8. Toelichting op het overzicht van baten en lasten

8.1. Toelichting op algemene dekkingsmiddelen

In de begroting 2016 was geen bedrag voor onvoorzien opgenomen.

8.2. Analyse op afwijking tussen begroting en overzicht van baten en lasten

Maatschappelijke ondersteuning

Toelichting/analyse

Lasten
De uitgaven op het product beschermd wonen zijn 2,1 miljoen euro lager dan begroot.
Dit wordt onder andere veroorzaakt door een daling van het aantal plaatsen/cliënten in zowel ZIN (verstrekte subsidies aan zorgaanbieders) als PGB. In 2015 zijn 974 plekken bekostigd en in 2016 907 plekken. Er is bewust ingezet om PGB-cliënten zoveel mogelijk bij ZIN-aanbieders onder te brengen. Tegelijkertijd zijn ook cliënten uitgestroomd naar WMO-maatwerkvoorzieningen en Wlz.

Bij de cliënten met een PGB is het budget met 3.300 euro per plaats per jaar verlaagd. Dit betrof een vast bedrag voor ondersteuning huishouden (circa 100 cliënten).

Daarnaast is door de invoering van het modulair beschermd wonen een daling opgetreden in de kosten van gemiddeld 10.000 euro per plaats (circa 100 cliënten zijn van een all inclusive-pakket naar een modulair pakket omgezet). In het modulair pakket worden de kosten van huisvesting en levensonderhoud door de cliënt zelf betaald.

Toelichting/analyse
Het resultaat op het product inkomensondersteuning is per saldo 92.000 euro. Dit bestaat uit nadelen bij 'schuldhulpverlening', 'individuele bijzondere bijstand' en 'bijzondere inkomensvoorzieningen en fonds bijzondere noden' en uit een voordeel bij 'maatwerkvoorziening chronisch zieken en gehandicapten aanvullende regeling'.

Schuldhulpverlening (269.000 euro nadelig)
De overschrijding op de schuldhulpverlening bedraagt 269.000 euro. Ondanks een kerend economisch tij is het effect van deze economische verbetering nog niet zichtbaar bij de doelgroep.

Individuele bijzondere bijstand (145.000 euro nadelig)
Het nadelige resultaat bij individuele bijzondere bijstand is met name het gevolg van de hoge kosten van bewindvoering. Alhoewel de groei in 2016 is afgenomen ten opzichte van 2015, stijgt het aantal aanvragen voor bewindvoering nog steeds. Bij toekenning van bewindvoering is wel sprake van een hogere eigen bijdrage dan in 2015. Door een eenmalige bijdrage vanuit de reserve WMO van 500.000 euro is de overschrijding in de jaarrekening beperkt gebleven tot 145.000 euro.

Bijzondere inkomensvoorzieningen en fonds bijzondere noden (31.000 euro nadelig)
Ten gevolge van de schadelastbeperking is door Menzis een bedrag aan de gemeente gerestitueerd. Daarnaast heeft er in 2016 over de boekjaren 2015 en 2016 een administratieve afwikkeling met Menzis plaatsgevonden. Tezamen is hierdoor sprake van een incidentele meevaller van 125.000 euro. 

Het aantal burgers dat in 2016 een beroep deed op de Collectieve Zorgverzekering voor minima is ten opzichte van 2015 toegenomen en is beduidend meer dan was ingeschat. Hierdoor vallen de verzekeringspremies in 2016 circa 287.000 euro hoger uit dan was begroot.

De subsidie(s) armoedebeleid en aan het Fonds Bijzondere Noden Enschede vallen door minder aanvragen lager uit dan verwacht. Per saldo is sprake van een meevaller van 131.000 euro.

Maatwerkvoorziening Chronisch zieken en gehandicapten aanvullende regeling  (536.000 euro voordelig).
De voordelige afwijking ten opzichte van de begroting is grotendeels ontstaan doordat bij de gemeenterekening 2015 is besloten het overschot van 450.000 euro te bestemmen voor uitgaven in 2016. Hierdoor is in 2016 900.000 euro beschikbaar. Hoewel in 2016 sprake is van hogere kosten dan in 2015, blijft nog steeds een deel van de middelen onbesteed. De hogere kosten in 2016 ten opzichte van 2015 zijn een gevolg van verhogen van het bedrag van 100 naar 180 euro per aanvrager. Daarnaast is het aantal aanvragen in 2016 gestegen t.o.v. 2015. 
Op een ander onderdeel van de maatwerkvoorziening, de collectieve ziektekostenregeling Menzis (CZM) is sprake van hogere kosten dan geraamd (287.000 euro, zie de toelichting hierboven bij bijzondere inkomensvoorzieningen). Dat is het gevolg van een toename van het aantal deelnemers met 800. Worden de kosten van de gehele maatwerkvoorziening beoordeeld ten opzichte van de begroting, dan resteert 249.000 euro.
In 2016 is nog onderzocht of de  bijdrage in het  eigen risico van deelnemers aan de WUB-regeling  (genoemd naar de werkgroep uitstroom bijstandsrechtigden), ook ten laste van dit budget kan worden gebracht.  Medio 2016 is een regeling in werking getreden op grond waarvan bijstandsgerechtigde wanbetalers kunnen uitstromen uit de bestuursrechtelijke premieheffing. Dit betekent dat vanaf 2017 geen onderschrijding wordt verwacht.

Toelichting/analyse

Lasten
De uitgaven op het product Jeugdhulp gedwongen kader zijn 136.000 euro lager dan begroot, als gevolg van minder verwijzingen naar dit gedwongen kader door gecertificeerde instellingen. 

Toelichting/analyse

Lasten
Het budget is in 2016 per saldo met 2,5 miljoen euro gedaald als gevolg van de rijksbezuinigingen en de negatieve uitkomst voor Enschede van het nieuwe objectieve verdeelmodel. Daarnaast zijn de uitgaven in 2016 4,1 miljoen euro gestegen. De stijging zit met name binnen de onderdelen maatwerkvoorzieningen OZL (Ondersteuning Zelfstandig Leven) en OMD (Ondersteuning Maatschappelijke Deelname) en specialistische Jeugdhulp, waar -ondanks een lichte daling van het aantal cliënten- in totaal meer kosten ontstaan. De kosten per cliënt zijn hoger, doordat meer maatwerk wordt geboden en complexere hulpverlening nodig is. Dat betekent per saldo een tekort op dit product van 6,6 miljoen euro. 

Daar staat tegenover een positief saldo op het product Jeugdhulp gedwongen kader van 136.000 euro. Dat betekent op het totaal van beide Jeugdhulp producten een negatief saldo van 6,4 miljoen euro.

N.B. De bijdrage vanuit de septembercirculaire voor Jeugdhulp van 53.000 euro is niet in de begroting van dit product verwerkt, maar bij het programma Dienstverlening en financieel beleid. Daarmee komt het totaal van beide Jeugdhulp producten uit op een negatief saldo van 6,4 miljoen euro.

Toelichting/analyse

Lasten
Enerzijds is er een nadeel van 100.000 euro door inhuur van extra personeel om zorgcontinuïteit te borgen door achterstanden in gegevensverwerking met gevolgen voor cliënten en zorgaanbieders te voorkomen. Anderzijds is er een incidenteel voordeel van 350.000 euro op onder andere een budget voor diverse organisatiekosten.

Baten
De hogere baten worden voor 70.000  euro veroorzaakt door de afwikkeling van de rijksmiddelen voor het programma Aanpak uitbuiting Roma kinderen.

 Toelichting/analyse

Lasten
De lasten zijn 200.000 euro hoger dan begroot. Dit is enerzijds een gevolg van extra lasten die niet te maken hebben met de centrumgemeentetaken opvangvoorzieningen. Het betreft enerzijds de regeling Bed-Bad-Brood (uitgeprocedeerde asielzoekers), waarvoor in 2016 een bedrag is uitgegeven van 403.000 euro en anderzijds kosten voor schrijnende gevallen, waar in 2016 een bedrag van 45.000 euro meer is uitgegeven dan begroot. Deze kosten worden gemaakt door de wijkteams. Deze kosten vallen weg tegen een niet-ingezet PGB-budget op het product WMO-begeleiding.
Anderzijds betreft het middelen voor subsidies opvangvoorzieningen. Het aantal aanvragen bleef iets achter bij het budget, waardoor circa 240.000 euro minder is besteed (op een budget van 15 miljoen euro).

Baten
Voor de uitgaven van de regeling Bed-Bad-Brood wordt van het rijk nog een bijdrage verwacht van 118.000 euro. Voor de uitvoering van de nazorg-detentie is een incidentele subsidie van 63.000 euro ontvangen. De overige baten van 59.000 euro werden ontvangen van het rijk en overige gemeenten voor de heroïnebehandeling en van de provincie voor de loverboyproblematiek. De ontvangen subsidies worden doorbetaald via subsidieverstrekking aan instellingen waaronder Tactus.

Storting reserves
De voordelen op de centrumgemeentemiddelen voor maatschappelijke opvang (289.000 euro) en vrouwenopvang (71.000 euro) zijn gedoteerd aan de hiervoor ingestelde reserves voor maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. 

N.B. De mutaties uit de september- en de decembercirculaire van de decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke opvang (-50.501 euro) en vrouwenopvang (+44,181 euro) zijn niet in de begroting van dit product verwerkt maar bij het programma Dienstverlening en financieel beleid.

Toelichting/analyse

Lasten
De lagere lasten van 1,2 miljoen euro worden met name veroorzaakt door lagere uitgaven van 1,3 miljoen euro voor projecten van de Transformatieagenda Sociaal Domein (zie ook de toelichting bij de onttrekking aan de reserves). Er was voor 2016 een bedrag van 2,0 miljoen euro geraamd voor uitgaven voor diverse projecten. Deze projecten zijn in 2016 opgestart en voor een bedrag van 700.000 euro tot besteding gekomen, deze projecten lopen door naar 2017 en verdere jaren ( zie ook hoofdstuk 2 Wat hebben we bereikt). Er zijn hogere uitgaven van 100.000 euro voor twee meerjarige provinciale projecten te weten:  "positionering wijkverpleegkundige in de integrale wijkaanpak" en 'lang zult u wonen", die in 2015 in de begroting waren opgenomen (zie ook toelichting bij de baten). Op materiële budgetten heeft in totaal voor circa 100.000 euro geen besteding plaatsgevonden. Het betreft een groot aantal kleinere afwijkingen. In het kader van de Wet op de Lijkbezorging artikel 22 zijn in 2016 44 uitvaarten op kosten van de gemeente uitgevoerd voor een bedrag van 90.000 euro, waarvoor ook  opbrengsten zijn verantwoord (zie ook de toelichting bij de baten).

Baten
De hogere baten van 100.000 euro zijn voor twee meerjarige provinciale projecten voor positionering wijkverpleegkundige in de integrale wijkaanpak en lang zult u wonen, die in 2015 in de begroting waren opgenomen (zie ook toelichting bij de lasten). Daarnaast zijn in het kader van de Wet op de Lijkbezorging artikel 22 in 2016 44 uitvaarten op kosten van de gemeente verzorgd. Dit bedrag van 90.000 euro is als vordering opgenomen op de nabestaanden.

Storting reserves
De restant-middelen van de provinciale subsidie breedtesport van 32.000 euro, van het convenant Menzis van 25.000 en de LEA (Lokale Educatieve Agenda) van 16.000 euro zijn respectievelijk gestort in de Reserve Maatschappelijke Functie Sport, Reserve Gezond Meedoen Menzis en de Reserve LEA. Dit betreffen niet bestede middelen, die aan deze bestemmingsreserves mogen worden toegevoegd.

Onttrekking reserves
De lagere onttrekking aan de Reserve Sociaal Fonds van 1,3 miljoen euro is het gevolg van de lagere uitgaven van de diverse projecten voor de transformatie Sociaal Domein (zie ook de toelichting bij de lasten).

Toelichting/analyse

Lasten
De lasten zijn 1,7 miljoen euro hoger dan begroot. In de begroting 2016 is een bedrag van 900.000 euro overgeheveld naar het product versterken burgerkracht voor de ondersteuning van de mantelzorg (300.000 euro) en een investering in de algemene voorzieningen (600.000 euro). De investering in de algemene voorzieningen (het voorliggend veld) heeft in 2016 nog niet direct geleid tot een daling van de zorgkosten. Het effect van deze investeringen is eerst in de komende jaren zichtbaar.

Het resterende deel van de overschrijding bij de lasten bedraagt 800.000 euro. De uitgaven voor Zorg in Natura (ZIN) zijn ten opzichte van de begroting 3,3 miljoen euro hoger. De PGB uitgaven zijn 2,3 miljoen euro lager dan begroot. Daarnaast zijn de uitgaven in het kader van de transitie 200.000 euro lager dan begroot (eenmalige uitgaven voor  organisatiekosten).
De afwijkingen bij ZIN worden veroorzaakt door hogere uitgaven voor de maatwerkvoorzieningen OZL en OMD. Hoewel het aantal cliënten in 2016 ten opzichte van 2015 licht is gedaald, zijn de totale kosten gestegen. Dit betekent hogere kosten per cliënt. Dit heeft enerzijds te maken met een complexere zorgvraag van en anderzijds met kennisontwikkeling en ervaring in de gemeentelijke organisatie. In 2016 heeft een betere inschatting van de zorgvraag kunnen plaatsvinden.
Het gemeentelijk beleid is om cliënten zoveel mogelijk ZIN aan te bieden, dat verklaart ook deels de lagere kosten voor PGB. Daarnaast is de exacte afwijking bij PGB-kosten nog niet in zijn geheel te duiden. Dit heeft te maken met de veronderstelling van het Rijk dat de gemeenten te veel geld hebben gekregen, omdat een deel van de cliënten niet naar de gemeente, maar naar de Wlz zouden zijn gegaan. Dit zijn de zogenaamde quasi-Wlz-cliënten. De financiële correctie is aangekondigd voor het budget van 2017. Hiervoor is een risico opgenomen in het gemeentelijk weerstandsvermogen.

Baten 
Dit betreft voornamelijk de eigen bijdragen. Er is 90.000 euro minder eigen bijdragen ontvangen dan begroot. De eigen bijdragen zijn vooral afhankelijk van het inkomen van de cliënten.

N.B. De mutaties uit de september en december circulaires zijn niet op de producten per programma verwerkt, maar bij de algemene uitkering van het gemeentefonds. Dit betreft  -/-24.059 euro bij het  programma Dienstverlening en financieel beleid.

Toelichting/analyse

Lasten
Het voordeel bij de lasten wordt voor een groot deel veroorzaakt door een vertraging bij het besteden van de incidentele middelen voor de Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT). Van het beschikbare budget 2016 (2 miljoen euro plus de resultaatsbestemming 2015 van 1 miljoen euro innovatie ondersteuning huishouden, waarvoor in 2016 bij collegebesluit een transformatiebudget is ingesteld, totaal 3 miljoen euro) is in 2016 een bedrag van ruim 600.000 euro uitgegeven. Dit levert een incidenteel voordeel op van 2,3 miljoen euro. De lagere uitgaven zijn enerzijds het gevolg van  de geringe belangstelling voor de HHT-regeling en anderzijds is er vanwege de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CrvB) voor gekozen de overblijvende middelen te reserveren voor de kosten, die volgen uit de noodzakelijke beleidsaanpassingen huishoudelijke ondersteuning. Daarnaast zijn, doordat nog steeds sprake is van dalende cliëntaantallen, de middelen voor extramuralisatie nog niet ingezet. Dit zijn extra middelen voor kosten die gaan ontstaan doordat in de toekomst meer inwoners een beroep kunnen gaan doen op de WMO. De inwoners blijven als gevolg van het rijksbeleid langer thuiswonen (afschaffen van de lage ZZP's). Dit betreft  2 miljoen euro lagere kosten dan begroot. Bij de overige lasten en baten  (inclusief de mutaties uit de circulaires) kon een voordeel worden gerealiseerd van 200.000 euro vanwege een vergoeding voor het regresrecht van de VNG (afkoopsom Wmo-kosten als gevolg van een ongeval te verhalen op de wettelijk aansprakelijke persoon).

Baten

De lagere baten worden veroorzaakt doordat we minder eigen bijdragen van het CAK hebben ontvangen (200.000 euro), hogere baten ontvangen uit de eigen bijdragen CVV-vervoer (34.000 euro) en een incidentele bate in verband met afwikkeling PGB-vorderingen uit voorgaande jaren (voor 2015). 

NB. De mutaties uit de september- en de decembercirculaire van de integratie-uitkering Wmo zijn niet in de begroting van dit product verwerkt maar bij de algemene uitkering uit het gemeentefonds in het programma Dienstverlening en financieel beleid. Het gaat om een mutatie van totaal -/- 246.000 euro. Hierdoor is het positieve saldo op dit product in feite 4,1 miljoen euro.

Versterken economie

Toelichting/analyse

Lasten
Het saldo aan de lastenkant van het product Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt bestaat voor 95.000 euro aan niet uitgegeven middelen voor jongerenparticipatie. Hiervan is 51.000 euro als bezuiniging vanaf 2017 ingeleverd. Jongeren participatie in het kader van de LEA actielijn 1 is in 2016 gestart, maar heeft niet geresulteerd in kosten in 2016. De financiële resultaten hiervan zullen in 2017 zichtbaar zijn.

Reserve
De niet benutte middelen LEA Actielijn zijn conform het Raadsvoorstel LEA toegevoegd aan de reserve LEA.

Toelichting/analyse

Het nadelige resultaat Algemene bijstand levensonderhoud van 1,6 miljoen euro bestaat uit: 

Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten (BUIG) (1,8 miljoen euro nadelig)
De bijstandsuitgaven zijn in 2016 hoger dan het door het Rijk toegekende BUIG-budget. Er is sprake van een tekort op het BUIG-budget van 8,7 miljoen euro. Het deel van het tekort dat Enschede zelf moet dragen - het zogenaamde eigen risico - bedraagt 4,8 miljoen euro. Doordat in de begroting rekening is gehouden met een eigen risico van 2,9 miljoen euro resteert een tekort op het BUIG-budget van 1,9 miljoen euro. Na verrekening van in rekening gebrachte boetes van circa 40.000 euro is sprake van een tekort op het BUIG-budget van 1,8 miljoen euro. Het deel van het tekort dat meer is dan het eigen risico kan worden gecompenseerd via een zogenaamde Vangnetuitkering. Verondersteld is dat wij voor het jaar 2016 een Vangnetuitkering van 3,9 miljoen euro aanvragen en toegekend krijgen. Deze toekenning is nog niet zeker aangezien hieraan de nodige voorwaarden zijn verbonden. Definitieve vaststelling van de vangnetuitkering vindt naar verwachting in het najaar van 2017 plaats. 

Tenslotte is op personele en materiële uitvoeringskosten sprake van een bescheiden voordeel van circa 21.000 euro.

Het aantal bijstandsuitkeringen is gedurende 2016 toegenomen met 82, een stijging van 1,2% ten opzichte van 2015. Eind 2016 is sprake van een bestandsomvang van 6.943 bijstandsgerechtigden.

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2014 (Bbz) (132.000 euro voordelig)
Gericht kredietbeheer heeft ertoe geleid dat de werkelijke baten in verband met de bijstand ter voorziening in de behoefte aan bedrijfskapitaal Bbz (Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004) meer zijn dan de door het Rijk genormeerd (de zogenaamde 'norm-baten'). In 2016 leidde dit tot een voordeel van 132.000 euro.

Fraudebestrijding / Sociale Recherche Twente (SRT) (44.000 euro voordelig)
Een grotere focus op het bestrijden van fraude heeft geleid tot meer uitvoeringskosten van het team. Hierdoor is sprake van een overschrijding van de uitvoeringskosten van circa 52.000 euro. Hier staat tegenover dat door de aard van de handhavingsactiviteiten er in 2016 minder beroep is gedaan op de dienstverlening van de sociale recherche. De kosten van deze dienstverlening zijn daardoor circa 96.000 euro lager dan verwacht. Per saldo is het resultaat op fraudebestrijding / sociale recherche Twente 44.000 euro voordelig.

Beroep eigen risico Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU)
In 2014 is een bezwaarprocedure gestart tegen het besluit van het eigen risico van 5%. In maart 2016 werd dit bezwaar door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ongegrond verklaard. Kort daarop is de gemeente hiertegen in beroep gegaan. Deze beroepsprocedure loopt nog.

Toelichting/analyse

Lasten
Bij de lasten is een voordeel gerealiseerd van 0,7 miljoen euro. Een nadeel betreft de hogere uitgaven voor de maatschappelijke begeleiding asielgerechtigden (0,4 miljoen euro) door de groei van het aantal statushouders. Er zijn voordelen ontstaan door een lagere bijdrage aan de SW (0,6 miljoen euro), lagere kosten bij de uitvoering van de Bestuursopdracht 'BUIG naar 0' (0,3 miljoen euro) en per saldo 0,2 miljoen euro aan lagere apparaatskosten. De lagere bijdrage aan de SW is het gevolg van lagere kosten en hogere omzetten binnen de SW. De lagere apparaatskosten hebben betrekking op oa de inzet van goedkoper personeel en alternatieve dekking. Een langere benodigde voorbereidingstijd heeft geleid tot een vertraging van de uitvoering van actielijn 1 (Rode loper) van de 'Bestuursopdracht BUIG naar 0'.

Baten
Op de baten is een positieve afwijking van 0,2 miljoen euro gerealiseerd. Enerzijds is een hogere subsidie van 0,4 miljoen euro ontvangen voor de regeling maatschappelijke begeleiding asielgerechtigden (zie ook bij de lasten). Anderzijds is 0,2 miljoen euro minder aan subsidies en bijdragen ontvangen dan begroot.

Reserve
Uit de reserve is 300.000 euro minder onttrokken omdat de uitvoering van actielijn 1 (rode loper) van de Bestuursopdracht 'BUIG naar 0' vertraging heeft opgelopen. Deze wordt in 2017 ingehaald.

Toelichting/analyse

Lasten
Op het onderdeel actieve school in de buurt zijn geen bestedingen, het budget van 150.000 euro is voor het jaar 2017 ingeleverd als bezuiniging. De hogere uitgaven (152.000 euro) voor de LEA onderdelen: Actielijn 3a Stimulering thema's, Actielijn 4 Begeleidingsstructuur en Actielijn 5 Beroepenoriëntatie hebben betrekking op intensiveringen. De lagere lasten op de Combinatiefunctionarissen (405.000) worden veroorzaakt doordat er minder invulling van deze functies heeft plaatsgevonden.

Reserve
De extra uitgaven op de actielijnen 3a, 4 en 5 zijn bekostigd vanuit de reserve LEA. De onttrekking aan de egalisatie reserve van 152.000 is conform het Raadsvoorstel LEA. 

Toelichting/analyse

Lasten
Het voordelige resultaat van 1 miljoen euro op de lasten ontstaat voor 274.000 euro door de decentralisatie uitkering versterken Peuterspeelzaalwerk, die vanaf 2016 beschikbaar is. Omdat de gemeente Enschede dit beleid al heeft ingevuld, zijn hierop geen uitgaven geweest. Voor 760.000 euro wordt het voordeel op de lasten veroorzaakt doordat er minder plaatsingen op de faciliteiten Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk zijn geweest. De verdeling over de deelproducten is 116.000 euro Kinderopvang doelgroep, 111.000 euro Kinderopvang SMI (op dit budget is voor het jaar 2017 50.000 euro ingeleverd), 54.000 euro Kinderopvang kwaliteit en toezicht, 20.000 euro overige posten en 457.000 euro Actielijn 3c LEA Kinderopvang. Het saldo van het deelproduct actielijn 3c wordt toegevoegd aan de reserve LEA.

Baten
De baten op dit product zijn ontstaan vanuit een vrijval van middelen Kinderopvang in verband met een administratieve stelselwijziging (van kasstelsel naar stelsel van baten en lasten). 

Reserve
De niet benutte middelen voor de Actielijn 3c Kindcentra zijn toegevoegd aan de reserve LEA.

Toelichting/analyse
Binnen het leerlingenvervoer wordt in de uitvoeringspraktijk steeds meer uitgegaan van een gezamenlijk streven naar zelfredzaamheid. In gesprekken met de ouders/verzorgers en met de scholen wordt gekeken naar geschikte oplossingsmogelijkheden om aan de vervoersvraag te voldoen. Maatwerk hierin heeft onder andere geleid tot toekenning van goedkopere vormen van vervoer en tot minder aanvragen in het algemeen. Dit heeft in combinatie met lagere contractprijzen tot een meevaller geleid.

Toelichting/analyse

Lasten
Het saldo op de lasten binnen dit product bestaat uit een hogere uitgave voor het RMC (20.000 euro), 100.000 euro extra uitgaven voor de LEA Actielijn 2 Ouders. De uitgaven voor het Onderwijsachterstandenbeleid zijn 231.000 euro lager (net als de ontvangen subsidie op dit onderdeel, zie baten), op enkele deelprojecten zijn de kosten in totaal 43.000 lager dan begroot. Op het onderdeel Voorschoolse voorziening Peuters zijn er in 2016 geen uitgaven geweest (105.000 euro).

Baten
Het saldo op de baten binnen het product Leerplicht/RMC/Onderwijskwaliteit bestaat uit een hogere subsidie voor het RMC (34.000 euro), een vergoeding van 100.000 euro voor de extra uitgaven Actielijn 2 Ouders en een lagere bijdrage dan begroot voor de Onderwijsachterstandenbeleid (231.000 euro). 

Toelichting/analyse
De begroting van dit eindproduct is abusievelijk in 2016 onderdeel geweest van het eindproduct Locatieontwikkeling van het programma Fysiek.

De kosten zijn wel op dit eindproduct geboekt en als dekking is een bijdrage vanuit het eindproduct Locatieontwikkeling ontvangen.

Toelichting/analyse
Het product Uitvoering SW sluit met een positief resultaat van 0,6 miljoen euro. Dit komt per saldo door vertraging van de herhuisvesting van de DCW. De voorziene kosten in 2016 worden in 2017 alsnog gemaakt. Voorwaarde hiervoor is dat de Raad instemt met een separaat ingediend bestemmingsvoorstel.

Lasten
Het verschil bij de lasten bedraagt  ruim 1 miljoen euro voordelig.

Deze bestaat voor 0,6 miljoen uit niet bestede middelen voor de herhuisvesting van de DCW. Daarnaast is 0,3 miljoen euro minder uitgegeven aan het sectorplan. Het gaat daarbij om incidentele specifieke rijksmiddelen. Het restant wordt besteed in 2017. Een derde verklaring betreft een voordeel van 0,1 miljoen euro op de kapitaallasten door uitgestelde investeringen.

Baten
Het resultaat op de baten bedraagt 416.000 euro nadelig.

Detacheringen en Beschut werken hebben een hogere omzet gerealiseerd van 0,3 miljoen euro. Daarnaast is er een (incidentele) rijksbonus van 0,2 miljoen euro ontvangen voor Begeleid Werken.

Naast de genoemde hogere baten zijn er ook lagere baten gerealiseerd.

Deze bestaan als gevolg van lagere uitgaven uit een lagere bijdrage van Arbeidsmarktparticipatie (0,6 miljoen euro) en een lagere bijdrage uit het Sectorplan (0,3 miljoen euro).

Toelichting/analyse

Lasten en baten
In dit eindproduct zijn alle lasten en baten van de meerjarige mobiliteitsprojecten opgenomen. Alle stortingen en onttrekkingen in en uit de reserve mobiliteit en de ontvangen subsidiebijdragen worden in dit eindproduct verantwoord conform de verslagleggingsregels (BBV). De kredietverstrekking voor nieuwe projecten vindt jaarlijks plaats terwijl de werkelijke bestedingen veelal in meerdere jaren plaats vinden waardoor lasten en baten afwijken van de begroting. De lasten zijn dit jaar 400.000 euro hoger dan begroot door een (te) lage inschatting van de realisatie van de meerjarige mobiliteitsprojecten in 2016. De baten zijn 3,1 miljoen euro hoger dan verwacht doordat subsidie opbrengsten als dekking voor meerjarige projecten eerder zijn ontvangen dan begroot.  

Storting en onttrekking
Per saldo is er een lagere mutatie in de reserve mobiliteit van 2,5 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2016. De lagere onttrekking aan de reserve wordt veroorzaakt door het eerder ontvangen van subsidieopbrengsten als dekking voor meerjarige projecten dan begroot.        

Toelichting/analyse
Een afwijking van 352.000 euro op zowel de lasten als de baten wordt verklaard door een ontvangen subsidiebijdrage voor de doorontwikkeling van de Internationale school, die is uitgekeerd aan de Internationale school.

Een nadeel van 189.000 euro bij de lasten bestaat uit de afboeking van het Labyrinth der zinnen in Boekelo.

Duurzame leefomgeving

Toelichting/analyse
Het resultaat van het product afvalstoffen valt uiteen in twee gedeelten: projecten die onderdeel uitmaken van het algemene dienstresultaat (wettelijke taak die geen onderdeel van de afvalstoffenheffing mag zijn) en projecten die onderdeel uitmaken van de afvalstoffenheffing.

Op het product afvalstoffen is per saldo een nadeel ontstaan van 68.000 euro. Dit wordt veroorzaakt doordat het aantal acties in 2016 door calamiteiten en plaagdierbestrijding hoger is geweest dan begroot. De lasten voor calamiteiten en plaagdierbestrijding maken geen onderdeel uit van de afvalstoffenheffing en komen derhalve ten laste van het resultaat 2016.

In de begroting is rekening gehouden met een nadelig resultaat van 645.000 euro voor de projecten die deel uitmaken van de afvalstoffenheffing. In 2016 is een nadelig resultaat gerealiseerd van 25.000 euro dat ten laste wordt gebracht van de voorziening afvalstoffen.

Het verschil tussen begroting en realisatie dat leidt tot een lagere onttrekking aan de voorziening afvalstoffen wordt met name veroorzaakt door een hogere vergoeding van het afvalfonds voor de afvalstroom PMD (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankpakken). 

Toelichting/analyse

Lasten
De negatieve afwijking op de lasten van 263.000 euro wordt grotendeels veroorzaakt, doordat onlangs het standpunt van de belastingdienst naar aanleiding van een gevoerde rechtszaak, bekend is geworden, dat de btw op de uitbestede werkzaamheden, niet compensabel is. Dit levert een nadeel op van 213.000 euro (het doorrekenen van deze kosten is echter niet wenselijk omdat de tarieven daardoor te veel zouden stijgen waardoor de aantrekkelijkheid van begraven ten opzichte van cremeren nog verder afneemt) 

Op de reguliere werkbudgetten is een nadeel van 9.000 euro ontstaan.

Daarnaast zijn activa verkocht aan Onderhoud Enschede BV. Als gevolg van deze verkoop heeft een administratieve verwerking plaatsgevonden, waardoor de lasten een negatieve afwijking van 41.000 euro weergeven.

Baten
De negatieve afwijking op de baten worden veroorzaakt, doordat de legesopbrengsten van begraafrechten achter bleven bij de verwachtingen, waardoor daarop een tekort van 15.000 euro is ontstaan.

Daarnaast zijn activa verkocht aan Onderhoud Enschede BV. Als gevolg van deze verkoop heeft een administratieve verwerking plaatsgevonden, waardoor de baten een afwijking van 41.000 euro weergeven.

Toelichting/analyse
De negatieve afwijking op de lasten en de positieve afwijking op de baten worden veroorzaakt door de hogere baten. Deze opbrengsten waren:

• De MOOR opbrengsten en telecommunicatie leges in 2016 waren 153.000 euro hoger dan begroot. Dit komt door meer aanvragen voor kabels en leidingen. Hierdoor zijn de lasten voor het herstel ook hoger.
• In 2016 hebben we tal van projecten afgerond en hiermee ook de subsidies definitief ontvangen van de Provincie Overijsel. Het betrof o.a. Parkweg, Celsiusstraat, fietsstraten, etc. voor een totaal bedrag van 377.000 euro.
• Daarnaast hebben we in 2016 projecten gecombineerd met bijdrages uit andere Producten waardoor er bijdrages ontvangen zijn vanuit Mobiliteit, etc. hier ging het totaal om 234.000 euro.
• Daarnaast is er in 2016 onterecht de facilitaire overhead als onderdeel van de investeringen (projecten) (100.000 euro) foutief geboekt in de AD. Dit is in 2016 gecorrigeerd met een bijdrage uit de investering Wegen. Per saldo geen effect op het resultaat.

Toelichting/analyse

Lasten
De lasten zijn 1,4 miljoen euro lager omdat het werkplan Bodemprogramma (1 miljoen euro) pas gedurende 2016 vastgesteld is. Hierdoor zijn de uitvoeringsprojecten uit het Bodemprogramma later gestart dan gepland. Conform de bestuurlijk vastgestelde afspraak dat de in een jaarschijf resterende financiële middelen waar nodig worden meegenomen naar een daarop volgend jaar, worden deze middelen meegenomen naar 2017. Daarnaast  is er afgesproken dat er ruimte over moest blijven om de gemiste baten van de groene leges (400.000 euro) op te kunnen vangen binnen Duurzame Leefomgeving.

Baten
De baten zijn lager vanwege de landelijke afschaffing van de MEVO gelden (middelen ten behoeve van de externe veiligheid).

Storting
Het resultaat van het product "Beleid uitvoering Milieu" is geboekt naar de reserve nog uit te voeren werkzaamheden voor 916.000 euro.

Toelichting/analyse
Dit product heeft een positief resultaat behaald van 84.000 euro. Dat komt vooral omdat dit jaar minder beroep is gedaan op planschade en we derhalve minder vergoedingen voor planschade hebben uitgekeerd dan begroot.

Toelichting/analyse

De lasten zijn 87.000 euro hoger dan begroot. Dit komt door een aantal onvoorziene (incidentele) initiatieven die wij vanuit de uitvoering van het cultuurbeleid wenselijk vinden. Het gaat o.a. om een bijdrage aan de muziekbank Overijssel, Wilhelmina Glanerbrug en het Westfries Museum.

De baten zijn 62.000 euro hoger dan begroot. Dit komt o.a. door een bijdrage van de provincie Overijssel, terug ontvangen subsidiebijdragen en een bijdrage van de gemeente Oldenzaal voor de cultuurmakelaar.

Toelichting/analyse

Het resultaat van het product  duurzaamheid  is nihil.

Lasten
De lagere lasten van 14.000 euro worden onder andere veroorzaakt door bijgestelde planningen in enkele projecten uit het actieplan duurzaamheid.

Baten
De positieve afwijking op de baten houdt verband met subsidieverrekeningen van 332.000 euro en wordt onder andere veroorzaakt door:

• Een afrekening van provinciale subsidie van 91.000 euro. Deze is ontvangen is op basis van gemaakte kosten in 2015 en eerdere jaren voor het Energieloket Enschede en Losser.
• Een afrekening van 225.000 euro aan provinciale subsidie in het kader van de regeling   “Investeren met Gemeenten” (IMG). Deze  is ontvangen op basis van gemaakte kosten voor energiebesparing in 2015 en eerdere jaren. 

Storting
Er is een storting gedaan van 347.000 euro in de reserve duurzaamheid. Dit positieve resultaat is het gevolg van subsidieafrekeningen uit voorgaande jaren ter hoogte van 332.000 euro en 14.000 euro minder lasten dan begroot.

Toelichting/analyse
Het product 'evenementen en citymarketing' sluit met een positief saldo van 16.000 euro.

Lasten
De lasten laten een negatieve afwijking ten opzichte van de begroting zien van 98.000 euro. Dit wordt veroorzaakt door incidentele bijdragen aan een aantal initiatieven zoals de fusie tussen Concordia en cultuur aan de basis en Enschede Promotie voor het Roombeek Cultuurplan.

Baten
De afwijking in de baten van 114.000 euro wordt veroorzaakt door ontvangen subsidies van o.a. de provincie voor cultuur aan de basis.

Toelichting/analyse
Lasten
Gladheidsbestrijding sluit met een positief resultaat van 71.000 euro. Het positieve resultaat is het gevolg van lagere materiele uitgaven voor strooimiddelen (63.000 euro) en overige uitgaven (8.000 euro).

Toelichting/analyse
Mutaties in het eindproduct Grondbedrijf hebben betrekking op alle mutaties die gedurende het jaar plaatsvinden in projecten in het MPG. Het betreffen de kosten en opbrengsten, maar ook de mutaties tussen projecten en reserves. Conform de BBV moeten deze mutaties ook de exploitatie van het betreffende jaar beïnvloeden en niet alleen de balansposities. Het grondbedrijf / MPG is een gesloten systeem, hetgeen tot gevolg heeft dat de uitkomst van de jaarlijkse herziening van het MPG per saldo de mutatie in de Reserve Grondexploitaties is. Als gevolg van deze werkwijze zullen alle mutaties feitelijk resultaat neutraal (zowel een debet- als een creditboeking) door het eindproduct Grondbedrijf lopen. Dat is in 2016 ook het geval, met uitzondering van 2 algemeen begrote kostenposten die geen relatie hebben met het MPG. Deze zijn in 2016 niet gebruikt en zorgen daardoor voor het positieve resultaat van 106.000 euro.

De lasten zijn 25,4 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten bouw- en woonrijp maken en hoofdinfrastructuur lager zijn dan begroot in vooral de volgende projecten: Winkelcentrum Stokhorst (1,5 miljoen euro) door vertraging verschuiving naar 2017, Roombeek (6,2 miljoen euro) verschuiving naar volgende jaren en B&S Park (5,3 miljoen euro) door vertraging Fietsbruggen F35, Fietsenstalling en Innovatiepad verschuiving naar 2017 en Bothoven (700.000) verschuiving naar 2017. Ook de kosten in de in 2016 nieuw geopende Grex van het project Hornbach zijn minimaal geweest in 2016 (5,3 miljoen euro) en verschuiven naar 2017. In de verzameling van Af Te Sluiten Complexen is ook per saldo €1,0 miljoen euro minder uitgegeven dan begroot. Resteert een nog te verklaren verschil van 5,4 miljoen euro als gevolg van alle andere projecten waar de kosten iets lager zijn geweest dan begroot, vaak als gevolg van minder voortgang dan verwacht.

De baten laten een afwijking zien van 23,4 miljoen euro. Deze afwijking bestaat uit 2 componenten. Enerzijds de afwijkingen vanuit de verschillende grex projecten. Anderzijds de afwijking die wordt veroorzaakt doordat het MPG een gesloten systeem is.

De baten vanuit de verschillende grex projecten zijn 2,0 miljoen euro hoger geweest dan begroot, waarbij de baten soms hoger zijn geweest dan begroot (9,4 miljoen euro) en soms lager zijn geweest dan begroot (7,4 miljoen euro). De meest opvallende afwijkingen betreffen de hogere baten (7,1 miljoen euro) dan begroot als gevolg van meer kavelverkopen in de projecten Beekwoude, Rosinkweg, Laares, Bothoven en Roombeek (inclusief Boddenkamp). Daarnaast zorgden de hogere opbrengsten (2,3 miljoen euro) in de erfpachtcomplexen en particuliere grexen voor per saldo 9,4 miljoen hogere baten. De lagere baten van 7,4 miljoen euro worden vooral veroorzaakt door lagere baten als gevolg van minder kavelverkopen voor wat betreft wonen in de projecten Brunink en Vaneker en alle bedrijventerreinen en de pas in 2017 ontvangen exploitatiebijdrage inzake Winkelcentrum Stokhorst (6 miljoen euro). Ook is er sprake van minder ontvangen subsidiebaten (1,4 miljoen euro) in B&S Park in 2016, omdat deze pas in 2017 worden ontvangen als gevolg van minder voortgang dan verwacht.

Omdat het MPG een gesloten systeem is wordt ook de mutatie op de balans van de post Onderhanden Werk begroot. In 2016 is deze mutatie per saldo 23,4 miljoen euro lager geweest dan begroot. Namelijk 25,4 miljoen euro minder lasten dan begroot en 2,0 miljoen euro meer baten dan begroot.

De dotatie aan de reserve uit het eindproduct grondbedrijf is 2,9 miljoen euro hoger dan begroot. Dat wordt veroorzaakt door het positieve resultaat van het MPG 2016 in de diverse complexen en de mutatie tussen de reserve grondbedrijf en de voorziening bij het reclassificeren van de Usseler Es als Materiële Vaste Activa in plaats van Onderhanden Werk in 2016.

De onttrekking uit de reserve aan het eindproduct grondbedrijf is 1 miljoen euro hoger dan begroot en dit wordt veroorzaakt door de mutatie tussen de reserve grondbedrijf en de voorziening bij het reclassificeren van de Usseler Es als Materiële Vaste Activa in plaats van Onderhanden Werk in 2016.

Toelichting/analyse
Het product 'handhaving bouwwerken en bedrijven' heeft dit jaar een positief resultaat behaald van 20.000 euro als gevolg van 31.000 euro meer lasten en 51.000 euro meer baten dan begroot.

Lasten
De hogere lasten van 31.000 euro komt vooral doordat we extra personeel hebben ingezet in verband met hogere werkdruk door ziekte in combinatie met ontwikkelingen omtrent de Omgevingsdienst.

Baten
De hogere baten van 51.000 euro worden vooral veroorzaakt doordat we gedurende het jaar enkele dwangsommen hebben ontvangen.

Toelichting/analyse
Het product 'handhaving openbare ruimte' heeft een positief resultaat behaald van 23.000 euro als gevolg van 7.000 euro meer lasten en 30.000 euro hogere baten dan begroot.

Lasten
De lasten zijn dit jaar wat hoger uitgevallen doordat we meer kosten hebben gemaakt voor de vervanging van materieel. Daarnaast hebben we minder opleidingskosten gehad dan begroot. Verder hebben we incidenteel meer kosten moesten maken voor taken uit de Parkeervisie.

Baten
De baten vallen dit jaar hoger uit dan begroot omdat enkele incidentele baten zijn ontvangen. Deze bestaan uit een aantal bestuurlijke boetes en een incidentele bijdrage voor de uitvoering van handhavingstaken uit de Parkeervisie.

Toelichting/analyse
Bij het onderdeel Havens is de reserve omgezet in een voorziening. Omdat deze mutatie wordt verwerkt in het product Havens levert dat op zowel de baten als de lasten een afwijkend resultaat op van 1,1 miljoen euro.

Bij het onderdeel Markten is het resultaat per saldo nul. Het resultaat van lasten (+/+ 132.000 euro) en baten (-/- 105.000 euro) is gedoteerd in de egalisatiereserve Markten.

Bij het onderdeel Markten is het positief resultaat op de lasten van 132.000 euro met name ontstaan doordat vaste lasten i.v.m. de verzelfstandigde dinsdagmarkt en de gedereguleerde standplaatsen en minimarkten (78.000 positief)  zijn komen te vervallen en de overige markten minder kosten hebben gemaakt dan begroot (54.000 euro positief)

Bij het onderdeel markten is het negatief resultaat op de baten van 105.000 euro vooral ontstaan doordat we marktgelden niet meer ontvangen i.v.m. de verzelfstandigde dinsdagmarkt en gedereguleerde standplaatsen en minimarkten.

Toelichting/analyse

Het positieve saldo van het eindproduct Locatieontwikkeling van 583.000 euro wordt positief veroorzaakt door 3,3 miljoen euro hogere baten dan begroot, wordt negatief veroorzaakt door 2,3 miljoen euro hogere lasten dan begroot en negatief veroorzaakt door 395.000 euro minder onttrokken uit de reserve dan begroot.

De positieve hogere baten worden voor 3,3 miljoen euro positief veroorzaakt door:

• Aanpassing van de voorziening ADT naar aanleiding van de actualisatie ADT (Grex) 546.000 euro.
• Ontvangen subsidies (vooral EFRO) die niet in de jaarbegroting 2016 waren opgenomen en voor 220.000 euro negatief veroorzaakt door een niet gerealiseerde dekking in de AD Gefinancierde Organisatie. Deze subsidies van 3 miljoen euro zijn echter ook grotendeels de verklaring van de hogere lasten, omdat deze subsidies direct zijn doorgeboekt als ontvangst op het betreffende projecten. In de projecten waren deze subsidies wel begroot. Per saldo dus geen resultaatseffect, maar wel afwijkingen t.o.v. de baten- en lastenbegroting.

De negatieve hogere lasten wordt dus voor 3 miljoen euro negatief veroorzaakt door de hierboven gemelde baten-lasten boeking van de subsidies. Daar staat tegenover een positief effect van 403.000 euro als gevolg van lagere plankosten dan begroot. Het restant van 395.000 euro lagere kosten dan begroot betreft een saldering van stortingen en onttrekkingen tussen reserves en projecten. Per saldo is in 2016 395.000 euro vanuit projecten via het eindproduct locatieontwikkeling teruggestort in de Reserves. De ontvangst uit de projecten zorgt voor een lager saldo aan lasten. De storting terug in de reserves (MSI vanuit het project Koningsplein) is de verklaring van de 395.000 euro lagere onttrekking (want per saldo een storting in de reserve MSI).

Toelichting/analyse
Het product 'openbare orde en veiligheid ' heeft een positief resultaat behaald van 157.000 euro.

Lasten
De afwijking in de lasten is vooral te verklaren door:

• De lagere lasten voor de beheerorganisatie RIEC die samenhangen met lagere opbrengsten (230.000 euro voordeel); zie ook de afwijking bij de baten.
• Lagere lasten voor de veiligheidsregio Twente door een voordelig jaarrekeningresultaat (175.000 euro) en een nagekomen ontvangst (45.000 euro), samen 220.000 euro
• Hogere lasten voor de uitvoering van het Integraal veiligheidsplan (IVP) welke onttrokken zijn uit de daarvoor bestemde reserve (79.000 euro nadeel).

Baten
De afwijking in de baten wordt vooral voornamelijk verklaard door:

• Lagere inkomsten voor de beheerorganisatie RIEC (230.000 nadeel) zie ook bij afwijking bij de lasten.
• Een lagere bijdrage vanuit vergunningverlening aan het product veiligheid (75.000 euro nadeel)

Onttrekking
De afwijking bij de onttrekking uit de reserve IVP wordt veroorzaakt door de kosten die gemaakt zijn voor de uitvoering van het Integraal veiligheidsplan in 2016.

Toelichting/analyse
Het resultaat van het product Openbare Verlichting is nihil. Dit omdat het grootste gedeelte van het resultaat op de kapitaallasten is toegevoegd aan de reserve kapitaallasten.

Lasten
De lasten zijn lager omdat in het verleden investeringen vertraagd zijn, dit levert een voordeel op op de kapitaallasten van 270.000 euro. Echter daarnaast waren de elektra kosten, regulier onderhoudskosten, etc., hoger dan begroot (110.000) euro in 2016.

Baten
De baten waren hoger omdat pas vanaf 2017 de werkelijke baten begroot zijn. Het betreft deels het in rekening brengen van het verbruik van MUPI’s.

Storting
Het uiteindelijke verschil van 208.000 is toegevoegd aan de reserve kapitaallasten.

Toelichting/analyse
Het parkeerbedrijf Enschede (PBE) realiseert 12,2 miljoen euro aan opbrengsten. Na aftrek van de gemaakte exploitatiekosten leiden deze opbrengsten tot een resultaat van ruim 1,95 miljoen euro, dat gestort wordt in de reserve ‘parkeren’ en gebruikt wordt ter dekking van de aanloopkosten van de ontwikkeling van de Van Heek parkeergarage. In de begroting is rekening gehouden met een storting van 950.000 euro. Er wordt in 2016 dus 1.025.000 euro extra gedoteerd.

Lasten
De gerealiseerde lasten zijn incidenteel 491.000 euro lager dan begroot en dat wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten (200.000 euro), lagere energielasten (80.000 euro ), lagere overige materiele uitgaven (onderhoud en interne doorrekening 211.000 euro).

Baten
De gerealiseerde baten zijn incidenteel 794.000 euro hoger en dat wordt veroorzaakt door hogere baten kort parkeren/vrij uitrijkaarten (332.000 euro), incidenteel resultaat op investeringen (250.000 euro), hogere opbrengst abonnementen en vergunningen (94.000 euro) en hogere baten overige inkomsten (118.000 euro).

Storting en onttrekking
Voor 2016 is een bedrag begroot om in de reserve te storten van 950.000 euro. In 2016 is een exploitatievoordeel gerealiseerd van 1,95 miljoen euro. Uit de bestemmingsreserves zijn de exploitatiekosten van 327.000 euro (begroot 613.000 euro) onttrokken. Er is 590.000 euro ten laste gebracht van de voorziening groot onderhoud.

Voor parkeerovertredingen worden naheffingsaanslagen opgelegd. Op de hoogte van de vordering uit deze aanslagen wordt een correctie aangebracht in de vorm van een voorziening dubieuze debiteuren (het betreft hier een afwaardering uit hoofde van het risico op niet betalen van de naheffingsaanslagen). In deze voorziening dubieuze debiteuren is in 2016 118.000 Euro gestort en 118.000 Euro onttrokken. Er resteert in deze voorziening 90.000 euro. Dit is conform advisering van het GBT.

Toelichting/analyse
Het resultaat van het eindproduct 'Riolering' is gestort in de voorziening riolering waardoor het per saldo nihil is.

De lasten en baten zijn beide 493.000 euro hoger dan begroot en dus per saldo nihil.

Lasten
De lasten waren in totaal 1,6 miljoen euro lager dan begroot. Dit kwam gedeeltelijk door lagere kapitaallasten (952.000 euro) als het gevolg van het risico gestuurd werken wat zich nu uitbetaalt. Omdat de investeringen vertraagd waren is er in 2016 230.000 euro minder besteed aan Voorbereiding Toezicht Uitvoering. 

Daarnaast waren er nu nog lagere onderhoudskosten (319.000 euro), een gevolg hiervan is dat er daardoor ook minder BTW afgedragen hoefde te worden (84.000 euro).

Baten
De baten waren 493.000 euro hoger dan begroot. Dit omdat er voor 2016 gekozen is om de aantal aanslagen gelijk te maken aan het aantal OZB aanslagen. Voor 2017 is dit bijgesteld.

In plaats van de begrootte onttrekking aan de voorziening is er gestort in de voorziening in 2016 ter hoogte van het verschil.

Toelichting/analyse
Het negatieve resultaat op dit eindproduct bedraagt 40.000 euro.

Lasten
De afwijking op de lasten wordt veroorzaakt door:

• een voordeel op diverse materiele budgetten van 4.000 euro;
• een voordeel van 187.000 euro aan financieringslasten voor duurzaamheidsleningen voor woningen;
• een voordeel op het lastenbudget voor projecten derden van 337.000 euro;
• een nadeel van 216.000 euro door een bijdrage aan het Landschapsfonds in het kader van de Groene diensten.

Baten
De afwijking op de baten wordt veroorzaakt door:

• een nadeel van 71.000 euro door lagere rentebaten inzake duurzaamheidsleningen voor woningen;
• een nadeel op het batenbudget voor projecten derden van 337.000 euro;
• een nadeel van 100.000 euro op de geraamde opbrengstverhoging door invoering van betaald parkeren bij de Grolsch Veste. De opbrengstverhoging kan niet worden gerealiseerd als gevolg van gewijzigd beleid t.a.v. betaald parkeren op dit terrein;
• een voordeel van 78.000 door ontvangen bijdrages voor diverse projecten; een voordeel van 216.000 door een ontvangen subsidie in het kader van de Groene diensten.

Storting en onttrekking
Er bleken bij nader inzien minder onttrekkingen nodig ten behoeve van de landinrichting.

Toelichting/analyse

Het negatieve resultaat van 669.000 euro wordt grotendeels veroorzaakt door het afboeken van de activa m.b.t. centrum woonwagens (559.000 euro). Daarnaast is er een tekort van 110.000 euro, dat wordt grotendeels veroorzaakt door de kosten van de stormschade (183.000 euro). Door bij te sturen op de reguliere werkbudgetten is een gedeelte van deze overschrijding opgevangen.

De negatieve afwijking op de lasten van 1,6 miljoen euro en de positieve afwijking op de baten van 937.000 euro wordt veroorzaakt door de kosten en baten van het project “Verkoop reststroken openbaar groen” (323.000 euro), aanleg van uitwegen (104.000 euro) en door bijdrages vanuit de wijkbudgetten en overige bronnen die ingezet zijn voor diverse projecten (450.000 euro). Uit controle op de juistheid van de activa is naar voren gekomen dat de herinrichting van het woonwagencentrum afgeboekt moet worden ter hoogte van 559.000 ten laste van het Product Woonwagens. Daarnaast ontstaan er afwijkingen bij dienstverlening voor derden: bij zowel de lasten als de baten, die te hoog begroot waren, ontstaat er een verschil van 60.000 euro. Dit heeft onder andere betrekking op werkzaamheden die worden gedaan voor de RUD, ADT, etc.

Toelichting/analyse
Het voordelige resultaat binnen het product stadsdeelgewijs werken wordt voornamelijk veroorzaakt door de vrijval vanuit de reserve stadsdeelsgewijs werken. De in december 2015 vastgestelde verordening stadsdeelsgewijs werken geeft aan dat eerst het budget voor de nieuwe jaarschijf opgemaakt moet worden, alvorens gebruik te kunnen maken van de oude jaarschijf (reserve). De commissies wijkbudgetten hebben in totaal circa 236.000 euro meer besteed dan de eigen jaarschijven, de overige 404.000 euro is daar door vrijgevallen in het resultaat. Een aantal commissies wijkbudgetten heeft het budget voor de jaarschijf 2016 niet besteed. Doordat de nieuwe spelregels voor de wijkbudgetten pas eind december 2016 vastgesteld zijn, hebben wij het restantbedrag van het budget 2016, aan de reserve toegevoegd. Dit betreft 183.000 euro.

Het overige deel van het voordelige saldo is veroorzaakt door diverse kleine voordelen in het werkbudget.

Toelichting/analyse
Het saldo van het product is 69.000 euro inclusief een storting van 120.000 euro in de egalisatiereserve. Dit positieve resultaat is ontstaan als gevolg van 75.000 euro meer lasten en 264.000 euro meer baten dan begroot.

Lasten
De hogere lasten van 75.000 euro zijn vooral het gevolg van een  grotere hoeveelheid vergunningaanvragen dan begroot. Dat zorgt voor hogere advieskosten voor onder andere welstand, Publicatie, griffie en ontwerp.

Baten
De hogere baten van 264.000 euro worden veroorzaakt doordat het aantal aanvragen voor bouwvergunningen m.b.t. grote- en middelgrote bouwprojecten hoger was dan begroot.

Storting
We hebben 120.000 euro gestort in de egalisatiereserve Vergunningen en de reserve Monumenten.

Bij het eindproduct Vergunningen hebben we, door het hogere aantal aanvragen, meer leges ontvangen dan begroot. De leges derving als gevolg van de regeling groene leges is gecompenseerd met een bijdrage. Hierdoor konden we de egalisatiereserve Vergunningen met 108.000 euro aanvullen tot aan het maximum van 500.000 euro.

Daarnaast hebben we bij het eindproduct Monumenten 12.000 euro minder uitgegeven dan begroot. Dat bedrag hebben we gestort in de reserve van Monumenten.

Dienstverlening en financieel beleid

Toelichting/analyse
Baten
De hogere opbrengst onroerende zaakbelasting is het gevolg van de areaaluitbreiding afgelopen twee jaar bij niet-woningen. Daarmee is er een fors voordeel op zowel het gebruikersdeel als het eigenaren deel van onroerende zaakbelasting niet woningen. Van de meer opbrengst is ruim 2 miljoen euro structureel. Een deel hiervan is in de programmabegroting 2017 reeds meegenomen.

Toelichting/analyse
Lasten
De lagere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door:

• 1,3 miljoen voordeel uit de meicirculaire (zie Zomernota);
• 490.000 euro voordeel op loon en prijscompensatie;
• 240.000 euro hogere uitgaven voor het dossier FC Twente;
• de overige 150.000 euro hogere lasten worden gecompenseerd door hogere baten(voornamelijk subsidiefee).

Baten
De hogere baten worden voornamelijk veroorzaakt door:

• circa 5,4 miljoen voordeel uit de teruggaaf op BTW van reïntegratie-trajecten in de periode van 2005-2015;
• circa 200.000 euro meer inkomsten uit de fee voor subsidies (zie ook lasten);
• circa 100.000 euro voordeel uit betalingen uit het Innovatiefonds.

Toelichting/analyse
Baten
Het resultaat op de algemene uitkering bedraagt 1,1 miljoen euro positief. Dit betreft de positieve resultaten uit de september- en decembercirculaire 2016 alsook een positief saldo op de nabetalingen over vorige jaren. Hierbij moet wel nog rekening worden gehouden met de taakmutaties uit de september- en decembercirculaire 2016 van in totaal 1,0 miljoen euro. Deze budgetten zijn niet in de begroting verwerkt en derhalve niet overgeheveld naar het desbetreffende programma(onderdeel).

Toelichting/analyse
Het voordeel op basisregistraties wordt veroorzaakt door lagere onderhoudskosten van de paspomaat.

Toelichting/analyse
Het nadeel op bezwaar en beroep wordt veroorzaakt door hogere gerechtskosten.

Toelichting/analyse
Het nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere dotatie dan verwacht voor de voorziening wethouders. Op basis van de laatste actualiteitsberekeningen moet door de aanhoudend lage rente 642.000 euro meer gedoteerd te worden dan verwacht. Aanvullend is het wachtgeld afgenomen met 23.000. Het overige voordeel van 39.000 euro wordt veroorzaakt door lagere bestuurskosten.

Toelichting/analyse
Door het digitaliseren bij het gemeentearchief worden de inkomsten niet gerealiseerd.  

Toelichting/analyse
Onder dit product worden de resultaten van de werkzaamheden van BMO verantwoord.

Hieronder worden de oorzaken van het nadelige resultaat van 800.000 euro verklaard. Dit resultaat moet in samenhang gezien worden met het resultaat op het product regionale dienstverlening (226.000 euro voordelig). De bedrijfsvoeringsactiviteiten worden voor zowel Enschede als een aantal partners ingericht/gerealiseerd. Kostenafwijkingen worden volledig verantwoord op interne dienstverlening. Afwijkende opbrengsten van derden onder regionale dienstverlening.

Bedrijfsvoering BMO (445.000 euro nadelig)

• Als gevolg van een minder strenge winter en energiebesparende maatregelen was er een voordeel van 155.000 euro op de energiekosten.
• Voor het flexibiliseren van het Stadskantoor zijn extra kosten gemaakt ad 105.000 euro.
• Er is een voordeel van 90.000 euro op de kosten van de Enschedese School, mede als gevolg van de krimpende organisatie.
• Een nadeel van 812.000 euro op de personeelslasten. Dit is het gevolg van extra personele inzet op het gebied van ICT en Juridische Zaken. Dit in verband met de inhuur voor vervanging bij ziekte, de inzet van het personeel Serviceplein, realisatie van projecten en herstructurering van werkzaamheden;
• Een voordeel van 420.000 euro op diverse materiële bedrijfsvoeringsbudgetten (o.a. reguliere onderhoudsbudgetten, kosten van data en telefonie etc.).

Sociale premies/ werkgeverslasten (147.000 euro nadelig)
De afwikkeling van sociale premies/werkgeverslasten en dergelijke uit voorgaande jaren leidt tot een incidenteel nadeel van 73.000 euro.  Daarnaast is als gevolg van het eigen risico voor de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) sprake van een hogere last in 2016 dan begroot (74.000 euro).

Voorziening personeel (210.000 euro nadelig)
De voorziening personeel is een concernbrede voorziening en is bedoeld om toekomstige ongedekte lasten uit wachtgeld-, WW- en bovenformatieve regelingen op te kunnen vangen. De voorziening personeel wordt jaarlijks geactualiseerd op basis van de meest recente informatie en inschattingen van toekomstige verplichtingen. Regelmatig worden wij geconfronteerd met 'terugkerende' WW-verplichtingen van voormalige collega's met een eerder tijdelijk dienstverband die in 2016 opnieuw werkloos zijn geworden. De gemeente is dan nog aansprakelijk voor het restant van de WW-periode. Daarnaast is er sprake van bovenformatieve personeelslasten die niet volledig gedekt zijn en/of worden door detacheringsopbrengsten.
Op basis van de actualisatie is een aanvullende dotatie van 210.000 euro noodzakelijk. Gezien de omvang van de dotatie van de afgelopen 4 jaar (gemiddeld bijna 200.000 euro per jaar) lijkt een structurele ophoging in de begroting noodzakelijk.

Onttrekkingen aan reserves (714.000 euro)
Per saldo is er 714.000 euro minder onttrokken dan geraamd. Hier staan voor hetzelfde bedrag lagere lasten tegenover. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• Hogere onttrekking algemene reserve (1.489.000 euro)
  Voor de invoering van het individueel keuzebudget (IKB) dat leidt tot een eerdere uitbetaling van het vakantiegeld voor gemeenten van 7 maanden is bij de jaarrekening een verplichting van  1,489 miljoen euro opgenomen. Dit bedrag is incidenteel, zoals in zomernota 2015 vermeld, en ten laste gebracht van de algemene reserve.  Het is een aanvulling op de 2 miljoen euro die in 2016 vanuit het jaarresultaat 2015 voor de IKB is gereserveerd. 
  
• Lagere onttrekking aan de reserve flankerend beleid (1.789.000 euro)
  De uitgaven voor flankerend beleid waaronder transitiekosten voor Sportaal en Onderhoud Enschede BV, organisatieontwikkeling en uitstroom personeel zijn in 2016 lager dan verwacht met name door lagere uitstroom van personeel (486.000 euro).
  Ten behoeve van de versnelling digitalisering IT is in 2016 1.685.000 euro beschikbaar gesteld in de begroting.  In 2016 is 467.000 euro aangewend voor de versnelling digitalisering IT.  Op de IZA middelen  is in 2016 in mindere mate een beroep gedaan (86.000 euro).
  Conform de doelstelling worden de middelen aangewend voor het bevorderen van de mobiliteit. De acties voor het bevorderen van mobiliteit nemen een periode van meerdere jaren in beslag.
• Lagere onttrekking aan de (vervangings)-reserves IT (249.000 euro).
  De lagere onttrekking uit deze reserve komt voort uit de aanpassing van enkele contracten en de onderuitputting van de kapitaallasten.
• Lagere onttrekking aan de reserve externe activiteiten(13.000 euro)
  De lagere onttrekking uit deze reserve komt voort uit een incidentele opbrengst in 2016 van 13.000 euro.
• Lagere onttrekking aan de (vervangings)-reserves Werkplekinrichting (60.000 euro)
  Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor kapitaallasten en de bijstelling van de omslagrente.
  
• Lagere onttrekking aan de reserve leegstand ( 91.000 euro)
  Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor de huisvesting van ambtelijk personeel en het langer doorlopen van contracten met derden.
  

Storting in reserves (1.106.000 euro)
Per saldo is er 1.106.000 euro meer gedoteerd dan geraamd.

• Er is 96.000 euro meer gedoteerd aan de (vervangings-)reserve IT.  Hier tegenover staat een bijdrage vanuit het decentralisatie budget (3 D’s) en Publieksdienstverlening.
  
• Er is 10.000 euro meer gedoteerd aan de reserve werkplekinrichting. Hier staan middelen tegenover vanuit de afdeling PDV voor een investering in de geluidsinstallatie in het stadhuis. 
  
• Vanuit de algemene reserve is in de begroting 2016 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor meerjarige uitgaven ten behoeve van het flankerend beleid. Deze middelen zijn in 2016 niet aangewend en toegevoegd aan de reserve flankerend beleid.    

Toelichting/analyse
Het voordeel binnen het product klachtencommissaris is veroorzaakt door tijdelijke vacatures in de ondersteuning niet in te vullen en lagere materiële uitgaven.

Toelichting/analyse
Het nadeel op de ondersteuning van College en directie wordt veroorzaakt door hogere personeelslasten in verband met de intensivering op het "samenlevingsgericht werken", sourcen en regie voeren, de versteviging van de governance op verbonden partijen en de concernopdrachten. De afwijking op de baten betreft een doorrekening van kosten die geboekt zijn op het product Ondersteuning college maar betrekking hebben op een ander product (Sport).

Toelichting/analyse
Het nadelige resultaat binnen dit product wordt enerzijds veroorzaakt door een afwaardering (2,64 miljoen euro) van bestaande activa voor onderwijshuisvesting (als gevolg van een correctie op de economische levensduur van panden). Daarnaast ontstaat een voordeel (0,56 miljoen euro) door de maatregelen die zijn ingesteld om de taakstelling in te vullen. Dit omvat onder meer het uitvoeren van de herschikking en het verhogen van de bezettingsgraad van de panden.

Toelichting/analyse
Lasten
Door het afstemmen van de vraag en het aanbod, 100% werken op afspraak, is er een voordeel van 120.000 euro behaald. Daarnaast leveren diverse voornamelijk materiële budgetten een incidenteel voordeel van 63.000 euro op.

Baten
De legesopbrengsten van publieksdienstverlening zijn 188.000 euro hoger dan begroot. Het voordeel betreft voornamelijk de reisdocumenten en de rijbewijzen. De leges van huwelijken en uittreksel bevolking blijven ten opzichte van de begroting achter.

Toelichting/analyse
Lasten
De lagere lasten met betrekking tot raad en commissies zijn veroorzaakt door:

• 40.000 euro voordeel door lagere vergaderkosten & onkostenvergoeding van de raad;
• 25.000 euro voordeel doordat een deel van de onderzoekskosten van de rekenkamer in rekening gebracht zijn bij andere gemeenten;
• 20.000 euro voordeel op diverse materiële budgetten;
• 12.000 euro voordeel door lagere onderzoekskosten voor de Rekenkamer.

Toelichting/analyse

Lasten
De lagere lasten met betrekking tot de regionale dienstverlening worden veroorzaakt door:

• 371.000 euro lagere lasten in verband met het stoppen van de regionale dienstverlening rond juridische vakliteratuur in netwerkstad verband. Deze lagere lasten hebben tevens geleid tot lagere opbrengsten (zie baten);
  
• 25.000 euro lagere uitgaven op diverse kleine posten;
• 85.000 euro hogere uitgaven als gevolg van fiscale afdracht voor vennootschapsbelasting (VPB) voor werkzaamheden voor derden.

Baten
De 94.000 euro hogere baten worden veroorzaakt door:

• 371.000 euro lagere opbrengsten door het niet meer in rekening brengen van de kosten voor juridische vakliteratuur (zie ook lagere lasten);
• 264.000 euro incidenteel hogere opbrengsten door het langer doorlopen van contracten met externe partners in ambtelijke huisvesting, deze zijn gestort in de leegstandsreserve (zie ook storting in de reserve);
• 180.000 euro extra opbrengst door uitbreiding van IT dienstverlening;
•   21.000 euro hogere baten op diverse kleine dienstverleningsactiviteiten.

Storting in de reserve
Er is 264.000 aan huuropbrengsten (in verband met verlenging van de contracten) gestort in de leegstandsreserve voor  het opvangen van de vervallen omzet door het vertrek van de politie in de servicecentra Noord, Oost en West. Zie ook bij baten.

Toelichting/analyse
Het product regionale samenwerking, betreft de algemene bijdrage aan de Regio Twente en de Euregio. De totale bijdrage van de Regio Twente wordt gemeentebreed verwerkt binnen de betreffende producten.

Het voordeel op de lasten wordt veroorzaakt door een begrotingswijziging van de Regio Twente waardoor een hogere bijdrage (nadeel) ontstaat binnen het product economische ontwikkeling.

De hogere baten worden veroorzaakt door de (incidentele) vrijval van de reserve voor de Netwerkstad (178.000 euro voordeel).

Toelichting/analyse
Het resultaat op rente en treasury bedraagt 5,8 miljoen euro positief. Onderdeel hiervan is de opbrengst van de verkoop van een deel van de aandelen Enexis ter waarde van 3,4 miljoen euro en de rentevergoeding op terugontvangen BTW voor reïntegratietrajecten 2005-2015. Het overige positieve resultaat ontstaat door de aanhoudend lage rentestanden die vooral een voordeel voor de gemeente oplevert bij de aangetrokken kasgeldleningen, die tegen negatieve rentes zijn geleend gedurende 2016. Daarnaast zijn geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken terwijl hier wel rekening mee was gehouden. Er waren geen nieuwe leningen nodig door o.a. de verkoop van de aandelen Enexis en het terugstorten van de onbenutte middelen bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN).

Toelichting/analyse

Op het product "resultaat bedrijfsvoering" worden bedrijfsvoeringsresultaten van de diverse organisatieprogramma’s geboekt. Het nadelige resultaat wordt met name veroorzaakt door het nadelige effect (hogere lasten) voor de groene leges. Dit effect wordt gedeeltelijk gecompenseerd door lagere lasten op bedrijfsvoering van Duurzame leefomgeving en Versterken economie.

Toelichting/analyse
Dit product heeft een nadelig resultaat van 1,0 miljoen euro.

De afwijking op lasten ontstaat door:

• de effecten vanuit de ontvlechting sport (afboeken activa) voor 4,2 miljoen euro;
• extra verplichtingen ad 50.000 euro ten behoeve van de ontvlechting voor sport;
• vanwege gewijzigde regelgeving het voor 120.000 euro afboeken van rentekosten voor een openstaand krediet alsmede de afwaardering van de grond (174.000 euro) voor Sportpark Boekelo;
• frictiekosten (239.000 euro) vanuit het transitietraject Sportaal; 
• 60.000 euro aan transitiekosten voor Sportaal die niet gedekt worden binnen het flankerend beleid.

De afboeking van de activa als gevolg van de ontvlechting van Sport leidt tot een onttrekking aan de egalisatiereserve Sport en Zwembaden.

Toelichting/analyse
Dit betreft een incidenteel voordeel in verband met de vrijval van loonheffing en premies uit het verleden waarvoor geen verrekening meer zal plaatsvinden.

Toelichting/analyse
Het Vastgoedbedrijf Enschede (VBE) is een gesloten systeem waardoor het saldo, conform het vastgoedbeleid, verrekend wordt met de egalisatiereserve 'vastgoed'. Het resultaat van het VBE over 2016 is hierdoor nihil. De afwijkingen komen vooral door de gerealiseerde boekresultaten van 10 afgestoten panden. In dit resultaat is ook de afwaardering van nog te verkopen panden verwerkt, deze panden zijn afgewaardeerd omdat de boekwaarde hoger was dan de taxatiewaarde.

Uitzondering op het gesloten systeem van VBE is de exploitatie van de wijkcentra. Dit wordt gedekt vanuit de Algemene Middelen. Het resultaat op de wijkcentra over 2016 is nihil.

Toelichting/analyse
Voor het organiseren voor de Oekraïne referendum is er in de december en meicirculaire 273.000 euro beschikbaar gesteld. De vergoeding van het rijk was hoger dan de daadwerkelijke kosten. Eenvoudige tellen (Ja/Nee) en de lage opkomst hebben in een voordeel geresulteerd van 134.000 euro. 

8.7. Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid

Toelichting categorie uit kadernota platform rechtmatigheid.

1. Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten.
2. Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door opbrengsten die niet direct gerelateerd zijn.
3. Mutaties in reserves waarover de Raad wel heeft besloten maar waarvan de hoogte van de bedragen bij de jaarrekening worden vastgesteld.

Toelichting
Bovenstaande afwijkingen zijn hieronder nader toegelicht. Voor een gedetailleerde toelichting wordt verwezen naar onderdeel Analyse van de afwijkingen tussen begroting ( na wijziging) en programmarekening. De afwijkingen passen binnen het door de Raad geformuleerde beleid en zijn daarmee rechtmatig. Met de vaststelling van deze jaarrekening worden de afwijkingen formeel geautoriseerd.

Maatschappelijke ondersteuning
De overschrijding op de lasten worden veroorzaakt door de producten Jeugdhulp vrijwillig kader en WMO begeleiding. De lasten voor het product Jeugdhulp vrijwilligkader zijn overschreden met 6.6 miljoen euro. Ondanks dat er een lichte daling van het aantal cliënten is vastgesteld voor 2016, zijn de kosten per cliënt gestegen door de inzet van meer maatwerk. de lasten van het product WMO begeleiding zijn overschreden met 1,7 miljoen. Voor WMO begeleiding is een verschuiving zichtbaar van cliënten met een PGB naar zorg in natura. Dit zou een positief effect op het budget moeten hebben. Desondanks is het budget toch overschreden. Dit komt door het complexer worden van de zorgvraag, waardoor meer maatwerk toegepast moet worden.

De hogere storting in de reserves wordt veroorzaakt door niet bestede centrumgemeente middelen voor maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. Conform bestendige gedragslijn zijn deze gestort in de daarvoor ingestelde reserve.

Versterken economie
De overschrijding op de lasten wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de producten Algemene bijstand levensonderhoud, Infrastructuur en beleid en Versterken economische structuur. De afwijking op de lasten van het product algemene bijstand levensonderhoud bedraagt 5,7 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt door het tekort op de BUIG.

De hogere storting in de reserves wordt veroorzaakt door de niet bestede middelen van 457.000 euro bij Lokaal Educatieve Agenda (LEA).

Duurzame leefomgeving
De afwijking in de storting in de reserves is met name terug te voeren op:
- Reserve Grondbedrijf, voor 2,8 miljoen euro door verwerken van mutaties in het MPG.
- Reserve Parkeerbedrijf, voor 1 miljoen euro door voordelig exploitatiesaldo 2016.
- Reserve Beleid leefomgeving, voor 916.000 euro door niet bestede gelden in 2016.

Dienstverlening en financieel beleid
De overschrijding van de lasten zijn vooral terug te voeren op de producten:
- Vastgoedbedrijf. De lasten zijn 7,7 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door het afstoten en afwaarderen van panden.
- Sport- en wijkaccommodaties. De lasten zijn 4,9 miljoen hoger dan begroot. De afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door het afboeken van activa als gevolg van de verzelfstandiging van Sport.

De hogere storing in de reserves wordt veroorzaakt door niet bestede middelen 2016 in de reserve Flankerend beleid voor 1 miljoen euro en 1,6 miljoen euro in de reserve Vastgoed door verwerken mutaties jaarschijf 2016.

8.8. Wet Normering Topinkomens (WNT)

WNT-verantwoording 2016 Gemeente Enschede
Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op de Gemeente Enschede van toepassing zijnde regelgeving: Het algemene WNT-maximum.

Het bezoldigingsmaximum in 2016 voor de Gemeente Enschede is 179.000 euro. Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte.

Bezoldiging topfunctionarissen

8.9. Incidentele baten en lasten

Onder incidentele baten en lasten worden de baten en lasten verstaan  die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Het is daarbij van belang dat het gaat om 'eenmalige' zaken. Het zijn vooral de uitschieters die er echt toe doen. Bijvoorbeeld een eenmalige extra legesopbrengst vanwege een groot en bijzonder project, boekwinst bij de verkoop van eigendommen of een winst dan wel verlies bij het grondbedrijf.

Structurele stortingen en onttrekkingen

1. {{source.parent_web_page_title}}
2. {{source.title}}