6. Bijlagen

6.1. Incidentele baten en lasten

A. Incidentele baten en laten

 

Toelichting

Samenleving en bestuur
Implementatie Enschede Akkoord
In het coalitieakkoord is er incidenteel geld beschikbaar gesteld voor Enschede Akkoord. Deze middelen zijn beschikbaar gesteld om het gesprek over oplossen van maatschappelijke problemen tussen de gemeenteraad en de inwoners, bedrijven en instellingen mogelijk te maken.

Kameleonaanpak
Dit betreft het 3-jarige project voor de aanpak van (drugs)overlast op het Wilminksplein, Noorderhagen en Glanerbrug. Naast de intensivering is er ook incidentele subsidie ontvangen voor de duur van het project.

Duurzaam wonen, leven, werken
Frictiekosten Kaliber
In de financiële foto 2018 is besloten in 2019 150.000 euro als subsidie te verstrekken voor frictiekosten aan Kaliber. Dit geld komt uit de reserve flankerend beleid.

Kennispark
De vijf Founders van de stichting Kennispark Twente (de Universiteit Twente, de Saxion hogeschool, de provincie Overijssel, de regio Twente en de gemeente Enschede) hebben in juli 2016 een convenant ondertekend met een verhoogde ambitie op het gebied van kennisvalorisatie. Het hoofddoel is verdere werkgelegenheidsgroei in de high tech-sector in Twente, met aanpalende werkgelegenheidsgroei in andere sectoren. Zie zomernota 2017.

Internationalisering Duitsland agenda
Vanwege de prioriteit die gegeven wordt aan het versterken van de contacten met Duitsland. (Enschede als meest Duitse stad van Nederland), is in het Economie-basis pakket een intensivering van 100.000 euro opgenomen voor de jaren 2018 tot en met 2020. Zie zomernota 2017.

Omgevingsdienst Twente 1-1-2019
Een incidenteel budget is toegekend uit flankerend beleid voor ODT tot 2022.

Implementatie omgevingswet
In de Begroting 2016 zijn incidentele middelen opgenomen voor de implementatie van de omgevingswet.

Infrastructuur ADT
Ten behoeve van de ontwikkelingsplannen van het ADT is rekening gehouden met kosten voor aanleg van de infrastructuur.

XL Businesspark
Dit betreft incidentele kosten (parkeermanagement, bovo, investeringen) buiten de grondexploitatie van het XL Businesspark.

Hondenuitlaatplekken
In het coalitieakkoord is afgesproken om de hondenuitlaatplekken te verwijderen. Dit betreft de eenmalige kosten voor verwijdering van de hondenuitlaatplekken.

Technology Base Twente
Dit betreft incidentele kosten ter versterking van de economie. Ten behoeve van innovatie en samenwerking tussen kennisinstellingen, ontwikkelaars en producenten. 

Vitaal en sociaal
LHBTI
Incidentele intensivering, zoals opgenomen in de zomernota 2017. Voor de jaren 2019 en 2020 is 25.000 per jaar toegekend voor LHBTI.

Aanpak Top 100 dure gezinnen 
Deze aanpak richt zich op huishoudens die intensief gebruik maken van bijstand, zorg en ondersteuning vanuit meerdere (wettelijke) regelingen. Met een op maat gemaakt plan worden deze huishoudens op een meer effectieve en efficiëntere manier ondersteund in het herstellen van regie.

Lastenverlichting ondersteuning
Betreft een incidentele intensivering voor implementatie van een bezuiniging uit het coalitieakkoord.

Bed, bad en brood regeling
Voortzetten Bed Bad Brood (BBB) voorziening in 2019. In het coalitieakkoord is de afspraak gemaakt om de BBB-voorziening open te houden tot het moment dat er een landelijke regeling is voor uitgeprocedeerde asielzoekers.

Herijken subsidies sociaal domein
Betreft een incidentele intensivering voor implementatie van een bezuiniging uit het coalitieakkoord.

Herindicaties jeugd
Betreft een incidentele intensivering voor implementatie van een bezuiniging uit het coalitieakkoord.

Implementatie resultaatgerichte inkoop 
In 2019 wordt een herindicatieplan uitgevoerd waarbij alle cliënten voor 1 jan 2020 zijn omgezet naar het nieuwe Twentse inkoopmodel. De besparing die gerealiseerd wordt met een resultaatgerichte inkoop, vergt een investering van 600.000 euro in 2019

Investeren transformatieagenda
Voor de transformatie sociaal domein zijn incidenteel middelen beschikbaar gesteld in 2019 en 2020 voor het versterken van wijkteams en toegankelijk maken van voorzieningen in de wijk.

Actieprogramma Thuisvoelen en Meedoen
Naar aanleiding van de toename van vluchtelingen in Nederland zet de gemeente extra acties in op het thema thuisvoelen en meedoen. Zoals opgenomen in de Zomernota 2016 is hiervoor in 2018 en 2019 budget beschikbaar gesteld.

Financiën en organisatie
Flankerend beleid
Incidenteel wordt in de periode 2019 tot en met 2021 3,2 miljoen euro voor flankerend beleid begroot. Dat is voor het realiseren van bezuinigingen en de intensivering van digitalisering werkprocessen. Hiermee heeft de organisatie meer armslag om bij het doorvoeren van bezuinigingen en verzelfstandigen van taken flankerende maatregelen te nemen. Denk daarbij aan het treffen van regelingen voor bovenformatief personeel, frictiekosten, desintegratiekosten en bijdragen in ICT om efficiënter te kunnen werken. Dit wordt gedekt uit een daarvoor gevormde reserve flankerend beleid.

B. Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

Programma                               Bedragen * 1.000 Euro Reserve Onttrek-kingen 2019 Stortin-gen 2019 Onttrek-kingen 2020 Stortin-gen 2020 Onttrek-kingen 2021 Stortin-gen 2021 Onttrek-kingen 2022 Stortin-gen 2022 Duurzaam wonen, leven en werken Grondbedrijf 5.908 4.125 1.531 1.317 1.535 694 1.535 225 Duurzaam wonen, leven en werken Parkeerbedrijf  1.249 0 69 0 -511 0 -71 0 Financiën en Organisatie H&S 917 855 1.185 863 1.110 861 1.116 863 Financiën en Organisatie ICT 2.626 2.434 2.713 2.437 2.685 2.435 2.396 2.435 Financiën en Organisatie Onderwijshuisvesting 3.891 2.736 3.911 3.220 3.959 3.519 3.748 3.770 Financiën en Organisatie VBE 719 -2.012 360 1.107 -61 807 -385 763 15.309 8.139 9.770 8.945 8.716 8.317 8.339 8.056 Saldo mutatie structureel 7.171 825 400 283

6.2. Staat van reserves

Bedragen x  1.000 Euro   Soort reserves Stand 31-12-2018 Stortin-gen 2019 Onttrek-kingen 2019 Eind-stand 2019 Eind-stand 2020 Eind-stand 2021 Eind-stand 2022 Samenleving en Bestuur Integraal Veiligheidsplan BR Ov 21 0 0 21 21 21 21 Raadsimpulsen BR Kap 125 0 0 125 125 125 125 Reserve wijkbudgetten BR Ov 117 0 0 117 117 117 117 Totaal  Samenleving en Bestuur 263 0 0 263 263 263 263 Duurzaam wonen, leven en werken Egalisatiereserve Markten BR Ov 1 0 0 1 1 1 1 Gebiedsontwikkeling BR Ov 491 0 0 491 491 491 491 Gronduitgifte BR Ov 2.168 0 0 2.168 2.168 2.168 2.168 Herstel opgebroken bestrating BR Ov 423 0 0 423 423 423 423 Landinrichting BR Ov 121 0 0 121 121 121 121 Majeure investeringsopgaven BR Ov 1.284 0 800 484 694 898 1.095 Nog uit te voeren werkzaamheden BR Ov 1.830 0 400 1.430 1.430 1.830 1.830 Res exploitatieresult bouwvergunn. BR Ov 200 0 0 200 500 500 500 Reserve duurzaamheid BR Ov 346 0 150 196 196 196 196 Reserve grondbedrijf Alg -3.891 4.125 5.908 -5.674 -5.888 -6.729 -8.039 Reserve kapitaallasten BR Kap 584 151 750 -15 -14 1.388 1.939 Reserve mobiliteit BR Ov 10.013 1.278 3.083 8.208 7.811 9.188 8.927 Reserve Monumentenbeleid BR Ov 69 0 4 65 62 59 57 Reserve Muziekfonds BR Ov 20 0 0 20 20 20 20 Reserve parkeren BR Egal 3.248 0 1.249 1.999 1.931 2.442 2.512 Reserve stadsverfraaiing BR Ov 215 0 0 215 215 215 215 Totaal  Duurzaam wonen, leven en werken 17.123 5.555 12.344 10.333 10.161 13.210 12.457 Vitaal en Sociaal Dienstreserve DCW BR Ov 0 0 70 -70 -140 -208 -274 Egalisatiereserve Beschermd Wonen BR Egal 5.034 0 3.530 1.504 1.504 1.504 1.504 Gezond Meedoen convenant Menzis BR Ov 151 0 75 76 76 76 76 Integratie AZC in de wijk BR Ov 300 0 0 300 300 300 300 LEA BR Ov 450 0 0 450 450 450 450 Re-Integratie en Inburgering BR Ov 300 0 0 300 300 300 300 Res Gemeentelijkesociale huisvesting BR Ov 262 0 30 233 203 174 144 Res Maat. opvang en verslavingzorg BR Ov 845 0 0 845 845 845 845 Reserve Sociaal Fonds BR Ov 0 2.580 2.580 0 0 0 0 Reserve Vrouwenopvang BR Ov 435 0 0 435 435 435 435 Totaal  Vitaal en Sociaal 7.776 2.580 6.285 4.071 3.972 3.875 3.779 Financiën en Organisatie Asiel & Integratie BR Ov 1.300 0 0 1.300 1.300 1.300 1.300 Flankerend beleid BR Ov 1.550 2.370 2.662 1.258 1.344 1.517 1.403 H&S - Leegstandsreserve BR Ov 1.046 341 548 839 564 349 194 H&S - Werkplekinrichting BR Kap 1.117 515 369 1.263 1.216 1.183 1.084 Innovatiebudget BR Ov 17 0 0 17 17 17 17 Investering externe activiteiten BR Kap 188 0 0 188 188 188 188 IT - Gem.brede software BR Kap 573 329 336 566 473 309 146 Onderwijshuisvesting BR Kap 3.833 2.736 3.891 2.679 1.988 1.548 1.571 Risico regionale dienstverlening Alg 200 0 200 0 0 0 0 Vastgoed BR Kap 7.445 -2.012 719 4.714 5.460 6.328 7.476 Vervanging ICT BR Kap 995 2.105 2.290 811 628 542 744 Vervangingsinvestering sport BR Kap 198 198 0 396 402 408 415 Weerstandvermogen Alg 29.237 19.908 13.086 36.059 43.523 52.304 67.728 Totaal  Financiën en Organisatie 47.701 26.489 24.100 50.090 57.104 65.994 82.266                  Totaal - Generaal 72.863 34.624 42.730 64.757 71.500 83.342 98.764

Toelichting op de reserves
De doelstellingen van de reserves zijn toegelicht met behulp van zogenaamde mouse-overs op de website. De mutaties van de verschillende reserves komen in hoofdstuk 3 en 6.4 aan de orde, bij de toelichting op het onderdeel "Wat mag het kosten?"

6.3. Staat van voorzieningen

Bedragen * 1000 Euro Stand 31-12-2018 Bestedingen 2019 Stortingen 2019 Eindstand 2019 Eindstand 2020 Eindstand 2021 Eindstand 2022 Samenleving en bestuur Vrz. oud wethouders (pensioen) 4.620 0 520 5.140 5.660 6.180 6.700 Totaal  Samenleving en bestuur 4.620 0 520 5.140 5.660 6.180 6.700 Duurzaam wonen, leven en werken Onderhoud havens 1.173 90 200 1.283 1.392 1.592 1.792 Voorz groot onderh kunstgrasvelden 176 51 75 200 257 241 225 Onderhoud parkeergarages 2.573 21 0 2.552 2.497 2.361 2.278 Voorz Grondwatermonitoring 634 0 0 634 634 634 634 Voorz Afdek WW-Risico tijd amb OE 90 0 0 90 90 90 90 Voorziening Afvalstoffen 2.726 610 0 2.116 1.625 125 125 Voorziening Riolering 2.094 2.170 0 -77 -1.101 -1.537 -707 Voorziening Gr onderhoud Riolering 13.500 0 6.719 20.219 26.437 32.767 38.136 Totaal  Duurzaam wonen, leven en werken 22.966 2.943 6.994 27.017 31.830 36.273 42.574 Vitaal en Sociaal DCW productie bedrijf 360 0 0 360 360 360 360 Voorz DCW 260 0 0 260 260 260 260 Totaal  Vitaal en Sociaal 620 0 0 620 620 620 620 Financien en organisatie Voorziening ADT 9.000 0 171 9.171 9.350 9.533 9.719 Voorziening RBT 5.883 0 137 6.020 6.156 6.294 6.435 Vrz. personeel 1.057 256 200 1.001 1.146 1.292 1.448 H&S vrz. onderhoud 1.016 664 298 650 -294 -250 -159 Voorziening Onderhoud VBE 4.238 4.855 3.495 2.878 2.260 2.219 1.586 Totaal  Financien en organisatie 21.194 5.776 4.301 19.720 18.617 19.086 19.029                 Totaal 49.400 8.718 11.815 52.497 56.728 62.160 68.923

Toelichting voorzieningen

De doelstellingen van de belangrijkste voorzieningen zijn toegelicht met behulp van zogenaamde zogenaamde mouse-overs op de website.

6.4. Wat mag het kosten?

Onderstaande tabellen geven per programma inzicht in de verdeling van de baten en de lasten van de producten voor de jaren 2018 t/m 2022. De toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves spelen hierbij een belangrijke rol en zijn daarom ook opgenomen. Waar de baten en de lasten binnen één product niet aan elkaar gelijk zijn, ontstaat een resultaat. Dit resultaat kan positief of negatief zijn en komt, rekening houdend met reservemutaties op dit product, uiteindelijk ten gunste of ten laste van de algemene middelen van de gemeente Enschede.

Samenleving en bestuur

Bedragen x 1.000 euro Begroting 2018 Begroting 2019 Raming 2020 Raming 2021 Raming 2022 Publieksdienstverlening 5.439 4.559 4.380 4.525 4.525 Verkiezingen 345 404 282 282 282 College van B&W 2.188 2.199 2.201 2.201 2.201 Ondersteuning College van B&W en directie 3.863 3.875 3.886 3.886 3.886 Raad en commissies 2.290 2.439 2.229 2.229 2.229 Bezwaar en beroep 1.339 1.354 1.354 1.356 1.356 Klachtencommissariaat 269 269 269 269 269 Stadsdeelsgewijs werken 4.461 3.731 3.746 3.746 3.746 Regionale samenwerking 187 393 395 395 395 Openbare orde en veiligheid 15.007 15.446 15.456 15.456 15.251 Totaal Lasten 35.388 34.670 34.198 34.345 34.140 Publieksdienstverlening 3.541 2.001 1.810 1.967 1.967 Stadsdeelsgewijs werken 312 150 150 150 150 Openbare orde en veiligheid 1.737 1.585 1.535 1.535 1.535 Totaal Baten 5.590 3.736 3.495 3.652 3.652 Saldo van baten en lasten 29.798 30.934 30.703 30.693 30.488 Storting reserves 11 11 11 11 11 Onttrekking reserves 120 0 0 0 0 Resultaat 29.688 30.944 30.714 30.704 30.498

Toelichting

Publieksdienstverlening
Jaarlijks worden er nieuwe inschattingen gemaakt van de te verwachten omzet en de daarmee gemoeide kosten en zo ook voor de jaren 2019 - 2022. Vanaf 2019 is er sprake van een sterke daling in het aantal aanvragen van paspoorten en identiteitskaarten. Als gevolg van deze daling nemen de inkomsten bij publiekdienstverlening sterk af. Dit patroon van piek- en daljaren wordt veroorzaakt doordat in 2014 de geldigheidsduur voor reisdocumenten voor personen van 18 jaar en ouder is verlengd van vijf naar tien jaar. In het middelenkader is er een knelpunt van 400.000 euro opgenomen om de legesdip op te vangen dit in verband met het maximeren van de legestarieven (door het Rijk).

Verkiezingen
In 2018 was er een regulier budget beschikbaar voor het organiseren van de gemeenteraadsverkiezing en daarnaast heeft de gemeente extra geld ontvangen voor het raadgevende referendum. In 2019 worden er bij het volbrengen van de normale zittingstermijnen drie verkiezingen op twee verschillende momenten door de gemeente georganiseerd. In 2018 heeft de gemeente Enschede meegedaan aan de pilot centraal tellen en in 2019 wordt hier wederom gebruik van gemaakt. 

College van B&W
Geen substantiële afwijkingen in baten en lasten ten opzichte van 2018.

Ondersteuning College van B&W en directie
Geen substantiële afwijkingen in baten en lasten ten opzichte van 2018.

Raad en commissies
De lasten stijgen met 149.000 euro, de belangrijkste mutaties betreffen de intensivering voor het ‘Enschede akkoord’ met 210.000 euro (zie Coalitieakkoord Enschede 2018-2022) daarentegen vervalt de eenmalige 70.000 euro lasten verhoging voor de verkiezingen 2018 in 2019. De overige mutaties betreft de loon- en prijscompensatie.

Bezwaar en beroep
Geen substantiële afwijkingen in baten en lasten ten opzichte van 2018.

Klachtencommissariaat
Geen substantiële afwijkingen in baten en lasten ten opzichte van 2018.

Stadsdeelsgewijs Werken
Het saldo van lasten en baten van het product stadsdeelsgewijs werken is in 2019 567.000 euro lager dan in 2018. De 2 belangrijkste mutaties betreffen:

• De incidenteel beschikbare middelen van de ‘Impuls Wijkgerichte Aanpak’ voor 2018 vervallen in 2019. Deze impuls bedroeg 358.000 euro welke is bijgesteld naar 308.000 euro gedurende 2018 naar aanleiding van de bezuinigingsmaatregelen (zie Zomernota bijsturingsmaatregel);
• Als gevolg van het amendement ‘wijkbudgetten ook vanaf 2018 op peil houden’ is er een structurele verlaging met 300.000 euro van de lasten voor wijkbudgetten vanaf 2019;
• De overige mutaties betreft de loon- en prijscompensatie. 

Regionale Samenwerking
De lasten stijgen met 206.000 euro in 2019 ten opzichte van 2018.
In de tussenrapportage 2018 is de begroting van 2018 eenmalig naar beneden bijgesteld van 450.000 euro naar 187.000 euro. Deze wijziging betreft een actualisatie van de interne doorbelasting van de kosten van de verbonden partij ‘Regio Twente’ naar de diverse programma’s. Onlangs is de begroting 2019 van de Regio van Twente vastgesteld, waardoor er in het middelenkader een knelpunt is opgenomen van 73.000 euro. De overige mutatie betreffen kleine afrondingsverschillen.

Openbare orde en veiligheid
De lasten stijgen met 439.000 euro, de belangrijkste mutaties betreffen;

• De intensivering van 'Veiligheid en handhaving' en 'Verbindingsambtenaar veiligheid' bedraagt in totaal 900.000 euro voor deze coalitieperiode (zie Coalitieakkoord Enschede 2018-2022). Deze intensivering zal gefaseerd plaatsvinden waarbij in 2019 eenmalig de intensivering 750.000 euro bedraagt. Aan het product Openbare orde en veiligheid is in 2019 260.000 euro toegevoegd en vanaf 2020 is er ook geld beschikbaar voor het aanstellen van een verbindingsambtenaar.  
• Ten aanzien van de verbonden partij ‘Veiligheidsregio Twente (VRT)’ zijn de lasten met 314.000 euro gestegen in 2019.  De bijdrage aan de Veiligheidsregio Twente sluit door deze mutatie aan met de vastgestelde begroting 2019 van de VRT waarmee ook Enschede heeft ingestemd.
• Het onderbrengen van de taken van Veiligheidshuis Twente naar Veiligheidsregio Twente heeft per saldo geen budgettaire impact in 2019, echter dit resulteert wel in een verlaging van zowel de lasten als de baten met 152.000 euro.
• De overige mutatie betreft de loon- en prijscompensatie. 

De baten dalen in 2019 met 152.000 euro
Zie de opmerking hierboven ten aanzien van het onderbrengen van de taken bij het Veiligheidsregio Twente.

Reserves
In 2018 wordt ten behoeve van het product Openbare orde en veiligheid 120.000 euro onttrokken aan de reserve Integraal Veiligheidsplan, dit betreft een eenmalige onttrekking om in te zetten ten behoeve van het middelenkader.

Duurzaam wonen, leven, werken

Bedragen x 1.000 euro Begroting 2018 Begroting 2019 Raming 2020 Raming 2021 Raming 2022 Cultuur, Evenementen en Citymarketing 20.869 19.555 19.261 19.110 19.110 Duurzaamheid 596 402 252 252 127 Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving 10.126 10.425 10.494 10.493 10.384 Stedelijke ontwikkeling 2.375 1.883 1.285 1.058 1.058 Grondbedrijf 50.698 21.876 15.163 10.754 9.703 Locatieontwikkeling 3.980 4.012 2.852 2.768 2.266 Parkeerbeheer 12.020 12.775 12.734 12.794 12.768 Begraafplaatsen 1.196 1.213 1.213 1.208 1.214 Verkeersinfrastructuur en beleid 13.841 5.737 5.781 3.611 5.006 Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte 27.604 27.332 27.949 26.568 26.572 Riolering 14.702 18.013 17.683 17.949 17.575 Afvalstoffen 20.225 19.003 19.003 19.003 19.003 Dienstverlening aan ondernemers 1.136 1.157 978 978 978 Versterken economische structuur 5.941 4.465 4.398 3.873 3.498 Totaal Lasten 185.309 147.849 139.045 130.420 129.261 Cultuur, Evenementen en Citymarketing 1.517 17 18 18 18 Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving 5.265 5.591 5.591 5.591 5.591 Stedelijke ontwikkeling 116 93 93 93 93 Grondbedrijf 32.915 19.091 13.947 8.912 7.392 Locatieontwikkeling 2.173 0 0 180 180 Parkeerbeheer 12.483 13.068 13.507 13.947 14.381 Begraafplaatsen 528 541 541 541 541 Verkeersinfrastructuur en beleid 7.753 40 40 40 40 Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte 4.539 3.327 3.359 3.368 3.378 Riolering 14.702 18.013 17.683 17.949 17.575 Afvalstoffen 19.952 18.724 18.724 18.724 18.724 Dienstverlening aan ondernemers 36 36 36 36 36 Versterken economische structuur 977 223 0 0 0 Totaal Baten 102.957 78.766 73.539 69.399 67.948 Saldo van baten en lasten 82.353 69.084 65.506 61.021 61.313 Storting reserves 16.225 7.554 5.529 4.771 3.649 Onttrekking reserves 33.372 9.366 4.694 1.328 3.001 Resultaat 65.206 67.271 66.341 64.464 61.961

Toelichting

Cultuur, evenementen en citymarketing
De lasten zijn in 2019 1.314.000 euro lager dan in 2018. Deze lagere lasten worden veroorzaakt door:

• extra bezuiniging in 2019, uit de zomernota 2017, van 150.000 euro;
• incidentele provinciale subsidie voor de NRO van 1.500.000 euro in 2018;
• incidentele subsidie voor frictiekosten Kaliber van 200.000 euro in 2018;
• geen structurele onttrekking uit de reserve stadsverfraaiing van 50.000 euro. De reserve wordt vanaf 2019 alleen ingezet voor incidentele doelen.

Daar staan enkele lastenverhogingen tegenover:

• loon- en prijscompensatie van 377.000 euro;
• incidentele subsidie van 150.000 euro voor frictiekosten Kaliber in 2019;
• 75.000 euro voor de verbouwing van het muziekkwartier.

De baten zijn in 2019 1.500.000 euro lager dan in 2018 in verband met de incidentele provinciale subsidie voor de NRO van 1.500.000 euro in 2018.

Conform de zomernota 2017 moet in 2020 en 2021 nog 150.000 euro extra bezuinigd worden. Dit betekent dat in 2021 een totale bezuiniging van 500.000 euro ten opzichte van. 2017 gerealiseerd moet zijn. Daarnaast is in het coalitieakkoord aangegeven dat er 1.000.000 euro bezuinigd moet worden op subsidies gemeentebreed met ingang van 2020. Wat de consequenties zijn voor cultuur, evenementen en citymarketing specifiek is nog niet bekend.

Duurzaamheid
De lasten zijn in 2019 194.000 euro lager dan in 2018. In de zomernota 2017 is voor 2018 100.000 euro opgenomen voor Enschede wekt op, daarnaast is bij de tussenrapportage 2018 112.000 opgenomen hiervoor. Het verschil van 20.000 euro wordt verklaard door het verschil tussen de 230.000 euro aan lasten die de afgelopen 4 jaar zijn vrijgemaakt voor duurzaamheid en de 250.000 euro die in 2019 gelabeld is voor het fonds duurzame ontwikkeling. Daarnaast wordt 150.000 euro onttrokken uit de reserve duurzaamheid.

Ontwikkelingen meerjarig:

Voor de jaren 2020 en 2021 is per jaar 250.000 euro beschikbaar gesteld voor het fonds duurzame ontwikkeling. Voor 2022 is dit bedrag 125.000 euro. Na 2022 is er geen structureel geld voor duurzaamheid beschikbaar.

Bestemmen, Vergunnen, Toezicht en Handhaving
Dit product is opgebouwd uit meerdere deelproducten. Hieronder per deelproduct een toelichting op de verschillen.

Bestemmen
Het verschil in lasten budget 339.000 euro wordt vooral veroorzaakt door:

• een eenmalige technische wijziging uit de tussenrapportage 2018 (- 300.000 euro);
• het structureel inleveren van 1 Fte ten behoeve van het Middelenkader. In 2018 hebben we 40.000 euro ingeleverd en vanaf 2019 is dat 80.000 euro (per saldo - 40.000 euro);
• toevoeging van loon- en prijscompensatie en afroming "Duurzaam deelvervoer" (+ 1.000 euro).

Het verschil in baten budget van - 300.000 euro wordt veroorzaakt door een eenmalige technische wijziging uit de tussenrapportage 2018.

Vergunnen
De stijging van het lastenbudget met 426.000 euro wordt vooral veroorzaakt doordat:

• de bijsturing uit 2018 m.b.t. het verlagen van de flexibele schil is beëindigd (+ 25.000 euro);
• kostendekkendheid 2019 in concept is opgesteld (+ 300.000 euro);
• loon- & prijscompensatie is toegekend (+ 31.000 euro);
• in het coalitieakkoord een structureel budget is toegekend voor het coördineren van taken i.v.m. wet Bibob (+ 40.000 euro tot 2021 daarna is het nog maar 20.000 euro);
• de eenmalig besparing in 2018 i.v.m. digitaal publiceren is vervallen (+ 30.000 euro).

De stijging in het batenbudget met 626.000 euro wordt vooral veroorzaakt doordat:

• de systematiek Groene Leges 2018 is beëindigd (+ 300.000 euro);
• kostendekkendheid 2019 in concept is opgesteld (+ 300.000 euro);
• loon- & prijscompensatie is toegekend ( + 26.000 euro).

De mutaties in de reserve worden veroorzaakt door:

• de systematiek groene leges 2018. De onttrekking van 300.000 euro in 2018 wordt in 2020 teruggestort.

Handhaving Openbare Ruimte
Het verschil in lastenbudget van 67.000 euro wordt vooral veroorzaakt doordat:

• in het coalitieakkoord budget voor Intensivering Handhaving is toegekend van totaal 450.000 euro. Daarvan is 159.000 euro voor dit eindproduct en de overige 291.000 euro is voor eindproduct Handhaving Bouwen & Milieu;
• het eenmalig toegekende budget voor Winkeltijden 2018 is vervallen (- 35.000 euro);
• het eenmalig toegekende budget voor Woonoverlast in 2018 is beëindigd (- 60.000 euro);
• loon- & prijscompensatie is toegekend en de omslagrente is verlaagd (+ 3.000 euro). 

Handhaving Bouwen & Milieu
Het verschil in lastenbudget van + 146.000 euro wordt vooral veroorzaakt doordat:

• een budget voor ODT tot 2022 is toegekend uit flankerend beleid (+ 100.000);
• een budget voor ODT is structureel toekgekend vanuit het middelenkader (+ 350.000 euro);
• in het coalitieakkoord budget voor Intensivering Handhaving is toegekend van totaal 450.000 euro. Daarvan is 291.000 euro voor dit eindproduct en de overige 159.000 euro is voor eindproduct Handhaving Openbare Ruimte;
• het eenmalig toegekende budget voor Intensivering Handhaving in 2018 is vervallen (- 514.000 euro);
• een eenmalige bijsturing uit 2018 is vervallen (+ 25.000 );
• een onttrekking uit de bestemmingsreserve heeft plaatsgevonden i.v.m. jaarrekening 2017 (- 93.000 euro);
• loon- & prijscompensatie is toegekend vanaf 2019 (+ 5.000 euro) en een afroming t.b.v. "Duurzaam deelvervoer" (- 18.000 euro).

Meerjarig vanaf 2019:

Vanaf 2020 is het budget voor Intensivering Handhaving en Veiligheid van 264.000 euro omgezet in een structureel budget.

Stedelijke ontwikkeling
De lasten in 2019 zijn in totaal 492.000 euro lager ten opzichte van 2018.

Knelpunt inzet bij stedelijke ontwikkeling 

Er is recent een nieuwe Ruimtelijke Ontwikkelingskoers “Enschede kiest vanuit het hart” opgesteld. De ruimtelijke ontwikkeling van de stad is afgelopen jaren fors veranderd. De rol van partners in de ontwikkeling van de stad is veel groter geworden, mede ingegeven door het verdwijnen van middelen bij de gemeente om zelf te investeren in de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Ook de tijd van grootschalige nieuwbouwwijken is voorbij. De stad ontwikkelt zich veel meer organisch. Nieuwe ontwikkelingen worden zo veel mogelijk ingepast in het bestaande stedelijk weefsel. Dit maakt de opgaven complexer dan voorheen. Meer faciliterend en daarmee veel meer integraal aan de voorkant afwegen welke belangen we laten prevaleren in de beperkte ruimte die er in de bestaande stad is. De personele formatie van vier jaar geleden is niet meer passend bij de vraag die er nu ligt. Toen waren er nauwelijks initiatieven van derden in de stad. Nu hebben we het momentum mee en zijn er veel partijen die willen investeren in Enschede. Om die initiatieven goed te kunnen faciliteren en de juiste kaders mee te kunnen geven, zijn er ontwikkelmanagers, stedenbouwkundigen en planologen nodig. Deze medewerkers werden voorheen uit projecten betaald. Nu draaien we zelf die projecten niet meer, wat leidt tot ongedekte kosten. Om de partijen die willen investeren in de stad, daadwerkelijk te kunnen laten investeren op een manier die past bij de koers die we hebben ingezet, moeten we het deel dat met algemene middelen wordt gefinancierd, uitbreiden. 
Voor de jaren vanaf 2021 is dit punt als beleidswens geformuleerd. Het budget van het product is in 2018 hiervoor incidenteel met 1 miljoen euro verhoogd. 

Tekort dekking kostenplaats Opdrachtgevers ontwikkeling
Dit betreft de Nog Te realiseren Omzet (NTO) van de opdrachtgevers ontwikkeling. Om dit tekort terug te brengen werd gekeken naar mogelijkheden om de kosten te dekken uit de eindproducten waar de opdrachtgevers aan werken. Het product werd hierdoor in 2018 incidenteel met 315.000 euro verlaagd.

In 2018 heeft er een incidentele verhoging van het budget plaats gevonden in verband met bijsturingsmaatregelen (694.000 euro). Dit kon gerealiseerd worden, omdat er in 2018 incidentele meevallers waren. 

Door loon- en prijscompensatie wordt het budget verhoogd met 6.000 euro. Daarnaast wordt het budget verlaagd door de verlaging van de omslagrente (30.000 euro).

De bij de Zomernota 2016 beschikbaar gestelde middelen voor de implementatie van de omgevingswet lopen in 2019 af. In 2018 was hiervoor 300.000 euro beschikbaar gesteld en in 2019 600.000 euro.

In 2018 heeft er een onttrekking van 74.000 euro uit de reserve Landinrichting plaats gevonden om m.b.t. kosten Landinrichting/buitengebied. De uitgaven vloeien voort uit investeringen in het buitengebied en landschappelijke kwaliteit en komen overeen met het doel van de reserve.

Vanaf 2018 wordt er voor een periode van 10 jaar jaarlijks twee miljoen euro gestort in de reserve als gevolg vanuit de bestuurlijke keuze om de fysieke projecten in de stad te gaan herijken en toekomstbestendig te maken. 

Ontwikkelingen meerjarig:
Van 2018 tot en met 2020 wordt het lastenbudget met 227.000 verhoogd. De reden hiervoor is dat in het middelenkader 2019-2022 de dekking van de opdrachtgevers als knelpunt is aangegeven.

Grondbedrijf
De lasten zijn in 2019 29,5 miljoen euro lager dan in 2018. Dit wordt voor 16,7 miljoen euro veroorzaakt doordat in 2019 minder kosten in grexprojecten worden verwacht dan in 2018. Dit betreffen vooral de projecten ’t Vaneker, WC Stokhorst, Roombeek, B&S Park, Zuiderval en Hornbach. Daarnaast zorgt de uitvoering van Richting aan Ruimte in 2018 voor een hogere last van 12,8 miljoen euro in 2018 ten opzichte van 2019.

De baten zijn in 2019 8,6 miljoen euro lager dan in 2018. Dit wordt voor 8,9 miljoen euro veroorzaakt door een verwachte lagere mutatie op de boekwaarde van de MPG projecten op de balans in 2019 ten opzichte van 2018. Daartegenover staat een hogere verwachte bate van 300.000 euro in 2018 als gevolg van meer verwachte opbrengsten. Dat is een saldo van hogere verwachte opbrengsten in 2019 ten opzichte van 2018 in vooral de grexprojecten Eschmarke, Roombeek, Zuiderval, Moskee en Hornbach en lagere verwachte baten in met name de projecten WC Stokhorst, B&S Valey en grondpositie Wegener.

Tot en met 2022 nemen zowel de lasten als de baten af als gevolg van minder begrote projectactiviteiten in de grondexploitaties.

Locatieontwikkeling
De lasten zijn in 2019 977.000 euro lager dan in 2018. Dit wordt volledig veroorzaakt doordat in de begroting 2018 rekening wordt gehouden met de realisatie van kosten inzake Actieprogramma Binnenstad, terwijl deze kosten in 2019 niet meer worden verwacht. Er wordt vanuit de intensivering economie in 2019 een bedrag van 150.000 euro toegevoegd in het kader van de stadsarrangementen (zie actie).

De baten zijn in 2019 2,2 miljoen euro lager dan in 2018. Dit wordt enerzijds veroorzaakt doordat in 2018 nog voor 1,8 miljoen euro een incidentele mutatie in de voorziening inzake Richting aan Ruimte is begroot. De andere reden is dat een begrote interne bijdrage vanuit een ander programma van 400.000 euro in 2019 niet meer begroot is in beide programma's.

Parkeerbeheer
Zie bijlage 6.8.

Begraafplaatsen
Vanwege loon- en prijscompensatie zijn de lasten met 17.000 euro verhoogd en de baten met 13.000 euro.

Verkeersinfrastructuur en beleid
De cijfers zijn gebaseerd op de lopende projecten waarvoor de gemeenteraad voor 2018 en eerdere jaren middelen beschikbaar heeft gesteld op basis van de raadsvoorstellen aanvraag budget mobiliteitsprojecten en meerjarige doorkijk.

De toekenning van budget voor nieuwe projecten voor 2019 vindt plaats via separate raadsvoorstellen in de loop van het jaar, niet bij de Gemeentebegroting.

Het verschil in de lasten en baten tussen de begrotingsjaren 2018 en 2019 wordt veroorzaakt door de lagere begrote subsidies in 2019 ten opzichte van 2018.

Van 2019 tot en met 2022 wordt er op basis van het coalitieakkoord jaarlijks (gemiddeld) 500.000 euro toegevoegd aan de reserve mobiliteit.

Beheer en onderhoud openbare ruimte
Dit product is opgebouwd uit meerdere deelproducten. Hieronder per deelproduct de verschillen verklaring indien het verschil per deelproduct groter is dan 50.000 euro of 5%.

Stadsdeelbeheer
De lasten in 2019 zijn in totaal 611.000 euro hoger ten opzichte van 2018 door:

• 90.000 euro lagere lasten door bezuinigingen op de hondentoiletten;
• 160.000 euro hoger vanwege incidenteel budget voor de aanpassingen en verwijdering van de hondentoiletten;
• 50.000 euro lagere lasten door incidenteel budget voor de bollards (afsluiting stadserf) in 2018;
• 250.000 euro lagere lasten door incidenteel budget voor storm schade;
• 150.000 euro hogere lasten voor vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte (in 2018 was de verlaging 300.000 euro en 2019 150.000 euro);
• 100.000 euro hogere lasten voor de bestrijding van onkruid op verharding;
• 117.000 euro hogere lasten door areaaluitbreiding;
• 209.000 euro hogere lasten voor loon- en prijscompensatie.

Ontwikkeling meerjarenbegroting 

• Vanaf 2020 is er 150.000 euro meer beschikbaar, doordat de incidentele bezuinigingen op vervangingsinvesteringen openbare ruimte zijn afgelopen.

Dienstverlening aan derden
Tevens worden de baten en lasten met betrekking tot Dienstverlening aan derden met 1,1 miljoen euro verlaagd, omdat vanaf 2019 dit verantwoord wordt onder het product Regionale Dienstverlening.

Markten
Verschil in lasten van 8.000 euro wordt veroorzaakt door toegekende Loon- prijscompensatie. Ook constateren we dat de toegerekende overhead nog moet worden afgebouwd vanwege de verzelfstandigingen en deregulering.

Verschil in baten van 98.000 euro wordt veroorzaakt door het besluit uit de tussenrapportage 2018 om incidenteel de baten met 90.000 euro te verlagen. Dit vanwege de achterblijvende opbrengsten als gevolg van verzelfstandiging en deregulering. Daarnaast is er nog een verlaging door toegekende prijscompensatie voor 8.000 euro.

Beheer Wegen
Het verschil in de lasten voor 2019 ten opzichte van 2018 van 221.000 euro wordt veroorzaakt door:

• 96.000 euro hogere lasten voor areaaluitbreiding;
• 84.000 euro hogere lasten voor prijscompensatie;
• 92.000 euro hogere kapitaallasten vanwege incidentele storting in de reserve in 2018;
• 61.000 euro lagere rentelasten omdat de omslag rente verlaagd is naar 2%.

Het verschil in de baten voor 2019 ten opzichte van 2018 van 91.000 euro komt door de incidentele ophoging van de baten op kabels en leidingen in 2018 van 100.00 euro en de prijscompensatie van 1,8% op de baten voor -9.000 euro.

In de tussenrapportage 2018 is besloten om het tekort m.b.t. het wegen onderdeel in de reserve Kapitaallasten, 92.000 euro incidenteel te storten in de reserve ten laste van de kapitaallasten in Beheer Wegen.

Gladheidsbestrijding
In de zomernota 2017 (ZN Dekkingsmaatregel VIII) is besloten om de lasten voor gladheidsbestrijding in de jaren 2018 en 2019 te verlagen met 123.000 euro naar een niveau van 615.000 euro. Vanaf 2020 wordt de verlaging van het budget gecorrigeerd naar het oorspronkelijke niveau.

Openbare verlichting
Het verschil in de lasten voor 2019 ten opzichte van 2018 van 101.000 euro wordt veroorzaakt door:

• 81.000 euro hogere kapitaallasten vanwege incidentele storting in de reserve in 2018;
• 43.000 euro hogere lasten voor areaaluitbreiding;
• 18.000 euro hogere lasten voor prijscompensatie;
• 36.000 euro lagere rentelasten omdat de omslag rente verlaagd is naar 2%;
• 5.000 euro lagere lasten vanwege de bijstelling van de bezuiniging op schades en vandalisme (in 2018 was het 30.000 euro en in 2019 35.000 euro).

Gedurende 2018 is er conform het beleidsplan Openbare Verlichting een storting gedaan in de reserve Kapitaallasten Openbare Verlichting voor 81.000 euro. Daarnaast is er op basis van een inventarisatie van het verloop van reserve en van de investeringsplanning van Openbare Verlichting een bedrag van 750.000 euro incidenteel als dekking voor de begroting van 2018 toegevoegd (ZN Dekkingsmaatregel VI). Dit bedrag wordt in 2021 'teruggestort' in de betreffende reserve Kapitaallasten Openbare Verlichting.

Reclame op openbare terreinen
De baten zijn vanaf 2019 met 80.000 euro verlaagd, omdat de nieuwe afgesloten contracten lager uitvallen. Daar staat een verhoging van de baten met 16.000 euro tegenover i.v.m. loon- en prijscompensatie.

Beleid en uitvoering milieu bodem
De lasten zijn 100.000 euro lager door een incidentele bijdrage aan de niet chemische bestrijding van onkruid op verharding, waardoor de chemische bestrijdingsmiddelen niet in de bodem terecht kunnen komen (-100.000 euro).

Ontwikkeling meerjarenbegroting

• In 2020 zijn de lasten ten opzichte van 2019 300.000 euro hoger door afloop van de incidentele bijdrage voor onkruidbestrijding.
• In 2021 zijn de lasten lager (1,6 miljoen euro) omdat de middelen vanuit de meicirculaire 2015 voor bodem in 2020 ( -1,6 miljoen euro) eindigen. Daardoor is er vanaf 2021 ook geen bijdrage meer ter beschikking vanuit het Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties voor de implementatie van de Omgevingswet. (+100.000 euro).

Riolering
De budgetten zijn gebaseerd op de actualisatie GRP 2018 van het Gemeentelijk Rioleringsplan. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van 2018 zijn de verlaging van de rente op de boekwaarde en de aanpassing in het investeringsplan waardoor de kapitaallasten lager zijn.

Daarnaast is door onder andere de lagere omslagrente, in 2017 reeds gestart met het opbouwen van de voorziening groot onderhoud waardoor een deel van de vervanging direct uit de voorziening betaald kan worden.

Afvalstoffen
In de vergadering van 18 april 2016 heeft de raad besloten om per 2017 over te gaan tot de invoering van tariefdifferentiatie. Op basis van de inzamelresultaten over 2017 en het 1^e halfjaar 2018 is de begroting 2019 van het product afvalstoffen op een aantal punten gewijzigd.

Het verschil in de lasten tussen de begrotingsjaren 2018 en 2019 wordt m.n. veroorzaakt door:

• lagere lasten voor inzameling, transport en verwerking restafval 1.000.000 euro:
• lagere lasten grove afvalstromen 400.000 euro
• hogere lasten voor bijdrage aan het btw compensatiefonds 130.000 euro
• hogere lasten overige afvalstromen 52.000 euro

Het verschil in de baten tussen de begrotingsjaren 2018 en 2019 wordt m.n. veroorzaakt door:

• lagere opbrengst afvalstoffenheffing 1.000.000 euro
• lagere opbrengst afvalstromen 228.000 euro

De afvalstoffenheffing is vanaf 2017 gesplitst in een vast deel en een variabel deel. Definitieve tarieven 2019 worden voor 1 januari 2019 door de raad vastgesteld.

Dienstverlening aan ondernemers
De lasten nemen in 2020 af met 180.000 euro ten opzichte van 2019 door de verwerking van een bezuiniging in het kader van het Coalitieakkoord.

Versterken economische structuur
De lasten zijn in 2019 met 1,5 miljoen euro afgenomen ten opzichte van 2019. Dit wordt verklaard door:

• lagere subsidie Internationale school conform eerdere besluitvorming in de Programmabegroting, -200.000 euro;
• overheveling van het budget voor apparaatskosten ten behoeve van locatieontwikkeling naar het product Locatieontwikkeling, -400.000 euro;
• lager beschikbaar gesteld budget ten behoeve van de bijdrage aan de Regio Twente, -500.000 euro;
• Lager budget voor projecten in het kader van economische ontwikkeling, -400.000 euro. 2018 was het laatste jaar dat er incidentele middelden beschikbaar zijn gesteld voor de uitvoering van de Concernopdracht Versterken Economie, in totaal 900.000 euro. In het Coalitieakkoord zijn opnieuw middelen beschikbaar gesteld voor de intensivering van de economische ontwikkeling. Deze bedragen 1 miljoen euro voor 2019 en 750.000 euro voor 2020 en verder. Voor 2019 is het bedrag van 1 miljoen gehalveerd met 0,5 miljoen als een van de maatregelen om het middelenkader in de programmabegroting sluitend te maken (zie hoofdstuk 2.3).

De baten zijn afgenomen met 700.000 euro ten opzichte van 2018.

• Lager ontvangen ESF-subsidie voor de internationale school, 200.000 euro;
• 500.000 euro, dit bedrag betreft de bijdrage uit het participatiebudget voor de incidentele finananciering van de uitvoering van de Concernopdracht Versterken economie in 2018. Deze middelen zijn in 2019 niet meer beschikbaar.

Vitaal en sociaal

Bedragen x 1.000 euro Begroting 2018 Begroting 2019 Raming 2020 Raming 2021 Raming 2022 Sport en Gezondheid 14.191 14.564 14.583 14.673 13.992 Jeugdhulp 50.741 48.677 47.521 46.249 46.200 Onderwijs 12.706 13.468 14.363 14.218 14.298 Ondersteuning lokaal (WMO) 44.820 46.534 46.462 46.683 47.045 Ondersteuning centrumtaken (WMO) 61.812 64.808 64.627 64.780 64.780 Algemene bijstand levensonderhoud 104.448 103.512 103.351 103.351 103.351 Inkomensondersteuning 10.899 10.656 10.565 10.565 10.565 Schuldhulpverlening 3.772 3.754 3.754 3.481 3.481 Arbeidsmarktparticipatie 17.936 17.622 17.734 18.140 18.477 Sociale Werkvoorziening en Nieuw Beschut 42.856 41.465 38.018 37.931 36.176 Algemene Maatschappelijke Voorzieningen 13.910 12.850 11.188 9.513 9.413 Ondersteuning wijkteams 12.380 12.382 12.391 12.393 12.393 Totaal Lasten 390.472 390.291 384.556 381.977 380.170 Sport en Gezondheid 214 110 111 111 111 Onderwijs 7.984 8.613 8.684 8.329 8.715 Ondersteuning lokaal (WMO) 3.025 1.576 1.576 1.576 1.576 Ondersteuning centrumtaken (WMO) 2.573 2.335 2.335 2.335 2.335 Algemene bijstand levensonderhoud 98.358 97.735 97.735 97.735 97.735 Inkomensondersteuning 500 500 500 500 500 Arbeidsmarktparticipatie 2.113 2.073 2.073 2.073 2.073 Sociale Werkvoorziening en Nieuw Beschut 10.369 10.456 10.589 10.254 9.958 Algemene Maatschappelijke Voorzieningen 0 0 0 0 0 Totaal Baten 125.136 123.399 123.603 122.914 123.003 Saldo van baten en lasten 265.336 266.892 260.953 259.064 257.167 Storting reserves 966 2.779 7 7 7 Onttrekking reserves 7.004 6.285 99 97 96 Resultaat 259.299 263.386 260.862 258.973 257.078

Toelichting

De begroting 2018 is met de verwerking van de tussenrapportage 2018 incidenteel gewijzigd. Concreet betekent dit dat hiermee verwachte tekorten zijn voorzien van eenmalige aanvullende dekking en overschotten eenmalig zijn “afgeroomd”. De toelichtingen hebben dus betrekking op afwijkingen NA verwerking van de tussenrapportage 2018.

Sport en Gezondheid
Dit product bestaat uit de onderdelen Sport en Preventie gezondheid GGZ/JGZ en hangt samen met de doelen 1.01 en 2.01 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten stijgen met circa 0,4 miljoen euro. Deze stijging wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:

• het afnemen van incidentele bestedingen voor projecten (o.a. efficiëntere inzet sportaccommodaties, Menzis sport op Rezappt)  (- 0,3 miljoen euro) (Tussenrapportage 2018);
• extra middelen voor intensivering Sport (+ 0,25 miljoen euro) (Hoofdstuk 2.3, Intensiveringen, Sport);
• het toevoegen van middelen van het stimuleringsprogramma Gezond In De Stad (GIDS-middelen) (+ 0,3 miljoen euro);
• het toekennen van loon- en prijscompensaties (+ 0,4 miljoen euro)
• het toevoegen van het budget voor de rijksvaccinatie (+0,3 miljoen euro) vanuit de septembercirculaire 2018;
• verschuiving van budget inloopvoorzieningen GGZ (Mediant) van Sport & Gezondheid naar Algemeen Maatschappelijke voorzienngen (-0,5 miljoen euro)

De baten dalen met 0,1 miljoen euro als gevolg van het wegvallen van incidentele middelen voor uitvoering van projecten.                                                                                         

De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• het wegvallen van GIDS-middelen met ingang van 2022, per saldo een mutatie van - 0,6 miljoen euro;
• het verlagen van extra middelen voor de 'behoefte aan decentrale zwemmogelijkheden' met ingang van 2022 (- 0,1 miljoen euro);
• het toekennen van extra middelen voor uitvoering van voorkeursscenario 2 van de Zwembadvisie, per saldo een verhoging van + 0,1 miljoen euro met ingang van 2021. 

Jeugdhulp
Dit product bestaat uit de onderdelen Consultatie & Diagnostiek, Ondersteuningsbehoefte Jeugdhulp, Wonen & Verblijf, Maatregelenhulp, Beschikbaarheidsvoorzieningen, Landelijk Transitie Arrangement, Onderwijs Jeugdhulp Arrangement en Vervoer maatschappelijke deelname. Het product hangt samen met de doelen uit Vitaal & Sociaal.

De lasten dalen in 2019 met 2,1 miljoen euro en dit is een gevolg van:

• een daling van 5,7 miljoen door de (incidentele) verwerking van de tussenrapportage 2018;
• een daling van 2,9 miljoen door de effecten van de vastgestelde bezuinigingsmaatregelen (taakstellingen), o.a. inrichten algemene voorzieningen, scheiden wonen en zorg, sturen op verwijzers en beleidsaanpassingen jeugdhulp;
• een ophoging van het budget met 5,6 miljoen euro als gevolg van autonome groei in de kosten voor jeugdhulp, inbegrepen zijn de effecten uit de meicirculaire 2018 (o.a. volume effect jeugd, extra inzet voor verlengde pleegzorg en extra budget voor voogdij);
• een daling van 0,2 miljoen euro als gevolg van de aanvullende bezuinigingsmaatregelen uit het coalitieakkoord (Hoofdstuk 2.4, dekkingsmaatregelen, scherpe keuzes sociaal domein)
• een ophoging van het budget met 0,6 miljoen euro voor de uitvoering van het herindicatietraject voortvloeiend uit de invoering van het nieuwe Twentse inkoopmodel in 2019
• een daling van 0,2 miljoen euro als gevolg van het effect van de septembercirculaire 2018 (trekkingsrechten SVB, academische component Kinder- en Jeugdpsychiatrie en Jeugdhulp aan kinderen in een AZC)
  
• een ophoging van het budget met 0,7 miljoen euro ter compensatie van bezuinigingen waarvan onzeker is of deze volledig ingevuld kunnen worden en daarom op 50% verwachte realisatie worden ingeschat (Hoofdstuk 2.2 Taakstellingen met hoog risico op lagere realisatie)
  

In 2020 en verder daalt het budget door het vervallen van incidentele budgetten uit 2019 (o.a. Inkoop 2019) en de effecten van de verdere oplopende bezuinigingsmaatregelen (tussenrapportage 2018 en coalitieakkoord).

Onderwijs
Dit product bestaat uit de onderdelen Onderwijsachterstandenbeleid, Lokaal Educatieve Agenda, Leerlingenvervoer, Leerplicht RMC, Voortijdig schoolverlaten (VSV) en Handhaving Kinderopvang. Het product hangt samen met de doelen 1.03, 1.06 en 1.07 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten nemen toe. De toename van per saldo 0,5 miljoen euro ontstaat door:

• het verhogen van de middelen van het Onderwijs Achterstand Beleid (OAB), doordat het Rijk de komende jaren extra investeert in het gericht vergroten van onderwijskansen en door een aanpassing van het verdeelmodel van deze middelen (+ 0,4 miljoen euro);
• het toevoegen van middelen voor een LEA in de nieuwe coalitieperiode 2018-2022 (+ 0,2 miljoen euro) (Hoofdstuk 2.3, Intensiveringen, Lokale Onderwijs Agenda (LEA));
• het toekennen van loon- en prijscompensatie (+ 0,1 miljoen euro);
• het verlagen van de (tijdelijke) bijdrage VSV (- 0,1 miljoen euro);
• het wegvallen van middelen voor het Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen Bijzondere Bijstand;
• het beëindigen van de inzet van middelen voor een LEA uit de vorige coalitieperiode (- 0,1 miljoen euro).

De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de beëindiging van de (tijdelijke) bijdrage VSV met ingang van 2021 (- 0,7 miljoen euro);
• een jaarlijkse verhoging van de middelen van het Onderwijs Achterstand Beleid (OAB) (+ 0,4 miljoen euro);
• het vervallen van de jaarlijkse dotatie aan de reserve egalisatie Kapitaallasten vervangingsinvesteringen sport met ingang van 2020 (+ 0,2 miljoen euro);
• de vermindering van de middelen voor de LEA in 2022 (- 0,1 miljoen euro).

De baten van het product Onderwijs nemen eveneens toe. De toename van per saldo 0,3 miljoen euro ontstaat door:

• een verhoging van de middelen van het OAB (+ 0,4 miljoen euro) (zie ook hierboven, toelichting lasten);
• een verlaging van de (tijdelijke) bijdrage VSV (- 0,1 miljoen euro) (idem).

 De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de beëindiging van de (tijdelijke) bijdrage VSV met ingang van 2021 (- 0,7 miljoen euro);
• een jaarlijkse verhoging van de middelen van het Onderwijs Achterstand Beleid (OAB) (+ 0,4 miljoen euro).

Ondersteuning Lokaal (Wmo)
Dit product bestaat uit de onderdelen Consultatie & Diagnostiek, Ondersteuningsbehoefte, Wonen & Verblijf, Maatregelenhulp, Beschikbaarheidsvoorzieningen, Vervoer maatschappelijke deelname, CVV-vervoer, Ondersteuning huishouden en Hulpmiddelen & aanpassingen. Dit product hangt samen met de doelen 2.02 en 2.03 uit Vitaal & Sociaal.

De begrote lasten nemen in 2019 per saldo toe met 1,7 miljoen euro ten opzichte van 2018. Deze stijging is het gevolg van:

• een daling van de lasten van 1,7 miljoen euro door de (eenmalige) verwerking van de tussenrapportage 2018;
• een toekenning van prijscompensatie (+ 0,125 miljoen euro);
• een ophoging van het middelenkader coalitieakkoord, per saldo gaat het om een ophoging van 2,5 miljoen euro. Het betreft het knelpunt voor hulpmiddelen (+0,7 miljoen euro), de ophoging van de loonschalen huishoudelijke hulp (+0,4 miljoen euro), het knelpunt voor OMD-vervoer (+0,3 miljoen euro) en de autonome groei in kosten 'begeleiding en dagbesteding' (+ 1,1 miljoen euro);
• een daling van de lasten met 0,1 miljoen euro door de taakstellingen uit de Zomernota 2017. Het betreft de taakstelling voor 'Scheiden Wonen en zorg' en 'het realiseren algemene voorzieningen in plaats van maatwerkvoorzieningen'. Deze taakstelling is nu ook gedeeltelijk toegewezen aan Jeugdhulp;
• een toename van de lasten met 0,3 miljoen euro door het toekennen van het knelpunt Zomernota 2017 ("zogenaamde startstreepdiscussie": het Rijk heeft bepaald dat bij de vaststelling van het budget in het kader van de decentralisatie in 2015 onterecht budget was toegekend aan gemeenten, terwijl deze bestemd blijken voor de Wlz);
• de verwerking van de effecten uit de diverse circulaires waaronder de maart- en meicirculaire 2018. Het betreft onder andere groeiruimte en indexatie en taakmutaties. Dit leidt per saldo tot een stijging van de lasten met 0,7 miljoen euro;
• een daling van de lasten met 0,5 miljoen euro ter dekking/inzet voorliggende algemene voorzieningen
• Bezuinigingen waarvan onzeker is of deze volledig ingevuld kunnen worden en daarom op 50% verwachte realisatie worden ingeschat leiden tot een ophoging van de lasten met 0,3 miljoen euro. Het gaat om de bezuiniging besparen door inzet algemene voorzieningen. (Hoofdstuk 2.2 Taakstellingen met hoog risico op lagere realisatie).
  

De baten dalen in 2019 met 1,4 miljoen euro als gevolg van de invoering van het "abonnementstarief" (een vastgestelde maximum eigen bijdrage) voor de Wmo.

De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de jaarlijkse toename van 0,4 miljoen euro in de jaren 2020 t/m 2022 als gevolg van de verdere kostentoename voor ophoging van de loonschalen huishoudelijke hulp (na vijf jaar structurele kostentoename met 2 miljoen euro).
• de effecten van de verdere oplopende bezuinigingsmaatregelen vanaf 2020 (tussenrapportage 2018). 

Ondersteuning centrumtaken (Wmo)
Dit product bestaat uit de onderdelen Beschermd wonen, Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang en hangt samen met de doelen 1.04, 2.03 en 4.02 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten stijgen met een bedrag van 3 miljoen euro als gevolg van:

• een toevoeging van de middelen uit de maartcirculaire 2018 voor Vrouwenopvang/Veilig Thuis van 0,7 miljoen euro;
• een verhoging als gevolg van extra middelen van 1,0 miljoen euro uit de meicirculaire 2015 voor de Normatieve Huisvestingscomponent voor Beschermd wonen, waar destijds afspraken over zijn gemaakt.
• een verhoging van 0,4 miljoen euro wegens toegekende loon-en prijscompensatie. 
• een verlaging van de lasten als gevolg van een bezuiniging door het niet indexeren van subsidies ter grootte van 0,4 miljoen.
• een toevoeging van middelen uit de septembercirculaire van 1,1 miljoen euro

De baten dalen met 0,2 miljoen als gevolg van:

• de wegvallende incidentele bijdrage van 2018 voor de regeling Bed-Bad-Brood. Er moet nog besluitvorming plaatsvinden voor een eventuele regeling 2019 (zie actiepunt 05 bij doel 4.02 in hoofdstuk 3.3).

Algemene bijstand levensonderhoud
Dit product bestaat uit de onderdelen Algemene Bijstand Levensonderhoud, Loonkostensubsidie en Besluit Bijstand voor Zelfstandigen en hangt samen met het doel 3.01 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten dalen. De afname van per saldo - 0,9 miljoen euro ontstaat door:

• een lager aantal bijstandsuitkeringen (- 2,6 miljoen euro);
• een toename van het bedrag voor Loonkostensubsidie (+ 0,4 miljoen euro);
• een incidentele verhoging van middelen uit het Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen (+ 0,1 miljoen euro);
• het effect van de tussenrapportage 2018 (+ 0,2 miljoen euro).
• Voor de raming van de lasten van Algemene Bijstand levensonderhoud is uitgegaan van een gemiddeld uitkeringsbestand van 6.384 in 2019 (in 2018 6.596 uitkeringen). De prognose van onze bijstandsuitgaven afgezet tegen het voorlopig budget 2019 laat een voordeel zien van 1 miljoen euro. Gelet op de onzekerheid van de ontwikkeling van het rijksbudget (nader voorlopig en definitief budget 2019) is in de begroting vooralsnog geen rekening gehouden met een mogelijk voordeel van 1 miljoen euro.  

De baten dalen. De afname van per saldo - 0,6 miljoen euro ontstaat door:

• een afname van het BUIG-budget met - 0,7 miljoen euro (definitief budget 2019 ten opzichte van nader voorlopig budget 2018);
• het effect van de tussenrapportage 2018 + 0,1 miljoen euro.

De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn: 

• de beëindiging van de incidentele verhoging van middelen uit het Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen met ingang van 2020 (- 0,2 miljoen euro).

Inkomensondersteuning
Dit product bestaat uit de onderdelen Bijzondere inkomensvoorzieningen, Individuele bijzondere bijstand en uit middelen voor de maatwerkvoorziening inkomensondersteuning chronisch zieken en gehandicapten. Dit product hangt samen met het doel 3.02 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten nemen af met 0,3 miljoen euro. Deze afname ontstaat (per saldo) door:

• het verhogen van de Decentralisatie-uitkering Armoedebestrijding kinderen (Meicirculaire 2018) en het  toekennen van loon-en prijscompensatie (+ 0,1 miljoen euro);
• het wegvallen van middelen voor het Actieprogramma Meedoen en Thuisvoelen Bijzondere Bijstand (- 0,2 miljoen euro);
• het beëindigen van de Dentralisatie-uitkering armoede onder ouderen met een bijstandsuitkering (- 0,1 miljoen euro);
• het niet meer uitkeren van de maatwerkvoorziening tegemoetkoming eigen risico (- 0,1 miljoen euro) (Hoofdstuk 2.4, Dekkingsmaatregelen, Scherpe keuzes Sociaal Domein; voor verdere toelichting zie Hoofdstuk 3.3, subdoel 3.02, actie 03).

Schuldhulpverlening
Dit product hangt samen met het doel 3.03 uit Vitaal & Sociaal.

Per saldo is sprake van een lichte daling van de lasten, waarbij de lasten lager zijn als gevolg van:

• een afname van middelen bedoeld voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede, in het bijzonder onder kinderen;
• het effect van de taakstelling 'bijsturing kosten Stadsbank Oost Nederland (SON)' (Zomernota 2017, dekkingsmaatregel I).

De lasten zijn hoger als gevolg van:

• het toekennen van loon-en prijscompensatie;
• een kostenstijging bij de dienstverlening van de SON (ophoging middelenkader Coalitieakkoord 2018-2022).

De 'opvallende' meerjarige trendbreuken zijn:

• de beëindiging van de voor drie jaar beschikbaar gestelde Decentralisatie-uitkering voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede, in het bijzonder onder kinderen in 2021 (Meicirculaire 2018) (- 0,3 miljoen euro).

Arbeidsmarktparticipatie
Dit product hangt samen met het doel 4.01 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten blijven vrijwel gelijk en worden derhalve niet verder toegelicht.

 Opvallende meerjarige trendbreuken:

• In 2021 nemen de lasten toe met 0,4 miljoen euro. Dit komt door de verwerking van een knelpunt Nieuw Beschut (Zomernota 2017) ad 0,3 miljoen euro ten behoeve van de SWPE (Stichting Werkgeverstaken Participatiewet Enschede). Daarnaast nemen de lasten toe met 0,1 miljoen euro voor de hogere kosten als gevolg van verdere uitbreiding van de nieuwe doelgroep;
• In 2022 nemen de lasten verder toe als gevolg van de toename van de nieuwe doelgroep en verhoging van het participatiebudget.

Sociale Werkvoorziening en Nieuw Beschut
Dit product bestaat uit de onderdelen SW Beschut werk, SW Detachering, SW Begeleid werken en Nieuw Beschut en hangt samen met doel 4.01 uit Vitaal & Sociaal.

De lasten van het product Sociale Werkvoorziening (SW) en Nieuw Beschut nemen in 2019 af met 1,4 miljoen euro. Deze afname ontstaat door: 

• het effect van de tussenrapportage 2018 leidt tot 1,5 miljoen euro aan hogere lasten in 2019;
• lagere loon- en uitvoeringskosten van 2,3 miljoen euro als gevolg van het krimpende personeelsbestand van de SW;
• in 2018 was incidenteel 0,9 miljoen beschikbaar voor de verhuizing van de DCW van de Kuipersdijk naar de Spoordijkstraat. Dit betekent voor 2019 lagere lasten van 0,9 miljoen euro;
• de nieuwe huisvesting aan de Spoordijkstraat heeft geleid tot 0,1 miljoen euro aan kapitaallasten, deze worden gedekt uit de dienstreserve DCW.
• nieuw beschut groeit met circa 20 personen. Omdat de aantallen in 2018 achter zijn gebleven, is de begroting van 2019 nagenoeg gelijk gehouden aan 2018. Vanaf 2020 neemt deze wel toe met 0,2 miljoen euro per jaar.

Vanaf 2020 is naast de toename vanwege Nieuw beschut vooral sprake van een daling van de lasten door de blijvende afname van de SW-populatie.

De baten van het product Sociale Werkvoorziening en Nieuw Beschut zijn per saldo toegenomen ten opzichte van 2018 met 0,1 miljoen euro:

• de omzet is afgenomen met 0,3 miljoen euro door de krimpende SW-populatie;
• anderzijds is de bijdrage vanuit het participatiebudget met 0,4 miljoen euro toegenomen conform eerdere besluitvorming in de Programmabegroting.

Meerjarige ontwikkelingen:

• vanaf 2020 nemen de lasten voor Nieuw beschut toe met 0,2 miljoen euro per jaar;
• vanaf 2020 is naast deze toename vooral sprake van een daling van de lasten door de blijvende afname van de SW-populatie;
• meerjarig stijgen de baten vanaf 2020 met 0,2 miljoen euro doordat de stijgende lasten voor Nieuw beschut worden doorbelast aan de SWPE;
• meerjarig daalt de omzet uit de markt vanwege de verder krimpende SW-populatie.

Algemene Maatschappelijke Voorzieningen
Dit product bestaat uit de onderdelen Welzijn, Mantelzorg, Vrijwilligerswerk, Integratie, Jongerenwerk, Opvoedondersteuning, Speeltuinwerk, Natuureducatie en Overige voorliggende voorzieningen. Dit product hangt samen met de doelen 1.01, 1.02, 2.02 en 4.02 van Vitaal & Sociaal.

De lasten van het product Algemeen Maatschappelijke Voorzieningen dalen in 2019 t.o.v. 2018 met 1,1 miljoen euro. Deze daling wordt veroorzaakt door de volgende ontwikkelingen:     

• het effect van de tussenrapportage 2018 leidt tot 0,5 miljoen euro aan lagere lasten in 2019;
• als gevolg van het toekennen van loon- en prijscompensaties is het lastenbudget met ca 155.000 euro toegenomen;
• het wegvallen van middelen uit het Coalitieakkoord 2015-2018. Het betreft hier 'voorkoming van maatschappelijk isolement', 'valpreventie' en 'preventiebeleid jongeren'. Dit leidt tot een lastendaling van 360.000 euro;
• incidentele uitgaven t.b.v. de Transformatieagenda (projecten zoals doorstroomwoningen, versnelling transformatie via wijkteams en praktijkondersteuning jeugd) in 2018 leidt tot daling van 3,2 miljoen euro;
• intensivering coalitieakkoord leidt tot stijging lasten met 1,9 miljoen euro. Het betreft o.a. de investering in de transformatie, wijkteams en i-sociaal;
• de lasten dalen met ca 0,5 miljoen euro; het gaat hierbij om herijking subsidies en aanpak 100 dure gezinnen (middelenkader Coalitieakkoord 2019-2022)
• incidentele bestedingen in 2018 voor projecten leiden tot verlaging van ca 85.000 euro.
• een bijstelling van het budget voor (subsidies) algemene voorzieningen met + 1,0 miljoen euro vanuit budget inloopvoorzieningen GGZ (Mediant) en Wmo.
• de lasten nemen toe als gevolg van de realisatie taakstelling subsidie 2019 vanuit de bijdrage beschermd wonen (+0,3 miljoen euro)

De 'opvallende meerjarige trendbreuken zijn:

• verlaging van de intensivering coalitieakkoord 400.000 euro in 2020, 1,6 miljoen euro in 2021 
• taakstellingen middelenkader coalitieakkoord 0,9 miljoen euro in 2020; 200.000 euro in 2021(het gaat o.a. om herijking subsidies, administratieve lastenverlaging, top-100 dure gezinnen).

Ondersteuning Wijkteams
Dit product hangt samen met de doelen 1.02, 1.04, 2.02, 2.03 en 4.02 van Vitaal & Sociaal.

De lasten op het product 'Ondersteuning wijkteams' blijven in 2019 ten op zichte van 2018 nagenoeg gelijk.  Het betreft de volgende mutaties:  

• de toekenning van loon- en prijscompensatie, waardoor het lastenbudget met circa 145.000 euro toe neemt;
• het effect van de taakstellingen van 387.000 euro op de bijdrage aan het OZJT en het gedeeltelijk stopzetten van de subsidie GGD (zomernota 2017);
• een toename van de lasten in verband met ophoging budget certificering wijkteams (200.000 euro, Zomernota 2017);
• de inzet van middelen middelenkader 2019 (-50.000 euro);
• de bijstelling van de begroting regio naar realisatie (+30.000 euro)
• Bezuinigingen waarvan onzeker is of deze volledig ingevuld kunnen worden en daarom op 50% verwachte realisatie worden ingeschat leiden tot een ophoging van de lasten met 0,1 miljoen euro. Het gaat om de bezuiniging minder taken OZJT (Hoofdstuk 2.2 Taakstellingen met hoog risico op lagere realisatie).

RESERVES
Hieronder wordt een toelichting gegeven op de verschillen die optreden tussen de begrotingsjaren in de mutaties van de reserves. Per saldo gaat het om een toename van ca 2,5 miljoen euro. Het saldo ontstaat door:

• Beschermd wonen (-3,6 miljoen euro)
  Het gaat per saldo om een mutatie ten behoeve van het middelenkader 2019. Dit is mogelijk in verband met een fors voordelig geprognosticeerd resultaat 2018. Hiermee wordt de reserve weer op niveau gebracht voor de uitvoering van deze centrumtaak.
  
  
• Beëindiging van de LEA 2015-2018 (+1,4 miljoen euro)
  Als gevolg van beëindiging van de LEA-periode (2014-2018) vervallen de stortingen en onttrekkingen in deze periode.
  
  
• Mutatie transformatieprojecten (+3,3 miljoen euro)
  Het saldo van de reserve Sociaal Fonds neemt toe als gevolg van de intensiveringen coalitieakkoord (+2,5 miljoen euro) en onttrekking voor de transformatieprojecten ligt in 2019 lager dan in 2018 (+0,8 miljoen euro).
  
  
• Huisvesting DCW (+ 0,8 miljoen euro)
  In verband met de herhuisvesting van de DCW is een reserve beschikbaar gesteld van 0,8 miljoen euro voor nog te maken kosten. Deze reserve is in 2018 voor 0,1 miljoen euro benut voor uitgaven, waarvoor geen investeringen benodigd waren. Het restant van 0,7 miljoen euro wordt de komende jaren ingezet voor afschrijvingen en rente voor gedane investeringen in en rondom het nieuwe pand.
  
  
• Sport en Gezondheid (+0,3 miljoen euro)
  In 2018 zijn incidentele bestedingen gedaan voor projecten (o.a. efficiëntere inzet sportaccommodaties, Menzis sport op Rezappt). Hiervoor is de reserve in 2018 benut (tussenrapportage 2018);
  
  
• Arbeidsmarktparticipatie (+0,3 miljoen euro)
  In 2018 is incidenteel 0,3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de bestuursopdracht BUIG naar 0.

Financiën en organisatie

Bedragen x 1.000 euro Begroting 2018 Begroting 2019 Raming 2020 Raming 2021 Raming 2022 Sport- en wijkaccommodaties 168 165 162 162 162 Vastgoedbedrijf 17.494 16.986 16.944 16.847 16.780 Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting 14.115 13.240 13.138 12.955 12.773 Regionale dienstverlening 8.847 10.236 8.478 8.451 8.441 Bedrijfsvoering 10.977 11.410 11.150 11.150 11.150 Gemeentearchief 497 338 329 329 329 Basisregistratie 2.053 1.249 1.236 1.248 1.248 Interne dienstverlening 44.339 45.139 44.847 44.079 43.372 Algemene inkomsten -3.511 1.165 7.720 14.106 20.537 Algemene belastingen 2.406 1.739 1.747 1.747 1.747 Rente & treasury 15.361 14.698 15.297 15.354 15.287 Totaal Lasten 112.746 116.364 121.048 126.426 131.825 Sport- en wijkaccommodaties 0 0 0 0 0 Vastgoedbedrijf 15.149 13.606 17.041 17.065 17.279 Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting 1.259 1.284 1.284 1.284 1.284 Regionale dienstverlening 9.731 10.797 9.190 9.162 9.153 Bedrijfsvoering 2.921 2.916 2.856 2.856 2.856 Interne dienstverlening 9.485 9.484 9.460 9.456 9.457 Algemene inkomsten 3.516 5.895 5.295 5.295 5.295 Algemene uitkering 351.397 364.209 372.553 378.189 385.169 Algemene belastingen 46.045 50.172 50.722 50.709 50.755 Rente & treasury 19.130 16.805 16.552 15.030 14.968 Totaal Baten 458.631 475.168 484.953 489.045 496.215 Saldo van baten en lasten -345.885 -358.804 -363.904 -362.619 -364.390 Storting reserves 22.340 24.281 28.886 27.983 30.512 Onttrekking reserves 30.648 27.079 22.897 19.505 15.659 Resultaat -354.193 -361.602 -357.915 -354.141 -349.537

Toelichting

Sport- en wijkaccommodaties
Geen substantiële afwijkingen in baten en lasten ten opzichte van 2018.

Vastgoedbedrijf
Het Vastgoedbedrijf is een zogenoemd "gesloten systeem", dat betekent dat het saldo van de baten en de lasten over langere tijd neutraal moet zijn. Tussentijdse resultaten worden verrekend met de reserve vastgoed, die fungeert als vermogensbuffer. Hierdoor zullen de storting en onttrekking aan de reserve een wisselend beeld laten zien. In 2019 wordt er per saldo 2,7 miljoen euro onttrokken aan de reserve Vastgoed. De lasten dalen o.a. vanwege het verminderen van de portefeuille en een daling van de omslagrente naar 2,0%. De verkoopopbrengsten nemen naar verwachting verder af, dit komt doordat het aandeel incourant vastgoed in de portefeuille toeneemt.
Uitzondering op het 'gesloten systeem' zijn de wijkcentra, deze baten en lasten zijn opgenomen binnen de begroting van het Vastgoedbedrijf. Het begrote nadelige saldo van 648.000 euro op de wijkcentra wordt gedekt uit de algemene middelen. Het product laat hierdoor in de begroting een nadelig saldo zien. Indien daarbovenop een nadelig saldo ontstaat dan wordt dit wel verrekend met de reserve vastgoed.

Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting
De kosten voor onderwijshuisvesting bestaan voor het grootste gedeelte uit kapitaallasten. Ieder jaar worden de feitelijke kapitaallasten begroot en deels gedekt uit de exploitatie en deels uit een onttrekking aan de egalisatiereserve. De kapitaallasten zijn, ten opzichte van 2018, met 0,86 miljoen euro gedaald vanwege een verlaging van de rentelasten door aanpassing van de omslagrente naar 2,0% en vanwege een lichte daling van de onderwijsactiva. De kapitaallasten dalen in 2020, 2021 en 2022 nog verder met ongeveer 200.000 euro per jaar. De mutaties op de egalisatiereserve is vanaf 2019 gewijzigd vanwege de bijgestelde prognose van de kapitaallasten.

Regionale dienstverlening
Het product regionale dienstverlening omvat alle dienstverlening voor derden. Het gaat onder meer om diverse dienstverlening op het gebied van bedrijfsvoering voor Losser, facilitaire dienstverlening voor huurders in de servicecentra en Stadkantoor en IT dienstverlening voor o.a. Dimpact en het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. Door deze dienstverlening kunnen we onze vaste kosten verdelen over een grotere omvang waardoor we de kosten voor de gemeentelijke organisatie (interne dienstverlening) zo laag mogelijk houden. Eind 2019 wordt de IT dienstverlening aan Dimpact beëindigd waardoor vanaf 2020 de omzet voor derden met 1,6 miljoen euro zal dalen. Vanaf 2019 is voorts een daling van de omzet met een omvang van 24.000 euro uit verhuur van gebouwen aan de orde. Dit in verband met vertrek van huurders uit de Noordmolen. Met ingang van 2016 wordt vennootschapsbelasting afgedragen over de activiteiten die voor derden worden verricht en een positief saldo opleveren. De tussentijdse begrotingswijziging bij de tussenrapportage 2018 in verband met het lager uitvallen van lasten en de verhoging van de vennootschapsbelasting zijn de verklaring voor de gestegen lasten in 2019 ten opzichte van 2018. Daarnaast wordt vanaf 2019 de dienstverlenging voor derden vanuit Domein Fysiek verantwoord onder regionale dienstverlening. De baten en lasten zijn door deze mutatie bij het product Regionale Dienstverlening met 1,0 miljoen euro verhoogd.

Bedrijfsvoering
Vanaf 2017 wordt de programma- en afdelingsoverhead verzameld binnen het programma Financiën en organisatie onder het product Bedrijfsvoering. Wettelijk is namelijk voorgeschreven dat vanaf 2017 alleen de kosten van het primaire proces in de programma’s worden opgenomen.

Gemeentearchief
Voor het wegwerken van de archiefachterstanden is er in 2018 incidenteel geld beschikbaar gesteld van 150.000 euro. Vanaf 2019 is het reguliere budget weer beschikbaar.

Basisregistraties
Incidenteel is er in 2018 voor de implementatie van de nieuwe Basisregistratie Personen (BRP) 907.000 euro beschikbaar gesteld (o.a. vanuit de zomernota). In het middelenkader 2019-2022 is een knelpunt van 235.000 euro opgenomen voor de nieuwe regelgeving rondom de Basisadministratie Gebouwen (BAG). Vanaf 2018 is de gemeente verplicht om via een ENSIA-Audit hierover verantwoording af te leggen.  

Interne dienstverlening
Interne dienstverlening omvat alle gemeentelijke geconcentreerde taken voor bedrijfsvoering (onder meer IT, P&O, financiën, huisvesting, facilitaire diensten). De belangrijkste mutaties op dit product in de komende jaren zijn; 

• Een mutatie als gevolg van een incidentele bijdrage aan flankerend beleid komt in 2019 1,3 miljoen euro hoger uit ten opzichte van 2018 en in 2020 1,0 miljoen euro lager ten opzichte van 2018.Incidenteel betreft het een dotatie van 2,37 miljoen euro aan de reserve flankerend beleid, ingesteld voor het onder andere het realiseren van bezuinigingen. Hiermee heeft de organisatie meer armslag om bij het doorvoeren van bezuinigingen en verzelfstandigen van taken flankerende maatregelen te nemen.
• Uitbreiding personeelscapaciteit, waaronder een AVG functionaris (Algemene verordening Gegevensbescherming), voor toename werkzaamheden en daarnaast kosten op gebied van digitale veiligheid van structureel 168.000 euro.
• De structurele stijging van de kosten voor IT-licenties met 325.000 euro
• Compensatie voor het vervallen van omzet uit dienstverlening aan derden voor desintegratie van 100.000 euro.
• Incidentele bijdrage aan de taakstelling 2019 van 105.000 euro waaronder lagere uitgaven voor opleidingen en facilitaire kosten. Vanaf 2020 blijft de bijdrage structureel 25.000 euro aan deze opgave, waarmee de lasten in 2020 met 80.000 euro zullen stijgen. Vanaf 2019 zijn de onderstaande mutaties ten opzichte van 2018 aan de orde:
• De intensiveringsmiddelen voor communicatie en burgerjournalistiek welke in 2019 vervallen 200.000 euro.

In de begroting is op dit product rekening gehouden met een onttrekking aan de reserves van 6,2 miljoen euro en een dotatie aan reserves van 5,66 miljoen.

De dotaties aan de reserve betreffen:

• 2,37 miljoen euro aan de reserve flankerend beleid.
• 2,43 miljoen euro aan de IT-reserves die zijn bedoeld om schommelingen in de exploitatie op te vangen en dient ter dekking van kapitaallasten.
• 341.000 euro aan de reserve leegstand om de gevolgen van leegstand in de gemeentelijke panden binnen Huisvesting en Services vanwege vervallen omzet van derden op te vangen.
• 515.000 euro aan de reserve werkplekinrichting die is bedoeld om schommelingen in de exploitatie op te vangen en dient ter dekking van kapitaallasten.

De onttrekkingen aan de reserves betreffen:

• 2,66 miljoen flankerend beleid voor kosten i.v.m. vertrekregeling personeel, uitvoering IIP, remweg, sourcing werkzaamheden en flexibilisering begroting.
• 2,63 miljoen uit ICT-reserves ter dekking van kapitaallasten van investeringen in het rekencentrum, werkplekapparatuur en updates voor software.
• 548.000 euro uit de reserve leegstand om de gevolgen van leegstand op te vangen van met name het Werkplein en de servicecentra.
• 369.000 euro uit de reserve werkplekinrichting ter dekking van kapitaallasten.

Algemene inkomsten
Via dit (administratieve) product worden de mutaties in het middelenkader verwerkt, zoals toekomstige loon- en prijsstijgingen en spaarprogramma’s ten behoeve van het weerstandsvermogen. De mutatie tussen 2018 en 2019 is vrijwel geheel te verklaren uit het saldo op de stelpost loon- en prijscompensatie die in 2019 nog niet is verdeeld. Deze stelpost verklaart ook het hoge saldo voor latere jaren. 

Algemene uitkering
De uitkomsten van de septembercirculaire 2018 zijn verwerkt in het resultaat. Zie ook de nadere toelichting in het hoofdstuk over financieel middelenkader.

Algemene belastingen
De lasten dalen met 667.000 euro in 2019. In de zomernota is de begroting 2018 incidenteel aangepast voor een bijdrage aan het GBT voor het project "wijziging heffingsgrondslag". In de 2019 zijn de lasten wederom genormaliseerd en liggen in lijn met 2017. De baten stijgen met 4,127 miljoen euro in 2019 dit betreft met name de verhoging van de OZB (zie Coalitieakkoord Enschede 2018-2022).

Rente & Treasury
Het saldo van lasten en baten van het product Rente & Treasury is in 2019 fors gedaald ten opzichte van vorig jaar. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een verdere verlaging van de omslagrente vanaf 2019. Zie voor verdere informatie de Hoofdstuk 4.4 Financiering.

6.5. Staat van vervangingsinvesteringen

Met deze begroting wordt de raad gevraagd in te stemmen met onderstaande vervangingsinvesteringen voor de jaarschijf 2019. Voor deze investeringen is dekking beschikbaar in de kapitaallastenbudgetten van de programma's. Een meerjarig overzicht van alle investeringen is opgenomen in hoofdstuk 5.3 (onderdeel Investeringen).

 

6.6. Ruimtelijke projecten

Bij de behandeling van de raadsenquête "Grip op grond" in 2012 is gevraagd om een integraal overzicht op te stellen van de financiële positie van risico's van ruimtelijke projecten van binnen en buiten het grondbedrijf. Dit zijn MPG-, MSI-, mobiliteits- en vastgoedprojecten. Met het opnemen van onderstaande bijlage (bij zowel de gemeentebegroting als bij de jaarrekening) geven we invulling aan het verzoek van de raad.

A. Overzicht MPG-projecten
Zie de gemeenterekening 2017 en het MPG 2018 voor de meest actuele weergave van de MPG-projecten.

Vanaf eind 2018 hebben de raadsleden twee keer per jaar een digitale projectenrapportage over de grondexploitatieprojecten tot hun beschikking. Deze projectenrapportage "Projectview" is sterk visueel met behulp van een dashboard.

B. Overzicht MSI en mobiliteitsprojecten
In de gemeenterekening 2017 is gerapporteerd over de MSI en mobiliteitsprojecten. Een geactualiseerd beeld is opgenomen in onderstaande tabel.

B.1 MSI projecten

INV /MSI projecten(bedragen X 1.000 euro)	Looptijd t/m	Boekwaarde 31-08-2018	Gerealiseerde kosten t/m 31-08-2018	Gerealiseerde opbrengsten t/m 31-08-2018	Prognose nog te realiseren kosten	Prognose nog te realiseren opbrengsten	Prognose eindresultaat	Risico (bedrag obv risicoanalyse)
Actieprogramma Binnenstad	2018	40	2.546	2.506	171	211	0	0
Stadsweide Verbindingszone Stadscampus-Binnenstad	2019	61	560	499	1.040	1.101	0	0
Totaal		101	3.106	3.005	1.211	1.312	0	0

   

B.2 Mobiliteitsprojecten

Investeringsprojecten	Totaal Krediet begroot	Gerealiseerde kosten	Gerealiseerde opbrengsten	Nog te reali- seren kosten	Nog te realiseren opbrengsten	eindresultaat nominaal)	risico (bedrag obv risicoanalyse)
Mobiliteit
Duurzame verkeersmaatregelen	433	317	315	116	118	0
Fiets	3.360	3.241	2.779	119	581	0
Fietsenstalling Station NZ	1.212	1.218	1.213	0	0	-5
Euregio fietspad	2.500	198	117	2.302	2.383	0
Subtotaal fiets	7.072	4.657	4.109	2.421	2.964	-5
Studies	127	31	24	96	103	0
Openbaar Vervoer	264	247	191	16	72	0
Vereffeningsreserve	1.247	286	221	955	1.025	5
Verkeersprojecten overig	1.504	1.751	1.580	0	171	0
Verkeersveiligheid	100	51	21	49	79	0
AVS 3b incl voetpad Elysium	3.641	3.641	3.930	289	0	0
Mobiliteitsplan jaarschijf 2015	4.893	4.243	3.047	650	1.846	0
Mobiliteitsplan jaarschijf 2016	200	218	206	0	12	0
Mobiliteitsplan jaarschijf 2017	1.021	634	388	387	633	0
Mobiliteitsplan jaarschijf 2018	14.453	3.304	907	11.150	13.547	0
Projecten hoofdverkeerinfra	145	131	146	15	0	0
Totaal mobiliteit	35.100	19.511	15.085	16.144	20.570	0

De risico's bij mobiliteitsprojecten worden per project door de projectleider gemonitord. Dit geldt vooral voor de grotere projecten (> 100.000 euro per project). De overige projecten worden in totaliteit beoordeeld. De risico's zijn beperkt door strikte sturing op kosten en opbrengsten. Indien sprake is van afwijkende kosten/opbrengsten (ten opzichte van het door de raad gevoteerde krediet, dan wordt dit verrekend met een vereffeningsrekening conform de afspraken in het raadsbesluit 2006.

6.7. Subsidies

Subsidie kan worden verstrekt als er een grondslag voor is. De meeste subsidies hebben als grondslag een bijzondere subsidieverordening of de begroting van de gemeente Enschede. De instellingen die een subsidie krijgen op basis van de begroting staan genoemd in de begroting. De overige subsidies staan als verzamelsubsidie genoemd. Deze zijn niet gelinkt aan een specifieke instelling tot het moment van verlening.

Omschrijving    Bedragen * 1000 euro Programma Begroting 2018 Begroting 2019 Erve 't Wooldrik S&B 63 64 Kinderboerderij Noord S&B 95 97 Totaal Samenleving en bestuur 158 161 Verzamel-subsidie: Verhuiskosten NRO DWLW 1.500 0 Verzamel-subsidie: Verordening: Beeldende kunst & vormg DWLW 51 52 Verzamel-subsidie: Verordening: Enschede studentenstad DWLW 42 43 Verzamel-subsidie: Verordening: Evenementen (programma) DWLW 496 600 Verzamel-subsidie: Verordening:Profculturele culturele DWLW 51 52 Verzamel-subsidie: Verordering: Amateurkunst DWLW 45 46 Vestzaktheater DWLW 59 0 Villa de Bank DWLW 43 43 Volksfeest Glanerbrug DWLW 1 1 Sint Nicolaas Comité DWLW 6 6 Sonnevanck, Jeugdtheater DWLW 36 37 St. Herdenking gevallenen ZO Azie 41 DWLW 3 3 Step Enschede promotie DWLW 1.462 1.492 Stichting Kunst Non Stop DWLW 10 10 Stichting Ondernemersfonds DWLW 150 150 Stichting Piano Competition DWLW 7 7 Stichting Stawel DWLW 49 50 Stichting Tetem Medialab DWLW 118 0 Tetem DWLW 93 302 Tetem DIGIT DWLW 85 0 Twentse Schouwburg nv DWLW 5.354 6.047 Valerius Ensemble DWLW 10 10 Verzamel-subsidie: Amateurkunst 2008 DWLW 47 0 Verzamel-subsidie: Onderhoud evenementen citymarketing DWLW 0 0 AKI ArtEZ Academie voor Art & Design DWLW 26 26 Amateurkunst: Open dag DWLW 0 12 Amateurkunst: Operetteverenig DWLW 0 14 Amateurkunst: Toneelverenig DWLW 0 7 Amateurkunst:Orkesten DWLW 0 15 Architectuurcentrum Twente DWLW 37 37 Artist in Residence DWLW 30 31 Atak DWLW 0 0 BIZ Euregio I DWLW 36 36 Concordia Kunst & Cultuur DWLW 879 958 Cultuurcoach DWLW 70 71 Dynamo Expo DWLW 8 0 EZB Enschedese Zangersbond DWLW 70 71 Enschedese Carnavalsraad DWLW 4 4 Enschedese Dansvereniging, st (SED) DWLW 14 14 FCE DWLW 6 0 FEDS Enschedese Drum- en Showbands DWLW 48 49 FEM Enschedese Muziekvereniging DWLW 98 100 Fotogalerie Objektief DWLW 16 16 Internationale Evenementen DWLW 108 0 Jazz, stichting DWLW 21 22 Jeugdorkest Nederland DWLW 5 5 Kaliber Kunstenschool DWLW 1.952 1.940 Koninginnedag Lonneker DWLW 1 1 Kunstbende Overijssel DWLW 2 2 Literaire Manifestaties Enschede DWLW 13 13 Lonneker Kunstroute DWLW 4 4 Museumfabriek DWLW 1.497 1.528 Nationale Reisopera DWLW 246 251 NovelT DWLW 150 150 Openbare Bibliotheek Enschede DWLW 2.714 2.774 Oranjecomite Boekelo DWLW 1 1 Oranjevereniging DWLW 2 2 Orkest van het Oosten DWLW 76 77 Planet Art, Stichting DWLW 21 21 Poppodium Twente DWLW 1.829 1.226 Popronde Nederland / St Popwaarts DWLW 7 7 Prinses Christina Concours DWLW 8 8 Rijks Museum Twente DWLW 71 72 Totaal Duurzaam wonen, leven en werken 19.787 18.520 Ambiq V&S 57 0 AriensZorgpalet V&S 117 0 Art. 1 Overijssel V&S 49 50 Aveleijn V&S 1.346 25 Boerderij Campus V&S 116 0 Bonhoeffer College V&S 25 0 Carint Reggeland Groep V&S 1.055 0 CoMensHa V&S 77 0 Columbus Junior B.V. V&S 408 0 Concordia Kunst & Cultuur V&S 45 10 EDU OOST V&S 4 0 Enschedese Schoolvereniging V&S 16 0 Estinea V&S 329 0 FPS V&S 1 0 GGD Twente V&S 569 181 Gemeente Almelo V&S 544 551 Gemeente Haaksbergen V&S 59 60 Gemeente Hengelo V&S 298 287 Gemeente Losser V&S 45 45 Gemeente Oldenzaal V&S 150 152 HALT Twente V&S 52 53 Het Maathuis V&S 37 0 IVN Ver natuur en milieueducatie V&S 2 2 InteraktContour V&S 121 0 Ixta Noa V&S 179 26 Jarabee V&S 310 0 KBO Enschede, Kath. Bond v. Ouderen V&S 4 4 KOE Katholiek Onderwijs Enschede st V&S 765 0 Kadera aanpak huiselijk geweld V&S 2.456 0 Kick-In V&S -11 0 Kinderdagverblijf Hebbes V&S 765 0 Kinderdomein Enschede B.V. V&S 1.041 0 Kinderopvang De Kijkdoos V&S 634 0 LOGE Lokaal Overleg Gehandicape E'de V&S 3 3 Livio V&S 881 0 M-Pact V&S 601 615 MEEReizen V&S 8 9 Maatschappelijk Werk Noord West Twen V&S 68 0 Mediant V&S 565 438 Museumfabriek V&S 12 12 Muziek & Kunst voor kinderen V&S 12 13 NIVON Enschede V&S 4 4 Ned Hindoe Ouderenbond V&S 4 4 Onderwijsbegeleiding Oost Nederland V&S 59 0 Openbare Bibliotheek Enschede V&S 40 0 Orkest van het Oosten V&S 18 19 PCOB Protestants Christ. Ouder. Bond V&S 3 3 RIBW Groep Overijssel V&S 12.279 86 RT Praktijk Hengelo V&S 0 0 Reclassering Nederland, Regio Oost V&S 225 0 Regio Twente V&S 524 0 Rijksmuseum Twenthe V&S 8 8 Rode Kruis Enschede V&S 5 5 SKE Kinderopvang V&S 2.041 0 Simonscholen / Al Ummah V&S 41 0 Slachtofferhulp Nederl. Regio Twente V&S 40 41 Slamat Datang V&S 7 7 Sonnevanck, Jeugdtheater V&S 14 14 Sportaal V&S 185 185 Stedelijk Lyceum V&S 29 0 Step Up Now Jongerenbegeleiding V&S 68 0 Stg Leger des Heils Welz en Gezondh V&S 7.108 342 Stg Weekendschool Toppers op Zondag V&S 36 36 Stichting Actolei V&S 377 0 Stichting Alifa V&S 3.080 3.055 Stichting Back to Basic Twente V&S 35 0 Stichting Boerderij De Viermarken V&S 324 0 Stichting Consent V&S 470 0 Stichting Dierenopvangcentr Enschede V&S 245 302 Stichting Fonds Bijzondere Noden V&S 129 132 Stichting Helmgras V&S 10 11 Stichting Humanitas Onder Dak Twente V&S 5.313 145 Stichting Intercultureel Vrouwencent V&S 49 50 Stichting JP van den Bent V&S 1.574 0 Stichting Jados V&S 413 0 Stichting Kledingbank Enschede V&S 75 77 Stichting Leendert Vriel V&S 15 15 Stichting Leergeld Enschede V&S 1.229 1.256 Stichting Maatschappelijke Dienstver V&S 9.455 8.851 Stichting Present Enschede V&S 31 31 Stichting SES Activiteiten V&S 623 637 Stichting Skoel V&S 19 0 Stichting Surplus V&S 1.057 0 Stichting VVVS V&S 50 0 Stichting Van Harte V&S 29 29 Stichting Voedselbank Enschede V&S 42 43 Stichting Zeker Zorg V&S 841 0 Stichting Zekere Basis V&S 1.083 0 Tactus Verslavingszorg V&S 9.266 619 Tetem V&S 29 0 TriviumMeulenbeltZorg V&S 56 0 Twentse Schouwburg nv V&S 13 13 Twentse Zorg Academie V&S 10 10 VPGO De Oosthoek V&S 1 0 Vereniging Christelijk Onderwijs V&S 458 0 Vereniging Humanitas, District Oost V&S 804 823 Vereniging WoON V&S 269 0 Verzamel-subsidie: Act.lijn 5 Beroepenoriëntatie V&S 10 0 Verzamel-subsidie: Armoedebestrijding Kinderen V&S 3 38 Verzamel-subsidie: Armoedepact NadK V&S 24 25 Verzamel-subsidie: BW PGB houders wonen V&S 737 3.886 Verzamel-subsidie: BW Sectorvreemden subsidie V&S 722 3.622 Verzamel-subsidie: BW ZIN wonen subsidie V&S 995 26.187 Verzamel-subsidie: BW regelen toegang V&S 0 661 Verzamel-subsidie: CJG onderdeel WMO was 6500842 V&S 0 0 Verzamel-subsidie: Flexibel budget burgerkracht V&S 10 10 Verzamel-subsidie: MO ambulante begel. alg. was 6501051 V&S 0 17 Verzamel-subsidie: MO dagbesteding algemeen was 6501072 V&S 0 1.779 Verzamel-subsidie: MO inloopvoorziening alg.was 6501067 V&S 0 2.173 Verzamel-subsidie: MO opvangvoorzieningen was6501062 V&S -300 4.294 Verzamel-subsidie: MO preventie algemeen was 6501043 V&S 0 350 Verzamel-subsidie: MO verhoging middelen AWBZ V&S -50 689 Verzamel-subsidie: MO zorg (toeleiding) alg.was 6501054 V&S 0 1.424 Verzamel-subsidie: OCW Integr uitk combinatiefuncties V&S 127 320 Verzamel-subsidie: Onderwijsachterstandenbeleid V&S 0 6.718 Verzamel-subsidie: Peuterspeelzaalwerk algemeen V&S 85 602 Verzamel-subsidie: Plaatselijke ouderenorg. was 6500252 V&S 16 16 Verzamel-subsidie: Schoolkostenregeling NadK V&S 41 41 Verzamel-subsidie: Sociaal Domein WMO Beschermd wonen V&S 4.487 6.176 Verzamel-subsidie: Sport-algemeen:subs. sportvereniging V&S 804 819 Verzamel-subsidie: VO verhoging middelen AWBZ V&S 0 177 Verzamel-subsidie: VO/HG activering algem.was 6501207 V&S 0 77 Verzamel-subsidie: VO/HG ambulante beg.alg. was 6501189 V&S 0 111 Verzamel-subsidie: VO/HG preventie algemeen was 6501184 V&S 0 559 Verzamel-subsidie: VO/HG vrouwenopvang alg. was 6501204 V&S 498 3.276 Verzamel-subsidie: VO/HG zorg(toeleid.) alg was 6501196 V&S 0 761 Verzamel-subsidie: Verz subs AV; begeleid participatie V&S 0 635 Verzamel-subsidie: Verz subs AV; dagbesteding V&S 0 1.203 Verzamel-subsidie: Verz subs AV; onderst mantelzorgers V&S 0 100 Verzamel-subsidie: Verz subs AV; ondersteun huishouden V&S 0 16 Verzamel-subsidie: Verz subs AV; regel dagelijkse zaken V&S 0 235 Verzamel-subsidie: Voorl.training finan.vaardigh jong V&S 11 11 Verzamel-subsidie: Vrijwilligers jeugdwer was 6500268 V&S 37 33 Verzamel-subsidie: WMO Begel inloopvoorziening GGZ V&S 580 0 Verzamel-subsidie: Wmo subsidies algemene voorzieningen V&S 3 0 Vier het leven V&S 3 0 Vluchtelingenwerk Enschede, st. V&S 78 80 Volksuniversiteit Enschede stichting V&S 24 0 Wijkracht V&S 26 0 ZorgPlus B.V. V&S 40 0 Zorgbelang Overijssel V&S 5 5 Zorgcentrum De Posten V&S 425 0 Zorggroep Manna V&S 176 0 Zorggroep Sint Maarten V&S 60 0 Totaal Vitaal en sociaal 83.710 86.516 TV Enschede - FM F&O 100 100 Totaal Financiën en organisatie 100 100 Totaal 103.756 105.298

Een aantal subsidies zijn programma overstijgend. Deze zijn opgenomen in onderstaande tabel.

Omschrijving    Bedragen * 1000 euro Begroting 2018 Begroting 2019 Programmaoverstijgende subsidies Concordia Kunst & Cultuur 924 968 Museumfabriek 1.509 1.540 Openbare Bibliotheek Enschede 2.754 2.774 Twentse Schouwburg nv 5.367 6.060 Sonnevanck, Jeugdtheater 51 51 Tetem 122 302 Orkest van het Oosten 94 96 Totaal 10.821 11.791

Toelichting

Hieronder volgt een toelichting op de belangrijkste subsidies van het programma Vitaal en sociaal:

De middelen Beschermd wonen (totaal 46 miljoen euro), Maatschappelijke Opvang (totaal 9,2 miljoen euro) en Vrouwenopvang (totaal 4,7 miljoen euro) ontvangt Enschede van het Rijk als zijnde centrumgemeente. Inzet van de middelen vindt plaats in overleg met de regiogemeenten. De middelen worden voor een groot deel ingezet via subsidies. 

Deze subsidies voor Beschermd Wonen, Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang zijn in 2019 onder de diverse "verzamel-subsidies" opgenomen. Na ontvangst van de subsidieaanvragen volgt er een toekenning.  

Verzamelsubsidies Beschermd Wonen betreffen onder meer: RIBW, Tactus, Leger des Heils, Aveleijn, JP van den Bent, Carint Reggeland Groep. 

Verzamelsubsidies Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang betreffen onder meer: Coördinatiecentrum Mensenhandel, Avedan (voorheen Maatschappelijk Werk Noord West Twente), Humanitas onder Dak Twente, Jarabee, Kadera, Leger des Heils, Mediant,  Reclassering Nederland, Surplus, Tactus en Wijkracht.

Daarnaast is voor 2,2 miljoen euro aan de verzamelsubsidies voor algemene voorzieningen opgenomen. 

De taakstellingen op de subsidies zijn nog niet toegewezen aan subsidieontvangers en zijn daardoor nog niet verwerkt in bovenstaande subsidiebedragen.

 

6.8. Meerjaren Prognose Parkeerbeheer

 

Jaarlijks valt de doorkijk van de Meerjaren Prognose Parkeerbeheer (MPP) samen met de totstandkoming van de gemeentebegroting. De parkeertarieven 2019 worden voor 1 januari 2019 vastgesteld.

1. Meerjaren Prognose Parkeren 2019

In de Meerjaren Prognose Parkeren (MPP) 2019 en verder, wordt rekening gehouden met een positief exploitatieresultaat van 1,6 miljoen euro over 2019. Het exploitatieresultaat wordt toegevoegd aan de algemene middelen.

Het verschil in de lasten tussen de jaren 2018 en 2019 wordt veroorzaakt door:

• hogere kapitaallasten als gevolg van activeren van vervangingsinvesteringen 193.000 euro;
• hogere materiele uitgaven mede als gevolg van prijsindexatie 61.500 euro;
• lagere dotatie aan de voorziening onderhoud parkeren 682.000 euro;
• hogere toevoeging resultaat aan de algemene middelen 1.108.000 euro.

Het verschil in de baten tussen de jaren 2018 en 2019 wordt veroorzaakt door:

• hogere opbrengsten 535.000 euro voor m.n. kort parkeren, abonnementen en vergunningen.

Het verschil in de mutaties op de reserve parkeren ontstaat door:

• lagere dotatie aan de reserve 976.000 euro
• lagere onttrekking aan de reserve 831.000 euro.

2.  Parkeervisie In 2013 heeft de raad de parkeervisie vastgesteld. Structureel wordt voor de parkeervisie 111.000 euro budget in het MPP opgenomen en ten laste van het resultaat gebracht. In de najaarsnota 2013 is besloten alleen de maatregelen uit te voeren die geen investeringskosten met zich mee brengen en/of budgetneutraal zijn uit te voeren.

3. Onderhoudsvoorziening Op basis van contractuele afspraken wordt een deel van de onderhoudskosten en vervangingsinvesteringen in rekening gebracht bij partners.

4.  Reserve. De aanloopverliezen van het Parkeerbedrijf Enschede (PBE) zijn in 2018 terugverdiend. Er wordt naar verwachting in 2018 1 miljoen euro toegevoegd aan de reserve parkeren ter egalisatie van toekomstige mee- en tegenvallers.

5. Parkeren bezoekers MST in de H.J. van Heekgarage. In het product parkeerbeheer zijn naast de bestaande exploitatieresultaten, ook de resultaten meegenomen uit de aanpassing van de H.J. van Heekgarage voor het Medisch Spectrum Twente (MST).

6. Fiscaliteit Vanaf 2016 vallen de activiteiten van het parkeerbedrijf onder de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (vpb) voor zover sprake is van een fiscale onderneming. Over de fiscale winst die het parkeerbedrijf maakt met haar ondernemingsactiviteiten dient vennootschapsbelasting betaald te worden. Binnen het parkeerbedrijf is er sprake van uitoefening van overheidsactiviteiten (straatparkeren) en ondernemingsactiviteiten (garageparkeren). Straatparkeren en garageparkeren worden apart getoetst. Over de overheidsactiviteiten is weliswaar sprake van een fiscale onderneming, maar is geen vennootschapsbelasting verschuldigd, omdat een vrijstelling kan worden toegepast.

Voor het garageparkeren wordt jaarlijks beoordeeld of sprake is van een fiscale onderneming. Eén van de criteria is dat sprake moet zijn van ‘winst’. Jaarlijks wordt er zowel op basis van de begroting als op basis van de realisatie een fiscale geactualiseerde winsttoets gedaan voor het garageparkeren. De uitkomst van de winsttoets op basis van de begroting 2016, 2017 en 2018 van het parkeerbedrijf laat zien dat er (nog) geen fiscale winst wordt behaald waarover vennootschapsbelasting verschuldigd is.

6.9. Aangenomen moties en amendementen 

Motie 1
Vrijstelling verplichte sollicitatie 60+
BBE, PvdA 

Besluit:

• Tijdens de gesprekken die plaats vinden een afweging te maken tot vrijstelling van personen uit deze doelgroep.
• hen tevens te wijzen op de mogelijkheid om als vrijwilliger enkele uren per week aan de slag te gaan als vrijwillige tegenprestatie.
• Deze resultaten op te nemen in de evaluaties van de Enschedese arbeidsmarkt aanpak.

 

Motie 2
Voedselbos
BBE

Besluit:

• Te onderzoeken of en waar een voedselbos van formaat binnen Enschede kan worden gerealiseerd en met een voorstel naar de gemeenteraad te komen in het eerste kwartaal van 2019.

 

Motie 3
Thuiszittende kinderen
D66, DPE

Besluit:

• Duidelijk het probleem te benoemen en de regie te nemen in het verkennen van de oorzaken, de mogelijke oplossingen en de bijdragen van alle betrokken actoren.
• Beleid aan de Raad voor te stellen om systematisch en tijdig de problemen aan te pakken, van (vroeg)signalering tot oplossing, met de bijbehorende indicatoren en verantwoordelijkheden.

 

Motie 4
Proces korting op subsidies
D66

Besluit:

• Voor de raadsvergadering van 10 december 2018 met een procesvoorstel te komen voor toepassen van de meetlat-procedure, waarin duidelijk wordt:
  • Hoe het proces van subsidie aanzeggen vorm gaat krijgen en welke instellingen dit betreft,
  • Hoe voorkomen gaat worden dat met het aanzeggen van de subsidie het bestaansrecht van individuele instellingen in gevaar kan komen,
  • Op welke wijze gesubsidieerde instellingen een rol krijgen in het proces van de meetlat-methode,
  • Globaal inzicht te geven in welke uitgangspunten en criteria het college gaat hanteren in dit proces.
• Geen aanzegging van subsidie te doen richting gesubsidieerde instellingen, zonder de gemeenteraad inzicht in dit procesvoorstel heeft kunnen krijgen.

 

Motie 9
Wijkrechter
CDA

Besluit:

• In gesprek te gaan met de president van Rechtbank Overijssel en te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor een proef in Enschede en dit voorstel voor oktober 2019 naar de Raad te sturen.

 

Motie 10
Aandacht voor mensen in de bijstand
CDA

Besluit:

• Voor de Zomernota 2019 in samenspraak met de Raad met creatieve voorstellen te komen om meer aandacht te geven aan de mensen in de Bijstand
• Daarbij samenwerking te zoeken met het onderwijsveld en de mogelijkheid verkennen experimenten te doen met inzet van studenten om meer aandacht te geven aan genoemde doelgroep.

 

Motie 11
Schone lucht
GroenLinks

Besluit:

• Voor de zomernota 2019 met een analyse te komen waarin de verschillende maatregelen die de gemeente kan nemen om luchtkwaliteit te verbeteren worden beschreven en waarbij in ieder geval inzichtelijk wordt gemaakt hoe de winst in luchtkwaliteit zich verhoudt tot de kosten die moeten worden gemaakt om de betreffende maatregel in te voeren;
• In het kader van deze analyse ook na te gaan wat de ervaringen zijn van gemeenten die regels aangaande houtstook in hun APV hebben opgenomen;
• in contact te treden met organisaties die zich bezig houden met luchtkwaliteit (zoals de GGD en Milieudefensie) en lokale leveranciers/installateurs van hout- en kolenkachels, met als doel te komen tot een voorlichtingscampagne gezond en verantwoord stoken.

 

Motie 13
Noodscenario en inbedding Cultuurhistorie
PvdA, VVD

Besluit:

• om te zoeken naar mogelijke financiële ruimte bij de Zomernota 2019 om de uitwerking van voorkeursscenario 3 cultuurhistorie op te starten;
• nog vóór de zomernota een tijdelijk noodscenario op te stellen met (niet uitsluitend) de navolgende acties:
  • het gesprek aan te gaan met genoemde partijen over de volledigheid van de cultuurhistorische waardekaart;
  • indien behoud van dit soort panden niet mogelijk blijkt, ernaar te streven karakteristieke elementen terug te laten komen in de nieuw-verbouw van panden;
  • ambtelijk en bestuurlijk meer alert te zijn op bescherming van cultuurhistorische waarden in de stad en daar waar mogelijk zich te laten adviseren en bijstaan door (bevoegde) instanties als Erfgoedvereniging Heemschut, FEE, de Adviescommissie Cultuurhistorie, SHSEL, het Cuypersgenootschap en andere enthousiastelingen met kennis van zaken;
• jaarlijks en indien noodzakelijk tussentijds verslag te doen van deze inspanningen aan de Gemeenteraad;
• nog vóór de zomernota te komen met een voorstel aan de raad tot horizontale en verticale inbedding, waarbij de kennis uit het (vrijwillige) veld een structurele adviserende rol krijgt en de gemeenteraad aan de voorkant in positie (bijv. via de in te stellen commissie Omgevingsbeleid);
• bij herontwikkeling van gebieden in de bebouwde omgeving aan de voorkant van het proces met de (private) eigenaren resp. ontwikkelaars afspraken te maken over een zorgvuldige omgang met cultuurhistorische waarden (erfgoed) en af te spreken hoe deskundig advies wordt ingewonnen en de samenwerking met (lokale) erfgoedpartners wordt geregeld;
• deze afspraken (verplicht) onderdeel te maken van de intentie-, samenwerkings- of ontwikkelingsovereenkomst dan wel op te nemen in de betreffende visie op de gebiedsontwikkeling.

 

Motie 15
Jongerenberaad
PvdA, DENK, SP, CU

Besluit:

• Zich in te zetten voor behoud en versterking van het Jongerenberaad, waarbij we borgen dat er aandacht is voor de wensen vanuit jongeren en ruimte voor hen om als ambassadeur op te treden voor onze stad.
• Zich in te zetten voor een zo onderscheidend en divers mogelijke groep jongeren, een weerspiegeling van de Enschedese jeugd.
• Hierbij gebruik te maken van de leerervaringen van de Provincie Overijssel.
• De raad jaarlijks te informeren over de stand van zaken.

 

Motie 17
Beschermingsbewind in gemeentehanden
SP

Besluit:

• onderzoek te doen, teneinde de kosten van bijzondere bijstand inzake beschermingsbewind beheersbaar te krijgen en de kwaliteit te borgen,
  naar de mogelijkheid om beschermingsbewind door de gemeente Enschede kosteloos aan te bieden aan inwoners met een inkomen tot
  120% van het minimuminkomen.
• daarover in contact te treden met de gemeente Groningen
• uiterlijk met de Zomemota 2019 verslag uit te brengen over de uitkomsten van dit onderzoek.

 

Motie 18
Lobby Sociaal Domein
SP

Besluit:

• Samen met andere colleges en gemeenteraden in Twente krachtig stelling te nemen tegen de te krappe budgetten voor het sociaal domein, vooral de jeugdzorg.
• Dit te doen door een actieve zo veel mogelijk door alle partijen gesteunde gezamenlijke lobby te voeren naar de landelijke politiek.

 

Motie 33
Onderzoek computerbank
EA

Besluit:

• Te onderzoeken welke mogelijkheden er in Enschede zijn voor de start van een Computerbank voor inwoners die van een minimuminkomen of lager leven,
• voor april 2019 terug te koppelen naar de raad.

1. {{source.parent_web_page_title}}
2. {{source.title}}