8. Toelichting op het overzicht van baten en lasten

8.1. Toelichting op algemene dekkingsmiddelen

 In de begroting 2018 was geen bedrag voor onvoorzien opgenomen

Omschrijving	Afwijking	I/S	Analyse
OZB	127.000		Zie paragraaf lokale Heffingen
Hondenbelasting	-31.000		Zie paragraaf lokale Heffingen
Precariobelasting	56.000		Zie paragraaf lokale Heffingen
Reclamebelasting	-		Zie paragraaf lokale Heffingen
Toeristenbelasting	-		Zie paragraaf lokale Heffingen
Algemene uitkering	568.000		Een uitgebreide financiële toelichting is opgenomen in hoofdstuk 8.2 bij het programma Dienstverlening en Financieel Beleid bij het product algemene uitkering.
Dividenden	122.000		Zie paragraaf Verbonden partijen
Saldo financieringsfunctie	-3.298.000		Zie paragraaf Financiering en de financiele toelichting bij het programma Dienstverlening en Financieel Beleid in hoofdstuk 8.2 bij het product Rente en Treasury.

8.2. Analyse op afwijkingen tussen begroting en overzicht baten en lasten

Maatschappelijke ontwikkeling

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 1 en 2 van hoofdstuk 2.1.

Dit product bestaat uit de onderdelen Algemene voorzieningen Wmo, Integratie, Jeugdgezondheidszorg, Burgerkracht, Mantelzorg, Natuureducatie, Preventie gezondheid & GGZ, Speeltuinwerk & speelvoorzieningen, Sport & recreatie, Vrijwilligerswerk en Welzijn.

Het rekeningresultaat betreft het resultaat ten opzichte van de geactualiseerde begroting van 2018. In de tussenrapportage 2018 zijn tekorten en overschotten verevend met aanvullende taakstellingen en middelen uit de algemene reserve. Voor het product Algemeen Maatschappelijke Voorzieningen betekent dit een budgetaanvulling van 280.000 euro. Het resultaat ten opzichte van de primaire begroting is daarmee 250.000 euro nadelig.

Lasten
Het voordeel van bijna 2 miljoen euro bestaat uit:

• Transformatieagenda Sociaal Domein (1,8 miljoen euro voordeel): lagere uitgaven van de diverse projecten van de Transformatieagenda Sociaal Domein die zijn verschoven naar 2019. Deze uitgaven zullen in 2019 plaatsvinden.
• Mantelzorgwaardering (160.000 euro voordeel): er is sprake van minder aanvragen voor mantelzorg-vouchers.
• Sport (300.000 euro nadeel); er zijn extra uitgaven in verband met het niet realiseren van de taakstelling op sport (sportvelden en fiscaal) en indexatie Sportaal;
• Bedrijfsvoering (150.000 euro nadeel): het bedrijfsvoeringsresultaat van het programma MO wordt conform de toerekening van apparaatskosten verdeeld, hierdoor ontstaat een nadeel van 150.000 euro.
• Overige (450.000 euro voordeel): het gaat om  terugvorderingen van subsidies en onderbesteding op diverse materiële budgetten (oa. natuureducatie, sportactivering en welzijn).

Storting/Onttrekking reserve
De afwijking bedraagt ruim 2 miljoen euro.
Het betreft lagere uitgaven van de diverse projecten van de transformatieagenda (1,8 miljoen euro nadeel, reserve Sociaal Fonds). Ook is de geraamde onttrekking, voor het tegengaan van  versnippering in de sport en een efficiëntere inzet van de sportaccommodaties verschoven naar 2019 (200.000 euro nadeel, reserve Maatschappelijke functie Sport).

Toelichting/analyse
De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 7 van hoofdstuk 2.1.

 Lasten

De lastenkant bij Beschermd wonen laat een voordeel ten opzichte van de begroting zien van 5,9 miljoen euro:

• een voordeel van 4,3 miljoen euro als gevolg van minder verleende subsidies, omdat subsidies aan instellingen worden verstrekt op basis van werkelijk gemaakte kosten. Door een scherpe toetsing van deze instellingen op de kosten worden lagere subsidiebedragen verleend. Aanvullend daarop zijn de beoogde nieuwe investeringen in woonvoorzieningen in de regio nog niet gerealiseerd.
• een voordeel van 2,8 miljoen euro als gevolg van teruggevorderde subsidies uit voorgaande jaren (2016 en 2017).
• een voordeel van 2,5 miljoen euro op de PGB's. Er heeft afgelopen jaren een afbouw plaatsgevonden van PGB's naar Zorg in natura door een herbeoordeling van cliënten. Daarnaast geldt ook een netwerk-tarief voor cliënten die hulp inkopen in hun netwerk in plaats bij een professionele aanbieder.
• een nadeel van 3,7 miljoen euro vanwege een hogere uitkering aan de overige regiogemeenten ter grootte van 3,7 miljoen. Dit is het aandeel van deze gemeenten in het overschot op Beschermd wonen.

Baten

De batenkant laat een voordeel zien van 1,6 miljoen zien. Dit wordt veroorzaakt door een nabetaling uit voorgaande jaren van het Centraal Administratiekantoor (CAK) voor eigen bijdragen van cliënten Beschermd Wonen die ten onrechte onder de Wet langdurige zorg (Wlz) waren gebracht en aan de zorgkantoren waren afgedragen.

 

Storting/onttrekking reserve

Beschermd Wonen is een taak die Enschede als centrumgemeente uitvoert voor acht regiogemeenten. Conform de afspraken in het convenant met de regiogemeenten wordt een voordelig saldo gestort in de bestemmingsreserve Beschermd Wonen. In 2018 is een voordelig resultaat gerealiseerd van afgerond 11,3 miljoen euro op dit product. Dit bedrag wordt in de bestemmingsreserve Beschermd wonen gestort.

 

Er wordt afgerond 6,0 miljoen euro onttrokken aan de bestemmingsreserve. Dit bestaat uit:

• de uitkering aan de overige regiogemeenten ter grootte van 3,7 miljoen euro;
• het voordelig jaarrekeningresultaat voor de gemeente Enschede ter grootte van 2,3 miljoen euro.

Het totale resultaat van 11,3 miljoen als volgt verantwoord:

• 1,8 miljoen euro blijft in de bestemmingsreserve ten einde stand van de reserve op 6,8 miljoen euro te brengen. In overleg met de regiogemeenten is afgesproken de bovengrens van de reserve vast te stellen 15% van het budget, oftewel 6,8 miljoen euro.

Er resteert daarmee 9,5 miljoen om terug te laten vloeien naar de regiogemeenten. Enschede heeft een aandeel van 61% en de overige regiogemeenten 39% in het aantal cliënten.

• 3,7 miljoen vloeit derhalve terug naar de overige regiogemeenten, voor Enschede gaat  het om 5,8 miljoen euro. Met betrekking tot dit aandeel van 5,8 miljoen euro: 
• 3,5 miljoen euro blijft in de bestemmingsreserve ter dekking van de onttrekking aan de reserve waarover is besloten bij de Gemeentebegroting 2019-2022 ten behoeve van het middelenkader 2019.
• 2,3 resteert aan voordeel voor de gemeente Enschede dat ten gunste komt van het jaarrekeningresultaat 2018.

 

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 9 van hoofdstuk 2.1. 

Dit product bestaat uit de onderdelen Bijzondere inkomensvoorzieningen, Individuele bijzondere bijstand, Schuldhulpverlening en uit middelen voor de maatwerkvoorziening inkomensondersteuning chronisch zieken en gehandicapten.

Lasten

De afwijking bedraagt 933.000 euro en is veroorzaakt door:

• Bijzondere inkomensvoorzieningen (230.000 euro): in de loop van 2017 is het Kindpakket fors uitgebreid. Bij de subsidievaststelling in oktober 2018 is gebleken dat een deel van de in het inregeljaar 2017 beschikbaar gestelde middelen door de bij het Kindpakket betrokken organisaties niet is besteed. Conform geldende regels is dit deel in 2018 teruggevloeid naar de gemeente.
• Individuele bijzondere bijstand: het beroep op deze voorziening is ondanks de verruiming van de Individuele Inkomens Toeslag in totaliteit gedaald (771.000 euro voordelig); daarnaast is er door 'nieuwkomers' slechts gedeeltelijk een beroep gedaan op het in 2018 toegevoegde budget voor bijzondere bijstand Asiel en Integratie (121.000 euro voordelig); de uitgaven van bewindvoering zijn echter opnieuw toegenomen (415.000 euro nadelig).
  
• Schuldhulpverlening: in het geheel gezien is er een lager beroep op de dienstverlening van de Stadsbank Oost Nederland (SON); bovendien zijn de hogere kosten van de dienstverlening van de SON, als gevolg van het verlagen van de caseload, volledig gedekt uit de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen ter voorkoming van schulden en bestrijding van armoede (218.000 euro voordelig).
  
• Collectieve Zorgverzekering voor Minima (CZM): het gebruik van deze voorziening is ten opzichte van 2017 licht gedaald (37.000 euro voordelig); het beroep op de regeling Tegemoetkoming Eigen Risico (TER) is echter licht gestegen (29.000 euro nadelig).

Baten

De afwijking bedraagt 195.000 euro en is veroorzaakt door:

• Individuele bijzondere bijstand: er is meer bijzondere bijstand teruggevorderd dan voorzien (55.000 euro voordelig).
  
• Collectieve Zorgverzekering voor Minima (CZM): van derden zijn bijdragen ontvangen (1% regeling, euro-budget Menzis en 'Uitstroom wanbetalersregeling via gemeente') die niet zijn begroot (140.000 euro voordelig).

Storting / Onttrekking reserve
De afwijking bedraagt 30.000 euro. Als gevolg van geringe kosten van het Sociaal Huisvestingsfonds hebben geen onttrekkingen aan de reserve Sociaal Huisvestingsfonds plaatsgevonden.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 4 van hoofdstuk 2.1. 

Dit product bestaat uit de onderdelen Gesloten jeugdzorg, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering, Jeugdzorg Plus en Pleegzorg.

Het resultaat op dit product moet in samenhang gezien worden met het product Jeugdhulp vrijwillig kader. Sturings- en transformatiemaatregelen hebben invloed op het totaal aan de begroting en uitgaven voor Jeugdhulp.

 

Lasten

De uitgaven op dit product vallen 1,3 miljoen euro hoger uit dan begroot. Dit is met name het gevolg van hogere kosten voor pleegzorg en sluit aan bij het beleidsdoel om meer in te zetten op plaatsing van kinderen in duurzame gezinsvormen wanneer ze om veiligheidsredenen niet meer thuis kunnen wonen. Dit betekent een verschuiving van duurdere verblijfszorg (zie jeugdhulp vrijwillig kader, specialistische jeugdzorg) naar goedkopere pleegzorg.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 4 van hoofdstuk 2.1.
Dit product bestaat uit de onderdelen Veilig thuis Twente, Ambulante hulp & begeleiding (met name 1e lijns zorg), Jeugd-Awbz, Jeugd-GGZ, LTA-zorg, Maatwerkvoorziening jeugdzorg 18- en Specialistische jeugdhulp.

 

Lasten

In het algemeen geldt dat de totale uitgaven voor jeugdhulp (gedwongen en vrijwillig kader) gedaald zijn ten opzichte van 2017. Werd halverwege dit jaar nog uitgegaan van een tekort van 5,7 miljoen euro, ultimo 2018 blijkt een (gesaldeerd) tekort voor jeugdhulp van 4,1 miljoen euro. Een groot aantal transformatie- en bezuinigingsprojecten is in 2018 gestart, maar het is moeilijk te duiden welke specifieke maatregelen hebben geleid tot een afname van uitgaven.

Wel zien we dat ook de gemiddelde kosten per cliënt zijn afgenomen, aangezien in 2018 een hoger aantal unieke cliënten bediend is dan in 2017.

De afwijking bedraagt 2,8 miljoen voordelig en is veroorzaakt door:

• Per saldo lagere 2e lijns zorguitgaven aan aanbieders (2,3 miljoen euro voordeel): ten opzichte van de begroting heeft een verschuiving van uitgaven plaatsgevonden van relatief dure specialistische zorg (met name specialistische jeugdzorg en jeugd-GGZ) naar goedkopere maatwerkvoorzieningen alsmede pleegzorg (zie jeugdhulp gedwongen kader).
• Lagere uitgaven voor Veilig Thuis Twente en crisishulp (151.000 euro voordeel): dit op basis van de vastgestelde bijdrage in 2018.
• Lagere uitgaven aan Persoons Gebonden Budgetten (414.000 euro voordeel): dit is in lijn met het ingezette beleid om alleen PGB's te verstrekken aan "PGB-bekwame inwoners" en indirect aan bonafide zorgaanbieders.
• Lagere uitgaven voor "flexibel budget" van de wijkteams (83.000 euro voordeel): het flexibel budget is bedoeld om specifieke maatwerkoplossingen (gericht op doorbraken bij de betreffende inwoner / gezin) te realiseren. De uitgaven zijn ten opzichte van 2017, conform beleid, gestegen. Per saldo vallen de lasten 83.000 euro lager uit dan begroot.
• Hogere kosten voor de toerekening van apparaatskosten (46.000 euro nadeel): dit als gevolg van meer personele inzet

Baten

De afwijking op baten is het gevolg van bijdragen voor de projecten Woonstap en doorstroomwoningen (onderdeel van het transformatieproject "scheiden wonen en zorg") vanuit de transformatiereserve, deze bijdragen zijn niet vooraf begroot.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 4 van hoofdstuk 2.1.
Dit product bestaat uit de onderdelen Jeugdgezondheidszorg ondersteuning, toegang tweedelijns jeugdhulp en toegangsbepaling tweedelijns zorg en eerstelijns overig.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 421.000 euro nadelig en is veroorzaakt door:

• Gewijzigde dekking (610.000 euro nadeel): het product Lichte Ondersteuning en Regie wordt normaliter voor 100% uit algemene middelen gedekt. In 2018 is het (eenmalig) mogelijk om een deel van de kosten te dekken vanuit rijksspecifieke middelen voor Onderwijsachterstandenbeleid (OAB). De kosten van deze inzet (1,2 miljoen euro) zijn volledig verantwoord op het (deel)product Onderwijsachterstanden (zie toelichting baten van dit product). De beschikbare OAB-middelen zijn hiervoor echter ontoereikend. Dit betekent dat 610.000 euro ten laste blijft komen van dit product.
• Onder de baten zijn de opgevoerde kosten (totaal 1,2 miljoen euro) volledig verantwoord (zie ook toelichting baten). Aangezien de beschikbare OAB-middelen niet toereikend zijn om alle kosten te dekken, is het verschil als last op dit product geboekt (nadeel 610.000 euro). Voor een nadere toelichting zie ook de toelichting bij product Leerplicht/RMC/Onderwijskwaliteit onder het programma Versterken Economie.
• Terugvordering subsidies (160.000 euro voordeel): dit betreft een terugvordering van subsidies (Noaber053 en GGD) uit voorgaande jaren op basis van de finale verantwoording door de betreffende instellingen;
• Overige uitgaven lager dan begroot (29.000 euro voordeel): per saldo lagere kosten op werkbudgetten van beleid & uitvoering (o.a. voordeel werkbudgetten Powers, nadeel implementatiekosten voor het nieuwe Twents ondersteuningsmodel 2019).

Baten

De baten vallen ruim 1,2 miljoen euro hoger uit dan begroot. Het product Lichte Ondersteuning en Regie wordt normaliter voor 100% uit algemene middelen gedekt. De wijkcoaches bij de Integrale Kind Centra (IKC) hebben activiteiten in het kader van onderwijsachterstanden verricht. Deze kosten behoren dan ook bij het product onderwijsachterstanden en worden daar volledig verantwoord (zie toelichting bij lasten van dit product).

 

Per saldo ontstaat dus een voordeel van ruim 600.000 euro (1,227 miljoen euro baten en 0,61 miljoen euro aan lasten). Voor een nadere toelichting zie ook de toelichting bij product Leerplicht/RMC/Onderwijskwaliteit onder Versterken Economie.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 8 van hoofdstuk 2.1.

 

Dit product bestaat uit de onderdelen Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang.

Het saldo van Opvangvoorzieningen bestaat uit een nadeel van 68.000 euro op de regeling Bed, Bad en Brood. 

 

Lasten 
De niet begrote kosten voor de regeling Bed Bad Brood worden ten laste gebracht van het rekeningresultaat. Hier tegenover staan incidentele voordelen op subsidie afrekeningen uit voorgaande jaren bij de Vrouwenopvang.

 

Baten
Het nadeel op de baten van 64.000 euro bestaat uit de hogere bijdrage van het ministerie VWS en gemeente Almelo (135.000 voordeel) voor uitgifte Medische Heroïne en het niet realiseren van de bijsturingsmaatregel (200.000 euro nadeel).

 

Storting/Onttrekking reserves
Het nadeel van 32.000 euro op de middelen Maatschappelijke Opvang is onttrokken aan de Reserve Maatschappelijk Opvang. Het voordeel van 379.000 euro op de middelen Vrouwenopvang is toegevoegd aan de Reserve Vrouwenopvang.

 

 

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 6 van hoofdstuk 2.1.
Dit product bestaat uit het onderdeel Maatwerkvoorziening Wmo nieuw 18+, Ondersteuning Maatschappelijke Deelname (OMD) en Ondersteuning Zelfstandig Leven (OZL).

 

Lasten

De afwijking bedraagt 920.000 euro nadelig en is veroorzaakt door:

• Ondersteuning Zelfstandig Leven (OZL) (2 miljoen euro nadeel): de belangrijkste oorzaken voor stijging van de uitgaven zijn enerzijds de toename van het aantal inwoners die een beroep doen op Wmo-begeleiding en anderzijds de toename in zorgzwaarte (zwaardere ingezette voorzieningen binnen OZL). Wel kan er sprake zijn van een relatie tussen Wmo-begeleiding en Wmo Beschermd Wonen waarbij er kosten voor cliënten binnen Wmo-begeleiding gemaakt worden die mogelijk onder het regime van Beschermd Wonen vallen. Hier wordt in 2019 nader onderzoek naar gedaan.  
• Ondersteuning Maatschappelijke Deelname (OMD) (400.000 euro voordeel): lagere uitgaven als gevolg van daling aantal cliënten.
• Persoonsgebonden budget (PGB) (200.000 euro voordeel): dit is in lijn met het ingezette beleid om alleen PGB's te verstrekken aan "PGB-bekwame inwoners" en indirect aan bonafide zorgaanbieders;
• Apparaatskosten (60.000 euro voordeel): het bedrijfsvoeringsresultaat van het programma MO wordt conform de toerekening van apparaatskosten verdeeld, hierdoor ontstaat een voordeel van 60.000 euro. Dit betreft lagere inzet personeel.
• Afrekening zorgaanbieders (300.000 euro voordeel): vanuit de definitieve afrekeningen met zorgaanbieders vanuit voorgaande jaren ontstaat een voordeel door de vrijval van opgenomen verplichtingen.
• Vervoer (200.000 euro voordeel): het effect van de aanbesteding OMD-vervoer valt gunstiger uit dan verwacht, hetgeen resulteert in lagere uitgaven ten opzichte van de gewijzigde begroting.

Baten
De afwijking in baten wordt veroorzaakt door minder ontvangen eigen bijdragen van cliënten via het CAK (nadeel 50.000 euro) dan begroot.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 6 van hoofdstuk 2.1. 

Dit product bestaat uit de onderdelen Hulpmiddelen & aanpassingen, Ondersteuning huishouden en Collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV).

 

Lasten

De afwijking bedraagt 1,1 miljoen euro voordelig en is veroorzaakt door:

• Hulpmiddelen & Aanpassingen (aanpassingen en vergoedingen voor wonen, rolstoelen, vervoer en scootmobielen) (100.000 euro voordeel): de uitgaven blijven achter ten opzichte van de begroting. Een mogelijke verklaring is de invoering van het abonnementstarief (vanaf 2019) waardoor aanvragers in de laatste maanden van het jaar gewacht hebben met het indienen van een aanvraag. Vanaf 2019 betalen ze immers een vaste eigen bijdrage van maximaal 17,50 euro per maand in plaats van een inkomensafhankelijke bijdrage. Daarnaast geldt dat een deel van de (met name onderhoud & reparatie) kosten worden gebaseerd op volumes van voorgaand jaar. Dat heeft geleid tot een positieve bijstelling voor deze kosten;
• Ondersteuning Huishouden (per saldo 600.000 euro voordeel): enerzijds lagere uitgaven op de reguliere zorg voor PGB (200.000 euro voordeel) in lijn met het ingezette beleid om alleen PGB's te verstrekken aan "PGB-bekwame inwoners" en indirect aan bonafide zorgaanbieders. Anderzijds op Zorg in Natura (voordeel 800.000 euro) door lagere kosten als gevolg van een lagere volume-ontwikkeling (aantal cliënten) dan ingeschat bij de geactualiseerde begroting. Daarnaast is sprake van een nadelig effect van het nabetalen van zorgaanbieders in verband met nieuwe loonschalen voor de CAO VVT (als gevolg van een Algemene Maatregel van Bestuur, AMvB). Dit kost Enschede naar verwachting 400.000 euro (nadeel). 
• Apparaatskosten (300.000 euro voordeel): het bedrijfsvoeringsresultaat (met name inzet van personeel) van het programma MO wordt conform de toerekening van apparaatskosten verdeeld, hierdoor ontstaat op dit onderdeel een voordeel.
• Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV-Vervoer) (100.000 euro voordeel): minder uitgaven als gevolg van een daling van het aantal cliënten met collectief vervoer.

Baten
Het nadeel op de baten wordt veroorzaakt door minder ontvangen eigen bijdragen van cliënten via het CAK.

 

Versterken economie

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 8 van hoofdstuk 2.2.

Lasten

De afwijking bedraagt 38.000 euro en wordt veroorzaakt door:

• niet begrote uitvoeringskosten van het project 'Jongeren naar leren/werken' (70.000 euro nadelig);
• lagere uitvoeringskosten omdat een deel ten laste is gebracht van de (gereserveerde) middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (108.000 euro voordelig).

Baten

De afwijking van 70.000 euro is veroorzaakt door ontvangen subsidie voor het project 'Jongeren naar leren/werken'. Deze rijksbijdrage was niet begroot.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 6 van hoofdstuk 2.2.

Onder het product Algemene bijstand levensonderhoud vallen de verstrekking van bijstandsuitkeringen en de (kosten van) fraudebestrijding.

Lasten

De afwijking bedraagt 1,11 miljoen euro en wordt veroorzaakt door:

• een hogere dotatie aan de voorziening voor dubieuze bijstandsdebiteuren (1,13 miljoen euro nadelig);
• een toename van het aantal verstrekkingen van Loonkostensubsidie (551.000 euro nadelig);
• een hoger beroep op de dienstverlening van de sociale recherche (14.000 euro nadelig);
• lagere personele en materiële uitvoeringskosten van het verstrekken van bijstandsuitkeringen (565.000 euro voordelig).
  

Baten

De afwijking bedraagt 4,68 miljoen euro en wordt veroorzaakt door:

• een door een gewijzigde systematiek voor de verwerking van statushouders in de bijstandsraming hoger definitief BUIG-budget 2018 (2,87 miljoen euro voordelig);
• hogere opbrengsten van terugvorderingen als gevolg van periodieke herbeoordelingen op het gebied van rechtmatigheid (1,96 miljoen euro voordelig);
• tegenvallende verrekening van bijstand aan zelfstandigen (Bbz 2004) (148.000 euro nadelig).

 

Toelichting/analyse

Lasten

Het voordeel van 276.000 euro bij de lasten bestaat uit:

• Werkplein Twente (230.000 euro nadeel); er is 227.000 euro aan kosten gemaakt voor het project Werkplein Twente (Human Capital Agenda, regio Twente), een samenwerkingsverband tussen de regiogemeenten en het UWV. Hiervoor zijn extra middelen ontvangen (zie baten);
• Extra bijdrage rijk (150.000); bij de septembercirculaire zijn onverwacht extra middelen ontvangen van SZW. Omdat de bestedingen al waren voorzien leidt deze bijdrage tot een voordeel; 
• Reïntegratie uitgaven (356.000 euro voordeel); het gaat met name om lagere kosten voor scholing (170.000 euro). Daarnaast waren de uitgaven mbt de WIW- en ID-banen 80.000 euro lager door een snellere uitstroom van deze groep mensen. Tot slot zijn er per saldo minder kosten (106.000 euro)  gemaakt voor de nieuwe doelgroep (mensen die voorheen in aanmerking kwamen voor de Wajong of WSW).

Baten

Het voordeel van 510.000 euro bij de baten bestaat uit:

• Werkplein Twente (230.000 euro voordeel); voor het project Werkplein Twente is een bijdrage vanuit het rijk ontvangen;
• Leerwerkarrangementen (220.000 euro voordeel); het betreft ontvangsten van het ROC Twente voor leerwerkarrangementen op basis van een no-cure no-pay constructie.
• WIW-vergoedingen (60.000 euro voordeel); het gaat hier om vergoedingen van werkgevers die mensen met een WIW indicatie in dienst hadden in 2018.

 

Reserve

In 2018 zijn geen middelen onttrokken uit de reserve ten behoeve van arbeidsmarktparticipatie. Deze middelen zullen in de toekomst ingezet worden.

 

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 8 van hoofdstuk 2.2.

Lasten

De afwijking bedraagt 392.000 euro en wordt veroorzaakt door:

• toename van het aantal combifunctionarissen dat de gemeente co-financiert (120.000 euro nadelig);
  
• aangegane verplichtingen op onderdelen van de Locale Educatie Agenda (LEA) voor de tweede helft van het schooljaar 2018-2019 (272.000 euro nadelig).

Baten

De afwijking van 65.000 euro is ontstaan doordat de kosten van de onderwijsvouchers ten laste zijn gebracht van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid.

Storting / Onttrekking reserve

De storting van 64.000 euro in de Reserve LEA houdt verband met lagere uitgaven doordat de kosten van de onderwijsvouchers ten laste van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid zijn gebracht. De onttrekking van 1,15 miljoen euro is het gevolg van het vrijvallen van het resterende saldo per eind 2018. De egalisatiereserve LEA is destijds ingesteld voor de planperiode van de LEA 2015-2018. Zowel storting als onttrekking waren niet begroot.

Toelichting/analyse

Lasten

Het voordeel bij de lasten bestaat uit lagere loonkosten door niet direct ingevulde vacatureruimte.

Toelichting/analyse

De acties ten aanzien van dit product zijn beschreven in thema 8 van hoofdstuk 2.2.

Dit product bestaat uit de onderdelen Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk.

Lasten

De afwijking van 43.000 euro is het gevolg van het niet volledig kunnen invullen van een eenmalige korting van 200.000 euro op de middelen Peuterspeelzaalwerk (Zomernota 2017, dekkingsmaatregel IV). Dit is opgevangen via een onttrekking aan de Reserve LEA.

Baten

De afwijking bedraagt 525.000 euro en wordt veroorzaakt doordat:

• kosten van de peuterarrangementen ten laste zijn gebracht van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (496.000 euro voordelig);
• er voor de Kinderopvang meer eigen bijdragen van ouders zijn ontvangen (29.000 euro voordelig).

Storting / onttrekking reserve

Dit betreft een storting van 496.000 euro in de Reserve LEA die verband houdt met lagere uitgaven doordat de kosten van de peuterarrangementen ten laste van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid zijn gebracht zoals hierboven vermeld. Het niet gerealiseerde deel van de incidentele korting op middelen Peuterspeelzaalwerk is onttrokken aan de Reserve LEA. Zowel de storting als de onttrekking waren niet begroot.

Toelichting/analyse

Lasten

De afwijking bedraagt 60.000 euro en wordt veroorzaakt door:

• hogere kosten van busbegeleiders door inhuur (55.000 euro nadelig);
• lagere doorbelasting van apparaatskosten doordat een deel van de uitvoeringskosten ten laste is gebracht van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (43.000 euro voordelig);
• minder grote kostenstijging van het Leerlingenvervoer dan bij de tussenrapportage 2018 aangenomen (72.000 euro voordelig).

Baten

De afwijking van 27.000 euro wordt veroorzaakt door minder eigen bijdragen voor het Leerlingenvervoer.

Toelichting/analyse
De voorgaande jaren is het jaarbudget van het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) niet ieder jaar volledig benut. Niet bestede middelen zijn via de balans doorgeschoven naar volgende jaren. De omvang van deze  doorgeschoven en gereserveerde overschotten uit eerdere jaren is eind 2018 totaal 1,5 miljoen euro.

In het kader van een eindafrekening over de jaren 2011 tot en met 2018 van het OAB is er daarom opnieuw gekeken naar de diverse onderwijsprojecten en de juiste verhouding van inzet voor onderwijs via algemene middelen en specifieke uitkeringen. Dit heeft er toe geleid dat in 2018 delen van de kosten van de producten 'Lichte ondersteuning en regie', 'Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt', 'Brede talentontwikkeling', 'Kinderopvang' en 'Leerplicht /RMC / Onderwijskwaliteit' ten laste van de (gereserveerde) specifieke uitkering voor OAB zijn gebracht. Dit heeft geresulteerd in het opnemen van 2,2 miljoen euro aan (aanvullende) kosten ten laste van deze specifieke uitkering. Daarmee wordt de totale beschikbare ruimte van de gereserveerde OAB-middelen met ruim 610.000 euro overschreden en ontstaat een niet begroot voordelig resultaat van (per saldo) 1,5 miljoen euro. De effecten van dit resultaat komen dus tot uiting op meerdere producten. Daar waar dit aan de orde is, is dit nader toegelicht.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 803.000 euro en wordt veroorzaakt door:

• kostenaandeel product 'Lichte ondersteuning en regie' betreffende de inzet van wijkcoaches bij Integrale Kind Centra (IKC) ten laste van OAB middelen (1,223 miljoen euro nadelig);
• via de balans naar volgend jaar doorgeschoven uitgaven Voortijdig schoolverlaten (VSV) en Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) (421.000 euro voordelig).

Baten

De afwijking bedraagt 1.315.000 euro en wordt veroorzaakt door:

• via de balans naar volgend jaar doorgeschoven rijksbijdragen VSV en RMC (331.000 euro nadelig);
• een hogere RMC bijdrage van het rijk (40.000 euro voordelig);
• een rijksbijdrage voor het project 'Creathon' (40.000 euro voordelig);
• onderwijsbegeleiding ten laste te brengen van de gereserveerde middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (200.000 euro voordelig);
• een overschrijding van de Onderwijsachterstanden middelen 2018 ten laste te brengen van de gereserveerde middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (143.000 voordelig);
• de ten laste van de middelen van het Onderwijsachterstandbeleid gebrachte kosten van de inzet van wijkcoaches ten laste te brengen van de gereserveerde middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid (1,223 miljoen euro voordelig).

Storting / Onttrekking reserve

De storting van 200.000 euro in de Reserve LEA houdt verband met lagere uitgaven doordat de kosten van de onderwijsbegeleiding ten laste van de middelen van het Onderwijsachterstandenbeleid zijn gebracht. Deze storting is niet begroot.

 

Toelichting/analyse

Lasten

De hogere lasten van 57.000 euro bestaan grotendeels uit onderzoekskosten met betrekking tot de ruimtelijke ordening van het luchthaventerrein. Hiervoor is een bijdrage ontvangen (zie baten).

 

Baten

Voor de onderzoekskosten mbt het luchthaventerrein is een bijdrage ontvangen van 92.000 euro. Daarnaast is er voor 24.000 euro aan kosten doorberekend aan Space53.

Toelichting/analyse

Lasten

De lasten laten een voordeel zien van 589.000 euro. Deze bestaat uit de volgende onderdelen:

• Operationele uitvoering (422.000 euro voordeel); er is ruimte ontstaan op de personeelskosten door het niet direct invullen van vacatures (150.000 voordeel), daarnaast hebben uitstel van investeringen in 2017 geleid tot lagere kapitaallasten in 2018 (130.000 voordeel). Verder zijn er kleinere voordelen gerealiseerd op diverse posten (144.000 voordeel);
• Loonkosten SW-medewerkers (600.000 euro voordeel); door een hogere uitstroom van Sw-medewerkers dan begroot, zijn de loonkosten lager uitgevallen;
• Lage Inkomensvoordeel (400.000 euro nadeel); dit betreft een technische mutatie, hier staat een evengrote bate tegenover. Per saldo geen nadeel; 
• Transitievergoedingen (700.000 euro nadeel); in 2018 is voor 700.000 euro aan transitievergoedingen betaald aan SW-medewerkers die zijn vertrokken, anders dan pensionering. Dit wordt grotendeels gecompenseerd door het rijk in 2020. Zie hiervoor het opgenomen bedrag bij de baten;
  
• Herhuisvesting DCW (690.000 euro voordeel); dit betreft voorziene kosten en hebben betrekking op investeringen in het nieuwe pand van de DCW aan de Spoordijkstraat. Deze kosten worden geactiveerd waarbij de kapitaallasten meerjarig worden gedekt uit de reserve.

Baten

De baten laten een voordelige afwijking zien van 1.054.000 euro. Dat wordt veroorzaakt door de volgende onderdelen:

• Lage Inkomensvoordeel (400.000 euro voordeel); dit betreft een technische mutatie;
  
• Transitievergoedingen (700.000 euro voordeel); zie ook de toelichting bij de lasten. Omdat het Rijk de betaalde transitievergoedingen vergoedt in 2020 is een vordering opgenomen in deze Gemeenterekening;
• Omzet SW (180.000 euro nadeel); het blijkt lastiger te worden om de begrote omzet te halen met een steeds ouder wordende doelgroep. Daarnaast lukt het nog niet volledig om detacheringstarieven naar het niveau van werkelijke loonwaarde te krijgen. Hiervoor is meer tijd nodig met de betreffende inleners;
• Overig (134.000 voordeel); er is voor 100.000 euro aan voorzieningen vrijgevallen en 34.000 euro heeft betrekking op overige diverse kleinere posten.

Storting / onttrekking reserve

Er is voor 681.000 euro minder onttrokken. Dit bedrag was voorzien voor dekking van uitgaven ten behoeve van de herhuisvesting van de DCW. Conform BBV zijn deze uitgaven gedefinieerd als investeringen en moeten worden geactiveerd. De kapitaallasten worden meerjarig gedekt uit de reserve DCW en opgenomen in de Gemeentebegroting 2019-2022.

Toelichting/analyse

In dit eindproduct zijn alle lasten en baten van de meerjarige mobiliteitsprojecten opgenomen. Alle stortingen en onttrekkingen in en uit de reserve mobiliteit en de ontvangen subsidiebijdragen worden in dit eindproduct verantwoord conform de verslagleggingsregels (BBV. De kredietverstrekking voor nieuwe projecten vindt jaarlijks plaats terwijl de werkelijke bestedingen veelal in meerdere jaren plaats vinden waardoor lasten en baten afwijken van de begroting.

Lasten

De lasten zijn dit jaar 5,4 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door de wijziging op basis van de Notitie materieel vaste activa (rechtstreekse uitname uit de reserve mobiliteit wordt vervangen door het activeren van projecten) en een langere doorlooptijd van de meerjarige mobiliteitsprojecten in 2018.

Baten

De baten zijn 3,5 miljoen euro lager dan verwacht doordat subsidie opbrengsten in 2018 als dekking voor meerjarige projecten later worden ontvangen dan begroot.

Storting en onttrekking

Per saldo heeft een lagere mutatie in de reserve mobiliteit van 1,8 miljoen euro ten opzichte van de begroting 2018 plaatsgevonden. De lagere onttrekking aan de reserve wordt veroorzaakt door een langere doorlooptijd van de meerjarige mobiliteitsprojecten in 2018.

Toelichting/analyse

Lasten

De lasten laten een nadeel zien van 548.000 euro. Dit bestaat uit:

• Bijdrage Regio Twente (160.000 euro voordeel); de door Regio Twente gevraagde bijdrage was lager dan het beschikbare budget binnen dit product;
• Concernopdracht (708.000 euro nadeel); per saldo gaat het niet om een nadeel van 708.000 euro; hier staan baten tegenover van 619.000 euro, derhalve resteert een nadeel van 90.000 euro. Het gaat hier om uitgaven ten behoeve van projecten als Kennispark, Luchthaven, Internationaal, Strategische agenda kennisinstellingen en Smart City. Met name heeft de vertraging van de gebiedsontwikkeling Kennispark tot meerkosten geleid.

Baten

Het voordeel op de baten betreft gemeentelijke bijdragen ten behoeve van de uitvoering van de hiervoor genoemde projecten.

 

Duurzame leefomgeving

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Op het product afvalstoffen is het overschot van 354.000 euro in 2018 ten gunste van de voorziening afvalstoffen gebracht. Daarmee wordt er per saldo geen resultaat gerealiseerd. 

 

Lasten  

De afwijking bedraagt 956.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt als gevolg van een lagere besteding op de inzameling en verwerking van gft en restafval (1.080.000 euro voordelig) door een lager aantal ledigingen dan begroot en overige posten (124.000 euro nadeel).

 

Baten

De afwijking bedraagt 956.000 euro nadelig. Dit wordt veroorzaakt door lager in rekening te brengen afvalstoffenheffing (1,16 miljoen euro nadelig) op basis van een lager aantal aanbiedingen en een hogere bijdrage dan begroot op overige afvalstromen (204.000 euro voordelig).

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het product Begraafplaatsen sluit af met een voordelig saldo van 35.000 euro.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 98.000 euro voordelig. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door minder uitgaven voor het groenonderhoud van de begraafparken. Door de gunstige weersomstandigheden van de zomermaanden (de grote droogte ) is veel minder inzet nodig geweest van materieel en medewerkers op het groenonderhoud van de begraafparken zoals bijv. onkruidbestrijding. Er is ook geen gebruik gemaakt van extra inhuur van personeel in de zomermaanden. Tevens is de  aanschaf en vervanging van beplanting uitgesteld tot 2019.

 

Baten
De afwijking bedraagt 63.000 euro nadelig. Dit wordt veroorzaakt doordat in 2018 minder aanvragen van begrafenissen en ook minder verlengingen van de grafrechten zijn uitgegeven dan de jaren daarvoor. Dit komt o.a. door een forse tariefsverhoging van de begraafrechten in 2018 en daardoor een verslechtering van de concurrentiepositie ten opzichte van de crematoria in de directe omgeving van Enschede.   

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het product Beheer Wegen sluit af met een voordelig saldo van 94.000 euro.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 63.000 euro nadelig en is veroorzaakt door meerkosten in verband met meer aanvragen voor kabels en leidingen van 54.000 euro (zie baten) en overige kosten voor 9.000 euro.

 

Baten

De afwijking in de baten bedraagt 668.000 euro voordelig en is veroorzaakt door:

-       het ontvangen van 84.000 euro voor gecombineerde interne projecten, waaronder Mobiliteit. Was niet begroot omdat nog onduidelijk was wanneer de uitvoering zou plaatsvinden;

-       de hogere dan begrote, Meldpunt Opbrekingen Openbare Ruimte, opbrengsten (voor herstel, degeneratiekosten) en leges telecommunicatie ad 565.000 euro als gevolg van meer aanvragen door nutsbedrijven voor werkzaamheden aan kabels en leidingen op gemeente grond;

-       het combineren van projecten waardoor we meer bijdragen van externen hebben ontvangen, waaronder Prov Overijssel , in totaal 19.000 euro. 

 

Storting Reserve

De afwijking bedraagt 511.000 euro nadelig. Dit betreft meeropbrengsten, verminderd met de reeds gemaakte meerkosten, voor kabels en leidingen, die zijn gestort in de Reserve Herstraten Kabels en Leidingen (511.000 euro). Dit komt omdat er eerst tijdelijk noodbestrating in komt. Daarna wordt het definitief hersteld en dit kan een jaar duren.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het product Beleid leefomgeving sluit af met een voordelig resultaat van 10.000 euro.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 404.000 euro voordelig en is grotendeels veroorzaakt door vertraging van een aantal bodemprojecten in 2018 (479.000 euro) en een extra last voor de bedrijfsvoering (75.000 euro nadelig).

 

Baten

De afwijking bedraagt 85.000 euro voordelig door het opheffen van de voorziening WW risico die niet meer noodzakelijk is na herbeoordeling.

 

Stortingen

De afwijking bedraagt 479.000 euro nadelig. De storting in de reserve Nog uit te voeren Werkzaamheden voor 2018 was niet begroot en het gevolg van vertragingen in de voortgang van de bodemsaneringen. Hierdoor is per saldo 479.000 euro in de reserve gestort.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het product Bestemmingsplannen sluit af met een voordelig saldo van 3.000 euro.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 102.000 euro nadelig doordat we meer bestemmingsplannen hebben gemaakt voor stedelijke projecten. Er zijn overigens geen grote planschades uitgekeerd.

 

Baten

De afwijking bedraagt 105.000 euro voordelig doordat we meer bestemmingsplannen hebben gemaakt voor stedelijke projecten.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het resultaat van het product Cultuur is nihil.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 50.000 euro nadelig. Dit komt onder andere door:

• lasten t.b.v. de cultuurmakelaar (38.000 euro);
• week van de amateurkunst (5.000 euro);
• age friendly cultural cities (10.000 euro).

Tegenover deze lasten staan provinciale subsidies. Aan de andere kant zijn ook een aantal kleine meevallers geweest in totaal voor 3.000 euro.

 

Baten

De afwijking bedraagt 128.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• De provinciale subsidie voor Cultuur aan de basis (75.000 euro).
• De provinciale subsidie voor Cultuurmakelaar (25.000 euro).
• De provinciale subsidie voor Bibliotheek van de toekomst (10.000 euro).
• De provinciale subsidie voor Week van de amateurkunst (5.000 euro).
• De bijdrage van de gemeente Oldenzaal voor de cultuurmakelaar (13.000 euro).

Onttrekking Reserve

Er waren in 2018 twee onttrekkingen begroot: een onttrekking uit de reserve stadsverfraaiing (50.000 euro) en uit de reserve muziekfonds (88.000 euro).

De onttrekking uit de reserve stadsverfraaiing is niet gerealiseerd, aangezien deze middelen niet ingezet zijn voor incidentele doeleinden. De onttrekking uit de reserve muziekfonds is lager uitgevallen (57.000 euro), aangezien een deel van de kosten binnen de exploitatie gedekt konden worden.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het resultaat van het product duurzaamheid is nihil.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 285.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• efficiënte inzet van de duurzaamheidsmiddelen voor de projecten uit het actieplan duurzaamheid. Sommige projecten hebben in 2018 vertraging opgelopen doordat er voor gekozen is om eerst een bestuursopdracht op te stellen n.a.v. het coalitieakkoord. Veel uitgaven die op het gebied van duurzaamheid zijn gedaan, zijn via de lijn gelopen en niet via het budget duurzaamheid (173.000 euro voordelig).
• overige van de lagere lasten wordt veroorzaakt door de 112.000 euro die bij de zomernota was toegekend voor Enschede wekt op. Deze middelen worden aan de reserve toegevoegd, zodat ze in 2019 besteed kunnen worden aan het doel waarvoor het bestemd is.

 

Storting en Onttrekking Reserve Duurzaamheid

In 2018 was een onttrekking uit de reserve duurzaamheid geraamd voor de versnelling in duurzaamheid (150.000 euro). Door de lagere gerealiseerde lasten en het doorschuiven van de besteding van de 112.000 euro van 'Enschede wekt op' is deze onttrekking omgezet in een storting van 142.000 euro.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het product evenementen en citymarketing sluit met een voordelig saldo van 39.000 euro.

 

Lasten

Dit resultaat wordt volledig verklaard door 39.000 euro lagere lasten. Deze lagere lasten komen door een onderbesteding op de subsidieverordening (27.000 euro) en door besparingen op het gebied van schoonmaken na evenementen (12.000 euro).

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het product Gladheidsbestrijding laat een voordelig resultaat van 38.000 euro zien als gevolg van het uitvoeren van minder strooiacties dan begroot. De weersomstandigheden in 2018 hebben minder gladheidsbestrijdingsactiviteiten gevraagd dan in een normale winter.

 

Resultaat 

Mutaties in het eindproduct Grondbedrijf hebben betrekking op alle mutaties die gedurende het jaar plaatsvinden in het Meerjaren Perspectief Grondbedrijf (MPG). Het positieve resultaat van al deze mutaties over 2018 van 2,6 miljoen euro is aan de reserve grondbedrijf toegevoegd.

Het eindproduct sluit met een positief resultaat van 50.000 euro als gevolg van een positief resultaat van 89.000 euro uit ontvangen RO bijdrages in particuliere grondexploitaties en 39.000 negatief resultaat als gevolg van te lage budgettering voor de loonkosten van de opdrachtgever MPG. De RO bijdragen die vanuit particuliere grondexploitaties worden ontvangen zijn vanuit de structuurvisie bestemd voor ruimtelijke ontwikkeling. Met het raadsvoorstel bij de gemeenterekening 2018 wordt voorgesteld om deze bijdragen, overeenkomstig voorgaande jaren, toe te voegen aan de Reserve Gebiedsontwikkeling. 

Hieronder wordt per categorie (lasten, baten, stortingen en onttrekkingen reserves) ingegaan op de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting.

Lasten

De lasten zijn 23,0 miljoen euro lager dan begroot. Het verschil wordt voor 14,9 miljoen euro veroorzaakt doordat minder kosten in projecten zijn gemaakt dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat de kosten bouw- en woonrijp maken en hoofdinfrastructuur lager zijn dan begroot in de volgende projecten: Eschmarke (989.000 euro), WC Stokhorst (690.000 euro), Hoog & Droog (610.000 euro), B&S Valley (810.000 euro), Hornbach (2,9 miljoen euro), Zuiderval (2,9 miljoen euro), Roombeek (2,5 miljoen euro), Boddenkamp (816.000 euro), Spoorzone Middengebied (1,2 miljoen euro) en overige projecten (samen 1,5 miljoen euro). In al deze projecten is hiervan de reden dat de geplande uitgaven later worden verwacht dan geraamd was. Voor 12,8 miljoen euro wordt het verschil veroorzaakt doordat de begrote kosten vanuit het raadsvoorstel RAR/BBV niet zijn gerealiseerd in 2018, zijnde het voorgenomen besluit tot afboeken van gronden in Zuiderval en Leuriks-Oost, op locaties met kantoren en bedrijven en te maken kosten inzake RBT. Tegenover de hierboven geanalyseerde lagere kosten van in totaal 27,7 miljoen euro staat een mutatie van 4,7 miljoen euro hogere lasten dan begroot als gevolg van de slotboeking van het gesloten systeem dat het MPG is. In de slotboeking wordt de tussentijdse winstneming op winstgevende grondexploitaties geboekt, de benodigde verliesvoorziening voor de verlieslatende grondexploitaties, de afwaardering van de grondposities en de mutaties met de reserve grondbedrijf.

 

Baten 

De baten zijn 4,0 miljoen euro lager dan begroot. Omdat het MPG een gesloten systeem is wordt ook de mutatie op de balans van de post Onderhanden Werk begroot. In 2018 is deze mutatie per saldo 16,3 miljoen euro lager geweest dan begroot vooral als gevolg van minder gemaakte kosten dan begroot. Daartegenover staat dat de baten in de grondexploitatieprojecten in 2018 4,8 miljoen hoger zijn geweest dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door de betere kavelverkopen dan begroot in ’t Vaneker (3,2 miljoen euro), Boddenkamp (429.000 euro) en overige projecten (1,2 miljoen euro). Het restant verschil van 7,5 miljoen euro hogere baten betreft de slotboeking van het MPG als gevolg van het gesloten systeem. In de slotboeking wordt de tussentijdse winstneming op winstgevende grondexploitaties geboekt, de benodigde verliesvoorziening voor de verlieslatende grondexploitaties, de afwaardering van de grondposities en de mutaties met de reserve grondbedrijf.

 

Storting en onttrekking 

De storting aan de reserves vanuit het eindproduct grondbedrijf is 6,5 miljoen euro lager geweest dan begroot. Dat wordt voor 12,8 miljoen euro veroorzaakt doordat de begrote mutatie vanuit het raadsvoorstel RAR/BBV in 2019 niet gerealiseerd is. Het restant verschil van 6,3 miljoen euro hogere storting betreft de slotboeking van het MPG als gevolg van het gesloten systeem. In de slotboeking wordt de tussentijdse winstneming op winstgevende grondexploitaties geboekt, de benodigde verliesvoorziening voor de verlieslatende grondexploitaties, de afwaardering van de grondposities en de mutaties met de reserve grondbedrijf.

 

De onttrekking uit de reserves aan het eindproduct grondbedrijf is 25,5 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt voor 27,6 miljoen euro veroorzaakt doordat de begrote onttrekking uit de Reserve Grondbedrijf (12,8 miljoen euro) als gevolg van RAR/BBV in 2018 niet is gerealiseerd en daardoor ook de begrote onttrekkingen uit de Algemene Reserve (14,8 miljoen euro) als dekking voor de verslechtering in de Reserve Grondbedrijf en aanvulling van de Reserve Grondprijs op Maat (2,0 miljoen euro) in 2018 ook niet heeft plaatsgevonden. Het restant verschil van 2,1 miljoen euro hogere onttrekking betreft de slotboeking van het MPG als gevolg van het gesloten systeem. In de slotboeking wordt de tussentijdse winstneming op winstgevende grondexploitaties geboekt, de benodigde verliesvoorziening voor de verlieslatende grondexploitaties, de afwaardering van de grondposities en de mutaties met de reserve grondbedrijf.

 

Toelichting/analyse

Resultaat

Het product 'handhaving bouwwerken en bedrijven' heeft in 2018 een voordelig resultaat behaald van 340.000 euro.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 317.000 euro voordelig in de lasten. Dit komt doordat we medio 2018 een bedrag van 514.000 euro toegekend hebben gekregen voor het uitvoeringsprogramma. Hiervan hebben we 317.000 euro niet besteed. 2018 was een jaar waarin het uitvoeringsprogramma onder druk heeft gestaan. Hieraan lagen verschillende oorzaken ten grondslag. Zo konden we vacatures lastig invullen als gevolg van ontwikkelingen in de markt en hadden we te maken met ziekte. Een en ander hebben wij nader toegelicht in ons jaarverslag 2018 Bestemmen, Vergunnen, Toezichts- en Handhavingstaken Fysieke leefomgeving (jaarverslag 2018).

 

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het product Handhaving Openbare Ruimte heeft een nadelig resultaat behaald van 80.000 euro als gevolg van meer uitgaven dan begroot.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 91.000 euro nadelig. De lasten zijn dit jaar vooral hoger uitgevallen door incidentele kosten in verband met de afvoer van drugsafval.

Toelichting/analyse

   

Resultaat

Bij de tussentijdse rapportage 2018 zijn we eenmalig gecompenseerd voor het door ons aangedragen knelpunt Markten.  Hierdoor is het saldo van product Markten uiteindelijk 16.000 euro voordelig geworden. Dit exploitatie resultaat is gedoteerd aan de egalisatiereserve markten waardoor het uiteindelijke resultaat nihil bedraagt.

 

Lasten 

De afwijking bedraagt 243.000 euro voordelig. Bij het onderdeel Havens bedraagt het 6.000 euro nadelig en bij Markten is het resultaat 249.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt doordat:

• vaste lasten i.v.m. de verzelfstandigde markten en de gedereguleerde standplaatsen en minimarkten zijn komen te vervallen;
• en de overige markten wat meer kosten hebben gemaakt dan begroot.

Baten 

De afwijking bedraagt 227.000 euro nadelig. Bij het onderdeel Havens bedraagt het 7.000 euro voordelig en bij  Markten is het nadelig resultaat 234.000 euro vooral ontstaan doordat:

• we marktgelden niet meer ontvangen i.v.m. de verzelfstandigde markten en i.v.m. gedereguleerde standplaatsen en minimarkten;
• we bij de overige markten wat meer marktgelden hebben ontvangen dan begroot.

Storting Reserve

Het exploitatieresultaat van 16.000 euro is gedoteerd aan de egalisatiereserve Markten.

Resultaat

Het product Locatieontwikkeling heeft een voordelig resultaat van 2,3 miljoen euro. Dit wordt 1,0 miljoen euro veroorzaakt doordat het budget voor infrastructuur ADT niet besteed is. Middels een bestemmingsvoorstel wordt voorgesteld dit bedrag te reserveren in de Reserve nog uit te voeren werkzaamheden. Voor 1,3 miljoen euro wordt het voordeel veroorzaakt doordat de getroffen (verlies)voorzieningen voor RBT (1,2 miljoen euro) en ADT (100.000 euro) verlaagd konden worden. 

 

Lasten

De afwijking bedraagt 2,0 miljoen euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt door 1,0 miljoen euro minder lasten infrastructuur ADT en 1,0 miljoen euro minder lasten Actieprogramma Binnenstad. De lagere lasten infrastructuur ADT zijn het gevolg van uitgestelde werkzaamheden. De lagere lasten Actieprogramma Binnenstad zijn het gevolg van het besluit omtrent het middelenkader bij de zomernota 2018 om 800.000 euro te onttrekken uit de Reserve MSI, zijnde een dekkingsbron van het Actieprogramma Binnenstad. Hierdoor zijn de activiteiten van het Actieprogramma Binnenstad in 2018 afgebouwd.

 

Baten

De afwijking bedraagt 492.000 euro nadelig. Voor 1.792.000 euro nadeel vooral als gevolg van het niet gebruik maken van de voorziening die gevormd was ter dekking van de kosten RAR/BBV (o.a. afboeken van grondposities). De begrote afboeking van grond in de grondexploitaties heeft in 2018 immers niet plaatsgevonden. Voor 1,3 miljoen voordeel als gevolg van de verlaging van de getroffen (verlies)voorziening voor de verbonden partijen RBT en ADT.

 

Storting en Onttrekking

In 2018 is 1,8 miljoen euro minder gestort in de algemene reserve als gevolg van het niet afboeken van bepaalde grondposities vanuit het raadsvoorstel RAR/BBV (zie tevens analyse minder baten).

Er is 1,0 miljoen euro minder onttrokken uit de reserve MSI als gevolg van minder lasten Actieprogramma Binnenstad (zie tevens analyse minder lasten).

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Openbare orde en veiligheid' is 66.000 euro positief.

Lasten
De hogere lasten van 615.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een nadeel van 554.000 euro door hogere personele kosten en hogere uitgaven ten aanzien van de ondermijningsprojecten, daarentegen zijn tevens 577.000 euro hogere baten. Deze afwijking heeft betrekking op het Riec waarvoor de gemeente Enschede de beheersorganisatietaak verricht;
  
• Een nadeel van 135.000 euro door hogere uitgaven ten aanzien van het project 'Kameleon aanpak', daarentegen zijn tevens 85.000 euro hogere baten vanuit de subsidie ter dekking van deze uitgaven;
• Een nadeel van 100.000 euro door hogere uitgaven ten aanzien van het project 'ISA 2018 Veiligheidsregio' bij de Veiligheidsregio Twente (VRT) en 32.000 euro hoger lasten dan begroot ten aanzien van de bijdrage voor de brandweer (VRT), daarentegen zijn tevens 100.000 euro hogere baten ter dekking van de uitgaven van het project;
• Een voordeel van 73.000 euro lagere kosten in verband met de ontvlechting van het Veiligheidshuis Twente (VHT) waarvoor de gemeente Enschede de beheersorganisatietaak verrichte, daarentegen zijn tevens 82.000 euro minder baten dan begroot;
  
• Een voordeel van 133.000 euro lagere uitgaven van diverse werkbudgetten en posten.

Baten
De hogere baten van 681.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een voordeel van 577.000 euro door hogere baten bij het Riec, zoals bovenstaand is toegelicht;
• Een voordeel van 85.000 euro door hogere baten ten aanzien van het project 'Kameleon aanpak', zoals bovenstaand is toegelicht;
• Een voordeel van 100.000 euro door hogere baten ten aanzien van het project VRT, zoals bovenstaand is toegelicht;
• Een nadeel van 82.000 euro door lagere baten bij het VHT, zoals bovenstaand is toegelicht.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het product Openbare Verlichting sluit met een voordelig saldo van 84.000 euro.

 

Lasten
De afwijking bedraagt 77.000 euro voordelig en is veroorzaakt doordat de kosten van uitbreiding van de aantallen lichtmasten en armaturen nog niet heeft geresulteerd in meer kosten voor onderhoud en elektra.

 

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het parkeerbedrijf Enschede (PBE) heeft in 2018 13,1 miljoen euro gerealiseerd aan opbrengsten. Na mutatie met de reserve parkeren en aftrek van gemaakte exploitatiekosten leiden deze opbrengsten tot een voordelig resultaat van 34.000 euro.

 

Lasten

De lasten zijn 417.000 euro lager dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door lagere materiele lasten.

 

Baten

De gerealiseerde baten zijn 575.000 euro hoger en dat wordt veroorzaakt door:

• hogere baten abonnementen/vergunningen (115.000 euro);
• vrijuitrijkaarten (295.000 euro);
• hogere opbrengsten fiscalisering (33.000 euro);
• en overige (132.000 euro).

 

Storting en onttrekking

Op basis van het positieve resultaat 2018 is 1,1 miljoen euro gestort in de reserve. Dit is 133.000 euro meer dan begroot. Aan de reserve is 155.000 euro onttrokken ter dekking van de lasten van parkeergarage de Brouwerij. Dit is 824.000 euro minder dan begroot.

 

 

 

 

Toelichting/analyse

Resultaat

Het resultaat van het eindproduct Riolering is gestort in de voorziening Riolering waardoor het saldo nihil is.

 

Lasten

De afwijking bedraagt 734.000 euro nadelig en wordt vooral veroorzaakt door een extra toevoeging aan de voorziening groot onderhoud riolering van 741.000 euro als gevolg van hogere opbrengsten (zie baten).

 

Baten

De afwijking bedraagt 734.000 euro voordelig en is veroorzaakt doordat er in 2018 meer aansluitingen in rekening zijn gebracht dan dat we begrotingstechnisch hadden geschat. Voor 2019 is dit bijgesteld.

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het product  Ruimtelijke ontwikkeling sluit af met een nadelig saldo van 108.000 euro.

 

Lasten
De afwijking bedraagt 173.000 euro nadelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• lagere financieringslasten voor duurzaamheidsleningen (29.000 euro voordelig);
• een voordeel op het budget voor projecten derden (48.000 euro voordelig);
• niet gerealiseerde bijsturingsmaatregelen. De verwachte inkomsten van de verkoop slooprechten Christinalust (160.000 euro nadelig ) worden naar verwachting in 2019 gerealiseerd in plaats van 2018;
• het terughalen van betaalde schadeloosstelling zomerwoningcasus niet gerealiseerd (90.000 euro nadelig).

 

Baten
De afwijking bedraagt 138.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• een niet begrote subsidiebijdrage in het kader van Landinrichting (143.000 euro voordelig);
• een niet begrote bijdrage vanuit Duurzaamheid voor Enschede wekt op (100.000 euro voordelig);
• een nadeel op het budget voor projecten derden (48.000 euro nadelig);
• een nadeel van door lagere rentebaten inzake duurzaamheidsleningen voor woningen (71.000 euro nadelig);
• overige kleine ontvangsten (14.000 euro voordelig).

Onttrekking reserve
De begrote onttrekking uit de reserve Landinrichting is niet gerealiseerd, omdat de bijbehorende uitgaven pas in 2019 zullen worden gerealiseerd.

Toelichting/analyse

 

Resultaat

Het nadelig resultaat op dit eindproduct bedraagt 69.000 euro.

 

Lasten
De afwijking bedraagt 434.000 euro nadelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• het project “Verkoop reststroken openbaar groen” (340.000 euro nadelig);
• de kosten van aanleg van uitwegen (34.000 euro nadelig);
• een bijdrage aan het Volkspark vanwege teruglopende kermisinkomsten (100.000 euro nadelig);
• het activeren van investeringen in maatschappelijk nut (40.000 euro voordelig).

Baten
De afwijking bedraagt 415.000 euro voordelig. Dit wordt veroorzaakt door:

• opbrengsten van het project “Verkoop reststroken openbaar groen” (340.000 euro voordelig);
• door opbrengsten van aanleg van uitwegen (34.000 euro voordelig);
• bijdrages vanuit de wijkbudgetten en overige bronnen die ingezet zijn voor diverse projecten (41.000 euro voordelig).

Stortingen
In een raadsbesluit (juli 2017) is vastgesteld dat de gemeente overgaat naar een camerahandhavingssysteem zonder bollards om de toegang tot het stadserf te reguleren. Hiervoor is eenmalig 50.000 euro nodig om de bollards te verwijderen. Door vertraging in de uitvoering is dit niet in 2018 uitgevoerd, maar wordt het in 2019 uitgevoerd.

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Stadsdeelsgewijs werken' bedraagt 406.000 euro positief.

Lasten
De lagere lasten van 442.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een voordeel van 308.000 euro op lagere uitgaven intensiveringsgelden o.a. 'Impuls wijkgerichte aanpak';
• Een voordeel van 286.000 euro op lagere uitgaven van diverse werkbudgetten;
• Een nadeel van 130.000 euro op kosten ten aanzien van Combi Sport en Onderwijs, daarentegen zijn er ook hogere opbrengsten;
• Een nadeel van 22.000 euro op de Kinderboerderijen;.

Baten
De hogere baten van 118.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door;

• Niet begrote opbrengsten van 130.000 euro ten aanzien van Combisport en onderwijs, daarentegen zijn er ook hogere kosten geweest;
  
• Diverse overige posten van 12.000 euro lagere opbrengsten dan verwacht.
  

Storting en onttrekking reserve
Per saldo betreft het een dotatie van 154.000 in de reserve Wijkbudgetten en is als volgt te specificeren;

• Een storting van 157.000 euro ten aanzien van de onderbesteding 2018 van de wijkbudgetten;
• Het restant bedraagt per saldo een onttrekking van 3.000 euro, dit betrof de afwikkeling 'spaarverzoeken' voorgaand jaar en opname van de nieuwe 'spaarverzoeken' vanuit de wijken;
  

Toelichting/analyse

Resultaat

Het saldo van dit product is 34.000 euro voordelig. 

 

Lasten

De afwijking bedraagt 185.000 euro nadelig. Dit komt vooral doordat we extra capaciteit hebben ingehuurd en we hogere lasten hadden dan begroot voor met name Publicaties, beheer van applicaties en de bijdrage aan de Regionale Uitvoerings Dienst.

 

Baten

De afwijking bedraagt 323.000 euro voordelig. Dit is vooral veroorzaakt door enkele aanvragen voor bouwvergunningen m.b.t. zeer grote bouwprojecten. (zie ook paragraaf lokale heffingen).

 

Storting reserves 

De afwijking in storting reserves betreft de dotatie van het exploitatieresultaat van product Monumenten in de egalisatiereserve Monumentenbeleid.

 

Onttrekking reserves

De afwijking in onttrekking van 93.000 euro uit de reserves wordt veroorzaakt door een bijdrage van 207.000 euro uit de egalisatiereserve Bouwvergunningen ter dekking van de systematiek van groene leges 2018 in plaats van de begrote 300.000 euro.

 

Dienstverlening en financieel beleid

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Algemene Belastingen' bedraagt 390.000 euro positief.

Lasten
De lagere lasten van 238.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een voordeel van 387.000 euro op de bijdrage aan het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) voor het project "ombouw waarderingssystematiek". Bij de tussenrapportage 2018 is de begroting voor de hiermee gemoeide kosten bijgesteld in de veronderstelling dat het project in 2018 zou worden afgerond. Doordat de afwikkeling toch grotendeels in 2019 plaatsvindt, is in 2018 het voordeel ontstaan;
• Een voordeel van 57.000 euro door lagere bedrijfsvoering kosten vanuit het GBT;
• Een nadeel van 206.000 euro door een hogere dotatie in de voorziening oninbaar ten aanzien van de Onroerende Zaak Belasting.
  

Baten
De hogere baten van 152.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door;

• Een voordeel van 127.000 euro op de OZB en 56.000 euro op de Precariobelasting;
• Een nadeel van 31.000 euro op de hondenbelasting.

Voor verdere toelichtingen op het product Algemene belastingen verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale Heffingen.

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Algemene Inkomsten' bedraagt 5,3 miljoen euro positief.

Lasten
De afwijking van 8.446.000 euro wordt voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een voordeel van 13,3 miljoen euro door een rijksbijdrage vanuit het Fonds tekort gemeenten als compensatie voor tekorten in het sociale domein over de jaren 2016 en 2017.
• Een nadeel van 3,6 miljoen euro als gevolg van de bijstelling van het accres in de maart - en meicirculaire van 2018.
• Hogere uitgaven voor Asiel en integratie van 1,14 miljoen euro. Het betreft uitgaven aan re-integratie, leerplicht, bijzondere bijstand, GGD-zorg en deelname aan de samenleving door vluchtelingen, zoals is opgenomen in het door de Raad vastgestelde Actieprogramma Meedoen & Thuis Voelen. Tegenover deze hogere uitgaven in 2018 staan extra inkomsten vanuit het rijk (zie baten).
• Hogere uitgaven voor het uitvoeren van subsidiewerkzaamheden waarmee een nadeel is gemoeid van 108.000 euro. 
• Daarnaast nog nadelen op diverse overige posten voor 6.000 euro.

Baten
De hogere baten van 1.695.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door;

• Hogere bate vanuit het BTW compensatiefonds van 1.082.000 miljoen euro. De verwachting op basis van de meicirculaire was dat het plafond dat landelijk is ingesteld voor compensatie van BTW door gemeenten in 2018 zou worden overschreden. Inmiddels is bekend dat het gehele bedrag voor BTW compensatie in aanmerking komt.
• Voor asiel en integratie is vanuit het Rijk 548.000 euro ontvangen voor dekking van de extra kosten die zijn gemaakt.
• Voor de werkzaamheden subsidiewerving zijn aanvullende inkomsten van 30.000 euro gerealiseerd.
• Op diverse overige posten een voordeel van 35.000 euro.

Storting reserve

Per saldo is er 52.000 euro minder gestort in de reserve

• Reserve grondbedrijf (52.000 euro voordeel) minder gecompenseerd in de reserve omdat de daadwerkelijke kapitaallasten lager waren.

 

Onttrekking reserve
Per saldo is 4.867.000 euro minder onttrokken dan geraamd.

• Algemene reserve (5,472 miljoen euro nadeel); door het voordelige rekeningresultaat is de begrote onttrekking aan de algemene reserve ter dekking van het verwachte tekort bij de tussentijdse rapportage niet nodig.
• Reserve asiel en integratie (589.000 euro voordeel); Voor het product Asiel en Integratie worden de kosten gedekt vanuit de reserve. Het Rijk heeft in 2016 en 2017 extra middelen aan gemeenten overgemaakt om de extra kosten voor de deelname van vluchtelingen in de samenleving op te kunnen vangen. Aangezien deze kosten zich voornamelijk pas na een aantal jaar voordoen, is er bij de Jaarrekening 2017 een bedrag van 1,3 miljoen euro gereserveerd voor kosten in 2018 en 2019.
  
• Reserve innovatiebudget (16.000 euro voordeel) in verband met het opheffen van de reserve.
  

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Algemene uitkering' bedraagt 568.000 euro positief.

 

Lasten

De afwijking op de lasten van 620.000 euro is het resultaat vanuit de decembercirculaire 2018 (de resultaten van de overige circulaires in 2018 zijn opgenomen onder het budget van de algemene inkomsten).

 

Baten

De afwijking op de baten van 52.000 euro wordt veroorzaakt door onverwachte bijstelling van de algemene uitkering over vorige jaren.

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Basisregistratie' bedraagt 159.000 euro positief.

Lasten
In de zomernota hebben we een verwacht tekort afgegeven van 537.000 euro op het product basisregistraties in verband met de wettelijke verplichting om een nieuwe basisadministratie voor personen (BRP) in te voeren. Een groot gedeelte hebben we in 2018 gerealiseerd en in 2019 zal de overige uitvoering plaatsvinden. Daarom is er een bestemmingsvoorstel van 133.000 euro ingediend om de uitvoering in 2019 plaats te laten vinden.

Baten

Niet begrote bijdrage van 52.000 euro voor de invoering van de basisadministratie, om de hogere lasten te dekken.

Toelichting/analyse

Niet van toepassing.

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'College van B&W' is 166.000 euro negatief.

Lasten
De hogere lasten van 166.000 euro worden voornamelijk veroorzaakt door: 

• Een nadeel van 100.000 euro door een hogere dotatie aan de pensioenverplichting wethouders. In verband met de uitbreiding van aantal pensioendeelnemers (installatie van het nieuwe college), daarbij is de rekenrente ten opzichte van voorgaand jaar (2017) licht afgenomen wat eveneens leidt tot een hogere dotatie;
  
• Een nadeel van 143.000 euro door hogere wachtgeldverplichtingen. In verband met de installatie van het nieuwe college zijn er meer voormalige wethouders die gebruik maken van de wachtgeldregeling;
• Een voordeel van 77.000 door lagere diverse kosten.
  

Toelichting/analyse

De hogere lasten betreffen een overschrijding op het project wegwerken archiefachterstanden. 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Interne dienstverlening' bedraagt 11.000 euro positief.

Lasten
Het voordeel op de lagere lasten van 2,216 miljoen euro worden voornamelijk veroorzaakt door:

• Een voordeel van 106.000 euro op de personeelslasten. Dit onder meer als gevolg van de bijsturingsmaatregelen die in het voorjaar zijn ingezet om het tekort in 2018 zoveel mogelijk te reduceren. 
• Een voordeel van 199.000 euro op diverse materiële bedrijfsvoeringsbudgetten (o.a. energie, inventaris, kantoorartikelen, kosten van data en telefonie, onderhoudsbudgetten voor dagelijks onderhoud, etc).
• Een nadeel van 110.000 euro op diverse concernbrede budgetten voor personeel waaronder de werkgeverslasten voor de WIA, reiskosten openbaar vervoer en opleidingskosten Enschedese School.
• Een nadeel van 188.000 euro op de voorziening personeel. De voorziening personeel is een concernbrede voorziening en is bedoeld om toekomstige lasten uit wachtgeld-, WW- en bovenformatieve regelingen op te kunnen vangen. De voorziening personeel wordt jaarlijks geactualiseerd op basis van de meest recente informatie en inschattingen van toekomstige verplichtingen.
• Lagere kosten van projecten en kapitaallasten die vanuit reserves worden gedekt, 2.209.000 miljoen euro. Bij onttrekking reserves wordt dit toegelicht. 

Onttrekking reserves
Per saldo is in 2018  2.208.000 euro minder onttrokken dan geraamd, vanwege lagere lasten voor het product 'Interne dienstverlening'. Dit wordt veroorzaakt door:

• Reserve flankerend beleid (518.000 euro lagere onttrekking). De uitgaven voor flankerend beleid waaronder bijdragen voor frictiekosten aan Kaliber, transitiekosten voor Sportaal, flexibele begroting,  organisatieontwikkeling en uitstroom personeel zijn in 2018 lager dan verwacht. Met name de omvang van de vertrekregelingen is lager dan voorzien in 2018.
• Reserve flankerend beleid (953.000 euro lagere onttrekking). Voor de versnelling digitalisering en het informatie investeringsplan (IIP) is in 2018 953.000 minder onttrokken. In 2018 is 497.000 euro besteed aan IIP. Een deel van de in 2018 gestarte trajecten voor IIP lopen door in 2019. De niet aangewende middelen worden in 2019 besteed. Ook is de implementatie van operatie BRP in 2018 vertraagd. De gereserveerde middelen vanuit de versnelling digitalisering voor dit project zullen in 2019 worden besteed.
• Vervangingsreserve IT (577.000 euro lagere onttrekking). De lagere onttrekking uit deze reserve komt voort uit de verlaging van de omslagrente en het verschuiven van investeringen in de tijd, waardoor de onderuitputting van kapitaallasten ten opzichte van de begroting is ontstaan.
• Lagere onttrekking aan de (vervangings)-reserves werkplekinrichting (14.000 euro) Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor kapitaallasten vanwege het opschuiven van investeringen in de tijd.
• Reserve Leegstand H&S (147.000 euro lagere onttrekking) Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor de huisvesting van ambtelijk personeel en het verlengen van contracten met derden.

 

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Ondersteuning College van B&W' is 287.000 euro negatief.

Lasten
De hogere lasten van 296.000 euro wordt voornamelijk veroorzaakt door meer inzet van personeel en aanverwante kosten.

Baten
De hogere baten van 9.000 euro betreft een niet begrote subsidie. 

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product ‘onderwijshuisvoorziening’ is 810.000 euro negatief.

Lasten

• Het nadelige resultaat binnen dit product wordt voornamelijk veroorzaakt door een afwaardering van door de gemeente geactiveerde bijdragen in onderwijsleerpakketten en meubilair voor 819.500 euro. Deze activa zijn in eigendom van onderwijsinstellingen en worden afgewaardeerd in lijn met de verslaggevingsvoorschriften BBV. Tegenover de eenmalige exploitatielast in 2018 staan lagere toekomstige kapitaallasten.
• Hogere exploitatielasten (99.500 euro nadeel), waarvoor extra baten zijn ontvangen (zie baten en storten reserves).

Baten

De afwijking aan de batenkant is 115.000 euro voordelig en wordt veroorzaakt door hogere opbrengsten (93.500 euro) wegens doorbelasting van hogere exploitatielasten (zie lasten) en hogere huurinkomsten (21.500 euro voordeel) door verbeterde bezetting van de peuterspeelzalen en BSO;

 

Storting reserves

De afwijking bedraagt 6.000 euro voordelig, door lagere kapitaallasten, waardoor er meer gedoteerd wordt aan de reserve.

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Raad en Commissies' is 93.000 euro positief.

Lasten
De afwijking van 68.000 euro wordt veroorzaakt door: 

• Een voordeel van 94.000 euro vanwege lagere personeelskosten en diverse lagere uitgaven op kleine posten bij Raad en Raadsgriffie;
• Een nadeel van 26.000 euro voor uitgaven ten aanzien van het project Twentement, waarvoor gelden vanuit de bestemmingsreserve 'Raadimpulsen' zijn aangewend.

Onttrekking reserve

De onttrekking van 25.000 euro uit de bestemmingsreserve 'Raadsimpulsen' euro heeft betrekking op de financiering van de projectkosten van 'Twentement'.

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Regionale dienstverlening' is 37.000 euro negatief.

Baten
De lagere baten voor het product regionale dienstverlening van 45.000 euro zijn ontstaan door aanpassing van contracten.

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Regionale samenwerking' is 132.000 euro negatief.

Lasten
De hogere lasten van 132.000 euro wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere bedrijfsvoeringskosten van de Regio Twente.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het resultaat van het product Rente en treasury is ruim 2,9 miljoen euro negatief

 

Lasten
De hogere lasten zijn vooral het gevolg van de afkoop van een hoogrentende lening. De lasten van ruim 3,346 miljoen zijn verwerkt in de jaarrekening 2018. Hierdoor ontstaat een rentevoordeel in toekomstige jaren. De resterende afwijking op de lasten is het gevolg van hogere inhuur van adviseurs op het dossier FC Twente en kosten voor het aantrekken van nieuwe (laagrentende) geldleningen.

 

Baten

De hogere baten door de aanhoudend lagere rentepercentages gedurende 2018 leveren een voordeel op van ruim 0,8 miljoen euro. Daarnaast is nog 0,1 miljoen euro meer verrekend over de activa dan begroot.

 

Onttrekking reserve

De afwijking betreft de niet begrote onttrekking aan de reserve AZC. Hiermee heeft de Raad op 9 oktober 2017 ingestemd bij het raadsbesluit over de verstrekking van de sociale hypotheek aan de bewonerscommmissie Dolphia.

Toelichting/analyse

Resultaat

Het resultaat van het product 'Resultaat bedrijfsvoering is 468.000 euro negatief. 

 

Lasten

Vanuit het Fysieke domein wordt gewerkt aan de doelen van de stad voor andere onderdelen van de gemeentelijke organisatie. Daarvoor staat echter niet altijd een dekking tegenover. Dit leidt tot een tekort van 260.000 euro (o.a. inzet buiten domein, vertrouwenspersoon, jonge instroom, generatiepact). Tot slot is de vervanging van de directeur stedelijke ontwikkelingsprojecten in 2018, inclusief ondersteuning, niet begroot, tekort 180.000 euro.

 

Toelichting/analyse

Resultaat
Het resultaat van het product 'Sport- en wijkaccommodaties' is 206.000 euro negatief.

Lasten

Door een herziening van de verwachte levensduur van de kunstgrasvelden is er een (eenmalige) hogere afschrijvingslast verantwoord. De daadwerkelijke levensduur van de toplaag bij kunstgrasvelden is korter dan de gehanteerde afschrijvingsduur en daarom is de afschrijvingsduur teruggebracht van 15 jaar naar 10 jaar. In 2018 resulteert dit in een tekort van 206.000 euro.

Toelichting/analyse

Het Vastgoedbedrijf Enschede (VBE) is een gesloten systeem waardoor het saldo, conform het vastgoedbeleid, verrekend wordt met de egalisatiereserve 'vastgoed'. Het uiteindelijk resultaat van het product vastgoedbedrijf over 2018 is hierdoor nihil. De afwijkingen komen vooral door de gerealiseerde boekresultaten van 4 objecten, grond en rechten van opstal.  In het resultaat is ook de afwaardering van twee panden verwerkt, deze panden zijn afgewaardeerd omdat de boekwaarde hoger was dan de taxatiewaarde.

Het resultaat op de wijkcentra over 2018 was 226.000 euro positief. Dit resultaat is conform beleid toegevoegd aan de egalisatiereserve Vastgoed.

Toelichting/analyse

 

Resultaat
Het resultaat van het product 'verkiezingen' is 25.000 euro positief.

Lasten

In maart 2018 zijn de gemeenteraadsverkiezingen georganiseerd. Door minder uitgaven is er een voordeel op de materiële kosten van 15.000 euro ontstaan.

Baten

Door het meedoen aan de pilot centraal tellen heeft de gemeente een bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken ontvangen van 10.000 euro.

8.3. Taakvelden

Het volgende overzicht geeft inzicht in de gerealiseerde baten en lasten per taakveld en het verdelingsprincipe van de taakvelden naar de programma's voor het boekjaar 2018. De lasten en baten zijn exclusief reservemutaties.

Overhead

Om de Raad op eenvoudige wijze meer inzicht te geven in de totale kosten van de overhead voor de gehele organisatie en ook meer zeggenschap over die kosten te geven, is wettelijk voorgeschreven om vanaf 2017 de kosten van de overhead apart te presenteren. In de programma’s zijn alleen de kosten opgenomen die betrekking hebben op het primaire proces. 

Overhead bevat alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Wij onderscheiden hierin 3 categorieën:

1. Facilitaire overhead: alle kosten van de ondersteunende taken binnen de zogenaamde PIOFACH-functies;
2. Bestuurszaken en bestuursondersteuning: de ambtelijke ondersteuning en beleidsadvisering van de burgemeester en het College van B&W;
3. Programmaoverhead: alle kosten van leidinggevende en ondersteunende functies die binnen de programma's zijn georganiseerd.

In onderstaande tabellen geven we een beeld van de overhead (saldo: lasten en baten).

Binnen de gemeente administratie is sprake van gesloten systemen (rioleringen, afval, etc.). In deze gevallen blijft een deel van de overhead conform ons verdelingsprincipe toegerekend aan deze programma's. Daardoor is naast het programma Dienstverlening en financieel beleid ook binnen Versterken economie en Duurzame leefomgeving overhead aanwezig voor respectievelijk 1,3 en 3,4 miljoen euro. Zie ook taakveld 0.4 Overhead in het taakvelden overzicht hiervoor. 

De totale lasten voor het taakveld overhead vormen de basis voor de toerekening van de overhead aan leges en heffingen. Dit is opgenomen in hoofdstuk 3.1 lokale heffingen.

8.4. Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid

Begroting 2018 (na wijziging)                         Realisatie 2018                              Begrotingsafwijking 2018

Programma Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Waarvan onrechtmatig Categorie Maatschappelijke ondersteuning 214.003 6.312 -207.691 203.510 8.986 -194.525 10.493 2.673 13.166 0 0 Versterken economie 198.573 126.340 -72.233 195.105 131.749 -63.356 3.468 5.409 8.877 0 0 Duurzame leefomgeving 185.057 97.740 -87.317 159.142 96.015 -63.127 25.916 -1.725 24.191 0 0 Dienstverlening en financieel beleid 141.033 476.750 335.717 139.238 484.746 345.508 1.795 7.997 9.791 0 0 Opgeheven 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Gerealiseerde saldo van baten en lasten 738.666 707.142 -31.524 696.995 721.496 24.500 41.671 14.354 56.025 0 0 Programma Storting reserves Onttrekking reserves Saldo Storting reserves Onttrekking reserves Saldo Storting reserves Onttrekking reserves Saldo Waarvan onrechtmatig Categorie Maatschappelijke ondersteuning 14 3.671 3.657 11.651 7.634 -4.017 -11.637 3.962 -7.675 0 4 Versterken economie 2.159 6.585 4.426 3.068 5.103 2.035 -909 -1.482 -2.391 0 4 Duurzame leefomgeving 17.324 32.445 15.121 10.642 4.850 -5.792 6.681 -27.595 -20.913 0 0 Dienstverlening en financieel beleid 22.331 30.651 8.320 23.977 23.891 -86 -1.646 -6.761 -8.406 0 4 Opgeheven 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Gerealiseerde saldo van mutaties reserves 41.828 73.352 31.524 49.338 41.477 -7.861 -7.510 -31.875 -39.385 0 0 Gerealiseerd resultaat            780.494 780.494 0 746.333 762.973 16.640 34.161 -17.522 16.640 0 0