs werken aan lokale duurzame initiatieven (Weconomy) Doelstelling is nog in ontwikkeling	PM	PM	PM	PM
Doelstelling D:
1. Programmaoverstijgende duurzaamheidsambitie** - afname CO2-uitstoot met 30%  t.o.v. 1990, (incl. opwekking van 20% duurzame energie)	PM	PM	PM	PM
2. Toename scheidingspercentage restafval	42%	43%	53%	60%
3. Kg's restafval per inwoner/jaar (afname)	251 kg	249 kg	206 kg	175 kg

 *) indicator is nog in ontwikkeling.

**)Toelichting duurzaamheid: Dit is de huidige ambitie voor de gehele stad (Nota Nieuwe Energie voor Enschede).Op dit moment is de indicator nog niet te bepalen, er is onvoldoende inzichtelijk welke resultaten er in de stad geboekt worden. We gaan de ambitie in 2015 opnieuw vormgegeven via het nieuw te ontwikkelen actieplan duurzaamheid. Nationale en Europese doelstellingen zijn inmiddels bijgesteld en de gemeente gaat zich opnieuw op haar rol oriënteren. Bij het programma 'dienstverlening en financieel beleid' is ook een duurzaamheidsindicator opgenomen: het energieverbruik van de gemeentelijke organisatie. Hierbij zitten we (soms letterlijk) zelf aan de knoppen en zijn de resultaten zichtbaar: we lopen voor op de planning. Dit wordt vooral bereikt middels inkoop van groene stroom en groen gas.

 

Wat mag het kosten?

In onderstaande taartdiagram zijn de uitgaven per thema weergegeven. Daar waar bij een thema geen middelen zijn weergegeven, zijn deze opgenomen onder een ander budget.

bedragen x1.000 euro

Meer info	Klik hier voor meer informatie over reguliere werkzaamheden en beleidsnota's.
Portefeuillehouders	Hans van Agteren, Eelco Eerenberg, Jeroen Hatenboer, Peter den Oudsten
Programmadirecteuren	Djoerd de Vos-Koelink, Werner Gerritsen